"Το έθνος πρέπει να θεωρεί εθνικόν ό,τι είναι αληθές", Διονύσιος Σολωμός

Η Ιστορία αποτελείται από πραγματικά γεγονότα. Το «μυστικό» είναι ποια γεγονότα θα αποκρύψεις και ποια θα προβάλλεις, ώστε να φτιάξεις το αφήγημα που σε εξυπηρετεί.

Το πρώτο βέβαιο για τους Φαναριώτες είναι πως αποτέλεσαν ένα από τα πιο σημαντικά εργαλεία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στελεχώνοντας το σώμα των διπλωματών και διερμηνέων αυτής και υπηρετώντας στα κορυφαία διοικητικά πόστα, του Δραγουμάνου του στόλου και του Ηγεμόνα των παραδουνάβιων ηγεμονιών της Μολδαβίας και της Βλαχίας.

Το δεύτερο βέβαιο γι’ αυτούς, είναι πως ως ηγεμόνες - τοποθετημένοι από το Σουλτάνο - στη Μολδοβλαχία κυβέρνησαν τον ντόπιο εξαθλιωμένο πληθυσμό των Βλάχων και Μολδαβών με την ίδια βαρβαρότητα που κυβερνούσαν οι Τούρκοι τις γειτονικές περιοχές.

Το τρίτο βέβαιο είναι πως κάποιοι από αυτούς, όπως οι ηρωϊκοί Υψηλάντηδες και ο Μαυροκορδάτος – επέλεξαν να συστρατευτούν στον αγώνα για εθνική ανεξαρτησία.

Κάποιοι ιστορικοί εστιάζουν στη ροπή των Φαναριωτών για τα γράμματα, καθώς και τον εξελληνισμό των παραδουνάβιων ηγεμονιών, όσο ήταν αυτοί στην εξουσία. Κάποιοι άλλοι ιστορικοί όμως, όπως ο Δημήτρης Φωτιάδης, αποφαίνονται πως αυτή τη μόρφωση τη χρησιμοποιούν μόνο για τα συμφέροντά τους. Όπως χαρακτηριστικά γράφει: «Οι Φαναριώτες, με συμπαραστάτη τον λογιοτατισμό, τη νέα αυτή τάξη «έξωθεν ερχομένη, και επαγγελομένη, ότι γνωρίζει τα γράμματα και ξένας γλώσσας, ως και την πολιτικήν» αντί να φωτίσουν το λαό, ρίχνουν το έθνος, με την ψεύτικια γλώσσα που χρησιμοποιούσαν, σε μια μεγαλύτερη ακόμη αμάθεια από πριν».

Όπως αναφέρουμε στην αρχή κάθε αφιερώματος της atticavoice για την επανάσταση του 1821,  "Το έθνος πρέπει να θεωρεί εθνικόν ό,τι είναι αληθές" . Ας προσπαθήοσυμε λοιπόν να μάθουμε όλη την αλήθεια και ας συμφιλιωθούμε με αυτήν, μήπως κάποια στιγμή μπορέσουμε να κάνουμε κάποια βήματα προς τα εμπρός. Όποιος θέλει, βέβαια, κρατάει όσα νομίζει πως τον βολεύουν και πορεύεται με αυτά

Στο παρακάτω αφιέρωμα δημοσιεύουμε μια μελέτη για τους Φαναριώτες από τον Μανόλη Πλούσο, ιστορικό, όπως αυτή δημοσιεύτηκε στον Ερανιστή