Σε μία χώρα που βρίσκεται στη θέση 108 σε ό,τι αφορά στην ελευθερία και την ανεξαρτησία της ενημέρωσης, η -μερική έστω- καταδίκη του alterthess.gr στην αγωγή μεγαλοστελέχους της "Ελληνικός Χρυσός ΑΕ" εναντίον της σελίδας και της δημοσιογράφου της, αποτελεί άλλο ένα καρφί στο φέρετρο της δημοκρατίας. Στη χώρα που τα επίσημα και ημιεπίσημα ενημερωτικά μέσα ελέγχονται από τις εξουσίες (από την κεντρική μέχρι τις τοπικές μέσω χρηματοδοτήσεων, αγοράς διαφήμισης και μεθοδεύσεων τύπου "λίστας Πέτσα"), οι φωνές που ελέγχουν τα κακώς κείμενα ενοχλούν. Στον βάλτο της διαρκούς αναπαραγωγής προκατασκευασμένων δελτίων τύπου από κέντρα εξουσίας, ο καθαρός αέρας του ελέγχου της ασυδοσίας των εξουσιαστών, είναι ανεπιθύμητος. Μηνύσεις και αγωγές που εργαλειοποιούν τη Δικαιοσύνη στην κατεύθυνση της κατάργησης του θεμέλιου λίθου της δημοκρατίας, δηλαδή του ελέγχου των εξουσιών, είναι κατακριτέες και καταδικαστέες. Όπως έγραψε και ο Εισαγγελέας που έκρινε μήνυση κατά της Attica Voice και του ιστολογίου Δασαμάρι SOS από "επίσημες ενημερωτικές σελίδες": Τα Μέσα κρίνουν και κρίνονται και ως εκ τούτου απέρριψε και κατέκρινε τους μηνυτές, δικαιώνοντας την Attica Voice. Δεν αρκεί όμως η οξυδέρκεια και η επιστημονική κατάρτιση των δικαστικών λειτουργών. Η θέσπιση σχετικής νομοθεσίας είναι πιο απαραίτητη σήμερα από ποτέ. Το παράδειγμα του Alterthess.gr το καθιστά σαφές.  Αναδημοσιεύουμε ανάρτηση του alterthess.gr σχετικά με την ανακοίνωση του Διεθνούς Ινστιτούτου Τύπου  για την υπόθεση της αγωγής κατά του alterthess και της δημοσιογράφου Σταυρούλας Πουλημένη.

Ανακοίνωση έξι διεθνών οργανώσεων Τύπου για την καταδικαστική απόφαση κατά του Alterthess

Το Διεθνές Ινστιτούτο Τύπου (International Press Institute) μαζί με τους εταίρους του στο Media Freedom Rapid Response (MFRR) εκφράζει την απογοήτευσή του για την πρόσφατη δικαστική απόφαση σχετικά με την αγωγή SLAPP κατά του ανεξάρτητου ελληνικού μέσου ενημέρωσης Alterthess και μιας από τις δημοσιογράφους του, της Σταυρούλας Πουλημένη.

Το IPI υπενθυμίζει ότι στις αρχές του 2023 δικαστήριο της Αθήνας έκανε εν μέρει δεκτή την αγωγή που κατέθεσε πρώην υψηλόβαθμο στέλεχος της εταιρείας εξόρυξης χρυσού Hellas Gold, επιδικάζοντας στο συνεργατικό μέσο ενημέρωσης 3.000 ευρώ ως αποζημίωση στον ενάγοντα.

Όπως έχει ήδη αναφερθεί, η αγωγή προέκυψε από δικαστικό ρεπορτάζ που είχε δημοσιεύσει η δημοσιογράφος τον Οκτώβριο του 2020 σχετικά με την πρωτοβάθμια ποινική καταδίκη δύο στελεχών της Hellas Gold για την φερόμενη ρύπανση των υδάτινων πηγών στη Βόρεια Χαλκιδική από την εταιρεία. Μετά από μια πρώτη έφεση, οι καταδίκες επιβεβαιώθηκαν στο Εφετείο τον Σεπτέμβριο του 2021, όπως είχε αναφέρει τότε το Alterthess.

Ένα μήνα αργότερα, τον Οκτώβριο του 2021, ένα από τα στελέχη, ο Ευστάθιος Λιάλιος, κατέθεσε αγωγή που βασίστηκε εν μέρει στον Κανονισμό της ΕΕ για τη Γενική Προστασία Δεδομένων (GDPR), με την οποία ζητούσε αποζημίωση 100.000 ευρώ, υποστηρίζοντας ότι η δημοσιογράφος τον δυσφήμισε και παραβίασε παράνομα τα προσωπικά του δεδομένα, δημοσιεύοντας το πλήρες όνομα και τη θέση του κατά την αναφορά της πρωτόδικης καταδίκης. Έπειτα από δεύτερη έφεση, οι καταδίκες και των δύο στελεχών ανατράπηκαν στη συνέχεια από ανώτερο δικαστήριο τον Μάιο του 2022, όπως ανέφερε τότε και το Alterthess.

Το Διεθνές Ινστιτούτο Τύπου σημειώνει μεταξύ άλλων αναφερόμενο στην καταδικαστική απόφαση πως «το Πρωτοδικείο της Αθήνας απέρριψε τον ισχυρισμό του Λιάλιου για δυσφήμιση, αλλά τάχθηκε υπέρ του ενάγοντος όσον αφορά τον ισχυρισμό του για παραβίαση του Γενικού Κανονισμού Προσωπικών Δεδομένων, επιδικάζοντας αποζημίωση για “ηθική βλάβη”».

«Αν και η αποζημίωση ήταν σημαντικά χαμηλότερη από τα 100.000 ευρώ που είχε αρχικά ζητηθεί, πιστεύουμε ότι οι επιπτώσεις αυτής της απόφασης ξεπερνούν κατά πολύ τα χρηματικά όρια και αγγίζουν αρχές θεμελιώδεις για την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης» σημειώνει το IPI εξηγώντας ότι «με την καταδίκη μιας δημοσιογράφου για τη δημοσιοποίηση λεπτομερειών σχετικά με μια πρωτοβάθμια ποινική καταδίκη, η ετυμηγορία του δικαστηρίου υπονομεύει τις αρχές τόσο της ανοικτής δικαιοσύνης όσο και του δικαστικού ρεπορτάζ. Η εν λόγω δίκη διεξήχθη σε ανοικτή συνεδρίαση, χωρίς περιορισμούς στην ενημέρωση, και η πρωτοβάθμια ετυμηγορία ανακοινώθηκε δημοσίως στο δικαστήριο. Η αναφορά ειδήσεων σχετικά με την καταδίκη, συμπεριλαμβανομένων των ονομάτων και των θέσεων των ατόμων, αποτελεί συνήθη δημοσιογραφική πρακτική σε όλο τον κόσμο» σημειώνει στην ανακοίνωση που συνυπογράφει με άλλες πέντε οργανώσεις για την Ελευθερία του Τύπου.

Σύμφωνα με το IPI, το σκεπτικό του δικαστηρίου ότι η δημοσιογράφος θα έπρεπε να είχε ζητήσει τη συγκατάθεση του ατόμου για τη δημοσίευση του ονόματος και της θέση του «είναι εντελώς αδικαιολόγητο».

Όπως αναφέρει η σχετική ανακοίνωση των έξι οργανώσεων «οι πολίτες που ζουν στη Χαλκιδική και τη Βόρεια Ελλάδα έχουν δικαίωμα να λαμβάνουν έγκαιρη ενημέρωση για τα άτομα που κρίνονται ένοχα σε πρώτο βαθμό, ειδικά όταν πρόκειται για ένα θέμα σοβαρού δημόσιου ενδιαφέροντος, όπως η ρύπανση των υδάτων στην περιοχή τους. Συνεπώς, το δικαίωμα των μέσων ενημέρωσης να δημοσιεύουν τέτοιες πληροφορίες υπερτερεί σαφώς της προσδοκίας ιδιωτικότητας ενός καταδικασθέντος ατόμου. Παρόλο που οι καταδικαστικές αποφάσεις των στελεχών μπορεί αργότερα να ανατράπηκαν, τον Οκτώβριο του 2020 ήταν σαφώς προς το δημόσιο συμφέρον να αναφερθεί το πρώτο στάδιο της δικαστικής διαδικασίας».

Οι διεθνείς οργανώσεις τονίζουν ότι η απόφαση αυτή δημιουργεί ένα επικίνδυνο νομικό προηγούμενο. «Εάν η απόφαση αυτή ισχύσει, θα μπορούσε να προκαλέσει ένα κύμα παρόμοιων αγωγών που θα βασίζονται στον ΓΚΠΔ για τη φίμωση της δημοσιογραφικής πληροφόρησης δημόσιου συμφέροντος και τη διατήρηση ορισμένων πληροφοριών ως μυστικών. Συνεπώς, η απόφαση αυτή κινδυνεύει να ενθαρρύνει άλλα ισχυρά άτομα ή εταιρείες να χρησιμοποιήσουν τους κανονισμούς του ΓΚΠΔ για να προσπαθήσουν να κρατήσουν ορισμένες πληροφορίες ή ονόματα εκτός δημόσιας σφαίρας. Πιστεύουμε, επομένως, ότι η απόφαση αυτή αποτελεί απειλή για την ελευθερία του Τύπου στην Ελλάδα, η οποία ήδη βρίσκεται υπό σημαντική πίεση».

Οι οργανώσεις του MFRR αποφάσισαν να παράσχουν χρηματοδότηση για την κάλυψη των νομικών εξόδων που απαιτούνται για την έφεση. Επιπλέον, εκφράζουν την ελπίδα τους ότι το δικαστήριο θα αναγνωρίσει τα ζητήματα που διακυβεύονται και τελικά θα ανατρέψει αυτή την ανησυχητική πρωτοβάθμια απόφαση. Η εξασφάλιση ενός δίκαιου αποτελέσματος θα είναι σημαντική όχι μόνο για τo Alterthess και τη Σταυρούλα Πουλημένη, αλλά και για όλους τους δημοσιογράφους που πραγματοποιούν παρόμοιο έργο στην Ελλάδα.

Δείτε ολόκληρη την ανακοίνωση που υπογράφουν οι παρακάτω οργανώσεις:

ARTICLE 19 Europe

European Centre for Press and Media Freedom (ECPMF)

European Federation of Journalists (EFJ)

Free Press Unlimited (FPU)

International Press Institute (IPI)

OBC Transeuropa (OBCT)

Πηγή

Για να μη ξεχνιόμαστε (πηγή JoDi graphics)

Ακόμη μία δίωξη δημοσιογράφου βρίσκεται στο επίκεντρο διεθνών οργανισμών προστασίας της ελευθεροτυπίας. Αυτή τη αφορά πρόκειται για αγωγή της εταιρείας ενέργειας WRE ΗELLAS κατά του δημοσιογράφου της Εφημερίδας των Συντακτών Τάσου Σαραντή. Όπως αναφέρει η Media Freedom Rapid Response ο δημοσιογράφος πρόκειται να παρουσιαστεί ενώπιον δικαστηρίου στις 10 Φεβρουαρίου του 2022 κατηγορούμενος για «ψευδείς δημοσιεύσεις» για την κατασκευή αιολικού πάρκου στην Πελοπόννησο.

Στην αγωγή της, η ενάγουσα εταιρεία ενέργειας WRE HELLAS κατηγόρησε την εφημερίδα για συκοφαντική δυσφήμιση, υποστήριξε ότι είχε υπονομεύσει την εικόνα της και παρεμπόδισε την ικανότητά της να δραστηριοποιείται επιχειρηματικά. Η εταιρεία κατέθεσε αγωγή εναντίον του δημοσιογράφου και της εφημερίδας στις 23 Ιουνίου 2020, αλλά η ακροαματική διαδικασία είχε καθυστερήσει πολλές φορές λόγω της πανδημίας.

SLAPP με στόχο την οικονομική εξάντληση

Η ΜFRR αναφέρει ότι: «ο Τ. Σαραντής χαρακτήρισε τη μήνυση ως «χαρακτηριστικό παράδειγμα» Στρατηγικής Αγωγής κατά της Συμμετοχής σε Δημοσία Ζητήματα (SLAPP), η οποία, όπως είπε, έχει στόχο να πιέσει όσους επικρίνουν τις επιχειρηματικές επιλογές της εταιρείας επιδιώκοντας την οικονομική τους εξάντληση. Η αγωγή αφορά ρεπορτάζ που συνέταξε ο Σαραντής με τίτλο «Οι ανεμογεννήτριες “γεννούν” βιομηχανία διώξεων» που δημοσιεύτηκε στην ΕΦΣΥΝ στις 29 Δεκεμβρίου 2019. Στην αγωγή της η WRE HELLAS ζήτησε 225.000 ευρώ από τη συνεταιριστική εφημερίδα και τον Σαραντή υποστηρίζοντας ότι πρόκειται για δημοσίευση ψευδών, συκοφαντικών και προσβλητικών αξιώσεων κατά της εταιρείας, που δημιουργούν προβλήματα στην εταιρεία και βλάπτουν άμεσα την επιχειρηματική της δραστηριότητα (…) στο πλαίσιο ενορχηστρωμένου σχεδίου”. Η WRE Hellas ζήτησε επίσης άλλα 1000 ευρώ για κάθε αναφορά στο όνομά της και 12μηνη κράτηση τόσο του δημοσιογράφου όσο και του προέδρου του διοικητικού συμβουλίου της εφημερίδας. Αν και πρόκειται για αστική αγωγή, η WRE Hellas μπορεί να απαιτήσει ποινή φυλάκισης γιατί η ελληνική νομοθεσία ορίζει ότι τα μέρη που δεν συμμορφώνονται με τη δικαστική απόφαση πρέπει να εκτίσουν φυλάκιση. Η ΕΦΣΥΝ απέρριψε τις κατηγορίες της WRE Hellas και είπε ότι η εφημερίδα εμμένει πλήρως στο ρεπορτάζ του Σαραντή. Η εφημερίδα αρνήθηκε να αφαιρέσει το άρθρο από την ιστοσελίδα της κατά το αίτημα της εταιρείας ενέργειας, καθώς εξακολουθεί να υποστηρίζει το μήνυμά του».

Στην αναφορά του οργανισμού βρίσκονται και οι πολλές αγωγές από την WRE Hellas, εταιρεία ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, κατά ατόμων και οργανώσεων που διαμαρτυρήθηκαν για την εγκατάσταση αιολικού πάρκου στο χωριό Κουλέντια του δήμου Μονεμβασιάς στην Πελοπόννησο. Μεταξύ αυτών που στοχοποιούνται στις μηνύσεις είναι ο δήμαρχος του χωριού και ολόκληρο το δημοτικό συμβούλιο Μονεμβασιάς, αποτελούμενο από 27 μέλη, και άλλα 10 άτομα. Επίσης, η εταιρεία μήνυσε τη «Συντονιστική Επιτροπή Αγώνα ενάντια στην εγκατάσταση Αιολικών Σταθμών και Δικτύου Υψηλής Τάσης», τον Περιβαλλοντικό & Πολιτιστικό Σύλλογο Μονεμβασίας/Χερσονήσου Μαλέα «ΑΡΤΕΜΙΣ» καθώς και δύο περιφερειακούς ραδιοφωνικούς σταθμούς (Μουσικός Παλμός 94,5 FM και Fly FM 89,7) γιατί φιλοξένησαν τις απόψεις ορισμένων από τους προαναφερθέντες.

ΕΣΗΕΑ: Να σταματήσει επιτέλους η βιομηχανία διώξεων κατά δημοσιογράφων και ΜΜΕ 

Σε ανακοίνωσή του το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΣΗΕΑ χαρακτήρισε την υπόθεση σε βάρος του Σαράντη «την τελευταία περίπτωση του ακήρυχτου πολέμου κατά του ρεπορτάζ και της τεκμηριωμένης κριτικής στις επιχειρήσεις». Η ΕΣΗΕΑ διαμαρτυρήθηκε για τις αγωγές επιχειρηματικών ομίλων κατά δημοσιογράφων και μέσων ενημέρωσης «με προφανή στόχο την υπονόμευση της ελευθεροτυπίας». «Το φαινόμενο λαμβάνει ανησυχητικές διαστάσεις και στη χώρα μας, ενώ βρίσκεται στο επίκεντρο των παρεμβάσεων τόσο της Ευρωπαϊκής όσο και της Διεθνούς Ομοσπονδίας Δημοσιογράφων», προσθέτοντας ότι «οι απόπειρες εκφοβισμού, ηθικής και οικονομικής εξόντωσης των λειτουργών της Ενημέρωσης δεν είναι δυνατόν να γίνουν ανεκτές».

Πηγή: Alterthess

.

Σημείωση: Παρόμοια SLAPP μήνυση έχουν δεχτεί και η Attica Voice και το ιστολόγιο Δασαμάρι SOS από τις τοπικές ιστοσελίδες ης Ραφήνας, RPN και IRafina,  για τη σάτιρα και την κριτική που ασκούν. Είναι της μόδας η φίμωση των ελεύθερων φωνών και της κριτικής με την εργαλειοποίηση της δικαιοσύνης, πράγμα που αποκτά διαστάσεις απειλής για τη δημοκρατία και την ελευθερια της έκφρασης.