φωτό από Andrew Shiva / Wikipedia, CC BY-SA 4.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=28865649
Ας προσπαθήσουμε να βάλουμε τα πράγματα σε μια σειρά, εάν υποτεθεί ότι σεβόμαστε το Διεθνές Δίκαιο και όχι το Δίκαιο του ισχυρού. Και αν υποτεθεί ότι δεν είμαστε από τους «για την Κύπρο δεν μιλάτε όμως, ε;»
Οι ακτιβιστές/στριες του Global Sumud Flotilla δεν κατευθύνονταν προς το Ισραήλ, αλλά προς τα παράλια της Γάζας, μια περιοχή που έχει αναγνωριστεί από τον ΟΗΕ ως παλαιστινιακό έδαφος και παρόλα αυτά βρίσκεται σε ναυτικό αποκλεισμό από το Ισραήλ εδώ και δεκαετίες.
Οι ακτιβιστές/στριες του Global Sumud Flotilla συνελήφθησαν σε διεθνή ύδατα και μεταφέρθηκαν στο Ισραήλ, δηλαδή σε χώρα που δεν ήθελαν. Αυτό ονομάζεται απαγωγή
Τα πλοία του Global Sumud Flotilla κατασχέθηκαν ενώ έπλεαν σε διεθνή ύδατα. Αυτό ονομάζεται πειρατεία
Κάποιοι βέβαια, όλα αυτά τα αποκαλούν Δίκαιο του ισχυρού και φασισμό και ξεμπερδεύουν με τις ορολογίες και τις λεπτομέρειες
Πάμε τώρα παρακάτω.
Οι 470 περίπου ακτιβιστές/στριες μεταφέρθηκαν στις περιβόητες φυλακές Κετζιότ (Kziot) στην έρημο του Νεγκέβ, διαβόητες για τη σκληρότητα των συνθηκών κράτησης και για τους βασανισμούς Παλαιστινίων κρατουμένων
Ανάμεσα σε αυτούς, βρίσκονται και 27 Έλληνες, μία από τους οποίους είναι βουλευτής του ελληνικού κοινοβουλίου. Η Πέτη Πέρκα της Νέας Αριστεράς.
Εν τω μεταξύ, στο καθιερωμένο πλέον κυριακάτικο κήρυγμά του στο facebook, ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ο άνθρωπος που θέλει να λέγεται πρωθυπουργός της Ελλάδας, δεν έβγαλε κουβέντα για τους Έλληνες ομήρους των Ισραηλινών. Αντίθετα, έδειξε ενδιαφέρον για τους Ισραηλινούς ομήρους της Χαμάς και ζήτησε την απελευθέρωσή τους, αποδεικνύοντας για μια ακόμη φορά ότι εκπροσωπεί συμφέροντα πέραν της Ελλάδας
Ας επιστρέψουμε όμως στην άγνωστη εν πολλοίς έρημο του Νεγκέβ, που θα έπρεπε όμως να είναι περισσότερο γνωστή για πολλούς λόγους. Ας δούμε αυτούς τους λόγους έναν-έναν,
Αξίζει όμως να αναφέρουμε πριν ξεκινήσουμε, ότι ενώ καταλαμβάνει πάνω από τη μισή έκταση του Ισραήλ, ο πληθυσμός της, σύμφωνα με στοιχεία του 2010, είναι μόλις 630.000 άτομα, από τα οποία οι 470.000 είναι Εβραίοι, ενώ 160.000 είναι Βεδουίνοι
Οι φυλακές Kziot (Al Naqab)
Ο ένας λόγος είναι οι διαβόητες φυλακές Κετζιότ, εκεί που οδηγήθηκαν οι 27 Έλληνες όμηροι. Οι φυλακές Kziot, αλλιώς Al Naqab, βρίσκονται στην έρημο Νεγκέβ και έχουν αποτελέσει αντικείμενο έντονης διεθνούς κριτικής.
Πολλές είναι οι οργανώσεις υπεράσπισης ανθρωπίνων δικαιωμάτων που έχουν καταγγείλει παραβίαση βασικών ανθρώπινων δικαιωμάτων, κακομεταχείριση και βασανισμούς κρατουμένων.
Μεταξύ αυτών, η B’Tselem, μία ισραηλινή ΜΚΟ για τα ανθρώπινα δικαιώματα, η οποία έχει δημοσιεύσει έκθεση με τίτλο «Καλώς ήρθατε στην κόλαση», παραθέτοντας μαρτυρίες κρατουμένων που περιγράφουν περιστατικά βίας, στέρησης τροφής και νερού, ταπεινωτικών ελέγχων, χτυπήματα στα γεννητικά όργανα κατά τη διάρκεια σωματικών ελέγχων και σεξουαλικής κακοποίησης.

φωτό https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Kziot.JPG
Όπως σημειώνει ο δικηγόρος Θανάσης Καμπαγιάννης σε ανάρτησή του στο facebook:
“Τα τελευταία δύο χρόνια, με εντολή του Μπεν Γκβιρ, οι κρατούμενοι υφίστανται το βασανιστήριο της πείνας. Ακόμα και το Ανώτατο Δικαστήριο του Ισραήλ αναγκάστηκε, για να διασώσει τα προσχήματα, να αναγνωρίζει την εξαναγκαστική πείνα ως επίσημη πολιτική του Μπεν Γκβιρ, αξιώνοντας να σταματήσει. Μην απορείτε λοιπόν όταν διαβάζετε ότι στερούν από τους ακτιβιστές της Flotilla τα φάρμακά τους ή δεν τους δίνουν νερό ή αναγκάζουν τη Γκρέτα να φιλήσει την ισραηλινή σημαία: τα έχουν όλα πρώτα δοκιμάσει στα σώματα των Παλαιστίνιων. Και τώρα τα κάνουν και στους πολίτες των τρίτων χωρών που έπλευσαν στη Γάζα για να σταματήσουν τη γενοκτονία”
Πλήθος είναι πλέον οι μαρτυρίες ότι παρόμοιες συνθήκες αντιμετώπισαν οι 470 όμηροι ακτιβιστές του Globbal Sumud Flotilla. όπως αναφέρει Ιταλός ακτιβιστής:
“Το επόμενο βράδυ οι φύλακες έγιναν πιο βίαιοι. Η Ιταλίδα πρόξενος είχε μόλις φύγει, είχε έρθει να συγκεντρώσει άλλες "υπογραφές" για την απέλαση, όταν έφτασαν οι ειδικές δυνάμεις. Άνοιξαν διάπλατα τα κελιά, μας σημάδεψαν με τα όπλα και έκαναν προσκλητήριο. Σε ορισμένα κελιά έβαλαν σκυλιά να επιτεθούν. Σε ένα κελί βρήκαν μια επιγραφή "Palestine", την είχαν γράψει οι κρατούμενοι με κομματάκια από πιπεριά και νερό της βρύσης. Για να τη σβήσουν, οι αστυνομικοί έριξαν κουβάδες χλωρίνη, και τη νύχτα οι κρατούμενοι κοιμήθηκαν με τα στρώματα ποτισμένα.
Είχα την αίσθηση ότι βρισκόμουν σε έναν πραγματικά βάρβαρο τόπο και ήλπιζα βαθιά να τελειώσει σύντομα αυτή η βαρβαρότητα”
Οι Βεδουΐνοι της Νεγκέβ και οι εποικιστικές δενδροφυτεύσεις
Πριν από την ίδρυση του κράτους του Ισραήλ, στην έρημο Νεγκέβ κατοικούσαν 92.000 Βεδουίνοι. Όμως, μετά τον αραβοϊσραηλινό πόλεμο του 1948, μόνο 11.000 από αυτούς παρέμειναν εντός των συνόρων του κράτους του Ισραήλ, σύμφωνα με την Adalah, μια οργάνωση για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων των αραβικών μειονοτήτων στο Ισραήλ.
Όσοι απέμειναν, ωθήθηκαν από το κράτος του Ισραήλ να μετεγκατασταθούν στις πόλεις. Πολλοί από αυτούς αρνήθηκαν και έκτοτε κατοικούν σε χωριά που δεν αναγνωρίζονται όμως από το Ισραήλ, αντιμετωπίζοντας τεράστιες δυσκολίες. Τα χωριά αυτά είναι αόρατα για το ισραηλινό κράτος, δεν υπάρχουν στα χαρτιά και καμιά οδική πινακίδα δεν οδηγεί εκεί. Επιπλέον δεν διαθέτουν ούτε καν τις στοιχειώδεις υπηρεσίες όπως είναι η αποκομιδή των απορριμμάτων
Είναι χαρακτηριστικό πως, ενώ παντού στο Ισραήλ λειτουργούν καταφύγια για τις πυραυλικές επιθέσεις, για τους Βεδουίνους δεν υπάρχει τέτοια πρόβλεψη
Όπως χαρακτηριστικά λέει ένας Βεδουίνος : «όταν οι πύραυλοι έρχονται από τα δυτικά, χτυπούν τους Βεδουίνους, όταν έρχονται από τα ανατολικά, το ίδιο. Είμαστε τα θύματα και κανείς δεν μας λογαριάζει».

Μία από τις μεθόδους που χρησιμοποιεί το ισραηλινό κράτος για να ωθήσει όσους Βεδουίνους μένουν ακόμη στη γη τους να την εγκαταλείψουν, είναι ένα πρόγραμμα δενδροφύτευσης που γίνεται υπό την αιγίδα του Εβραϊκού Εθνικού Ταμείου (JNF), ενός ιδιωτικού φορέα που διαχειρίζεται το μεγαλύτερο μέρος των δασών του Ισραήλ.
«Έφτασαν ένα πρωί στο χωριό Σα’ουά και άρχισαν να φυτεύουν δέντρα ανάμεσα στις κατοικίες, με σκοπό να δημιουργήσουν ένα δάσος. Ήταν τελείως τρελό», αναφέρει στη Le Monde diplomatique ο Χαλίλ Αλ-Αμούρ, δικηγόρος και υπερασπιστής των δικαιωμάτων των βεδουίνικων χωριών της Νεγκέβ, συμπληρώνοντας «Κάθε φορά που μια οικογένεια Βεδουίνων εκδιώκεται από τη γη της, την επόμενη κιόλας ημέρα έρχονται να φυτέψουν δέντρα»
«Λένε ότι το μόνο που κάνει το JNF είναι να φυτεύει δέντρα και να μοχθεί για “να κάνει την έρημο να ανθίσει”. Είναι ψέμα. Αποτελούν πυλώνα της εποικιστικής επέκτασης του Ισραήλ»
Στο εγχείρημα αυτό, το οποία το ισραηλινό κράτος δικαιολογεί στο όνομα (ή με το πρόσχημα) της καταπολέμησης της ερημοποίησης προΐσταται ο ίδιος ο Ιταμάρ Μπεν-Γκβιρ, ο διαβόητος παρανοϊκός υπουργός Εθνικής Ασφάλειας του Ισραήλ. Κάτι που δεν αφήνει καμία αμφιβολία πως πρωταρχικός σκοπός του εγχειρήματος είναι η εκδίωξη των Βεδουΐνων από τη γη τους

Ο Μπεν-Γκβιρ φυτεύει δέντρα (!)
Μερικά χιλιόμετρα μακριά από τη Σα’ουά, βρίσκεται το “μη αναγνωρισμένο” από το Ισραήλ βεδουίνικο χωριό Ουμ Αλ Χιράν, που απειλείται με αφανισμό, καθώς το 2003 το ισραηλινό Εθνικό Συμβούλιο Σχεδιασμού και Κατασκευών ενέκρινε τη δημιουργία ενός εβραϊκού οικισμού στο ίδιο μέρος. Στις παρυφές αυτού του χωριού εκτείνονται οι λόφοι του Γιατίρ, το μεγαλύτερο φυτεμένο δάσος του Ισραήλ, που έχει πάρει το όνομά του από «μια λευιτική πόλη, τα ερείπια της οποίας υπάρχουν ακόμη», όπως εξηγεί ένα φυλλάδιο του JNF.
Εδώ και πολλά χρόνια, το δάσος του Γιατίρ φιλοξενεί μια κοινότητα ορθόδοξων Εβραίων, οι οποίοι περιμένουν με ανυπομονησία τον εκτοπισμό του γειτονικού βεδουίνικου πληθυσμού ώστε να μπορέσουν να εγκαταστήσουν εκεί τον οικισμό Χιράν, συνεχίζοντας το έργο της “ιουδαιοποίησης της Νεγκέβ”. Οι οικογένειες αυτές ζουν προς το παρόν σε τροχόσπιτα χρηματοδοτημένα από το αμερικανικό παράρτημα του JNF.
Για το JNF, η Άιρους Μπρέιβερμαν, εθνολόγος και καθηγήτρια δικαίου και γεωγραφίας στο Πανεπιστήμιο του Μπάφαλο στην Πολιτεία της Νέας Υόρκης λέει πως :
«… το Εβραϊκό Εθνικό Ταμείο είναι πιθανότατα η σημαντικότερη σιωνιστική οργάνωση όλων των εποχών»
Από τις πρώτες ημέρες της ίδρυσής του, στόχος του JNF ήταν η κτήση γης “με στόχο την εγκατάσταση των Εβραίων”, κατ’ επίκληση ενός αποσπάσματος του Λευιτικού (τρίτο βιβλίο της Παλαιάς Διαθήκης, 25:23): «Τα κτήματά σας δεν θα πωλούνται με τρόπο οριστικό και αμετάκλητο, διότι ιδική μου είναι η γη...».
Με τη δημιουργία του Ισραήλ το 1948 και τον εκτοπισμό των παλαιστινιακών πληθυσμών κατά τη διάρκεια της Νάκμπα, «ένα από τα πρώτα εθνικά έργα ήταν η δημιουργία δασών. Έπρεπε να φυτευτούν μαζικά και όσο το δυνατόν πιο γρήγορα», λέει ο Ναντάβ Ζοφ, αρχιτέκτονας τοπίου, ακτιβιστής και συν-συγγραφέας μιας μελέτης με τίτλο «Η δενδροφύτευση στην Παλαιστίνη/Ισραήλ ως όπλο του σιωνιστικού σχεδίου».
«Το JNF θεωρεί τον εαυτό του ως μια οντότητα επιφορτισμένη με την εξυπηρέτηση των συμφερόντων του εβραϊκού λαού και μόνο. Συνεπώς, υιοθετεί τη θέση ότι τα εδάφη του πρέπει να διατίθεται μόνο σε Εβραίους», παρά το γεγονός ότι σχεδόν το 25% του σημερινού πληθυσμού του Ισραήλ δεν ακολουθούν το εβραϊκό θρήσκευμα.
Στον αυτοκινητόδρομο 1, που συνδέει το Τελ Αβίβ με την Ιερουσαλήμ, το πάρκο Αγιαλόν-Κάναντα καλύπτει περισσότερα από 12.000 στρέμματα γης.
Η διαρρύθμιση του πάρκου ακολουθεί το μοντέλο που χρησιμοποιείται από το JNF σε ολόκληρη τη χώρα: «Η φύτευση δένδρων που θυμίζουν την αρχαία παρουσία [των Εβραίων στην περιοχή] και η απόδοση βιβλικών ονομάτων σε αυτά τα μέρη έχει στόχο την επαναφορά θραυσμάτων της θεμελιώδους [εβραϊκής] αφήγησης στο περιβάλλον», εξηγεί η ανθρωπολόγος Συλβί Φριντμάν
Όπως η πλειοψηφία των “πράσινων εποικισμών” που έχουν υλοποιηθεί από το JNF, το πάρκο Αγιαλόν-Κάναντα αποτελείται στο μεγαλύτερο μέρος του από κωνοφόρα και κυρίως από τη χαλέπιο πεύκη (“πεύκο της Ιερουσαλήμ” στα εβραϊκά), είδος που προτιμά ο οργανισμός σε όλα του τα έργα φύτευσης.
Η επιλογή δεν είναι τυχαία.
«Είναι το ιδανικό δέντρο για την ικανοποίηση των σιωνιστικών εδαφικών φιλοδοξιών», υποστηρίζει ο Ναντάβ Ζοφ
«Είναι απόδειξη του εβραϊκού-ισραηλινού ελέγχου των εδαφών, ενώ τα δέντρα που αποδίδουν καρπούς, ιδίως τα ελαιόδενδρα, παραπέμπουν σε μια τοπική και αγροτική (παλαιστινιακή) παρουσία», εξηγεί η Άιρους Μπρέιβερμαν.

Για όσους εξακολουθούν να πιστεύουν ότι οι δενδροφυτεύσεις του Ισραήλ δεν έχουν πολιτικά κίνητρα, αξίζει να αναφέρουμε πως από το 1967, πάνω από 800.000 παλαιστινιακά ελαιόδενδρα έχουν ξεριζωθεί από τις ισραηλινές αρχές και τους ισραηλινούς εποίκους, προκειμένου να αποκοπούν οι γηγενείς κάτοικοι από το παρελθόν τους στην περιοχή
Για να επιστρέψουμε στου Βεδουΐνους, σήμερα φτάνουν τις 300.000 περίπου. Από αυτούς, οι μισοί ζουν στις πόλεις και οι άλλοι μισοί σε αυτά τα αόρατα χωριά
Το πυρηνικό πρόγραμμα της Νεγκέβ
Στην έρημο Νεγκέβ, επίσης, αναπτύσσεται το πυρηνικό πρόγραμμα του Ισραήλ
Είναι αξιοσημείωτο ότι το Ισραήλ είναι η μόνη πυρηνική δύναμη στον κόσμο που δεν παραδέχεται ότι έχει στη διάθεσή της πυρηνικά όπλα. Είναι χαρακτηριστικό ότι δεν έχει υπογράψει τη συμφωνία για τη μη διάδοση των πυρηνικών όπλων, με αποτέλεσμα να μην είναι δυνατός ο έλεγχος των εγκαταστάσεων του πυρηνικού αντιδραστήρα της Ντιμόνα, στην έρημο Νεγκέβ
Η Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας του Ισραήλ ιδρύθηκε το 1952, με αρχικό σκοπό την κατασκευή ενός πυρηνικού αντιδραστήρα. Για το σκοπό αυτό, το Ισραήλ προσέγγισε τη Γαλλία, η οποία, ευρισκόμενη τότε σε εμπόλεμη κατάσταση με την Αίγυπτο του Νάσερ (λόγω Αλγερίας και Σουέζ), έβλεπε το Ισραήλ ως έναν χρήσιμο σύμμαχο
Έτσι, το φθινόπωρο του 1956, λίγες εβδομάδες πριν την κρίση του Σουέζ, η γαλλική κυβέρνηση συμφώνησε να παραδώσει στο Ισραήλ ένα αντιδραστήρα 18MW για ερευνητικούς σκοπούς. Μόνο που ο αντιδραστήρας αυτός δεν ήταν και τόσο “ερευνητικός”
Έτσι, στη Ντιμόνα, στήθηκε ένα εργοστάσιο επεξεργασίας πλουτωνίου, πρώτη ύλη για την κατασκευή πυρηνικών όπλων. Οι Ισραηλινοί αρχικά παρουσίαζαν το εργοστάσιο ως αγροτοβιομηχανικό ερευνητικό κέντρο μέχρι που το Δεκέμβριο του 1960 ανακοινώθηκε επίσημα ότι η Ντιμόνα είναι πυρηνικό ερευνητικό κέντρο, κατασκευασμένο για ειρηνικούς σκοπούς
Όσο για τους Αμερικανούς, θεωρείται ότι αρχικά δε γνώριζαν για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ισραήλ και πως το υποπτεύθηκαν το 1958 μέσω φωτογραφιών από μια πτήση κατασκοπευτικού U-2.
Οι αμερικανοί επιθεωρητές επισκέφθηκαν τη Ντιμόνα 6 φορές μέσα στη δεκαετία του ‘60, χωρίς όμως να καταφέρουν να αποκτήσουν ακριβή εικόνα των δραστηριοτήτων που λάμβαναν χώρα στο συγκρότημα της Ντιμόνα. Ουσιαστικά πάντως, οι ΗΠΑ παρόλο που –επίσημα τουλάχιστον - δεν ενίσχυσαν, ούτε ενέκριναν το πυρηνικό πρόγραμμα του Ισραήλ, δεν έκαναν κάτι για να το αποτρέψουν.
Μια σκοτεινή πτυχή βέβαια της σχέσης Ισραήλ και ΗΠΑ στην κατασκευή πυρηνικών όπλων από το Ισραήλ, είναι η yp;ouesh “Apollo” και η περίφημη “απώλεια” περίπου 170 Kg εμπλουτισμένου ουρανίου από το Apollo της Pennsylvania το 1965. Αρκετοί είναι αυτοί που υποστηρίζουν ότι το ουράνιο αυτό χρησιμοποιήθηκε για την κατασκευή των 2 πρώτων ατομικών βομβών του Ισραήλ, αλλά και για την εργαστηριακή παραγωγή πλουτωνίου.
Πιστεύεται πως το Ισραήλ κατάφερε να παράξει πυρηνικά όπλα περίπου το 1966 ή το 1967
Λίγο αργότερα, το 1969, οι ΗΠΑ και το Ισραήλ κατέληξαν σε μια άτυπη συμφωνία: οι Αμερικανοί θα σταματούσαν να πιέζουν για επιθεωρήσεις και το Ισραήλ δεσμευόταν να μην διεξάγει πυρηνικές δοκιμές, ούτε να κάνει δημόσιες δηλώσεις για το οπλοστάσιό του.
Με βάση τις εκτιμήσεις τεχνικών για την δυνατότητα παραγωγής πλουτωνίου από τον αντιδραστήρα της Ντιμόνα και τη μέση ποσότητα πλουτωνίου που πιστεύεται ότι έχουν τα Ισραηλινά πυρηνικά όπλα, εκτιμάται ότι το Ισραήλ πρέπει να έχει παράξει αρκετό υλικό ώστε να κατασκευάσει τουλάχιστον 100 πυρηνικά όπλα
Το πυρηνικό πρόγραμμα του Ισραήλ αποκαλύφθηκε σε όλο τον κόσμο από έναν Ισραηλινό τεχνικό στο Κέντρο Πυρηνικών Ερευνών του Ισραήλ
Ήταν 5 Οκτωβρίου του 1986, όταν η βρετανική εφημερίδα The Sunday Times δημοσίευε στην πρώτη της σελίδα λεπτομέρειες για τα μυστικά πυρηνικά όπλα του Ισραήλ, βάσει πληροφοριών και φωτογραφιών που έδωσε ο Μορντεχάι Βανούνου, επικαλούμενος την αντίθεσή του για τα όπλα μαζικής καταστροφής

Ο Βανούνου είχε γεννηθεί στο Μαρόκο, σε οικογένεια θρήσκων Εβραίων που μετοίκησε στο Ισραήλ το 1963. Υπηρέτησε ως αξιωματικός του Ισραηλινού στρατού, πήρε μέρος στον πόλεμο του Γιομ Κιπούρ του 1973 και το 1974 αποστρατεύτηκε τιμητικά με τον βαθμό του αντισυνταγματάρχη.
Τρία χρόνια μετά την αποστρατεία του, το 1977, ο Βανούνου προσελήφθη στο Κέντρο Πυρηνικών Ερευνών Νεγκέβ ως τεχνικός και διευθυντής βάρδιας
Όταν ο Βανούνου άρχισε να παρακολουθεί μαθήματα φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο Βen Gurion και να κάνει παρέα με Άραβες φοιτητές, άρχισε να προβληματίζεται πολιτικά. Στεκόταν πλέον επικριτικά απέναντι στην πολιτική της ισραηλινής κυβέρνησης και αρνήθηκε να συμμετάσχει, όταν κλήθηκε, στον πόλεμο του Λιβάνου το 1982. Στον φάκελο ασφαλείας του Βανούνου, σημειωνόταν ότι είχε επιδείξει “αριστερές και φιλοαραβικές πεποιθήσεις”.
Η συνέντευξη του Βανούνου προκάλεσε την άμεση αντίδραση της Μοσάντ. Όπως όλα δείχνουν, η Μοσάντ χρησιμοποίησε μία γυναίκα πράκτορα για να τον δελεάσει, η οποία τον έπεισε να πάνε μαζί για λίγο στη Ρώμη. Εκεί, το Σεπτέμβριο του 1986, πράκτορες της Μοσάντ τον απήγαγαν, τον επιβίβασαν σε ένα γιοτ και τον μετέφεραν στο Ισραήλ για να δικαστεί για προδοσία, κατασκοπεία και διαρροή μυστικών πληροφοριών που απειλούσαν την κρατική ασφάλεια.
Τελικά, ο Βανούνου καταδικάστηκε σε 18 χρόνια φυλάκισης, τα 12 από τα οποία τα πέρασε σε απομόνωση μέχρι το 1998! Ο Βανούνου αφέθηκε ελεύθερος του 2004, αλλά του απαγορεύτηκε να εγκαταλείψει τη χώρα

Ο Μορντεχάι Βανούνου, με απαγόρευση να μιλήσει στον Τύπο, προσπαθεί να επικοινωνήσει με κωδικοποιημένο μήνυμα που είχε γράψει στο χέρι του: «Ο Βανούνου απήχθη από τη Ρώμη ITL., 30.9.86, 21.00, BA504». (Το 30.9.86 είναι η ημερομηνία που συνελήφθη στη Ρώμη και το υπόλοιπο η ώρα και η πτήση της British Airways με την οποία προφανώς είχε φτάσει εκεί)
Πηγές
https://europost.gr/israil-sti-diavoiti-fylaki-ketziot-oi-ellines-aktivistes-tis-global-sumud-flotilla/
https://www.in.gr/2025/10/03/world/global-sumud-flotilla-sti-diavoiti-fylaki-ketziot-oi-ellines-aktivistes-oi-apaxthentes-den-einai-monoi/
https://www.newsbeast.gr/world/arthro/12611690/kalos-irthate-stin-kolasi-stis-diavoites-fylakes-ketziot-metaferthikan-oi-aktivistes-kai-oi-aktivistries-tou-stoliskou
https://www.monde-diplomatique.gr/2024/12/article1456.html
https://www.skai.gr/news/world/israil-aoratoi-kai-aprostateytoi-ston-polemooi-vedouinoi-tis-erimou-negkev
https://www.in.gr/2024/04/15/world/israil-oi-vedouinoi-stin-erimo-negkev-den-exoun-kamia-prostasia-apenanti-stous-pyraylous/
https://kosmodromio.gr/2022/01/12/dentrofuteush-akrodeksiwn-sthn-erhmo/
https://www.ethnos.gr/todayinhistory/article/381535/israhlinosbazeifotiastopyrhnikoprogrammathsxorastoydinontasstoixeiasebretanikhefhmerida
https://www.newsbeast.gr/world/arthro/12402169/to-cheirotera-fylagmeno-mystiko-tis-mesis-anatolis-to-pyriniko-programma-tou-israil-kai-o-andras-pou-to-dierrefse
https://tvxs.gr/news/kosmos/morntechai-vanoynoy-synenteyxi-me-ton-anthropo-poy-apokalypse-to-pyriniko-programma-toy-israil/
https://www.kathimerini.gr/world/182329/h-istoria-toy-morntechai-vanoynoy/
https://www.cnn.gr/focus/apopseis/story/174082/apo-ton-morntexai-vanoynoy-eos-ton-tzoylian-asanz-i-istoria-epanalamvanetai