Κάποτε υπήρχαν οι φεουδάρχες. Αλλού τους έλεγαν ευγενείς, αλλού τσιφλικάδες. Χρειάστηκαν αιώνες αγώνων για να εξαλειφθεί η φεουδαρχία. Και να καταφέρουν οι απλοί άνθρωποι να αποκτήσουν ένα μικρό χωράφι για να μπορούν να θρέφουν την οικογένειά τους χωρίς να είναι σκλάβοι του φεουδάρχη. Η γη άνοιξε και φτιάχτηκαν μονοπάτια για να μπορούν όλοι να φτάνουν στα χωράφια τους. Άλλα μονοπάτια ήταν απλές χωμάτινες διαδρομές, άλλα ήταν πιο περίτεχνα, φτιαγμένα με πέτρα και με τη λαϊκή σοφία  που πήγαζε από την παρατήρηση και από το σεβασμό προς τη φύση. Τα μονοπάτια αυτά τα σέβονταν και τα συντηρούσαν όλοι, ήταν κοινό κτήμα όλων. Πολλά από αυτά τα μονοπάτια έφταναν μέχρι τις παραλίες του νησιού

Αλλάξανε όμως οι εποχές και σιγά σιγά η γη εγκαταλείφθηκε. Άλλοι έφυγαν για πάντα από το νησί και οι υπόλοιποι στράφηκαν σε άλλα επαγγέλματα. Πιο προσοδοφόρα και λιγότερο κουραστικά. Η γη άρχισε να πουλιέται από τους πολλούς και να αγοράζεται από τους λίγους. Και από κει που ήταν ανοιχτή, άρχισε να κλείνει. Και μαζί με τη γη άρχισαν να κλείνουν και τα μονοπάτια. Αυτά που διέσχιζαν επί αιώνες οι χωρικοί για να πάνε στα χωράφια τους. Και μαζί με αυτά, πολλές φορές  έκλεισε και η πρόσβαση στη θάλασσα

Οι νεοφεουδάρχες είναι πλέον γεγονός. Δε θα χρησιμοποιήσουν τη γη για παραγωγή. Η γη αγοράστηκε από αυτούς είτε για τουριστική εκμετάλλευση είτε για τη στέγαση του διογκωμένου τους εγώ, είτε για επίδειξη μεγαλομανίας στους εκλεκτούς καλεσμένους τους.  Και έπεσε και πέφτει και θα πέσει πολύ τσιμέντο. Για δρόμους, για μάντρες, για ανάκτορα που πολλά από αυτά προορίζονται να στεγάσουν λίγους ανθρώπους για λίγες ημέρες. Και αυτό το σύστημα ταΐζει πολλούς και κλείνει στόματα

Κατεβήκαμε στη θάλασσα από το μικρό μονοπάτι που ξεκινούσε λίγο πριν από τη μεγάλη παραλία του Άσπρου Γιαλού με σκοπό να φτάσουμε μέχρι τη λεγόμενη Φωκότρυπα.  Ξέραμε ότι θα συναντούσαμε στη διαδρομή πολλές μικρές παραλίες, σε κάθε μία από τις οποίες γνωρίζαμε ότι κατέληγαν πανάρχαια μονοπάτια.

«Απαγορεύεται η είσοδος», έγραφε η πινακίδα πάνω στα σκαλοπάτια που έφταναν μέχρι τη θάλασσα. Προφανώς δε θα απαγορευόταν η έξοδος. «Ο χώρος βιντεοσκοπείται» έγραφε μια άλλη πινακίδα, δυο μέτρα μόλις από τη θάλασσα. Πόση ασέβεια ανέδυε όλο αυτό το σκηνικό

Φτάσαμε στη Φωκότρυπα και για να μη γυρίσουμε από την ίδια διαδρομή, χωθήκαμε σε ένα άνοιγμα που ξέραμε από παλιά ότι ήταν η άκρη ενός μονοπατιού που θα μας έβγαζε στο δρόμο. Αντί για μονοπάτι όμως, συναντήσαμε τσιμέντο, απαγορευτικές πινακίδες και κάμερες παρακολούθησης. Συνειδητοποιήσαμε ότι το μονοπάτι πλέον δεν υπήρχε και ότι είχαμε μπει μέσα σε ένα μεγάλο ιδιόκτητο χώρο, τον ίδιο που είχε βγάλει τα σκαλοπάτια στη θάλασσα και που μας έδειχνε με κάθε τρόπο ότι ήμασταν ανεπιθύμητοι και παράνομοι

Η νεοφεουδαρχία είναι πλέον εδώ, αχόρταγη και κατακτητική. Αγοράζει γη και συνειδήσεις, κλείνει στόματα και μονοπάτια και πουλάει παραμύθια και φούμαρα

Κι εμείς, λίγοι και ίσως δακτυλοδεικτούμενοι, επιμένουμε να μιλάμε και να λέμε ότι αν δεν καταργηθεί η εκτός σχεδίου δόμηση, ο τόπος θα καταστραφεί. Κάποιοι, λίγοι, θα πλουτίσουν, κάποιοι άλλοι θα βρουν πιθανόν μια μερική κακοπληρωμένη απασχόληση, αλλά ο τόπος είναι βέβαιο πως θα καταστραφεί. Και μαζί με τον τόπο θα χαθούν για πάντα οι μνήμες, αυτό το αόρατο νήμα που συνδέει το παρόν με το παρελθόν και ζωντανεύει ένα τόπο

Μια άλλου τύπου ανάπτυξη είναι αναγκαία και εφικτή. Δυστυχώς όμως, φοβούμαστε πως λίγοι το συμμερίζονται αυτό και οι πολλοί αντιμετωπίζουν όσους μιλάνε έτσι, σαν τον «εχθρό του λαού» του Ίψεν.