Στις 31/1/2019 στην πλατεία της Νέας Μάκρης εκδηλώθηκε και ακόμα μία φορά διατρανώθηκε, η αντίθεση του λαού της ανατολικής Αττικής στον ΧΥΤΑ -ψευδεπίγραφο ΧΥΤΥ- Γραμματικού. Το απαράδεκτο περιβαλλοντικά γεγονός της ύπαρξης ΧΥΤΑ στην χώρα μας, η οποία υποτίθεται πως χρηματοδοτείται από ευρωπαϊκά κονδύλια και προγράμματα για την προώθηση της επαναχρησιμοποίησης και της ανακύκλωσης, αποτελεί πληγή η οποία εντάσσεται σε ένα πλέγμα παρόμοιων πληγών, οι οποίες συνδέονται με την κακοδιοίκηση αλλά και την παράλληλη εξυπηρέτηση συμφερόντων. Το αμαρτωλό αυτό πλέγμα περιλαμβάνει εκτός από την κακοδιαχείριση των απορριμμάτων, τις απηρχαιωμένες αντιλήψεις επί της κατ’ ευφημισμό αποκαλούμενης «αντιπλημμυρικής θωράκισης», ή τους ψηφοθηρικούς νόμους «τακτοποιήσεων» αυθαιρεσιών ή και καταπατήσεων.

Είναι φανερό πως σε όλα τα παραπάνω γεγονότα, εκτός από τον αντιπεριβαλλοντικό τους χαρακτήρα, ο οποίος δεν αμφισβητείται στις πολιτισμένες χώρες του πλανήτη,  διακεκριμένη θέση κρατάει η οικονομική τους διάσταση.

Έτσι, ειδικά για τα απορρίμματα τα οποία είναι το αντικείμενο της παρούσας δημοσίευσης, σύμφωνα με τη Eurostat, η διαχείριση τους  κοστίζει στη χώρα μας 1,14 δις ετησίως, δηλαδή το 0,7% του ΑΕΠ! Σε καιρούς δυστοκίας και οικονομικής ύφεσης αυτό  επιτυγχάνεται με τον έλεγχο των κοινωνιών με μεθόδους εκμαυλισμού, εξαγοράς και του γνωστού πελατειακού συστήματος

Όλα αυτά «σε κοινωνίες οι οποίες δεν γνωρίζουν ότι υπάρχουν άλλες λύσεις, στις διπλανές χώρες», όπως λέει και ο Δημήτρης Δαμάσκος, Μηχανολόγος Μηχανικός, επί σειρά ετών ασχολούμενος με τα απορρίμματα και τους τρόπους διαχείρισης τους και μέλος της Επιτροπής Αγώνα Μαραθώνα κατά του ΧΥΤΑ Γραμματικού

Αμείλικτοι αριθμοί

Τα στοιχεία είναι χαρακτηριστικά: Σύμφωνα με τη Eurostat, η διαχείριση των απορριμμάτων κοστίζει στη χώρα μας 1,14 δις ετησίως, δηλαδή το 0,7% του ΑΕΠ, ποσό τριπλάσιο σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, με το κόστος ανά τόνο να ανέρχεται στα 213 ευρώ τον τόνο. Ενδεικτικά, στην Αυστρία το αντίστοιχο κόστος είναι 35 ευρώ και στη Γερμανία 80 ευρώ.

Σε συνέντευξη του στο ηλεκτρονικό περιοδικό «Φωνόγραφος» τον Φεβρουάριο που μας πέρασε , ο Δ. Δαμάσκος λέει:

«Φαίνεται ότι πετάμε από το παράθυρο τουλάχιστον 600 εκατομμύρια ευρώ τον χρόνο. Αν ακολουθούσαμε παραδείγματα άλλων χωρών θα φτάναμε σε ένα κόστος ακόμα και κάτω από 30 ευρώ τον τόνο, δηλαδή μόνο από τα απορρίμματα θα κερδίζαμε το 1/5 του… πρωτογενούς πλεονάσματος που αναζητάμε (σ.σ. 5,5 δισεκατομμύρια ευρώ)».

 Πώς θα γίνει αυτό; Πως θα γίνει η μετάβαση;

«Η μετάβαση σε ένα τέτοιο μοντέλο είναι πολύ εύκολη, διότι αυτά προβλέπουν τη διοχέτευση κινήτρων στους πολίτες, ώστε ο κάθε “παραγωγός” σκουπιδιών να διαχωρίζει τα σκουπίδια στην πηγή. Πληρώνω όσο πετάω, αμοίβομαι όσο ανακυκλώνω, δεν πληρώνω για όσα δεν πετάω. Αυτά όλα είναι εφικτά μέσω των τεχνολογιών, π.χ. της ιχνηλασιμότητας των σκουπιδιών και γίνονται στην Ευρώπη. Βέβαια, αυτό επιβάλλει μια διαφάνεια σε όλη τη διαδικασία, μια διαφάνεια που οι Δήμοι τη βλέπουν όπως… ο διάβολος το λιβάνι»

Στο πνεύμα που αναφέρει ο Δ. Δαμάσκος για τον τρόπο μετάβασης σε ένα μοντέλο εξοικονόμησης στον τομέα των απορριμμάτων, προβλήθηκαν  αντιδράσεις στο Τοπικό Σχέδιο Διαχείρισης Απορριμμάτων, που είχε εισαχθεί για ψήφιση στο Δημοτικό Συμβούλιο Ραφήνας – Πικερμίου, τον Αύγουστο του 2015.  Το Τοπικό Σχέδιο ήταν ένα copy / paste του αντίστοιχου Περιφερειακού, το οποίο ήταν κατά παραγγελία της Περιφέρειας σύμφωνο με την αναθεώρηση του Εθνικού Σχεδίου. Δηλαδή του Σχεδίου που μας οδηγεί να πληρώνουμε 213 ευρώ τον διαχειριζόμενο τόνο απορριμμάτων, έναντι 30-35 ευρώ ανά τόνο στην Αυστρία π.χ.

Ο Εθνικός Σχεδιασμός αφήνει το περιθώριο για τοπικά σχέδια που να βελτιώνουν την κατάσταση, αφού φαίνεται πως οι κυβερνήσεις το ξέρουν καλά πως η αποτυχία του είναι εγγενής  στη δομή του, αλλά και ότι τα σχέδια αυτά αλλάζουν μόνο από τα κάτω.  Από η βάση της πυραμίδας. Από τον παραγωγό των απορριμμάτων και τον μόνο ικανό να τα διαχωρίσει στην πηγή (και όχι σε ένα αόριστο και τελικά επικίνδυνο «πράσινο σημείο»). Με τον έλεγχο και την επιβολή εφαρμογής των «δικών τους» τοπικών σχεδίων διαχείρισης απορριμμάτων εξασφαλίζουν την επιβίωση και διαιώνιση του Περιφερειακού και του Εθνικού αμαρτωλού σχεδίου. Είναι ο έλεγχος της βάσης της πυραμίδας!!!

Γιατί όμως προωθείται ένας σχεδιασμός προγραμματισμένος να αποτύχει; (και που πάντα αποτυγχάνει)

Μία απάντηση στο λογικό αυτό ερώτημα, δίνει ο Δημήτρης Δαμασκος στη συνέντευξη του στον Φωνογράφο:

«Στη χώρα μας όμως, η κατασπατάληση λόγω διαφθοράς και διαπλοκής φτάνει τα 18 δις. Το 1 δισεκατομμύριο από αυτά είναι μόνο τα απορρίμματα… Αν βελτιωθούμε σε αυτόν τον τομέα, σίγουρα κάποιοι θα χάσουν: Οι διοικούντες, η τοπική αυτοδιοίκηση και οι πυραμίδες τους, όχι όμως οι πολίτες και η χώρα»

Είναι τουλάχιστον ανατριχιαστικό αυτό που είχε ακουστεί σε δημοτικό συμβούλιο, από τα χείλη -μη εκλεγμένου- δημάρχου, πως «η πρόταση της Περιφέρειας είναι σωστή γιατί έχει ελεγχθεί από το ίδιο το Κράτος». Γνωρίζοντας την πιο πάνω κατάσταση της κατασπατάλησης πόρων και του τρόπου με τον οποίο συμβαίνει, η φράση αυτή είναι ενδεικτική της πορείας που προοιωνίζεται για τον τόπο που είχε την τύχη να έχει τον συγκεκριμένο για δήμαρχο.

Υπάρχει λύση; Υπάρχει ελπίδα;

«Ευτυχώς», καταλήγει ο Δημήτρης Δαμάσκος, «η νέα γενιά είναι ενημερωμένη για το ζήτημα και το είδαμε αυτό σήμερα (σ.σ. χθες) στο δημαρχείο της Νέας Μάκρης. Οι νέοι καταλαβαίνουν ότι πρέπει να λειτουργήσουν παραπάνω από τους γονείς τους»…

Ζούμε σε δύσκολες εποχές. Η οικονομική δυστοκία του τόπου επιτείνεται από το γεγονός πως έχουμε μία κουλτούρα που θεωρεί το σκουπίδι ως υλικό μηδενικής αξίας, ενώ στην πραγματικότητα είναι υλικό, απλά μειωμένης αξίας. Αυτό το γνωρίζουν οι επιτήδειοι και πιο εξοικειωμένοι με θέματα διαχείρισης  απορριμμάτων και προσπορίζουν κέρδη εις βάρος της κοινωνίας μας. Είναι πολύ εύκολο αφού η κοινωνία μας αυτοβούλως παραδίδεται στα χέρια τους.

Στην αυτόβουλη παράδοσης της κοινωνίας μας συντελεί η αδιαφορία μας καθώς επίσης και η κουλτούρα «ανάθεσης» που μας διακρίνει και μας οδηγεί στο να αναζητάμε έναν σωτήρα, έναν ηγέτη, εκείνον  που θα μας λύσει το πρόβλημα, όταν τελικά η λύση βρίσκεται στα δικά μας χέρια και μόνο.