Πλέκω στιχάκια κι έχω έναν φόβο

να μη χτυπήσει το τηλέφωνο

και ειν' ο τύπος απ' το κράτος που ελέγχει

αν υπακούει το φερέφωνο

Ανακωχή

Μουσικές Ταξιαρχίες (Αν Η Γιαγιά Μου Είχε Ρουλεμάν 1984)

Η ύπαρξη του Αισώπου ως πραγματικό πρόσωπο, έχει αμφισβητηθεί πολλές φορές. Ακόμα όμως και αν ο Αίσωπος δεν υπήρξε ποτέ, οι μύθοι του αποτελούν διδακτικά κείμενα για την ανθρωπότητα, από τα αρχαία ήδη χρόνια. Πόσοι είναι οι μύθοι του Αισώπου; Κανείς δεν μπόρεσε να το βρει ποτέ. Τελευταία βρέθηκε σε σπήλαιο κοντά στις πηγές του Βαλανάρη, ένας πάπυρος καλοδιατηρημένος, ο οποίος είχε γραμμένο πάνω του έναν άγνωστο μέχρι σήμερα μύθο του Αισώπου. Γραμμένος σε γλώσσα και ορθογραφία της ελληνιστικής εποχής, δεν ήταν δύσκολο να μεταγραφεί στη σύγχρονη δημοτική. Στην Attica Voice ενημερωθήκαμε για το εύρημα από φίλους μελετητές των μύθων του Αισώπου αλλά και άλλους, οι οποίοι ειδικεύονται σε κείμενα της εποχής των Πτολεμαίων και των Σελευκίδων, αλλά εστιάζουν σε κείμενα που εντοπίστηκαν στην ηπειρωτική Ελλάδα. Έτσι, αφού είχαμε το προνόμιο να ενημερωθούμε εγκαίρως για την ανακάλυψη του παπύρου και μάλιστα στη γειτονιά μας, παρουσιάζουμε τον άρτι ανακαλυφθέντα μύθο σαν ένα δώρο στους αναγνώστες μας. Ενδεικτικό είναι πως ο συγκεκριμένος μύθος αποδεικνύει το πόσο βαθιά μέσα στην Ασία είχε προχωρήσει ο προπάτορας των δυναστειών της εποχής, ο Μέγας Αλέξανδρος και πως κάποιος Αίσωπος ζούσε εκατοντάδες χρόνια μετά τον θάνατο του πατέρα των διδακτικών μύθων. Ίσως μάλιστα να ζει ακόμα ανάμεσα μας και να καταγράφει υλικό για νέους μύθους

Καλή ανάγνωση και μη ξεχνάτε πως ο Αίσωπος ήταν εξαιρετικά διορατικός και πως κάθε ομοιότητα με πρόσωπα ή καταστάσεις του σήμερα δεν μπορεί παρά να είναι συμπτωματική

.

Ο Ίωνας, ο Λέων και ο Περικλής

Ο Λέων το βατράχι είχε εκλεγεί  αρχηγός της ζούγκλας με μία διαδικασία εκλογών. Όχι χωρίς αμφισβήτηση, αλλά εκλογών. Μία σχεδόν δημοκρατική διαδικασία δηλαδή, αλλά στις συνθήκες που επικρατούν στη ζούγκλα η δημοκρατία είναι θέμα ερμηνείας. Ίσως αυτό εξηγούσε το ανεξήγητο. Αυτό δηλαδή που δεν καταλάβαινε ο Ίωνας το λιοντάρι και ο Περικλής ο τίγρης που τα έλεγαν στην όχθη του ποταμού  της ασιατικής ζούγκλας.

-Καημένε Περικλή, πως την πάθαμε εμείς τα μεγάλα αιλουροειδή, κυρίαρχοι θηρευτές της ζούγκλας, να την πάθουμε από τον βάτραχο;

-Άμα σε λένε Ίωνα, δεν πας να είσαι και λιοντάρι, ένας βάτραχος θα σε πατήσει αν έχει τους τελάληδες χορτάτους.

Κι έμενε ο Ίωνας ο αληθινός Λέων, με το στόμα ανοιχτό και δεν μπορούσε να χωνέψει τα λόγια του Περικλή του τίγρη. Ήταν βλέπεις αδύνατο να κατανοήσει το πως ένας βάτραχος, όλο γλίτσα, του είχε πάρει την πρωτοκαθεδρία στη ζούγκλα

-Περικλή, από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου, πάντα η δύναμη εξουσίαζε στη ζούγκλα και ποιος θα μπορέσει ποτέ να πει πως ένας βάτραχος μπορεί να έχει περισσότερη δύναμη από ένα λιοντάρι;

-Ίωνα, η δύναμη πια δεν βρίσκεται στα σαγόνια και στα χέρια ή στα πόδια. Τα δυνατά σου σαγόνια ή τα δυνατά μου πόδια, μας βοηθάνε να φάμε εμείς. Τρώμε καλά και οι υπόλοιποι μένουν νηστικοί. Έτσι, τώρα που τους δόθηκε η ευκαιρία να αποφασίσουν ποιος θα είναι ο αρχηγός, μας έδειξαν πως  ποτέ δεν τους ταΐσαμε. Έτσι μας ξηγήθηκαν ανάλογα

-Γιατί ρε Περικλή; Τους έδωσε ο βάτραχος να φάνε;

-Χαχαχα. Μη με κάνεις και γελάω. Τι να τους δώσει ο βάτραχος; Βούρλα από τη λίμνη; Τίποτα δεν τους έδωσε.

-Τότε; Τότε γιατί ρε Περικλή τον ψήφισαν, που ανάθεμα τις εκλογές τους, μη τους κάνω όλους μια χαψιά;

-Ίωνα, και να ήθελε να δώσει σε όλους, δεν θα το έκανε αφού αυτός παίρνει τη μερίδα του αρχηγού, που τη λένε και «μερίδα του Λέοντος» χαχαχα ειρωνεία; Ειρωνεία αλλά καλή, έτσι;

-Και τότε;

-Ίωνα, ο βάτραχος ταΐζει μόνο αυτούς που τον εξυπηρετούν και αυτοί είναι πολύ συγκεκριμένοι.

-Σιγά ρε Περικλή. Ποιους ταΐζει δηλαδή; Τους ελέφαντες; Τους ρινόκερους; Τις μαϊμούδες; Που να τους ταΐσει όλους αυτούς, δεν μπορεί.

-Ίωνα, μένεις μετεξεταστέος και αύριο να έρθεις με τον κηδεμόνα σου. Τι να του προσφέρουν οι ελέφαντες που όλη μέρα λιάζονται και κατεβάζουν κλαριά από τα δέντρα για να τα φάνε; Ή οι μαϊμούδες που όλη μέρα ανεβοκατεβαίνουν στα δέντρα; Ακόμα και οι ρινόκεροι, που όλη μέρα δεν κουνιούνται από τη λάσπη, δεν του είναι χρήσιμοι. Μπορεί και να του φαίνονταν χρήσιμοι αν πετούσαν τη λάσπη που βουτάνε σε κανέναν αντίπαλο, όπως εσύ, αλλά οι ρινόκεροι είναι πολύ έντιμοι για να κάνουν τέτοια πράγματα.

-Και ποιοι είναι οι χρήσιμοι για τον βάτραχο τότε; Τα φίδια;

-Βέβαια τα φίδια του χρειάζονται αλλά όχι για να τον ψηφίσουν τα άλλα ζώα. Του χρειάζονται για να μείνει αρχηγός της ζούγκλας. Έτσι τα ταΐζει καλά, με ό,τι περισσεύει από το τραπέζι και εκείνα του είναι πιστά. Πιο πιστά από σκυλιά στον αφέντη τους.

-Ωραία. Τα φίδια του χρειάζονται όπως χρειάζονταν και σ’ εμένα όταν ήμουν αρχηγός. Μπορεί να μην είναι πιστά όμως τη δουλειά που τους ανέθετα την έκαναν πάντα.  Δάγκωναν τους αντιπάλους. Όπως την κάνουν και για τον βάτραχο. Ποια ζώα όμως ταΐζει και τον έκαναν αρχηγό;

-Ίωνα, όχι μόνο παραμένεις μετεξεταστέος αλλά χάνεις και τη χρονιά. Είσαι ντιπ μπουμπούνας. Και ήθελες να γίνεις και αρχηγός της ζούγκλας κακομοίρη μου. Ποια ζώα είναι αυτά που μιμούνται τη φωνή των άλλων ζώων και τα κάνουν να πιστεύουν πως είναι «δικοί τους» και τα ζώα μετά κάνουν ό,τι κι αν τους πουν;

-Ρε Περικλή! Τους παπαγάλους λες; Τι να κάνουν ρε τα παπαγαλάκια όταν μπορώ να τα καταπιώ για βραδινό, αφού  και ο γιατρός μου είπε να τρώω ελαφριά το βράδυ;

-Σε φάγανε τα παπαγαλάκια Ίωνα κι εσύ δεν πήρες χαμπάρι τίποτα. Κάνε μια βόλτα στη ζούγκλα. Όποιο ζώο και να ρωτήσεις θα σου μιλήσει με τη φωνή και τα λόγια των παπαγάλων. Όλη τη μέρα γυρνάνε μέσα στη ζούγκλα και παπαγαλίζουν αυτά που τους λέει ο βάτραχος να πουν. Μετά γυρίζουν στη λίμνη και αυτός τους πετάει λίγη παπαγαλίνη και τότε αυτά χαρούμενα ακούνε τι θέλει να διαδώσουν την άλλη μέρα και πρωί πρωί ξεκινάνε να μας τρυπάνε τα αυτιά με τις «εντολές του κυρίου» τους. Ξέρεις την παροιμία που λένε οι άνθρωποι Γλιτώσαμε από τα λιοντάρια -σαν κι εσένα Ίωνα- για να μας φάν’ οι ψύλλοι;  Εντάξει η ζούγκλα είναι γεμάτη ψύλλους και τους έχουμε συνηθίσει. Έτσι εμάς μας έφαγαν οι παπαγάλοι.

-Τι είπες ρε Περικλή; Αν πάω δηλαδή και καταβροχθίσω τα παπαγαλάκια θα φύγει από τη μέση ο βάτραχος;

-Ίωνα, παίρνεις μηδέν στον έλεγχο. Και να τα φας τα παπαγαλάκια έρχονται κι άλλα από πίσω για να πάρουν τη θέση τους. Ο βάτραχος, όπως και ο κάθε αρχηγός δεν ξεμένουν από παπαγαλίνη και οι παπαγάλοι, οι τωρινοί και αυτοί που θα έρθουν στη θέση τους, το ξέρουν. Τζάμπα φαΐ  με αντάλλαγμα το τελάλημα και το γλείψιμο, όταν εσύ θα ιδροκοπάς να τρέχεις να πιάσεις καμιά αντιλόπη και όταν γεράσεις δεν θα μπορείς να πιάσεις ούτε χελώνα. Ενώ οι παπαγάλοι θα τρώνε και θα πίνουν στην υγεία του κάθε αρχηγού που θα θέλει να είναι και αύριο αρχηγός. Και ζούνε και πολλά χρόνια π’ ανάθεμα τα.

-Κατάλαβα Περικλή. Ούτε οι ικανότητες ούτε οι αγαθές προθέσεις μετρούν, όταν το ζήτημα είναι η εξουσία. Αυτό που μετράει είναι το πόσα παπαγαλάκια έχει στη δούλεψη του ο καθένας.

-Μπράβο Ίωνα. Προβιβάζεσαι σε λέοντα με απολυτήριο δημοτικού. Όταν αποκτήσεις κι εσύ πολλά δικά σου παπαγαλάκια μπορεί να πάρεις και μάστερ στις πολιτικές επιστήμες και τη σεισμολογία ή τη διαχείριση καταστροφών -που είναι και της μόδας,  άμα λάχει….

Ο Ίωνας το λιοντάρι γύρισε να φύγει σκεφτικός. Μία θλίψη τον έπνιγε αλλά το φιλότιμο του δεν τον άφηνε να καταπιεί τέτοια βρωμιά. Η θλίψη έγινε οργή σιγά σιγά. Σκέφτηκε να πάει μέχρι τη λίμνη να κάνει τον βάτραχο μια μπουκιά και μέσα στην οργή του άρχισε να τρέχει προς τα ‘κει. Ο βάτραχος δεν πρόλαβε καν να κοάσει ένα λόγο ικεσίας. Ο Ίωνας τον κατάπιε και παρ’ όλο που το ζωντανό ακόμα βατράχι του προκαλούσε ενόχληση στον οισοφάγο σωλήνα, αυτός χαιρόταν γεμάτος ικανοποίηση.

Ένα σμήνος παπαγάλοι φάνηκαν στην όχθη. Τους κοίταξε και για μια στιγμή σκέφτηκε να τους φάει αλλά θυμήθηκε τα λόγια του Περικλή «…. Και να τα φας τα παπαγαλάκια έρχονται κι άλλα από πίσω για να πάρουν τη θέση τους». Πήγε στα βούρλα που έκρυβε ο βάτραχος την παπαγαλίνη. Έβγαλε κάμποση με τα μπροστινά του πόδια και άρχισε να καλεί τα παπαγαλάκια:

-Ψιτ ψιτ. Ελάτε να φάτε. Μη φοβάστε. Όσο θα είμαι εγώ ο αρχηγός δεν θα πεινάσετε ποτέ

Το έθνος πρέπει να θεωρεί εθνικόν ό,τι είναι αληθές - Διονύσιος Σολωμός.

Τις τελευταίες ημέρες κάνει ξανά μετά από χρόνια, τον γύρο του διαδικτύου, καβάλα στο Facebook αλλά και αλλού (το βρήκαμε σε ένα site ονόματι «Λόγος της Πέλλας» και ένα άλλο (agiameteora-friends.net) που δεν λειτουργεί αλλά ο» Λόγος της Πέλλας» το αναφέρει ως … πηγή), το  νεκραναστημένο φάντασμα του ανύπαρκτου εύζωνα Κουκίδη, ο οποίος -σύμφωνα με τον μεταπολεμικό μύθο- αυτοκτόνησε πέφτοντας από τον βράχο, τυλιγμένος στην σημαία.

Ο εύζωνας φρουρός της Ακρόπολης, ο Κωνσταντίνος Κουκίδης, δεν άντεξε την ντροπή της παράδοσης του Ιερού Βράχου στο Γερμανό αξιωματικό και, αντί να υποστείλει την ελληνική σημαία για να την παραδώσει όπως τον είχε διατάξει ο διοικητής της γερμανικής φρουράς, την υποστέλλει τραγουδώντας μόνος μπροστά τους Γερμανούς τον εθνικό ύμνο, τυλίγει με αυτή το σώμα του και αυτοκτονεί πέφτοντας στο κενό.

Αυτό θέλει ο μύθος να έγινε. Και πρόκειται για μύθο, όπως αποδεικνύεται τόσο από τα δύο παλιά άρθρα της ομάδας του Ιού της Ελευθεροτυπίας, όσο και από το γεγονός πως όσο και αν ανατρέξει κανείς, αναζητώντας πηγές για το γεγονός, δεν βρίσκει απολύτως τίποτα, τουλάχιστον πριν το 1980. Καμιά άλλη πρωτογενής πηγή, ελληνική ή ξένη, δεν αναφέρει τίποτε για το επεισόδιο του ηρωικού αυτόχειρα ευζώνου. Ασφαλώς η φήμη εξακολουθεί την υπόγεια, προφορική διαδρομή της.

Από τις πηγές αμέσως μετά την απελευθέρωση, ο μόνος που αναφέρει κάτι για τον Κουκίδη είναι ο Μενέλαος Λουντέμης, σε ένα του διήγημα, γραμμένο  τον Οκτώβριο του 1944 ("Τα άλογα του Κουπύλ", από τη συλλογή "Αυτοί που φέρανε την καταχνιά...", Δωρικός 1975). Αλλά και στον δεύτερο τόμο του επίσημου μαρτυρολογίου που εξέδωσε στα 1994 η ΚΑΙ του ΚΚΕ με τίτλο "Έπεσαν για τη ζωή", η αναφορά στον Κώστα Κουκίδη είναι ρητή: Τη στιγμή που άλλοι έδιναν γη και ύδωρ στους χιτλερικούς, ο "Έλληνας στρατιώτης", πιστός στα πατριωτικά ιδανικά, προτίμησε να αυτοκτονήσει "τυλιγμένος με τη γαλανόλευκη, πέφτοντας από τον ιερό βράχο της Ακρόπολης, παρά ν' ανεβάσει στον ιστό τη σβάστικα".

Όλες οι άλλες αναφορές είναι πολύ μεταγενέστερες, μετά το 1980.

Συνοπτικά η αλήθεια

Πόσα περισσότερα αποδεικτικά στοιχεία χρειάζεται κανείς, από τη μαρτυρία του διευθυντή της Διεύθυνσης Ιστορίας Στρατού αντιστρατήγου Κακουδάκη, σε τηλεοπτική εκπομπή το 2000, ότι «Διαπιστώσαμε ότι δεν υπήρξε την περίοδο εκείνη στρατιώτης με το όνομα Κουκίδης Κωνσταντίνος. Στείλαμε έγγραφα σε όλες τις μονάδες, στο ληξιαρχείο, παντού. Πήγαμε στην Πλάκα να ζητήσουμε πληροφορίες. Πραγματική μαρτυρία ως σήμερα δεν έχει υπάρξει». Επίσης, ο τότε επιλοχίας των ευζώνων Α. Μαχιμάρης αρνήθηκε ότι υπήρξε εύζωνος με το όνομα αυτό. Και πώς αλήθεια τεκμηριώνει κανείς αδιάσειστα ότι κάποιος δεν υπήρξε ή κάτι δεν συνέβη;

Αντιγράφουμε από το ιστολόγιο του Νίκου Σαραντάκου «Οι λέξεις έχουν τη δική τους Ιστορία» την ανάρτηση της 29ης Απριλίου 2011, όπου μεταξύ άλλων, ο αντιστράτηγος Κακουδάκης αναφέρει:

«Θα προσπαθήσω να ανακεφαλαιώσω την ιστορία όπως την έχω κατανοήσει. Στις 27 Απριλίου, τη μέρα της εισόδου των Γερμανών στην Αθήνα, οι προφυλακές του στρατού ύψωσαν τη γερμανική σημαία στην Ακρόπολη, στις 8.45 το πρωί, όπως έσπευσαν να γνωστοποιήσουν με τηλεγράφημα στον Χίτλερ ο ίλαρχος Γιακόμπι και ο υπολοχαγός Έλσνιτς. Λίγο αργότερα υψώθηκε σε άλλον ιστό η ελληνική σημαία, πλάι στη γερμανική. Από τις πηγές της εποχής δεν φαίνεται σαφώς αν προηγήθηκε υποστολή της ελληνικής σημαίας ή αν δεν είχε γίνει έπαρσή της εκείνο το ταραγμένο πρωινό, πάντως το βέβαιο είναι τι λίγη ώρα αργότερα και οι δυο σημαίες κυμάτιζαν η μία πλάι στην άλλη. Γερμανικές σημαίες υψώθηκαν επίσης στο δημαρχείο. Η επίσημη παράδοση της Αθήνας (και του Πειραιά) στον Γερμανό στρατιωτικό διοικητή έγινε στις 10.30 από τον δήμαρχο Αμβρόσιο Πλυτά, τον σ τ ρ α τ η γ ό  Κ α β ρ ά κ ο (Σημείωση της Attica Voice: του οποίου το όνομα αδικαιολόγητα  φέρει δρόμος στο Πικέρμι) , τον νομάρχη Αττικής και τον δήμαρχο Πειραιώς, στο καφενείο Παρθενών, γωνία Κηφισίας και Αλεξάνδρας….»  

Όπως είναι φυσικό, σε τέτοιες στιγμές κυκλοφορούν ένα σωρό φήμες· έτσι, κυκλοφόρησε η φήμη ότι ο εύζωνος φρουρός της Ακρόπολης (τότε ακόμα ανώνυμος), αντί να παραδώσει τη σημαία, την τύλιξε γύρω από το σώμα του και έπεσε στο κενό. Τη φήμη αυτή την κατέγραψε στο ημερολόγιό του ο αρχιεπίσκοπος Αθηνών Χρύσανθος, αλλά και ο βρετανός πράκτορας (και μετέπειτα επιφανής ιστορικός) Νίκολας Χάμοντ. Κυκλοφόρησαν και άλλες φήμες τότε: για παράδειγμα, στο δικό του ημερολόγιο ο Ροζέ Μιλιέξ κατέγραψε πως άκουσε ότι Έλληνες στρατιώτες πυροβόλησαν τη σημαία με τη σβάστικα την ώρα της έπαρσής της και την έριξαν από τον ιστό της!

Αρκετές μέρες αργότερα, στις 9 Ιουνίου 1941, σε ανταπόκριση από το Κάιρο, η αγγλική εφημερίδα Ντέιλι Μέιλ, θέλοντας να υπογραμμίσει την εχθρότητα του ελληνικού λαού προς τους κατακτητές, αναφέρει το ίδιο επεισόδιο, μόνο που τώρα δίνει όνομα στον ηρωικό αυτόχειρα εύζωνο: τον ονομάζει Κωνσταντίνο Κουκίδη.

Αναλυτικότερη πληροφόρηση θα βρείτε στις αναφερθείσες στο κείμενο  πηγές, δηλαδή

• Στα άρθρα του Ιού της Ελευθεροτυπίας, από το 2004 α και β
• Στην ανάρτηση του Νίκου Σαραντάκου «Ο ανύπαρκτος ήρωας Κωνσταντίνος Κουκίδης»
• ΕΡΤ αρχείο, ΣΑΝ ΠΑΡΑΜΥΘΙ (Εκπομπή της ΕΤ-1, του Νίκου Παπαθανασίου, με παρουσιαστή τον Τάκη Σπηλιόπουλο, 26/4/2000). Στην εκπομπή μετέχουν οι Ιωάννης Κακουδάκης, Γιώργος Αποστολίδης, Τάσος Κοντογιαννίδης, Γρηγόρης Φαράκος, Μανόλης Γλέζος και παρεμβαίνουν ο Γεώργιος Αλέξανδρος Μαγκάκης, ο Δημήτρης Αβραμόπουλος, καθώς και κάποιοι μάρτυρες ή συλλέκτες στοιχείων για την υπόθεση. Πολύ ενδιαφέρουσα "ζωντανή" προσπάθεια να τεκμηριωθεί ο θρύλος, που αναδεικνύει την ανυπαρξία τεκμηριωμένων στοιχείων. Ρητή αναφορά στη "χρησιμότητα" να εμφανίζεται ο θρύλος ως πραγματική ιστορία.

Εντύπωση δε προκαλεί πως στον αιώνα του διαδικτύου, κάποιοι έχουν γεμίσει το YouTube με βίντεο περί Κουκίδη, πλην όμως η απουσία ιστoρικών τεκμηρίων και μαρτυριών κάνει πάταγο

ΥΓ Κάποιοι "καλοπροαίρετοι" προσπάθησaν να παραλληλίσουν τον ανύπαρκτο Κουκίδη με τυς υπαρκτούς Γλέζο και Σιάντα. Δεν νομίζουμε πως αξίζει να κάνουμε το παραμικρό σχόλιο και να εξηγήσουμε τη διαφορά μεταξύ πραγματικού και φανταστικού