Στην εικόνα, ο Jo-di προτείνει να αντικατασταθούν οι χάρτινοι φάκελοι των λογαριασμών ρεύματος με χρυσούς, ώστε να έχει κάποιο αντίκρυσμα το ποσό που δίνουμε

Κάποτε το δίλημμα ήταν: Zούμε για να δουλεύουμε ή δουλεύουμε για να ζούμε; Πλέον, το δίλημμα έχει ξεπεραστεί και δεν είναι καν δίλημμα. Αντιληφθήκαμε λοιπόν ότι ζούμε για να πληρώνουμε τη ΔΕΗ και τους υπόλοιπους παρόχους ενέργειας που, ενώ έχουν φυτέψει όλη τη χώρα  με αιολικά και φωτοβολταϊκά, έχουν «καταφέρει»  να έχουμε το πιο ακριβό ή ένα από τα πιο ακριβά ρεύματα στην Ευρώπη. Ανικανότητα λέγεται αυτό ή απάτη; Δεν είναι δύσκολη η απάντηση. Η αντίδραση όμως φαίνεται αδύνατη

Όπως βέβαια θα έλεγε και ο Άδωνις ο Γεωργιάδης ή ο Θάνος ο Τζήμερος ή ο Στέφανος Μάνος, όποιος δεν μπορεί να πληρώνει το λογαριασμό, ας ζήσει χωρίς ρεύμα. Γιατί ο νόμος της ζουγκλας να μην ισχύει και στην ανθρώπινη κοινωνία; Και όλα αυτά, 107 ολόκληρα χρόνια μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση που ιεράρχησε τις ανθρώπινες ανάγκες και κατάφερε μέσα σε λίγα μόλις χρόνια να εξασφαλίσει για όλο τον πληθυσμό πρόσβαση σε δουλειά, σπίτι, ηλεκτρικό ρεύμα, θέρμανση. Αυτά ακριβώς που ο νικητής καπιταλισμός δεν μπορεί να εγγυηθεί για μια μεγάλη μερίδα των πολιτών. Μια μερίδα που μεγαλώνει συνεχώς.

Σήμερα λοιπόν, Παρασκευή 12 Ιουλίου, η Ελλάδα κατακτά το χάλκινο μετάλλιο στην τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας. Όπως αναφέρει δημοσίευμα της εφημερίδας των Συντακτών με τίτλο Έρχεται νέο ηλεκτροσόκ αυξήσεων τον Αύγουστο , η Ελλάδα έχει σήμερα την τρίτη υψηλότερη χονδρική τιμή ρεύματος στην Ε.Ε με  190 ευρώ τη μεγαβατώρα, κάτω μόνο από τα 230 ευρώ της Ουγγαρίας και τα 212 ευρώ της Ρουμανίας. Την ίδια στιγμή, η χονδρική τιμή ρεύματος στη Γαλλία είναι 55 ευρώ, στην Ισπανία και την Πορτογαλία 59, στη Γερμανία 91 και στις σκανδιναβικές χώρες από 28 έως 85 ευρώ.

Αν δεν μπορεί να κάνει κάτι άλλο ο Κυριάκος, μπορεί τουλάχιστον να στείλει μια επιστολή στην Ούρσουλα, μήπως έχει τίποτα λάμπες πετρελαίου και ψυγεία με πάγο που έχουν ξεμείνει από τον προηγούμενο πόλεμο να μας τα στείλει; Γιατί, και εδώ πόλεμο έχουμε. Μόνο που ο εχθρός φρόντισε ευφυώς να καταλάβει όλα τα Μέσα Ενημέρωσης και να μας πείσει ότι έχουμε ειρήνη

Εικόνα από Εφημερίδα των Συντακτών

Το ηλεκτρικό ρεύμα, από κοινωνικό αγαθό που θα έπρεπε να είναι προσιτό και προσβάσιμο σε όλους, έχει μετατραπεί πλέον σε κερδοσκοπικό χρηματιστηριακό προϊόν, έρμαιο της κερδοφορίας του κεφαλαίου και της κερδοσκοπίας των χρηματιστηριακών τζογαδόρων. Από τον προσεχή Ιανουάριο σταματά και η κρατική επιδότηση, που σημαίνει ότι αν οι τιμές της μεγαβατώρας εκτοξευθούν σε ύψη αντίστοιχα με αυτά του 2022, η πληρωμή των λογαριασμών του ρεύματος θα είναι αδύνατη για εκατοντάδες χιλιάδες νοικοκυριά.

Αν παρακολουθήσουμε τις διακυμάνσεις στη χονδρική τιμή της μεγαβατώρας τα τελευταία δύο χρόνια, θα διαπιστώσουμε τη σοβαρή πιθανότητα ενός τέτοιου ενδεχομένου. Θα διαπιστώσουμε επίσης, ότι η είσοδος νέων εταιριών πώλησης ηλεκτρικού ρεύματος, αντί να μειώσει τις τιμές του ρεύματος, αντιθέτως τις αύξησε. Ο ανταγωνισμός δεν λειτουργεί και η συζήτηση περιστρέφεται αποπροσανατολιστικά στο χρώμα της θηλιάς με την οποία θα μας κρεμάσουν,

Βασικός συντελεστής διαμόρφωσης της χρέωσής του είναι η Τιμή Εκκαθάρισης Αγοράς (ΤΕΑ) που διαμορφώνεται καθημερινά στο Ελληνικό Χρηματιστήριο Ενέργειας. Με βάση τις καθημερινές τιμές, προκύπτει η μέση ΤΕΑ κάθε μήνα.

Αυτή η μέση ΤΕΑ ξεκίνησε τους πρώτες μήνες του 2021 να κυμαίνεται μεταξύ των 50 και 64 ευρώ ανά μεγαβατώρα. Tον Ιούλιο του 2021 η μέση ΤΕΑ είχε φτάσει στα 103,44 ευρώ ανά μεγαβατώρα και η κυρίαρχη, τότε, ΔΕΗ χρέωνε το ρεύμα προς 11 λεπτά ανά κιλοβατώρα.

Τον Αύγουστο του 2022 η μέση ΤΕΑ απογειώθηκε στα 429,39 ευρώ και η κυβέρνηση αναγκάστηκε , φοβούμενη την οργή του κόσμου κυρίως σε σχέση με τις επερχόμενες εκλογές, να μοιράζει επιδοτήσεις δισεκατομμυρίων ευρώ για να συγκρατήσει την τελική χρέωση. Οι επιδοτήσεις αυτές κατάφερναν να συγκρατείται η τιμή στο τιμολόγιο της ΔΕΗ στα 16 λεπτά ανά κιλοβατώρα.

Μέσα στο 2023 οι τιμές χονδρικής αποκλιμακώθηκαν. Ξεκίνησαν από τα 186,54 ευρώ ανά μεγαβατώρα τον Ιανουάριο, έπεσαν έως τα 90,43 τον Ιούνιο και δεν ξεπέρασαν τα 112 ευρώ τους επόμενους μήνες. Ο Δεκέμβριος δεν έχει ακόμη «κλείσει» αλλά με τις τιμές που έχουν ανακοινωθεί έως σήμερα, προκύπτει μέση ΤΕΑ 102,55 ευρώ ανά κιλοβατώρα, που σημαίνει ότι οι πάροχοι λιανικής αγοράζουν 10 λεπτά την κιλοβατώρα και την πουλούν 16 έως 20 λεπτά .

Όπως αναφέρθηκε και πιο πάνω, μέση ΤΕΑ λίγο πάνω από τα 100 ευρώ ανά μεγαβατώρα είχε καταγραφεί και τον Ιούλιο του 2021. Τότε όμως, η κυρίαρχη ΔΕΗ χρέωνε 11 λεπτά ανά κιλοβατώρα. Σήμερα, με πλήθος εταιριών των οποίων ο ανταγωνισμός θα μείωνε υποτίθεται τις τιμές του ρεύματος, οι τιμές που έχουν ανακοινωθεί είναι κατά πολύ υψηλότερες. Συγκεκριμένα, για τα μπλε τιμολόγια η ΔΕΗ έχει ανακοινώσει 17,9 λεπτά για το ημερήσιο και 16,9 για το νυχτερινό, ο Ήρων 16,5 λεπτά, η Elpedison 16,9 λεπτά, η Protergia 16,5 και η Elin 14,9 λεπτά ανά κιλοβατώρα.

Το παιχνίδι είναι στημένο κι από πριν ξεπουλημένο. Ο ανταγωνισμός δεν λειτουργεί υπέρ του καταναλωτή, οι εταιρείες εξασφαλίζουν σίγουρα υπερκέρδη και ο καταναλωτής καλείται απλώς να επιλέξει αν θα τον κρεμάσουν με μπλε, πράσινη, κίτρινη ή πορτοκαλί θηλιά

Πηγή: 

https://www.efsyn.gr/oikonomia/elliniki-oikonomia/416735_eggyimena-yperkerdi

Το τέρας της ρήτρας αναπροσαρμογής χτύπησε με πάταγο την πόρτα χιλιάδων νοικοκυριών και επιχειρήσεων, που έχουν περιέλθει σε απόγνωση βλέποντας το ηλεκτρικό ρεύμα από κοινωνικό αγαθό να μετατρέπεται σε χρηματιστηριακό προϊόν και τους λογαριασμούς να εκτοξεύονται σε δυσθεώρητα και μη ικανά για εξόφληση ύψη

Η μόνη λύση που πλέον απομένει στους κατοίκους αυτής της χώρας απέναντι σε μια εχθρική κυβέρνηση είναι η αντίσταση με κάθε μέσο. Ήδη, οι πρώτες κινήσεις – με ένδικα μέσα – έχουν αρχίσει να δρομολογούνται από το ΙΝΚΑ και τη Γενική Ομοσπονδία Καταναλωτών Ελλάδας. Πιο συγκεκριμένα, πέντε δικηγόροι (Γιώργος Καλτσάς, Αλέξης Αλεξόπουλος, Μάριος Μαρινάκος, Αντώνης Πράττας και Τάσος Σανδαλάκης) ανέλαβαν με εντολή του ΙΝΚΑ, τη σύνταξη και κατάθεση συλλογικής αγωγής, που θα έχει επίκεντρο τη ληστρική ρήτρα αναπροσαρμογής, αλλά θα περιλαμβάνει και άλλες αθέμιτες πρακτικές των παρόχων ενέργειας, ΔΕΗ και ιδιωτών.

Όπως αναφέρεται σε άρθρο της Εφημερίδας των Συντακτών «Είκοσι πάροχοι ρεύματος, που εδώ και μήνες έχουν φέρει εκατοντάδες χιλιάδες νοικοκυριά σε απόγνωση με τις ιλιγγιώδεις χρεώσεις στους λογαριασμούς, σε λίγες εβδομάδες αναμένεται να βρεθούν μπροστά σε μια ογκώδη συλλογική αγωγή. Ογκώδη και ως προς το περιεχόμενό της, καθώς θα καταλογίζει πλήθος παραβιάσεων της ευρωπαϊκής και εθνικής νομοθεσίας για την προστασία του καταναλωτή, και ως προς τον αριθμό των εναγόντων που αναμένεται να αποτελέσει ρεκόρ για τα ελληνικά δεδομένα»

Όπως αναφέρει στο ίδιο άρθρο ο Αλέξης Αλεξόπουλος, ένας από τους πέντε δικηγόρους που έχουν αναλάβει το εγχείρημα : «Απέναντι στην αθέμιτη και παράνομη εμπορική πρακτική της ρήτρας αναπροσαρμογής, χάρη στην οποία οι πάροχοι ενέργειας καταγράφουν αστρονομικά υπερκέρδη, η μόνη άμυνα των καταναλωτών είναι ο δικαστικός έλεγχος που ασκείται με τη συλλογική αγωγή. Το κοινωνικό αγαθό της ηλεκτρικής ενέργειας δεν μπορεί να γίνεται όχημα για την αισχροκέρδεια των παρόχων που εκμεταλλεύονται τη δεσπόζουσα θέση τους στην αγορά της ενέργειας, στην οποία λειτουργεί ένα ολιγοπώλιο με παράνομες και εναρμονισμένες τακτικές και μεθοδεύσεις. Ως εδώ! Εμείς οι καταναλωτές έχουμε τώρα τον λόγο. Είναι αυτοί δυνατοί; Εμείς είμαστε πολλοί!».

H φιλοδοξία των πέντε νομικών που συντάσσουν την αγωγή, είναι αυτή να κατατεθεί μετά το Πάσχα με στόχο να εκδικαστεί λόγω του μείζονος ενδιαφέροντός της σε 3-4 μήνες, ενώ θα συνοδεύεται παράλληλα και με αίτηση ασφαλιστικών μέτρων για το προσωρινό πάγωμα της ρήτρας.

Από την ιστοσελίδα του ΙΝΚΑ, διαβάζουμε :

« Έχουν περάσει μόλις 6 μήνες από τότε που ο Υπουργός Ενέργειας ενημέρωνε τους καταναλωτές ότι η αύξηση στον λογαριασμό ηλεκτρικής ενέργειας δεν θα ξεπεράσει τα 2-3 ευρώ. Και παρά τις προβλέψεις του Υπουργού Ανάπτυξης, ότι το κύμα ακρίβειας θα τελειώσει πριν τα Χριστούγεννα του 2021, βιώνουμε καθημερινά, μια εντελώς διαφορετική, μια εφιαλτική πραγματικότητα, δίχως να αναμένεται άμεση βελτίωση της κατάστασης.

Το ύψος των λογαριασμών κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας έχει πολλαπλασιαστεί, παρά την μη αύξηση της κατανάλωσης. Η επιβάρυνση ξεπερνά το 100% στους οικιακούς καταναλωτές, ενώ οι μικρομεσαίοι επιχειρηματίες πλήττονται με ακόμα υψηλότερες επιβαρύνσεις, αντιμετωπίζοντας πια κίνδυνο πτώχευσης. Οι αυξήσεις προσδιορίζονται από 300% έως 500%.

Την ίδια ώρα, οι πάροχοι ενέργειας καταγράφουν υπερκέρδη και το αόρατο χέρι της αγοράς αποδεικνύεται ανίκανο να αντιμετωπίσει την κατάσταση. Απεναντίας, το υψηλό κόστος ενέργειας, ωθεί προς τα πάνω τις τιμές σε όλα τα προϊόντα, με αποτέλεσμα, την πραγματική αδυναμία των καταναλωτών να ανταπεξέλθουν στο κόστος ζωής.

Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, το ΙΝΚΑ Γενική Ομοσπονδία Καταναλωτών Ελλάδας και οι οργανώσεις καταναλωτών που είναι μέλη του ΙΝΚΑ Γενική Ομοσπονδία Καταναλωτών Ελλάδας, αποφάσισαν ότι είναι η ώρα να απευθυνθούν στην κοινωνία των πολιτών και να καλέσουν σε κοινή δράση, ασκώντας το ύψιστο ένδικο βοήθημα που παρέχει ο Νόμος στις ενώσεις Καταναλωτών: Την συλλογική αγωγή.

Καλούμε σε συμμετοχή όλους τους καταναλωτές, ώστε να κερδίσουμε το δικαίωμα της αξιοπρεπούς διαβίωσης και το δικαίωμα στο κοινωνικό αγαθό της ηλεκτρικής ενέργειας.

Για περισσότερες πληροφορίες, μπορείτε να απευθύνεστε στο ΙΝΚΑ Γενική Ομοσπονδία Καταναλωτών Ελλάδας (email: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε., τηλέφωνο 2103632443) »

Για το συντονισμό των πολιτών, το ΙΝΚΑ δημιούργησε έναν μηχανισμό διαρκούς ενημέρωσης, επικοινωνίας και συντονισμού καθώς λειτουργούν:

- Ειδική Γραμματεία Συλλογικής Αγωγής, για την άμεση ενημέρωση και την εξυπηρέτηση των καταναλωτών που επιθυμούν να συμμετέχουν στη συλλογική αγωγή. Λειτουργεί Δευτέρα-Παρασκευή 9 π.μ. - 5 μ.μ. (τηλέφωνο 211-0135 199).

- Ειδική ιστοσελίδα για την ενημέρωση και τη διευκόλυνση των καταναλωτών που επιθυμούν να συμμετέχουν στη συλλογική αγωγή (ηλεκτρονική διεύθυνση https://syllogiki-inka.gr). Λειτουργεί και η ιστοσελίδα του ΙΝΚΑ (https://www.inka.gr/)

- Τρεις θυρίδες ηλεκτρονικής αλληλογραφίας (Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε., Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε. και Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.).

Από την ειδική ιστοσελίδα του ΙΝΚΑ, μεταφέρουμε τις οδηγίες προς όσους πολίτες ενδιαφέρονται να πάρουν μέρος στη συλλογική αγωγή

Για να μπορούμε έγκυρα να σας συμπεριλάβουμε στη Συλλογική Αγωγή πρέπει να τηρηθεί μια συγκεκριμένη διαδικασία συμμετοχής. Η διαδικασία αυτή συνοψίζεται στα παρακάτω απλά βήματα:

1. Βήμα πρώτο: Εγγράφεστε μέλος του ΙΝΚΑ

Μπορείτε να εγγραφείτε ως μέλος του ΙΝΚΑ συμπληρώνοντας την Αίτηση εγγραφής στο ΙΝΚΑ, την οποία θα βρείτε ΕΔΩ.

Προσοχή: Η εγγραφή σας και η συμμετοχή σας στη Συλλογική Αγωγή σύμφωνα με το Νόμο 2251/1994, είναι δυνατή μόνο εφόσον είστε οικονομικά τακτοποιημένα μέλη. Αυτό σημαίνει ότι για την εγγραφή στο ΙΝΚΑ, θα χρειαστεί να καταβάλλετε εφάπαξ το ποσό των 20 ευρώ και για τη συμμετοχή σε κάθε φάση της δικαστικής διαδικασίας θα χρειαστεί να καταβάλλετε επιπλέον, για κάθε βαθμό δικαιοδοσίας, δηλαδή για την άσκηση της αγωγής στο Πρωτοδικείο, για την εισαγωγή της υπόθεσης στο Εφετείο και τέλος, για την αναιρετική δίκη ενώπιον του Αρείου Πάγου το ποσό των 50 ευρώ ανά συμμετέχοντα και ανά βαθμό δικαιοδοσίας. H πληρωμή είναι δυνατή με κατάθεση στους τραπεζικούς λογαριασμούς:

(α) EUROBANK (ΙΒΑΝ GR9002600980000940201074408) και

(β) PIRAEUS BANK (IBAN GR6001710030006003010119163).

Σύντομα θα είναι δυνατή η online εγγραφή, η παροχή εξουσιοδότησης προς τους δικηγόρους και η καταβολή με χρωστική/πιστωτική/προπληρωμένη κάρτα, μέσω αυτής της ιστοσελίδας.

Για λεπτομέρειες δείτε τις απαντήσεις 24 και 25 που βρίσκονται ΕΔΩ

2. Βήμα δεύτερο: Συγκεντρώνετε τα έγγραφα που χρειάζονται

Αφού εγγραφείτε ως μέλος του ΙΝΚΑ, για την συμμετοχή σας στην Αγωγή θα χρειαστεί:

Αντίγραφο της σύμβασης που υπογράψατε με τον πάροχό σας.

Αντίγραφα εκκαθαριστικών λογαριασμών Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου-Μαρτίου 2021.

Αντίγραφα εκκαθαριστικών λογαριασμών Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου-Μαρτίου 2022.

Μια έγγραφη εξουσιοδότηση προς τους δικηγόρους που έχουν αναλάβει τη σύνταξη, κατάθεση και εκδίκαση της Αγωγής, την οποία θα βρείτε ΕΔΩ.

3. Βήμα τρίτο: Αποστέλλετε τα έγγραφα

Αφού εκτυπώσετε και συμπληρώσετε όλα τα απαιτούμενα έγγραφα και λεπτομερώς τα στοιχεία σας, θα πρέπει να μας τα στείλετε σκαναρισμένα (ή με καθαρές φωτογραφίες από το κινητό σας) στη θυρίδα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε. 

Εάν έχετε περισσότερες παροχές, σε διαφορετικούς παρόχους, τότε όλα τα παραπάνω έγγραφα χρειάζεται να τα στείλετε εκ νέου για κάθε επιπλέον πάροχο.

Μία ιστορία για το πως μετέτρεψαν το δημόσιο αγαθό που λέγεται ηλεκτρικό ρεύμα σε χρυσό εμπόρευμα, οι αλχημιστές του νεοφιλελευθερισμού

Το  2016, με τον μνημονιακό νόμο (3^ο μνημόνιο) Ν.4389/2016 θεσπίστηκαν οι δημοπρασίες ρεύματος ΝΟΜΕ (Nouvelle Organisation du Marché de l’Electricité = Νέος Οργανισμός Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας) που ήταν ενταγμένες στο πλαίσιο της συμφωνίας που έκανε τότε η κυβέρνηση για να περιορίσει το μερίδιο της ΔΕΗ στην αγορά, από το στο 90% στο 50%. Με τις δημοπρασίες αυτές  οι ανταγωνιστές της ΔΕΗ αγόραζαν ρεύμα σε τιμή χαμηλότερη του κόστους. Άλλωστε αυτό το επέβαλλε το τρίτο μνημόνιο, με τον ίδιο νόμο, ο οποίος εξανάγκαζε τη ΔΕΗ να πουλάει φθηνά (με τιμή εκκίνησης που ορίζεται από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας – ΡΑΕ στο κόστος παραγωγής) συγκεκριμένη ποσότητα ηλεκτρικού ρεύματος που προέρχεται από τη λιγνιτική και υδροηλεκτρική παραγωγή της, με στόχο την ανακατανομή μεριδίων στη λιανική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και τη σταδιακή μείωση των μεριδίων της ΔΕΗ κάτω του 50% μέχρι το έτος 2020 (Ν. 4336/2015 ή τρίτο μνημόνιο).

Ποιοι είναι οι πωλητές ρεύματος;

Οι διάφοροι προμηθευτές ρεύματος -που αγοράζουν κάτω του κόστους σχεδόν από τη ΔΕΗ- καταθέτουν τις προσφορές τους, σε τιμές πώλησης,  στο Χρηματιστήριο Ενέργειας για τις ποσότητες που θα χρειαστούν όλοι οι καταναλωτές στην Ελλάδα ανά ώρα το επόμενο 24ωρο. Η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας, για την οποία κατατίθενται οι προσφορές, εκτιμάται από τα δεδομένα που υπάρχουν για κάθε περίοδο, η οποία πάνω κάτω είναι συγκεκριμένη.  Έτσι οι προμηθευτές ρεύματος (οι οποίοι μπορεί ναι είναι και μικροί παραγωγοί με ΑΠΕ), αφού αγοράσουν φτηνά «πακέτα» όπως είδαμε προηγουμένως, από τον μεγάλο παραγωγό που είναι η ΔΕΗ, καταθέτουν τις προσφορές τους στο χρηματιστήριο ενέργειας

Το 2019 -2020 με την πανδημία να έχει προκαλέσει αναστολή της οικονομικής δραστηριότητας, οι εκτιμήσεις έπεφταν έξω και η δραστική μείωση της ζήτησης οδήγησε αντίστοιχα σε μειωμένες τιμές προσφοράς.

Επειδή οι ιδιώτες παραγωγοί ρεύματος, αρχικά αλλά και λόγω πανδημίας αργότερα, ζημιώνονταν, ο τότε ΥΠΕΝ Χατζηδάκης λεοντάριζε από βήματος Βουλής και δήλωνε πως θα σταματούσε τις δημοπρασίες αυτές και μάλιστα έστελνε μήνυμα στις Βρυξέλλες θέτοντας «κόκκινες γραμμές» τις διαπραγματεύσεις που θα ακολουθούσαν την κατάργηση των δημοπρασιών.

«ΝΟΜΕ τέλος. Αυτό δεν αρέσει στις Βρυξέλλες, αλλά δεν μπορώ να ζημιώνεται η ΔΕΗ και να γελάνε οι ανταγωνιστές της. Ημουν δέκα χρόνια στις Βρυξέλλες, δεν θα υποχωρήσω απέναντι σε κανέναν γραφειοκράτη», έλεγε τότε ο Χατζηδάκης, «υπερασπιζόμενος» στη βιτρίνα τη ΔΕΗ αλλά βοηθώντας στην ουσία τους εκλεκτούς παραγωγούς και προμηθευτές, που τους «προστάτευε» από την αδηφάγα αγορά.

Η ελεύθερη αγορά των ΝΟΜΕ τότε δεν βόλευε τους πάντα ευνοούμενους του και έπρεπε να καταργηθεί (μέχρι να τους συμφέρει όπως και έγινε το 2021. Αυτό ήταν ένα παράδειγμα του πως εννοείται αυτό το νέο μοντέλο από τους Έλληνες ολιγάρχες και τους υπηρέτες τους. Αλλά ας πάμε παρακάτω στο νεοφιλελεύθερο ρεύμα που μας έχει χτυπήσει όλους φέτος.)

Πως λειτουργούν οι προσφορές των προμηθευτών στις δημοπρασίες για να φτάσει το ρεύμα στο σπίτι;

Πρώτα-πρώτα να διευκρινίσουμε πως στο «παζάρι» μπαίνουν κατά προτεραιότητα οι ΑΠΕ με μηδενική τιμή. Ο όρος «μηδενική τιμή» είναι ευφημισμός γιατί προηγουμένως οι παραγωγοί έχουν ήδη διασφαλίσει μέσω συμβάσεων εγγυημένες τιμές ανεξάρτητα από την τιμή της αγοράς.

Αρχικά οι φθηνότερες προσφορές και οι αντίστοιχες μονάδες γίνονται δεκτές. Μόλις εξαντληθούν αυτές οι μονάδες, αρχίζουν να γίνονται δεκτές οι προσφορές από τις ακριβότερες μονάδες. Και αυτά μέχρι να φτάσουμε στις ακόμα πιο ακριβές (αν δεν καλυφθεί το σύνολο της ζήτησης από τις προηγούμενες που συνήθως δεν καλύπτεται). Έτσι με την τιμή μονάδας να ανεβαίνει όσο ανεβαίνει και η ζήτηση, φτάνουμε στην αποκαλούμενη Οριακή Τιμή Συστήματος (το αρκτικόλεξο ΟΤΣ). Έτσι η τιμή μονάδας κυμαίνεται ανάλογα με τη ζήτηση από μηδέν (πληρωμένη ήδη από τον ελληνικό λαό με εγγυημένες συβάσεις με τους ιδιοκτήτες μονάδων ΑΠΕ) μέχρι την ακριβότερη προσφερόμενη τιμή μονάδας, μέσα στην ίδια μέρα.

Χειρότερη και από την ακριβότερη προσφερόμενη τιμή είναι η λεγόμενη «τιμή εξισορρόπησης». Είναι η τιμή μονάδας παροχής ρεύματος, όπως διαμορφώνεται  όταν εξαντληθεί όλη η εκτιμηθείσα ποσότητα για την οποία κατατέθηκαν οι προσφορές από τους προμηθευτές. Αν δηλαδή ο ΑΔΜΗΕ (Ανεξάρτητος Διαχειριστής Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας) διαπιστώσει ανάγκη για περισσότερο ρεύμα, το ρεύμα που θα πάρει θα πληρωθεί σε πολύ «ιδιαίτερη» τιμή., η οποία είναι η πιο υψηλή τιμή που απέμεινε από τις αρχικά προσφερθείσες. Εδώ είναι και το «καλό». Ανεξάρτητα με την αρχική προσφορά που κατέθεσε  αρχικά ο κάθε προμηθευτής, όταν αρχίσει η εφαρμογή της ΟΤΣ ή της τιμής εξισορρόπησης, το ρεύμα που θα προμηθεύσει θα το πληρωθεί με την ΟΤΣ ή την τιμή εξισορρόπησης, οπότε μόλις αρχίσει να φτάνει εκεί το πράγμα, οι προμηθευτές τρίβουν τα χέρια τους μέχρι να αναφλεγούν από την τριβή.

Υπάρχει όριο στην τιμή προσφοράς του κάθε προμηθευτή;

Το παζάρι είναι ελεύθερο αλλά ένα λογικό όριο (μέχρι σήμερα γιατί αύριο ποιος ξέρει;) θεωρούνται τα 3 ευρώ (!!!!) ανά κιλοβατώρα ή 3.000 ευρώ ανά μεγαβατώρα. Όπως γράφει η Χρύσα Λιάγγου στις 26.03.2022 στην ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ «σε κανονικές συνθήκες η ελληνική χονδρεμπορική αγορά είναι από τις ακριβότερες της Ευρώπης. Πολύ υψηλές προσφορές παρατηρήθηκαν τους πρώτους μήνες λειτουργίας του target model (δηλ. του μοντέλου των δημοπρασιών που γράφουμε στην αρχή του παρόντος) υποχρεώνοντας τη ΡΑΕ να πάρει μέτρα αλλά και να εισηγηθεί προς τις ευρωπαϊκές αρχές την επιστροφή υπερκερδών της περιόδου στην κατανάλωση»

Η διαφημισμένη «επιστροφή των υπερκερδών» θα αποδειχθεί άλλο ένα παραμύθι και μάλιστα με πολλούς δράκους που δεν θέλουν να αποχωριστούν το υπερκέρδος τους με τίποτα και έχουν πολύ ισχυρούς συμμάχους στην ΕΕ. Και ως γνωστόν, αυτοί κανονίζουν τα τι, τα πως και τα πότε. Ήδη έχουν αναπτύξει μία φιλολογία που λέει πως ο  όρος  «υπερκέρδη» δεν ισχύει αφού δουλεύουν σε μία αγορά που λειτουργεί με συγκεκριμένο χρηματιστηριακό  μοντέλο και πανευρωπαϊκό που δεν παραβιάζεται, στο ισχύον οικονομικό σύστημα (που έχει όνομα και λέγεται ακραίος καπιταλισμός). Στο σύστημα αυτό  δηλαδή δεν λειτουργεί κάποιος παράνομα όταν αρπάζει την ευκαιρία να κλέψει τον λαό (και πιο πολύ τον ελληνικό λαό λέμε εμείς)

Η ρήτρα αναπροσαρμογής (ή το κρεβάτι του Προκρούστη)

Η ρήτρα αναπροσαρμογής προϋπήρχε στα τιμολόγια των ιδιωτών παρόχων και στα τιμολόγια της ΔΕΗ από τον περασμένο Αύγουστο. Με την ενεργοποίησή της οι πάροχοι μετακυλούν στην κατανάλωση το σύνολο των αυξήσεων του κόστους προμήθειας στη χονδρεμπορική αγορά και αντιστοίχως τις μειώσεις, αν και στη δεύτερη αυτή περίπτωση δεν… βιάζονται ή και μπορεί να ξεχαστούν. Έτσι επιχειρούν δίχως κίνδυνο, αφού πάντα θα είναι εκεί το υποζύγιο να υποστεί τη ζημιά τους. Ωραία ελεύθερη αγορά!!!

Μέσω της ρήτρας αναπροσαρμογής μεταφέρεται στην κατανάλωση το συνολικό κόστος προμήθειας που προστίθεται πάνω στην ΟΤΣ και αντιστοιχεί σε προστιθέμενα κόστη, όπως οι απώλειες του συστήματος μεταφοράς και διανομής. Για παράδειγμα, τον Δεκέμβριο του 2021, με ΟΤΣ στα 239,32 ευρώ/MWh, το συνολικό κόστος για τους προμηθευτές έφτασε στα 316,47 ευρώ/MWh.

Οι ΑΠΕ και τα καλά τους

Πως επηρεάζεται η προσφερόμενη τιμή στις δημοπρασίες από τους προμηθευτές, από την προέλευση του ρεύματος (λιγνίτης, φυσικό αέριο, υδροηλεκτρικά, αιολικά, φωτοβολταϊκά κλπ);

Όπως αναφέρεται στην σχετική αρθρογραφία του ημερήσιου τύπου οι ελληνικές ΑΠΕ (οι οποίες όπως αναφέραμε προηγουμένως μπαίνουν στις προσφορές με  μηδενική τιμή) δεν συμμετέχουν στην αγορά γιατί απολαμβάνουν εγγυημένες τιμές. Δηλαδή στην ουσία επιδοτούνται από εμάς τους ίδιους μέσω του προϋπολογισμού και του τέλους ΑΠΕ που πληρώνουμε σε κάθε λογαριασμό, εδώ και χρόνια.

Από την άλλη οι ευέλικτες μονάδες, δηλαδή αυτές που διατίθενται για να  να υποκαταστήσουν τη μεταβλητότητα των ΑΠΕ (διακύμανση παραγωγής ρεύματος ανάλογα με το εάν φυσάει και εάν έχει ήλιο), είναι περιορισμένες. Εκεί μπαίνει και ο ρόλος του φυσικού αερίου που ως καύσιμο «ευελιξίας» τραβώντας την ανηφόρα, ανεβάζει περαιτέρω τους λογαριασμούς των καταναλωτών.

Εκεί που θεωρούσαμε το ηλεκτρικό ρεύμα κοινό αγαθό, μας το έκαναν χρηματιστηριακό εμπόρευμα και μάλιστα πολυτελείας.

Αν επιστρέψουμε στο 2019, όταν ο Χατζηδάκης απειλούσε τις Βρυξέλλες πως θα καταργήσει τις δημοπρασίες ΝΟΜΕ αφού δεν εξυπηρετούσαν τους προμηθευτές, αναρωτιόμαστε γιατί δεν αρχίζει τις ίδιες δηλώσεις πάλι ο διάδοχος του, ο Σκρέκας, αφού τώρα την πληρώνουν οι καταναλωτές δηλαδή ο λαός; Προφανώς στη χώρα δεν αξίζουμε όλοι το ίδιο και κάποιοι έχουν πολλά περισσότερα δικαιώματα από κάποιους άλλους.

Ρεύμα με εργολαβικό όφελος

Στην Ελλάδα όλη η ενέργεια περνάει μέσα από το Χρηματιστήριο Ενέργειας και δεν υπάρχει δυνατότητα διμερών συμβολαίων τα οποία θεωρητικά και μόνο,  προστατεύουν τους καταναλωτές από τις διακυμάνσεις της αγοράς, όπως διαμορφώνουν τις τιμές με τις δημοπρασίες των προμηθευτών. Στις ευρωπαϊκές αγορές υπάρχουν διμερή συμβόλαια που αποτελούν το 40%-80% της αγοράς. Γι’ αυτό κάθε σύγκριση του τούρκικου παζαριού της Ελλάδας με τις αγορές ρεύματος σε άλλες χώρες της Ευρώπης είναι λάθος. Αν δεν το καταλάβατε, αυτό σημαίνει ότι οι υψηλές τιμές που βλέπουμε στις αγορές της Ευρώπης δεν έχουν την ίδια επίπτωση στην κατανάλωση με αυτή που έχουν στην Ελλάδα, όπου μεταφέρονται 100% στους τελικούς αποδέκτες (στους καταναλωτές).

Η αρχιτεκτονική του συστήματος

Στο σύστημα του άκρατου καπιταλισμού, στο οποίο ζούμε και με τις νεοφιλελεύθερες ιδέες του Μητσοτάκη, επόμενο ήταν να υπαχθεί και το ρεύμα στους «όρους του δικού τους παιχνιδιού». Δίχως όρους και δίχως όρια δηλαδή. Σε μια χώρα πεσμένη στο χώμα μετά από 12 χρόνια διαδοχικών κρίσεων, αγαθά όπως το ρεύμα και το νερό θα έπρεπε να διαχειρίζονται ως δημόσια αγαθά. Ως κοινός μας πλούτος. Η Ε.Ε. τα μετέτρεψε σε εμπορεύματα και ο Μητσοτάκης έβαλε ένα παραπάνω «στολίδι» για να τα μετατρέψει σε εμπορεύματα πολυτελείας. Πόσο θα τραβήξει το σχοινί όμως;

Για να πετάξει από πάνω του τη λέζα, ο πρωθυπουργός Μητσοτάκης άρχισε να μιλάει για επαναδιαπραγμάτευση της «αρχιτεκτονικής του συστήματος». Αυτό όμως είναι ένα παραμύθι. Αφενός δεν το επιτρέπουν οι δυνατοί της Ε.Ε. και από την άλλη, ακόμα και αν αλλάξει το σύστημα των δημοπρασιών, το ηλεκτρικό ρεύμα θα παραμείνει εμπόρευμα, χρηματιστηριακά διαπραγματευόμενο. Δηλαδή όλα είναι μία φούσκα.

Η ελεημοσύνη που κάνει τους πλούσιους πλουσιότερους

Ο Μητσοτάκης άρχισε να «επιδοτεί» τα αδύναμα ελληνικά νοικοκυριά με εκπτώσεις στους λογαριασμούς. Τις εκπτώσεις που τις κάνει με δημόσιο χρήμα, το οποίο όμως κατευθύνεται έτσι στα ταμεία των ισχυρών, δηλαδή των κερδοσκόπων αφού τα χρήματα της «έκπτωσης» τα παίρνουν από το δημόσιο ταμείο απευθείας. Το δημόσιο ταμείο και τα ελλείμματα που γεννιούνται, σύντομα θα κληθούν να τα καλύψουν οι ίδιοι άνθρωποι, δηλαδή τα αιώνια θύματα, εμείς οι καταναλωτές. Δεν τον νοιάζει τον Μητσοτάκη το δούλεμα αυτό. Πουλάει μούρη με τον δικό μας κόπο και τα δικά μας λεφτά και γεμίζει και τα ταμεία αυτών των οποίων «θα φορολογήσει τα υπερκέρδη». Προς το παρόν τους μπουκώνει με σίγουρο, κρατικό  χρήμα. Κάτσε λοιπόν τώρα λαέ μπροστά στην οθόνη να σου εξηγήσει το κάθε ΑΡΔάκι το πόσο πασχίζει η κυβέρνηση για το δικό σου καλό.

Κλείνοντας. Ο μαυραγοριτισμός και η αισχροκέρδεια είναι ενδημικά φαινόμενα στη χώρα από πολύ παλιά. Σχεδόν συνομήλικα με τον κοτζαμπασισμό, ο οποίος είναι συνομήλικος του ίδιου το ελληνικού κράτους. Αναζητούνται λύσεις, πολιτικές μεν αλλά κυρίως αναζητείται συνειδητοποίηση από όλους μας πως δεν θα βγούμε ποτέ από το χώμα, εκτός αν το αποφασίσουμε πραγματικά. Όχι με παχιά λόγια και εθνικές ονειρώξεις αλλά με αλληλεγγύη, έργα και λαϊκές επιτακτικές διεκδικήσεις. Αφού πρώτα καταλάβουμε πως δεν υπάρχει πια το παραμύθι της «μεσαίας τάξης» στην Ελλάδα και πως όλοι είμαστε στο ίδιο, χαμηλό κοινωνικό επίπεδο και απέναντι μας είναι μόνο η ομάδα των ολιγαρχών που μας κυβερνά και μας κοροϊδεύει ανοιχτά, μαζί με τις μαριονέτες τους.

Πηγές

Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 1,2

Υπουργείο Ενέργειας - Ευελιξία

The insider  Τρία χρόνια από την ίδρυση του Ελληνικού Χρηματιστηρίου Ενέργειας

e-nomothesia

Εφημερίδα των Συντακτών. Οι δημοπρασίες ΝΟΜΕ ξανάρχονται