Είμαστε λίγοι αυτοί που παλεύουν ενάντια στο ΚακόΧθες, Κυριακή 12 Οκτωβρίου 2025, πραγματοποιήθηκε στο Πάρκο Καραμανλή της Ραφήνας μια μουσικο-πολιτιστική εκδήλωση σε συνδυασμό με περιβαλλοντική δράση — με πρωτοβουλία της Κίνησης για την Προστασία και Ανάδειξη του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας — στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής «Dam Removal Day» (Ημέρα για την απελευθέρωση των ποταμών). Η εκδήλωση είχε διάρκεια περίπου τριών ωρών (12:00-15:00), και περιλάμβανε ποικιλία από δρώμενα, μουσικής, ανάγνωσης ποιημάτων, χαιρετισμών. Επίσης έγινε παρουσίαση της τρέχουσας κατάστασης του αγώνα για την προστασία του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας καθώς και των υπόλοιπων εναπομείναντων φυσικών ρεμάτων/ποταμών της Αττικής.
Η εκδήλωση — με τη σημειολογία της ευρωπαϊκής «Ημέρας για την απελευθέρωση των ποταμών» — εμπλέκει την τοπική κοινωνία στο ευρύτερο οικολογικό μήνυμα ότι τα ποτάμια δεν είναι μόνο «αγωγοί απορροής ομβρίων ή οχετοί» αλλά ζωντανοί σύνδεσμοι με τη φύση, το νερό, το κλίμα και τη βιοποικιλότητα. Η επιλογή της μουσικής, της ποίησης και των χαιρετισμών μετέτρεψε την εκδήλωση από καθαρά «περιβαλλοντική συγκέντρωση» σε ένα καλλιτεχνικό γεγονός με ψυχή και εικόνα. Αυτή η σύζευξη πολιτισμού και φύσης αναδεικνύει ότι η προστασία του περιβάλλοντος μπορεί να είναι μέρος της τοπικής ταυτότητας, της κοινότητας και της ζωής της πόλης.
Η χθεσινή γιορτή βοήθησε στο να μεταφερθεί το μήνυμα σε ευρύτερα ακροατήρια: όχι μόνον στους οικολογικά αφυπνισμένους ή τους ειδικούς, αλλά σε οικογένειες, μαθητές, νέους, σε όσους ζουν ή περνούν από την περιοχή. Η παρουσία καλλιτεχνικών στιγμών (μουσική / ποίηση) αλλά και η διοργάνωση δρώμενων για μικρά παιδιά (τα οποία χόρτασαν δημιουργικό παιχνίδι μαζί με τις εικαστικούς και παιδαγωγούς που συνεργάστηκαν και μάλλον αποχώρησαν τελευταία από την εκδήλωση μετά την ολοκλήρωση της) αυξάνει την εμπλοκή και τη συναισθηματική σύνδεση με το φυσικό περιβάλλον. Η συμβολή της τοπικής κοινωνίας — μέσω της συμμετοχής, της ενημέρωσης και της πολιτιστικής έκφρασης — λειτουργεί ως καλή πρακτική πολιτιστικής αναβάθμισης του τόπου. Η εκδήλωση δεν είναι απλώς μια αφίσα περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης, αλλά εμπειρική, αισθητική και κοινωνικά συμμετοχική. Όπως δε νοείται προστασία του περιβάλλοντος χωρίς πολιτισμό, έτσι δε νοείται και πολιτισμός χωρίς την έννοπια της προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος.
Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε σε μια εποχή που τα «ελεύθερα ποτάμια» — ή καλύτερα οι ποτάμιες ροές που δεν είναι πλήρως «εγκλωβισμένες» — θεωρούνται κρίσιμα στοιχεία της αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής, της ενίσχυσης της οικολογικής ανθεκτικότητας, της οικολογικής πολιτικής.
Με άλλα λόγια, η τοπική δράση — όπως αυτή στο Ρέμα Ραφήνας — έχει σημασία πολύ πέρα από τη Ραφήνα ή τα Μεσόγεια: εντάσσεται σε μια ευρύτερη ευρωπαϊκή και διεθνή τάση για «αποκατάσταση ποταμών / ρεμάτων», για «ελευθέρωση» των ροών, για επανασύνδεση της φύσης με την πόλη.
Η πολιτιστική διάσταση ενισχύει αυτή την προοπτική: όταν ο πολιτισμός (μουσική, ποίηση, κοινότητα) συνδέεται με το φυσικό περιβάλλον, τότε η προστασία δεν θεωρείται «εξωτερικός περιορισμός», αλλά στοιχείο της καθημερινότητας της ζωής, της ταυτότητας του τόπου — και εν τέλει της χώρας.
Καθώς η Ελλάδα αναζητά σύγχρονες, βιώσιμες πολιτικές για το περιβάλλον, την κλιματική προσαρμογή, τον πολιτισμό και την κοινωνία, εκδηλώσεις όπως η χθεσινή δείχνουν το δρόμο: ενσωμάτωση φύσης + καλλιτεχνικής έκφρασης + τοπικής ενεργοποίησης.
Με δυο λόγια
Η χθεσινή συγκέντρωση στο Πάρκο Καραμανλή δεν ήταν «απλώς μια ημερίδα». Ήταν γιορτή — γιορτή της μουσικής, της ποίησης, της φύσης, της κοινότητας. Και ταυτόχρονα μήνυμα: «τα ρέματα δεν είναι μόνο υδραυλικά ή τεχνικά έργα — είναι ζωές, ιστορίες, τοπία».
Η γιορτή για τα ελεύθερα ποτάμια διοργανώθηκε από την Κίνηση για την Προστασία και την Ανάδειξη του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας σε συνεργασία με την MedINA (Μεσογειακό Ινστιτούτο για τη Φύση και τον Άνθρωπο), την ΑΝΙΜΑ, την Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης, την Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού και την Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία.
Το πρόγραμμα της χθεσινής εκδήλωσης:
Η εκδήλωση περιλάμβανε ζωντανή μουσική με: (κατά σειρά εμφάνισης)
Την Αμαλία Περπερίδου & την Έφη Σκουριαλού
Τον Μίλτο Χαλά
Τον Κωστή Ξηντάρα
Την Μουσική Oμάδα «Το τραγούδι του Ποταμού» με πρωτότυπα τραγούδια γραμμένα για το Μεγάλο Ρέμα
Το Πολυφωνικό Σύνολο «ΧΑΟΝΙΑ»
Η εκδήλωση περιλάμβανε ακόμα έκθεση φωτογραφίας με θέμα «Μεγάλο Ρέμα Ραφήνας: ένα πολύτιμο οικοσύστημα υπό εξαφάνιση» καθώς και ΔΡΩΜΕΝΑ ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ
(«Άσπρα καράβια τα όνειρά μας …» από την Ομάδα «Παι-Ζουμε Κάτω από τα Δέντρα»).
Η Κίνηση για την Προστασία και Ανάδειξη του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας, συμμετέχοντας στη Dam Removal Day 2025, εξέδωσε την ακόλουθη ανακοίνωση - πρόσκληση για την εκδήλωση ευαισθητοποίησης για τα ελεύθερα ποτάμια, που οργανώνει την Κυριακή 12/10 στο πάρκο της εκβολής του ρέματος, στη Ραφήνα.
ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ, 10/10/2025
ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΕΥΑΙΣΘΗΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΓΙΑ ΤΑ ΕΛΕΥΘΕΡΑ ΠΟΤΑΜΙΑ
ΤΗΝ ΚΥΡΙΑΚΗ ΣΤΟ ΠΑΡΚΟ ΚΑΡΑΜΑΝΛΗ
Με αφορμή την πανευρωπαϊκή ημέρα Dam Removal Day 2025, ημέρα ευαισθητοποίησης για τα ελεύθερα ποτάμια, η Κίνηση για την Προστασία και την Ανάδειξη του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας διοργανώνει υπαίθρια εκδήλωση με θέμα: «ΜΕΓΑΛΟ ΡΕΜΑ ΡΑΦΗΝΑΣ: ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ ΕΛΕΥΘΕΡΟ ΠΟΤΑΜΙ ΤΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ»
Κυριακή, 12 Οκτωβρίου 2025, ώρες 12:00-15:00
Πάρκο Καραμανλή στη Ραφήνα.
Η εκδήλωση θα περιλαμβάνει:
ΖΩΝΤΑΝΗ ΜΟΥΣΙΚΗ με τους:
- Πολυφωνικό Σύνολο «ΧΑΟΝΙΑ»
- Oμάδα «Το τραγούδι του Ποταμού» με πρωτότυπα τραγούδια γραμμένα για το Μεγάλο Ρέμα
- Μίλτο Χαλά
- Αμαλία Περπερίδου & Έφη Σκουριαλού
ΕΚΘΕΣΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ
- Θα παρουσιαστεί η έκθεση φωτογραφίας «Μεγάλο Ρέμα Ραφήνας: ένα πολύτιμο οικοσύστημα υπό εξαφάνιση»
ΔΡΩΜΕΝΑ ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ
- «Άσπρα καράβια τα όνειρά μας …» από την Ομάδα «Παι-Ζουμε Κάτω από τα Δέντρα»
Το πολύτιμο οικοσύστημα του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας, οι προστατευόμενοι υγρότοποί του και τα πλημμυρικά του πεδία κινδυνεύουν από το έργο διευθέτησης-οριοθέτησης του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας με φορέα το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών.
Αν και χρηματοδοτείται από χρήματα των Ευρωπαίων φορολογουμένων (ΕΣΠΑ 2021-2027), το έργο αντιβαίνει στα θεμελιώδη δικαιώματα, που επιτάσσουν ότι η προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή και η αντιπλημμυρική προστασία πρέπει να γίνονται με λύσεις βασισμένες στη φύση και προσεγγίσεις με βάση τα οικοσυστήματα, σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα επιστημονικά δεδομένα και το νομοθετικό πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Αποκατάσταση της Φύσης, το Κλίμα, τη Βιοποικιλότητα, τα Νερά, τις Πλημμύρες, τους Οικοτόπους και τα Πουλιά.
Η εκδήλωση γίνεται με την υποστήριξη των περιβαλλοντικών οργανώσεων:
Περισσότερες πληροφορίες στις σελίδες facebook:
Σας περιμένουμε !!
Κίνηση για την Προστασία & Ανάδειξη του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας
του IRafina-Dimotis
Βλέποντας τις φωτογραφίες και τα ρεπορτάζ (1), (2) από το πρόσφατο Αντάμωμα των Τριγλιανών Ραφήνας, αναρωτηθήκαμε, όχι χωρίς πίκρα: πού ήταν όλοι αυτοί οι συμπολίτες μας όταν, τα προηγούμενα χρόνια, κάποιοι λίγοι από εμάς παλεύαμε να σώσουμε τον τόπο μας από την περιβαλλοντική υποβάθμιση;
Πού ήταν όταν φωνάζαμε για την καταστροφή του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας, ενός από τους τελευταίους φυσικούς υγροτόπους της Αττικής;
Πού ήταν όταν προειδοποιούσαμε για την τσιμεντοποίηση και την καταστροφική «ανάπτυξη» που σχεδιάζεται στο λιμάνι, με στόχο να μετατραπεί σε ένα λιμάνι-τέρας, ασύμβατο με την κλίμακα και τον χαρακτήρα της Ραφήνας;
Την ίδια μέρα που βλέπαμε τις χαμογελαστές φωτογραφίες από το αντάμωμα, διαβάζαμε(3) πως στον Πόρο, από τους 3.860 κατοίκους, οι 2.500 βγήκαν στον δρόμο για να διαμαρτυρηθούν ενάντια στην εγκατάσταση κλωβών ιχθυοκαλλιέργειας που απειλούν την ποσειδωνία και το θαλάσσιο οικοσύστημα του νησιού τους.
Στη Ραφήνα, με πληθυσμό πάνω από 22.000 κατοίκους, πόσοι βγήκαν να υπερασπιστούν το Ρέμα ή να σταθούν ενάντια στην αλλοίωση του λιμανιού; Ελάχιστοι. Κάποιοι λίγοι, μονίμως οι ίδιοι. Μόλις 200.
Αγαπάμε τις παραδόσεις, τιμούμε την καταγωγή μας, τις ρίζες μας από τη Μικρά Ασία. Όμως, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι το πραγματικό μας χρέος δεν είναι μόνο να τραγουδάμε και να χορεύουμε μια φορά τον χρόνο. Είναι να προστατεύουμε τον τόπο που μας φιλοξενεί, τη φύση, τη θάλασσα, το νερό, τη μνήμη και το μέλλον των παιδιών μας.
Ίσως είναι καιρός να στοχαστούμε τι σημαίνει «αντάμωμα»: όχι μόνο η συνάντηση ανθρώπων, αλλά και η συνάντηση με τις ευθύνες μας
1) https://rpn.gr/rafina-kathe-chrono-kai-kalytero-to.../
2) https://www.facebook.com/Rafinatanews.gr/posts/pfbid02Z9AGbKw5soZijyFLqArbcUjPTBAzJ4UgydEXWLZQsJ7e91h7shpQ7z1VCwWx5oyGl?locale=el_GR
3) https://www.facebook.com/kathetiporos/posts/pfbid08Nin2roaTrgDcXYUzpjiEZ2CCFc5gb8HzqaCGejWja8LqYD7weo38F4jc3TRFfxGl
Η Κίνηση για την Προστασία και Ανάδειξη του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας εξέδωσε την παρακάτω ανακοίνωση μετά την ολοκλήρωση της υπαίθριας έκθεσης φωτογραφίας που διοργάνωσε στο πάρκο εκβολής (πάρκο Καραμανλή) την Κυριακή 8/6/20
Πλήθος κόσμου επισκέφθηκε την Κυριακή 8/6 την Υπαίθρια Έκθεση Φωτογραφίας που διοργάνωσε η Κίνηση για την Προστασία & Ανάδειξη του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας με θέμα «Μεγάλο Ρέμα Ραφήνας: Ένα πολύτιμο οικοσύστημα υπό εξαφάνιση». Η έκθεση πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο των εκδηλώσεων για την Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος που γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 5 Ιουνίου.
Στην έκθεση συμμετείχαν οι φωτογράφοι της φύσης και φίλοι του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας Βροντή Έφη, Λαζαρής Αντώνης, Καπατσούλιας Γιάννης, Καραντζάς Ανδρέας, Μπληζιώτης Νίκος, Σκαρέας Δημήτρης, Σταύρακας Λευτέρης, Τσακίρης Σπύρος. Οι φωτογράφοι απεικόνισαν τόσο την ομορφιά και τη ζωή που χάνεται κάτω από τις μπουλντόζες και τα τσιμέντα, όσο και την ασχήμια και τη νεκρή φύση που δημιουργείται από την ισοπέδωση του πιο πολύτιμου οικοσυστήματος της περιοχής λόγω του έργου διευθέτησης που αποφασίστηκε από το Υπουργείο Υποδομών, αγνοώντας τις αντιδράσεις τοπικών φορέων, περιβαλλοντικών οργανώσεων, ενώσεων μηχανικών, επιστημονικών φορέων κλπ.
Οι εικόνες του ποταμού και των πουλιών που το επισκέπτονται προκάλεσαν έκπληξη ακόμη και σε Ραφηνιώτες που δεν είχαν την εικόνα του φυσικού πλούτου που είχαμε την τύχη να βρίσκεται δίπλα μας. Παράλληλα οι περισσότεροι εξέφρασαν αγωνία, ανησυχία και οργή για το περιβαλλοντικό έγκλημα που εκτελείται. Αυτός ήταν ο στόχος της έκθεσης και πέτυχε!
Η έκθεση είναι διαθέσιμη για όποιον φορέα θελήσει να την αξιοποιήσει (Δήμος, σχολεία, σύλλογοι κλπ).
Στη Ραφήνα για μία ακόμη χρονιά δε γιορτάζουμε.
Αγωνιζόμαστε για τη διάσωση του Μεγάλου Ρέματος.
Κίνηση για την Προστασία & Ανάδειξη του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας, 9/6/2025
www.megalorema.gr , https://www.facebook.com/KPAMRR, info@megalorema.com
Ακολουθούν μερικές ενδεικτικές μόνο εικόνες από την έκθεση όπως τις κατέγραψε ο φακός του Αντώνη Λαζαρή ο οποίος εξέθετε και τις δικές του φωτογραφίες από το Μεγάλο Ρέμα. Οι φωτογράφοι εξέθεσαν πολλαπλάσιες φωτογραφίες που άφησαν άριστες εντυπώσεις στους επισκέπτες της έκθεσης
Ταμπλώ του Γιάννη Καπατσούλια
Ταμπλώ του Αντώνη Λαζαρή
Ταμπλώ του Ανδρέα Καραντζά
Ταμπλώ του Σπύρου Τσακίρη
Ταμπλώ του Νίκου Μπληζιώτη
Ταμπλώ με φωτογραφίες του Λευτέρη Σταύρακα και του Σπύρου Σκαρέα
Μερικά από τα ταμπλώ της έκθεσης
Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος 2025, η Κίνηση για την Προστασία και την Ανάδειξη του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας διοργανώνει υπαίθρια έκθεση φωτογραφίας με θέμα: «ΜΕΓΑΛΟ ΡΕΜΑ ΡΑΦΗΝΑΣ: ΕΝΑ ΠΟΛΥΤΙΜΟ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑ ΥΠΟ ΕΞΑΦΑΝΙΣΗ» την Κυριακή, 8 Ιουνίου 2025, ώρες 18:00-21:00 στο Πάρκο Καραμανλή στη Ραφήνα.
Συμμετέχουν με φωτογραφίες τους οι: ΕΦΗ ΒΡΟΝΤΗ, ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΠΑΤΣΟΥΛΙΑΣ, ΑΝΔΡΕΑΣ ΚΑΡΑΤΖΑΣ, ΑΝΤΩΝΗΣ ΛΑΖΑΡΗΣ, ΝΙΚΟΣ ΜΠΛΗΖΙΩΤΗΣ, ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΣΚΑΡΕΑΣ, ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΣΤΑΘΙΑΣ, ΛΕΥΤΕΡΗΣ ΣΤΑΥΡΑΚΑΣ, ΣΠΥΡΟΣ ΤΣΑΚΙΡΗΣ.
Το πολύτιμο οικοσύστημα του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας, οι προστατευόμενοι υγρότοποί του και τα πλημμυρικά του πεδία κινδυνεύουν από το έργο διευθέτησης-οριοθέτησης του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας με φορέα το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών.
Αν και χρηματοδοτείται από χρήματα των Ευρωπαίων φορολογουμένων (ΕΣΠΑ 2021-2027), το έργο αντιβαίνει στα θεμελιώδη δικαιώματα, που επιτάσσουν η προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή (και η αντιπλημμυρική προστασία) να γίνονται με βάση τα καλύτερα και πιο πρόσφατα επιστημονικά δεδομένα (λύσεις βασισμένες στη φύση, προσεγγίσεις με βάση τα οικοσυστήματα) και στο ενωσιακό νομοθετικό πλαίσιο για την Αποκατάσταση της Φύσης, το Κλίμα, τη Βιοποικιλότητα, τα Νερά, τις Πλημμύρες, τους Οικοτόπους και τα Πουλιά.
Ειδικοί επιστήμονες (Ηλίας Ταρναράς) και φορείς (ΕΛΚΕΘΕ, ΕΜΔΥΔΑΣ-ΑΤΤΙΚΗΣ) έχουν προειδοποιήσει ότι στην πραγματικότητα το έργο θα αυξήσει τον κίνδυνο πλημμύρας στην εκβολή.
Μαζί με τη φύση θυσιάζεται και η πολιτιστική κληρονομιά (οι πρώτες προϊστορικές αρχαιότητες καταχώθηκαν στη Χ.Θ 804 ενώ θα καταστραφούν και όσες βρίσκονται πάνω στη γραμμή του έργου) και το τοπίο.
Kι αυτή η Αττική η γη, η πάνσοφη κι ωραία το καύχημα, το κόσμημα, τ΄ άνθος όλου του κόσμου
μέλλει κι αυτή να ερημωθεί κι η στάθμη της να πέσει από τ' άγρια κύματα κι από τη συμφορά
(Νοστράδαμου Προφητείες αποδ. Alan Wistful μτφ Π. Νικολαϊδης V.31)
atticavoice@gmail.com
