Η Έμμα Γκόλντμαν το 1908, μερικά χρόνια πριν οι Ηνωμένες Πολιτείες μπουν στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, εκφώνησε στο Σαν Φρανσίσκο μια ιστορική αντιπολεμική και αντιπατριωτική ομιλία. Η ομιλία αυτή όπως μπορούμε να διαπιστώσουμε είναι, εκτός των άλλων, προφητική για το ρόλο που έπαιξαν οι Η.Π.Α. σε όλο τον 20ο αιώνα και έπειτα.

Τι είναι ο πατριωτισμός; 

"Μήπως είναι η αγάπη κάποιου για το μέρος που γεννήθηκε, το μέρος των παιδικών αναμνήσεων και ελπίδων, των ονείρων και των φιλοδοξιών; Είναι το μέρος όπου - μέσα στην αθωότητα των παιδικών μας χρόνων - θα βλέπαμε τα σύννεφα να περνούν απορώντας γιατί δεν μπορούμε και εμείς να επιπλέουμε τόσο γοργά στον ουρανό; Το μέρος που μετρούσαμε τα εκατομμύρια λαμπρά αστέρια στον ουρανό, έντρομοι που το καθένα ήταν ένα μάτι που τρυπούσε τις μικρές ψυχές μας;

“Ο πατριωτισμός κύριε είναι το τελευταίο καταφύγιο των απατεώνων” είπε ο δρ. Σάμουελ Τζόνσον. Ο Λέων Τολστόι, ο μεγαλύτερος αντιπατριώτης των καιρών μας, ορίζει τον πατριωτισμό ως την αρχή με την οποία δικαιολογούμε την εκπαίδευση αδίστακτων δολοφόνων. Ένα εμπόριο που απαιτεί καλύτερα εργαλεία για τη διεξαγωγή δολοφονιών από ότι η δημιουργία τέτοιων απαραίτητων αγαθών όπως τα παπούτσια, ο ρουχισμός και τα σπίτια. Ένα εμπόριο που εγγυάται καλύτερες αποδοχές και μεγαλύτερη δόξα από το αν είσαι έντιμος εργαζόμενος.

Έπαρση, άγνοια και εγωτισμός είναι τα απαραίτητα συστατικά του πατριωτισμού. Επιτρέψτε μου να σας εξηγήσω. Ο πατριωτισμός υποθέτει ότι η σφαίρα μας είναι χωρισμένη σε μικρά σημεία που το κάθε ένα από αυτά περικλείεται από ένα σιδηρούν παραπέτασμα. Αυτοί που είχαν την τύχη να έχουν γεννηθεί σε ένα συγκεκριμένο σημείο θεωρούν τους εαυτούς τους ευγενέστερους, καλύτερους, μεγαλύτερους και πιο έξυπνους από εκείνους που κατοικούν σε οποιοδήποτε άλλο σημείο. Είναι, ως εκ τούτου, καθήκον οπουδήποτε ζει σε αυτό το συγκεκριμένο σημείο να πολεμά, να σκοτώνει και να πεθαίνει προσπαθώντας να επιβάλει την υπεροχή του πάνω σε όλους τους άλλους.

 Το ίδιο και με παρόμοιο τρόπο και οι κάτοικοι των υπόλοιπων σημείων - φυσικά. Με αποτέλεσμα από την πρώιμη παιδική ηλικία το μυαλό του παιδιού να είναι εφοδιασμένο με ιστορίες που παγώνουν το αίμα για τους Γερμανούς, τους Γάλλους, τους Ιταλούς, τους Ρώσους κλπ.

Όταν το παιδί έχει ενηλικιωθεί είναι καλά κορεσμένο με την πεποίθηση ότι είναι ο εκλεκτός του Θεού για την υπεράσπιση της χώρας του ενάντια στις επιθέσεις ή την εισβολή οποιουδήποτε ξένου. Για αυτό το λόγο απαιτούμε μεγαλύτερο στρατό και ναυτικό, περισσότερα θωρηκτά και πυρομαχικά. Ο στρατός και το ναυτικό αντιπροσωπεύουν τα παιχνίδια του λαού.

Εμείς οι Αμερικάνοι ισχυριζόμαστε ότι είμαστε ειρηνόφιλος λαός. Μισούμε την αιματοχυσία, η βία μας βρίσκει αντίθετους. Παρόλα αυτά μας προκαλεί σπασμούς χαράς η πιθανότητα να ρίξουμε βόμβες δυναμίτη πάνω σε αβοήθητους πολίτες. Είμαστε έτοιμοι να κρεμάσουμε να προκαλέσουμε ηλεκτροπληξία, ή να λιντσάρουμε τον καθένα, ο οποίος, από οικονομική αναγκαιότητα, θα ρισκάρει την ίδια του τη ζωή για τους σκοπούς κάποιου βιομηχανικού μεγιστάνα. Ακόμα, οι καρδιές μας φουσκώνουν από υπερηφάνεια στη σκέψη ότι η Αμερική μετατρέπεται στο πιο δυνατό έθνος του πλανήτη και σύντομα θα πατήσει το σιδερένιο πόδι της στο λαιμό άλλων εθνών.

Αυτή είναι η λογική του πατριωτισμού.

Σκεπτόμενοι άνδρες και γυναίκες σε όλο τον κόσμο αρχίζουν και συνειδητοποιούν ότι ο πατριωτισμός είναι πολύ στενός και περιορισμένος ώστε να συναντήσει τις αναγκαιότητες των καιρών μας.

Το πνεύμα του μιλιταρισμού έχει εμποτίσει όλες τις πλευρές της ζωής. Είμαι πεπεισμένη ότι ο μιλιταρισμός είναι μεγαλύτερος κίνδυνος εδώ από οπουδήποτε αλλού, εξαιτίας όλων των δωροδοκιών που ο καπιταλισμός διαθέτει για εκείνους που επιθυμεί να καταστρέψει.

Όταν θα έχουμε υπονομεύσει το πατριωτικό ψέμα, θα ανοίξει ο δρόμος για τη μεγαλύτερη δομή όπου όλοι θα είμαστε ενωμένοι σε μια παγκόσμια κοινότητα – μια πραγματικά ελεύθερη κοινωνία"

Η  Έμμα Γκόλντμαν (1869 – 1940) ήταν αναρχοκομμουνίστρια. Όλη της η ζωή ήταν ένας διαρκής αγώνας για την κοινωνική δικαιοσύνη και τη γυναικεία χειραφέτηση. Γεννημένη στη Λιθουανία, μετανάστευσε στις ΗΠΑ, όπου εντάχθηκε στο αναρχικό κίνημα. Για τη δράση της διώχθηκε και φυλακίστηκε πολλές φορές. Το 1893 φυλακίστηκε επειδή δημοσίως, απευθυνόμενη σε άνεργους εργάτες, είπε “Να ζητήσετε δουλειά. Αν δεν σας δώσουν δουλειά, ζητείστε ψωμί. Αν δεν σας δώσουν δουλειά ή ψωμί, πάρτε το ψωμί”. Το 1916 συνελήφθη και φυλακίστηκε ξανά για την διανομή προκηρύξεων υπέρ της αντισύλληψης. Το 1917 φυλακίστηκε για τρίτη φορά, αυτή τη φορά για παρακώλυση της στρατολόγησης, καθώς συμμετείχε στη δημιουργία ομοσπονδιών εναντίον της στρατολόγησης και στην οργάνωση συλλαλητηρίων εναντίον του Α’ Παγκοσμίου πολέμου.  Φυλακίστηκε για δύο χρόνια και έπειτα απελάθηκε στη Ρωσία, όπου θα παρακολουθούσε από κοντά τα πρώτα βήματα της Ρωσικής Επανάστασης, μια επανάσταση που η εξέλιξή της την απογοήτευσε. Το 1936, η Γκόλντμαν πήγε στην Ισπανία για να υποστηρίξει την Ισπανική Επανάσταση και τον αγώνα ενάντια στο φασισμό του Φράνκο. Η Έμμα Γκόλντμαν πέθανε από καρδιακή προσβολή στον Καναδά το 1940. Η αμερικανική Υπηρεσία Μετανάστευσης και Πολιτογράφησης επέτρεψε τη μεταφορά της σορού της πίσω στις ΗΠΑ για να ταφεί. Στον τάφο της αναγράφεται: «Η ελευθερία δε θα κατέβει στον λαό, ο λαός πρέπει να ανυψωθεί στην Ελευθερία».