Την Παρασκευή που μας πέρασε, 9 Μαίου 2025, ο Δημήτρης Ψαρράς δημοσίευσε στον ιστότοπο "Χωρίς Εφημερίδα" το άρθρο που αναδημοσιεύουμε εδώ. Ο πλήρης τίτλος του είναι «Διαγραφές φοιτητών»: το 1973 εμπνέει τον κ. Μητσοτάκη. Το άρθρο αφορά την εξαγγελία του «προγράμματος διαγραφής φοιτητών» από τον Κ. Μητσοτάκη ο οποίος το εξήγγειλε μέσω της δικής του ΕΡΤ, όπως τη χαρακτηρίζει -και όχι άδικα- ο σπουδαίος δημοσιογράφος Δ. Ψαρράς.
Η εξαγγελία έγινε στις 5.5.2025, στο Πρώτο Πρόγραμμα, με παρουσιαστές την Έλενα Καραγιάννη, και τον Βασίλη Αδαμόπουλο. Υποτίθεται πως ο Κ. Μητσοτάκης βρισκόταν στη ραδιοφωνική εκπομπή και στο Ραδιομέγαρο για να παρακολουθήσει και να επιβραβεύσει τις «προόδους» της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης, αλλά αφιέρωσε το ένα τρίτο της συνέντευξής του για να προαναγγείλει τη διαγραφή φοιτητών ως νέα ποινή για όσους κρίνει η κυβέρνηση.
Ακολουθεί το πλήρες άρθρο του Δ. Ψαρρά στο Χωρίς εφημερίδα:
Διαγραφές φοιτητών: το 1973 εμπνέει τον κ. Μητσοτάκη
[9.5.2025]
Βρήκε την ευκαιρία τη Δευτέρα ο Κυριάκος Μητσοτάκης και εξάγγειλε το «πρόγραμμα διαγραφής φοιτητών», μιλώντας στη φιλόξενη δική του ΕΡΤ (5.5.2025, «Πρώτο Πρόγραμμα», παρουσιαστές Έλενα Καραγιάννη, Βασίλης Αδαμόπουλος). Υποτίθεται ότι εκεί βρισκόταν για να παρακολουθήσει και να επιβραβεύσει τις «προόδους» της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης, αλλά αφιέρωσε το ένα τρίτο της συνέντευξής του για να προαναγγείλει τη διαγραφή φοιτητών ως νέα ποινή για όσους κρίνει η κυβέρνηση.
Αντιγράφω από τον επίσημο πρωθυπουργικό ιστότοπο:
Μητσοτάκης: «Δεν γίνεται να μην υπάρχουν αυτοματοποιημένες πειθαρχικές συνέπειες για εκείνους τους φοιτητές οι οποίοι έχουν μπλέξει την ελευθερία της έκφρασης με την οργανωμένη βία. Είναι άλλο να εκφράζεσαι ελεύθερα στα πλαίσια ενός ιδρύματος το οποίο ενθαρρύνει την ελευθερία της έκφρασης, άλλο να θεωρείς ότι μπορείς να μπαίνεις, να τραμπουκίζεις, να σπας άλλους στο ξύλο, γιατί με αυτόν τον τρόπο θέλεις να επιβάλεις την άποψή σου. Αν ανήκεις στη δεύτερη κατηγορία θα πρέπει να αποβάλλεσαι από το δημόσιο πανεπιστήμιο. Και σε αυτό θα επιμείνουμε πολύ και θα βρούμε τον τρόπο να το κάνουμε, χρησιμοποιώντας όλα τα εργαλεία τα οποία ο νόμος μας δίνει στη διάθεσή μας».
Τον ακολούθησε ο Παύλος Μαρινάκης, επαναλαμβάνοντας κι αυτός με συνεντεύξεις του ότι πρέπει να αποφασίζονται «διαγραφές φοιτητικής ιδιότητας χωρίς να περνάνε μέσα από δύσκολες διαδικασίες» (συνέντευξη στον Σεραφείμ Κοτρώτσο, «Action 24», 6.5.2025) και ότι πλέον «ο φοιτητής που παρανομεί θα χάνει την ιδιότητά του» (συνέντευξη στον Σταμάτη Ζαχαρό, «One TV», 7.5.2025).
Τα ίδια και ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου Μάκης Βορίδης («Παραπολιτικά» 90,1, με τον Δημήτρη Τάκη και τη Χριστίνα Κοραή, 7.5.2025). Μάλιστα ο κ. Βορίδης εμφανίστηκε να διαφωνεί με τον κ. Μαρινάκη και να δηλώνει ότι όποιος θεωρείται δράστης παράνομης δραστηριότητας «πρέπει να διαγραφεί από το πανεπιστήμιο άμεσα, χωρίς να πάει στα δικαστήρια, με άμεση πειθαρχική διαδικασία». Αντίθετα, ο κ. Μαρινάκης είχε δηλώσει ότι …αρκεί «η αναστολή της φοιτητικής ιδιότητας με τη σύλληψη γιατί έχουμε τεκμήριο αθωότητας και αμετάκλητη διαγραφή με την αμετάκλητη καταδίκη από τη δικαιοσύνη».
Σπεύδω να καθησυχάσω όσους προβληματιστούν απ’ αυτή την κραυγαλέα απόδειξη ότι ούτε τα κορυφαία στελέχη της κυβέρνησης δεν συνεννοούνται μεταξύ τους. Όλα αυτά που εμφανίζουν τώρα ο κ. Μητσοτάκης και οι συνεργάτες του ως «νέα μέτρα» έχουν ήδη περιληφθεί στον διαβόητο νόμο 4957/2022 («Νέοι Ορίζοντες στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα: Ενίσχυση της ποιότητας, της λειτουργικότητας και της σύνδεσης των Α.Ε.Ι. με την κοινωνία και λοιπές διατάξεις»), με αναλυτικά πειθαρχικά μέτρα που καταλήγουν στη διαγραφή φοιτητών και καταλαμβάνουν ολόκληρο Κεφάλαιο (Κεφάλαιο ΚΒ, Πειθαρχικό Δίκαιο Φοιτητών) και 11 άρθρα (195-205). Μάλιστα εκτός από την τότε υπουργό Παιδείας Νίκη Κεραμέως, το νομοθέτημα υπογράφουν άλλοι 24 (!) υπουργοί. Ξεχωρίζω ανάμεσά τους τον Μάκη Βορίδη, τον Άδωνη Γεωργιάδη, τον Θάνο Πλεύρη, αλλά και τον Κώστα Καραμανλή.
Η λέξη-κλειδί για να αντιληφθεί κανείς πού υπάρχει κάτι «νέο» σε όλα αυτά είναι το επίθετο «αυτοματοποιημένες» που χρησιμοποίησε ο κ. Μητσοτάκης, αλλά και ο κ. Μαρινάκης, για να χαρακτηρίσουν τις «πειθαρχικές συνέπειες» που σχεδιάζονται από την κυβέρνηση. Η λέξη αυτή χρησιμοποιείται για να καλυφτεί το γεγονός ότι οι διαγραφές φοιτητών που προαναγγέλλονται δεν θα αποφασίζονται από τα Πανεπιστημιακά Πειθαρχικά Όργανα, αλλά από την ίδια την κυβέρνηση, αφού είναι «αυτοματοποιημένες» ή και «άμεσες», όπως προτίμησε να τις αποκαλεί ο κ. Βορίδης.
Ο Νάσος Ηλιόπουλος επισήμανε εύστοχα τη γνωστή περίπτωση του τσεκουροφόρου φοιτητή Βορίδη, παρατηρώντας ότι η συμμετοχή του σημερινού υπουργού σε βίαιες επιθέσεις ακροδεξιάς φοιτητικής ομάδας οδήγησε (ορθώς) στη διαγραφή του από τον σύλλογο φοιτητών Νομικής, αλλά (επίσης ορθώς) κανείς δεν διανοήθηκε να τον διαγράψει από φοιτητή και να τον αποκλείσει από την εκπαίδευση (Νάσος Ηλιόπουλος: «Καμία διαγραφή φοιτητών. Η εκπαίδευση δεν έκανε ποτέ κακό σε κανέναν, ούτε καν στον Βορίδη», 7.5.2025).
Στην πραγματικότητα αυτό που εξαγγέλλει τώρα ο κ. Μητσοτάκης και οι συνεργάτες του είναι η θέσπιση ενός νέου τρόπου επιβολής της βαρύτερης ποινής σε βάρος φοιτητών, της διαγραφής από το Πανεπιστήμιο. Εκτός δηλαδή από την ποινική αντιμετώπιση παράνομων πράξεων από τις δικαστικές αρχές, και πέρα από τον προβλεπόμενο πειθαρχικό έλεγχο στο εσωτερικό του Πανεπιστημίου, ανακοινώνεται τώρα και μια τρίτη επαπειλούμενη ποινή, η «αυτοματοποιημένη» διαγραφή.
Αυτή η πρωτοφανής πρωθυπουργική εξαγγελία θυμίζει μια άλλη «αυτοματοποιημένη» στέρηση της φοιτητικής ιδιότητας που είχε αποφασιστεί από ένα καθεστώς, το οποίο επισήμως δεν θεωρεί ως πρότυπό του το σημερινό επιτελικό κράτος. Ήταν αρχές του 1973, όταν η στρατιωτική χούντα είχε επιβάλει τη διακοπή της αναβολής στράτευσης ως ποινή στους «ταραξίες πρωταίτιους» του αντιδικτατορικού κινήματος (Ν.Δ. 1347/10.2.1973, υπογράφουν Παπαδόπουλος, Παττακός, Μακαρέζος, κ.ά.). Αναγκάστηκαν τότε να διακόψουν «αυτοματοποιημένα» τις σπουδές τους οι φοιτητές που θεωρούσε η χούντα «δράστες δημοκρατίας» και οδηγήθηκαν στον στρατό (βλ. Ιός, «Η χούντα επιστρατεύει τους φοιτητές», «Εφημερίδα των Συντακτών», 16.11.2013). Μικρή λεπτομέρεια: η κίνηση αυτή όχι μόνο δεν ανέκοψε το αντιδικτατορικό φοιτητικό κίνημα, αλλά οδήγησε αμέσως στην κλιμάκωση των αγώνων με την κατάληψη της Νομικής Σχολής.
Γνωρίζουμε ότι επιφανή στελέχη της σημερινής κυβέρνησης έχουν διατελέσει νοσταλγοί της μαύρης δικτατορίας. Και ασφαλώς οι περισσότεροι δεν θέλουν ούτε να ακούσουν για τους αγώνες της νεολαίας και των φοιτητών. Αλλά ο σημερινός ξεσηκωμός του επιτελικού κράτους για την «αυτοματοποιημένη» διαγραφή των ανεπιθύμητων φοιτητών έχει νομίζω άλλο στόχο. Αυτό που μεθοδικά σχεδιάζει η κυβέρνηση δεν είναι η αποκατάσταση κάποιας «διασαλευθείσας τάξης», αλλά η συκοφαντική περιγραφή των δημόσιων πανεπιστημίων ως άντρων επικίνδυνων κακοποιών.
Για άλλη μια φορά ο κ. Μητσοτάκης κλείνει το μάτι στην ιδιωτική Ανώτατη Εκπαίδευση. Μπορεί η λειτουργία της να απαγορεύεται από το Σύνταγμα, αλλά η κυβέρνηση έχει ήδη προχωρήσει στην παράκαμψη των συνταγματικών περιορισμών, ανοίγοντας την κερκόπορτα στις ιδιωτικές επιχειρήσεις. Η εμφάνιση από την κυβερνητική προπαγάνδα των σημερινών Πανεπιστημίων ως κέντρων ανομίας είναι από πρώτη ματιά ακατανόητη, εφόσον αποτελεί ομολογία ανικανότητας μιας κυβέρνησης που συμπληρώνει έξι χρόνια στην εξουσία. Αλλά ο κ. Μητσοτάκη και οι επιτελείς του είναι πρόθυμοι να παραδεχτούν ακόμα και απόλυτη ανικανότητα, αρκεί να προωθηθεί η ιδιωτικοποίηση των ΑΕΙ.
Για τους πραγματικούς στόχους της κυβέρνησης και των υποστηρικτών της στο εσωτερικό των ΑΕΙ είναι αποκαλυπτικό το σημερινό πρωτοσέλιδο της «Εφημερίδας των Συντακτών» («Επιστροφή σε σκοτεινές εποχές»), με την απόφαση του πρύτανη του ΕΜΠ να κηρύξει λοκ άουτ στην Αρχιτεκτονική Σχολή και να απαγορεύσει εκδήλωση, στην οποία θα μιλούσαν δυο ομότιμοι καθηγητές της Σχολής (Μαρία Μάρκου και Τάσης Παπαϊωάννου), ένας αναπληρωτής καθηγητής ΕΜΠ (Θανάσης Μουτσόπουλος) και ο Πρόεδρος του Τμήματος Αττικής του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων (Κώστας Βουρεκάς). Αναλυτικά, βλ. Κώστας Ζαφειρόπουλος, «Ο Πρύτανης Χατζηγεωργίου γυρίζει το Πολυτεχνείο στις πιο σκοτεινές εποχές», 9.5.2025).
Ο τίτλος της «απαγορευμένης» εκδήλωσης τα λέει όλα: «Ημέρα Δράσης για την Ελευθερία Έκφρασης στα Πανεπιστήμια».
Υ.Γ. Στην εικόνα του τίτλου ο Κυριάκος Μητσοτάκης μετά την κατάθεση στεφάνου στο Πολυτεχνείο για την επέτειο της εξέγερσης (17.11.2020). Η μοναδική φορά που το επιχείρησε ήταν εκείνη τη χρονιά, επειδή με πρόσχημα την αντιμετώπιση της πανδημίας του covid όλες οι δημόσιες υπαίθριες συναθροίσεις από 4 άτομα και πάνω είχαν απαγορευτεί από τις 5 τα ξημερώματα της 15ης Νοεμβρίου μέχρι τις 9 το βράδυ της 18ης Νοεμβρίου.