– Δύο μήνες και πέντε μέρες…

– Δύο μήνες ακριβώς… Το ‘χω σημειώσει… Λοιπόν, έχουμε εξήντα ρούβλια. Πρέπει να βγάλουμε εννιά Κυριακές… δε δουλεύετε τις Κυριακές. Πηγαίνετε περίπατο με τα παιδιά. Έπειτα έχουμε τρεις γιορτές…

Η Ιουλία έγινε κατακόκκινη και άρχισε να τσαλακώνει νευρικά την άκρη του φουστανιού της, μα δεν είπε λέξη.

– Τρεις γιορτές… μας κάνουν δώδεκα ρούβλια το μήνα… Ο Κόλιας ήταν άρρωστος τέσσερις μέρες και δεν του έκανες μάθημα… Μονάχα με τη Βαρβάρα ασχολήθηκες… Τρεις μέρες είχες πονόδοντο και η γυναίκα μου σου είπε να αναπαυτείς μετά το φαγητό… Δώδεκα και εφτά δεκαεννιά. Αφαιρούμε, μας μένουν… Χμ! σαράντα ένα ρούβλια… Σωστά;

Το αριστερό μάτι της Ιουλίας έγινε κατακκόκινο και νότισε. Άρχισε να τρέμει το σαγόνι της. Την έπιασε ένας νευρικός βήχας, έβαλε το μαντίλι στη μύτη της, μα δεν έβγαλε άχνα.

– Την παραμονή της πρωτοχρονιάς έσπασες ένα φλιτζάνι του τσαγιού με το πιατάκι του… Βγάζουμε δύο ρούβλια… Το φλιτζάνι κάνει ακριβότερα γιατί είναι οικογενειακό κειμήλιο, μα δεν πειράζει… Τόσο το χειρότερο! Προχωρούμε! Μια μέρα δεν πρόσεξες τον Κόλια, ανέβηκε ο μικρός στο δέντρο και έσκισε το σακάκι του… Βγάζουμε άλλα δέκα ρούβλια… Άλλη μια μέρα που δεν πρόσεχες, έκλεψε μια καμαριέρα τα μποτάκια της Βαρβάρας. Πρέπει να ‘χεις τα μάτια σου τέσσερα, γι’ αυτό σε πληρώνουμε… Λοιπόν, βγάζουμε άλλα πέντε ρούβλια. Στις δέκα του Γενάρη σε δάνεισα δέκα ρούβλια…

– Όχι, δεν έγινε τέτοιο πράμα. μουρμούρισε η Ιουλία.

– Το ‘χω σημειώσει!

– Καλά…

– Βγάζουμε είκοσι επτά ρούβλια, μας μένουν δεκατέσσερα.

Τα μάτια της Ιουλίας γέμισαν δάκρυα. Κόμποι ιδρώτα γυάλιζαν πάνω στη μύτη της. Κακόμοιρο κορίτσι!

– Μα εγώ μια φορά μονάχα δανείστηκα χρήματα. Μονάχα τρία ρούβλια, από την κυρία, μουρμούρισε η Ιουλία και η φωνή της έτρεμε… Αυτά είναι όλα όλα που δανείστηκα.

– Μπα; Και γω δεν τα είχα σημειώσει αυτά. Λοιπόν, δεκατέσσερα έξω τρία, μας μένουν έντεκα. Πάρε τα χρήματά σου, αγαπητή μου! Τρία… τρία, τρία… ένα και ένα… Πάρ’ τα…

Και της έδωσα έντεκα ρούβλια. Τα πήρε με τρεμουλιαστά δάχτυλα και τα έβαλε στην τσέπη της.

– Ευχαριστώ, ψιθύρισε.

Πετάχτηκα ορθός και άρχισα να βηματίζω πέρα δώθε στο γραφείο. Με έπιασαν τα δαιμόνια μου.

– Και γιατί με ευχαριστείς;

– Για τα χρήματα.

– Μα, διάολε, εγώ σε έκλεψα, σε λήστεψα! Και μου λες κι ευχαριστώ;

– Οι άλλοι δε μου ‘διναν τίποτα!…

– Δε σου ‘διναν τίποτα. Φυσικά! Σου έκανα μια φάρσα για να σου γίνει σκληρό μάθημα. Πάρε τα ογδόντα σου ρούβλια! Τα είχα έτοιμα στο φάκελο! Μα γιατί δε φωνάζεις για το δίκιο σου; Γιατί στέκεσαι έτσι σαν χαζή; Μπορείς να ζήσεις σ’ αυτό τον κόσμο αν δεν πατήσεις λίγο πόδι, αν δε δείξεις τα δόντια σου; Γιατί είσαι άβουλη;

Μουρμούρισε μερικά ευχαριστώ και βγήκε.

Ά. Τσέχωφ, Διηγήματα,
μτφρ. Κ. Σιμόπουλος, Θεμέλιο

Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, Β’Γυμνασίου

Ο παραπάνω διάλογος προβλήθηκε το 1979 από την ιστορική εκπομπή  της ΕΡΤ, «Το θέατρο της Δευτέρας». Πρόκειται για την τηλεοπτική παρουσίαση του έργου «Η γειτονιά του Τσέχωφ», βασισμένο στην παράσταση του Εθνικού Θεάτρου, που δόθηκε τον Δεκέμβρη του 1976 από τη Νέα Σκηνή του. Το έργο αυτό είναι μια δουλειά του Νότη Περγιάλη, ο οποίος όπως αναφέρει ο σκηνοθέτης της παράστασης Ντίνος Δημόπουλος:  « περιπλανήθηκε στον ατέλειωτο λειμώνα του διηγηματογραφικού έργου του Τσεχωφ και εμπνεύστηκε σαν από την ίδια τη ζωή. Κι έστησε μια καινούργια σύνθεση – κατ’ εικόνα και ομοίωσή της βέβαια – αλλά αυτόνομη και ισχυρή. Πήρε το σκόρπιο σπαταλημένο υλικό, το πύκνωσε, το υπόταξη σε μια στέρεη θεατρική φόρμα και του έδωσε μια καινούργια διάσταση. Ακριβώς ετούτη η καινούργια διάσταση είναι η προσφορά του Περγιάλη στη Γειτονιά του Τσέχωφ. Το ένα παραπέρα βήμα του. Στο έργο, οι ήρωες δεν είναι απλώς τα παθητικά ενεργούμενα ενός συστήματος, κάποτε αποχτούν συνείδηση. Και το γεγονός ότι έστω και ένας απ’ αυτούς, ο πιο απλοϊκός, ο πιο μονοκόμματος, έστω και την τελευταία στιγμή αρχίζει να υποψιάζεται ποιος κινεί το σύστημα τούτης της καθολικής  καταπίεσης, είναι η νέα οπτική στη «Γειτονιά του Τσέχωφ». Κι ίσως η νέα ελπίδα»