Ο Κερκ Ντάγκλας, ο τελευταίος γίγαντας της χρυσής εποχής του Χόλλυγουντ, πέθανε πριν λίγες ημέρες σε ηλικία 103 χρονών. Στο άρθρο αυτό, δε θα σταθούμε στο πλουσιότατο καλλιτεχνικό του έργο, αλλά στο ηθικό ανάστημα που επέδειξε επιλέγοντας να πάει κόντρα στο Μακαρθισμό και τις Μαύρες Λίστες του όπως και στο κάλεσμά του να καταψηφιστεί ο Τραμπ, τον οποίο συνέκρινε με τον Χίτλερ.

Αναδημοσιεύουμε αποσπάσματα από ένα αφιέρωμα της Βένας Γεωργακοπούλου στο σπουδαίο αυτό ηθοποιό, που γράφτηκε για την Εφημερίδα των Συντακτών

Ο Κερκ Ντάγκλας, όμως, αυτός ο τελευταίος κολοσσός της χρυσής εποχής του Χόλιγουντ, που πέθανε χθες σε ηλικία 103 χρόνων, τη δύναμη και το ανάστημά του ήξερε να το σηκώνει, εντός και εκτός οθόνης, για τα μεγάλα και τα ουσιαστικά. Για σπουδαίες ταινίες και σκοπούς. Μέχρι τέλους. Ίσως γιατί ποτέ δεν ξέχασε ότι ήταν γιος Ρωσοεβραίου φτωχού μετανάστη, που πούλαγε παλιά ρούχα, ότι γεννήθηκε το 1916 στη Νέα Υόρκη με το όνομα Ισούρ Ντανιέλοβιτς και, όπως έγραψε και στην αυτοβιογραφία του «The Ragman’ s Son», σε όλη τη διάρκεια της καριέρας του, για την οποία άλλαξε άλλωστε το όνομά του, ένιωθε συνεχώς γύρω του τον αντισημιτισμό.

Ο Ντάγκλας ήταν αυτός που, αψηφώντας τη Μαύρη Λίστα του Μακάρθι, ανέθεσε, το 1960, στον κυνηγημένο σπουδαίο σεναριογράφο Ντάλτον Τράμπο, που αναγκαζόταν να δουλεύει με ψεύτικα ονόματα, το σενάριο του «Σπάρτακου» και, παραγωγός, μάλιστα, της ταινίας, ανέβασε το όνομα του Τράμπο φαρδύ-πλατύ στους τίτλους, μια αδιανόητη πράξη στους σκοτεινούς εκείνους καιρούς. Για την ίδια, θρυλική ταινία, προσέλαβε και ως σκηνοθέτη τον Στάνλεϊ Κιούμπρικ, αφού απέλυσε ύστερα από δύο εβδομάδες γυρισμάτων τον Αντονι Μαν, άλλη καθοριστική ενέργεια για την καριέρα του και ενδεικτική της καλλιτεχνικής του διορατικότητας.

«Στις ταινίες τα βάζαμε με τους κακούς, διεκδικώντας δικαιοσύνη. Στην πραγματική ζωή, όμως, οι επιλογές μας δεν ήταν το ίδιο εύκολες», έχει γράψει. «Ζώντας την εποχή της Μαύρης Λίστας, εποχή φόβου και παράνοιας, θυμάμαι τους φίλους μου που διώχτηκαν, εξορίστηκαν, έχασαν τις δουλειές τους, αυτοκτόνησαν όταν όλοι τους γύριζαν την πλάτη. Έκανα 85 ταινίες, αλλά εκείνο για το οποίο είμαι πραγματικά περήφανος είναι η στιγμή που έσπασα τη Μαύρη Λίστα. Όταν αποφάσισα να συνεργαστώ με τον Ντάλτον Τράμπο, δέχτηκα απίστευτες απειλές, ότι θα είναι το τέλος της καριέρας μου, ότι θα μπω κι εγώ στη λίστα των φίλων του κομμουνισμού. Δεκαετίες μετά, νιώθω ότι η ιστορία επαναλαμβάνεται. Είναι στο χέρι μας εποχές σαν αυτή της Μαύρης Λίστας να μη συμβούν ποτέ ξανά».

Και δεν σταμάτησε ποτέ, ακόμα και σε βαθιά γεράματα, να αντιδρά στη βαρβαρότητα. Μεγάλη αίσθηση είχε προκαλέσει το κάλεσμα στους συμπατριώτες του να σταματήσουν την εκλογή του Τραμπ, με ένα περίφημο κείμενο, στο οποία δεν αναφερόταν καν το όνομα του υποψήφιου τότε προέδρου, αλλά τον συνέκρινε με τον... Χίτλερ. «Ημουνα 16 χρόνων όταν ο άνθρωπος που ξεκίνησε τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο ανέλαβε την εξουσία στη Γερμανία υποσχόμενος ότι θα την επαναφέρει στην παλιά της δόξα. Πριν εκλεγεί, τον περιγελούσαν, δεν τον έπαιρναν στα σοβαρά. Τον έβλεπαν σαν έναν καραγκιόζη, που ήταν αδύνατον να εξαπατήσει με την εθνικιστική ρητορική μίσους έναν μορφωμένο, πολιτισμένο λαό. Έχω ζήσει μια μακριά, καλή ζωή. Δεν θα είμαι εδώ για να δω τις συνέπειες του κακού που ριζώνει στη χώρα μας. Αλλά θα είναι τα παιδιά σας και τα παιδιά μου. Και τα παιδιά τους. Και τα παιδιά των παιδιών μας».