Αναμένοντας την απόφαση του δικαστηρίου κάπου προς τον Μάιο, για την αγωγή SLAPP που κατάθεσε η εταιρεία ΟΝΕΧ (ΟΝΕΞ) ενάντια στο Παρατηρητήριο Ποιότητας Περιβάλλοντος Σύρου (ΠΠΠΣ) και ενάντια σε μέλη του προσωπικά, λάβαμε ενημέρωση από το ΠΠΠΣ και την δημοσιεύουμε στην Attica Voice για την ενημέρωση και των αναγνωστών μας. Μαζί αναδημοσιεύουμε από την ιστοσελίδα του Αλέξανδρου Μπίστη, πολιτικού επιστήμονα και μέλους του Παρατηρητηρίου, ένα πρόσφατο κείμενο του για τη δύναμη της συλλογικής δράσης ως μέσο και τρόπο διεκδίκησης από τον ίδιο τον λαό, κανόνων προστασίας του περιβάλλοντος και του τόπου του, όπως και την τήρηση στο ακέραιο της περιβαλλοντικής νομοθεσίας

Πρώτα η σύντομη ενημέρωση για την ακροαματκή διαδικασία που έλαβε χώρα τον περασμένο Δεκέμβριο

Πρώτα σημειώνουμε πως κατά του Παρατηρητηρίου Ποιότητας Περιβάλλοντος Σύρου και υπέρ της ΟΝΕΧ (ΟΝΕΞ) κατέθεσαν ο Φίλιππος Φόρτωμας, βουλευτής ΝΔ Κυκλάδων, ο Μητροπολίτης Σύρου Δωρόθεος και ο Ανδρέας Νεφελούδης, υπεύθυνος για θέματα εργατικής πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ - ΠΣ και πρώην ΓΓ του Υπ. Εργασίας. Η  ένορκη κατάθεσή του αποτελεί μνημειώδη αντίφαση στα όσα μπορεί να ισχυριστεί ο ΣΥΡΙΖΑ ή τα στελέχη του πως αποτελούν πυλώνες των θέσεων τους για το φυσικό περιβάλλον.

Στο μεταξύ, στην πρόσφατη επίσκεψη του Πρωθυπουργού στη Σύρο, η μελέτη για τα βαρέα μέταλλα στο λιμάνι της Ερμούπολης (την πραγματοποίηση της οποίας ζητήσε το ΠΠΠΣ με αποτέλεσμα να δεχθεί μαζί με τα μέλη του 3 αγωγές συνολικού ύψους άνω των 3 εκατομμυρίων ευρώ από την ΟΝΕΞ), εξαγγέλθηκε για 4η φορά σε 2 χρόνια! Εδώ και δύο χρόνια, όλες οι πλευρές (η τοπική κοινωνία, το Υπουργείο Περιβάλλοντος, ο Δήμος Σύρου Ερμούπολης, η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου και η ενάγουσα το ΠΠΠΣ, ΟΝΕΞ) δηλώνουν ότι θέλουν να γίνει η μελέτη. Όπως σημείωσε, όμως, ο Στράτος Ζολώτας, πρόεδρος του ΔΣ του ΠΠΠΣ και εναγόμενος απ΄την ΟΝΕΞ για 1 εκ. ευρώ, "όλοι θέλουν τη μελέτη αλλά οι μόνοι που διώκονται γιατί ζήτησαν ακριβώς αυτό είναι οι πολίτες που θα έπρεπε να κρατούν το στόμα τους κλειστό και να μην ανακατεύονται σε τέτοιες σοβαρές δουλειές που θέλουν χρόνο, συμφωνίες, συνεντεύξεις τύπου, εγκαίνια κλπ."

Ακολουθεί η ανάρτηση: Η φωνή και η συλλογική δράση των ανθρώπων έχουν δύναμη

Του Αλέξανδρου Μπίστη – Πολιτικού επιστήμονα, 11/3/2022

Τον περασμένο Δεκέμβριο, «χάρη» στις τρεις αγωγές, συνολικού ύψους άνω των €3.000.000, που άσκησε η ΟΝΕΧ (ΟΝΕΞ) ενάντια στο Παρατηρητήριο Ποιότητας Περιβάλλοντος Σύρου (ΠΠΠΣ) και προσωπικά στον Στράτο Ζολώτα, πρόεδρο του ΔΣ του ΠΠΠΣ, και σε εμένα, βρέθηκα για πρώτη φορά εναγόμενος ενώπιον της ελληνικής Δικαιοσύνης, στην πιο εξοντωτική αξίωση που έχει απαιτηθεί ποτέ στη χώρα από επιχειρηματικά συμφέροντα σε βάρος πολιτών, και μάλιστα με τις εξωφρενικές για το άτομό μου κατηγορίες της «συκοφαντικής δυσφήμισης» και της «υπόγειας εξυπηρέτησης σκοτεινών επιχειρηματικών συμφερόντων». Τα παρακάτω αποτελούν μια συνοπτική απάντηση σε αυτόν τον ακραίο παραλογισμό, σχεδόν όπως κατατέθηκαν στο δικαστήριο.

Το ζήτημα της ρύπανσης στο λιμάνι και την ατμόσφαιρα της Ερμούπολης είναι γνωστό και οφθαλμοφανές και απασχολεί την τοπική κοινωνία επί δεκαετίες. Η αντιμετώπισή του είναι αντικειμενικά ιδιαίτερα δύσκολη, εξού και οι τοπικοί άρχοντες, με την ανοχή της τοπικής κοινωνίας, επέλεγαν διαχρονικά την εύκολη λύση: τη μη αντιμετώπισή του. Όπως αναγκάστηκε να παραδεχθεί ο Γ. Λεονταρίτης, χωρικός Αντιπεριφερειάρχης Κυκλάδων, «πάντα υπήρχαν σχόλια, πάντα υπήρχαν προσεγγίσεις, και στο τέλος όλα έμπαιναν κάτω από το χαλί».

Η τοπική κοινωνία γνωρίζει πως, ακόμα και αν υπήρχε η πολιτική βούληση από τις αρμόδιες αρχές, αλλά και η καλή θέληση από τις εταιρίες που λειτουργούν τη βαριά βιομηχανία του νησιού, ο σχεδιασμός και η εφαρμογή των μέτρων που θα πετύχουν απόλυτα ασφαλή λειτουργία για το περιβάλλον και τη δημόσια υγεία, απαιτούν σημαντικό χρονικό διάστημα.

Ακριβώς επειδή δεν αιθεροβατούμε, ιδίως εφ’ όσον δεν συντρέχουν οι δύο παραπάνω ιδανικές προϋποθέσεις της πολιτικής βούλησης και της καλής θέλησης, ιδρύσαμε το ΠΠΠΣ, έχοντας πλήρη επίγνωση της προαναφερθείσας δυσκολίας, με άμεσο στόχο την αναγνώριση της απειλής για το περιβάλλον και τη δημόσια υγεία, ώστε να συζητηθεί το θέμα ανοιχτά στην τοπική κοινωνία και να αναζητηθούν οι βέλτιστες λύσεις.

Η πρωτοφανής επίθεση που δεχθήκαμε από την εταιρία που διαχειρίζεται το ναυπηγείο, με τις εξοντωτικές αγωγές και τις συκοφαντίες εναντίον μας, πέτυχε ακριβώς το αντίθετο από αυτό που επεδίωκε. Το Παρατηρητήριο Ποιότητας Περιβάλλοντος Σύρου αποτελεί σήμερα τον μεγαλύτερο σύλλογο πολιτών του νησιού, με περισσότερα από 350 μέλη, το ερώτημα γύρω από την ενδεχόμενη ρύπανση στο λιμάνι της Ερμούπολης έγινε γνωστό τόσο πανελλαδικά, όσο και πανευρωπαϊκά (βλ. δημοσιεύματα ευρωπαϊκού τύπου, ερώτηση στο ευρωκοινοβούλιο κλπ), ενώ το τείχος σιωπής που είχε δημιουργηθεί τοπικά το τελευταίο διάστημα κατέρρευσε εκκωφαντικά.

Η συλλογική και συντονισμένη κοινωνική απαίτηση για ουσιαστικές απαντήσεις και μέτρα, αντιμετωπίστηκε με τον συνήθη τρόπο: με την κατηγορία ότι όσοι ρωτούν αν εφαρμόζονται οι όροι λειτουργίας και η περιβαλλοντική νομοθεσία, θέλουν να κλείσουν το ναυπηγείο. Αυτή η προσέγγιση δεν είναι καινούρια, αντίθετα επαναλαμβανόταν με τον ίδιο ακριβώς τρόπο και στο παρελθόν, κάθε φορά που υπήρχαν αντιδράσεις στην τοπική κοινωνία αλλά και μεταξύ των εργαζομένων (απεργία αμμοβολιστών, προσφυγή εργαζομένων στην Επιθεώρηση Εργασίας για διεκδίκηση δεδουλευμένων κλπ.). Μόνο που όσοι ταυτίζουν το αίτημα για σύννομη λειτουργία του ναυπηγείου με αίτημα κλεισίματός του, στην πραγματικότητα παραδέχονται ότι το ναυπηγείο δε μπορεί να λειτουργήσει με σεβασμό στους περιβαλλοντικούς νόμους και τους όρους λειτουργίας του και ότι, εφόσον απαιτηθεί η απαρέγκλιτη εφαρμογή τους, αναγκαστικά θα κλείσει.

Αυτή η διχαστική αντιμετώπιση, ενεργητικά από την εταιρία και εκπροσώπους των εργαζομένων της, αλλά και διά της παραλείψεως (στην καλή περίπτωση) από τις τοπικές Αρχές, οδήγησε τη μέρα της δίκης στις εικόνες ντροπής έξω από το Δικαστικό Μέγαρο της  Σύρου, όπου μερίδα των εργαζομένων καθύβριζε χυδαία, ακόμα και μπροστά στις κάμερες των ΜΜΕ, τους εκατοντάδες συγκεντρωμένους συμπολίτες μας, μέλη και φίλους του ΠΠΠΣ. Κάποιοι, μάλιστα, επιτέθηκαν και χειροδίκησαν σε βάρος μεταδιδακτορικού φοιτητή του Πανεπιστημίου Αιγαίου, που ήταν παρών στην ειρηνική συγκέντρωση του ΠΠΠΣ, στην οποία ρητά διατυπώθηκε το αίτημά μας: «Περιβάλλον καθαρό & Νεώριο Ανοιχτό». Με αυτό άλλωστε συμφώνησε και ο Δήμαρχος Ν. Λειβαδάρας, ο οποίος δήλωσε πρόσφατα πως «στηρίζει απερίφραστα το ναυπηγείο, αλλά πρέπει να εναρμονιστεί με την περιβαλλοντική νομοθεσία».

Ο χρόνος και η ενέργεια που αφιερώσαμε επί 10 σχεδόν μήνες ενόψει της δίκης, για τη συλλογή στοιχείων και την τεκμηρίωση όσων έχουμε υποστηρίξει δημόσια, με στόχο την εμπεριστατωμένη ενημέρωση των συμπολιτών μας – μια που τα τοπικά ΜΜΕ δεν έκαναν τη δουλειά τους- και, ταυτόχρονα, για τη συλλογική λειτουργία και χάραξη τακτικής του ΠΠΠΣ, δεν μπορούν να περιγραφούν σε κάποιον που δεν έχει βιώσει παρόμοια εμπειρία.

Πρόκειται, οπωσδήποτε, για εμπειρία χρήσιμη, καθώς μάθαμε σημαντικά στοιχεία, εξοικειωθήκαμε με δικονομικές διαδικασίες και, βέβαια, δεθήκαμε μεταξύ μας, γεγονός πολύτιμο, καθώς οι συναγωνιστικές σχέσεις των ανθρώπων και οι συνειδήσεις σφυρηλατούνται και διαμορφώνονται σε πραγματικές συνθήκες και όχι στη θεωρία. Δεν είναι σύμπτωση, άλλωστε, ότι τα μέλη του ΠΠΠΣ διαρκώς αυξάνονται. Πρόκειται, όμως, ταυτόχρονα και για μια εμπειρία εξουθενωτική και αποδιοργανωτική σχεδόν για όλες τις υπόλοιπες πτυχές της ζωής μας.

Αυτό ακριβώς είναι το νόημα του SLAPP (Strategic Lawsuits Against Public Participation | Στρατηγικές αγωγές ενάντια στη συμμετοχή στα Κοινά), το οποίο, με αφορμή τον δικό μας αγώνα και τη συγκινητική υποστήριξη και αλληλεγγύη που συνάντησε, μπήκε πλέον στην πολιτική αντιπαράθεση της χώρας, υποβλήθηκαν σχετικές ερωτήσεις στη Βουλή και το Ευρωκοινοβούλιο, ενώ το ΜέΡΑ25 κατέθεσε και σχετική anti-SLAPP πρόταση νόμου, η οποία αγνοήθηκε από την Κυβέρνηση της ΝΔ.

Τίποτα από όλα αυτά δεν θα είχε συμβεί, αν η Πολιτεία έκανε τη δουλειά της: αν το Υπουργείο Περιβάλλοντος είχε υλοποιήσει τη δέσμευσή του για τη διενέργεια μελέτης με αντικείμενο την πιθανή ρύπανση στο λιμάνι· αν η δημοτική αρχή πρωτοστατούσε στο αίτημα για τη διενέργεια της μελέτης, με στόχο την προστασία του περιβάλλοντος, τη διαφύλαξη της υγείας των κατοίκων του νησιού και της κοινωνικής ειρήνης· αν η Περιφέρεια, πραγματοποιούσε τους ελέγχους που οφείλει να κάνει· αν τα τοπικά ΜΜΕ ενημέρωναν τη συριανή κοινωνία, αντί να της αποκρύπτουν θέματα τόσο σοβαρά, που κινητοποιούν πανελλαδικά και ευρωπαϊκά ΜΜΕ.

Εφ’ όσον οι αρμόδιες Αρχές απεμπολούν τις αρμοδιότητές τους και δεν κάνουν τους ελέγχους που οφείλουν, βρισκόμαστε ένα βήμα πριν την οριστική αποδοχή εκ μέρους της Πολιτείας ότι είναι τελικά αναρμόδια και για τη Σύρο, όπως ήδη αποφάσισε για τις Σκουριές, όπου διά νόμου παραχώρησε στην εταιρία που εκμεταλλεύεται επιχειρηματικά την περιοχή το δικαίωμα να ορίζει μόνη της το πλαίσιο μέσα στο οποίο λειτουργεί και να βεβαιώνει η ίδια ότι τηρεί τους προβλεπόμενους όρους.

Σύμπασα η οργανωμένη τοπική κοινωνία, ο Ιατρικός Σύλλογος Κυκλάδων, η Ένωση Γονέων, οι Σύλλογοι των Νηπιαγωγών, των Δασκάλων, των Καθηγητών, των Μηχανικών, των Αρχιτεκτόνων, των εργαζομένων στην Περιφέρεια και στην Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αιγαίου, η ΕΣΗΕΑ, αλλά και περιβαλλοντικές οργανώσεις παγκοσμίου βεληνεκούς, όπως η WWF και η Greenpeace, και δεκάδες περιβαλλοντικές, κινηματικές και πολιτικές συλλογικότητες από όλη τη χώρα, στάθηκαν με δημόσιες δηλώσεις τους στο πλευρό του ΠΠΠΣ, υπερασπίζοντας το κατοχυρωμένο δικαίωμα και καθήκον των πολιτών να ασκούν κοινωνικό έλεγχο.

Οι πολίτες δεν έχουν καμία δουλειά να πραγματοποιούν οι ίδιοι ελέγχους στον τρόπο λειτουργίας οποιασδήποτε επιχείρησης, είτε πρόκειται για μια βαριά βιομηχανία είτε για ένα ψιλικατζίδικο της γειτονιάς. Εφ’ όσον ανησυχούν για το αν επιβαρύνεται το φυσικό περιβάλλον και η δημόσια υγεία, ακόμη και αν κάνουν λάθος, οφείλουν να απευθύνονται προς τις αρμόδιες Αρχές της Πολιτείας. Και είναι υποχρέωση της Πολιτείας, είτε να τεκμηριώσει πειστικά ότι κάνουν λάθος και να τους καθησυχάσει, είτε να λάβει τα απαιτούμενα μέτρα αντιμετώπισης του κινδύνου.

Οι τοπικές Αρχές σίγουρα γνωρίζουν ότι η άρνηση της πραγματικότητας, οι κραυγαλέες προσπάθειες διάψευσης των περιστατικών στα οποία είμαστε αυτόπτες μάρτυρες και -πολύ περισσότερο- οι άμεσες ή έμμεσες απειλές, τόσο σε προσωπικό, όσο και σε συλλογικό επίπεδο, δεν καθησυχάζουν τους πολίτες. Αντίθετα, θέτουν σε κίνδυνο την κοινωνική ειρήνη και την αρμονική συνύπαρξη της τοπικής κοινωνίας. Όσοι/ες ενδιαφέρονται για τη διατήρησή τους, οφείλουν να απαιτούν διαφάνεια, λογοδοσία, εξάλειψη του φόβου, πλήρη ενημέρωση και συμμετοχή των ανθρώπων στη λήψη των αποφάσεων που αφορούν τη ζωή τους. Δηλαδή Δημοκρατία.

Ακόμη μία δίωξη δημοσιογράφου βρίσκεται στο επίκεντρο διεθνών οργανισμών προστασίας της ελευθεροτυπίας. Αυτή τη αφορά πρόκειται για αγωγή της εταιρείας ενέργειας WRE ΗELLAS κατά του δημοσιογράφου της Εφημερίδας των Συντακτών Τάσου Σαραντή. Όπως αναφέρει η Media Freedom Rapid Response ο δημοσιογράφος πρόκειται να παρουσιαστεί ενώπιον δικαστηρίου στις 10 Φεβρουαρίου του 2022 κατηγορούμενος για «ψευδείς δημοσιεύσεις» για την κατασκευή αιολικού πάρκου στην Πελοπόννησο.

Στην αγωγή της, η ενάγουσα εταιρεία ενέργειας WRE HELLAS κατηγόρησε την εφημερίδα για συκοφαντική δυσφήμιση, υποστήριξε ότι είχε υπονομεύσει την εικόνα της και παρεμπόδισε την ικανότητά της να δραστηριοποιείται επιχειρηματικά. Η εταιρεία κατέθεσε αγωγή εναντίον του δημοσιογράφου και της εφημερίδας στις 23 Ιουνίου 2020, αλλά η ακροαματική διαδικασία είχε καθυστερήσει πολλές φορές λόγω της πανδημίας.

SLAPP με στόχο την οικονομική εξάντληση

Η ΜFRR αναφέρει ότι: «ο Τ. Σαραντής χαρακτήρισε τη μήνυση ως «χαρακτηριστικό παράδειγμα» Στρατηγικής Αγωγής κατά της Συμμετοχής σε Δημοσία Ζητήματα (SLAPP), η οποία, όπως είπε, έχει στόχο να πιέσει όσους επικρίνουν τις επιχειρηματικές επιλογές της εταιρείας επιδιώκοντας την οικονομική τους εξάντληση. Η αγωγή αφορά ρεπορτάζ που συνέταξε ο Σαραντής με τίτλο «Οι ανεμογεννήτριες “γεννούν” βιομηχανία διώξεων» που δημοσιεύτηκε στην ΕΦΣΥΝ στις 29 Δεκεμβρίου 2019. Στην αγωγή της η WRE HELLAS ζήτησε 225.000 ευρώ από τη συνεταιριστική εφημερίδα και τον Σαραντή υποστηρίζοντας ότι πρόκειται για δημοσίευση ψευδών, συκοφαντικών και προσβλητικών αξιώσεων κατά της εταιρείας, που δημιουργούν προβλήματα στην εταιρεία και βλάπτουν άμεσα την επιχειρηματική της δραστηριότητα (…) στο πλαίσιο ενορχηστρωμένου σχεδίου”. Η WRE Hellas ζήτησε επίσης άλλα 1000 ευρώ για κάθε αναφορά στο όνομά της και 12μηνη κράτηση τόσο του δημοσιογράφου όσο και του προέδρου του διοικητικού συμβουλίου της εφημερίδας. Αν και πρόκειται για αστική αγωγή, η WRE Hellas μπορεί να απαιτήσει ποινή φυλάκισης γιατί η ελληνική νομοθεσία ορίζει ότι τα μέρη που δεν συμμορφώνονται με τη δικαστική απόφαση πρέπει να εκτίσουν φυλάκιση. Η ΕΦΣΥΝ απέρριψε τις κατηγορίες της WRE Hellas και είπε ότι η εφημερίδα εμμένει πλήρως στο ρεπορτάζ του Σαραντή. Η εφημερίδα αρνήθηκε να αφαιρέσει το άρθρο από την ιστοσελίδα της κατά το αίτημα της εταιρείας ενέργειας, καθώς εξακολουθεί να υποστηρίζει το μήνυμά του».

Στην αναφορά του οργανισμού βρίσκονται και οι πολλές αγωγές από την WRE Hellas, εταιρεία ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, κατά ατόμων και οργανώσεων που διαμαρτυρήθηκαν για την εγκατάσταση αιολικού πάρκου στο χωριό Κουλέντια του δήμου Μονεμβασιάς στην Πελοπόννησο. Μεταξύ αυτών που στοχοποιούνται στις μηνύσεις είναι ο δήμαρχος του χωριού και ολόκληρο το δημοτικό συμβούλιο Μονεμβασιάς, αποτελούμενο από 27 μέλη, και άλλα 10 άτομα. Επίσης, η εταιρεία μήνυσε τη «Συντονιστική Επιτροπή Αγώνα ενάντια στην εγκατάσταση Αιολικών Σταθμών και Δικτύου Υψηλής Τάσης», τον Περιβαλλοντικό & Πολιτιστικό Σύλλογο Μονεμβασίας/Χερσονήσου Μαλέα «ΑΡΤΕΜΙΣ» καθώς και δύο περιφερειακούς ραδιοφωνικούς σταθμούς (Μουσικός Παλμός 94,5 FM και Fly FM 89,7) γιατί φιλοξένησαν τις απόψεις ορισμένων από τους προαναφερθέντες.

ΕΣΗΕΑ: Να σταματήσει επιτέλους η βιομηχανία διώξεων κατά δημοσιογράφων και ΜΜΕ 

Σε ανακοίνωσή του το Διοικητικό Συμβούλιο της ΕΣΗΕΑ χαρακτήρισε την υπόθεση σε βάρος του Σαράντη «την τελευταία περίπτωση του ακήρυχτου πολέμου κατά του ρεπορτάζ και της τεκμηριωμένης κριτικής στις επιχειρήσεις». Η ΕΣΗΕΑ διαμαρτυρήθηκε για τις αγωγές επιχειρηματικών ομίλων κατά δημοσιογράφων και μέσων ενημέρωσης «με προφανή στόχο την υπονόμευση της ελευθεροτυπίας». «Το φαινόμενο λαμβάνει ανησυχητικές διαστάσεις και στη χώρα μας, ενώ βρίσκεται στο επίκεντρο των παρεμβάσεων τόσο της Ευρωπαϊκής όσο και της Διεθνούς Ομοσπονδίας Δημοσιογράφων», προσθέτοντας ότι «οι απόπειρες εκφοβισμού, ηθικής και οικονομικής εξόντωσης των λειτουργών της Ενημέρωσης δεν είναι δυνατόν να γίνουν ανεκτές».

Πηγή: Alterthess

.

Σημείωση: Παρόμοια SLAPP μήνυση έχουν δεχτεί και η Attica Voice και το ιστολόγιο Δασαμάρι SOS από τις τοπικές ιστοσελίδες ης Ραφήνας, RPN και IRafina,  για τη σάτιρα και την κριτική που ασκούν. Είναι της μόδας η φίμωση των ελεύθερων φωνών και της κριτικής με την εργαλειοποίηση της δικαιοσύνης, πράγμα που αποκτά διαστάσεις απειλής για τη δημοκρατία και την ελευθερια της έκφρασης.