Έκαστος τόπος έχει την πληγήν του:

Η Αγγλία την ομίχλην, η Αίγυπτος τας οφθαλμίας, η Βλαχία τας ακρίδας

 και η Ελλάς τους Έλληνας.

Εμμανουήλ Ροΐδης

Το 1946 ο Δ. Πικιώνης σημείωνε «Διότι εις την χώραν της διαυγείας, το παν ευρίσκεται εις φανεράν ανταπόκρισιν προς τα άλλα και τα μακράν κείμενα. Δεν είναι λ.χ. αδιάφορον διά την Ακρόπολιν τι θα κτισθεί επί του Λυκαβηττού. Η δενδροφύτευσις του τελευταίου φαίνεται, διά τους από του Σαρωνικού θεωμένους το λεκανοπέδιον, ως μελανόν στίγμα όπισθεν της Ακροπόλεως, το οποίον καταστρέφει την λοιπήν αρμονίαν του τοπίου…»

Επρόκειτο για την -ολιστική θα λέγαμε σήμερα- άποψη του αρχιτέκτονα που διαμόρφωσε τον αρχαιολογικό  χώρο γύρω από  την Ακρόπολη, αλλά  και τον λόφο Φιλοπάππου. Πρόκειται για την άποψη ενός μεγάλου της αισθητικής και του πολιτισμού, για τον οποίο μάλιστα είχε και την αντίληψη πως όλες οι εκφάνσεις του ανά τον κόσμο, έχουν κοινή βάση και καταγωγή.

Τι θα έλεγε λοιπόν σήμερα ο μεγάλος της αισθητικής (αλλά και λάτρης του Αττικού πρασίνου αφού φρόντισε τη φύτευση γύρω από την Ακρόπολη αλλά και την αναδάσωση των κοντινών της  λόφων), αν έβλεπε την άλωση της Αττικής; Αν έβλεπε την καταστροφή του τόπου που κάποτε υμνήθηκε για το τοπίο που συνέθεταν οι κυρίαρχοι ορεινοί του όγκοι, με τις απόκρημνες πλαγιές που κατέληγαν είτε στις μικρές πεδιάδες της ενδοχώρας ή σε δαντελωτές ακρογιαλιές;  

Το να αγαπάει κανείς έναν τόπο σαν την Αττική, τον καθιστά εραστή ενός νεκρού σώματος. Το πνεύμα του αττικού τοπίου, που αποτελούσε την ψυχή του τόπου,  έχει από πολύ καιρό πετάξει. Έχει πετάξει σε «τόπο αναψύξεως», καμένο και σκαμμένο  από τα ατελείωτα μαρτύρια που του επιφύλασσε ο άνθρωπος. Ο κάτοικος και –με τον νου του- αφέντης του φορτωμένου Ιστορία και Κάλλος, τόπου. Τόπου που οι διαφωνίες των «λογίων» κάποτε, είχαν επίκεντρο το αν τα πευκοδάση του δεν έδεναν αρμονικά με το κατάλευκο μάρμαρο και τους αρχαιολογικούς του χώρους. Σε μία αμιγώς νεοελληνική παράδοση, δημιουργήθηκαν δύο στρατόπεδα. Εκείνων που ήθελαν την Αττική φυτεμένη και εκείνων που ήθελαν τα βράχια της γυμνά. Ακόμα και έτσι όμως, ακόμα και οι λάτρεις των γυμνών βράχων θα έφριτταν αντικρύζοντας την σημερινή κατάσταση, στην οποία έχει υποβαθμιστεί ο κάποτε θείος τόπος.

Ο αφανισμός των δασών της, η διαγραφή –σαν να ήτα γραμμές στο χαρτί-  των 400 και πλέον ρεμάτων της, πηγές ζωής και υγείας για τον τόπο, η άναρχη και ακαλαίσθητη, εντελώς  βάρβαρη δόμηση, πραγματικός ύμνος στον νεοπλουτισμό και το kitsch, έχουν μετατρέψει την Αττική στο φαιό νταμάρι, όπως την περιγράφει με ποιητική ακρίβεια, ο Άλκης Αλκαίος.

Ρέματα χτισμένα, μέσα στην φυσική κοίτη.  Θα διευθετηθούν και θα σβήσουν προς δόξα του βιαστή του Συντάγματος (ρ. Ζούμπερι)

Αφορμή για την ανάρτηση αυτή ήταν οι εικόνες που αποκαλύφθηκαν μετά το ολοκαύτωμα της 23ης Ιουλίου 2018, στο ανατολικό Πεντελικό και που υφίστανται ακόμα και σήμερα (φωτ. τίτλου). Η ασχήμια (που για καιρό την κάλυπτε καλοπροαίρετα το πευκοδάσος) αποκαλύφθηκε. Και η αποκάλυψη σταδιακά επεκτάθηκε αφού  ότι δεν κάηκε κόπηκε από την φωτιά, κόπηκε από τον αφιονισμένο όχλο που με το φορτίο της εποχής δεν ήταν ικανός να σκεφτεί παραπάνω. Ήταν και η απουσία αρμοδίων που διευκόλυνε την επέκταση της καταστροφής, αλλά η κυρίως ζημιά ήταν η σύντομη αλλά υψηλής καταστροφικής έντασης πυρκαγιά.  Η ασχήμια αυτή κρατάει ακόμα, κυρίαρχο στοιχείο του τόπου.

Και επειδή στην Ελλάδα αποτελεί θεσμό πια, εκεί που οι αρμόδιες υπηρεσίες δεν επεμβαίνουν, είτε γιατί δεν μπορούν ή γιατί δεν θέλουν, εκεί ριζώνουν και αναπτύσσονται πολιτικές καριέρες.

Υποψήφιοι δήμαρχοι και δημοτικοί σύμβουλοι, περιφερειάρχες και περιφερειακοί σύμβουλοι αγκαλιάζουν τους αυθαιρετούντες και ασχημονούντες. Μαζί και η κεντρική εξουσία. Βαφτίζουν τον καταπατημένο τόποο και με ένα όνομα που βρίσκουν, από τον καιρό του Κέκροπα (για να έχει και λόγια νομιμοποπίηση τρομάρα τους). Μετά τα βαφτίσια τρώνε.  Όλοι μαζί σε έναν χορό, όμοιο με εκείνον που χορεύουν τελετουργικά ανθρωποφάγοι πάνω από το μεγάλο γεύμα της ημέρας. Και στο κέντρο είναι το δάσος, το ρέμα, το βουνό, η παραλία, η Αττική η ίδια.

Και αφού ξεκινήσαμε με τον λόγο του πάντα επίκαιρου Εμμανουήλ Ροΐδη, ας κλείσουμε με μία άλλη δική του αποστροφή. Αναφερόμενος στη απαίσια αντιμετώπιση της ελληνικής (και βέβαια της αττικής) φύσης από τον Έλληνα πολίτη, σημειώνει:

«Πολύ τεχνοκρίται κατηγόρησαν τους αρχαίους ως ανίκανους να αισθανθώσι και να υμνήσωσι τα θέλγητρα της φύσεως, όπως οι σήμερον ρομαντικοί. Την μομφήν ταύτην δύναται να εύρη άδικον ο αναγιγνώσκων τον Οιδίποδα επί Κολωνώ ή τον Ιππόλυτον Στεφανηφόρον, όχι όμως και ο αποβλέπων εις την παρά των απογόνων αυτών ανοχήν της καταστροφής των δασών και της μεταποιήσεως εις άσβεστον των γραφικοτάτων λόφων* των Αθηνών»

(Ροΐδης Δ. Εμ., «Αι εξοχαί των Αθηνών», Αθήνα 1896).

* ΣτAttica Voice Και των Αττικών Βουνών εν γένει θα λέγαμε σήμερα

Αντλήθηκαν πληροφορίες από το βιβλίο του Αντώνη Καπετάνιου (Δασολόγου - περιβαλλοντολόγου) «Αθήνα ζεις; Η πόλη που έφυγε, η πόλη που μένει» Εκδόσεις Φιλιππότη, 2006 

Φωτογραφίες Attica Voice