Είμαστε λίγοι αυτοί που παλεύουν ενάντια στο Κακό
Αναμένοντας την απόφαση του δικαστηρίου κάπου προς τον Μάιο, για την αγωγή SLAPP που κατάθεσε η εταιρεία ΟΝΕΧ (ΟΝΕΞ) ενάντια στο Παρατηρητήριο Ποιότητας Περιβάλλοντος Σύρου (ΠΠΠΣ) και ενάντια σε μέλη του προσωπικά, λάβαμε ενημέρωση από το ΠΠΠΣ και την δημοσιεύουμε στην Attica Voice για την ενημέρωση και των αναγνωστών μας. Μαζί αναδημοσιεύουμε από την ιστοσελίδα του Αλέξανδρου Μπίστη, πολιτικού επιστήμονα και μέλους του Παρατηρητηρίου, ένα πρόσφατο κείμενο του για τη δύναμη της συλλογικής δράσης ως μέσο και τρόπο διεκδίκησης από τον ίδιο τον λαό, κανόνων προστασίας του περιβάλλοντος και του τόπου του, όπως και την τήρηση στο ακέραιο της περιβαλλοντικής νομοθεσίας
Πρώτα η σύντομη ενημέρωση για την ακροαματκή διαδικασία που έλαβε χώρα τον περασμένο Δεκέμβριο
Πρώτα σημειώνουμε πως κατά του Παρατηρητηρίου Ποιότητας Περιβάλλοντος Σύρου και υπέρ της ΟΝΕΧ (ΟΝΕΞ) κατέθεσαν ο Φίλιππος Φόρτωμας, βουλευτής ΝΔ Κυκλάδων, ο Μητροπολίτης Σύρου Δωρόθεος και ο Ανδρέας Νεφελούδης, υπεύθυνος για θέματα εργατικής πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ - ΠΣ και πρώην ΓΓ του Υπ. Εργασίας. Η ένορκη κατάθεσή του αποτελεί μνημειώδη αντίφαση στα όσα μπορεί να ισχυριστεί ο ΣΥΡΙΖΑ ή τα στελέχη του πως αποτελούν πυλώνες των θέσεων τους για το φυσικό περιβάλλον.
Στο μεταξύ, στην πρόσφατη επίσκεψη του Πρωθυπουργού στη Σύρο, η μελέτη για τα βαρέα μέταλλα στο λιμάνι της Ερμούπολης (την πραγματοποίηση της οποίας ζητήσε το ΠΠΠΣ με αποτέλεσμα να δεχθεί μαζί με τα μέλη του 3 αγωγές συνολικού ύψους άνω των 3 εκατομμυρίων ευρώ από την ΟΝΕΞ), εξαγγέλθηκε για 4η φορά σε 2 χρόνια! Εδώ και δύο χρόνια, όλες οι πλευρές (η τοπική κοινωνία, το Υπουργείο Περιβάλλοντος, ο Δήμος Σύρου Ερμούπολης, η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου και η ενάγουσα το ΠΠΠΣ, ΟΝΕΞ) δηλώνουν ότι θέλουν να γίνει η μελέτη. Όπως σημείωσε, όμως, ο Στράτος Ζολώτας, πρόεδρος του ΔΣ του ΠΠΠΣ και εναγόμενος απ΄την ΟΝΕΞ για 1 εκ. ευρώ, "όλοι θέλουν τη μελέτη αλλά οι μόνοι που διώκονται γιατί ζήτησαν ακριβώς αυτό είναι οι πολίτες που θα έπρεπε να κρατούν το στόμα τους κλειστό και να μην ανακατεύονται σε τέτοιες σοβαρές δουλειές που θέλουν χρόνο, συμφωνίες, συνεντεύξεις τύπου, εγκαίνια κλπ."
Ακολουθεί η ανάρτηση: Η φωνή και η συλλογική δράση των ανθρώπων έχουν δύναμη
Του Αλέξανδρου Μπίστη – Πολιτικού επιστήμονα, 11/3/2022
Τον περασμένο Δεκέμβριο, «χάρη» στις τρεις αγωγές, συνολικού ύψους άνω των €3.000.000, που άσκησε η ΟΝΕΧ (ΟΝΕΞ) ενάντια στο Παρατηρητήριο Ποιότητας Περιβάλλοντος Σύρου (ΠΠΠΣ) και προσωπικά στον Στράτο Ζολώτα, πρόεδρο του ΔΣ του ΠΠΠΣ, και σε εμένα, βρέθηκα για πρώτη φορά εναγόμενος ενώπιον της ελληνικής Δικαιοσύνης, στην πιο εξοντωτική αξίωση που έχει απαιτηθεί ποτέ στη χώρα από επιχειρηματικά συμφέροντα σε βάρος πολιτών, και μάλιστα με τις εξωφρενικές για το άτομό μου κατηγορίες της «συκοφαντικής δυσφήμισης» και της «υπόγειας εξυπηρέτησης σκοτεινών επιχειρηματικών συμφερόντων». Τα παρακάτω αποτελούν μια συνοπτική απάντηση σε αυτόν τον ακραίο παραλογισμό, σχεδόν όπως κατατέθηκαν στο δικαστήριο.
Το ζήτημα της ρύπανσης στο λιμάνι και την ατμόσφαιρα της Ερμούπολης είναι γνωστό και οφθαλμοφανές και απασχολεί την τοπική κοινωνία επί δεκαετίες. Η αντιμετώπισή του είναι αντικειμενικά ιδιαίτερα δύσκολη, εξού και οι τοπικοί άρχοντες, με την ανοχή της τοπικής κοινωνίας, επέλεγαν διαχρονικά την εύκολη λύση: τη μη αντιμετώπισή του. Όπως αναγκάστηκε να παραδεχθεί ο Γ. Λεονταρίτης, χωρικός Αντιπεριφερειάρχης Κυκλάδων, «πάντα υπήρχαν σχόλια, πάντα υπήρχαν προσεγγίσεις, και στο τέλος όλα έμπαιναν κάτω από το χαλί».
Η τοπική κοινωνία γνωρίζει πως, ακόμα και αν υπήρχε η πολιτική βούληση από τις αρμόδιες αρχές, αλλά και η καλή θέληση από τις εταιρίες που λειτουργούν τη βαριά βιομηχανία του νησιού, ο σχεδιασμός και η εφαρμογή των μέτρων που θα πετύχουν απόλυτα ασφαλή λειτουργία για το περιβάλλον και τη δημόσια υγεία, απαιτούν σημαντικό χρονικό διάστημα.
Ακριβώς επειδή δεν αιθεροβατούμε, ιδίως εφ’ όσον δεν συντρέχουν οι δύο παραπάνω ιδανικές προϋποθέσεις της πολιτικής βούλησης και της καλής θέλησης, ιδρύσαμε το ΠΠΠΣ, έχοντας πλήρη επίγνωση της προαναφερθείσας δυσκολίας, με άμεσο στόχο την αναγνώριση της απειλής για το περιβάλλον και τη δημόσια υγεία, ώστε να συζητηθεί το θέμα ανοιχτά στην τοπική κοινωνία και να αναζητηθούν οι βέλτιστες λύσεις.
Η πρωτοφανής επίθεση που δεχθήκαμε από την εταιρία που διαχειρίζεται το ναυπηγείο, με τις εξοντωτικές αγωγές και τις συκοφαντίες εναντίον μας, πέτυχε ακριβώς το αντίθετο από αυτό που επεδίωκε. Το Παρατηρητήριο Ποιότητας Περιβάλλοντος Σύρου αποτελεί σήμερα τον μεγαλύτερο σύλλογο πολιτών του νησιού, με περισσότερα από 350 μέλη, το ερώτημα γύρω από την ενδεχόμενη ρύπανση στο λιμάνι της Ερμούπολης έγινε γνωστό τόσο πανελλαδικά, όσο και πανευρωπαϊκά (βλ. δημοσιεύματα ευρωπαϊκού τύπου, ερώτηση στο ευρωκοινοβούλιο κλπ), ενώ το τείχος σιωπής που είχε δημιουργηθεί τοπικά το τελευταίο διάστημα κατέρρευσε εκκωφαντικά.
Η συλλογική και συντονισμένη κοινωνική απαίτηση για ουσιαστικές απαντήσεις και μέτρα, αντιμετωπίστηκε με τον συνήθη τρόπο: με την κατηγορία ότι όσοι ρωτούν αν εφαρμόζονται οι όροι λειτουργίας και η περιβαλλοντική νομοθεσία, θέλουν να κλείσουν το ναυπηγείο. Αυτή η προσέγγιση δεν είναι καινούρια, αντίθετα επαναλαμβανόταν με τον ίδιο ακριβώς τρόπο και στο παρελθόν, κάθε φορά που υπήρχαν αντιδράσεις στην τοπική κοινωνία αλλά και μεταξύ των εργαζομένων (απεργία αμμοβολιστών, προσφυγή εργαζομένων στην Επιθεώρηση Εργασίας για διεκδίκηση δεδουλευμένων κλπ.). Μόνο που όσοι ταυτίζουν το αίτημα για σύννομη λειτουργία του ναυπηγείου με αίτημα κλεισίματός του, στην πραγματικότητα παραδέχονται ότι το ναυπηγείο δε μπορεί να λειτουργήσει με σεβασμό στους περιβαλλοντικούς νόμους και τους όρους λειτουργίας του και ότι, εφόσον απαιτηθεί η απαρέγκλιτη εφαρμογή τους, αναγκαστικά θα κλείσει.
Αυτή η διχαστική αντιμετώπιση, ενεργητικά από την εταιρία και εκπροσώπους των εργαζομένων της, αλλά και διά της παραλείψεως (στην καλή περίπτωση) από τις τοπικές Αρχές, οδήγησε τη μέρα της δίκης στις εικόνες ντροπής έξω από το Δικαστικό Μέγαρο της Σύρου, όπου μερίδα των εργαζομένων καθύβριζε χυδαία, ακόμα και μπροστά στις κάμερες των ΜΜΕ, τους εκατοντάδες συγκεντρωμένους συμπολίτες μας, μέλη και φίλους του ΠΠΠΣ. Κάποιοι, μάλιστα, επιτέθηκαν και χειροδίκησαν σε βάρος μεταδιδακτορικού φοιτητή του Πανεπιστημίου Αιγαίου, που ήταν παρών στην ειρηνική συγκέντρωση του ΠΠΠΣ, στην οποία ρητά διατυπώθηκε το αίτημά μας: «Περιβάλλον καθαρό & Νεώριο Ανοιχτό». Με αυτό άλλωστε συμφώνησε και ο Δήμαρχος Ν. Λειβαδάρας, ο οποίος δήλωσε πρόσφατα πως «στηρίζει απερίφραστα το ναυπηγείο, αλλά πρέπει να εναρμονιστεί με την περιβαλλοντική νομοθεσία».
Ο χρόνος και η ενέργεια που αφιερώσαμε επί 10 σχεδόν μήνες ενόψει της δίκης, για τη συλλογή στοιχείων και την τεκμηρίωση όσων έχουμε υποστηρίξει δημόσια, με στόχο την εμπεριστατωμένη ενημέρωση των συμπολιτών μας – μια που τα τοπικά ΜΜΕ δεν έκαναν τη δουλειά τους- και, ταυτόχρονα, για τη συλλογική λειτουργία και χάραξη τακτικής του ΠΠΠΣ, δεν μπορούν να περιγραφούν σε κάποιον που δεν έχει βιώσει παρόμοια εμπειρία.
Πρόκειται, οπωσδήποτε, για εμπειρία χρήσιμη, καθώς μάθαμε σημαντικά στοιχεία, εξοικειωθήκαμε με δικονομικές διαδικασίες και, βέβαια, δεθήκαμε μεταξύ μας, γεγονός πολύτιμο, καθώς οι συναγωνιστικές σχέσεις των ανθρώπων και οι συνειδήσεις σφυρηλατούνται και διαμορφώνονται σε πραγματικές συνθήκες και όχι στη θεωρία. Δεν είναι σύμπτωση, άλλωστε, ότι τα μέλη του ΠΠΠΣ διαρκώς αυξάνονται. Πρόκειται, όμως, ταυτόχρονα και για μια εμπειρία εξουθενωτική και αποδιοργανωτική σχεδόν για όλες τις υπόλοιπες πτυχές της ζωής μας.
Αυτό ακριβώς είναι το νόημα του SLAPP (Strategic Lawsuits Against Public Participation | Στρατηγικές αγωγές ενάντια στη συμμετοχή στα Κοινά), το οποίο, με αφορμή τον δικό μας αγώνα και τη συγκινητική υποστήριξη και αλληλεγγύη που συνάντησε, μπήκε πλέον στην πολιτική αντιπαράθεση της χώρας, υποβλήθηκαν σχετικές ερωτήσεις στη Βουλή και το Ευρωκοινοβούλιο, ενώ το ΜέΡΑ25 κατέθεσε και σχετική anti-SLAPP πρόταση νόμου, η οποία αγνοήθηκε από την Κυβέρνηση της ΝΔ.
Τίποτα από όλα αυτά δεν θα είχε συμβεί, αν η Πολιτεία έκανε τη δουλειά της: αν το Υπουργείο Περιβάλλοντος είχε υλοποιήσει τη δέσμευσή του για τη διενέργεια μελέτης με αντικείμενο την πιθανή ρύπανση στο λιμάνι· αν η δημοτική αρχή πρωτοστατούσε στο αίτημα για τη διενέργεια της μελέτης, με στόχο την προστασία του περιβάλλοντος, τη διαφύλαξη της υγείας των κατοίκων του νησιού και της κοινωνικής ειρήνης· αν η Περιφέρεια, πραγματοποιούσε τους ελέγχους που οφείλει να κάνει· αν τα τοπικά ΜΜΕ ενημέρωναν τη συριανή κοινωνία, αντί να της αποκρύπτουν θέματα τόσο σοβαρά, που κινητοποιούν πανελλαδικά και ευρωπαϊκά ΜΜΕ.
Εφ’ όσον οι αρμόδιες Αρχές απεμπολούν τις αρμοδιότητές τους και δεν κάνουν τους ελέγχους που οφείλουν, βρισκόμαστε ένα βήμα πριν την οριστική αποδοχή εκ μέρους της Πολιτείας ότι είναι τελικά αναρμόδια και για τη Σύρο, όπως ήδη αποφάσισε για τις Σκουριές, όπου διά νόμου παραχώρησε στην εταιρία που εκμεταλλεύεται επιχειρηματικά την περιοχή το δικαίωμα να ορίζει μόνη της το πλαίσιο μέσα στο οποίο λειτουργεί και να βεβαιώνει η ίδια ότι τηρεί τους προβλεπόμενους όρους.
Σύμπασα η οργανωμένη τοπική κοινωνία, ο Ιατρικός Σύλλογος Κυκλάδων, η Ένωση Γονέων, οι Σύλλογοι των Νηπιαγωγών, των Δασκάλων, των Καθηγητών, των Μηχανικών, των Αρχιτεκτόνων, των εργαζομένων στην Περιφέρεια και στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αιγαίου, η ΕΣΗΕΑ, αλλά και περιβαλλοντικές οργανώσεις παγκοσμίου βεληνεκούς, όπως η WWF και η Greenpeace, και δεκάδες περιβαλλοντικές, κινηματικές και πολιτικές συλλογικότητες από όλη τη χώρα, στάθηκαν με δημόσιες δηλώσεις τους στο πλευρό του ΠΠΠΣ, υπερασπίζοντας το κατοχυρωμένο δικαίωμα και καθήκον των πολιτών να ασκούν κοινωνικό έλεγχο.
Οι πολίτες δεν έχουν καμία δουλειά να πραγματοποιούν οι ίδιοι ελέγχους στον τρόπο λειτουργίας οποιασδήποτε επιχείρησης, είτε πρόκειται για μια βαριά βιομηχανία είτε για ένα ψιλικατζίδικο της γειτονιάς. Εφ’ όσον ανησυχούν για το αν επιβαρύνεται το φυσικό περιβάλλον και η δημόσια υγεία, ακόμη και αν κάνουν λάθος, οφείλουν να απευθύνονται προς τις αρμόδιες Αρχές της Πολιτείας. Και είναι υποχρέωση της Πολιτείας, είτε να τεκμηριώσει πειστικά ότι κάνουν λάθος και να τους καθησυχάσει, είτε να λάβει τα απαιτούμενα μέτρα αντιμετώπισης του κινδύνου.
Οι τοπικές Αρχές σίγουρα γνωρίζουν ότι η άρνηση της πραγματικότητας, οι κραυγαλέες προσπάθειες διάψευσης των περιστατικών στα οποία είμαστε αυτόπτες μάρτυρες και -πολύ περισσότερο- οι άμεσες ή έμμεσες απειλές, τόσο σε προσωπικό, όσο και σε συλλογικό επίπεδο, δεν καθησυχάζουν τους πολίτες. Αντίθετα, θέτουν σε κίνδυνο την κοινωνική ειρήνη και την αρμονική συνύπαρξη της τοπικής κοινωνίας. Όσοι/ες ενδιαφέρονται για τη διατήρησή τους, οφείλουν να απαιτούν διαφάνεια, λογοδοσία, εξάλειψη του φόβου, πλήρη ενημέρωση και συμμετοχή των ανθρώπων στη λήψη των αποφάσεων που αφορούν τη ζωή τους. Δηλαδή Δημοκρατία.
Αναδημοσιεύουμε άρθρο της ΕΦΣΥΝ που αφορά στην αναμενόμενη μέχρι χθες (16/3) έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία ζητά λήψη μέτρων κατά της λογοκρισίας με εργαλειοποίηση της Δικαιοσύνης, όπως αυτή γίνεται με αντιδημοκρατικό τρόπο στις περιπτώσεις των Διώξεων SLAPP (στρατηγικές διώξεις κατά της συμμετοχής του κοινού). Υπενθυμίζουμε πως και η Attica Voice, όπως και το ιστολόγιο Δασαμάρι SOS ανήκoυν στα θύματα των διώξεων τέτοιου τύπου και μάλιστα η περίπτωση μας έχει και την απαράδεκτη για την ΕΣΗΕΑ ιδιότητα, του ότι διώκτες της φέρονται να είναι μέσα ενημέρωσης
Σήμερα η παρουσίαση της έκθεσης της Κομισιόν για τις αγωγές κατά δημοσιογράφων (SLAPP)
Μια νέα έκθεση που θα δημοσιευθεί σήμερα θα ζητήσει τη λήψη μέτρων για την ανάσχεση της αύξησης των SLAPPs, δηλαδή των στρατηγικών αγωγών κατά της δημόσιας συμμετοχής. Πρόκειται για αγωγές που ασκούνται από ισχυρούς φορείς κατά δημοσιογράφων, ΜΚΟ ή άλλων φορέων με σκοπό να φιμώσουν τους επικριτές και να καταπνίξουν τη δημόσια έρευνα. Η έκθεση της οργάνωσης για τα ανθρώπινα δικαιώματα Article 19 επισημαίνει ευρωπαϊκές χώρες όπου οι καταχρηστικές δίκες αποτελούν ιδιαίτερο πρόβλημα, όπως η Πολωνία, η Ιταλία, η Γαλλία, η Κροατία και η Ιρλανδία.
Μιλώντας στο POLITICO, η Σάρα Κλαρκ του Article 19 δήλωσε ότι τα τελευταία χρόνια παρατηρείται κατακόρυφη αύξηση των SLAPPs, σημειώνοντας ότι 47 υποθέσεις ήταν ανοικτές κατά της Μαλτέζας δημοσιογράφου Δάφνης Καρουάνα Γκαλιζία όταν δολοφονήθηκε. "Η απλή απειλή της δικαστικής διαδικασίας μπορεί να είναι αρκετή για να τρομάξει έναν δημοσιογράφο ή έναν ακτιβιστή ώστε να αποσύρει μια κρίσιμη αναφορά, γεγονός που μπορεί να επηρεάσει σοβαρά τη διαφάνεια και τη λογοδοσία", δήλωσε η Clarke.
H Κλαρκ δήλωσε ότι η Επιτροπή θα πρέπει να λάβει μέτρα για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων: Η Επίτροπος Βέρα Γιούροβα, η οποία θα μιλήσει στη σημερινή παρουσίαση της έκθεσης, θα υποβάλει νέες προτάσεις στα τέλη Απριλίου. Ωστόσο, το άρθρο 19 αναφέρει ότι μπορούν να γίνουν περισσότερα, ιδίως σε εθνικό επίπεδο. Μεταξύ των αιτημάτων: έγκαιρη απόρριψη των υποθέσεων, τιμωρητικά μέτρα για τους ενάγοντες που υποβάλλουν επανειλημμένα αγωγές και αποποινικοποίηση της δυσφήμισης σε χώρες όπου αποτελεί ποινικό αδίκημα.
Οι εργαζόμενοι στο Sputnik στην Ελλάδα ανάρτησαν κείμενό τους σχετικά με την απόφαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης αι αρκετών κρατών μελών, να στραφούν εναντίον μέσων ενημέρωσης και δημοσιογράφων, με αφορμή τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Αναδημοσιεύουμε το κείμενο που ανάρτησαν οι εργαζόμενοι στο Sputnik για την απαράδεκτη ενέργεια μίας κυβέρνησης εντολοδόχου γνωστών πατρόνων, η οποία μέσα στη συνεχιζόμενη απαξία της έχει επιλέξει τον ίδιο γκρεμό και για έναν ολόκληρο λαό. Έναν λαό που έχει μάθει να δέχεται το σκοτάδι που τον ταΐζουν τα "πετσωμένα" μέσα, ως τη μόνη αλήθεια
To newsroom του Sputnik γράφει το τελευταίο του άρθρο και δεν είναι άλλο από ένα πικρό και άδικο αντίο για το «μαύρο» σε ένα site που απασχολούσε δεκάδες εργαζόμενους που έμειναν ξαφνικά χωρίς «φωνή» και δουλειά.
Ακολουθεί το κείμενο των εργαζομένων στο Sputnik
Η Ελλάδα της «Δημοκρατίας» κλείνει το Sputnik
«To newsroom του Sputnik γράφει το τελευταίο του άρθρο και δεν είναι άλλο από ένα πικρό και άδικο αντίο για το «μαύρο» σε ένα site που απασχολούσε δεκάδες εργαζόμενους που έμειναν ξαφνικά χωρίς «φωνή» και δουλειά.
Η Ελλάδα της «Δημοκρατίας», η Ευρώπη των «δικαιωμάτων και της ελευθερίας», έκλεισε το Sputnik. Μεταξύ αυτών και το Sputnik που λειτουργούσε στην Ελλάδα και σε αυτό εργάζονταν δημοσιογράφοι, ρεπόρτερ, διοικητικό προσωπικό και κάθε μέρα με πάθος και πίστη εργάζονταν πολύ σκληρά για την ενημέρωση όλων.
Υπό την απειλή σοβαρότατων κυρώσεων και με αριστοτεχνικά σχεδιασμένες μεθόδους τεχνολογικής και οικονομικής φίμωσης, Ευρώπη και Ελλάδα δεν επιτρέπουν στο Sputnik να συνεχίσει τη λειτουργία του.
Υπό το πρόσχημα διακοπής της «προπαγάνδας», ευρωπαϊκοί θεσμοί και κυβερνήσεις δείχνουν τι πραγματικά θέλουν: Να ελέγχουν αυτοί τι θα μεταδίδεται, ποιες ειδήσεις είναι οι σωστές και ποιες πρέπει να κόβονται, να εξαφανίζονται.
Ταυτίζοντας τους εργαζόμενους με τον χρηματοδότη του εκάστοτε μέσου. Ταυτόχρονα βέβαια κάνουν μια επιλογή, άκρως επικίνδυνη για το μέλλον των λαών της Ευρώπης:
Επιλέγουν επιστροφή στον Μεσαίωνα, επιλέγουν έναν νεο-μακαρθισμό, δημιουργώντας επικίνδυνες παρακαταθήκες για το μέλλον του Τύπου. Στην Ελλάδα, παρά την εμπειρία του «μαύρου» στην ΕΡΤ το 2013, οι δημοσιογραφικοί φορείς και ενώσεις σιώπησαν, εξαφανίστηκαν.
Μεμονωμένοι δημοσιογράφοι, πολίτες, ακόμα και κόμματα μίλησαν για το «μαύρο» στο Sputnik, κατακεραύνωσαν την αντιδημοκρατική αυτή απόφαση, μίλησαν για το πλήγμα στην ελευθερία του Τύπου.
Οι Ενώσεις ακόμη συσκέπτονται ή –ακόμη χειρότερα– σιωπούν. Ας είναι, κι όταν έρθει η ώρα ας αναρωτηθούν: Ποιος ήταν τελικά στη σωστή πλευρά της Ιστορίας και πόσο μερίδιο ευθύνης φέρνουν που δεκάδες συνάδελφοί τους βρέθηκαν μέσα σε λίγα 24ωρα χωρίς δουλειά.
Οι εργαζόμενοι του Sputnik Ελλάδα
Αναδημοσιεύουμε από την Εφημερίδα των Συντακτών, άρθρο για την πρόταση σχεδίου νόμου για την αντιμετώπιση του SLAPP. Την πρόταση επιμελήθηκαν ο Δημήτρης Σαραφιανός, μέλος του Δ.Σ. του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών, και η Αναστασία Σταυροπούλου, δικηγόρος Αθηνών και μέλος της Εναλλακτικής Παρέμβασης. Η πρόταση συνοδεύεται από Αιτιολογική Έκθεση, η οποία εξηγεί την αναγκαιότητα νομοθετικής παρέμβασης. Συναφή πρωτοβουλία έχει αναλάβει πρόσφατα η κοινοβουλευτική ομάδα του ΜέΡΑ25» αναφέρει η δικηγορική παράταξη. Είναι καιρός να ξεκαθαρίσει το τοπίο στη χώρα μας, ειδικά αν μηνύσεις και αγωγές SLAPP χρησιμοποιούνται από ανθρώπους και μέσα που δηλώνουν αι "μέλη της ΕΣΗΕΑ" προσβάλλοντας έτσι, όχι μόνο την ίδια την Ένωση, αλλά και το σύνολο της κοινωνίας
Με αφορμή επανειλημμένες υποθέσεις κακόβουλων στρατηγικών αγωγών που βλέπουν το φως της δημοσιότητας (βλ. αγωγή κατά Τάσου Σαραντή - «Εφ.Συν.» από την εταιρεία αιολικών «WRE ΕΛΛΑΣ», αγωγή κατά μελών του Παρατηρητηρίου Ποιότητας Περιβάλλοντος Σύρου από το Ναυπηγείο του Νεωρίου, αγωγή κατά Σταυρούλας Πουλημένη - alterthess από την «Ελληνικός Χρυσός» κ.ο.κ.), η Εναλλακτική Παρέμβαση Δικηγόρων Αθήνας - Δικηγορική Ανατροπή θεωρεί ότι επείγει μια δημόσια διαβούλευση, για να αντιμετωπιστεί ένα φαινόμενο που πλήττει τη δημοσιογραφική έρευνα και την ελευθερία λόγου, δημόσιας κριτικής και συλλογικής δράσης.
Όπως αναφέρει η Εναλλακτική Παρέμβαση, το φαινόμενο έχει ήδη οριστεί με τη λέξη SLAPP (Strategic Lawsuits Against Public Participation - SLAPP, δηλαδή Στρατηγικές Αγωγές ενάντια στη Συμμετοχή στα Κοινά) και αποτελεί πεδίο συζήτησης και παρεμβάσεων διεθνώς.
«Για τον λόγο αυτό καταθέτουμε μια πρόταση σχεδίου νόμου αναφορικά με την αντιμετώπιση του SLAPP, την οποία επιμελήθηκαν ο Δημήτρης Σαραφιανός, μέλος του Δ.Σ. του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών, και η Αναστασία Σταυροπούλου, δικηγόρος Αθηνών και μέλος της Εναλλακτικής Παρέμβασης. Η πρόταση συνοδεύεται από Αιτιολογική Έκθεση, η οποία εξηγεί την αναγκαιότητα νομοθετικής παρέμβασης. Επισημαίνουμε ότι συναφή πρωτοβουλία έχει αναλάβει πρόσφατα η κοινοβουλευτική ομάδα του ΜέΡΑ25» αναφέρει η δικηγορική παράταξη.
«Η προσπάθειά μας αποσκοπεί στην όσο γίνεται πλατύτερη διαβούλευση, την οποία αρχικά θα απευθύνουμε σε κοινωνικούς φορείς, συλλόγους, σωματεία, ενώσεις δικαιωμάτων κ.λπ., ώστε να διαμορφωθεί μια πρόταση κατά το δυνατόν τεκμηριωμένη, κινώντας το δημόσιο ενδιαφέρον».
Τα βήματα της διαβούλευσης είναι:
Στο ευρύ κύμα συμπαράστασης που έχει εκδηλωθεί στην «Εφ.Συν.» και τον δημοσιογράφο Τ. Σαραντή για την αγωγή των 225.000 ευρώ προστίθεται με δήλωσή του ο δήμαρχος Αστυπάλαιας, Νίκος Κομηνέας. Τη στήριξή του στον δημοσιογράφο εκφράζει και το Δ.Σ. της Ένωσης Συντακτών Περιοδικού-Ηλεκτρονικού Τύπου, δηλώνοντας ότι είναι στη διάθεσή του για οποιαδήποτε συνδικαλιστική, νομική ή άλλη συνδρομή.
Η δολοφονία της Μαλτέζας δημοσιογράφου Δάφνης Καρουάνα Γκαλιζία τον Οκτώβριο του 2017 ήταν η κατάληξη 48 αγωγών SLAPP που είχε δεχθεί από ισχυρούς οικονομικούς παράγοντες, επειδή είχε αποκαλύψει κύκλωμα ξεπλύματος μαύρου χρήματος.
Ήταν 3 το μεσημέρι. της 16ης Οκτωβρίου 2017, όταν η ερευνήτρια δημοσιογράφος Δάφνη Καρουάνα Γκαλιζία δολοφονήθηκε κοντά στο σπίτι της στην Μπιντνίζα. Το νοικιασμένο Peugeot 108 της, ήταν παγιδευμένο και εξερράγη. Η μεγάλη έκρηξη σκόρπισε το αυτοκίνητο και την ίδια σε πολλά κομμάτια, στα διπλανά χωράφια. Η ίδια βρισκόταν στη θέση του οδηγού. Λείψανά της βρέθηκαν από το γιο της Μάθιου 80 μέτρα μακριά από το σημείο της έκρηξης, αφότου άκουσε την έκρηξη από το σπίτι τους. Έγραψε στο Facebook: «κοίταξα κάτω και εκεί ήταν μέρη του σώματος της μητέρας μου παντού τριγύρω μου». Επρόκειτο για την πέμπτη επίθεση με παγιδευμένο με βόμβα αυτοκίνητο στην Μάλτα τα τελευταία δύο χρόνια
Το αυτοκίνητο της Δάφνης, μετά τη δολοφονία της (16/10/2017)
Η Καρουάνα Γκαλιζία είχε καταγγείλει στην αστυνομία ότι απειλείτο περίπου δύο εβδομάδες πριν το θάνατό της. Εκτός της περιόδου των εκλογών, το σπίτι της δεν ήταν υπό αστυνομική προστασία από το 2010. Η τελευταία ανάρτηση στο ιστολόγιό της πριν φύγει για το αυτοκίνητο της έγραφε «Υπάρχουν παντού απατεώνες όπου και να κοιτάξει κανείς τώρα. Η κατάσταση είναι απελπιστική.»
Νομικά τμήματα εταιρειών κατελήφθησαν από περίεργες ανησυχίες. Πρώτοι - πρώτοι οι δικηγόροι της τράπεζας Pilatus Bank, οι οποίοι λίγες μόλις ώρες μετά τη βομβιστική επίθεση απέσυραν αγωγή λιβέλου ύψους 40 εκατομμυρίων δολαρίων που είχαν καταθέσει εναντίον της. Όπως αποδείχθηκε, την περίοδο του θανάτου της, η Γκαλιζία αντιμετώπιζε 48 ανάλογες αγωγές. H περίπτωση της Pilatus όμως είχε ιδιαίτερο ενδιαφέρον.
Η Pilatus Bank κατηγορούνταν για ξέπλυμα βρόμικου χρήματος. Η αντίδραση της ήταν να προσφύγει σε δικαστήριο των ΗΠΑ αντί σε δικαστήριο της Μάλτας, αφού είχε επικοινωνήσει με όλες τις εφημερίδες της χώρας απειλώντας ότι αν προχωρήσουν σε δημοσίευση των καταγγελιών θα προσέφευγε και εναντίον τους. Τα ΜΜΕ της Μάλτας δεν είχαν χρήματα ούτε για να στείλουν έναν δημοσιογράφο στις ΗΠΑ – πόσο μάλλον να εμπλακούν σε μια μακροχρόνια δικαστική διαδικασία με κόστος εκατοντάδων χιλιάδων δολαρίων. Όλα λοιπόν απέσυραν τα δημοσιεύματά τους αφήνοντας την Γκαλιζία μόνη στην πρώτη γραμμή του πυρός.
Η Pilatus δεν ενδιαφερόταν να κερδίσει το δικαστήριο, ήθελε απλώς να στείλει το μήνυμα ότι όποιος τολμούσε να ασχοληθεί με την υπόθεσή της, θα αντιμετώπιζε οικονομική πανωλεθρία, ακόμη και αν έπειθε τους δικαστές με αδιάσειστα στοιχεία. Πρόκειται για μια από τις κλασικότερες περιπτώσεις της λεγόμενης πρακτικής SLAPP, (Strategic lawsuits against public participation) δηλαδή Στρατηγικές αγωγές κατά της συμμετοχής του κοινού. Οι πρακτικές αυτές ονομάστηκαν έτσι από τον καθηγητή George W. Pring και την καθηγήτρια Penelope Canan που παρατήρησαν το 1989, μια μεγάλη αύξηση στις αγωγές που ασκούνταν με σκοπό την αποσιώπηση δημόσιας κριτικής. Σύμφωνα με τον George W. Pring, σκοπός των SLAPP είναι: “να σταματήσουν τους πολίτες από το να ασκούν τα πολιτικά τους δικαιώματα ή να τους τιμωρήσει που το έκαναν. Οι αγωγές SLAPP στέλνουν ένα ξεκάθαρο μήνυμα: ότι υπάρχει "τίμημα" για την ανοικτή πολιτική έκφραση”.
Η Deutsche Welle σε άρθρο της Μπετίνα Στεκέμπερ (επιμέλεια: Μαρία Ρηγούτσου) με τίτλο "Η Κομισιόν κατά των αγωγών εκφοβισμού" στις 31/1/2022 αναφέρει πως "Καταγράφεται ανησυχητική αύξηση αγωγών που στόχο έχουν να εκφοβίσουν πολίτες που καταγγέλλουν οικολογικά και κοινωνικά προβλήματα. Υπάρχει όμως και αντίσταση.". Χαρακτηριστικά, το άρθρο της Στεκέμπερ αναφέρεται στην περίπτωση του Καρλ Μπερ, ο οποίος είναι αυτή τη στιγμή το πιο γνωστό θύμα μιας πιθανής μήνυσης για λόγους εκφοβισμού.
Το «έγκλημά» του Μπερ χρονολογείται από το καλοκαίρι του 2017. Μαζί με τους συναδέλφους του, επεσήμανε με μια σατιρική αφίσα την υψηλή χρήση φυτοφαρμάκων στις καλλιέργιες μήλων στο Νότιο Τιρόλο. Περισσότεροι από 1.370 αγρότες από το Νότιο Τιρόλο δεν το βρήκαν καθόλου αστείο και μήνυσαν τον Μπερ για συκοφαντική δυσφήμηση.
Στα καθ' ημάς έχουμε την περίπτωση του Χρήστου Λοβέρδου Στελακάτου, ιχθυολόγου, ο οποίος κατήγγειλε τη χρήση χημικών ουσιών, όπως η χρήση φορμόλης στις ιχθυοκαλλιέργειες που εκμεταλλεύεται η εταιρία ΑΝΔΡΟΜΕΔΑ καθώς και άλλες πρακτικές της εν λόγω εταιρίας. Η απάντηση ήταν άμεση: Αγωγή της εταιρίας με την οποία ζητείται το ποσό του 1.000.0055 ευρώ ως αποζημίωση για ηθική βλάβη και διαφυγόντα κέρδη καθώς και μηνύσεις από τους υπαλλήλους της εταιρίας.
Χρήστος Λοβέρδος Στελλακάτος. Ένα ακόμα θύμα SLAPP από εταιρείες ιχθυοκαλλιέργειας. Δικαιώθηκε στην αγωγή που του είχε υποβάλλει η ΑΝΔΡΟΜΕΔΑ
Στη χώρα μας έχουμε επίσης την αγωγή της WRE ΕΛΛΑΣ κατά του δημοσιογράφου Τάσου Σαραντή και της εφημερίδας στην οποία εργάζεται (τη συνεταιριστική Εφημερίδα των Συντακτών), την δίωξη του Παρατηρητηρίου Ποιότητας Περιβάλλοντος Σύρου από την ΟΝΕΧ, τη δίωξη της Σταυρούλας Πουλημένη και του alterthess από υψηλόβαθμα στελέχη της "Ελληνικός Χρυσός", τη δίωξη 100 τηνιακών επειδή αντέδρασαν στην εγκατάσταση ανεμογεννητριών από την "Ενεργειακή Κυκλάδων" και σε πιο τοπική κλίμακα η μήνυση που δέχτηκαν η Attica Voice και το ιστολόγιο "Δασαμάρι SOS" από τα τοπικά σάιτ της Ραφήνας RPN και I Rafina. για την κριτική τους στάση απέναντι σε αντιπεριβαλλοντικές ενέργειες της διοίκησης και τη σάτιρα (!!!) της υποβαθμισμένης πολιτικής σκηνής.
Και ο κατάλογος δυστυχώς συνεχίζεται ελέω Β. Βενιζέλου την τυποκτόνα νομοθεσία του (Ν. 2328/1995)
Ας επανέλθουμε στη δολοφονημένη Δάφνη Καρουάνα Γκαλίζια.
Η Deutsche Welle αναφέρει στο προαναφερθέν άρθρο της Μπετίνα Στεκέμπερ τις 48 αγωγές για λίβελο που αντιμετώπιζε η δολοφονηθείσα δημοσιογράφος. Όχι βέβαια για να συγκρίνει τις εταιρείες και τους δικηγόρους με τους δολοφόνους της Γκαλιζία, αλλά για να μας θυμίσει ότι όσο και αν διαφέρουν οι πρακτικές, πάντα εξυπηρετούν τον ίδιο στόχο: να φιμώσουν επαγγελματίες δημοσιογράφους ή ακόμη και απλούς μπλόγκερ ή ακτιβιστές.
Οι SLAPP αποτελούσαν το αγαπημένο όπλο των πιο χυδαίων πολιτικών ή/και επιχειρηματιών, όπως ο Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος ζήτησε αποζημίωση 5 δισ. δολαρίων από έναν δημοσιογράφο που σχολίασε ότι δεν ήταν τόσο πλούσιος όσο διέδιδε στα ΜΜΕ. Το ιδανικό σενάριο για τους δικηγόρους πολιτικών και εταιρειών που επιδίδονται στο SLAPP είναι το θύμα τους να εξουθενωθεί από το νομικό bullying πριν η υπόθεση φτάσει στα έδρανα του δικαστηρίου. Γιατί αν ο κατηγορούμενος δημοσιογράφος ή απλός πολίτης αντέξει το οικονομικό βάρος της διαδικασίας, το επικοινωνιακό κόστος για τον ενάγοντα ενδέχεται να είναι τεράστιο.
Donald Trump και Devin Nunes. Χρησιμοποίησαν συστηματικά την κατηγορία της "συκοφαντικής δυσφήμισης" σε SLAPP αγωγές. Τυπικά παραδείγματα διωκτών
Το παράδειγμα του "βασιλιά των ορυχείων άνθρακα" στις ΗΠΑ, Ρόμπερτ Μάρεϊ, είναι χαρακτηριστικό της αποτυχίας του SLAPP, εφόσον το θύμα αντέξει για μεγάλο διάστημα. Ο Murray (Μάρεϊ) χρησιμοποιούσε για δεκαετίες την τεχνική του SLAPP, για να φιμώσει όσους διαμαρτύρονταν για την εξορυκτική του δραστηριότητα. Έφτασε όμως ο καιρός που έκανε το λάθος να στραφεί εναντίον του κωμικού Τζον Ολιβερ και της εκπομπής Last Week Tonight. Η αγωγή του Μάρεϊ δεν έγινε δεκτή, γεγονός που επέτρεψε στον Τζον Ολιβερ να απαντήσει στήνοντας ένα επικό μουσικοχορευτικό θέαμα με τον τίτλο «Φάε σκατά, Μάρεϊ».
Το κόστος της αντιπαράθεσης όμως ήταν τεράστιο. To δίκτυο HBO, που μεταδίδει την εκπομπή, δαπάνησε περίπου 250.000 δολάρια σε δικαστικά έξοδα και παρά το γεγονός ότι δικαιώθηκε στα δικαστήρια, είδε τα ασφάλιστρα που πληρώνει για αγωγές να εκτοξεύονται στα ύψη. Η Ιστορία όμως δεν γράφεται μόνο από τις συγκρούσεις γιγάντων αλλά και από τις σαρωτικές νίκες ορισμένων Δαβίδ απέναντι στις πολυεθνικές Γολιάθ. Η αλυσίδα εστιατορίων McDonald’s όταν τη δεκαετία του ’90 στράφηκε εναντίον δύο Αγγλων ακτιβιστών που την κατηγορούσαν για πώληση ανθυγιεινών προϊόντων, για ανήθικες επιθέσεις σε συνδικαλιστές, για βάναυση αντιμετώπιση ζώων αλλά ακόμη και για τη συμβολή της σε φαινόμενα ασιτίας στον Τρίτο Κόσμο. Προς μεγάλη έκπληξη του νομικού τμήματος του αμερικανικού κολοσσού, χιλιάδες πολίτες σε όλο τον κόσμο συνέβαλαν στα δικαστικά έξοδα των δύο ακτιβιστών, οι οποίοι μετέτρεψαν τη δίκη σε ένα διεθνές «εκθεσιακό φόρουμ» για τις απαράδεκτες πρακτικές της εταιρείας. Η συγκεκριμένη αγωγή, που έμεινε στην Ιστορία ως McLibel αποτέλεσε ένα από τα μεγαλύτερα επικοινωνιακά λάθη στα οποία έχει υποπέσει εταιρεία από την έναρξη του καπιταλισμού μέχρι τις ημέρες μας.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δια της αντιπροέδρου της Βέρα Γιουρόβα, παραδέχτηκε στην DW ότι οι αγωγές για λόγους εκφοβισμού είναι «ένα σοβαρό πρόβλημα με αυξανόμενη τάση» ενώ «ο αριθμός των διασυνοριακών περιπτώσεων αυξάνεται». Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η Κομισιόν ξεκίνησε την πρωτοβουλία της κατά των αγωγών εκφοβισμού. Η Βέρα Γιουρόβα εκτιμά πως περιμένει ισχυρές αντιστάσεις εντός των χωρών της ΕΕ.
Το σίγουρο είναι πως στην αυτοαποκαλούμενη "κοιτίδα της δημοκρατίας", στην Ελλάδα, ο "δημοκράτης" (πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ τότε) Βαγγέλης Βενιζέλος, με τον Ν. 2328/1995 (ΦΕΚ 159Α/1995) που αποτελεί τροποποίηση των Ν. 1178/1981 του οποίου μία αυστηρότατη διάταξη επαυξήθηκε με τον νόμο 2243/30 φρόντισε για τη δίωξη με θηριώδη ποσά, του ελεύθερου λόγου. Ο ΣΥΡΙΖΑ δια νόμου Παρασκευόπουλου φρόντισε μόνο να σβήσει τις θηριώδεις απαιτήσεις αλλά ο νόμος Βενιζέλου παραμένει. Μόνο το ΜέΡΑ25 κατέθεσε αντι-SLAPP πρόταση, σε τροπολογία που κατέθεσε στη συζήτηση για τον "αναπτυξιακό" νόμο, πρόσφατα. Φυσικά υπάρχει και το άρθρο 281 του Αστικού Κώδικα περί κατάχρησης δικαιώματος, το οποίο αποτελεί βάση για μία αντι SLAPP νομοθετική ρύθμιση.
Μέχρι να αποκατασταθεί λοιπόν η δημοκρατία στον δημόσιο λόγο, μόνο η αλληλεγγύη μεταξύ των υφιστάμενων διώξεις τύπου SLAPP, μπορεί να βοηθήσει. Το παράδειγμα της Δάφνης Καρουάνα Γκαλιζία βέβαια δείχνει πως μετά από 48 αγωγές εναντίον της και αφού η ίδια είχε ήδη κερδίσει πολλές από αυτές, οι διώκτες της βρήκαν τον τρόπο να την κάνουν να σωπάσει οριστικά. Εκτός της απόδειξης πως η Γκαλίζια είχε αποκαλύψει δραστηριότητες του οργανωμένου εγκλήματος, πρόκειται και για μία ένδειξη του πως ενδεχομένως σκέφτονται και που μπορεί να φτάσουν αυτοί που ασκούν διώξεις SLAPP για να φιμώσουν ελεύθερες φωνές. Θέλουν να εξασφαλίσουν τη σιωπή των πολιτών με κάθε μέσο και δεν σταματούν πουθενά.
Πηγές
Ελληνικό κοινοβούλιο: Συζήτηση επί του νομοσχεδίου «Στρατηγικές επενδύσεις και βελτίωση του επενδυτικού περιβάλλοντος μέσω της επιτάχυνσης διαδικασιών στις ιδιωτικές και στρατηγικές επενδύσεις και δημιουργία πλαισίου για τις εταιρείες τεχνοβλαστούς»
Kι αυτή η Αττική η γη, η πάνσοφη κι ωραία το καύχημα, το κόσμημα, τ΄ άνθος όλου του κόσμου
μέλλει κι αυτή να ερημωθεί κι η στάθμη της να πέσει από τ' άγρια κύματα κι από τη συμφορά
(Νοστράδαμου Προφητείες αποδ. Alan Wistful μτφ Π. Νικολαϊδης V.31)
atticavoice@gmail.com
