Ο δίδυμος αδελφός του Mr Bean αρέσκεται να δίνει συνεντεύξεις σταυροπόδι και, ει δυνατόν, ανάμεσα σε αρχαία. Τον κάνουν να νιώθει σαν στο σπίτι του. Ο Νίκος Χατζηνικολάου, στο γνωστό του ρόλο 

Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι αυτή η κυβέρνηση δεν αγαπάει τίποτε άλλο, εκτός από το χρήμα. Το χρήμα είναι ο απόλυτος Θεός στον οποίο πιστεύει και αυτό το Θεό υπηρετεί. Πολύ φοβόμαστε όμως ότι αποτελεί ακριβή αντανάκλαση της κοινωνίας μας, οπότε δεν βλέπουμε να υπάρχει φως και ελπίδα.

Ακολουθεί ένα σχόλιο του Συλλόγου Ελλήνων Αρχαιολόγων σχετικά με το Μετρό Θεσσαλονίκης. Σχετικά με τη θυσία των αρχαιοτήτων και με τα ψεύδη που δικαιολόγησαν και επέβαλλαν την κατακρεούργηση και επανατοποθέτησή τους. Καθυστερώντας από τη μία την κατασκευή του Μετρό και από την άλλη στερώντας από τις αρχαιότητες την αυθεντικότητά τους

Σε ποιο βωμό θυσιάστηκαν οι αρχαιότητες του σταθμού Βενιζέλου στο Μετρό της Θεσσαλονίκης;

Αύριο, σύμφωνα με τις εξαγγελίες, παραδίδεται στους πολίτες της Θεσσαλονίκης η βασική γραμμή του Μετρό Θεσσαλονίκης, που διασχίζει το ιστορικό κέντρο  πόλης. Είμαστε υποχρεωμένοι να υπενθυμίσουμε, ειδικά για τον Σταθμό Βενιζέλου, τα εξής:

Ο σταθμός Βενιζέλου θα είναι για πάντα ένας τόπος αρχαιολογικού εγκλήματος για την ιστορία της Θεσσαλονίκης.

Θα αποτελεί για πάντα θλιβερή υπενθύμιση της κατηγορηματικής άρνησης του ελληνικού κράτους να εμπιστευτεί τις δυνατότητες του τεχνικού κόσμου της χώρας, προς όφελος «φασόν» λύσεων που κόστισαν υπέρογκα σε χρόνο και χρήμα. Θα θυμίζει πάντα ότι οι βυζαντινές αρχαιότητες της Θεσσαλονίκης δεν αξιώθηκαν των λύσεων που έχουν εφαρμοστεί σε άλλα μετρό όπως αυτό της Σόφιας, της Κωνσταντινούπολης, της Ιταλίας, ακόμη και της Αθήνας. Θα αποτελεί, τέλος, μνημείο της κακοδιαχείρισης και της σπατάλης πόρων του δημοσίου, υπενθυμίζοντας στο διηνεκές τι σημαίνει εργαλειακή χρήση των αρχαιοτήτων προς όφελος αλλότριων σκοπών, και ιδίως του κέρδους.

Συγκεκριμένα:

Το τελευταίο διάστημα το Υπουργείο Πολιτισμού, το Υπουργείο Μεταφορών και η Αττικό Μετρό έχουν επιδοθεί σε ένα κρεσέντο δήθεν «αναγνώρισης» της σημασίας του βυζαντινού παρελθόντος της Θεσσαλονίκης. Μόνο ως αήθης αντιπερισπασμός και προσβολή της νοημοσύνης μας μπορεί να χαρακτηριστεί η στάση αυτή, όταν οι ίδιες πολιτικές ηγεσίες δεν εκτίμησαν και δεν σεβάστηκαν το αληθινά μοναδικό βυζαντινό εύρημα της εποχής της "συμβασιλεύουσας" Θεσσαλονίκης. Αρνήθηκαν να το αντιμετωπίσουν ως ακίνητο μνημείο και αφαίρεσαν οριστικά την αυθεντικότητά του. Θυμίζουμε ότι από το 2012, όταν αποκαλύφθηκε ο μοναδικός αρχαιολογικός χώρος, τόσο η ηγεσία του ΥΠΠΟ όσο και η ηγεσία του Υπουργείου Μεταφορών απέκρυψαν ακόμη και την ύπαρξή του, ενώ είχαν εκδώσει απόφαση για να αποσπάσουν το βυζαντινό σταυροδρόμι και να το μεταφέρουν προς έκθεση στο στρατόπεδο Παύλου Μελά! Η σημασία του αρχαιολογικού χώρου του σταθμού Βενιζέλου έγινε γνωστή διεθνώς αποκλειστικά χάρη στον αγώνα που ξεκίνησε τότε ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων και στήριξε ενεργά ο Δήμος Θεσσαλονίκης με την παρουσία του αείμνηστου Γιάννη Μπουτάρη. 

Τίποτε από όσα ειπώθηκαν ως «επιχειρήματα» για την καταστροφική απόσπαση των αρχαιοτήτων δεν ίσχυσε τελικά, ούτε ως προς τον χρόνο παράδοσης, ούτε ως προς το κόστος του έργου. Το έργο δεν ολοκληρώθηκε ούτε τον Απρίλιο 2023, ούτε στο τέλος του 2023, όπως διαβεβαίωναν η Αττικό Μετρό και η ηγεσία του ΥΠΠΟ τους πολίτες της Θεσσαλονίκης ότι θα συνέβαινε μετά την απόσπαση των αρχαιοτήτων. Η Αττικό Μετρό ισχυριζόταν εγγράφως στο ΣτΕ το 2020 ότι η τεχνική λύση της κατά χώραν διατήρησης των αρχαιοτήτων θα κόστιζε 90 εκ ευρώ, ποσό που τότε ισχυριζόταν ότι ήταν απαγορευτικό για το έργο. Η ίδια Αττικό Μετρό συναίνεσε τώρα σε αποζημιώσεις 93 εκ. ευρώ στον Ανάδοχο σε δύο μόλις μήνες (Οκτώβριο και Νοέμβριο 2024). Θυμίζουμε επίσης την κινδυνολογία ότι, αν το έργο δεν ολοκληρωνόταν έως 31/12/2023, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα απαιτούσε να επιστραφούν τα κονδύλια των ΕΣΠΑ, κινδυνολογία που βολικά «ξέχασαν» οι εμπνευστές της, τώρα που ολόκληρο το έργο από 1/1/2024 πληρώνεται αποκλειστικά από εθνικούς πόρους.

Αντιθέτως, συνέβη αυτό για το οποίο εξαρχής είχαμε προειδοποιήσει: αντί να παραδοθούν οι 12 από τους 13 σταθμούς εγκαίρως στο επιβατικό κοινό, όλοι οι σταθμοί καθυστέρησαν και τελικά το κόστος του έργου ξεπέρασε κάθε λογική, αφού ήδη από το 2019 η τύχη των 12 ήδη κατασκευασμένων σταθμών συνδέθηκε με την αναστροφή της προόδου στον σταθμό Βενιζέλου. Χάθηκε έτσι μια μεγάλη ευκαιρία για την πόλη της Θεσσαλονίκης, η οποία ταλαιπωρήθηκε για πολύ περισσότερα χρόνια, όχι βέβαια λόγω των αρχαιοτήτων, αλλά λόγω της πολιτικής απόφασης αλλαγής σχεδιασμού στο σύνολο του έργου, και όχι σε έναν σταθμό, όπως παρουσιάστηκε.

Οι συνάδελφοι και οι συναδέλφισσές μας έκαναν ό,τι μπορούσαν, εντός του καταστροφικού σχεδιασμού της απόσπασης-επανατοποθέτησης ενός τόσο σημαντικού αρχαιολογικού χώρου, για να μην καταστραφεί μαζί με την αυθεντικότητα και η επιστημονική αξία των μνημείων, που δεν θα επέστρεφαν καν στην αρχική τους θέση αν δεν είχε γίνει όλος αυτός ο μακρόχρονος αγώνας για τη σωτηρία τους. Κανένας πανηγυρισμός δεν αρμόζει στην Υπουργό Πολιτισμού για έναν αρχαιολογικό χώρο που θα μπορούσε να στέκει αυθεντικός, αντί να έχει αντικατασταθεί από την αναπαράσταση του εαυτού του. Πρόκειται για μια χείριστη πρακτική που βρίσκεται στον αντίποδα των διεθνών αρχών προστασίας των μνημείων και βρίσκει αντίθετη - εκτός θλιβερών εξαιρέσεων - την επιστημονική κοινότητα στο σύνολό της.