Ο Δράκος θεωρείται η πιο σημαντική ταινία του Νίκου Κούνδουρου και μία από τις πιο σημαντικές του ελληνικού κινηματογράφου. Ο Νίκος Κούνδουρος, δανειζόμενος στοιχεία από τον ιταλικό νεορεαλισμό και τα αμερικάνικα φιλμ νουάρ, φτιάχνει μια ταινία σκοτεινή, μα παράλληλα και σατιρική. Μια ταινία πρωτοποριακή για τον ελληνικό κινηματογράφο, που ξέφευγε από τα καθιερωμένα πρότυπα. Έτσι, δεν φαίνεται ανεξήγητη η απογοητευτική υποδοχή που συνάντησε η ταινία από το ελληνικό κοινό αλλά και από τους κριτικούς κινηματογράφου στην Ελλάδα. Η ταινία, παρόλα αυτά, κατορθώνει να πάει το 1956 στο Διεθνές Κινηματογραφικό Φεστιβάλ της Βενετίας και να αποσπάσει εγκωμιαστικές κριτικές. Σιγά-σιγά αρχίζει να αναγνωρίζεται και στην Ελλάδα η αξία της. Σήμερα θεωρείται μια από τις πιο σημαντικές ελληνικές ταινίες και έχει κάνει το Βασίλη Ραφαηλίδη – ο οποίος πέραν των άλλων πολύπλευρων ιδιοτήτων του ήταν και κριτικός κινηματογράφου - να πει πως με το Δράκο ο ελληνικός κινηματογράφος πέρασε από την προϊστορία στην ιστορία

"Ο Αδόλφος Χίτλερ δεν έπεσε από το διάστημα. Ούτε ήταν ένας και μόνος. Ήταν το διαμόρφωμα δεκάδων χιλιάδων αφανών χιτλερίσκων στην Γερμανία και την Αυστρία. Και όχι μόνον εκεί. Χιτλερίσκων διάσπαρτων σε μεγάλες και μικρές πόλεις, σε χώρους εργασίας, σε γειτονιές, σε συντροφιές, σε οικογένειες. Και ο ναζισμός δεν ήταν ιδέα ενός και μόνου διεστραμμένου εγκεφάλου. Ήταν η συμπύκνωση της νοσηρής πολιτικής αντίληψης εκατοντάδων χιλιάδων ατόμων, φορέων του μικροβίου του ρατσισμού, του εθνικισμού, της μισαλλοδοξίας, της τελικής λύσης όλων των προβλημάτων με τη βία, την φωτιά και το τσεκούρι"   

Ιάκωβος Καμπανέλλης 

Πριν από λίγες ημέρες, δύο Ινδοί εργάτες πυροβολήθηκαν από τον Έλληνα εργοδότη τους στο Μαραθώνα, όταν πήγαν να ζητήσουν τα δεδουλευμένα τους. Η υπόθεση θύμισε έντονα το πολύ σοβαρό περιστατικό που συνέβη πριν από επτά χρόνια στη Νέα Μανωλάδα Ηλείας όταν μετανάστες από το Μπαγκλαντές και Πακιστάν που εργάζονταν σε θερμοκήπια φράουλας απαίτησαν να πληρωθούν. Ως απάντηση, οι επιστάτες των θερμοκηπίων έβγαλαν καραμπίνες και πυροβόλησαν εναντίον τους. Δεκάδες ακόμη είναι τα περιστατικά ξυλοδαρμού εργαζομένων, αλλοδαπών ή Ελλήνων, όταν οι τελευταίοι τολμούν να ζητούν τα στοιχειώδη εργατικά δικαιώματα

Σε μια εποχή όπου το κοινωνικό κράτος διαλύεται και καταρρέουν δικαιώματα που έχουν κατακτηθεί με δεκαετίες αγώνων και αίματος, ο φασισμός είναι εδώ μπροστά μας και δε χρειάζεται κανέναν Χίτλερ για να μεγαλώσει και να εξαπλωθεί. Μπόλικος φιλοτομαρισμός μπολιασμένος με ικανή δόση απανθρωπιάς και μίσους φτιάχνουν το μικρό φασίστα της διπλανής πόρτας. Αυτόν που δε θα διστάσει ακόμη και να σκοτώσει προκειμένου να βγει κερδισμένος. Η απουσία, μάλιστα, κάθε θεσμικής προστασίας απέναντι στον αδύνατο και τον αδικημένο, χαλυβδώνουν τον μικρό χιτλερίσκο και τον κάνουν να νομίζει πως είναι δίκαιος και ανίκητος. Ώσπου δε θα αργήσει να βρεθεί ο καινούργιος Χίτλερ που θα ενώσει όλους αυτούς τους χιτλερίσκους σε έναν στρατό του μίσους που θα προσπαθήσει για μια ακόμη φορά να κάνει τη γη να τρέμει

Εξαιρετικά επίκαιρο αποδεικνύεται το παρακάτω κείμενο του Ιάκωβου Καμπανέλλη για τους μικρούς χιτλερίσκους που μας περιτριγυρίζουν και που όσο τους αφήνουμε να σκορπάνε το μίσος, τόσο έρχεται πιο κοντά το σκοτεινό μέλλον που μας επιφυλάσσουν

"Είμαι ένας από τους επιζήσαντες κρατούμενους στο Ες-Ες στρατόπεδο συγκεντρώσεως και εξοντώσεως του Μαουτχάουζεν. Ένας από εκείνους που τον Μάιο του 1945 κλαίγοντας και ελπίζοντας εφώναζαν ποτέ πια! Ήταν τότε που οι οπαδοί του ναζισμού έχασαν τον Πόλεμο.

Ο ναζισμός όμως επέζησε. Κυρίως γιατί αιώνιες κοινωνικές πληγές αφέθηκαν αθεράπευτες. Και μένουν ακόμα! Και επιπλέον γιατί η αντικομμουνιστική υστερία έκαμε τον ναζισμό να ξεχνιέται, και κάποτε-κάποτε να αθωώνεται. Ύστερα από 48 χρόνια, αυτό που θέλω να φωνάξω είναι, πάλι;

Φίλοι μου θυμηθείτε: ο Αδόλφος Χίτλερ δεν έπεσε από το διάστημα. Ούτε ήταν ένας και μόνος. Ήταν το διαμόρφωμα δεκάδων χιλιάδων αφανών χιτλερίσκων στην Γερμανία και την Αυστρία. Και όχι μόνον εκεί. Χιτλερίσκων διάσπαρτων σε μεγάλες και μικρές πόλεις, σε χώρους εργασίας, σε γειτονιές, σε συντροφιές, σε οικογένειες. Και ο ναζισμός δεν ήταν ιδέα ενός και μόνου διεστραμμένου εγκεφάλου. Ήταν η συμπύκνωση της νοσηρής πολιτικής αντίληψης εκατοντάδων χιλιάδων ατόμων, φορέων του μικροβίου του ρατσισμού, του εθνικισμού, της μισαλλοδοξίας, της τελικής λύσης όλων των προβλημάτων με τη βία, την φωτιά και το τσεκούρι. Ο ναζισμός δεν άρχισε με τον Χίτλερ, γι’ αυτό και δεν τον πήρε μαζί του, δεν εμφανίστηκε μόνο στην Γερμανία, γι’ αυτό και δεν επανεμφανίζεται μόνο εκεί. Αλλά παντού όπου ουσιαστικά κοινωνικά προβλήματα τον τρέφουν. Και ο κίνδυνος τώρα δεν είναι η εμφάνιση ενός νέου Χίτλερ και η σπορά ενός άλλου μεγάλου πολέμου.

Ο κίνδυνος είναι η αδιαφορία για τα αίτια που αναγεννούν τον ναζισμό και εν συνεχεία η απάθεια και η ανοχή γιαένα φαινόμενο που μπορεί να εξελιχθεί σε μαζική διανοητική μόλυνση.

Οι μεγάλοι πόλεμοι δεν αρχίζουν στα πεδία των μαχών, ούτε οι ολέθριες πολιτικές ιδεολογίες ξεκινούν από μαζικές συγκεντρώσεις σε πλατείες.

Αρχίζουν ανύποπτα στους χώρους της καθημερινής μας ζωής, ξεκινούν ακόμα και μέσα απ’ το ίδιο μας το σπίτι. Εκεί φωλιάζουν όλα. Γι’ αυτό, μόνο με την πίστη σε μια καθημερινή ζωή που να μας χωράει όλους, απροκατάληπτη και δίκαιη προς όλους μπορούμε, έστω και καθυστερημένα, να πετύχουμε αυτό που τόσο προσδοκούσαμε τον Μάιο του 1945: ένα πραγματικό ποτέ πια".

Σ.Σ: Η φωτογραφία είναι από τους εργάτες φράουλας που πυροβολήθηκαν στη Μανωλάδα το 2013