Από το 2015 δεν έχουν αλλάξει και πολλά πράγματα αφού τα ίδια πρόσωπα, με λίγο παραλλαγμένη διανομή ρόλων(casting) στην ίδια επιθεώρηση, λειτουργούν με την ίδια κοπαδική αντίληψη περί δημοκρατικών διαδικασιών. Αυτή η αντίληψη, στην ουσία έχει οδηγήσει στην υποβάθμιση των συζητήσεων στα δημοτικά συμβούλια σε πράξεις διεκπεραίωσης ή εξυπηρέτησης των επιθυμιών μίας αρχής (ή ενός αφεντικού θα έλεγα με όρους που θα αναφέρονταν στην συνδετική ύλη των παρατάξεων).

  Χρησιμοποιώντας όρους που θα έκαναν και την απαραίτητη διάκριση ώστε να μη νομίζει κάποιος πως αναφέρομαι σε συμμορία, με την καταχρηστική δυνατότητα εξυπηρέτησης των επιθυμιών ενός αρχηγού, εννοώ την απόλυτη επικράτηση της αρχής της κυβερνησιμότητας. Αυτό βέβαια σημαίνει αντίστοιχη υποχώρηση μέχρι εκμηδενισμού της αρχής της αναλογικότητας. Δηλαδή της αρχής που ορίζει πως πρέπει να εκπροσωπούνται και μικρότερες ομάδες στη διοίκηση ενός δήμου ή και μίας χώρας.  Η περιγραφή δίνω παραπάνω,  με τη σύγκριση των επικρατουσών αρχών δεν έχει να κάνει σε τίποτα με τη χυδαία ατμόσφαιρα που επικρατεί συνήθως στο δημοτικό συμβούλιο της Ραφήνας. Η χυδαιότητα με την οποία προσβάλλονται οι δημοκρατικές διαδικασίες διαδέχεται τη βαναυσότητα των προσωπικών αντεγκλήσεων, θυμίζοντας κοινοβούλια απωανατολικού, ή αφρικανικού  τύπου.

  Ας αφήσουμε στην άκρη και μάλιστα στην πιο σκοτεινή άκρη, το θέμα των προσωπικών αντεγκλήσεων, του σεξισμού και ως ένα βαθμό των αποπειρών εκφοβισμού  δημοτικών συμβούλων από άλλους συμβούλους που συνήθως ανήκουν στην πλειοψηφία. Αυτά τα φαινόμενα είναι τακτικότατα τον τελευταίο καιρό στη Ραφήνα και λαμβάνουν χώρα  σε συνεδριάσεις του δημοτικού συμβουλίου. Αυτά είναι θέματα που άπτονται στην καλλιέργεια και την συνειδησιακή ολοκλήρωση της δημοτικής αρχής και των συμβούλων οι οποίοι επιδίδονται σε αυτές τις πράξεις. Η ελπίδα αλλαγής αυτής της κατάστασης συνδέεται άμεσα με τα πρόσωπα, τις εμπειρίες τους και την προσωπική καλλιέργεια του καθενός. Φυσικά συνδέεται και με την στάση που τηρεί το προεδρείο του δημοτικού συμβουλίου και πρωτίστως ο ίδιος ο δήμαρχος αφού εκείνος είναι που δίνει τις κατευθυντήριες γραμμές που αφορούν στην ποιότητα των συνεδριάσεων.Η αλλαγή του προσώπου του δημάρχου τον τελευταίο ενάμιση χρόνο, νομίζω ήταν καθοριστική.

  Το κεντρικό θέμα που απασχολεί τους δημότες, τουλάχιστον όσους έχει τύχει να παρακολουθήσουν δημοτικά συμβούλια, είναι η συμπεριφορά των δημοτικών συμβούλων της συμπολίτευσης, οι οποίοι λειτουργούν σχεδόν πάντα διεκπεραιωτικά. Συνήθως δεν μελετούν τα θέματα του δημοτικού συμβουλίου. Συχνά ή ποτέ δεν έχουν γνώμη, δεν έχουν ποτέ απορίες ούτε προτάσεις  και συντάσσονται αναφανδόν με την απόφαση του αρχηγού τους. Αναμενόμενο θα σκεφτείτε. Όπως κυβερνούν οι πλειοψηφίες (ακόμα και οι πιο παράδοξες) στο εθνικό κοινοβούλιο ή και στα περιφερειακά συμβούλια*, το ίδιο συμβαίνει σε τοπικό επίπεδο στην αντίστοιχη κλίμακα. Δυστυχώς όμως τα πράγματα δεν είναι έτσι. Εξηγούμαι.

  Σε τοπικό επίπεδο οι δημοτικοί σύμβουλοι είναι άνθρωποι που συναντά ο πολίτης καθημερινά. Μοιράζονται την ίδια καθημερινότητα με τους ψηφοφόρους τους και η γνώση των θεμάτων τα οποία συζητούνται στα δημοτικά συμβούλια αποτελεί απόσταγμα και της δικής τους εμπειρίας. Προσωπικής, άμεσης εμπειρίας. Για παράδειγμα, ένας βουλευτής που είναι και πολιτικός μηχανικός, είναι αμφίβολο κατά πόσο ζει την τεχνική εμπειρία την περίοδο που καλείται να ψηφίσει υπέρ ή κατά  της μείωσης του εθνικού προϋπολογισμού για τη συντήρηση αστικών υποδομών . Αντίθετα, ένας σοβαρός δημοτικός σύμβουλος με την ίδια επαγγελματική ιδιότητα, δεν θα σκεφτεί καν να υπερψηφίσει μία πρόταση που θα μείωνε τις δαπάνες συντήρησης αστικών υποδομών.  Επίσης, η κατανόηση του πλέγματος των κοινωνικών αλληλοεξαρτήσεων είναι πιο δυσνόητη για έναν βουλευτή απ’ ότι για έναν δημοτικό σύμβουλο, με τα ίδια χρόνια ανάμιξης στα κοινά και με τον ίδιο δείκτη σοβαρότητας. Η απόσταση του βουλευτή από την πραγματικότητα είναι μεγαλύτερη από την αντίστοιχη του δημοτικού συμβούλου, σε μία υγιή τοπική διοίκηση. Είναι όμως πάντα έτσι;

  Δυστυχώς στη χώρα μας, η τοπική διοίκηση ποτέ δεν έγινε αυτοδιοίκηση και μία σειρά  υπερκειμένων διοικητικών δομών την ελέγχει είτε μέσω της διοικητικής είτε μέσω της κομματικής ιεραρχίας. Έτσι το πιο πάνω παράδειγμα (του μηχανικού) στην περίπτωση αυτή αποτυγχάνει αλλά μόνο και μόνο γιατί η δημοτική αρχή εξυπηρετεί πρόθυμα την υπερκείμενη διοίκηση και ο συγκεκριμένος σύμβουλος δεν διαθέτει προσωπική γνώμη αλλά φέρεται απλά ως ενεργούμενο του αρχηγού του. Αυτό είναι μία στρέβλωση (sic) της δημοκρατικής διαδικασίας, όπως θα έπρεπε να τηρείται σε ένα δημοτικό συμβούλιο που λειτουργεί ορθά.

  Με τον ιδιότυπο τρόπο που παρουσίασα πιο πάνω, διαμορφώνεται σήμερα η πλειοψηφία που κυβερνάει τελικά έναν δήμο. Διαμορφώνονται οι συνθήκες που θα εξασφαλίσουν την τήρηση της αρχής της κυβερνησιμότητας εις βάρος της αρχής της αναλογικότητας.  Αυτό είναι ένα κρίσιμο σημείο πάνω στο οποίο κρίνεται το εκλογικό σύστημα που επιλέγεται. Η διασφάλιση της ισορροπίας των αρχών.  Σήμερα από τον Καλλικράτη που χτίζει «κυβερνητικές» πλειοψηφίες με δώρα προς την αρχή της κυβερνησιμότητας, οδεύουμε προς τον Κλεισθένη με την απλή αναλογική και την έντονη τάση για κυριαρχία της αρχής της αναλογικότητας.

Όπως και να το δούμε, είναι σημαντική πρόοδος για την τοπική διοίκηση και αποτελεί την ελπίδα της να γίνει τελικά τοπικήαυτό-διοίκηση. Το μόνο κακό του είναι το εγγενές πρόβλημα της αντιπροσώπευσης.

Το πρόβλημα της αντιπροσώπευσης

  Ο Ζαν-Ζακ Ρουσό στο «Κοινωνικό Συμβόλαιο», κάνει διάκριση μεταξύ του respublic (κοινό «πράγμα») ή republique, που εμπνέεται από την κλασική Αθήνα, και της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας.Στη republique η εξουσία ασκείται αμεσοδημοκρατικά από τους πολίτες, που παίρνουν αποφάσεις για όλα τα θέματα με λαϊκές συνελεύσεις, δημόσιο διάλογο και κοινές αποφάσεις. Αντίθετα, στην αντιπροσωπευτική οι πολίτες είναι απόντες, δεν «προσωπεύονται» αλλά αντι-προσωπεύονται. Αποτελεί, λοιπόν, το αντιπροσωπευτικό σύστημα αριστοκρατική μορφή εξουσίας, λέει ο Ρουσό, μια και οι αντιπρόσωποι αποτελούν μια μικρή μειοψηφία.

Η αντιπροσώπευση και ο Κλεισθένης

  Αυτό είναι το πρόβλημα λοιπόν και στον Κλεισθένη που (αν τελικά εφαρμοστεί μαζί με άλλες απαραίτητεςδιαχεριστικές και οικονομικές τομές) θα αποτελεί τομή προς τη δημοκρατία και την μετατροπή της διοίκησης σε αυτοδιοίκηση. Άλλωστε αυτό είναι το ζητούμενο. Η αυτοδιοίκηση και όχι η διακυβέρνηση. Αφού λοιπόν δεν μπορούμε να έχουμε άμεση δημοκρατία ας έχουμε τουλάχιστον αντιπροσώπευση όσο το δυνατό περισσοτέρων απόψεων σε τοπικό, αλλά και περιφερειακό  επίπεδο. Προσοχή όμως στη φράση  

«αν -ο Κλεισθένης-  τελικά εφαρμοστεί μαζί με άλλες απαραίτητες διαχειριστικές και οικονομικές τομές θα αποτελεί τομή προς τη δημοκρατία και την μετατροπή της διοίκησης σε αυτοδιοίκηση».

  Προσέξτε την προϋπόθεση που άνευ αυτής, ο Κλεισθένης θα παραμείνει κενό γράμμα. Απαραίτητη διαχειριστική (και διοικητική) τομή είναι ο θεσμός της διαβούλευσης επί παραδείγματι και η διαφύλαξη του από τις επιβουλές της εξουσίας . (Ο δήμος Ραφήνας στον οποίο ζούμε είναι τρανό παράδειγμα χειραγώγησης της δημοτικής επιτροπής διαβούλευσης)

  Μία οικονομική τομή θα μπορούσε να είναι ο περιορισμός του κανόνα των απευθείας αναθέσεων με διαφάνεια που θα ισχυροποιείται από τον διαρκή λαϊκό έλεγχο και λογοδοσία των υπευθύνων, από μία λαϊκή επιτροπή που θα απολαμβάνει την ίδια θεσμική προστασία έναντι της ενδεχόμενης χειραγώγησης της από δημάρχους και δημοτική αρχή εν γένει (πάλι ο δήμος Ραφήνας κατέχει εξέχουσα θέση στον αριθμό απευθείας αναθέσεων όπως καταμαρτυρείται από την διαρκή παρουσία αντιστοίχων θεμάτων σε δημοτικά συμβούλια)

  Η δημοκρατία στον δήμο είναι πολύ σοβαρή υπόθεση για να την εμπιστευτεί κανείς στα χέρια αντιπροσώπων οι οποίοι εκλέγονται με μέτρο την αρχή της κυβερνησιμότητας. Αυτό εξορισμού υποβαθμίζει τη αναλογικότητα στην εκπροσώπηση, η οποία είναι ήδη υποβαθμισμένη λόγω της απογοήτευσης και της μη ενασχόλησης των δημοτών με τα του δήμου και δεν εννοώ του δήμου ως υπηρεσία αλλά ως κοινή, βιωμένη εμπειρία. Τη βλαβερή επίπτωση που έχει η επικράτηση μεγάλων πλειοψηφιών την έχουμε ως εμπειρία όλοι οι δημότες του δήμου Ραφήνας – Πικερμίου.  Την έχουμε βλέποντας τον εκφυλισμό μία δημοτικής αρχής που οι σύμβουλοι της δεν λειτουργούν ως σύμβουλοι αλλά ως κοπάδι, αλλά και ο ίδιος ο δήμος  λειτουργεί και αυτός με τη σειρά του, ως ενεργούμενο της περιφέρειας.

Η ευθύνη γι’ αυτό έχει ονοματεπώνυμο.

  Ο Κλεισθένης βρίσκεται προ των πυλών. Μοιάζει να είναι κάτι καλό επιτέλους και κάτι που θα επιτείνει την άμεση δημοκρατία σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο. Θα είναι κάτι καλό αν συνοδεύεται και με τις τομές που παραδείγματα τους έδωσα πιο πάνω. Δεν ξέρουμε τι θα γίνει αλλά αυτό που με βεβαιότητα μπορώ να γράψω ως συμπέρασμα είναι πως αν παράλληλα με την απλή (και άδολη) αναλογική υψωθεί και ένα τείχος θεσμικής προστασίας της λαϊκής συμμετοχής στις αποφάσεις της τοπικής διοίκησης, θα έχουμε κερδίσει  ένα μεγάλο μερίδιο από την υπέροχη άμεση δημοκρατία που κάποτε γεννήθηκε στον τόπο και μάλιστα αυτή τη φορά, απαλλαγμένη από ένα μαύρο δουλοκτητικό παρελθόν.

   Όπως και να το κάνουμε δεν είναι πάντα οι βάρβαροι μια κάποια λύση στα προβλήματα που μας μαστίζουν
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

*Το περιφερειακό συμβούλιο Αττικής έχει αξιοποιήσει και μία από τις πιο αντιδημοκρατικές λαβές που προσφέρει ο Καλλικράτης προκειμένου να εξασφαλίσει την «κυβερνησιμότητα». Την αποφυγή της ψηφοφορίας και την κατασκευή  αποτελέσματος στα συμβούλια από τον αριθμό των εδρών που κατέχει η κάθε παράταξη. Λες και σε κάθε θέμα ο σύμβουλος πρέπει να συμφωνεί με την αρχηγό

Είπαν για τον ΚΛΕΙΣΘΕΝΗ

{gallery}gallery{/gallery}