Ζώνη Ενδιαφέροντος ονόμαζαν οι Ναζί μια περιοχή ακτίνας κάποιων χιλιομέτρων γύρω από τα στρατόπεδα συγκέντρωσης/εξόντωσης, μέσα στην οποία ίσχυαν ιδιαίτερες συνθήκες στην προσπάθειά τους να διαφυλάξουν το απόρρητο των επιχειρήσεων εξόντωσης των Εβραίων, Ρομά, ομοφυλόφιλων και όσων άλλων οι Ναζί είχαν αποφασίσει πως είναι υπάνθρωποι

“Ζώνη ενδιαφέροντος” ονομάζεται και η ταινία του Τζόναθαν Γκλέιζερ που διαδραματίζεται δίπλα στην περίφραξη του διαβόητου στρατοπέδου συγκέντρωσης στο Άουσβιτς, εκεί όπου ο διοικητής του στρατοπέδου,  Ρούντολφ Ες, μαζί με τη σύζυγό του, έχουν στήσει έναν παράδεισο ακριβώς δίπλα από την κόλαση.

Στη “Ζώνη Ενδιαφέροντος”, ο Γκλέιζερ θέτει δύο ερωτήματα. Το πρώτο είναι το πόσο εύκολα μπορεί το Κακό να πάρει τη μορφή μιας κανονικότητας, εκτελούμενης από κανονικούς ανθρώπους. Το δεύτερο είναι πώς μπορούν, όσοι δεν συμμετέχουν στο Κακό, να το ανέχονται και να προσποιούνται πώς δεν υπάρχει.

Στο πρώτο ερώτημα έχει απαντήσει, καλύπτοντας για λογαριασμό του περιοδικού "New Yorker" τη δίκη του Άντολφ Άιχμαν στο Ισραήλ, η Γερμανοεβραία φιλόσοφος Χάνα Άρεντ, η οποία παρουσίασε  τον διαβόητο εγκληματία όχι σαν ένα ιδιαίτερο απάνθρωπο κτήνος, αλλά σαν έναν  απλό γραφειοκράτη, ανίκανο να σκεφτεί και να αμφισβητήσει το σύστημα που τον μετατρέπει σε τέρας. «Όσο πιο πολύ τον άκουγες να μιλάει, τόσο πιο εμφανές γινόταν ότι η αδυναμία του να μιλήσει συνδεόταν στενά με την αδυναμία του να σκεφτεί, και πιο συγκεκριμένα να σκεφτεί από τη σκοπιά ενός άλλου», γράφει η Άρεντ για τον Άιχμαν … « Το πρόβλημα ήταν ότι υπήρχαν πολλοί σαν κι αυτόν και ότι οι περισσότεροι τους δεν ήταν διεστραμμένοι ούτε σαδιστές, αλλά ήταν, και εξακολουθούν να είναι, φοβερά και τρομερά φυσιολογικοί. Απ’ αυτήν την άποψη αυτό που είναι ακόμη πιο τρομακτικό από όλες τις θηριωδίες είναι ότι αυτός ο εγκληματίας νέου τύπου διαπράττει τα εγκλήματά του σε συνθήκες όπου αδυνατεί να ξέρει και να νοιώθει πως κάνει κάτι κακό»

Η ταινία παρακολουθεί την ατάραχη και “ειδυλλιακή” καθημερινότητα της επταμελούς οικογένειας του διοικητή του στρατοπέδου. Με αργά και ακίνητα πλάνα μας μεταφέρει εικόνες αποστειρωμένης ευτυχίας. Βόλτες για μπάνιο, παιχνίδι στον κήπο, απογευματινό τσάι και ανάλαφρες κουβεντούλες, διάβασμα παραμυθιών στα παιδιά, εντολές στις υπηρέτριες. Και όλα αυτά τη στιγμή που, ακριβώς δίπλα, βασιλεύει η βία και η φρίκη

Δυστυχώς, οι άνθρωποι δεν διδάσκονται τίποτα από την Ιστορία. Τα πρώην θύματα έγιναν θύτες, οι Ισραηλινοί πήραν τη θέση των Ναζί και η Γάζα έγινε το νέο Άουσβιτς. Η παγκόσμια κοινότητα παρακολουθεί αδιάφορη τη γενοκτονία και την ίδια στιγμή η γελοία και δουλική κυβέρνηση του Μητσοτάκη (αλλά και πολλές άλλες κυβερνήσεις της Δύσης) συλλαμβάνουν όσους προσπαθούν να συμπαρασταθούν στους βασανιζόμενους Παλαιστίνιους

Για τη νέα “Ζώνη ενδιαφέροντος” και την παγκόσμια αδιαφορία για τη σφαγή ενός λαού σε ένα τεράστιο στρατόπεδο εξόντωσης που λέγεται Γάζα, γράφει ο Άρης Χατζηστεφάνου στο Infowar

Στα σχεδόν δύο χρόνια που παρακολουθώ τη γενοκτονία δεν έχω ξαναδεί αξιωματούχους διεθνών οργανισμών και ανθρωπιστικών οργανώσεων στη Νέα Υόρκη να βρίσκονται σε τέτοια κατάσταση σοκ από τις εικόνες και τις πληροφορίες που λαμβάνουν από τη Γάζα.

Τα επόμενα 24ωρα έρχονται εκατόμβες νεκρών ενώ το Ισραήλ και οι ΗΠΑ μπλοκάρουν συνειδητά κάθε δυνατότητα τερματισμού του λιμού. Άνθρωποι θα κάθονται απλώς σε μια γωνία δίπλα σε κάποιο βομβαρδισμένο κτίριο της Γάζας και θα σβήνουν ο ένας μετά τον άλλο κρατώντας τα παιδιά τους στην αγκαλιά τους. Ζούμε το ολοκαύτωμα της εποχής μας, παρακολουθώντας σε ζωντανή σύνδεση τη σφαγή ενός λαού σε ένα τεράστιο στρατόπεδο εξόντωσης που λέγεται Γάζα.

Συνηθίσαμε να λέμε ότι ζούμε στη “Ζώνη Ενδιαφέροντος” σαν τις οικογένειες των ναζί που έμεναν δίπλα στα κρεματόρια και συνέχιζαν κανονικά τις καθημερινές τους δραστηριότητες. Αυτοί όμως είχαν μπροστά τους μεγάλους τοίχους που τους εμπόδιζαν να δουν τι γίνεται μέσα. Γνώριζαν αλλά δεν έβλεπαν. Η δική μας γενιά και γνωρίζει και βλέπει. Αλλά συνεχίζει απτόητη τις καθημερινές της δραστηριότητες.

Εμείς το χτίσαμε το κρεματόριο. Οι δημοσιογράφοι που “βλέπαμε” αποκεφαλισμένα μωρά και μαζικούς βιασμούς εκεί που δεν υπήρχαν, για να εξανδραποδίσουμε τον Παλαιστινιακό λαό και να δικαιολογήσουμε τον αφανισμό του. Οι καταναλωτές που συνεχίζαμε να αγοράζουμε προϊόντα εταιρειών που τροφοδοτούσαν την ισραηλινή μηχανή του πολέμου. Οι πολιτικοί που λάμβαναν εκθέσεις για την γενοκτονία και τις έκρυβαν στα συρτάρια τους για να υπογράψουν μια ακόμη συμφωνία εμπορικής και στρατιωτικής συνεργασίας με τους δολοφόνους. Οι καλλιτέχνες που δεν άλλαξαν μια γραμμή στο πρόγραμμά τους για να καταγγείλουν τη γενοκτονία της εποχής τους. Οι πανεπιστημιακοί που άφηναν τα ιδρύματά τους να συνεργάζονται με τους φονιάδες. Και ακόμη χειρότερα όσοι νομιμοποιούσαν την βασική γραμμή άμυνας του Ισραήλ – πώς όποιος ασκεί κριτική στα εγκλήματά του είναι αντισημίτης.

Αποκρύψαμε και από τους ίδιους μας τους εαυτούς ότι ένα κράτος δεν μπορεί να πραγματοποιήσει γενοκτονία εάν πρώτα δεν έχει πετύχει τον εκφασισμό της δικής του κοινωνίας. Και αφήναμε αυτή την εκφασισμένη κοινωνία να αγοράζει τα σπίτια μας και να μπαίνει στα Airbnb μας, κουνώντας μπροστά στα μάτια μας τη σημαία-σύμβολο της φρίκης. Αν κυμάτιζαν τη σβάστικα θα θεωρούσαμε λογικό να μην τους επιτρέψουμε να αποβιβαστούν στα λιμάνια μας. Οι σημερινές μας επιφυλάξεις ουσιαστικά σημαίνουν ότι δεν θεωρούμε τη γενοκτονία των Παλαιστινίων άξια λόγου σε σχέση με άλλες γενοκτονίες.

Κρυφτήκαμε πίσω από δέκα ηρωικούς αρνητές στράτευσης και χίλιους διαδηλωτές στο Τελ Αβίβ για να πούμε ότι υπάρχει και το “άλλο Ισραήλ” και συνεπώς δεν πρέπει να κάνουμε πολιτιστικό, ακαδημαϊκό ή τουριστικό μποϊκοτάζ.

Αφήσαμε το Ισραήλ να βομβαρδίζει στόχους αμάχων στη Μεσόγειο και να απάγει μέλη ανθρωπιστικών αποστολών. Μιλάω για λευκούς δυτικούς ακτιβιστές. Για αυτούς με το πιο σκούρο δέρμα στην Παλαιστίνη, στο Λίβανο και τη Συρία, ποιος χέστηκε; Δεν έχουν ξανθά μαλλιά και μπλε μάτια και δεν γράφουν καλά στις φωτογραφίες μας.

Η Αριστερά και η αναρχία ξέχασαν το δικαίωμα των λαών στην ένοπλη πάλη για την προστασία της ζωής και της αξιοπρέπειάς τους. Για την ακρίβεια το καταδίκασαν, ρητά ή σιωπηρά. «Ναι αλλά η Χαμάς…». Το αντιπολεμικό κίνημα στην Ελλάδα κοιμόταν για σχεδόν δύο χρόνια και ξύπνησε στο τέλος της παράστασης για να χειροκροτήσει ένα έργο που δεν είδε. Το κέντρο ξέχασε ότι τα κράτη που πραγματοποιούν επιθετικούς πολέμους προς όλες τις γειτονικές τους χώρες σταματάνε μόνο με την ανάληψη στρατιωτικής δράσης, όπως έγινε με τη Γερμανία του Χίτλερ. Σε έναν πλανήτη οκτώ δισεκατομμυρίων ανθρώπων πήραν τα όπλα για τους Παλαιστίνιους μόνο οι Χούθι. Και τους καταδικάσαμε και αυτούς γιατί απειλούσαν τα συμφέροντα των εφοπλιστών μας, που εκδίδουν τις εφημερίδες μας και πληρώνουν το μισθό μας.

Είναι αργά να σώσουμε την ψυχή μας. Ελπίζω τα παιδιά μας, να μας κοιτάνε με αποτροπιασμό και να μας φτύνουν για την κατάντια μας.

Ας μην σταματήσουμε όμως, την προσπάθεια – όσοι τουλάχιστον θέλαμε να λέμε ότι προσπαθήσαμε. Αν μπορείς να σώσεις έναν άνθρωπο από το να πεθάνει από την πείνα -έναν- αξίζει να παλέψεις με νύχια και με δόντια. Σκέψου ένα παιδί να πνίγεται λίγα μέτρα μακριά σου στη παραλία ή να σωριάζεται μπροστά σου στο πεζοδρόμιο. Αν μπορείς να βοηθήσεις αυτό μπορείς να το κάνεις και για ένα παιδί στην Παλαιστίνη. Σκέψου το να μεγαλώνει, να διαβάζει ένα βιβλίο και να κάνει για πρώτη φορά έρωτα.

Δε θα είσαι ήρωας. Απλώς θα έχεις μειώσει λίγο την ντροπή σου.

Στην προσπάθειά του να καταλάβει γιατί οι επισκέπτες που έστελνε το Facebook στην ιστοσελίδα του μειώθηκαν κατά τουλάχιστον 80% λίγες ημέρες μετά την επιχείρηση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου του 2023, ο Άρης Χατζηστεφάνου του infowar αντιλήφθηκε ότι έπεσε θύμα μιας μορφής σιωπηρής λογοκρισίας, του περίφημου shadow banning, που συμβαίνει όταν μια πλατφόρμα όπως το Facebook ή το Χ (πρώην Twitter) δεν εμφανίζει τις αναρτήσεις σε όσους σε ακολουθούν.

Σύμφωνα με αποκαλύψεις που έκανε αυτή την εβδομάδα το Al Jazeera, στην καρδιά του μηχανισμού βρίσκεται ο Ισραηλινός Γκάι Ρόσεν, τον οποίο ο Μαρκ Ζούκερμπεργκ τοποθέτησε στη θέση του επικεφαλής Ασφάλειας Πληροφοριών της Meta, της μητρικής εταιρείας του Facebook. Προηγουμένως ο Ρόσεν είχε περάσει από τη διαβόητη «μονάδα 8200», την υπηρεσία πληροφοριών και κυβερνοπολέμου του IDF, που μεταξύ άλλων έχει λειτουργήσει και σαν εκκολαπτήριο των εταιρειών που δημιούργησαν το Predator και το Pegasus.

Η εικόνα είναι ανάλογη σε όλες σχεδόν τις αμερικανικές πλατφόρμες. Σύμφωνα με τον ερευνητή του Πανεπιστημίου του Λιντς, Αλαν Μακλέοντ, στην Google εργάζονται τα τελευταία χρόνια 99 πρώην στελέχη της «μονάδας 8200» ενώ στη Meta πρώην «κυβερνοστρατιώτες» του IDF καταλαμβάνουν θέσεις- κλειδιά στο Εποπτικό Συμβούλιο (Εμι Πάλμορ), στο Κέντρο Ερευνών του Messenger (Εϊάλ Κλέιν) και σε τουλάχιστον άλλες δέκα κομβικές θέσεις.

Μιλώντας επωνύμως αλλά και υπό καθεστώς ανωνυμίας στο Al Jazeera προγραμματιστές και υπάλληλοι του Facebook περιέγραψαν ένα καφκικό σκηνικό απειλών, διώξεων και απολύσεων στο εσωτερικό της εταιρείας που στόχο έχει να μην αποκαλυφθούν οι μηχανισμοί με τους οποίους η Meta φιμώνει φωνές που αντιδρούν στα εγκλήματα του Ισραήλ. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, πολλοί τεχνικοί απολύθηκαν όταν κατήγγειλαν ότι οι αλγόριθμοι κατατάσσουν τα σχόλια εναντίον του Ισραήλ σαν spam ή ακόμη και σαν «πορνογραφικό περιεχόμενο».

Ακολουθεί ολόκληρο το αποκαλυπτικό άρθρο του Άρη Χατζηστεφάνου, όπως αυτό δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα των Συντακτών. Ένα πολύ ενδιαφέρον άρθρο που αποδεικνύει το βαθμό διείσδυσης του Ισραηλινού κράτους στις αμερικανικές διαδικτυακές πλατφόρμες, κάτι που όπως όλα δείχνουν συμβαίνει σε ολόκληρο τον αμερικανικό κρατικό μηχανισμό. Δύσκολο πια να ξεχωρίσουν τα αμερικανικά από τα ισραηλινά συμφέροντα και είναι τέτοια η διεισδυση των Ισραηλινών που μερικές φορές αναρωτιέσαι ποιος από τους δύο εταίρους έχει το πάνω χέρι

Προσπαθώντας να καταλάβω γιατί οι επισκέπτες που έστελνε το Facebook στην ιστοσελίδα μου μειώθηκαν κατά τουλάχιστον 80% λίγες ημέρες μετά την επιχείρηση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου του 2023, βρέθηκα αντιμέτωπος με μια μορφή σιωπηρής λογοκρισίας από τις μεγαλύτερες αμερικανικές πλατφόρμες του διαδικτύου. Ιστορίες με πρώην αξιωματούχους του IDF και αλγόριθμους που θα καθορίσουν την ελευθερία του λόγου στον 21ο αιώνα.

Έχετε προσπαθήσει να φωνάξετε στον ύπνο σας για να διαπιστώσετε ότι βγαίνει μόνο ένας ψίθυρος τον οποίο δεν ακούει κανείς; Επιστήμονες υποστηρίζουν ότι πρόκειται για μια μορφή μυϊκής παράλυσης την οποία προκαλεί ο εγκέφαλός μας στο στάδιο του ύπνου REM για να μας προστατεύσει από το να πραγματοποιούμε τις κινήσεις που βλέπουμε στα όνειρά μας. Τι γίνεται όμως αν αυτός ο παράλληλος κόσμος του ονείρου είναι ο κυβερνοχώρος και η «παράλυση» προκαλείται από ιδιωτικές επιχειρήσεις και δισεκατομμυριούχους όπως ο Ελον Μακ ή ο Μαρκ Ζούκερμπεργκ;

Εδώ και χρόνια εκατοντάδες χρήστες του ίντερνετ καταγγέλλουν το φαινόμενο του shadow banning, όταν δηλαδή μια πλατφόρμα όπως το Facebook ή το Χ (πρώην Twitter) δεν εμφανίζει τις αναρτήσεις σε όσους σε ακολουθούν, χωρίς όμως να σε ενημερώσει για τη λογοκρισία. Αν και οι πλατφόρμες αρνούνται την ύπαρξη του shadow banning η πρακτική έχει αποδειχτεί από οργανώσεις όπως η Human Rights Watch. Μετά την 7η Οκτωβρίου του 2023, ο Λιβανέζος ινφλουένσερ, Τουφίκ Μπράιντι, με 1 εκατ. ακολούθους στο Instagram, είδε τις αναρτήσεις του να φτάνουν σε μόλις 5.000 άτομα από 200.000 που τις έβλεπαν λίγες ημέρες νωρίτερα.

Η προσωπική μου εμπειρία, αν και συγκριτικά ασήμαντη, είναι ενδεικτική του προβλήματος αλλά και ελαφρώς κωμικοτραγική. Από τον Οκτώβριο του 2023 οι άνθρωποι που επισκέπτονταν τη σελίδα του info-war.gr ακολουθώντας λινκ που είχα αναρτήσει στο Facebook μειώθηκαν κατά 80%-85%. Με δεδομένο ότι η συγκεκριμένη πλατφόρμα πρόσφερε πάνω από το 80% της επισκεψιμότητας, το αποτέλεσμα ήταν να καταρρεύσουν τόσο τα –ούτως ή άλλως περιορισμένα– έσοδα από διαφημίσεις όσο και η οικονομική ενίσχυση από φίλους της σελίδας, γεγονός που προκάλεσε άμεσο ζήτημα βιωσιμότητας.

Μερικούς μήνες αργότερα ανάρτησα στο Facebook ένα podcast στο οποίο εξηγούσα ότι δημοσιογράφοι, όπως ο Βρετανός Οουεν Τζόουνς του Guardian που ασκεί κριτική στο Ισραήλ, παρατήρησαν ακριβώς την ίδια πτώση επισκεψιμότητας (περίπου 80%). Σε ανύποπτο χρόνο έλαβα ένα μήνυμα ότι η συγκεκριμένη ανάρτηση παραβιάζει τους κανόνες της πλατφόρμας και θα εμφανίζεται σε λιγότερους χρήστες. Το κερασάκι στην τούρτα ήταν πως όταν ανέβασα ένα σχόλιο με το οποίο κατήγγειλα την υποβάθμιση του podcast, το Facebook μου πρότεινε να του δώσω χρήματα για να εμφανίζει την καταγγελία σε περισσότερους χρήστες!

Το συμπέρασμα (πέρα από την επιβεβαίωση της ρήσης ότι οι καπιταλιστές θα πουλήσουν το σκοινί που θα τους κρεμάσουν) είναι ότι και οι σύγχρονες μορφές λογοκρισίας καθορίζονται από εξαιρετικά σύνθετες διαδικασίες, όπου οι πολιτικές επιδιώξεις του μέσου μπορεί να συγκρούονται με τους βραχυχρόνιους στόχους κερδοφορίας.

Συγκεκριμένα, η πτώση της επισκεψιμότητας είναι μια τυπική μορφή shadow banning που συνδέεται με το γεγονός ότι τον τελευταίο χρόνο ασχολούμαστε σχεδόν αποκλειστικά με τη γενοκτονία στη Γάζα. Η υποβάθμιση της καταγγελίας μου για το shadow banning δεν αποτελεί… shadow banning, αφού γίνεται απροκάλυπτα. Στο τέλος όμως η ίδια η πλατφόρμα βλέποντας ότι η καταγγελία «πουλάει» μου προτείνει να τη διαφημίσω για να έχω περισσότερες επισκέψεις. Το σύνολο αυτών των ενεργειών μπορεί κάλλιστα να έχει πραγματοποιηθεί από αλγόριθμους χωρίς άμεση ανθρώπινη παρέμβαση – αν και τους τελευταίους μήνες πληθαίνουν οι καταγγελίες για στοχοποίηση συγκεκριμένων λογαριασμών. Το πραγματικό ερώτημα βέβαια είναι ποιος προγραμματίζει τους αλγόριθμους.

Σύμφωνα με αποκαλύψεις που έκανε αυτή την εβδομάδα το Al Jazeera, στην καρδιά του μηχανισμού βρίσκεται ο Ισραηλινός Γκάι Ρόσεν, τον οποίο ο Μαρκ Ζούκερμπεργκ τοποθέτησε στη θέση του επικεφαλής Ασφάλειας Πληροφοριών της Meta, της μητρικής εταιρείας του Facebook. Προηγουμένως ο Ρόσεν είχε περάσει από τη διαβόητη «μονάδα 8200», την υπηρεσία πληροφοριών και κυβερνοπολέμου του IDF, που μεταξύ άλλων έχει λειτουργήσει και σαν εκκολαπτήριο των εταιρειών που δημιούργησαν το Predator και το Pegasus.

Η εικόνα είναι ανάλογη σε όλες σχεδόν τις αμερικανικές πλατφόρμες. Σύμφωνα με τον ερευνητή του Πανεπιστημίου του Λιντς, Αλαν Μακλέοντ, στην Google εργάζονται τα τελευταία χρόνια 99 πρώην στελέχη της «μονάδας 8200» ενώ στη Meta πρώην «κυβερνοστρατιώτες» του IDF καταλαμβάνουν θέσεις- κλειδιά στο Εποπτικό Συμβούλιο (Εμι Πάλμορ), στο Κέντρο Ερευνών του Messenger (Εϊάλ Κλέιν) και σε τουλάχιστον άλλες δέκα κομβικές θέσεις.

Μιλώντας επωνύμως αλλά και υπό καθεστώς ανωνυμίας στο Al Jazeera προγραμματιστές και υπάλληλοι του Facebook περιέγραψαν ένα καφκικό σκηνικό απειλών, διώξεων και απολύσεων στο εσωτερικό της εταιρείας που στόχο έχει να μην αποκαλυφθούν οι μηχανισμοί με τους οποίους η Meta φιμώνει φωνές που αντιδρούν στα εγκλήματα του Ισραήλ. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, πολλοί τεχνικοί απολύθηκαν όταν κατήγγειλαν ότι οι αλγόριθμοι κατατάσσουν τα σχόλια εναντίον του Ισραήλ σαν spam ή ακόμη και σαν «πορνογραφικό περιεχόμενο».

Τους τελευταίους μήνες το Facebook ανταποκρίθηκε θετικά στο 94% των αναφορών που καταθέτουν η κυβέρνηση του Ισραήλ και φιλοϊσραηλινές ομάδες πίεσης και προχωρά στη διαγραφή φιλοπαλαιστινιακών αναρτήσεων ή και ολόκληρων λογαριασμών.

Αυτές οι παρεμβάσεις μπορούν κυριολεκτικά να αποκόψουν από τον κόσμο του διαδικτύου χιλιάδες μικρές ιστοσελίδες, ειδικότερα σε λιγότερο αναπτυγμένες χώρες όπου το Facebook μπορεί να αποτελεί την κυρίαρχη πηγή ενημέρωσης ή ακόμη και τη μοναδική πηγή πρόσβασης στο ίντερνετ (όπως συμβαίνει σε αρκετές χώρες της Αφρικής).

Σε αντίθεση με παλαιότερες μορφές λογοκρισίας το shadow banning εξασφαλίζει ότι δεν καταπατάται το δικαίωμά σου στην έκφραση. Μόνο το δικαίωμά σου να σε ακούνε και άλλοι άνθρωποι όταν μιλάς.