Χθες, Κυριακή 12 Οκτωβρίου 2025, πραγματοποιήθηκε στο Πάρκο Καραμανλή της Ραφήνας μια μουσικο-πολιτιστική εκδήλωση σε συνδυασμό με περιβαλλοντική δράση — με πρωτοβουλία της Κίνησης για την Προστασία και Ανάδειξη του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας — στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής «Dam Removal Day» (Ημέρα για την απελευθέρωση των ποταμών). Η εκδήλωση είχε διάρκεια περίπου τριών ωρών (12:00-15:00), και περιλάμβανε ποικιλία από δρώμενα, μουσικής, ανάγνωσης ποιημάτων, χαιρετισμών. Επίσης έγινε παρουσίαση της τρέχουσας κατάστασης του αγώνα για την προστασία του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας καθώς και των υπόλοιπων εναπομείναντων φυσικών ρεμάτων/ποταμών της Αττικής.

Η εκδήλωση — με τη σημειολογία της ευρωπαϊκής «Ημέρας για την απελευθέρωση των ποταμών» — εμπλέκει την τοπική κοινωνία στο ευρύτερο οικολογικό μήνυμα ότι τα ποτάμια δεν είναι μόνο «αγωγοί απορροής ομβρίων ή οχετοί» αλλά ζωντανοί σύνδεσμοι με τη φύση, το νερό, το κλίμα και τη βιοποικιλότητα. Η επιλογή της μουσικής, της ποίησης και των χαιρετισμών μετέτρεψε την εκδήλωση από καθαρά «περιβαλλοντική συγκέντρωση» σε ένα καλλιτεχνικό γεγονός με ψυχή και εικόνα. Αυτή η σύζευξη πολιτισμού και φύσης αναδεικνύει ότι η προστασία του περιβάλλοντος μπορεί να είναι μέρος της τοπικής ταυτότητας, της κοινότητας και της ζωής της πόλης.

Η χθεσινή γιορτή βοήθησε  στο να μεταφερθεί το μήνυμα σε ευρύτερα ακροατήρια: όχι μόνον στους οικολογικά αφυπνισμένους ή τους ειδικούς, αλλά σε οικογένειες, μαθητές, νέους, σε όσους ζουν ή περνούν από την περιοχή. Η παρουσία καλλιτεχνικών στιγμών (μουσική / ποίηση) αλλά και η διοργάνωση δρώμενων για μικρά παιδιά (τα οποία χόρτασαν δημιουργικό παιχνίδι μαζί με τις εικαστικούς και παιδαγωγούς που συνεργάστηκαν και μάλλον αποχώρησαν τελευταία από την εκδήλωση μετά την ολοκλήρωση της) αυξάνει την εμπλοκή και τη συναισθηματική σύνδεση με το φυσικό περιβάλλον. Η συμβολή της τοπικής κοινωνίας — μέσω της συμμετοχής, της ενημέρωσης και της πολιτιστικής έκφρασης — λειτουργεί ως καλή πρακτική πολιτιστικής αναβάθμισης του τόπου. Η εκδήλωση δεν είναι απλώς μια αφίσα περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης, αλλά εμπειρική, αισθητική και κοινωνικά συμμετοχική. Όπως δε νοείται προστασία του περιβάλλοντος χωρίς πολιτισμό, έτσι δε νοείται και πολιτισμός χωρίς την έννοπια της προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος.

Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε σε μια εποχή που τα «ελεύθερα ποτάμια» — ή καλύτερα οι ποτάμιες ροές που δεν είναι πλήρως «εγκλωβισμένες» — θεωρούνται κρίσιμα στοιχεία της αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής, της ενίσχυσης της οικολογικής ανθεκτικότητας, της οικολογικής πολιτικής.

Με άλλα λόγια, η τοπική δράση — όπως αυτή στο Ρέμα Ραφήνας — έχει σημασία πολύ πέρα από τη Ραφήνα ή τα Μεσόγεια: εντάσσεται σε μια ευρύτερη ευρωπαϊκή και διεθνή τάση για «αποκατάσταση ποταμών / ρεμάτων», για «ελευθέρωση» των ροών, για επανασύνδεση της φύσης με την πόλη.

Η πολιτιστική διάσταση ενισχύει αυτή την προοπτική: όταν ο πολιτισμός (μουσική, ποίηση, κοινότητα) συνδέεται με το φυσικό περιβάλλον, τότε η προστασία δεν θεωρείται «εξωτερικός περιορισμός», αλλά στοιχείο της καθημερινότητας της ζωής, της ταυτότητας του τόπου — και εν τέλει της χώρας.

Καθώς η Ελλάδα αναζητά σύγχρονες, βιώσιμες πολιτικές για το περιβάλλον, την κλιματική προσαρμογή, τον πολιτισμό και την κοινωνία, εκδηλώσεις όπως η χθεσινή δείχνουν το δρόμο: ενσωμάτωση φύσης + καλλιτεχνικής έκφρασης + τοπικής ενεργοποίησης.

Με δυο λόγια

Η χθεσινή συγκέντρωση στο Πάρκο Καραμανλή δεν ήταν «απλώς μια ημερίδα». Ήταν γιορτή — γιορτή της μουσικής, της ποίησης, της φύσης, της κοινότητας. Και ταυτόχρονα μήνυμα: «τα ρέματα δεν είναι μόνο υδραυλικά ή τεχνικά έργα — είναι ζωές, ιστορίες, τοπία».

 Η γιορτή για τα ελεύθερα ποτάμια διοργανώθηκε από την Κίνηση για την Προστασία και την Ανάδειξη του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας σε συνεργασία με την MedINA (Μεσογειακό Ινστιτούτο για τη Φύση και τον Άνθρωπο), την ΑΝΙΜΑ, την Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης, την Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού και την Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία.

Το πρόγραμμα της χθεσινής εκδήλωσης:
Η εκδήλωση περιλάμβανε ζωντανή μουσική με: (κατά σειρά εμφάνισης)

Την Αμαλία Περπερίδου & την Έφη Σκουριαλού

Τον Μίλτο Χαλά

Τον Κωστή Ξηντάρα

Την Μουσική Oμάδα «Το τραγούδι του Ποταμού» με πρωτότυπα τραγούδια γραμμένα για το Μεγάλο Ρέμα

Το Πολυφωνικό Σύνολο «ΧΑΟΝΙΑ»

Η εκδήλωση περιλάμβανε ακόμα έκθεση φωτογραφίας με θέμα «Μεγάλο Ρέμα Ραφήνας: ένα πολύτιμο οικοσύστημα υπό εξαφάνιση» καθώς και ΔΡΩΜΕΝΑ ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ
(«Άσπρα καράβια τα όνειρά μας …» από την Ομάδα «Παι-Ζουμε Κάτω από τα Δέντρα»).