Από τη μία πλευρά υπάρχει η έμφυτη τάση των ανθρώπων να οργανώνονται σε ομάδες. Λογικό, κατανοητό και χρήσιμο για την επίτευξη στόχων. Μία ομάδα βέβαια, δε θα μπορούσε να λειτουργεί χωρίς κανόνες και χωρίς αποδοχή κάποιων ελάχιστων σταθερών που να είναι αδιαπραγμάτευτες. Από την άλλη όμως, όταν τα πλαίσια γίνονται ασφυκτικά και οι ομάδες αποδεικνύονται άκαμπτες και ανελαστικές, τα περιθώρια ελεύθερης έκφρασης στενεύουν δραματικά. Όσοι δεν το αντέχουν, μπορούν τουλάχιστον να περιφέρονται ως μοναχικοί λύκοι, χωρίς πιθανό να προσφέρουν κάτι, πέρα από το αλύχτισμά τους που θα σκίζει τη μονότονη ηρεμία της νύχτας. Ίσως όμως κι αυτό να είναι κάτι

Ακολουθεί ένα δοκίμιο γραμμένο από κάποιους political non correct ανθρώπους για τους οποίους κάποιος political correct θα μπορούσε να πει πως είναι η έλλειψη ενσυναίσθησης από τη μεριά τους που καθιστά αδύνατη τη συμπερίληψη, οδηγώντας μοιραία στη συνεκδοχή του μοναχικού λύκου. (Ούτε η Βίκυ Φλέσσα δε θα μπορούσε να το πει καλύτερα)

 

Του άρεσε πολύ να κατεβαίνει στο ποταμάκι και να φωτογραφίζει τις λιβελούλες .

«Η φύση είναι ένας παράδεισος», συνήθιζε να λέει και αυτό έκανε και τώρα που φωτογράφιζε τις λιβελούλες, την ώρα που τα εντυπωσιακά αυτά έντομα με τα πανέμορφα χρώματα βοσκούσαν τη λεία τους πάνω στη βλάστηση που ξεπηδούσε από τις όχθες του ποταμιού.

Είχε τραβήξει πολλές λιβελούλες σήμερα, με διαφορετικό χρώμα η μία από την άλλη. Είχε τραβήξει πράσινες, κίτρινες και μπλε λιβελούλες και την ώρα που σημάδευε μία εντυπωσιακή μωβ και πατούσε το πλήκτρο της φωτογραφικής μηχανής, ένας βάτραχος την έκανε μια χαψιά. Μισή χαψιά δηλαδή για την ακρίβεια, καθώς η μισή λιβελούλα βρισκόταν πλέον μέσα στο στόμα του βατράχου ενώ η άλλη μισή σφάδαζε απέξω.

«Έτσι είναι η φύση, κουνώντας με κατανόηση και αποδοχή το κεφάλι» έλεγε - είχε άλλωστε προλάβει να τραβήξει τη φωτογραφία που ήθελε, ενώ συνέχιζε να τραβάει και άλλες με τη λιβελούλα να σφαδάζει. «Ο θάνατος ενός πλάσματος δίνει ζωή σε ένα άλλο. Όλα εν σοφία εποιήθηκαν και δεν έχει νόημα να νιώθουμε λύπη»

Μα σήμερα κάτι φαινόταν πως δεν πήγαινε καλά. Σα να ζούσε ένα όνειρο, όπου όλα τα περίεργα συμβαίνουνε μαζί. Την ώρα λοιπόν που ο βάτραχος προσπαθούσε να καταπιεί τη σφαδάζουσα λιβελούλα, ένα νερόφιδο τον άρπαξε με αποτέλεσμα τα σφαδάζοντα πλάσματα να γίνουν πλέον δύο, καθώς ο βάτραχος δεν εννοούσε να αφήσει από το στόμα του τη λιβελούλα. Οι φωτογραφίες που τραβούσε ήταν εκπληκτικές, πολύ δύσκολα θα μπορούσε να τις πετύχει κανείς, χρειαζότανε μεγάλη τύχη και αυτός σήμερα φαίνεται πως την είχε στο μέγιστο βαθμό

Άφησε πίσω του ο ήρωάς μας τα πλάσματα να καταβροχθίζουν το ένα το άλλο και τράβηξε προς τις εκβολές, εκεί όπου τα γλυκό νερό του ποταμού ανακατευόταν με το αλμυρό νερό της θάλασσας και που ήξερε πως κοπάδια από ψάρια μαζεύονταν εκεί για να βοσκήσουν από την πλούσια θρεπτική οργανική ύλη που κατέβαζε το ποτάμι. Θρεπτική ύλη που εμπλουτιζόταν σταθερά από τις διαρκείς εκροές των απορροφητικών βόθρων της περιοχής, καθώς η επεξεργασία αστικών λυμάτων (ο βιολογικός καθαρισμός δηλαδή) ήταν ακόμη μια ανύπαρκτη - ή μήπως και εξοβελιστέα; - βασική αστική υποδομή. Και ήξερε ακόμη πως μαζί με τα ψάρια θα μαζεύονταν και οι θηρευτές τους. Δεν χρειάστηκε να περιμένει πολύ και ένας πανέμορφος λευκός ερωδιός βουτούσε το ράμφος του στο νερό, βγάζοντας έξω ένα ψαράκι που σπαρταρούσε

«Τι όμορφο πουλί… » σιγομουρμούρισε την ώρα που πατούσε ξανά και ξανά το πλήκτρο της φωτογραφικής του μηχανής … «και τι όμορφο θέαμα…» συμπλήρωσε. Και ξαφνικά έγινε μπροστά του κάτι που δεν είχε ξαναδεί ποτέ του, όσες φορές κι αν είχε κατέβει στο ποτάμι. Ένα γεράκι με αστραπιαία ταχύτητα βούτηξε από ψηλά, άρπαξε τον όμορφο ερωδιό μαζί με το ψάρι του και χάθηκε πίσω από το λόφο

Λίγο πιο πριν, αν μπορούσε να δει, θα έβλεπε πως το γεράκι είχε κάνει ήδη μια αποτυχημένη επίθεση σε ένα τσιουάουα, αλλά ευτυχώς για το μικρόσωμο σκυλάκι η ιδιοκτήτης του αντέδρασε άμεσα διώχνοντας το γεράκι με μια μαγκούρα που έπαιρνε πάντα κοντά της για να αντιμετωπίζει τυχόν επίθεση κακών αδέσποτων σκυλιών στο μικρό και ανυπεράσπιστο «μωρό» της.

«Είναι απίστευτο…» φώναζε με ενθουσιασμό τραβώντας συνέχεια φωτογραφίες το γεράκι μαζί με το θήραμά του. «Η φύση είναι μαγική…». Δεν πρόλαβε όμως να ολοκληρώσει τη φράση του και ένας βρυχηθμός σαν από λιοντάρι ακούστηκε από πίσω του. Ο ήρωάς μας γύρισε απότομα και είδε πράγματι σε απόσταση λίγων μέτρων ένα λιοντάρι, ένα αληθινό λιοντάρι. «Μα πώς είναι δυνατόν;» αναρωτήθηκε και σχεδόν αμέσως θυμήθηκε πως την προηγούμενη ημέρα ένα λιοντάρι είχε δραπετεύσει από τον κοντινό ζωολογικό κήπο. Στο άκουσμα της είδησης, μάλιστα, είχε μονολογήσει «μπράβο!». Αυτή όμως έμελλε να είναι και η τελευταία σκέψη του, καθώς το λιοντάρι εκτοξεύθηκε με ένα περήφανο άλμα κατά πάνω του

… Ο ήρωάς μας ξύπνησε κάθιδρος. «Όνειρο ήταν…» είπε ανακουφισμένος, παίρνοντας γρήγορες και βαθιές ανάσες. Σηκώθηκε από το κρεβάτι τρέμοντας , έφτιαξε ένα καφέ και κάθισε στον καναπέ του. Το όνειρο , ή πιο σωστά ο εφιάλτης όπως τελικά εξελίχθηκε, στριφογύριζε συνεχώς στο μυαλό του και δεν μπορούσε να ησυχάσει . «Μήπως τελικά η φύση δεν είναι ο παράδεισος αλλά η κόλαση;» αναρωτήθηκε. «Μήπως μόνο ο άνθρωπος μπορεί να τη βλέπει ως παράδεισο επειδή απλά έχει επιβληθεί πάνω της, παίρνοντας από αυτήν ό,τι χρειάζεται, χωρίς να κινδυνεύει από αυτήν τουλάχιστον σε καθημερινή βάση;»

Αυτά αναρωτιόταν όταν ήρθε μια ειδοποίηση στο κινητό του: «Χρόνια πολλά σε όλα τα όντα, χρόνια πολλά σε όλα τα πλάσματα της γης» έγραφε το μήνυμα. Αρχικά, μέσα στον ύπνο του, νόμισε πως η αναφορά σε «πλάσματα» είχε την έννοια που έδωσε παλαιότερα σε ένα ανεπανάληπτο άσμα του ο γνωστός λαϊκός αοιδός Λευτέρης Πανταζής. Κούνησε το κεφάλι του, ξανακοίταξε τον αποστολέα του μηνύματος και μάλλον απογοητεύτηκε. Δεν είχε ερωτικό χαρακτήρα το μήνυμα … δυστυχώς!

«Ποια πλάσματα λοιπόν;» αναρωτήθηκε. «Οι λιβελούλες ή οι βάτραχοι; Οι βάτραχοι ή τα φίδια; Ο ερωδιός ή τα ψάρια; Το γεράκι ή ο ερωδιός; Πώς γίνεται να ζουν όλα μαζί όταν η επιβίωση του ενός προϋποθέτει τη θανάτωση ενός άλλου; Και τα κουνούπια; Και οι κατσαρίδες; Και τα ποντίκια στο υπόγειο; Και οι ακρίδες στα αμπέλια; Μπορούν να ζήσουν όλα αυτά τα όντα μαζί σε αρμονία με τον άνθρωπο; Και αν αυτός που στέλνει το μήνυμα δεν είναι vegan, συνειδητοποιεί τι λέει; Μα κι αν είναι vegan, δεν θα τρώει πρασινάδα; Τα φυτά δεν είναι πλάσματα; Κι αν δεν είναι πλάσματα τα φυτά, πώς ορίζεται το πλάσμα; Οι μύκητες και τα σαπρόφυτα, τι είναι; Τα διάφορα βακτήρια; Τα χλαμύδια ή ακόμα-ακόμα η ωχρά σπειροχαίτη, δεν είναι άραγε πλάσματα;»

Δεν πρόλαβε να ολοκληρώσει τις σκέψεις του όταν χτύπησε το τηλέφωνο. Ήταν ο κολλητός του από τότε που ήταν φοιτητές στην ίδια σχολή, κάποιοι θα τον έλεγαν κυνικό, ο ίδιος υποστήριζε πως είναι απλά ειλικρινής και ορθολογιστής μέσα σε ένα κόσμο που ζει μέσα στην άγνοια και την υποκρισία

Μετά τις πρώτες τυπικές κουβέντες, η συζήτηση γύρισε στις σκέψεις του ήρωά μας

- Τι είναι αυτό που σου κάνει εντύπωση; του λέει ο φίλος του. Κούφια λόγια. Είναι οι ίδιοι άνθρωποι που διαμαρτύρονται ενάντια στην παραγωγή ενέργειας με κάθε μέσο, άσχετα αν οι ίδιοι καταναλώνουν ενέργεια χωρίς περιορισμούς. Όχι στο λιγνίτη λένε, όχι στα υδροηλεκτρικά, όχι στα φωτοβολταϊκά, όχι στις ανεμογεννήτριες, όχι στα πυρηνικά, όχι στο πετρέλαιο, όχι στο φυσικό αέριο. Αντί να απαιτήσουν ένα εθνικό σχέδιο παραγωγής ενέργειας σε πραγματική διαβούλευση με τις τοπικές κοινωνίες, αντί να διαμαρτύρονται για την εξωφρενική αύξηση της τιμής του ρεύματος, αυτοί επιλέγουν ένα εύκολο «όχι» σε όλα. Στα λόγια όμως. Γιατί στη ζωή τους και στη μεγάλη τους πλειοψηφία δε διαφέρουν σε τίποτα από το μέσο άνθρωπο που δεν λέει όχι σε αυτά. Οι δε περισσότεροι από αυτούς και το ένα ή περισσότερα αυτοκίνητά τους έχουν, και τα κλιματιστικά τους (ένα σε κάθε δωμάτιο παρακαλώ) δουλεύουν χειμώνα-καλοκαίρι και τα αεροπορικά τους ταξιδάκια κάνουν. Μπορεί να φρίττουν με το πλαστικό καλαμάκι, ενώ την ίδια ώρα ρουφώντας το δροσερό νεράκι τους από το πλαστικό μπουκάλι που έχει έρθει από μερικές εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά, να κανονίζουν ένα αεροπορικό ταξιδάκι αναψυχής. Μπορεί να κυκλοφορούν στο supermarket με σακούλα πολλαπλής χρήσης αλλά να την γεμίζουν μέχρι πάνω με αχρείαστα ψώνια, τυποποιημένα σε ογκώδεις πλαστικές συσκευασίες.

- Και τι; Λες ότι είναι υποκριτές;

- Κάποτε, ναι, θα το έλεγα αυτό, όμως πλέον δεν είμαι και τόσο σίγουρος. Από την άλλη, πρόκειται για ανθρώπους που έχουν λάβει ουσιαστική καλλιέργεια πάνω από το μέσο όρο θα έλεγα.

- Γιατί λοιπόν το κάνουν αυτό, όταν δεν είναι ούτε υποκριτές ούτε αμόρφωτοι;

- Σίγουρα τα λόγια τους και οι μικρές πράξεις που κάνουν πχ με την απόρριψη της χρήσης του πλαστικού καλαμακιού τους κάνουν να νιώθουν καλύτερα και τους ελαφρύνουν υποσυνείδητα από τις ενοχές για τις υπόλοιπες καθημερινές πράξεις τους. Κυρίως όμως θα έλεγα ότι πρόκειται για μια συνειδητή απομάκρυνση από τον ορθό λόγο. Σε μια εποχή που ο ορθός λόγος θα έπρεπε να έχει επικρατήσει, αντιθέτως βλέπουμε μια εξάπλωση της αστρολογίας και οποιασδήποτε θεωρίας έχει σχέση με το μυστικισμό και το μεταφυσικό, καθώς και μια απίστευτη εξάπλωση διαφόρων απίστευτα γελοίων θεωριών συνωμοσίας

- Και γιατί λες ότι συμβαίνει αυτό;

- Η απάντηση δεν είναι εύκολη, ούτε κι εγώ είμαι σίγουρος, το αποδίδω όμως στην ευκολία που έχει επικρατήσει στην εποχή μας. Η ορθή σκέψη και ο ορθός λόγος απαιτεί κόπο. Θέλει διάβασμα, θέλει μελέτη, θέλει κριτική σκέψη, θέλει ικανότητα εξαγωγής συμπερασμάτων. Αντίθετα, οι υπόλοιπες θεωρίες μπορούν να εξαπλωθούν ταχύτατα γιατί δε χρειάζονται ούτε γνώση, ούτε σκέψη. Μόνο πίστη

- Γνώρισα όμως έναν σαν κι αυτούς που αναφέρεις, μου φάνηκε μορφωμένος, μου είπε κιόλας διαβάζει και Kβαντομηχανική που τον έχει γοητεύσει. Πώς γίνεται αυτό;

- Άκου, η Κβαντομηχανική που σου είπε ότι διαβάζει ο τύπος αυτός, είναι κβαντομηχανική από τα Lidl. Η κβαντομηχανική πράγματι έγινε της μόδας στους κύκλους αυτούς γιατί διαδόθηκε πως έχει κάτι το μυστηριώδες και το μυστικιστικό. Η Κβαντομηχανική πράγματι θέτει ερωτήματα φιλοσοφικά και καταρρίπτει αρκετές βεβαιότητες. Άλλο όμως αυτό και άλλο να λες ότι διαβάζεις και καταλαβαίνεις κβαντομηχανική. Όταν την διδασκόμουν στο Πανεπιστήμιο δεν καταλάβαινα ούτε τα μισά από όσα διάβαζα και θα μου πει κάποιος που μπορεί να μη θυμάται ούτε τα Μαθηματικά του Γυμνασίου ότι καταλαβαίνει Κβαντομηχανική;

- Μου μίλησε και για το παράδοξο του Schrodinger

- Και τι ακριβώς σου είπε γι αυτό; Ότι είναι μια γάτα μέσα σε ένα κουτί που δεν ξέρουμε αν είναι νεκρή ή ζωντανή και αυτό θα το μάθουμε εάν ανοίξουμε το κουτί. Και το παράδοξο πού ακριβώς έγκειται; Σου είπε;

- Και όλους αυτούς τους βάζεις στο ίδιο τσουβάλι;

- Όχι απαραίτητα, είναι όμως της ίδιας ποιότητας. Το κοινό χαρακτηριστικό τους είναι από τη μία μεριά η βεβαιότητα με την οποία υπερασπίζονται τις δοξασίες τους και από την άλλη ο φανατισμός τους. Δύο αναμφίβολα εκρηκτικά συστατικά που τους εμποδίζουν να συνδιαλέγονται με ανθρώπους διαφορετικών απόψεων. Περιχαρακώνονται αναγκαστικά μέσα στο δικό τους πλαίσιο μαζί με άλλους ομοϊδεάτες τους, νομίζοντας πως μόνο αυτοί κατέχουν την απόλυτη αλήθεια και όλο αυτό αποκτά τα χαρακτηριστικά θρησκείας που αποκλείει κάθε αμφισβήτηση και κάθε αναθεώρηση. Μιλάμε για ομάδες ανθρώπων που ο εξοβελισμός του ορθού λόγου τις έχει κάνει γραφικές ή και επικίνδυνες.

Θυμάμαι μια φορά που τρώγαμε μαζί με ένα φίλο που ήταν vegan. Στο τραπέζι είχε έρθει μια χωριάτικη σαλάτα. Του προτείναμε λοιπόν να αφαιρέσουμε τη φέτα ώστε να μπορεί να δοκιμάσει το πιάτο, αλλά αρνήθηκε γιατί λέει, όσο και να αφαιρέσεις φέτα, κάποια πολύ μικρά κομματάκια πάντα θα έχουν μείνει μέσα στο πιάτο. Αν αυτό δεν είναι θρησκευτικού τύπου ιδεοληψία όμοια με αυτή που οδηγεί τον θρησκευόμενο να μην μπορεί να φάει σουβλάκι τη Μ. Παρασκευή, τότε τι είναι;

Κοίτα, ενώ πολλές από αυτές τις ομάδες έχουν δημιουργηθεί από πραγματικές ανάγκες και ελλείψεις του συστήματος, καταλήγουν από την έλλειψη ορθού λόγου, να γίνονται περιθωριακές και γραφικές και όχι μόνο να μην επιλύουν το πρόβλημα για το οποίο σχηματίστηκαν, αλλά εξ αιτίας της εμμονής και του φανατισμού τους, να προκαλούν την δυσανεξία του υπόλοιπου κοινωνικού συνόλου.

- Για πες μου μία τέτοια ομάδα

- Μία μόνο; Όσες θέλεις. Πάρε για παράδειγμα τις σύγχρονες φεμινίστριες που το ιστορικό τους κίνημα γεννήθηκε από μια πραγματική ανάγκη, αυτήν της εξίσωσης των δικαιωμάτων της γυναίκας και του άντρα, και πέτυχε πράγματι πολλά, αν και ακόμη υπάρχει πολύς δρόμος για να διανυθεί. Ενώ λοιπόν αυτές ζητούν την κατάργηση των έμφυλων διακρίσεων, ταυτόχρονα αρνούνται στον άντρα το δικαίωμα της συνεπιμέλειας, θεωρώντας την επιμέλεια του παιδιού έμφυλο δικαίωμα της γυναίκας.

Για να μη σου πω για το απίστευτα γελοίο περιστατικό που μου ‘τυχε κάποια φορά που προθυμοποιήθηκα να βοηθήσω νεαρή συνάδελφο να σηκώσει ένα βαρύ κιβώτιο. Κατηγορήθηκα τουλάχιστον ως φαλλοκράτης διότι λέει με την πράξη μου αυτή υποτίμησα τη γυναικεία υπόσταση. Παρεμπιπτόντως υποψιάζομαι πως αν στο ίδιο άτομο κάποιος συνοδός της ανοίξει την πόρτα του αυτοκινήτου για να μπει, τότε αυτός θα είναι απλά πολύ ευγενικός.

Πάρε το κίνημα που γεννήθηκε από την απαράδεκτη τακτική των δήμων, αντί να κλαδεύουν τα δέντρα, να τα πετσοκόβουν. Μέσα σ’ αυτό το κίνημα εισχώρησαν άνθρωποι που ποινικοποιούν το οποιοδήποτε κλάδεμα. Μιλάμε για ανθρώπους που αν σε δουν να κλαδεύεις ένα δέντρο, μπορεί να φωνάξουν την αστυνομία. Άσε δε και τους απίθανους συνωμοσιολόγους που έχουν εισχωρήσει στις ομάδες αυτές και βλέπουν πίσω από την καρατόμηση των δέντρων, την προσπάθεια για εξάπλωση του δικτύου 5G της κινητής τηλεφωνίας

Πάρε τους φιλόζωους που προέκυψαν και αυτοί από μια ανάγκη, αυτή της προστασίας των ζώων από τη βάρβαρη συμπεριφορά της ελληνικής κοινωνίας. Υπάρχουν φιλόζωοι που ο τρόπος εκφοράς του λόγου τους σε κάνει να υποψιάζεσαι πως η αγάπη για τα ζώα δείχνει έλλειψης αγάπης για τον άνθρωπο. Ανεβάζει ο άλλος μια φωτογραφία που έχει ένα σκύλο και μια γάτα αγκαλιά και γράφει από κάτω: «Μόνο τα ζώα μπορούν να αγαπάνε έτσι!». Και να τα like και οι καρδούλες από κάτω! Τι θέλει να πει αυτός ο άνθρωπος; Τόσο ανόητος είναι πια; Ήθελα να ήξερα, αυτός ο άνθρωπος δεν έχει δει ποτέ σκύλους να σπάνε το σβέρκο μιας γάτας χωρίς κανένα λόγο; Δεν ξέρει ότι η γάτα που κυκλοφορεί έξω, θα σκοτώσει όποιο ζώο μπορεί, και όχι για να το φάει;

Οι vegan δεν έχουν ποτέ σκεφτεί πως αν π.χ. οι κότες ή τα πρόβατα έπαυαν ξαφνικά να χρησιμοποιούνται από τον άνθρωπο και επέστρεφαν στην άγρια φύση, τότε τα είδη αυτά θα εξαφανίζονταν πολύ γρήγορα από τους φυσικούς θηρευτές τους; Ναι, να μιλήσουμε για τις αποτρόπαιες συνθήκες διαβίωσης των ζώων που δημιουργεί η βιομηχανική κτηνοτροφία, να προωθήσουμε τη δραστική μείωση της κατανάλωσης κρέατος που, πέρα από ηθικά ζητήματα, έχει και τεράστιες περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Αυτά είναι τα πραγματικά, τα ορθολογικά ζητήματα και όχι αν ο μελισσοκόμος είναι ένας λωποδύτης που «κλέβει» το μέλι από τις μέλισσες...

Πάρε τους ψεκασμένους αντιεμβολιαστές που, αντί να επικεντρωθούν στο διαλυμένο σύστημα υγείας και στα εξωφρενικά μέτρα της κυβέρνησης για απαγόρευση της κυκλοφορίας, εστιάζουν στο εμβόλιο και επιλέγουν να μην το κάνουν, κόντρα στη συντριπτική πλειοψηφία της ιατρικής κοινότητας, προτιμώντας να ακούσουν κάποιους αιρετικούς. Με ποια γνώση το κάνουν αυτό; Με βάση απλά και μόνο το ένστικτο τους;

Πάρε τους θρησκόληπτους-πατριδοκάπηλους (και όμως αυτά τα δύο μπόρεσαν να συνδυαστούν) που ο βίος τους έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τη χριστιανική διδασκαλία, σηκώνουν εθνικές σημαίες, ονειρεύονται κατακτήσεις εδαφών, προσμένουν το μαρμαρωμένο βασιλιά, αρνούνται το δικαίωμα σε ένα λαό να ονομάζεται όπως επιθυμεί, εχθρεύονται τους αλλόθρησκους, αρνούνται τη φιλοξενία σε πρόσφυγες, θεωρούν ανωμαλία την ομοφυλοφιλία, μιλάνε για τσιπάκια ελέγχου της ανθρωπότητας από το τέρας της Αποκάλυψης, και άλλα πολλά. Θα μπορούσαμε να γελάσουμε και να τους αγνοήσουμε, αλλά δυστυχώς είναι πάρα πολλοί αυτοί, ίσως και περισσότεροι από όλους τους παραπάνω

Ας μη μιλήσουμε δε για τους συνωμοσιολόγους ειδικούς περί Εβραιομασόνων ή για τους οπαδούς της επίπεδης γης. Εκεί η κατάσταση έχει πάει σε άλλο επίπεδο και είναι μη αναστρέψιμη

Και τελικά ξέρεις τι φέρνει αυτός ο εξοβελισμός του ορθού λόγου; Φέρνει τον Τραμπ στην Αμερική, τον παρανοϊκό Μιλέι στην Αργεντινή και την ακροδεξιά στην Ευρώπη.

Ζητείται ελπίς, έγραψε κάποτε ο Αντώνης Σαμαράκης. Ζητείται πρώτα ο ορθός λόγος, θα έλεγα εγώ, και από κει πέρα μπορεί να υπάρξει ελπίς»

Κάπου εκεί έκλεισε το τηλεφώνημα. Ο ήρωάς μας , μπορεί να γλίτωσε από το λιοντάρι που είδε στον ύπνο του, ένιωθε όμως βαρύ στο κεφάλι του το σφυροκόπημα των λόγων του φίλου του. Τι την ήθελε κι αυτός την κουβέντα; Καλά δεν ήταν έτσι; Και το όνειρο θα ξεχνιόταν μετά από λίγο

 

Υπογραφή: Χ-Κ / Δ-Β

 

Εικόνα από Εφημερίδα των Συντακτών

Το ηλεκτρικό ρεύμα, από κοινωνικό αγαθό που θα έπρεπε να είναι προσιτό και προσβάσιμο σε όλους, έχει μετατραπεί πλέον σε κερδοσκοπικό χρηματιστηριακό προϊόν, έρμαιο της κερδοφορίας του κεφαλαίου και της κερδοσκοπίας των χρηματιστηριακών τζογαδόρων. Από τον προσεχή Ιανουάριο σταματά και η κρατική επιδότηση, που σημαίνει ότι αν οι τιμές της μεγαβατώρας εκτοξευθούν σε ύψη αντίστοιχα με αυτά του 2022, η πληρωμή των λογαριασμών του ρεύματος θα είναι αδύνατη για εκατοντάδες χιλιάδες νοικοκυριά.

Αν παρακολουθήσουμε τις διακυμάνσεις στη χονδρική τιμή της μεγαβατώρας τα τελευταία δύο χρόνια, θα διαπιστώσουμε τη σοβαρή πιθανότητα ενός τέτοιου ενδεχομένου. Θα διαπιστώσουμε επίσης, ότι η είσοδος νέων εταιριών πώλησης ηλεκτρικού ρεύματος, αντί να μειώσει τις τιμές του ρεύματος, αντιθέτως τις αύξησε. Ο ανταγωνισμός δεν λειτουργεί και η συζήτηση περιστρέφεται αποπροσανατολιστικά στο χρώμα της θηλιάς με την οποία θα μας κρεμάσουν,

Βασικός συντελεστής διαμόρφωσης της χρέωσής του είναι η Τιμή Εκκαθάρισης Αγοράς (ΤΕΑ) που διαμορφώνεται καθημερινά στο Ελληνικό Χρηματιστήριο Ενέργειας. Με βάση τις καθημερινές τιμές, προκύπτει η μέση ΤΕΑ κάθε μήνα.

Αυτή η μέση ΤΕΑ ξεκίνησε τους πρώτες μήνες του 2021 να κυμαίνεται μεταξύ των 50 και 64 ευρώ ανά μεγαβατώρα. Tον Ιούλιο του 2021 η μέση ΤΕΑ είχε φτάσει στα 103,44 ευρώ ανά μεγαβατώρα και η κυρίαρχη, τότε, ΔΕΗ χρέωνε το ρεύμα προς 11 λεπτά ανά κιλοβατώρα.

Τον Αύγουστο του 2022 η μέση ΤΕΑ απογειώθηκε στα 429,39 ευρώ και η κυβέρνηση αναγκάστηκε , φοβούμενη την οργή του κόσμου κυρίως σε σχέση με τις επερχόμενες εκλογές, να μοιράζει επιδοτήσεις δισεκατομμυρίων ευρώ για να συγκρατήσει την τελική χρέωση. Οι επιδοτήσεις αυτές κατάφερναν να συγκρατείται η τιμή στο τιμολόγιο της ΔΕΗ στα 16 λεπτά ανά κιλοβατώρα.

Μέσα στο 2023 οι τιμές χονδρικής αποκλιμακώθηκαν. Ξεκίνησαν από τα 186,54 ευρώ ανά μεγαβατώρα τον Ιανουάριο, έπεσαν έως τα 90,43 τον Ιούνιο και δεν ξεπέρασαν τα 112 ευρώ τους επόμενους μήνες. Ο Δεκέμβριος δεν έχει ακόμη «κλείσει» αλλά με τις τιμές που έχουν ανακοινωθεί έως σήμερα, προκύπτει μέση ΤΕΑ 102,55 ευρώ ανά κιλοβατώρα, που σημαίνει ότι οι πάροχοι λιανικής αγοράζουν 10 λεπτά την κιλοβατώρα και την πουλούν 16 έως 20 λεπτά .

Όπως αναφέρθηκε και πιο πάνω, μέση ΤΕΑ λίγο πάνω από τα 100 ευρώ ανά μεγαβατώρα είχε καταγραφεί και τον Ιούλιο του 2021. Τότε όμως, η κυρίαρχη ΔΕΗ χρέωνε 11 λεπτά ανά κιλοβατώρα. Σήμερα, με πλήθος εταιριών των οποίων ο ανταγωνισμός θα μείωνε υποτίθεται τις τιμές του ρεύματος, οι τιμές που έχουν ανακοινωθεί είναι κατά πολύ υψηλότερες. Συγκεκριμένα, για τα μπλε τιμολόγια η ΔΕΗ έχει ανακοινώσει 17,9 λεπτά για το ημερήσιο και 16,9 για το νυχτερινό, ο Ήρων 16,5 λεπτά, η Elpedison 16,9 λεπτά, η Protergia 16,5 και η Elin 14,9 λεπτά ανά κιλοβατώρα.

Το παιχνίδι είναι στημένο κι από πριν ξεπουλημένο. Ο ανταγωνισμός δεν λειτουργεί υπέρ του καταναλωτή, οι εταιρείες εξασφαλίζουν σίγουρα υπερκέρδη και ο καταναλωτής καλείται απλώς να επιλέξει αν θα τον κρεμάσουν με μπλε, πράσινη, κίτρινη ή πορτοκαλί θηλιά

 

Πηγή: 

https://www.efsyn.gr/oikonomia/elliniki-oikonomia/416735_eggyimena-yperkerdi

Δεν μου άρεσαν τα τραγούδια του Βασίλη Καρρά, ούτε ο τρόπος που τα ερμήνευε. Δε μου αρέσουν τα μαγαζιά που τραγουδούσε, ούτε όλο το κύκλωμα γύρω από αυτά τα μαγαζιά, ούτε οι ακριβοντυμένοι κύριοι και κυρίες που πιάνουν τα πρώτα τραπέζια πίστα και συναγωνίζονται μεταξύ τους στο ποιος θα χαλάσει τα περισσότερα λεφτά και θα κάνει τη μεγαλύτερη επίδειξη πλούτου και ξιπασιάς

Οφείλω όμως να ομολογήσω ότι στο πρόσωπο του Βασίλη Καρρά έβλεπα μια αυθεντική λαϊκότητα και μια πραγματική ανθρωπιά. Αυτά που διάβασα μετά την ανακοίνωση του θανάτου του, για τη βοήθεια δηλαδή που έδινε σε ανθρώπους ο Βασίλης Καρράς χωρίς να το διαλαλεί, επιβεβαίωσαν αυτή την αίσθησή μου και ένιωσα την υποχρέωση να αποχαιρετήσω κι εγώ το Βασίλη Καρρά με ένα ιδιαίτερο τραγούδι από το μακρινό 1993, σε μια φαινομενικά παράδοξη σύμπραξή του με τους «Πυξ Λαξ». Στιχουργικά όμως, το τραγούδι εκφράζει πραγματικά αυτό που υπηρέτησε ο Βασίλης Καρράς, την έκφραση δηλαδή της ανικανοποίητης και αδιέξοδης ερωτικής επιθυμίας, της καψούρας, όπως μάθαμε να λέμε επιγραμματικά

«Κι αν έφυγε και πήγε μακριά, αυτή θα χάσει / σου ράγισε για λίγο την καρδιά, θα σου περάσει»

 

Μεγάλες ταξιδιωτικές προσφορές, χορηγία της Λίνας Μενδώνη: Σύμφωνα με απόφαση της υπουργού Πολιτισμού, Λίνας Μενδώνη, το εισιτήριο στην Ακρόπολη ακριβαίνει και από 20 ευρώ πηγαίνει, από τον Απρίλιο του 2025, στα 30 ευρώ ανά άτομο. Με δεδομένο πως το εισιτήριο του Μουσείου Ακρόπολης είναι χωριστό και κοστίζει 15 ευρώ, αν κάποιος θέλει να επισκεφθεί τον Ιερό Βράχο και το Μουσείο της Ακρόπολης, θα πρέπει να πληρώσει 45 ευρώ. «Αρκετά με την πλέμπα που θέλει να βλέπει τζάμπα τα αρχαία» είπε η υπουργός και συνέχισε «Ποιος θα πληρώσει το τσιμέντωμα; εγώ;» είπε με αγανάκτηση η υπουργός, κάνοντας τον Άρη Πορτοσάλτε να κουνάει καταφατικά το κεφάλι του τόσο έντονα, που κουνιόνταν μαζί του και οι ραδιοφωνικοί δέκτες. «Και στο κάτω κάτω, η πλέμπα που θέλει να δει αρχαία τζάμπα, μπορεί να πάει στην Αγγλία, όπου η είσοδος στο Βρετανικό Μουσείο είναι δωρεάν» Με αυτά τα δεδομένα συν το ότι το ελληνικό λάδι και η ελληνική φέτα πωλούνται πλέον πιο φτηνά στην Αγγλία σε σχέση με την Ελλάδα, ήδη έχουν αρχίσει να διαμορφώνονται τα πρώτα τουριστικά πακέτα για την Αγγλία: «Λάδι, Ελγίνεια και φέτα, ΜΟΝΟ 150 ευρώ αλέ ρετούρ. Και δώρο μια φωτογραφία της Λίνας Μενδώνη». Ήδη, το κίνημα για την επιστροφή των Ελγινείων στην Ελλάδα πνέει τα λοίσθια

 

 

Μεγάλες επιτυχίες των Σωμάτων Ασφαλείας : Στελέχη του Λιμενικού Σώματος ήταν μέλη σπείρας διακίνησης ναρκωτικών. Ο ένας από αυτούς, πλωτάρχης, ήταν μάλιστα προϊστάμενος της Περιφερειακής Ομάδας Δίωξης Ναρκωτικών. Επίσης, ένας αστυνομικός από τη Βοιωτία μαχαίρωσε την πρώην σύντροφό του, έξω από το Αστυνομικό Τμήμα Παραλίας Διστόμου, όπου η γυναίκα πήγε για να μηνύσει τον πρώην σύντροφό της. Ο υπουργός Προστασίας του Πολίτη ευχήθηκε χρόνια πολλά στα σώματα ασφαλείας και τους ευχαρίστησε για τις υπεράνθρωπες προσπάθειες που κάνουν για να νιώθουν οι πολίτες ασφαλείς

 

 

Χριστουγεννιάτικη πράξη αγάπης από τα ΜΑΤ: Εμπνεόμενες από το πνεύμα των ημερών, δυνάμεις των ΜΑΤ παρατάχθηκαν σε θέση μάχης και με μια άψογη επιχείρηση πέταξαν έξω από το σπίτι τους μια 74χρονη ανάπηρη και τον 58χρονο γιο της – επίσης ανάπηρο. Από πηγες του Μαξίμου μάθαμε ότι ο πρωθυπουργός συγκλονισμένος από το δράμα τους, θα επισκεφθεί τους δύο ανάπηρους και θα τους εκφράσει την πλήρη συμπαράστασή του. Θα τους κάνει δώρο δε και μία σκηνή δύο ατόμων και μισό κιλό μελομακάρονα. Γιατί , τις γιορτινές ημέρες, κανένας δεν πρέπει να μένει μόνος του

 

 

 

Η Αριστερά έχει απογοητεύσει το Σπύρο Παπαδόπουλο: Βαθιά απογοητευμένος από την Αριστερά δήλωσε ο γνωστός ηθοποιός, ενώ παράλληλα δήλωσε ικανοποιημένος από την κυβέρνηση του Κώστα Μητσοτάκη. Οι δηλώσεις αυτές προκάλεσαν μεγάλες συζητήσεις στο διαδίκτυο κυρίως από ανθρώπους που δεν γνωρίζουν πως ο γνωστός ηθοποιός πάσχει από το σύνδρομο Κώστα Πρέκα. Σύμφωνα με ειδικό στο εν λόγω σύνδρομο, όπως ο Κώστας Πρέκας βίωσε ως πραγματικότητα το ρόλο του ως πολεμιστή στις ελληνικές ταινίες και ζει πλέον μέσα σε αυτό το ρόλο, έτσι και ο Σπύρος Παπαδόπουλος βίωσε ως πραγματικότητα το ρόλο του ως αριστερός στους «Απαράδεκτους» και κάθε χρόνο πηγαίνει στην πορεία του Πολυτεχνείου και μόλις φτάνει στην αμερικάνικη πρεσβεία στρίβει αριστερά. Όπως δήλωσε ο ειδικός,  πρόκειται για ένα σύνδρομο που χτυπάει κυρίως τους ηθοποιούς που μπαίνουν για τα καλά στο πετσί του ρόλου τους. Χτυπάει επίσης και πολιτικούς όταν αυτοί αρχίσουν να πιστεύουν αυτά που λένε

 

 

Οι Απόκριες έρχονται Χριστουγεννιάτικα στο Οχυρό Ραφήνας: Μεγάλο αποκριάτικο event διοργανώνει την Πέμπτη 28/12 , ο απερχόμενος δήμαρχος Ραφήνας- Πικερμίου στο οχυρό Ραφήνας. Μιας και δεν προλαβαίνει να γιορτάσει τις Απόκριες ως δήμαρχος, αποφάσισε να τις γιορτάσει Χριστουγεννιάτικα. Στην εκδήλωση αυτή είναι καλεσμένοι όλοι οι πολίτες του δήμου, με θερμή παράκληση όμως να έρθουν ντυμένοι με στρατιωτικές στολές. Δεκτές γίνονται και οι στολές των καουμπόηδων και των Ινδιάνων από το Jumbo. Τιμώμενο πρόσωπο της ημέρας θα είναι ο αγωνιστής της δημοκρατίας, Μάκης Βορίδης ο οποίος θα παραδώσει μαθήματα πετάγματος τσεκουριού στους καλεσμένους καθώς και πώς να παριστάνουν τους δημοκράτες χωρίς να κινούν υποψίες. Το Μάκη Βορίδη θα υποδεχτούν οι τοπικοί αγωνιστές της δημοκρατίας, ο Ευάγγελος Μπουρνούς και ο Παύλος Μπατάλης, που θα διαγωνιστούν μεταξύ τους στο ποιος τον έχει καλύτερο φίλο και ποιος θα βγάλει την καλύτερη φωτογραφία μαζί του. Την εκδήλωση θα τιμήσει επίσης χορωδία καραβανάδων που θα ψάλλει το ηρωϊκό άσμα: « Των εχθρών τα φουσάτα περάσαν , σαν το λίβα που καίει τα σπαρτά, μα ο Βαγγέλης δε μασάει, κόβει τα δέντρα και φυτεύει τανκς» καθώς και μεγάλος θεατρικός θίασος δημοτικών συμβούλων που κάποιοι θα παριστάνουν τους συμπολιτευόμενους και κάποιοι τους αντιπολιτευόμενους. Να είστε όλοι εκεί!

Ανοιχτή επιστολή κατοίκων της Ραφήνας και του Πικερμίου σχετικά με τα έργα που εξελίσσονται στο Οχυρό Ραφήνας, έργα ενός ανεκδιήγητου δήμαρχου με διογκωμένο εγώ. Η επιστολή αυτή δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα των Συντακτών και γράφτηκε κάτω από την πίεση της επίγνωσης ότι είναι πολύ επικίνδυνο να αντιμετωπίζεται η ιστορία με ελαφρότητα, να εργαλειοποιείται για μικροπολιτικά συμφέροντα, να διασύρεται από μωροφιλοδοξία και τελικά να ευτελίζεται

Ακολουθεί η επιστολή όπως αυτή δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα των Συντακτών 

 

Η επιστολή αυτή γράφεται κάτω από την πίεση της επίγνωσης ότι είναι πολύ επικίνδυνο να αντιμετωπίζεται η ιστορία με ελαφρότητα, να εργαλειοποιείται για μικροπολιτικά συμφέροντα, να διασύρεται από μωροφιλοδοξία και τελικά να ευτελίζεται.

Σε λίγες ημέρες ο απερχόμενος δήμαρχος Ραφήνας-Πικερμίου, ως τελευταίο έργο της θητείας του, θα παρουσιάσει τα εγκαίνια ενός χώρου που ο ίδιος έχει αποκαλέσει «θεματικό πάρκο» ή «πάρκο-πολυχώρο ιστορικής μνήμης του 2^ου Παγκοσμίου Πολέμου»

Αφήνουμε απέξω το ­­γεγονός πως ο χώρος αυτός βρίσκεται στο λόφο του Οχυρού, μια δασική περιοχή η οποία σταθερά και ανελέητα αποψιλώνεται και απομειώνεται λόγω της κατασκευής γηπέδων τένις, αναψυκτηρίων, αυθαίρετων κτιρίων που στεγάζουν τοπικούς συλλόγους κλπ κλπ

Αφήνουμε απέξω και το γεγονός ότι, στο πλαίσιο αυτού του μωροφιλόδοξου σχεδίου, ένα τεθωρακισμένο άρμα μάχης έχει τοποθετηθεί δίπλα ακριβώς από το Γυμνάσιο-Λύκειο της πόλης με την κάνη του να σημαδεύει το δρόμο που χρησιμοποιούν καθημερινά εκατοντάδες μαθητές για να ανεβαίνουν στο σχολείο. Το αφήνουμε απέξω μεν, ο ανατριχιαστικός συμβολισμός ωστόσο δεν μας διαφεύγει.

Με τη συγκεκριμένη επιστολή επικεντρωνόμαστε μόνο στον υποτιθέμενο σκοπό για τον οποίο έχει δημιουργηθεί αυτό το έργο. Και τον ονομάζουμε υποτιθέμενο, γιατί ο συγκεκριμένος δήμαρχος, ενώ διατείνεται πως θέλει να συντηρήσει και να τιμήσει την ιστορική μνήμη, στην πραγματικότητα κάνει ακριβώς το αντίθετο. Αφενός προκαλεί ιστορική σύγχυση με την τοποθέτηση ασύνδετων μεταξύ τους αλλά και με το χώρο αντικειμένων που δεν έχουν καμία σχέση με την ιστορία του χώρου και αφετέρου ευτελίζει την ιστορική μνήμη που προσποιείται ότι σέβεται και τιμά, παραχωρώντας μέρος των ιστορικών τούνελ σε ιδιώτες για εμπορική χρήση

Ο λόφος του Οχυρού ήταν έδρα Γερμανικού αρχηγείου. Στόχος των έργων ήταν η απόκρουση πιθανής απόβασης των Συμμαχικών στρατευμάτων στην παραλία της Ραφήνας. Το πανοπτικό προνόμιο της τοποθεσίας δεν διέλαθε βέβαια της προσοχής αυτών που το σχεδίασαν και το έκτισαν. Στο χώρο αυτό είχαν τοποθετηθεί 5 τεράστια περιστρεφόμενα κανόνια (πιθανολογείται ότι μεταφέρθηκαν από τη γραμμή Μαζινό) πάνω σε μεγάλες κυκλικές τσιμεντένιες βάσεις και γύρω τους υπήρχαν υπόγειες αποθήκες πυρομαχικών κατασκευασμένες με μπετόν. Στην κεντρική θέση, οι Γερμανοί εγκατέστησαν ένα μεγάλο παρατηρητήριο για τον έλεγχο των κινήσεων στο Νότιο Ευβοϊκό, κατασκεύασαν κατοικίες για τους αξιωματικούς και τους στρατιώτες, σταθμό πρώτων βοηθειών και έσκαψαν τάφρους και καταφύγια.

Το χώρο αυτό λοιπόν, ο απερχόμενος δήμαρχος ισχυρίζεται πως θέλει να τον καταστήσει πολεμικό μουσείο ιστορικής μνήμης του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου. Δεν γνωρίζουμε αν ο σχεδιασμός έχει εκπονηθεί από κάποιον ιστορικό-αρχαιολόγο, ούτε τι πρόκειται να φιλοξενηθεί τελικά στο μουσείο αυτό. Τα πρώτα δείγματα πάντως είναι ενδεικτικά της προχειρότητας με την οποία έχει σχεδιαστεί το εν λόγω έργο. Ήδη, στην είσοδο του λόφου και ακριβώς δίπλα από το Γυμνάσιο-Λύκειο, έχει τοποθετηθεί ένα αμερικανικό άρμα μάχης M24 Chaffee (επίσημα Light Tank, M24), ένα άρμα που προφανώς δεν έχει καμία σχέση με την ιστορία του συγκεκριμένου χώρου, ούτε καν με την αντίσταση των Ελλήνων εναντίον των Ιταλών φασιστών και των Γερμανών Ναζί, καθώς το συγκεκριμένο μοντέλο ήρθε στην Ελλάδα μόλις στα τέλη του 1950. Επίσης, δίπλα από τον διαμορφωμένο περίπατο, έχει τοποθετηθεί ένα – κατά δήλωση του απερχόμενου δημάρχου – βρετανικό πυροβόλο Μ105. Τέτοιο όπλο δεν βρίσκουμε στους καταλόγους να έχει υπάρξει ποτέ, κάτι που ενισχύει ακόμη περισσότερο την αίσθησή μας περί πλήρους άγνοιας και προχειρότητας του εγχειρήματος

Την ίδια στιγμή μάλιστα που ο απερχόμενος δήμαρχος δηλώνει πως σέβεται και τιμά την ιστορική μνήμη, παραχωρεί σε ιδιώτες προς εμπορική εκμετάλλευση τύπου escape room, βλέπε «δωμάτια απόδρασης» ελληνιστί, ένα από τα ιστορικά τούνελ του χώρου καθιστώντας το χώρο πιο πολύ μια πολεμική φτηνή Disneyland, παρά ένα χώρο ιστορικής μνήμης. Η πολιτική σημειολογία και ιδεολογία των δωματίων απόδρασης δεν θα μας απασχολήσει εδώ. Αρκεί ίσως να σημειώσουμε κάπως τηλεγραφικά, ότι η σαγηνευτική προσομοίωση της απόδρασης προς την ελευθερία υποκαθιστά όλο και πιο πολύ οποιαδήποτε προσπάθεια αντίστασης και τελικά απόδρασης από ένα καθεστώς εγκλεισμού και υποταγής. Θα μπορούσαμε να πούμε πως ένας επιχειρηματίας με τις ευλογίες του απερχόμενου δημάρχου, σας υπόσχονται, με το αζημίωτο φυσικά, συναρπαστικές αποδράσεις από βαρετές ιστορικές μνήμες! Και όλα αυτά μέσα σε τούνελ για την κατασκευή των οποίων στρατολογήθηκαν βίαια ντόπιοι. Ντρέπεται και η ντροπή

 

 

Ζούμε αναμφισβήτητα μια εποχή δραματικής έκπτωσης της αισθητικής, της ιστορικής μνήμης, του μέτρου και της ποιότητας και η βάναυση παρέμβαση στο λόφο του Οχυρού είναι σαφώς ένα αποτέλεσμα αυτών των εκπτώσεων. Αντί ο εν λόγω δημαρχίσκος του φτηνού εντυπωσιασμού να δημιουργήσει κάτι ποιοτικό και διδακτικό που θα επικαλείται τη μνήμη που βρήκαμε να μας περιμένει όταν ήρθαμε σε αυτόν τον κόσμο και θα την κληρονομεί σε όσους εμείς θα αφήσουμε πίσω μας, αυτός - βαθιά αντιιστορικός παρά τις περί του αντιθέτου δηλώσεις του – επιλέγει κάτι χυδαίο, φτηνό, σαθρό και ψεύτικο.

Γιατί να μη δημιουργήσουμε έναν πρότυπο χώρο εκπαιδευτικών προγραμμάτων που θα προσελκύουν σχολεία όλων των βαθμίδων προσπαθώντας να περισώσουμε κάτι από την αυθεντικότητα και τη γνησιότητα; Γιατί να μη φτιάξουμε ένα χώρο που θα προβάλλει την αξία της ειρήνης σε αντιδιαστολή με τα δεινά του πολέμου και αντίθετα επιλέγουμε τη μυθοποίηση και ηρωοποίηση των πολεμικών όπλων; Γιατί πολύ απλά, τα πρώτα προϋποθέτουν παιδεία, ευαισθησία, όραμα και σεβασμό στην ιστορία. Και αυτά όλο και περισσότερο εκλείπουν στον τόπο μας

Ως ένδειξη αγανάκτησης και θλίψης για τις αυθαίρετες και ασεβείς από ιστορικής άποψης ενέργειες του απερχόμενου δημάρχου, απευθύνουμε αυτή την επιστολή διαμαρτυρίας και καλούμε την παρέμβαση οποιουδήποτε ενδιαφερόμενου αρμόδιου φορέα ή/και συλλογικότητας.

Αλέξης Κροκιδάς, Κοινωνιολόγος, κάτοικος Ραφήνας

Νίκος Σίμος, Δασολόγος, κάτοικος Πικερμίου

Χρήστος Κωστούλας, Φυσικός, κάτοικος Ραφήνας

 

 

 

 

 

Παραπομπές

1. Το Οχυρό της Ραφήνας … https://atticavoice.gr/enimerosi/rafina-pikermi/item/607-to-oxyro-tis-rafinas

2. Οχυρό Ραφήνας – Δραπετεύοντας από το παρελθόν … https://atticavoice.gr/enimerosi/rafina-pikermi/item/610-oxyro-rafinas-drapeteyontas-apo-to-parelthon

3. Ραφήνα – Ένα κανόνι πάνω από την πόλη … https://atticavoice.gr/enimerosi/rafina-pikermi/item/4465-rafina-ena-kanoni-pano-apo-tin-poli

4. Έκφραση αγωνίας για το Οχυρό και το μέλλον του … https://atticavoice.gr/enimerosi/rafina-pikermi/item/4546-ekfrasi-agonias-gia-to-oxyro-kai-to-mellon-tou

5. Κίνηση για την Προστασία και την Ανάδειξη του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας – Να σταματήσουν οι παράνομες παρεμβάσεις στο λόφο του Οχυρού … https://atticavoice.gr/perivallon/anthropos-kai-perivallon/item/4563-kpamrr-na-stamatisoun-oi-paranomes-paremvaseis-sto-lofo-tou-oxyroy

Από ένα άρθρο του inexarchia.gr αποφασίσαμε να εγκαινιάσουμε μια νέα στήλη που θα έχει να κάνει με την αρχιτεκτονική των κτιρίων της Αθήνας. Γιατί την Αθήνα την αγαπάμε και γιατί κάποτε προσπάθησε να αποκτήσει ταυτότητα. Τελικά, δεν τα κατάφερε, νίκησαν η φτήνια, η αμάθεια και ο νεοπλουτισμός. Παρ’ όλα αυτά, αν τριγυρίσει κανείς στους δρόμους της Αθήνας θα δει ακόμη αρχιτεκτονικά διαμάντια να λάμπουν, σε πείσμα της εγκατάλειψης και της αδιαφορίας. Αρκεί να έχει κανείς ανοιχτά τα μάτια του. Και να έχει διαβάσει άρθρα όπως αυτό, που προσεγγίζουν το θέμα ολιστικά.

Η πολυκατοικία στη συμβολή των οδών Κοδριγκτώνος 46 και Φυλής, είναι ένα δείγμα του μοντέρνου κινήματος της δεκαετίας του ’30 σε μια περιοχή που λίγα χρόνια πριν ήταν εξοχή και έμελλε σ’ αυτήν , την τρίτη δεκαετία του 20ου αιώνα, να απλωθεί ένα κομμάτι του νέου αστικού κόσμου, φέρνοντας θέατρα, κέντρα διασκέδασης, κινηματογράφους.

 

Δεκαετία του ‘30, Αθήνα. Μία πόλη σε μετάβαση. Μία πόλη που προσπαθεί να γίνει μεγαλούπολη, με το βλέμμα στην Εσπερία, ακολουθώντας με τόλμη στην αρχιτεκτονική, τη διεθνή πρωτοπορία του μοντέρνου κινήματος. Η πολυκατοικία του Νικόλαου Κοτζαμάνη δεν είναι το πρώτο κτήριο του μοντέρνου κινήματος που κατασκευάζεται στην περιοχή του Αγίου Παντελεήμονα. Η κομβική του θέση όμως και η περίοπτη γωνία του είναι σημείο αναφοράς.

“Η Αθήνα! Ποτέ του δεν την είχε φανταστεί τόσο πλατειά, τόσο μεγάλη. Μοιάζει σαν εφηβική ύπαρξη που ξαφνικά κι αναπάντεχα ξεπέταξε την κρυμμένη άνθισή της. Η μενεδεξένια πολιτεία*”. H Αθήνα, πράγματι το 1937 είναι μια πόλη σε μετάβαση. Προσπαθεί να γίνει μεγαλούπολη με το βλέμμα στην Εσπερία ακολουθώντας με τόλμη στην αρχιτεκτονική, τη διεθνή πρωτοπορία του μοντέρνου κινήματος. Η πρωτοπορία αυτή, αφού φιλτραριστεί μέσα από τις ιδιαίτερες τοπικές συνθήκες και προτιμήσεις, θα της προσδώσει τελικά κοσμοπολίτικη δυναμική με μια αίσθηση οικουμενικότητας, ως ένα από τα κέντρα του μοντερνισμού στη Μεσόγειο, ισάξιο με αυτό της Λευκής Πόλης στο Τελ Αβιβ**.

Στην εκπνοή λοιπόν του 1936 εκδίδεται η άδεια κατασκευής της πολυκατοικίας στη συμβολή των οδών Κοδριγκτώνος 46 και Φυλής, στο σημείο ακριβώς που 70 χρόνια πριν από τότε, έφτανε το βόρειο όριο του σχεδίου πόλης Αθηνών. Σε εκείνη την αλλοτινή εξοχή θα απλωθεί πια στην τρίτη δεκαετία του 20ου αιώνα ένα κομμάτι του νέου αστικού κόσμου, φέρνοντας κοντά του θέατρα, κέντρα διασκέδασης, κινηματογράφους. Και βέβαια, δίπλα στα απλά σπίτια και τα αριστοτεχνικά νεοκλασικά, η νέα εποχή θα αφήσει αδιαπραγμάτευτα το αποτύπωμά της κυρίως με τις μοντέρνες πολυκατοικίες των υψηλών προδιαγραφών για ανέσεις και υγιεινή.

 

 

Τη μελέτη της πενταώροφης πολυκατοικίας, λίγα μόλις μέτρα μακριά από τη σχεδόν νεόδμητη τότε και μεγαλύτερη ως σήμερα εκκλησία της Αθήνας, τον Άγιο Παντελεήμονα, αναλαμβάνει ο Νικόλαος Κοτζαμάνης, ο οποίος σχεδιάζει ένα κτήριο με λιτές όψεις με μπεζ artificial και αθόρυβες λεπτομέρειες: κλιμακούμενοι όγκοι, στενά και επίπεδα παράθυρα στην όψη επί της Φυλής, ενδιαφέρουσες γεωμετρικές σχέσεις στο τρίπτυχο έρκερ-ανοίγματα-εξώστες, μπετονένια πέργκολα από σύστημα κυκλικών υποστυλωμάτων και δοκών σε όλη την έκταση του ρετιρέ αλλά και του δώματος πιο πάνω.

Ένα κτήριο στο οποίο άλλωστε ξεχωρίζει το αγαπημένο θέμα της μοντέρνας αρχιτεκτονικής, η εκπληκτικά στρογγυλεμένη γωνία- σαν τρίτη όψη- με τριμερή παράθυρα ήδη από τη στάθμη του ημιυπογείου. Ο Κοτζαμάνης την κατασκευάζει σε πλήρη κατακορύφωση, για να ενώσει τα επίπεδα των δύο διαφορετικών στη μορφολογία τους όψεων. Με τον τρόπο αυτό τονίζει σε όλο το κτήριο τις καθαρές γεωμετρικές φόρμες με επίκεντρο φυσικά τον συνεχή εξώστη που διατρέχει την καμπύλη γωνία στον τυπικό όροφο και στον οποίο βγαίνει κανείς από μια ιδιαίτερα στενή μπαλκονόπορτα στα έρκερ.

 

 

 

 

Η σφυρήλατη πόρτα της εισόδου πλαισιώνεται από μαρμάρινο θύρωμα, όπως και εκείνη που σχεδιάζει ο ίδιος στην πολυκατοικία στην οδό Χέυδεν 12 ένα χρόνο νωρίτερα, αλλά και εκείνες στις μοντέρνες πολυκατοικίες στους αριθμούς 58 και 60 στην Κοδριγκτώνος, όλες μικρά πορτρέτα της Aρ Ντεκώ.

 

 

 

Η πολυκατοικία του Κοτζαμάνη δεν είναι το πρώτο κτήριο του μοντέρνου κινήματος που κατασκευάζεται στην περιοχή του Αγίου Παντελεήμονα. Η κομβική του θέση όμως και η περίοπτη γωνία του είναι σημείο αναφοράς. Άλλωστε, οι συνοικίες Αχαρνών/Αγίου Παντελεήμονα και Φυλής που αρχίζουν οικοδομούνται σιγά σιγά από τη δεκαετία του ‘20, τη δεκαετία του ‘30 γεμίζουν με μεγάλα διώροφα και τριώροφα Bauhaus σπίτια - στην οδό Φυλής μάλιστα η εναλλαγή τους με τα νεοκλασικά μοιάζει με κινηματογραφικό σκηνικό- και λιγότερες αλλά εντυπωσιακές πολυκατοικίες.

Και όλα αυτά μαζί, τα νεοκλασικά, οι μονοκατοικίες, οι διπλοκατοικίες και οι πολυκατοικίες του μοντερνισμού και κυρίως οι άνθρωποι που ζουν σε αυτά, που δουλεύουν σε αυτά, συνθέτουν μια μοναδική ιστορική πολυτυπία, που ανάλογη δεν υπάρχει στην Αθήνα, μια πολυτυπία που θα διατηρηθεί και αλλά και θα ενισχυθεί μέχρι και τη δεύτερη μεταπολεμική δεκαετία.

 

 

 

Τότε, όλα αρχίζουν να αλλάζουν. Η δαιμονοποίηση των συνθηκών ζωής οδηγεί τους περισσότερους -και μάλιστα ευπορότερους- κατοίκους της περιοχής να την εγκαταλείψουν, αφήνοντας ένα κενό στον αστικό χώρο, που θα καλύψει από το 1990 η εγκατάσταση μεταναστών. Στο τέλος ωστόσο, της πρώτης δεκαετίας του 21ου αιώνα, και ενώ οι βασικές, οι πραγματικές αιτίες της υποβάθμισης ολόκληρης της συνοικίας του Αγίου Παντελεήμονα εξακολουθούν να υπάρχουν, αυτή τελικά συσχετίζεται με τους μετανάστες κατοίκους, στους οποίους άκριτα και εν πολλοίς αυθαίρετα αποδίδεται κάθε μορφής εγκληματικότητα. Η συνοικία χαρακτηρίζεται «επικίνδυνη», το διαφορετικό πολιτισμικό στοιχείο, ο «ξένος», ερμηνεύεται ως κοινωνική απειλή και δημιουργούνται ιδιότυπες ομάδες ντόπιων κατοίκων, που με ακροδεξιό λόγο και αυτοδικία στρέφονται εναντίον του.

Για ακόμα φορά η περιοχή -και οι άνθρωποί της- περιθωριοποιείται και απαξιώνεται. Η ιστορική της πολυτυπία αλλά και αυτό το μοναδικό της μεταίχμιο από το παρελθόν στο κάθε παρόν, εξαφανίζεται και σήμερα απομένει ένα συνονθύλευμα εικόνων από μια εποχή του παρελθόντος που αν μη τι άλλο, επιβάλλεται πια επί της ουσίας να αναγεννηθεί πολυεπίπεδα, χωρίς να περιορίζεται σε εικονοπλαστικές προσεγγίσεις.

 

*Το 1937 εκδίδεται για πρώτη φορά Η Μενεξεδένια Πολιτεία του Άγγελου Τερζάκη.

**Το 2003 η Λευκή Πόλη του Τελ Αβίβ εγγράφεται στον Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.

 

Πηγή: https://www.inexarchia.gr/story/think/arhitektoniko-afieroma-monterno-kinima-agios-panteleimonas-fylis

έρευνα/κείμενο: Σοφία Σταυριανοπούλου / φωτογραφίες: George Fiorakis - advart

Πού πάνε τα πλαστικά μας σκουπίδια από τη στιγμή που τα αφήνουμε στον μπλε κάδο και απομακρυνόμαστε με ήσυχη τη συνείδησή μας; Από τη σελίδα ανεξάρτητης και ερευνητικής δημοσιογραφίας Solomon αναδημοσιεύουμε μια πολύ κατατοπιστική έρευνα σχετικά με την πορεία των πλαστικών σκουπιδιών στην Ελλάδα. Οι ερευνητές δημοσιογράφοι του Solomon, σε συνεργασία με την Greenpeace Greece και το Basel Action Network, τοποθέτησαν τράκερς σε πλαστικά σκουπίδια που απορρίφθηκαν σε μπλε κάδους και ακολούθησαν την πορεία τους. Τα είδαν να καταλήγουν σε χωματερές, τα είδαν να εξάγονται στα Βαλκάνια και τα είδαν να καταρρίπτουν πολλούς από τους μύθους γύρω από την ανακύκλωση. Οι πλούσιες χώρες τα ξεφορτώνονται στις φτωχότερες, οι ιδιωτικές εταιρείες κάνουν χοντρές μπίζνες και τελικά ή ίδια η ανακύκλωση προκαλεί και μια σειρά από προβλήματα, από τη χρήση νερού και τη ρύπανση του περιβάλλοντος, μέχρι την άγνωστη σύσταση των πλαστικών αποβλήτων. Η πολύμηνη έρευνα των Alexia Kalaitzi Giorgos Christides, Alexandros Avramidis πραγματοποιήθηκε με την υποστήριξη του μη κερδοσκοπικού δημοσιογραφικού οργανισμού iMEdD και απέδειξε ότι η ανακύκλωση είναι στις περισσότερες περιπτώσεις μάρκετινγκ και διαφήμιση, και όχι μαγική λύση στο πρόβλημα του πλαστικού

 

Ο Τζιμ Πάκετ περπατάει αργά στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας κρατώντας μια σακούλα με σκουπίδια. Πλησιάζει έναν μπλε κάδο και ρίχνει μέσα ένα πλαστικό μπουκάλι. Το μπουκάλι που πέταξε ο 60αρης Αμερικανός κρύβει ένα «μυστικό»: έχει ενσωματωμένο έναν πανάκριβο ανιχνευτή GPS. Τους επόμενους μήνες, θα καταγράφει λεπτό προς λεπτό την πορεία του πλαστικού απορρίμματος.

Πρόκειται για έναν από τους τράκερς που τοποθετήθηκαν σε ανακυκλώσιμα σε διάφορα σημεία της χώρας, στο πλαίσιο πολύμηνης έρευνάς μας για τις άγνωστες διαδρομές των πλαστικών απορριμμάτων σε συνεργασία με το Basel Action Network (ΒΑΝ) και το ελληνικό γραφείο της Greenpeace.

Το μπουκάλι που πέταξε στον μπλε κάδο στο κέντρο της Αθήνας ο Πάκετ, επικεφαλής του ΒΑΝ, ήταν ο πρώτος από αυτούς. Οι περισσότεροι καταστράφηκαν στην πορεία. Όσοι επέζησαν όμως, έδειξαν πλαστικά που δεν ανακυκλώνονται ποτέ, αλλά καταλήγουν σε χωματερές ή σε μονάδες ανακύκλωσης εκτός χώρας.

Ο Πάκετ, που έχει αφιερώσει τη ζωή του στον έλεγχο του εμπορίου αποβλήτων και στην αποκάλυψη των συμφερόντων που το τροφοδοτούν, περιγράφει ένα σταθερό μοτίβο: πλουσιότερες χώρες στέλνουν τα απόβλητά τους σε φτωχότερες. «Είναι ανήθικο και μη βιώσιμο», υπογραμμίζει.

Η πλαστική ρύπανση είναι ένα από τα μεγαλύτερα και πιο δυσεπίλυτα περιβαλλοντικά προβλήματα παγκοσμίως. Επηρεάζει πρωτίστως τις φτωχότερες χώρες και τους πιο ευάλωτους πληθυσμούς, όχι μόνο σε χώρες όπως η Ινδονησία, αλλά και εντός Ευρώπης, όπου φτωχότερα μέλη της ΕΕ μετατρέπονται σε αποθετήρια πλαστικών αποβλήτων πιο ανεπτυγμένων εταίρων τους, ειδικά μετά την απαγόρευση εισαγωγής στερεών αποβλήτων που επέβαλε η Κίνα το 2018.

Για τον Πάκετ, οι μπλε κάδοι ανακύκλωσης είναι μια υπόσχεση που δεν τηρήθηκε ποτέ. «Ό,τι πετάς στον μπλε κάδο, ανακυκλώνεται. Αυτό είναι το μήνυμα που στέλνουν στον κόσμο. Στην πραγματικότητα, ελάχιστα πλαστικά ανακυκλώνονται».

Πράγματι, από τους 41 εκατ. τόνους πλαστικών αποβλήτων των οποίων η διαχείριση γίνεται εντός της ΕΕ ανά έτος, μόνο το 29% ανακυκλώνεται. Τα υπόλοιπα οδηγούνται για ενεργειακή αξιοποίηση μέσω καύσης ή καταλήγουν στη χωματερή.

Η περίπτωση της Ελλάδας είναι χαρακτηριστική. Σύμφωνα με τα στοιχεία που μας παραχώρησε η Ελληνική Εταιρεία Αξιοποίησης Ανακύκλωσης, η οποία διαχειρίζεται το περιεχόμενο των γνωστών μπλε κάδων, μόλις το 50% του περιεχομένου τους οδηγείται στην ανακύκλωση.

 

 

Ο Τζιμ Πακέτ, διευθυντής της οργάνωσης Basel Action Network, ρίχνει ένα παγιδευμένο πλαστικό σκουπίδι σε κάδο ανακύκλωσης στο κέντρο της Αθήνας.

Ελλάδα, 28 Φεβρουαρίου 2023, Αλέξανδρος Αβραμίδης

 

Ανακύκλωση: Μια υπόσχεση που δεν τηρήθηκε

Για τον Πάκετ, οι μπλε κάδοι ανακύκλωσης είναι μια υπόσχεση που δεν τηρήθηκε ποτέ. «Ό,τι πετάς στον μπλε κάδο, ανακυκλώνεται. Αυτό είναι το μήνυμα που στέλνουν στον κόσμο. Στην πραγματικότητα, ελάχιστα πλαστικά ανακυκλώνονται».

Πράγματι, από τους 41 εκατ. τόνους πλαστικών αποβλήτων των οποίων η διαχείριση γίνεται εντός της ΕΕ ανά έτος, μόνο το 29% ανακυκλώνεται. Τα υπόλοιπα οδηγούνται για ενεργειακή αξιοποίηση μέσω καύσης ή καταλήγουν στη χωματερή.

Η περίπτωση της Ελλάδας είναι χαρακτηριστική. Σύμφωνα με τα στοιχεία που μας παραχώρησε η Ελληνική Εταιρεία Αξιοποίησης Ανακύκλωσης, η οποία διαχειρίζεται το περιεχόμενο των γνωστών μπλε κάδων, μόλις το 50% του περιεχομένου τους οδηγείται στην ανακύκλωση

 

Στα ίχνη του ελληνικού πλαστικού σκουπιδιού

Η έρευνα διήρκησε πέντε μήνες. Συνομιλήσαμε με ειδικούς στον τομέα της ανακύκλωσης πλαστικού, συναντηθήκαμε με Έλληνες και ξένους επιχειρηματίες του κλάδου, πήραμε τις γνώμες ειδικών επιστημόνων και ακτιβιστών, συγκεντρώσαμε και αναλύσαμε επίσημα και αδημοσίευτα στοιχεία και επισκεφθήκαμε μονάδες όπου καταλήγουν ελληνικά πλαστικά σκουπίδια στη Βουλγαρία και τη Ρουμανία.

Επί χρόνια, η πολυπόθητη μετάβαση στην «κυκλική οικονομία» βασίζεται στο μάντρα «μείωση, επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση». Γνωστή και ως «ιεραρχία αποβλήτων», η αρχή αυτή διαφημίζεται ως λύση στο τεράστιο πρόβλημα της πλαστικής ρύπανσης που απειλεί οικοσύστημα και ανθρώπους.

Όμως το βάρος πέφτει κυρίως στην ανακύκλωση – μια υποτίθεται ενάρετη διαδικασία χωρίς καμία παρενέργεια. Σε έρευνα της Greenpeace, σχεδόν το 90% των Ελλήνων που συμμετείχαν δήλωσαν ότι η ανακύκλωση πλαστικού «μπορεί να βοηθήσει δραστικά το περιβάλλον».

Στην πόλη της Ξάνθης, όπου απορρίψαμε ένα από τα πλαστικά σκουπίδια με ανιχνευτή GPS, συναντάμε την καθηγήτρια Αγγλικών Μαρία Αντωνιάδου δίπλα σε έναν μπλε κάδο. Η κ. Αντωνιάδου ανακυκλώνει με θρησκευτική ευλάβεια. «Συμβάλλω κι εγώ έτσι στην προστασία του περιβάλλοντος. Τα υλικά θα ξαναχρησιμοποιηθούν για να γίνουν κάτι άλλο».

Αυτή είναι όμως η μισή αλήθεια – αν όχι ένας βολικός μύθος.

«Ζούμε σε μια χώρα και σε ένα πλανήτη όπου στις καλύτερες περιπτώσεις περίπου ένα στα δέκα πλαστικά μπουκάλια καταλήγει στην ανακύκλωση. Τα υπόλοιπα πάνε στη χωματερή, στις θάλασσες. Και να διπλασιάσουμε την ανακύκλωση το πρόβλημα δεν λύνεται. Παρ’ όλα αυτά, το κυρίαρχο αφήγημα είναι ότι θα αυξήσουμε την ανακύκλωση και όλα θα είναι καλά», λέει ο Νίκος Χαραλαμπίδης, διευθυντής του ελληνικού γραφείου της Greenpeace, τον οποίο συναντήσαμε στα κεντρικά της οργάνωσης στο Μεταξουργείο.

Όπως περιγράφει, την ανακύκλωση προβάλλει μια καλολαδωμένη και καλά χρηματοδοτούμενη μηχανή. «Έχει περσόνες, έχει κουτιά, έχει σπιτάκια που λένε “τι ωραίο πράγμα που είναι”. Εμείς ερχόμαστε να πούμε ότι η ανακύκλωση είναι παράλογη, και θα πρέπει να είναι η εξαίρεση και όχι η λύση ή ο κανόνας».

Η κ. Αντωνιάδου, που διαχωρίζει με προσοχή τα σκουπίδια της, μάλλον θα απογοητευόταν αν μάθαινε πως το «παγιδευμένο» σκουπίδι που απορρίψαμε σε μπλε κάδο στο κέντρο της πόλης της κατέληξε στη χωματερή της Καβάλας. Την ίδια τύχη είχε και ένα ακόμα ανακυκλώσιμο που απορρίψαμε στην πρωτεύουσα της Σύρου, το οποίο κατέληξε στον ΧΥΤΑ του νησιού.

 

 

Τα στοιχεία αποκαλύπτουν και κάτι άλλο: ακόμα και από τα πλαστικά ανακυκλώσιμα που φτάνουν στο στάδιο της διαλογής, πολλά καταλήγουν χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά, σε φορτία που καταρχάς επιβαρύνουν την ατμόσφαιρα με επιπλέον εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα.

Εξάγοντας το πλαστικό σκουπίδι, εξάγεται όμως και το κόστος της διαχείρισής του για το περιβάλλον και την υγεία. Επιστήμονες, οικολόγοι και ακτιβιστές έχουν τεκμηριώσει ότι η ανακύκλωση όχι μόνο δεν είναι πανάκεια, αλλά μπορεί να αποτελεί μέρος του προβλήματος: καθησυχάζει τους πολίτες - στην Ευρώπη παράγονται 35 κιλά πλαστικών αποβλήτων συσκευασίας κατά κεφαλήν- με αποτέλεσμα να μειώνεται το κίνητρο για μείωση της χρήσης.

Με αυτά τα δεδομένα, εύλογα η ετήσια παραγωγή πλαστικών παγκοσμίως όχι μόνο δεν μειώνεται, αλλά αυξάνεται αλματωδώς. Εκτοξεύτηκε από τους 234 εκ. τόνους το 2000 σε 460 το 2019. Κατά την ίδια περίοδο, τα πλαστικά απόβλητα υπερδιπλασιάστηκαν. Η δε ζήτηση συνεχίζει να αυξάνεται εκθετικά. Σύμφωνα με τον Οικονομικό Οργανισμό Συνεργασίας και Ανάπτυξης, μέχρι το 2060 η κατανάλωση πλαστικού θα έχει τριπλασιαστεί.

Η επένδυση σε ακόμα περισσότερες μονάδες ανακύκλωσης δεν μπορεί να λύσει το πρόβλημα. Αντίθετα, δημιουργεί το γνωστό στα οικονομικά ως “lock-in effect”: οι τεράστιες επενδύσεις σε εγκαταστάσεις και υποδομές ανακύκλωσης κάνουν τις κοινωνίες «αιχμάλωτες» της ανακύκλωσης, ακόμα κι αν δεν αποτελεί την ιδανική λύση διαχείρισης αποβλήτων.

Και ιδανική λύση δεν είναι σίγουρα. Όχι μόνο γιατί το ανακυκλωμένο πλαστικό είναι κατώτερης ποιότητας και χρειάζεται παρθένο για να δημιουργηθεί νέο προϊόν. Αλλά και γιατί η ίδια η διαδικασία δεν είναι ποτέ όσο «πράσινη» διαφημίζεται.

 

 

Η μη-πράσινη διαδικασία της ανακύκλωσης

Σε μία έρευνα-σταθμό που δημοσιεύτηκε σε έγκριτο επιστημονικό περιοδικό τον Μάιο του 2023, διεθνής ομάδα επιστημόνων προχώρησε σε μια εντυπωσιακή ανακάλυψη: η ανακύκλωση πλαστικού μπορεί να απελευθερώσει τεράστιες ποσότητες μικροπλαστικών στο νερό και να μολύνει τον αέρα. Εύρημα ακόμα πιο ανησυχητικό, δεδομένου ότι έγινε σε εργοστάσιο ανακύκλωσης τελευταίας τεχνολογίας, σε μια πλούσια δυτική χώρα, τη Βρετανία.

Στα δείγματα βρέθηκαν μικροπλαστικά που απελευθερώθηκαν και ισοδυναμούσαν με το 13% του πλαστικού που είχε ανακυκλωθεί. Τα μικροπλαστικά, δηλαδή σωματίδια πλαστικού με μέγεθος μικρότερο από 5 χιλιοστά, μολύνουν τον πλανήτη –έχουν βρεθεί ακόμα και σε φρέσκο χιόνι στην Ανταρκτική–, ενώ έχουν εντοπιστεί στο ανθρώπινο αίμα και μπορεί να είναι τοξικά για τα φυτά, τα ζώα και τον ίδιο τον άνθρωπο.

Σύμφωνα με την πιο πρόσφατη διαθέσιμη έρευνα του Ευρωβαρομέτρου, το 94% των Ελλήνων ανησυχεί για τις επιπτώσεις τους.

 

Το πρώτο βήμα μετά τον μπλε κάδο

Τα ανακυκλώσιμα υλικά που φτάνουν στον μπλε κάδο διαχωρίζονται σε πρώτη φάση στα Κέντρα Διαλογής και Ανάκτησης Υλικών (ΚΔΑΥ) που υπάρχουν σε όλη την Ελλάδα. Το μεγαλύτερο και ένα από τα πιο σύγχρονα βρίσκεται στο Κορωπί, όπου απορριμματοφόρα ξεφορτώνουν καθημερινά 400-500 τόνους ανακυκλώσιμων από 30 δήμους στην Αθήνα.

Εκεί συναντάμε τον Κωνσταντίνο Βεργανελάκη, μηχανολόγο-μηχανικό και υπεύθυνο λειτουργίας του εργοστασίου της εταιρείας WATT AE. Ο κ. Βεργανελάκης επιβεβαιώνει ότι μόνο το μισό περιεχόμενο του κάθε κάδου μπορεί να οδεύσει τελικά προς ανακύκλωση. Το δε 50% του υλικού αυτού συνήθως εξάγεται.

«Είναι χρηματιστηριακή η αξία και είναι καθαρά θέμα ζήτησης και προσφοράς. Εμείς εξάγουμε και Ευρώπη και Ασία, ανάλογα με τη φύση του υλικού. Συνήθως τα εύκαμπτα υλικά, όπως η σακούλα, πηγαίνουν σε βαλκανικές χώρες», σημειώνει.

 

Πλαστικά σκουπίδια σε γραμμή επεξεργασίας στο Κέντρο Διαλογής και Ανάκτησης Υλικών Κορωπίου, Ελλάδα, 28 Φεβρουαρίου 2023, Αλέξανδρος Αβραμίδης

 

 

Το «νεκρό» ποτάμι της Βουλγαρίας

Ένα από τα φορτηγά που φορτώνουν υλικά από την αυλή του ΚΔΑΥ έχει προορισμό τη Βουλγαρία. Η χώρα, που απορροφά μέρος του ελληνικού πλαστικού, αντιμετωπίζει ήδη συνέπειες από την επεξεργασία του υλικού.

Ήταν Σάββατο πρωί στις 25 Ιανουαρίου του 2020, όταν ο ψαράς Βάλεντιν Νταναϊλοβ έλαβε μήνυμα από έναν άλλο ψαρά κοντά στο Πάζαρτζικ, μια μικρή πόλη 70.000 κατοίκων στη Νότια Βουλγαρία, χτισμένη στις όχθες του Έβρου ή Μαρίτσα όπως ονομάζεται ο ποταμός στη γειτονική χώρα.

Το μήνυμα συνοδευόταν από φωτογραφίες που έδειχναν τεράστιες ποσότητες από νεκρά ψάρια, ξεβρασμένα στις όχθες του. Για τον 46χρονο Νταναϊλοβ, που έμαθε να ψαρεύει δίπλα στον πατέρα του όταν ήταν ακόμα 4-5 χρονών, το θέαμα ήταν εξοργιστικό. «Νεκρά ψάρια κάθε λογής ξεβρασμένα στο ποτάμι. Τρομακτικό θέαμα. Ψάρια δηλητηριασμένα στο φυσικό τους περιβάλλον. Μια γενοκτονία».

Οι βουλγαρικές αρχές ανακάλυψαν τεράστιες ποσότητες μολυσμένου νερού στον ποταμό, προκαλώντας τον άμεσο θάνατο των ψαριών. Το επεισόδιο χαρακτηρίστηκε ως το χειρότερο κρούσμα τοξικής μόλυνσης στην ιστορία του Έβρου, επηρεάζοντας 26 χιλιόμετρα της ροής του.

Πλαστικά υπολείμματα, τα οποία ανεξάρτητη επιτροπή ειδικών επιστημόνων χαρακτήρισε κατάλοιπα της διαδικασίας ανακύκλωσης, έχρισαν μια τοπική εταιρεία ανακύκλωσης, την Ecoinvest, ως ύποπτο. Ο τοπικός εισαγγελέας απήγγειλε δύο κατηγορίες κατά της διεύθυνσης της εταιρείας, για μόλυνση του περιβάλλοντος και ανεξέλεγκτη διαχείριση αποβλήτων.

Η εταιρεία διέκοψε προσωρινά την παραγωγή της, και στις 26 Ιανουαρίου τα δείγματα νερού από το ποτάμι βγήκαν καθαρά. Οι αρχές δεν ολοκλήρωσαν ακόμα την έρευνά τους, οι κατηγορίες δεν κατέληξαν σε καταδίκες, και η εταιρεία επιμένει ότι έχει αναβαθμίσει το σύστημα διαχείρισης, και ότι το νερό που χρησιμοποιεί είναι σε κλειστό κύκλο και δεν μολύνει τον ποταμό.

Σήμερα δεν έχει απομείνει κανένα ορατό σημάδι στο σημείο όπου καταγράφηκε το χειρότερο περιστατικό μόλυνσης στην ιστορία του ποταμού Έβρου, μεταξύ Πάζαρτζικ και Φιλιππούπολης. Κάτω από μια μικρή γέφυρα, τα ήρεμα νερά του διασχίζουν μια καταπράσινη έκταση στο σούρουπο. Μοναδικό σημείο ζωής, ένας μοναχικός ψαράς. Λίγη ώρα αργότερα, θα μαζέψει τα καλάμια και τα δολώματά του και θα φύγει. Με άδεια χέρια. Το ποτάμι, σύμφωνα με τους επιστήμονες, είναι πλέον κατά τμήματα «εντελώς νεκρό».

Τρεισήμισι χρόνια μετά από εκείνο το περιστατικό, ένα λευκό φορτηγό περνάει τις πύλες των εγκαταστάσεων της Ecoinvest λίγο μετά τις 11 το πρωί. Ένας εργαζόμενος με κίτρινο γιλέκο ανοίγει τη συρόμενη πλαϊνή πόρτα. Στην καρότσα του φορτηγού, τόνοι από πλαστικά σκουπίδια σε δεμάτια, στοιβαγμένα το ένα πάνω στο άλλο. Σε ένα από αυτά, ξεπροβάλλει μια συσκευασία με ελληνικά γράμματα, μια ετικέτα της Γενικής Ταχυδρομικής.

«Μόλις ήρθε από την Ελλάδα», μάς λέει το στέλεχος της Ecoinvest που υποδέχεται το φορτηγό. Το ελληνικό πλαστικό σκουπίδι τοποθετείται δίπλα στους 1.500-1.800 τόνους από άλλα πλαστικά απόβλητα, τα οποία κατακλύζουν τα 20.000 τετραγωνικά μέτρα της εγκατάστασης

 

 

«Θα τα παρομοίαζα με χρυσάφι»

Η Ecoinvest είναι μία από τις ηγέτιδες εταιρείες στον κλάδο της ανάκτησης της χώρας με μερίδιο 10% στην εγχώρια αγορά αποβλήτων συσκευασίας. Και μία από τις 177 που έχουν λάβει άδεια εισαγωγής σκουπιδιών από το εξωτερικό με σκοπό την ανάκτηση, πολλές από τις οποίες ιδρύθηκαν ή επέκτειναν τις δραστηριότητες μετά τις κινεζικές απαγορεύσεις.

Η Ελλάδα είναι βασικός προμηθευτής πλαστικού σκουπιδιού τόσο της εταιρείας, όσο και της Βουλγαρίας γενικότερα – και γίνεται όλο και σημαντικότερος. Οι εισαγωγές από τη χώρα μας αυξάνονται αλματωδώς τα τελευταία χρόνια: 48.000 τόνοι το 2022, ποσότητα υπερδιπλάσια σε σχέση με το 2020.

 

 

«Για τους περισσότερους, αυτά είναι απλώς σκουπίδια. Για εμάς, είναι η αρχή της επιχειρηματικής μας δραστηριότητας. Θα τα παρομοίαζα με χρυσάφι», λέει ο Τιμοχίρ Λαζάροβ, ένας ήπιων τόνων τεχνοκράτης.

Η Ecoinvest είναι κερδοφόρα, στηρίζεται από τα περιφερειακά ταμεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και μόλις επένδυσε σε μια νέα, υπερσύγχρονη γραμμή παραγωγής. «Είναι η Ρολς Ρόις της ανακύκλωσης πλαστικού» μας λέει με υπερηφάνεια ο Λαζάροβ, δείχνοντας το φανταχτερό μηχάνημα, γεμάτο φωτάκια και ενδείξεις. Το μόνο παράπονό του είναι ότι δεν υπάρχει αρκετό πλαστικό σκουπίδι για να λειτουργήσει στο 100% των δυνατοτήτων της η νέα υπερσύγχρονη γραμμή. «Χρειαζόμαστε κι άλλο πλαστικό»

Η εταιρεία στη συνέχεια πουλάει το 80% του ανακτημένου πλαστικού, κυρίως στο εξωτερικό, αλλά και στην Ασία, όπου θα χρησιμοποιηθεί σε κλάδους όπως οι κατασκευές και η γεωργία. Βασικός πελάτης και των τελικών προϊόντων της: η Ελλάδα

Η Βουλγαρία επένδυσε στον τομέα και πλέον η εισαγωγή σκουπιδιών είναι καλοδεχούμενη – τουλάχιστον από τους πολιτικούς. «Η εισαγωγή αποβλήτων για ανάκτηση και ανακύκλωση στη Βουλγαρία είναι εξαιρετικά σημαντική για τη βουλγαρική οικονομία και ιδίως για τη μεταποίηση», μας δήλωσε το βουλγαρικό υπουργείο Περιβάλλοντος. Το «lock-in effect» στην πράξη

 

Πριν την Κίνα, οι διαπραγματεύσεις ήταν δύσκολες

Ταξιδεύουμε 270 χιλιόμετρα βορειοανατολικά του Πάζαρτζικ, στην πόλη Βέλικο Τάρνοβο. Εκεί κατοικοεδρεύει ένας άλλος κολοσσός του βουλγαρικού κλάδου ανακύκλωσης με ελληνική πελατεία, η εταιρεία Megaport.

Κάθε μήνα φτάνουν εδώ από την Ελλάδα 200 τόνοι πλαστικό σκουπίδι τύπου LDPE, ποσότητα που αντιπροσωπεύει το 10% της πρώτης ύλης της. Η Megaport αγοράζει από ελληνικά ΚΔΑΥ και ιδιωτικές εταιρείες, πληρώνοντας ανάλογα με την ποιότητα από 5 έως 350 ευρώ τον τόνο. Μετά την ανακύκλωσή του, συχνά πωλείται πίσω στην Ελλάδα με τη μορφή είτε πέλετ είτε μαύρης σακούλας σκουπιδιών. Ένα 8% όμως δεν μπορεί να ανακυκλωθεί και είτε μετατρέπεται σε RDF για να καεί στα τσιμεντάδικα της Βουλγαρίας είτε καταλήγει στη χωματερή.

Η κινεζική απαγόρευση εισαγωγής σκουπιδιών, αλλά και οι αυστηροί όροι εξαγωγής σε χώρες εκτός ΟΟΣΑ που επέβαλε η Ε.Ε., ήταν μάννα εξ ουρανού για εταιρείες όπως η Megaport. «Πριν την απαγόρευση, πήγαινες στην Αθήνα και οι διαπραγματεύσεις ήταν δύσκολες. Μας έλεγαν, ‘αυτή είναι η τιμή, αν δεν σας αρέσει, υπάρχει πάντα η Κίνα’»

 

Ένα καλλωπισμένο πράσινο ξέπλυμα

Για την 33χρονη Ντανίτα Ζαχαρινόβα, η ανακύκλωση πλαστικού δεν είναι παρά μια καλλωπισμένη επιχείρηση greenwashing – ενός «πράσινου ξεπλύματος», που εξυπηρετεί μόνο τις βιομηχανίες και δίνει στους καταναλωτές την ψευδαίσθηση ότι κάνουν το καθήκον τους.

«Η ανακύκλωση του πλαστικού όχι μόνο δεν είναι λύση, αλλά προκαλεί και σειρά από προβλήματα, από τη χρήση νερού και τη ρύπανση του περιβάλλοντος, μέχρι την άγνωστη σύσταση των πλαστικών αποβλήτων. Η ανακύκλωση είναι στις περισσότερες περιπτώσεις μάρκετινγκ και διαφήμιση, και όχι μαγική λύση στο πρόβλημα του πλαστικού», λέει η Ζαχαρινόβα, από την περιβαλλοντική οργάνωση Za Zemiata (Για τη Γη) που μελετά εδώ και χρόνια το θέμα και πέτυχε φέτος, έπειτα από σχεδόν δεκαετή δικαστικό αγώνα, την ακύρωση της κατασκευής μιας κολοσσιαίας μονάδας καύσης απορριμμάτων στη Σόφια.

Συναντάμε τη Ζαχαρινόβα στην περιοχή Λόζενετς, μια εύπορη γειτονιά στο κέντρο της Σόφιας, δίπλα σε μια γωνιά για χωριστή συλλογή απορριμμάτων. Ακόμα κι εδώ, σε αυτή την «καλή περιοχή» με τους καλοντυμένους κατοίκους και τα καταστήματα βιολογικών προϊόντων, οι κάδοι είναι ξέχειλοι και τα απορρίμματα μπερδεμένα. Η Ζαχαρινόβα περιγράφει ένα χαοτικό κι αναποτελεσματικό σύστημα ανακύκλωσης στη χώρα, το οποίο συνδυάζεται με την έκρηξη της επιχειρηματικής δραστηριότητας στον τομέα της ανακύκλωσης, δημιουργώντας την τόσο μεγάλη ζήτηση για εισαγόμενο πλαστικό σκουπίδι από χώρες όπως η Γερμανία, η Ιταλία και η Ελλάδα

Η λύση κατά την ίδια είναι μία: «να μην χρησιμοποιούμε προϊόντα που δεν μπορούν να ανακυκλωθούν και να σκεφτόμαστε πολύ περισσότερο την επαναχρησιμοποίηση και κυρίως την πρόληψη»

 

Ελλάδα: Εξαγωγός και παράλληλα εισαγωγέας απορριμμάτων

Και η ίδια η Ελλάδα είναι μέρος του λεγόμενου «εμπορίου σκουπιδιών». Απλώς με διαφορετική μορφή. Αυτή της εισαγωγής RDF για καύση από την τσιμεντοβιομηχανία.

Ταξιδεύουμε στην πόλη του Βόλου. Στα περίχωρα της πόλης, το εντυπωσιακό τοπίο που φιλοτεχνούν τα γαλάζια νερά του Παγασητικού και το καταπράσινο δάσος του Πηλίου διακόπτεται από ένα κολοσσιαίο εργοστάσιο τσιμέντου. Η εταιρεία στην οποία ανήκει το εργοστάσιο, η AΓΕΤ/Lafarge, το 2022 εισήγαγε 70.000 τόνους RDF από την Ιταλία και σχεδιάζει να τριπλασιάσει την ποσότητα αυτή στο εγγύς μέλλον. Το RDF είναι ένα καύσιμο που παράγεται από απορρίμματα, συμπεριλαμβανομένου του πλαστικού. Η Ελλάδα, παρά την αφθονία των απορριμμάτων της, δεν παράγει αρκετό RDF, το οποίο θεωρείται πιο «πράσινο» από το πετ-κοκ.

 

Το εργοστάσιο παραγωγής τσιμέντου της ΑΓΕΤ στον Βόλο. Το εργοστάσιο χρησιμοποιεί RDF ως πηγή ενέργειας, το οποίο προμηθεύεται από την Ελλάδα και το εξωτερικό.

Βόλος, Ελλάδα, 28 Μαρτίου 2023, Αλέξανδρος Αβραμίδης

 

Για την παραλαβή του RDF, η εταιρεία έχει δικές της λιμενικές εγκαταστάσεις. Κάθε καράβι μεταφέρει 3.000 τόνους. Πολλοί ντόπιοι φοβούνται ότι η καύση αποβλήτων στις τσιμεντοκάμινους συμβάλλει ώστε τα επίπεδα ατμοσφαιρικής ρύπανσης να φτάνουν στα ύψη στο Βόλο τις μισές ημέρες κάθε έτους. Τα ποσοστά εγκεφαλικών επεισοδίων και καρκίνου του ήπατος είναι εδώ αρκετές φορές υψηλότερα από τον εθνικό μέσο όρο.

Φυσικά, το οικονομικό κίνητρο είναι σημαντικό. Το RDF είναι πιο φτηνό από το φυσικό αέριο, με την εταιρεία να εισπράττει από τους Ιταλούς τέλος εισόδου (gate fee) και να αποφεύγει πρόστιμα από τους ρύπους – οι εκπομπές από την καύση RDF δεν προσμετρώνται στο σύστημα. Οι εκπομπές ρύπων φυσικά δεν εξαφανίζονται. «Εάν η κοινωνία θέλει τσιμέντο, δυστυχώς μοιραία θα έχουμε διοξείδιο του άνθρακα», λέει ο Μιχάλης Βλάχος, γενικός διευθυντής του εργοστασίου στον Βόλο.

Η καύση αποβλήτων τόσο κοντά στην πόλη και τα σχέδια για εντατικοποίηση της πρακτικής αυτής, κρούουν εδώ και χρόνια τον κώδωνα του κινδύνου. Μια ηγετική φυσιογνωμία του τοπικού κινήματος αντίστασης κατά της καύσης αποβλήτων στο εργοστάσιο τσιμέντου είναι ο συνταξιούχος μηχανικός Στέλιος Λημνιός.

Ο Λημνιός μετρά τρεις δεκαετίες στο οικολογικό κίνημα. Εδώ και χρόνια μάχεται κατά της καύσης σκουπιδιών από την ΑΓΕΤ, με κάθε μέσο: με κινητοποιήσεις, εκδηλώσεις, πορείες, και μία καταδίκη σε τρίμηνη ποινή φυλάκισης. Τον Σεπτέμβριο του 2019, ως μέλος της Επιτροπής Αγώνα Πολιτών κατά της καύσης σκουπιδιών, ο Λημνιός μπήκε στις φυλασσόμενες εγκαταστάσεις της ΑΓΕΤ για να αποτρέψει ένα φορτίο με σκουπίδια προς καύση από την Ιταλία.

 

 

 

Οι δικαστικές περιπέτειες δεν πτοούν τον Λημνιό, ο οποίος τον περασμένο Οκτώβριο αθωώθηκε, όπως και οι δύο συγκατηγορούμενοί του, για την ενέργεια εκείνη. Συνεχίζει τον αγώνα. Κατά τον ίδιο, το εργοστάσιο πρέπει να μεταφερθεί μακριά από τον αστικό ιστό και να γίνονται συστηματικές, αδιάβλητες μετρήσεις για τους ρύπους και τις άλλες περιβαλλοντικές επιπτώσεις της λειτουργίας του στον Βόλο.

«Δεν έχουμε καμία εμπιστοσύνη», μας λέει κοντά στο δικαστήριο της πόλης, όπου βρέθηκε για ακόμα μία φορά κατηγορούμενος. «Στον Βόλο το σχέδιο είναι να γίνει μονάδα RDF που θα παίρνει τα υπολείμματα και της Λάρισας, και των Τρικάλων, ίσως και της Λαμίας. Αυτό το αντιμάχεται η τοπική κοινωνία. Δεν κάνουν ανακύκλωση, προάγουν την καύση».  

Η εταιρεία αρνείται κατηγορηματικά ότι έχει οποιαδήποτε συμμετοχή στην υποβάθμιση του περιβάλλοντος – μιλά για συνεχείς ελέγχους, τόσο του εισαγόμενου RDF όσο και των ρύπων, αλλά και του περιβαλλοντικού της αποτυπώματος. Προβάλλει δε τη μεγιστοποίηση της υποκατάστασης ως πολιτική φιλική προς το περιβάλλον. «Χρονιά τη χρονιά κάνουμε επενδύσεις και προσπαθούμε να μεγιστοποιούμε το ποσοστό της ενέργειας από εναλλακτικά καύσιμα» λέει. Στόχος της είναι το ποσοστό των εναλλακτικών καυσίμων να φράσει κοντά στο 90%. Το 2022 επένδυσε 7 εκατ. ευρώ για εναλλακτικά καύσιμα, και θα επενδύσει άλλα 20-30 εκατομμύρια μέχρι το 2026.

Το Συμβούλιο της Επικρατείας ίσως βάλει φρένο σε αυτά τα σχέδια. Στα μέσα Οκτωβρίου απαγόρευσε την εισαγωγή RDF προς καύση μέσω θαλάσσης, με το τοπικό περιβαλλοντικό κίνημα να μιλά για «μεγάλη νίκη των Βολιωτών».

Ρωτήσαμε την εταιρεία πώς ερμηνεύει την απόφαση αυτή και πώς θα την επηρεάσει. «Το ΣτΕ με την απόφασή του έκρινε ότι αναφορικά με δύο όρους της ΑΕΠΟ δεν τηρήθηκε η δέουσα διαδικασία και ως εκ τούτου ακύρωσε δύο όρους για τυπικούς και όχι για ουσιαστικούς λόγους», σημείωσε, καταλήγοντας πως δεν επηρεάζεται η δραστηριότητα και η λειτουργία του εργοστασιου

 

Ακολουθώντας ένα πλαστικό μπουκάλι

Η πορεία του GPS που είχε τοποθετηθεί σε ένα πλαστικό μπουκάλι νερού και απορρίφθηκε στο κέντρο της Αθήνας μάς οδήγησε στη δεύτερη ευρωπαϊκή χώρα, στην οποία μαζί με τη Βουλγαρία, η Ελλάδα εξάγει τους τόνους πλαστικού σκουπιδιού της. Ακολουθώντας τη διαδρομή που έκανε το μπουκάλι φτάσαμε στη Ρουμανία στην εταιρεία ανακύκλωσης Professional Recycling, στο Τούργκου Μούρες, μια πόλη στα βόρεια της χώρας.

Ο Στέλιος Λημνιός, ακτιβιστής ενάντια στην καύση σκουπιδιών στο εργοστάσιο παραγωγής τσιμέντου ΑΓΕΤ Ηρακλής, έξω από τα δικαστήρια του Βόλου.

Βόλος 17 Μαρτίου 2023, Αλέξανδρος Αβραμίδης

 

Όπως και η Βουλγαρία, ειδικά μετά την κινεζική απαγόρευση εισαγωγής πλαστικών αποβλήτων, η Ρουμανία έγινε χώρα εισαγωγής νόμιμων αλλά και σε πολλές περιπτώσεις παράνομων και επικίνδυνων εισαγωγών πλαστικών απορριμμάτων από άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Ακτιβιστές άρχισαν να καταγγέλλουν μια ανεξέλεγκτη κατάσταση, που τροφοδοτούνταν από δίκτυα διαφθοράς στη χώρα. Το 2021 η χώρα υποχρεώθηκε υπό την πίεση αυτή να μειώσει τα συνοριακά περάσματα από όπου μπορούσαν να εισαχθούν απόβλητα και υιοθέτησε ένα σύστημα παρακολούθησης των αποβλήτων. «Η Ρουμανία δεν θα γίνει η χωματερή της Ευρώπης», είχε πει ο υπουργός Περιβάλλοντος.

Το πλαστικό μας μπουκάλι πέρασε ένα από τα περάσματα αυτά και έφτασε στην αυλή της εταιρείας. Εκεί, ένας υπάλληλος μετακινεί βαριεστημένα με κλαρκ τις πολύχρωμες μπάλες με πλαστικά μπουκάλια από την αυλή στο εργοστάσιο, όπου θα μπουν στη γραμμή «παραγωγής» για να μετατραπούν σε νιφάδες πλαστικού.

Ανάμεσα τους, διακρίνουμε ελληνικές ετικέτες: μπουκάλια από νερό, αναψυκτικά και ελληνικό γάλα περιμένουν να ανακυκλωθούν εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά από εκεί που πετάχτηκαν. Η εταιρεία ιδρύθηκε το 2010 και θεωρείται πρότυπο σε σχέση με τον τρόπο διαχείρισης πλαστικού

 

Αποθηκευμένα πλαστικά μπουκάλια στην εταιρεία ανακύκλωσης Professional Recycling. Στην εταιρεία αυτή κατέληξε ένα από τα παγιδευμένα πλαστικά σκουπίδια που πετάξαμε στην Αθήνα.

Τούργκου Μούρες, Ρουμανία, 19 Ιουνίου 2023, Αλέξανδρος Αβραμίδης

 

Υποδειγματικά εργοστάσια ανακύκλωσης, σε μια χώρα χωρίς ανακύκλωση

«Στη Ρουμανία υπάρχουν δύο κατηγορίες ανακυκλωτών: έχουμε τέσσερα-πέντε υποδειγματικά εργοστάσια ανακύκλωσης και εκατοντάδες άλλους ψευδοανακυκλωτές», παραδέχεται ο Ραούλ Ποπ, ειδικός στη διαχείριση απορριμμάτων και υπεύθυνος προγραμμάτων στην οργάνωση Ecoteca.

Η εικόνα της Professional Recycling μοιάζει να ανήκει στην πρώτη κατηγορία. Οι μεγάλες εγκαταστάσεις, όπου τηρούνται οι κανόνες υγιεινής, έρχoνται σε πλήρη αντίθεση με τις μάντρες των ντόπιων ανακυκλωτών πλαστικού, αλλά και με τη συνολική εικόνα της διαχείρισης των αποβλήτων στη χώρα, όπου ακόμα και στην πρωτεύουσα της, το Βουκουρέστι, εντοπίσαμε ελάχιστους κάδους ανακύκλωσης.

Η εικόνα αυτή αντανακλάται στους αριθμούς. Η Ρουμανία καταγράφει ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά ανακύκλωσης σε όλη την ΕΕ, ωστόσο εισάγει κάθε χρόνο χιλιάδες τόνους πλαστικού από άλλες χώρες, τις περισσότερες φορές με πολύ καλύτερες επιδόσεις στην ανακύκλωση από την ίδια

 

Εργάτριες διαχωρίζουν πλαστικά σκουπίδια συσκευασίας στο εργοστάσιο ανακύκλωσης πλαστικών της Green Tech.

Μπουζάου, Ρουμανία, 16 Ιουνίου 2023, Αλέξανδρος Αβραμίδης

 

Το κινέζικο εργοστάσιο ανακύκλωσης σακούλας

Πολύ διαφορετική εικόνα παρουσιάζει ένα εργοστάσιο ανακύκλωσης που επισκεπτόμαστε στο Βουκουρέστι. Μέσα από τα αρχεία της ρουμανικής περιβαλλοντικής επιθεώρησης αλλά και τις δηλώσεις Ελλήνων εμπόρων πλαστικού, εντοπίσαμε μια εταιρεία, κινεζικών συμφερόντων, που εισάγει πλαστικές σακούλες από την Ελλάδα.

Επισκεπτόμενοι τη μονάδα, η οποία στεγάζεται σε μια αποθήκη, αντικρίζουμε αμέτρητες μπάλες πλαστικών σακουλών στον εξωτερικό χώρο να λιώνουν κάτω από τον δυνατό ήλιο ανάμεσα σε σκουριασμένα μηχανήματα. Μέσα στην αποθήκη, εργαζόμενοι χωρίς τα απαραίτητα μέτρα προστασίας μετατρέπουν σε φρενήρεις ρυθμούς τις σακούλες σε λωρίδες.

Εκπρόσωποι της εταιρείας αρνήθηκαν να μας συναντήσουν ή να προχωρήσουν σε κάποιο σχόλιο. Το ερώτημα που εύλογα γεννάται από τις συνθήκες που είδαμε είναι το κατά πόσο η εταιρεία αυτή δεν μολύνει το περιβάλλον. «Δεν γίνονται αρκετοί έλεγχοι για την τήρηση των περιβαλλοντικών κανόνων», σημειώνει ο Ραούλ Ποπ, προσθέτοντας πως οι αρμόδιες υπηρεσίες έχουν εκδώσει μέχρι σήμερα άδεια λειτουργίας σε περίπου 3.500 εταιρείες ανακύκλωσης. «Περίπου 200 από αυτές ανακυκλώνουν πραγματικά»

«Έχω δει παντού παράνομα φορτία, σε λιμάνια, σε φορτηγά, εμπορικά τρένα. Πίσω από πανάκριβα έπιπλα κρύβονται παράνομα απόβλητα. Όταν ζητάει ο επιθεωρητής να βγουν, οι μεταφορείς ισχυρίζονται ότι δεν μπορούν να μετακινήσουν τα έπιπλα», περιγράφει ο Οκτάβιαν Μπερτσενάου, πρώην επικεφαλής του σώματος περιβαλλοντικής επιθεώρησης και ακτιβιστής για χρόνια στον τομέα της εισαγωγής αποβλήτων.

Όπως αναφέρει, το καλό πλαστικό, το οποίο σύμφωνα με τον ίδιο δεν ξεπερνάει το 15% του συνόλου των εισαγωγών, έχει αξία κι έτσι καταλήγει στα εργοστάσια ανάκτησης, ώστε να αποκτήσει μια δεύτερη ζωή. Το κακής ποιότητας πλαστικό, από το οποίο οι χώρες θέλουν να απαλλαχθούν, καταλήγει αντιθέτως σε χωράφια, σε νόμιμες ή «αόρατες» παράνομες χωματερές.

 

Κυκλώματα διαφθοράς, χαμηλό κόστος ταφής

Ένας λόγος που αυτό συμβαίνει στη Ρουμανία είναι οι ελλιπείς έλεγχοι, τα δίκτυα διαφθοράς αλλά και το χαμηλό κόστος (νόμιμης ή παράνομης) ταφής των απορριμμάτων.

Η Ρουμανία έχει ένα από τα χαμηλότερα κόστη ταφής στην ΕΕ: 100 ευρώ/τόνο για τις νόμιμες χωματερές ενώ το κόστος παράνομης ταφής, σύμφωνα με τον κ. Μπερτσενάου, δεν ξεπερνάει τα 20 ευρώ/τόνο.

Ο ίδιος ωστόσο, όπως και ο Ραούλ Ποπ, υποστηρίζουν πως ενώ στις νόμιμες χωματερές απαγορεύεται να θάβονται απορρίμματα από άλλες περιοχές -πόσω μάλλον από άλλες χώρες- ο κανόνας καταστρατηγείται. Μιλώντας με δήμαρχο προαστίου του Βουκουρεστίου, μας είπε -υπό τον όρο ανωνυμίας- πως παρά τις φήμες για την ταφή τοξικών αποβλήτων σε χωματερή δίπλα ακριβώς στην περιοχή του και τα πολλά παράπονα κατοίκων για αναπνευστικά προβλήματα, η εταιρεία που είχε αναλάβει τη διαχείριση της χωματερής δεν του επέτρεψε ποτέ την είσοδο, μέχρι τη στιγμή που έκλεισε

 

Άνθρακας ο θησαυρός

Ο «χρυσός», όπως χαρακτήρισε ο Βούλγαρος μάνατζερ Τιμοχίρ Λαζάροβ τα ανακυκλώσιμα πλαστικά, αποδεικνύεται λοιπόν άνθρακας, και το περίφημο «πράσινο βελάκι» στις συσκευασίες δεν ολοκληρώνει στην πραγματικότητα ποτέ τον κύκλο του, μετατρέποντας την κυκλική οικονομία σε απατηλή υπόσχεση. Ο Νίκος Χαραλαμπίδης, από το ελληνικό γραφείο της Greenpeace, ελπίζει πως όλο και περισσότεροι πολίτες θα αντιληφθούν τη ζοφερή αυτή πραγματικότητα.

«Οι συσκευασίες μιας χρήσης είναι το πρόβλημα. Τελεία και παύλα. Το ζητούμενο είναι να αναδείξουμε αυτόν τον παραλογισμό, να δούμε πώς μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε το παράλογο των πλαστικών που κάνουν τον γύρο της Ελλάδας ή του κόσμου στο όνομα της ανακύκλωσης, για να καταλήξουμε σε μια αγορά που πουλάει και σε μια κοινωνία που χρησιμοποιεί πολύ λιγότερα αντικείμενα μιας χρήσης»

 

Πηγή: https://wearesolomon.com/el/mag/format-el/erevnes/sta-xnaria-twn-plastikwn-tis-elladas/?fbclid=IwAR3WJ9DzcZV47BukEvZkXTkhI6XhcOdDkFPZOIfH5i75yA6CDwMFrGg7rUc

Οπαδική βία: Μετά τα επεισόδια σε αγώνα βόλει, η κυβέρνηση απαγόρευσε την παρουσία φιλάθλων σε αγώνες ποδοσφαίρου. Όσοι φίλαθλοι θέλουν να κάνουν επεισόδια, παρακαλούνται να πηγαίνουν σε αγώνες μπάσκετ, όπου εκεί επιτρέπεται η παρουσία τους

Στέφανος Κασελάκης, πρόεδρος του Συνασπισμού Ριζοσπαστικής Αριστεράς: “Δεν έχουμε την ανάγκη να χωρίζουμε τους Έλληνες ταξικά. Αρκετή διχόνοια έχουμε ζήσει ως έθνος πολλά χρόνια”. Και συνέχισε λέγοντας “Όλοι το ίδιο είμαστε σε τούτο το κοσμάκη / και όλοι έχουμε καρδιά, λαός και Κολωνάκι”

Ευάγγελος Μπουρνούς, απερχόμενος δήμαρχος Ραφήνας: Ζήλεψε τη Γαίδουροχώρα στο Κορωπί ο απερχόμενος δήμαρχος και γέμισε το λόφο του Οχυρού με πεταμένα τανκς και πυροβόλα. «Αν θες ειρήνη προετοιμάσου για πόλεμο και έλα να κάνεις Χριστούγεννα στην Τρελο-Πολεμο-Μπουρνοχώρα» δήλωσε ο πρώην δήμαρχος και σερίφης απευθυνόμενος στους πολίτες όλης της χώρας. Παρακάλεσε δε, όσους έχουν πολεμικά παιχνίδια σπίτι τους και δεν τα χρειάζονται, να τα φέρουν στο Οχυρό και να τα βάλουν όπου θέλουν, όπως άλλωστε έκανε κι αυτός. Δεκτά επίσης νεροπίστολα και ψαροντούφεκα καθώς και μπουλντόζες παντός είδους

Η συνεχιζόμενη καταστροφή του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας έφτασε στη Βουλή με ερώτηση του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας προς τους υπουργούς Υποδομών και Μεταφορών και Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Όπως αναφέρεται στην ερώτηση, το έργο που φέρει τον ψευδεπίγραφο τίτλο του καθαρισμού οδηγεί σε καταστροφή ένα πλούσιο οικοσύστημα, χωρίς παράλληλα να επιτελεί το σκοπό για τον οποίο υποτίθεται πως γίνεται. Αυτόν της αντιπλημμυρικής προστασίας. Την ίδια στιγμή, ο υπουργός Β.Κικίλιας με τον ευφάνταστο τίτλο της Κλιματικής Κρίσης, κάνει ό,τι μπορεί για να την επιτείνει καταγγέλλοντας πως το Ρέμα έχει βλάστηση (σε λίγο θα το καταγγείλει και πως έχει νερό) , ο απερχόμενος δήμαρχος Ευ. Μπουρνούς επιχαίρει σαν να πρόκειται για ένα κερδισμένο προσωπικό του στοίχημα με τη Φύση, ενώ η νεοεκλεγείσα δήμαρχος Δ.Τσεβά αθετώντας τις προεκλογικές δεσμεύσεις της για προστασία του Μεγάλου Ρέματος, παρακολουθεί δειλή, άβουλη και μοιραία

 

Αναλυτικά το κείμενο της Ερώτησης που υπογράφουν οι βουλευτές του Κόμματος Γιάννης Γκιόκας, Νίκος Αμπατιέλος, Βιβή Δάγκα, Σεμίνα Διγενή, Λιάνα Κανέλλη, Χρήστος Κατσώτης, Αφροδίτη Κτενά, Διαμάντω Μανωλάκου, Θανάσης Παφίλης και Χρήστος Τσοκάνης:

«Τη δίκαιη αγανάκτηση και τις αντιδράσεις φορέων και κατοίκων της Ανατολικής Αττικής, και όχι μόνο, έχει προκαλέσει η επαπειλούμενη οικολογική καταστροφή του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας, που επιχειρείται τώρα να τεθεί σε εφαρμογή με το πρόσχημα του "καθαρισμού" του ρέματος. Πρόκειται για έναν "καθαρισμό", που πραγματικό στόχο έχει την κοπή πάνω από 2.000 δέντρων, ώστε να δημιουργηθούν τετελεσμένα που θα διευκολύνουν τον επερχόμενο περιβαλλοντικό-οικολογικό “Αρμαγεδδώνα”, τη λεγόμενη διευθέτηση του ρέματος. Και τούτο, σε βάρος ενός ανοιχτού ρέματος σε μήκος 14,98 χλμ. που έχει χαρακτηριστεί ως ιδιαίτερου περιβαλλοντικού ενδιαφέροντος (ΥΑ 9173/1642/1993) και για το οποίο επιβάλλεται να υπάρχει ζώνη προστασίας 50μ. εκατέρωθεν των οριογραμμών (ΖΟΕ Μεσογείων, ΦΕΚ 199/Δ/6-3-2003).

Οι παρεμβάσεις αυτές υπονομεύουν την ολοκληρωμένη διαχείριση και προστασία του υδατορέματος και δεν εξασφαλίζουν τη φυσική του μορφή ως οικοσύστημα.

Η ευθύνη της σημερινής κυβέρνησης της ΝΔ είναι τεράστια. Αποτελεί ουσιαστικά συνέχεια της προηγούμενης κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, που κατηύθυνε τη μελέτη διευθέτησης - οριοθέτησης και του ρέματος Ραφήνας. Μάλιστα στη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) του έργου "Διευθέτηση - οριοθέτηση ρέματος Ραφήνας", οι όποιες επεμβάσεις για εξασφάλιση -έστω και στοιχειώδους- ελεύθερης ζώνης περιορίζονται μόνο σε σημεία που δεν είναι δυνατόν να διατηρηθούν (μαντρότοιχοι, εγκαταλειμμένες κατασκευές κλπ.). Πλήρης δηλαδή αποδοχή και προστασία των κάθε λογής λοιπών καταπατήσεων με αυθαίρετες κατασκευές.

Οι καταστροφικές για το οικοσύστημα του ποταμού παρεμβάσεις μιας τέτοιας δήθεν "πράσινης διευθέτησης", αποτυπώνονταν και στην Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ) του έργου, επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, που αποκαλύπτει ότι στην πράξη πρόκειται για "διευθέτηση με τη μέθοδο της μπουλντόζας", καθώς σε όλο το μήκος των 15 χλμ το ποτάμι ανασκάπτεται, διαμορφώνεται σε ανοιχτό οχετό με τραπεζοειδή ή μεικτή διατομή και επικαλύπτεται με λιθοπλήρωτα συρματοκιβώτια και σε ορισμένες περιπτώσεις με μπετόν (ορθογωνική διατομή) προς διάσωση αυθαιρέτων κατασκευών και καταπατήσεων.

Όσο για τις προβαλλόμενες αντιπλημμυρικές επιδόσεις των πιο πάνω επικείμενων έργων διευθέτησης σημειώνουμε ότι αυτά σχεδιάστηκαν για την αντιμετώπιση πλημμυρικών βροχοπτώσεων, που εμφανίζονται κάθε 50 χρόνια (περίοδος επαναφοράς Τ = 50 έτη).

Όλα τα παραπάνω οδηγούν σε ολοκληρωτική καταστροφή όλο το οικοσύστημα, το τελευταίο, εναπομείναν σε φυσική κατάσταση, μεγάλο ρέμα στην Αττική. Ενώ ταυτόχρονα δεν εξασφαλίζεται η προστασία της ζωής και των λαϊκών περιουσιών της περιοχής, καθώς και οι δημόσιες υποδομές, που αφήνονται στο έλεος έντονων βροχοπτώσεων και των πλημμυρών, που απειλούν να πλήξουν οι απογυμνωμένες από πυρκαγιές βουνοπλαγιές και άλλες εκτάσεις στη λεκάνη απορροής των 140 τετρ. χλμ. του ποταμού.

Όμως, ο σοβαρός αυτός κίνδυνος παραμένει και η κυβέρνηση της ΝΔ προωθεί παραπέρα το παραπάνω τερατούργημα, η σύμβαση υλοποίησης του οποίου έχει ήδη υπογραφεί με το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών το Νοέμβρη του 2022, με αρχική συμβατική δαπάνη 75,27 εκατ. ευρώ και με τις παχυλές αναθεωρήσεις τιμών να καιροφυλακτούν.

Αποκαλύπτεται ότι η σημερινή κατάσταση του ρέματος είναι αποτέλεσμα της διαχρονικά ασκούμενης αντιλαϊκής πολιτικής χρήσεων γης και του χωροταξικού σχεδιασμού από όλες τις αστικές κυβερνήσεις.

Το ΚΚΕ με τους εκπρόσωπους του στη Βουλή, το Περιφερειακό Συμβούλιο Αττικής, το Δημοτικό Συμβούλιο Ραφήνας-Πικερμίου, αλλά και με κάθε άλλη ευκαιρία, εκφράζει την αντίθεσή τους στις κυβερνητικές επιλογές για το ρέμα Ραφήνας, στηρίζοντας τον αγώνα φορέων και κινημάτων ενάντια στο επιχειρούμενο έγκλημα.

Με βάση τα παραπάνω ΕΡΩΤΩΝΤΑΙ οι κ. Υπουργοί ποια μέτρα προτίθεται να πάρει η κυβέρνηση ώστε:

- Να ανακοπεί η υλοποίηση του παραπάνω έργου, αποδεδειγμένα καταστροφικού για το περιβάλλον, αλλά και επικίνδυνου για την προστασία των λαϊκών στρωμάτων της ευρύτερης περιοχής και των δημόσιων υποδομών της.

- Να ανασχεδιαστεί το έργο σύμφωνα με τους κανόνες της επιστήμης συνδυάζοντας τον ουσιαστικό μετριασμό της πλημμυρικής διακινδύνευσης και την οικολογική διατήρηση, την παραπέρα προστασία και, όπου απαιτείται, την αναβάθμιση της εναπομείνασας φυσικής μας κληρονομιάς με το όνομα "Μεγάλο Ρέμα Ραφήνας"».

Ακόμη και αυτοί που διαφωνούν με το ότι οι Beatles ήταν το πιο επιδραστικό συγκρότημα στην ιστορία της rock μουσικής, σίγουρα θα βρεθούν σε δύσκολη θέση αν χρειαστεί να προτείνουν αυτοί κάποιο άλλο. Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως μιλάμε για ένα group που με μόλις 8 χρόνια ιστορία με τη σύνθεση που γνωρίζουμε, κατάφερε να έχει τις μεγαλύτερες πωλήσεις στην ιστορία της μουσικής με περισσότερα από 600 εκατομμύρια αντίτυπα και τα περισσότερα #1 τραγούδια στο Billboard. Για ένα group που δεν επαναπαυόταν στην τεράστια επιτυχία του και άνοιγε συνεχώς καινούργιους δρόμους, μουσικούς και στιχουργικούς. Και για ένα group που πιο πολύ από κάθε άλλο γεννά το ερώτημα το τι θα μπορούσε να προσφέρει ακόμη, αν δεν είχε διαλυθεί τόσο πρόωρα. Ίσως βέβαια να ήταν καλύτερα που συνέβη αυτό και βρέθηκαν στη σφαίρα του μύθου, παρά να σέρνονται αμήχανα επί δεκαετίες όπως κάποια άλλα συγκροτήματα παράγοντας και αναμασώντας τα ίδια και τα ίδια

Μπορεί η εκτόξευση στην κορυφή για τους Beatles να έγινε το 1962 με το ιστορικό πλέον “Love me do”, όμως η ιστορία τους ξεκινά αρκετά νωρίτερα, το Νοέμβριο του 1956 στο Λίβερπουλ, όταν ο δεκαεξάχρονος John Lennon, δημιουργεί ένα συγκρότημα που αλλάζει συνεχώς ονόματα και σύνθεση. Σε λιγότερο από ένα χρόνο, στο συγκρότημα εντάσσεται και ο Paul McCartney, ενώ το Φεβρουάριο του 1958, εντάσσεται και ο George Harrison. Το 1959 το συγκρότημα περιλαμβάνει πλέον τους John Lennon ( ρυθμική κιθάρα & φωνή), Paul McCartney (κλασική κιθάρα και φωνή), George Harrison (lead κιθάρα και φωνή), Stuart Sutcliffe (μπάσο και φωνή) και Pete Best (τύμπανα). Αυτά που παίζουν είναι κυρίως διασκευές αμερικανικών R&B κομματιών των Chuck Berry και Little Richard

Τον Ιούλιο του 1958, στο Percy Phillips' Studio, στο Λίβερπουλ , το συγκρότημα που εκείνη την εποχή ονομαζόταν “The Quarrymen” ηχογραφεί μια διασκευή του κλασικού τραγουδιού του Buddy Holly, "That'll Be The Day". Σε αυτή την πρώτη ηχογράφηση των Beatles, εκτός από τους John, Paul και George, το συγκρότημα περιελάμβανε και τον Colin Hanton στα ντραμς και τον John "Duff" Lowe, στο πιάνο

 

 

Το τελικό όνομα του συγκροτήματος προτείνεται από τον Stuart Sutcliffe, ο οποίος λέγεται πως εμπνεύστηκε το όνομα Beetles (= σκαθάρια) επηρεαζόμενος από τον Buddy Holly and the Crickets (= γρύλοι). Το δεύτερο «e» στο Beetles γίνεται «a» κάνοντας λογοπαίγνιο με τις λέξεις beat και less (= χωρίς ρυθμό). Μια άλλη εκδοχή για το όνομα των Beatles είναι ότι προήλθε από την ταινία «The wild one» (1953) με πρωταγωνιστή τον Marlon Brando, όπου οι Beetles ήταν μια συμμορία μοτοσικλετιστών

Τον Αύγουστο του 1960 οι Beatles φεύγουν για το Αμβούργο για μερικές εμφανίσεις. Όμως, αυτό που θα ήταν μία τρίμηνη διαμονή, κρατάει τελικά δύο χρόνια. Κατά τη διάρκεια των δύο αυτών χρόνων, το συγκρότημα κερδίζει το τοπικό κοινό με την πρωτόγνωρη ενέργειά του πάνω στη σκηνή. Για την εποχή αυτή ο John Lennon αργότερα θα πει “Μπορεί να γεννήθηκα στο Λιβερπουλ, αλλά ουσιαστικά μεγάλωσα στο Αμβούργο”

 

Οι Beatles στο Αμβούργο, φωτογραφημένοι από την Astrid Kirchherr το 1960.

Από αριστερά προς τα δεξιά: Pete Best, George Harrison, John Lennon, Paul McCartney και Stuart Sutcliffe. Ο Ringo Star δεν είχε μπει ακόμη στην ομάδα.

 

Όταν επιστρέφουν στο Λίβερπουλ, είναι πλέον πολύ πιο έμπειροι, αλλά χωρίς τον Sutcliffe που αποφασίζει να μείνει πίσω στη Γερμανία για χάρη των σπουδών του στη σχολή καλών τεχνών του Αμβούργου. Δυστυχώς, θα πέθαινε λίγους μήνες αργότερα, τον Απρίλιο του 1962, λίγους μόλις μήνες πριν οι Beatles εκτοξευθούν στην κορυφή. Τη θέση του στο μπάσο παίρνει ο McCartney και οι Beatles αρχίζουν να παίζουν στο Cavern Club, όπου αρχίζουν να χτίζουν το όνομα τους στην εγχώρια μουσική σκηνή

Το Νοέμβριο του 1961 σε μια από τις παραστάσεις τους στο Cavern Club, το συγκρότημα συναντά τον άνθρωπο που θα τους έδινε την τελική ώθηση προς τη δόξα. Ο Brian Epstein, ιδιοκτήτης δισκοπωλείων της περιοχής, αναγνωρίζει τη δυναμική των Beatles και γίνεται ο manager τους. Ο Epstein χρησιμοποιεί τις επαφές του με τις δισκογραφικές εταιρείες και τελικά καταφέρνει να πείσει τον George Martin, παραγωγό της EMI και έναν από τους πολλούς που αργότερα τους πιστώθηκε ο τίτλος “5th Beatle”, να τους δώσει μια ευκαιρία

Έτσι, τον Ιούνιο του 1962 μπαίνουν στα Abbey Road Studios και ηχογραφούν τέσσερα κομμάτια. Τρία δικά τους (Love Me Do, PS I Love You, Ask Me Why) και το “Besame Mucho”. Μοναδική παρατήρηση του George Martin είναι ότι ο Pete Best δεν βρίσκεται στο ίδιο επίπεδο με τους υπόλοιπους. Έτσι, ο Pete Best εκδιώκεται από το συγκρότημα και τη θέση του παίρνει ο Richard Starkey, πιο γνωστός ως Ringo Star.

Όλα είναι έτοιμα πλέον για το μεγάλο μπαμ, το οποίο έρχεται στις 5 Οκτωβρίου του 1962, όταν κυκλοφορούν το ιστορικό single "Love Me Do" με παραγωγό τον George Martin. Είναι το πρώτο single των Beatles που ακούνε στα ραδιόφωνά τους οι Βρετανοί. Η επιτυχία του single είναι τεράστια και ο δρόμος προς την κορυφή ανοίγει διάπλατα

Τον Ιανουάριο του 1963 κυκλοφορεί το δεύτερο single τους "Please Please Me" , που φτάνει στο Νο1 του βρετανικού τοπ. Δύο μήνες αργότερα, κυκλοφορεί το πρώτο τους album με τον ίδιο τίτλο και μένει για 30 εβδομάδες στο Νο1 της Αγγλίας. Από τα 14 τραγούδια του δίσκου, οι Lennon & McCartney έχουν γράψει μόνο τα 8 και τα υπόλοιπα είναι διασκευές

 

 

Το "She Loves You", που κυκλοφορεί ως single τον Αύγουστο του 1963, γίνεται το single με τις μεγαλύτερες πωλήσεις στην ιστορία της Μεγάλης Βρετανίας. Οι Beatles παίζουν πλέον στα μεγάλα clubs του Λονδίνου (Palladium, Royal Albert Hall), καθιερώνουν το image με το ιδιαίτερο κούρεμά τους και τα σακάκια δίχως κολάρο, εμφανίζονται στο εθνικό τηλεοπτικό δίκτυο και το Νοέμβριο του 1963 παίζουν για τη βασίλισσα. Νέοι όροι εφευρίσκονται γι’ αυτούς, όπως "Merseybeat" (για τη μουσική τους) και "Beatlemania" (για την υστερία που προκαλούσαν, ειδικά στο γυναικείο πληθυσμό). Μια υστερία που αναγκάζει την αστυνομία να προβαίνει ακόμη και σε χρήση σωλήνων νερού υψηλής πίεσης για να ελέγξει τα πλήθη που κατακλύζουν τους δρόμους σε κάθε εμφάνιση του συγκροτήματος

 

 

Το Νοέμβριο του 1963 κυκλοφορεί και το επόμενο album τους με τίτλο "With The Beatles" που ανεβαίνει και αυτό στην κορυφή αμέσως και μένει εκεί για 21 εβδομάδες. Στην Αμερική, ο δίσκος αυτός κυκλοφορεί ως “Meet the Beatles”

 

 

 

«Για τους Αμερικάνους, αυτό ήταν το πρώτο album που μπορούσαν να αγοράσουν. To Meet the Beatles πήρε το δεύτερο βρετανικό δίσκο των Beatles, With the Beatles, έβγαλε πέντε διασκευές και πρόσθεσε τρία κομμάτια, συμπεριλαμβανομένων των singles "I Want to Hold Your Hand" και "I Saw Her Standing There". Αυτό αναμφισβήτητα πήγε κόντρα στις καλλιτεχνικές προθέσεις των Beatles, αλλά έκανε έναν πολύ καλύτερο δίσκο» (περιοδικό Rolling Stone)

 

Eνώ τα κορίτσια λιποθυμούν με εκδηλώσεις υστερίας στα αεροδρόμια και στις συναυλίες στη Μεγάλη Βρετανία, οι Beatles κατακτούν τη Σουηδία και τη Γαλλία. Τον Ιανουάριο του 1964, οι Γάλλοι επιφυλάσσουν στους Beatles αποθεωτική υποδοχή με τα εισιτήρια για την αίθουσα Ολυμπιά να έχουν προπωληθεί εβδομάδες νωρίτερα. Κατά την παραμονή τους στο Παρίσι, τα Σκαθάρια μαθαίνουν ότι κατέκτησαν την κορυφή και στην Αμερική, καθώς το "I Want to Hold Your Hand" ανεβαίνει στο Νο 1 των Η.Π.Α. Το επόμενο βήμα των Beatles είναι πλέον προφανές

Το Φεβρουάριο του 1964, οι Beatles φτάνουν στη Νέα Υόρκη και στο αεροδρόμιο τους υποδέχονται χιλιάδες θαυμαστές και θαυμάστριες μέσα σε κλίμα υστερίας. Οι ίδιες σκηνές επαναλαμβάνονται σε όποιο μέρος των ΗΠΑ και αν εμφανίζονται. Η εμφάνισή τους στο δημοφιλέστατο τηλεοπτικό σόου του Ed Sullivan σημειώνει ρεκόρ τηλεθέασης

 

 

Τον Απρίλιο του ίδιου χρόνου οι Beatles καταφέρνουν κάτι που κανένα συγκρότημα δεν είχε καταφέρει μέχρι τότε, ούτε θα κατάφερνε αργότερα. Πέντε single τους καταλαμβάνουν τις πέντε πρώτες θέσεις του Billboard Hot στην Αμερική. Ήδη οι Beatles έχουν ανοίξει το δρόμο σε αυτό που θα ονομαστεί αργότερα  “British Invasion” (Βρετανική Εισβολή), μια ονομασία που καθιερώνεται για την εκρηκτική δημοφιλία που αποκτούν τα βρετανικά συγκροτήματα στις ΗΠΑ και στα αμερικανικά charts

 

 

 

Στην Αμερική γνωρίζουν και τον Bob Dylan. Η γνωριμία αυτή θα είναι ιδιαίτερα επιδραστική στην καλλιτεχνική συνέχεια των Beatles, οι οποίοι εντυπωσιάζονται από την προσωπικότητά του. Ειδικά ο Lennon αποφασίζει να αφήσει τους ανάλαφρους στίχους και να στραφεί σε κάτι πιο ουσιώδες, πέρα από το “Εκείνος σε αγαπά, εκείνη τον αγαπά κι αγαπιούνται”, όπως ο ίδιος ο Lennon είχε δηλώσει για τους πρώιμους στίχους του

Τον Ιούλιο του 1964 κυκλοφορεί το τρίτο τους album “A Hard Day's Night”, ενώ παράλληλα κάνει πρεμιέρα η ομώνυμη ταινία, η πρώτη τους κινηματογραφική προσπάθεια σε σκηνοθεσία Richard Lester. Το album αυτό μένει στην κορυφή για 21 εβδομάδες και είναι το πρώτο στο οποίο οι Beatles έχουν γράψει όλα τα τραγούδια.  Από τα 13 τραγούδια που περιέχει, ο John Lennon έχει γράψει τα 10 και αυτή την εποχή είναι ανεπίσημα ο αρχηγός του γκρουπ

 

 

 

“Αυτό το soundtrack της ταινίας του Richard Lester εδραίωσε όλα όσα είχαν ακούσει οι ακροατές των ΗΠΑ για την ιδιοφυΐα των Beatles στην απίστευτη ομορφιά του «If I Fell» του Τζον Λένον και τα rockabilly άλματα του «Can’t Buy Me Love» του Paul McCartney. Ήταν το πρώτο τους άλμπουμ με αυθεντικό υλικό, που παρουσίαζε άλματα στη σύνθεση των τραγουδιών τους καθώς και νέα κόλπα, όπως η 12χορδη κιθάρα του George Harrison, που περιόδευσε την Αμερική και η φυσαρμόνικα α λα Dylan που ανοίγει το «I Should Have Known Better ” (περιοδικό Rolling Stone)

 

Το Δεκέμβριο του ίδιου έτους κυκλοφορεί το "Beatles For Sale", που ανεβαίνει και αυτό κατ’ ευθείαν στην πρώτη θέση με ένα εκατομμύριο αντίτυπα την πρώτη κιόλας εβδομάδα κυκλοφορίας του παραμένοντας εκεί για 11 συνεχόμενες εβδομάδες. Από τα 14 τραγούδια του δίσκου, μόνο τα 8 έχουν γράψει οι Beatles, ενώ τα υπόλοιπα 6 είναι διασκευές παλιών rock n' roll τραγουδιών.

 

 

Τον Αύγουστο του 1965 κυκλοφορεί ο δίσκος "Help" και σύντομα ακολουθεί το δεύτερό τους ομώνυμο φιλμ. Αντίθετα με το πρώτο τους film "A Hard Day's Night", που ήταν μια φτηνή ασπρόμαυρη παραγωγή, το δεύτερο φιλμ είναι μια ακριβή έγχρωμη παραγωγή, γυρισμένη σε διάφορα μέρη του κόσμου (Μπαχάμες, Άλπεις και Νέα Προβηγκία)

 

 

“Η δεύτερη ταινία ήταν μια ανοησία, αλλά το soundtrack περιελάμβανε τα κλασικά "You've Got to Hide Your Love Away" και "Ticket to Ride", καθώς και το υπέροχο "I've Just Seen a Face". Και, φυσικά, το «Yesterday» του Paul McCartney, που ηχογραφήθηκε χωρίς τη βοήθεια άλλων Beatles, έγινε το τραγούδι με τις περισσότερες διασκευές στην ιστορία της pop μουσικής. Η αίσθηση της αυτοπεποίθησης και της ικανότητας άνοιξε το δρόμο για την επόμενη στάση των Beatles: Rubber Soul” (περιοδικό Rolling Stone)

 

Τον ίδιο μήνα, η συναυλία τους στο Shea Stadium συγκεντρώνει περισσότερους από 60.000 θεατές, καταρρίπτοντας κάθε σχετικό ρεκόρ. Τον Οκτώβριο της ίδιας χρονιάς, η βασίλισσα Ελισάβετ τους καλεί στα ανάκτορα του Buchingham και τους απονέμει το τιμητικό μετάλλιο MBE (Members of British Empire) - το οποίο έως τότε κατείχαν μόνον ήρωες πολέμου - για την προσφορά τους "στην προβολή της Βρετανίας στο εξωτερικό"

Αυτή είναι και η περίοδος όπου οι Beatles αρχίζουν να στρέφονται σε διαφορετικούς μουσικούς δρόμους, πιο σύνθετους και πιο εγκεφαλικούς, πειραματιζόμενοι και με νέα μουσικά όργανα, όπως έκανε ο George Harrison , με το ινδικό έγχορδο σιτάρ στο "Norwegian Wood". Αρχίζει επίσης να γίνεται ορατή και η επιρροή του Bob Dylan και των στίχων του

Το Δεκέμβριο του 1965 κυκλοφορεί το "Rubber Soul" , ένα αριστούργημα που δείχνει πως οι Beatles έχουν ωριμάσει, μουσικά και στιχουργικά. Οι στίχοι εξελίσσονται και πραγματεύονται πολύπλοκα θέματα πλέον και όχι μόνο τον έρωτα. Οι θαυμαστές των Beatles αρχίζουν να συζητούν για τα πιο βαθιά νοήματα κάτω από τους στίχους

 

 

«Ο παραγωγός George Martin περιέγραψε το Rubber Soul ως “το πρώτο album που παρουσίασε νέους, υψηλότερους Beatles στον κόσμο», και έτσι έγινε. Το πρώτο από αυτά που επρόκειτο να είναι μια σειρά από τεράστια άλματα προς τα εμπρός με κάθε νέο album, το Rubber Soul ξεκινά με την κωμική μελέτη χαρακτήρων "Drive My Car" και είναι γεμάτο με την επιρροή του Bob Dylan στο "I'm Looking Through You", "You Won't See Me» και «Norwegian Wood», όπου ο John Lennon τραγουδά για το σεξ με χιούμορ και ειλικρίνεια που δεν μοιάζει με κανένα άλλο rock & roller πριν και ο George Harrison παίζει το πρώτο σόλο σιτάρ της rock. Ο Harrison αποκάλεσε το Rubber Soul “το καλύτερο που φτιάξαμε”, γιατί “ξαφνικά ακούγαμε ήχους που δεν μπορούσαμε να ακούσουμε πριν”» (περιοδικό Rolling Stone) 

 

Παράλληλα, οι Beatles αρχίζουν να απομακρύνονται από την εικόνα των «καλών παιδιών» και αρχίζουν να προκαλούν το συντηρητικό κοινό. Το Μάρτιο του 1966, ο John Lennon σε συνέντευξή του δηλώνει πως «Ο Χριστιανισμός πάει … Θα εξαφανιστεί και θα συρρικνωθεί. Ξέρω ότι έχω δίκιο και θα αποδειχτεί ότι έχω δίκιο. Είμαστε πιο δημοφιλείς από τον Ιησού τώρα. Δεν ξέρω ποιο θα πάει πρώτο — το ροκ εν ρολ ή ο Χριστιανισμός».

Η είδηση αυτή δεν προκαλεί αντιδράσεις στη Βρετανία. Όμως τον Ιούλιο, ένα μήνα πριν οι Beatles ξεκινήσουν μια περιοδεία στις Ηνωμένες Πολιτείες, ένα αμερικανικό περιοδικό επαναδημοσιεύει τη συνέντευξη του Lennon και προκαλεί κατακραυγή και θύελλα αντιδράσεων. Οργισμένοι Αμερικανοί, κυρίως στο συντηρητικό αμερικάνικο Νότο, διαδηλώνουν κατηγορώντας τους Beatles για βλασφημία. Δίσκοι, βιβλία και ο,τιδήποτε είχε να κάνει με τους Beatles καταλήγει σε τεράστιες φωτιές, ενώ το συγκρότημα απαγορεύεται από πολλούς ραδιοφωνικούς σταθμούς σε όλο τον κόσμο. Ακόμη και το Βατικανό εκδίδει διαμαρτυρία. Αντιδράσεις προκαλεί επίσης η δήλωση του Paul McCartney στην τηλεόραση ότι έχει κάνει χρήση LSD. Τίποτα όμως από αυτά δεν μπορεί να κλονίσει τη σχέση λατρείας ανάμεσα στους Beatles και το κοινό τους

 

 

Τον Αύγουστο του 1966 κυκλοφορεί το “Revolver”, ένα δεύτερο αριστούργημα μετά το “Rubber Soul”. Όλα τα τραγούδια είναι του John Lennon και του Paul Mc Cartney, εκτός από τα “Taxman”, “Love You Too” και “I Want To Tell You”, που είναι του George Harrison

 

 

“Το Revolver ήταν ο ήχος των Beatles που αγκάλιαζε πλήρως το στούντιο ηχογράφησης ως ένας ηχητικός καμβάς, ελεύθερος να αποτυπώσει μουσικές ιδέες και δυνατότητες που θα αναμόρφωναν το rock για πάντα. Είναι ξεκάθαρο ότι το πρώτο τραγούδι που δούλεψε το συγκρότημα κατά την είσοδό του στα στούντιο της Abbey Road τον Απρίλιο του 1966 θα ήταν αδύνατο να αναπαραχθεί ζωντανά […] και η φωνή του John Lennon ηχογραφήθηκε έτσι ώστε να ακούγεται σαν « ο Δαλάι Λάμα τραγουδά από την ψηλότερη κορυφή του βουνού». Το ονόμασαν "The Void" και αργότερα το μετονόμασαν σε "Tomorrow Never Knows". “Αναρωτιόμουν πώς θα το έπαιρνε ο Τζορτζ Μάρτιν”, θυμάται αργότερα ο Paul McCartney. Η απάντηση του Μάρτιν: “Ευχάριστα ενδιαφέρον”

Οι ζωές των Beatles άλλαζαν επίσης: ο Lennon έπαιρνε LSD σε αυτό το σημείο, ο George Harrison βάθαινε το ενδιαφέρον του για τον ανατολικό μυστικισμό και ο McCartney άρχισε να ασχολείται με τη σύνθεση avant-garde μουσικής. Όλες αυτές οι επιρροές ήρθαν από εδώ.

Το Revolver δεν ήταν εντελώς χωρίς προηγούμενο. Το προηγούμενο άλμπουμ των Beatles, Rubber Soul, είχε μια παρόμοια πειραματική ενδοσκόπηση. Ο Harrison είπε κάποτε πως το Rubber Soul και το Revolver “θα μπορούσαν να είναι τόμος πρώτος και τόμος δεύτερος”. Αλλά κανένα συγκρότημα, συμπεριλαμβανομένων των Beatles, δεν είχε δοκιμάσει κάτι σαν το εντυπωσιακά ώριμο τραγούδι τέχνης του McCartney “Eleanor Rigby”, το trippy tape-loop swirl του Lennon στο “I'm Only Sleeping”» ή το “Taxman” του Harrison, με τον κοφτερό ρυθμό και τους στίχους που έβαλλαν εναντίον των Βρετανών πολιτικών.

Ήταν λογικό ότι τα απογοητευτικά live που έπαιξε το συγκρότημα το καλοκαίρι του 1966 θα ήταν τα τελευταία τους. Μέχρι να βγει το Revolver, είχαν ήδη μπει σε έναν άλλο κόσμο» (περιοδικό Rolling Stone)

 

Πράγματι, οι Beatles είχαν αρχίσει να δείχνουν σημάδια εκνευρισμού με τις εκκωφαντικές φωνές του κόσμου στις συναυλίες που “σκέπαζαν” τις δικές τους και σύμφωνα με τον Ringo Star, επηρέαζαν αρνητικά και την απόδοση τους στη σκηνή. Έτσι, οι Beatles αποφασίζουν να σταματήσουν τις ζωντανές εμφανίσεις τους και να αφιερώσουν όλη την ενέργεια και τη δημιουργικότητά τους στο στούντιο. Η τελευταία ζωντανή συναυλία των Beatles πραγματοποιείται τον Αύγουστο του 1966 στο Candlestick Park στο Σαν Φρανσίσκο της Καλιφόρνια. Το συγκρότημα είχε ήδη προλάβει να δώσει 1.400 παραστάσεις σε μόλις τέσσερα χρόνια.

Το Δεκέμβριο του ίδιου έτους, οι Beatles αρχίζουν να προετοιμάζουν το επόμενό τους album, το ιστορικό “Sgt. Pepper's Lonely Hearts Club Band”, το οποίο τελικά κυκλοφορεί τον Ιούνιο του 1967. Ήδη, από το Φεβρουάριο του 1967 έχουν κυκλοφορήσει δύο singles του album αυτού, το “Penny Lane” και το “Strawberry Fields for Ever” που ανεβαίνει στη δεύτερη θέση του βρετανικού chart. Τελικά, μετά από εννιά μήνες απομόνωσης και αποφυγής συνεντεύξεων και δηλώσεων από το συγκρότημα, κυκλοφορεί το περίφημο πλέον album που θεωρείται η κορυφαία στιγμή στην καριέρα των Beatles και για πολλούς μουσικούς κριτικούς αποτελεί το σημαντικότερο album της ροκ μουσικής.

Το εξώφυλλο του δίσκου, πιστό στο πνεύμα της ψυχεδέλειας, φιλοτεχνείται από τους Βρετανούς καλλιτέχνες της pop art Peter Blake και Jann Haworth και είναι μια από τις πιο μιμημένες εικόνες στον κόσμο. Mόλις δύο ημέρες μετά την κυκλοφορία του, ο Jimi Hendrix ξεκινά μια συναυλία του με το ομότιτλο τραγούδι, ενώ ο George Martin δηλώνει : “Nομίζω ότι αντιπροσώπευε όλα όσα απασχολούσαν τη νεολαία τότε, συμπεριλαμβάνοντας τις μίνι φούστες και τα soft drugs. Ήταν μια επιτομή των swinging '60s”

 

 

«Για τους Beatles, ήταν ένα αποφασιστικό αντίο στο αλαλάζον πλήθος, τις παγκόσμιες περιοδείες και τον τρόπο δημιουργίας δίσκων σαν σε βιομηχανική γραμμή συναρμολόγησης. “Βαρεθήκαμε να είμαστε Beatles”, είπε ο Paul McCartney δεκαετίες αργότερα. “Δεν ήμασταν αγόρια, ήμασταν άνδρες… καλλιτέχνες περισσότερο παρά ερμηνευτές”. To Sgt. Pepper εμβάπτισε το Summer of Love [ σ.σ το Καλοκαίρι της Αγάπης είναι ένας όρος που ξεκίνησε από μια συγκέντρωση χίππις στο Σαν Φρανσίσκο το καλοκαίρι του 1967 και κατέληξε να περικλείει συνεκδοχικά τη μουσική των χίπις, τα παραισθησιογόνα ναρκωτικά και τη σκηνή κατά του πολέμου και υπέρ του ελεύθερου έρωτα] με το ψυχεδελικό όνειρο «Lucy in the Sky With Diamonds», τον κοινοτικό ύμνο που τραγούδησε ο Ringo Starr «With a Little Help From My Friends», το πολυεπίπεδο αριστούργημα που έκλεισε το άλμπουμ, «A Day in the Life» και το ομότιτλο κομμάτι, το οποίο εισήγαγε τα alter ego που είχαν αναπτύξει οι Beatles για το φιλόδοξο έργο. “Σε απελευθέρωσε”, είπε ο Mc Cartney. “Μπορούσες να κάνεις τα πάντα”. Είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς πιο τέλειο σκηνικό για τη βικτοριανή χαρά του «Being for the Benefit of Mr. Kite» του John Lennon! (εμπνευσμένο από μια αφίσα τσίρκου του 1843) ή την ακριβή μελαγχολία του "Fixing a Hole" του McCartney, με το μείγμα από τη σκιά του παλιού (ένα τσέμπαλο που παίζεται από τον παραγωγό των Beatles Τζορτζ Μάρτιν) και του μοντέρνου( μια μοντέρνα κιθάρα που εκτελείται με άψογη ακρίβεια από τον George Harrison ). Η υπόθεση Sgt Pepper ήταν μια άδεια για να πάνε τη μουσική τους προς κάθε κατεύθυνση - η rock πέρασε την υπόλοιπη δεκαετία του '60 προσπαθώντας να συμβαδίσει» (περιοδικό Rolling Stone)

 

Τον Ιούνιο του 1967, στην πρώτη παγκόσμια ταυτόχρονη μετάδοση μέσω δορυφόρου, οι Beatles τραγουδούν το "All You Need Is Love" σε 200 εκατομμύρια ανθρώπους. Τον Αύγουστο του ίδιου έτους, ο μάνατζερ και φίλος τους, Brian Epstein, βρίσκεται νεκρός στο κρεβάτι του από υπερβολική δόση χαπιών, μια απώλεια που θα αποδειχθεί καθοριστική για τη μετέπειτα πορεία του συγκροτήματος. Το ίδιο καλοκαίρι, ετοιμάζουν το τηλεοπτικό φιλμ, "Magical Mystery Tour", και το Δεκέμβριο του 1967 κυκλοφορούν σε ομώνυμο δίσκο τα τραγούδια που ακούγονται στο film. Εκείνη την περίοδο οι Beatles γνωρίζουν τον Maharishi Mahesh Yogi, τον Ινδό γκουρού που εισήγαγε το διαλογισμό στη Δύση και ενσωματώνουν στοιχεία των ανατολικών φιλοσοφιών. Το 1968 ιδρύουν τη δισκογραφική εταιρεία Apple, που στεγάζει εφεξής όλες τους τις δραστηριότητες

 

 

Οι Beatles κυκλοφορούν αρκετά singles χωρίς album το 1968, συμπεριλαμβανομένων των Lady Madonna, The Inner Light, και ίσως το πιο διάσημο από όλα, το Hey Jude. Το συγκρότημα αρχίζει να ηχογραφεί το επόμενο album μεταξύ Μαΐου και Οκτωβρίου. Τελικά, το Νοέμβριο του 1968, κυκλοφορεί το White Album, το μοναδικό διπλό album της μπάντας, ένα αριστουργηματικό και εξαιρετικά ποικιλόμορφο album, όπου μέσα σε αυτό μπορούμε να συναντήσουμε Rock 'n' roll, Soul, Blues, folk, country, Reggae και όλα αυτά να καταφέρνουν να είναι Beatles

 

 

 

«Έγραψαν τα τραγούδια ενώ βρίσκονταν σε απομόνωση με τον Maharishi Mahesh Yogi στην Ινδία κάνοντας ένα διάλειμμα από τη γεμάτη έκθεση ζωή τους. Όπως είπε αργότερα ο John Lennon, “Καθίσαμε στα βουνά τρώγοντας άθλιο φαγητό για χορτοφάγους και γράψαμε όλα αυτά τα τραγούδια”. Επέστρεψαν με περισσότερα υπέροχα τραγούδια από όσα μπορούσαν να κυκλοφορήσουν. Ο Lennon πέρασε την κοφτερή του ματιά στο κυνικό πνεύμα των “Sexy Sadie” και “Happiness Is a Warm Gun”, καθώς και στην παιδική λαχτάρα των “Julia” και “Dear Prudence”. Η παιχνιδιάρικη pop ενέργεια του Payl Mc Cartney εμφανίστηκε στο "Martha My Dear" και στην αντιστροφή των αμερικανικών αξιών του Chuck Berry, "Back in the U.S.S.R". Η πνευματική λαχτάρα του George Harrison τον οδήγησε στα "Long, Long, Long" και "While My Guitar Gently Weeps", με ένα guest solo κιθάρας από τον Eric Clapton. Ακόμη και ο Ringo Star συνεισφέρει το πρώτο του πρωτότυπο, το “Don’t Pass Me By” με country απόχρωση. Οι Beatles προσπάθησαν λίγο από όλα και όλες τους οι προσπάθειες απέδωσαν καρπούς» (περιοδικό Rolling Stone)

 

Ήδη οι εντάσεις μεταξύ των μελών του συγκροτήματος έχουν ξεκινήσει. Ο Brian Epstein που θα μπορούσε να τις καταστείλει έχει πεθάνει, ενώ η Yoko Ono έχει εισβάλλει ήδη από το 1966 στη ζωή του John Lennon και η επιρροή της πάνω του είναι κάτι παραπάνω από εμφανής. Το 1969, οι δυο τους παντρεύονται και ξεκινούν εκστρατεία υπέρ της παγκόσμιας ειρήνης. Είναι η χρονιά που όλα τα φώτα είναι στραμμένα πάνω σε αυτό το ζευγάρι. Διαμαρτυρίες και πορείες για την ειρήνη, σύλληψη για κατοχή ναρκωτικών (βρέθηκε στην κατοχή τους κάνναβη), ενώ μεγάλη εντύπωση προκαλεί η επιστροφή στη βασίλισσα από τον John Lennon του τιμητικού μεταλλίου MBE (Members of British Empire) – που είχε απονεμηθεί στους Beatles τέσσερα χρόνια νωρίτερα – ως διαμαρτυρία για την ανάμειξη της Βρετανίας στους πολέμους της Μπιάφρας και του Βιετνάμ

Τον Ιανουάριο του 1969 κυκλοφορεί το “Yellow Submarine” γραμμένο για το ομώνυμο τρίτο film των Beatles. Το film αυτό είναι ένα cartoon σχετικά με ένα ευτυχισμένο βασίλειο που λέγεται Pepperland. Το βασίλειο όμως καταλαμβάνεται από τους κακούς Blue Meanies και οι Beatles παίρνουν ένα “Yellow Submarine” και το σώζουν με την Αγάπη και τη Μουσική. Πέρα από μερικά νέα τραγούδια, το album αυτό δεν έχει να προσθέσει κάτι νέο στη συνεχώς εξελισσόμενη μέχρι τότε δουλειά των Beatles. Τα τέσσερα νέα τραγούδια είναι τα "Only A Northern Song", "All Together Now", "Hey Bulldog" και "It's All Too Much"). Άλλα τραγούδια που υπάρχουν στο album είναι το ομότιτλο που έχει ήδη εμφανιστεί στο “Revolver" και το “All You Need Is Love". Επίσης στο film ακούγονται και 6 instrumental κομμάτια ("Pepperland", "Sea Of Time", "Sea Of Holes", "Sea Of Monsters", "March Of The Meanies" και "Pepperland Laid Waste") που έγραψε ο George Martin

 

 

Τον Σεπτέμβριο του 1969 κυκλοφορεί το “Abbey Road”, το οποίο θα έπρεπε να ήταν το τελευταίο τους album, αλλά τα πράγματα δεν πήγαν έτσι όπως οι Beatles τα είχαν σχεδιάσει. Στην πραγματικότητα, το album που είχαν ετοιμάσει πρώτο για να κυκλοφορήσει ήταν το “Let It Be", με τον τίτλο μάλιστα “Get back”. Επειδή όμως στη διάρκεια αυτών των ηχογραφήσεων η ατμόσφαιρα μεταξύ των μελών του συγκροτήματος είναι ιδιαίτερα τεταμένη, η κυκλοφορία του “Let it be” αναβάλλεται.

Μετά την αναβολή αυτή, αποφασίζεται η δημιουργία ενός νέου album. Έτσι, ηχογραφείται και κυκλοφορεί το “Abbey Road” που είναι και μια προσπάθεια να ξαναβρούν οι Beatles τη διαταραγμένη σχέση τους. Ο δίσκος περιέχει κάποιες από τις γνωστότερες επιτυχίες του συγκροτήματος όπως τα τραγούδια “Here Comes The Sun”, “Something” και “Come Together” και έχει ως εξώφυλλο την περίφημη πλέον εικόνα των Beatles να διασχίζουν τη διάβαση έξω από τα θρυλικά Abbey Road Studios. To album σημειώνει πολύ μεγάλη εμπορική επιτυχία, δεν καταφέρνει όμως το δεύτερο σκοπό του, καθώς ο John Lennon ανακοινώνει στο συγκρότημα την αποχώρησή του. Ήδη, ο ίδιος είχε αρχίσει μαζί με την Yoko Ono να γράφει και να κυκλοφορεί τραγούδια, όπως το περίφημο “Give peace a chance” που είχε κυκλοφορήσει τον Ιούλιο του 1969

 

 

«Ήταν ένας πολύ χαρούμενος δίσκος», είπε ο παραγωγός George Martin, περιγράφοντας αυτό το άλμπουμ στο The Beatles Anthology. “Υποθέτω ότι ήταν χαρούμενο γιατί όλοι πίστευαν ότι θα ήταν το τελευταίο”. Πράγματι, το Abbey Road - ηχογραφήθηκε σε δύο μήνες το καλοκαίρι του 1969 - σχεδόν ποτέ δεν ολοκληρώθηκε. Εκείνο τον Ιανουάριο, οι Beatles ήταν στα πρόθυρα διάλυσης, εξουθενωμένοι και θυμωμένοι ο ένας με τον άλλον μετά τις καταστροφικές συνεδρίες για το ματαιωμένο Get Back LP, το οποίο αργότερα κυκλοφόρησε ως Let It Be . Ωστόσο, αποφασισμένοι να αποχωρήσουν με το ίδιο μεγαλείο με το οποίο είχαν συναρπάσει για πρώτη φορά τον κόσμο στις αρχές της δεκαετίας, το γκρουπ συγκεντρώθηκε ξανά στα Abbey Road Studios της EMI για να φτιάξει το πιο εκλεπτυσμένο άλμπουμ τους: μια συλλογή από υπέροχα τραγούδια φτιαγμένα με προσοχή στη λεπτομέρεια, και στη συνέχεια συνδυασμένα (ειδικά στη δεύτερη πλευρά) με εννοιολογική δύναμη

Δεν υπήρχε θεματική διασύνδεση, εκτός από τη μοναδική ιδιοφυΐα των Beatles. […] Ο George Harrison απέδειξε την επί μακρόν μυστική του αξία ως συνθέτης με το "Something" (αργότερα διασκευάστηκε από τον Frank Sinatra) και το folk-pop διαμάντι "Here Comes the Sun", γραμμένο στον κήπο του φίλου του Eric Clapton μετά από ένα βλοσυρό κύκλο επαγγελματικών συναντήσεων. Ο Lennon, ο McCartney και ο Harrison φέρεται να τραγούδησαν εδώ περισσότερες αρμονίες τριών μερών από οποιοδήποτε άλλο άλμπουμ των Beatles. Αυτό το ζεστό συναίσθημα - η αίσθηση μιας όλο και πιο διχασμένης μπάντας που συγκεντρώνονται θερμά ως φίλοι - μπορεί να είναι ένας λόγος που το Abbey Road έχει γίνει το πιο αγαπημένο άλμπουμ των Beatles όλων των εποχών. (περιοδικό Rolling Stone)

 

Το Μάιο του 1970 κυκλοφορεί και το “Let it be”. Ήδη, η διάλυση των Beatles είχε ανακοινωθεί από τον Απρίλιο. Όπως προαναφέραμε, οι ηχογραφήσεις του “Let It Be" είχαν προηγηθεί των ηχογραφήσεων του “Abbey Road" και επιπλέον είχαν βιντεοσκοπηθεί μαζί με τις πρόβες. Το αποτέλεσμα είναι ένα 80λεπτο ντοκιμαντέρ που, εκτός από τις πρόβες και τις ηχογραφήσεις του γκρουπ στα Twickenham Studios και στα Apple Studios, περιέχει και το περίφημο live που έκανε το συγκρότημα στην ταράτσα της Apple. Στο live αυτό οι Beatles έπαιξαν το “Get back” , το “Don’t let me down”, το “I’ve got a feeling” , το “One after 909” και το “Dig a pony”

 

 

“Το Let It Be είναι ο ήχος του μεγαλύτερου pop group στον κόσμο που βρίσκεται σε πόλεμο με τον εαυτό του. Ο John Lennon έχει δυσάρεστη συμπεριφορά. Το «I Me Mine» του George Harrison είναι για το αμάρτημα της υπερηφάνειας. Μόνο ο Paul McCartney ακούγεται συγκεντρωμένος, σαν το τραγούδι του τίτλου να ήταν η προσωπική του οδός επιβίωσης. Η αρχική ιδέα ήταν ένα άλμπουμ και ταινία ζωντανά στο στούντιο, που ξεκίνησε τον Ιανουάριο του 1969, που άφησε τους Beatles τόσο κουρασμένους που εγκατέλειψαν το έργο για να κάνουν το Abbey Road. Ο Phil Spector επέστρεψε στις κασέτες αργότερα, γλυκαίνοντας μπαλάντες όπως το "Across the Universe" και το "The Long and Winding Road" (περιοδικό Rolling Stone)

 

Χρειάστηκε λοιπόν η παρέμβαση του θρυλικού παραγωγού Phil Spector , ο οποίος ανέλαβε να συνθέσει και να διαμορφώσει το τελικό αποτέλεσμα που έμελλε να είναι η τελευταία δουλειά των Σκαθαριών

Η μεγάλη αξία του ντοκιμαντέρ είναι η καταγραφή βήμα-βήμα του αναπόφευκτου τέλους ενός συγκροτήματος που άλλαξε τον ρου της ροκ μουσικής. Αν εξαιρέσει κανείς μερικές ευχάριστες στιγμές, η ταινία παρακολουθεί ένα συγκρότημα σε κρίση. Μάλιστα, όλη αυτή η δουλειά παραλίγο να μην έβγαινε ποτέ, καθώς το αποτέλεσμα δεν ικανοποιούσε τους Beatles

 

 

Οι Beatles παίζουν μαζί σε στούντιο για τελευταία φορά στις 20 Αυγούστου του 1969. Τον Ιανουάριο του 1970 γίνεται το mastering για το "Let It Be", τον Απρίλιο ο Paul McCartney αναγγέλλει τη διάλυση των Beatles και το Μάιο κυκλοφορεί το Let it be

Στην πραγματικότητα, ο Mc Cartney, έδινε συνέντευξη Τύπου στο Λονδίνο, στο πλαίσιο της προώθησης του πρώτου σόλο άλμπουμ του, “Mc Cartney”. Κάποια στιγμή, ερωτάται για τα σχέδια των Beatles στο άμεσο μέλλον. Εκεί, ο Mc Cartney ανακοινώνει ότι ο ίδιος δεν αποτελεί πλέον μέλος τους. Την επόμενη ημέρα, η είδηση βρίσκεται στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων σε όλο τον κόσμο. Αυτό που δε γνώριζαν βέβαια, ήταν ότι στην ουσία οι Beatles είχαν πάψει να υφίστανται από το Σεπτέμβριο του 1969, όταν ο Lennon είχε ενημερώσει τα υπόλοιπα μέλη ότι θέλει να αποχωρήσει από το συγκρότημα. Επειδή όμως εκείνο το διάστημα το συγκρότημα βρισκόταν σε επαναδιαπραγμάτευση των όρων του συμβολαίου με την Capitol Records, τα υπόλοιπα μέλη του συγκροτήματος ζήτησαν από τον Lennon να μη δημοσιοποιήσει ακόμη την απόφασή του, όπως και έγινε.

Οι Beatles πλέον είναι παρελθόν … και ίσως καλύτερα που έγινε έτσι και βρέθηκαν στη σφαίρα του μύθου, παρά να σέρνονται αμήχανα επί δεκαετίες όπως κάποια άλλα συγκροτήματα παράγοντας και αναμασώντας τα ίδια και τα ίδια

Σημείωση: όλες οι κυκλοφορίες των δίσκων αναφέρονται στις αγγλικές εκδόσεις και όχι στις αμερικανικές που είναι διαφορετικές και περισσότερες από τις αγγλικές. Είναι χαρακτηριστικό πως από τους 12 δίσκους που κυκλοφόρησαν οι Beatles, οι 9 από αυτούς βρίσκονται στην περίφημη λίστα των 500 καλύτερων δίσκων του μουσικού περιοδικού Rolling Stones. Πιο συγκεκριμένα, το Abbey Road (no5 στη λίστα), το Revolver (no11), το Sgt Pepper's Lonely Hearts Club Band (no24), το White Album (no29), το Rubber Soul (no35), το Meet the Beatles (no197), το Hard day's night (no263), το Help (no266) και το Let it be (no342)

Εμείς, αφού ακούσαμε όλους τους δίσκους των Beatles ετοιμάσαμε δύο συλλογές. Στην πρώτη – και πολύ μεγαλύτερη - συλλογή έχουμε τοποθετήσει τραγούδια κάθε ύφους με χρονολογική σειρά κυκλοφορίας, έτσι ώστε να μπορούμε να παρακολουθήσουμε τη σταδιακή ωρίμανση των Beatles, μουσικά και στιχουργικά. Στη δεύτερη συλλογή μαζέψαμε τις αγαπημένες μας μπαλάντες του συγκροτήματος. Καλή ακρόαση!

 

 

 

Love me do (1962)

All my loving (1963)

Don't bother me (1963)

From me to you (1963)

I saw her standing there (1963)

I wanna be your man (1963)

I want to hold your hand (1963)

She loves you (1963)

Twist and shout (1963)

Can't buy me love (1964)

A hard day's night   (1964)

And I love her   (1964)

Eight days a week (1964)

I feel fine (1964)

I should have known better (1964)

I'll follow the sun (1964)

Rock and roll music (1964)

Things we said today (1964)

Day tripper (1965)

Drive my car (1965)

Girl (1965)

Help (1965)

I'm looking through you (1965)

In my life (1965)

It's only love (1965)

Michelle (1965)

Norwegian wood (this bird has flown) (1965)

Nowhere man (1965)

Ticket to ride (1965)

We can work it out (1965)

Yesterday (1965)

You've got to hide your love away (1965)

Eleanor rigby   (1966)

For no one   (1966)

Paperback writer (1966)

Taxman (1966)

Yellow submarine (1966)

A day in the life (1967)

Hello goodbye (1967)

Lucy in the sky with diamonds (1967)

Penny lane (1967)

Sgt _pepper's lonely hearts club band (1967)

She's leaving home (1967)

When I'm sixty four (1967)

With a little help from my friends (1967)

Back in the U.S.S.R (1968)

Birthday (1968)

Don't pass me by (1968)

Happiness is a warm gun (1968)

Hey jude (1968)

I will (1968)

Lady madonna (1968)

Ob-la-di ob-la-da (1968)

Piggies (1968)

Revolution (1968)

Rocky raccoon (1968)

While my guitar gently weeps (1968)

Yer blues (1968)

All you need is love (1969)

Come together (1969)

Don't let me down (1969)

Golden slumbers (1969)

Here comes the sun (1969)

Hey bulldog (1969)

Octopus's garden (1969)

Old brown shoe (1969)

Something (1969)

The ballad of John and Yoko (1969)

Across the universe (1970)

Dig a pony (1970)

Get back (1970)

I me mine (1970)

I've got a feeling (1970)

Let it be (1970)

The long and winding road (1970)

 

Πηγές

https://el.wikipedia.org/wiki/The_Beatles

https://en.wikipedia.org/wiki/The_Beatles_in_Hamburg

https://www.definitelydylan.com/listen/2018/12/16/episode-37-bob-dylan-and-the-beatles-in-the-1960s

https://www.rollingstone.com/music/music-lists/best-albums-of-all-time-1062063/

https://beatlescityexplorer.co.uk/the-beatles-history/

https://rockway.gr/posts/18398-the-beatles/

https://www.musicheaven.gr/html/modules.php?name=News&file=article&id=875

https://www.musicheaven.gr/html/modules.php?name=Splatt_Forums&file=viewtopic&topic=11868&start=0

https://www.avgi.gr/entheta/113246_oi-beatles-kai-telos-tis-istorias