Στο Μπρίστολ της Αγγλίας, πολίτες που διαμαρτύρονταν για τη δολοφονία του Αφροαμερικανού Τζορτζ Φλόιντ, γκρέμισαν και έριξαν στο ποτάμι το άγαλμα κάποιου Εντουαρντ Κόλστον, ενός Βρετανού δουλέμπορα του 17ου αιώνα. Στο Βέλγιο πάλι, αποκαθηλώθηκε το άγαλμα του Λεοπόλδου Β΄, ενός στυγνού αποικιοκράτη που ευθύνεται για το θάνατο εκατομμυρίων Κογκολέζων

Σε κάποιον άλλο κόσμο, δε θα έπρεπε να αποτελεί είδηση το γκρέμισμα αυτών των αγαλμάτων, αλλά αντίθετα το γεγονός ότι υπήρχαν στο βάθρο τους έως σήμερα. Και αν κάποιοι συμπατριώτες μας απορούν και οργίζονται για την υποκριτική Ευρώπη που υψώνει αγάλματα δουλέμπορων και αποικιοκρατών, ας θυμίσουμε ότι και η δική μας χώρα δεν υστέρησε στον τομέα αυτό και έστησε το δικό της άγαλμα σε έναν ρατσιστή. Και αυτός δεν ήταν άλλος από τον περιβόητο Γιαν Σματς, τον πρόδρομο του απαρτχάιντ, ο οποίος διετέλεσε πρωθυπουργός, υπουργός Άμυνας, υπουργός Εσωτερικών και υπουργός Οικονομικών στη Νοτιοαφρικανική Ένωση.

Ο Γιαν Σματς ήταν υποστηρικτής του φυλετικού διαχωρισμού και το 1929 δικαιολογούσε την ανέγερση ξεχωριστών εκπαιδευτικών ιδρυμάτων για τους λευκούς και τους μαύρους, προετοιμάζοντας αυτό που αργότερα θα ονομαζόταν απαρτχάιντ:

«Η παλαιά πρακτική ανέμιξε μαύρους και λευκούς στα ίδια ιδρύματα, και τίποτε άλλο δεν ήταν δυνατόν μετά την, απρόσεκτη ή προμελετημένη, καταστροφή των ντόπιων θεσμών και παραδόσεων. Αλλά στο νέο σχέδιο θα υπάρχει αυτό που αποκαλείται στη Νότιο Αφρική «διαχωρισμός»: Δύο ξεχωριστά σετ ιδρυμάτων για τα δύο στοιχεία του πληθυσμού, που θα ζουν στις δικές τους, ξεχωριστές περιοχές. Τα ξεχωριστά ιδρύματα υπαγορεύουν τον εδαφικό διαχωρισμό λευκών και μαύρων. Εάν ζουν μαζί, δεν είναι πρακτικός ο διαχωρισμός τους σε ξεχωριστά, δικά τους ιδρύματα. Ο θεσμικός διαχωρισμός συμβαδίζει με τον εδαφικό»