Του Αντώνη Λαζαρή (καθηγητή Μ.Ε.)
Η πλατεία Δημήτρη Ρ. Θεοχάρη, δίπλα στο ταχυδρομείο της Ραφήνας, αποτελεί ένα ακόμα χαρακτηριστικό παράδειγμα σύγχρονης νεοελληνικής τρέλας. Οι φωτογραφίες που πήραμε από το φωτογραφικό αρχείο του Μουσείου Μπενάκη αποτελούν αδιάψευστο μάρτυρα για το ανασκαφικό έργο του Θεοχάρη στον οικισμό της Ραφήνας. Τις φωτογραφίες αυτές τις πήραμε ως 1ο Γενικό Λύκειο Ραφήνας το 2017.
Πήγαμε στο Μουσείο Μπενάκη μαζί με τον μαθητή Θεμιστοκλή Λαζαρή και με την βοήθεια των εξαιρετικών συνεργατών του Μουσείου, ανακαλύψαμε έναν μεγάλο θησαυρό. Η φωτογραφία της ανάρτησης είναι μία από τις πολλές φωτογραφίες από το Φωτογραφικό Αρχείο του Μουσείου Μπενάκη, τραβηγμένες από τον Νικόλαο Τομπάζη.
Ο μεγάλος Σκυριανός αρχαιολόγος ξεκινά την ανασκαφή του πρωτοελλαδικού οικισμού της Ραφήνας το 1952. Ανακαλύπτει εξαιρετικά ευρήματα. Η συγκίνηση είναι μεγάλη. Αλλά δεν έχουν όλοι την ίδια άποψη.
Με παρέμβαση κάποιων Ραφηνιωτών η ανασκαφή θα σταματήσει. Το μέχρι πού πρόλαβε να σκάψει ο Θεοχάρης μπορεί κανείς να το καταλάβει από τις φωτογραφίες και τις μαρτυρίες όσων έζησαν αυτήν την εποχή.
Ο Θεοχάρης ξεκίνησε την ανασκαφή από τον χώρο όπου σήμερα βρίσκεται η οδός που οδηγεί στο λιμάνι («Βασιλέως Παύλου») και επεκτάθηκε προς τον χώρο της σημερινής πλατείας Δημήτρη Ρ. Θεοχάρη. Και τότε η ανασκαφή θα σταματήσει.
Ο Θεοχάρης πρέπει να είχε προλάβει να σκάψει ένα μέρος της σημερινής πλατείας Θεοχάρη. Σύμφωνα με μαρτυρίες που συλλέξαμε με τους μαθητές του σχολείου μεσολάβησε ακόμα και η αστυνομία για τη διακοπή της ανασκαφής.
Από τις 3 Ιανουαρίου 2017 η ανασκαφή συνεχίστηκε. Τα ευρήματα είναι πραγματικά εξαιρετικά και το έργο των αρχαιολόγων είναι πράγματι αξιοθαύμαστο κάτω από εξαιρετικά αντίξοες συνθήκες. Οι αρχαιολόγοι είναι άξιοι κάθε επαίνου.
Ο Θεμιστοκλής Λαζαρής σήμερα είναι φοιτητής του τμήματος Ιστορίας-Αρχαιολογίας και αγαπά ιδιαίτερα την Προϊστορική Αρχαιολογία. Και το σχολείο μας συνεχίζει τις δικές του μικρές έρευνες για την ιστορία, τον πολιτισμό και την φύση της Ραφήνας.
Οι εκπαιδευτικές μας εξορμήσεις με τους μαθητές της Περιβαλλοντικής Ομάδας του 1ου ΓΕΛ Ραφήνας περνούσαν πάντα από την πλατεία Ταχυδρομείου/πλατεία Δημήτρη Ρ. Θεοχάρη λέγοντας κάθε φορά πως κάποια στιγμή οι αρχαιολόγοι θα συνεχίσουν την ανασκαφή που ο Δημήτρης Ρήγα Θεοχάρης άφησε ανολοκλήρωτη.
Για την ακρίβεια, την ανασκαφή που δεν του επέτρεψαν να ολοκληρώσει.
Ο ρόλος του σχολείου μας είναι να συμβάλλει στην ανάδειξη της προϊστορίας και της ιστορίας της Ραφήνας προβάλλοντας το έργο των αρχαιολόγων.
Κόντρα σε κάθε «ελληνική λογική» η ανασκαφή του Θεοχάρη συνεχίστηκε από τις 3 Ιανουαρίου 2017 μέχρι τις αρχές Ιουλίου 2019.
Και πάλι η ανασκαφή είναι ανολοκλήρωτη.
Ελπίζουμε στην συνέχιση της ανασκαφής τα επόμενα χρόνια.