Είμαστε λίγοι αυτοί που παλεύουν ενάντια στο Κακό
Αν καταλαβαίνουμε καλά από όσα μεταδίδουν τα Μέσα Ενημέρωσης, η Κρήτη των 600.000 κατοίκων, των 6.000.000 τουριστών, των 8.000.000 αιγοπροβάτων και των δεκάδων χιλιάδων ξένων που δουλεύουν σα σκλάβοι στα χωράφια και στα θερμοκήπια του νησιού, αυτό λοιπόν το νησί, στο οποίο άνθισε και ευδοκίμησε χωρίς καμία αντίδραση το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ, δεν μπορεί να χωρέσει και να φιλοξενήσει μερικές χιλιάδες ικέτες
Όπως ρητώς και χωρίς την παραμικρή αιδώ αναφέρει ο νέος Υπουργός Μετανάστευσης, αυτός που υποστήριζε πως για να λυθεί το Μεταναστευτικό πρόβλημα πρέπει να υπάρξουν νεκροί, η χώρα μας δέχεται «εισβολή» από τη Βόρεια Αφρική.
Το πνευματικό παιδί του ακροδεξιού λαϊκιστή Καρατζαφέρη και παράλληλα το φυσικό παιδί του ναζιστή Κώστα Πλεύρη επικαλείται «κατάσταση έκτακτης ανάγκης» για να δικαιολογήσει την άρνηση παραλαβής αιτήσεων πολιτικού ασύλου, πηγαίνοντας κόντρα στο Διεθνές Δίκαιο και τοποθετώντας τη χώρα μας στην ίδια γραμμή πολιτικής με τις ακροδεξιές κυβερνήσεις του Όρμπαν στην Ουγγαρία και της Μελόνι στην Ιταλία
Την ίδια στιγμή, οι πρόσφυγες-μετανάστες διαβιούν σε κέντρα κράτησης κάτω από άθλιες συνθήκες που, όποιος σέβεται τους διεθνείς κανόνες, δεν επιφυλάσσει ούτε καν σε αιχμαλώτους πολέμου
Ταυτόχρονα μια πρωτοφανής εκστρατεία παραπληροφόρησης και τρομοκρατίας έχει στηθεί από τα Μέσα, προκειμένου να φοβίσει το συντηρητικό και ξενοφοβικό κομμάτι της κοινωνίας μας - το οποίο δυστυχώς βαίνει αυξανόμενο σύμφωνα με έρευνες - και το οποίο διαποτισμένο με ένα ιδιόμορφο μείγμα διεστραμμένου «χριστιανικού» και ψευδοπατριωτικού λόγου επικαλείται απειλή αξιών και παραδόσεων και φέρεται αποφασισμένο να αντιδράσει με όχι και τόσο χριστιανικά μέσα
Τι όμως συμβαίνει πραγματικά; Ποιος είναι αυτός που κινδυνεύει και από τι; Τα κράτη της Ευρώπης έχουν αναλογιστεί τις ευθύνες τους για όσα συμβαίνουν στον κόσμο; Έχουν διαισθανθεί πως από την εποχή των Σταυροφοριών, περνώντας μέσα από την εποχή του δουλεμπορίου και της αποικιοκρατίας και φτάνοντας στις ωμές ιμπεριαλιστικέ επεμβάσεις του ΝΑΤΟ στις χώρες της Μέσης Ανατολής και τη βόρειας Αφρικής, η Δύση είναι σε τρομακτικό βαθμό υπεύθυνη για τη φτώχεια και τη δυστυχία στον υπόλοιπο κόσμο;
Έχουν διαισθανθεί άραγε ότι ο πληθυσμός τους συρρικνώνεται δραματικά σε σημείο που η λειτουργία τους ως κράτη να μην είναι βιώσιμη και ότι χρειάζεται απαραίτητα φρέσκο αίμα για να μπορέσουν να λειτουργήσουν;
Κι εμείς οι Έλληνες έχουμε καταλάβει άραγε ότι αυτή τη στιγμή ο Μητσοτάκης εργαλειοποιεί το Μεταναστευτικό ζήτημα, προσκειμένου να αποσπάσει την προσοχή από τα σκάνδαλα που έρχονται στην επιφάνεια; Τον ΟΠΕΚΕΠΕ τον ξεχάσαμε λίγο ή ιδέα μας είναι;
Έχουμε αντιληφθεί επίσης ότι από το 1.000.000 περίπου ξένων που ζουν στη χώρα μας _ από τους οποίους το 50% είναι Αλβανοί – δεν θα είχαμε εργατική και αγροτική παραγωγή;
Έχουμε αντιληφθεί ότι επιστρέφουμε στην εποχή των τσιφλικάδων, καθώς Έλληνες και ξένοι μεγιστάνες και "επενδυτικές" εταιρείες αγοράζουν ακίνητα και γη δημιουργώντας κράτη εν κράτει μέσα στην ελληνική επικράτεια, λιγοστεύοντας το ζωτικό χώρο για όλους εμάς τους υπόλοιπους;
Έχουμε αντιληφθεί ότι το βασικό πρόβλημα της χώρας δεν είναι ότι «πλημμυρίζει» από μετανάστες, αλλά ότι αδειάζει από το δικό της ανθρώπινο δυναμικό που μεταναστεύει στη Δυτική Ευρώπη και προσπαθεί να καλύψει τα κενά με προσωρινές λύσεις;
H Φραγκίσκα Μεγαλούδη είναι διδάκτωρ Ιστορίας του Πολιτισμού στην Ecole des Hautes Etudes en Scienceς Sociales στο Παρίσι (PhD 2004) ενώ υπήρξε λέκτορας στο τμήμα Πολιτιστικών Σπουδών του Πανεπιστημίου της Δυτικής Αυστραλίας. Για το πλήρες βιογραφικό της μπορείτε να ανατρέξετε στο www.huffingtonpost.gr/author/fragiskamegaloudi
Από το προσωπικό της blog αναδημοσιεύουμε ένα πολύ κατατοπιστικό άρθρο που προσπαθεί να αποδομήσει την προσπάθεια τρομοκράτησης της κοινωνίας από την ακροδεξιά και ξενοφοβική ρητορική
Ένα άρθρο που απαντά σε ερωτήματα, όπως «Ποιοι έρχονται στην Ευρώπη; Πόσοι είναι; Από πού έρχονται;» , «έρχονται μόνο άντρες;», «είναι εισβολείς;» , «μήπως κάποιος επωφελείται από τη διάχυση του φόβου;»
Το άρθρο στηρίζεται στην έκθεση που δημοσίευσε η ΕΕ με τα πιο πρόσφατα δεδομένα για τη μετανάστευση ως το 2024 και λέγεται Atlas of Migration 2024
[Ένα άλλο άρθρο στο οποίο μπορούμε να ανατρέξουμε είναι και το "Γιατί οι πρόσφυγες δεν παίρνουν το αεροπλάνο να ταξιδέψουν πρώτη θέση για τη Γερμανία και άλλα παρόμοια ερωτήματα" . Το άρθρο αυτό είχε γραφτεί πριν από 9 χρόνια και προσπαθούσε και αυτό να απαντήσει σε ερωτήματα που έθεταν τότε οι «γιατί δεν τους παίρνετε σπίτι σας;»]
Γιατί η αλήθεια έχει αριθμούς και στοιχεία. Όχι κραυγές.
Ακολουθεί το άρθρο της Φραγκίσκας Μεγαλούδη
Η πολιτική ρητορική γύρω από τη μετανάστευση έχει αλλάξει ύφος — και όχι προς το ηπιότερο. Oι λέξεις «εισβολή», «αντικατάσταση πληθυσμού» και «λαθρομετανάστης» δεν προέρχονται μόνο από περιθωριακά ακροδεξιά μέσα αλλά εκστομίζονται σε επίσημες δηλώσεις υπουργών, εν είδει προειδοποίησης. «Τρία εκατομμύρια από τη Βόρεια Αφρική θέλουν να έρθουν στην Ευρώπη» – ακούσαμε. «Η Ελλάδα δεν θα ανεχτεί την εισβολή» – ειπώθηκε. Και ακόμα χειρότερα: ότι όσοι περάσουν, «καλό είναι να αισθάνονται κρατούμενοι». Λόγια που ομως σπάνια συνοδεύονται από τεκμηρίωση.
Προβάλλεται ένας κίνδυνος σχεδόν υπαρξιακός: πως η Ευρώπη «θα αλλοιωθεί», πως η Ελλάδα «θα πλημμυρίσει», πως οι μετανάστες δεν έρχονται για να σωθούν, αλλά για να εγκατασταθούν και σταδιακά να εκτοπίσουν τον ντόπιο πληθυσμό.
Ποιά είναι όμως η αλήθεια πίσω από τις κραυγές;
1. Παγκόσμια εικόνα: Η μετανάστευση είναι η εξαίρεση
Σύμφωνα με τον ΟΗΕ και τον ΙΟΜ (2024), οι μετανάστες παγκοσμίως φτάνουν τα 281 εκατομμύρια άτομα — δηλαδή περίπου το 3,5% του παγκόσμιου πληθυσμού.
Αυτό το ποσοστό παραμένει σχεδόν σταθερό εδώ και δεκαετίες, παρά την αύξηση του απόλυτου αριθμού. Το 1960, υπήρχαν περίπου 93 εκατομμύρια μετανάστες σε έναν πλανήτη 3 δισεκατομμυρίων ανθρώπων. Το 2015, ο αριθμός είχε φτάσει τα 244 εκατομμύρια, αλλά και ο πληθυσμός της Γης είχε σχεδόν διπλασιαστεί, ξεπερνώντας τα 7 δισεκατομμύρια.
Σήμερα, με πάνω από 8 δισεκατομμύρια κατοίκους στον πλανήτη, το ποσοστό των μεταναστών παραμένει στα ίδια επίπεδα: γύρω στο 3,5%.
Με άλλα λόγια, το 96,5% των ανθρώπων παραμένει στη χώρα όπου γεννήθηκε. Η μετανάστευση, όσο κι αν προβάλλεται ως "παγκόσμιο φαινόμενο", αφορά ένα μικρό ποσοστό του πληθυσμού — και το ποσοστό αυτό δεν έχει αυξηθεί δραματικά εδώ και δεκαετίες.
Κατά καιρούς — και ανάλογα με τις γεωπολιτικές συνθήκες — παρατηρούνται αυξομειώσεις στις ετήσιες μεταναστευτικές ροές. Το είδαμε, για παράδειγμα, με την πρόσφατη κρίση στη Συρία. Ωστόσο, σε παγκόσμιο επίπεδο, ο συνολικός αριθμός μεταναστών ως ποσοστό του πληθυσμού παραμένει σταθερός.
2. Η Ευρωπαϊκή Ένωση: Ποιοι έρχονται και γιατί
Στην Ευρωπαϊκή Ένωση των 450 εκατομμυρίων κατοίκων, περίπου 55 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν γεννηθεί εκτός ΕΕ — δηλαδή γύρω στο 12%.
Από αυτούς:
Το ποσοστό των μεταναστών από φτωχότερες χώρες της Ασίας και της Αφρικής αντιστοιχεί σε λιγότερο από το 10% του συνολικού πληθυσμού της ΕΕ.
Κι όμως, είναι αυτοί που καλύπτουν κρίσιμες ανάγκες: φροντίζουν ηλικιωμένους, δουλεύουν στα χωράφια, καθαρίζουν δημόσιους χώρους, μαγειρεύουν και σερβίρουν στα εστιατόρια.
Δεν πρόκειται για «εισβολή». Πρόκειται για εργαζόμενους που στηρίζουν σιωπηλά την καθημερινότητα της Ευρώπης — σε τομείς όπου οι ίδιοι οι Ευρωπαίοι δεν επιλέγουν πλέον να απασχοληθούν.
Πόσοι είναι τελικά – και ποιοι
Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, 44,7 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν γεννηθεί εκτός ΕΕ, δηλαδή περίπου 9,9% του συνολικού πληθυσμού — πρόκειται για την πρώτη γενιά μεταναστών. Από την πλευρά της δεύτερης γενιάς, η Eurostat εκτιμά ότι περίπου 21 εκατομμύρια άτομα ηλικίας 15–64 ετών είναι παιδιά μεταναστών από χώρες εκτός ΕΕ, δηλαδή περίπου 7,5% του ενεργού πληθυσμού.
Συνολικά, η πληθυσμιακή παρουσία με μεταναστευτική καταγωγή εκτός ΕΕ ανέρχεται περίπου σε 17–18% του ευρωπαϊκού πληθυσμού.
Από αυτό το σύνολο:
Η πραγματικότητα είναι πολύ πιο σύνθετη απ’ όσο παρουσιάζεται: οι μετανάστες δεν είναι όλοι ίδιοι, ούτε προέρχονται από τις ίδιες περιοχές — και σίγουρα δεν αποτελούν ομοιογενές σύνολο με ενιαία πολιτισμική ταυτότητα.
Οι ορατές συγκεντρώσεις σε συγκεκριμένες γειτονιές μεγάλων πόλεων δεν αντικατοπτρίζουν τον συνολικό πληθυσμό της χώρας ή της ηπείρου.
Δεν πρόκειται για «αλλαγή πληθυσμού», αλλά για ορατές μειονοτικές παρουσίες σε συγκεκριμένες γεωγραφικές εστίες, οι οποίες συχνά μετατρέπονται σε εργαλειοποιημένο φόβο.
3. Η Ελλάδα: Το 1,7% δεν «αλλάζει τον πληθυσμό»
Σύμφωνα με τον EU Migration Atlas (2024), περίπου 938.000 κάτοικοι της Ελλάδας έχουν γεννηθεί εκτός ΕΕ — δηλαδή γύρω στο 9% του πληθυσμού.
Από αυτούς:
Αν περιοριστούμε σε μετανάστες από την Ασία και την Αφρική (ανεξαρτήτως υπηκοότητας), ο αριθμός δεν ξεπερνά τις 180.000 με 200.000 — δηλαδή περίπου το 1,7% του πληθυσμού.
Αν εξετάσουμε πιο αναλυτικά τα στοιχεία, βλέπουμε ότι στην Ελλάδα ζουν σήμερα περίπου 60.000 Πακιστανοί, και 15.000 από το Μπαγκλαντές, ενώ οι υπήκοοι αραβικών χωρών — δηλαδή από Συρία, Αίγυπτο, Ιράκ και Λίβανο — υπολογίζονται σε περίπου 90.000 άτομα. Οι μετανάστες από την υποσαχάρια Αφρική υπολογίζονται γύρω στις 25.000–30.000.
Συνολικά, οι ομάδες αυτές αθροίζονται σε περίπου 180.000 – 200.000 άτομα, δηλαδή περίπου 1,7–1,8% του πληθυσμού. Πρόκειται για μικρές μειονοτικές κοινότητες, συγκεντρωμένες κυρίως σε μεγάλα αστικά κέντρα — και όχι για μαζική «αλλαγή πληθυσμού», όπως ισχυρίζεται η δημόσια ρητορική.
Οι κοινότητες μεταναστών δεν είναι απλώς στατιστικές καταγραφές. Είναι εργατικά χέρια που στηρίζουν την ελληνική οικονομία σε τομείς όπου η εγχώρια συμμετοχή μειώνεται διαρκώς — από τη γεωργία και την καθαριότητα μέχρι τις κατασκευές και την εστίαση. Πολλοί από αυτούς διαθέτουν νόμιμα έγγραφα, εργάζονται, πληρώνουν φόρους και καλύπτουν ανάγκες που, χωρίς αυτούς, θα έμεναν ακάλυπτες. Δεν μιλάμε για περιθώριο, αλλά για δομικά στοιχεία της καθημερινής λειτουργίας της χώρας.
4. Ποιοι φεύγουν, ποιοι έρχονται
Μέσα στην οχλαγωγία για «εισβολές» και «αντικατάσταση πληθυσμών», παραμένει ένα γεγονός που σπάνια συζητιέται: η Ελλάδα τα τελευταία χρόνια χάνει περισσότερους ανθρώπους απ’ όσους υποδέχεται.
Από το 2019 μέχρι το 2023, σχεδόν 400.000 Έλληνες έφυγαν στο εξωτερικό — στην πλειοψηφία τους νέοι, μορφωμένοι, με δεξιότητες, σε παραγωγική ηλικία.
Το 2023 μόνο, 159.000 άτομα εγκατέλειψαν τη χώρα, ενώ την ίδια χρονιά ήρθαν περίπου 100.000 εποχικοί εργάτες – με εξάμηνες άδειες, χωρίς μόνιμη εγκατάσταση.
Η πραγματική εικόνα δεν είναι αυτή μιας Ελλάδας που «πλημμυρίζει» από μετανάστες. Είναι αυτή μιας χώρας που αδειάζει από το ανθρώπινο δυναμικό της και προσπαθεί να καλύψει κενά με προσωρινές λύσεις.
5. Η ένταξη δεν είναι αυτονόητη — και τα προβλήματα δεν είναι «εισαγόμενα»
Η δημόσια συζήτηση για τη μετανάστευση στην Ευρώπη συχνά παραλείπει μια βασική αλήθεια: η ενσωμάτωση δεν είναι αυτονόητη. Δεν αρκεί να «θέλει» κάποιος να ενταχθεί — χρειάζονται πολιτικές, θεσμοί και υποδομές που να το καθιστούν εφικτό.
Σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες πράγματι αναπτύχθηκαν τέτοια εργαλεία: μαθήματα γλώσσας, προγράμματα πολιτισμικού προσανατολισμού, συμβουλευτική για την αγορά εργασίας. Ωστόσο, το πρόβλημα δεν ήταν η απουσία υποδομών. Ήταν η αποσπασματικότητα, η έλλειψη συνέχειας, η υποχρηματοδότηση και η αδύναμη εφαρμογή, σε συνδυασμό με τη γκετοποίηση που προέκυψε από τη χωρική συγκέντρωση πληθυσμών και την πολιτική εργαλειοποίηση του ζητήματος.
Η Σουηδία είναι συχνά στο επίκεντρο αυτής της συζήτησης. Περίπου 20% του πληθυσμού της έχει γεννηθεί στο εξωτερικό, ενώ σε πόλεις όπως το Μάλμε το ποσοστό φτάνει το 45%. Παρά τις σημαντικές επενδύσεις, η ανεπαρκής σύνδεση με την αγορά εργασίας, η έλλειψη υποχρεωτικής εκμάθησης γλώσσας σε κρίσιμες περιόδους και η συγκέντρωση μεταναστών σε περιοχές με υψηλή ανεργία δημιούργησαν θύλακες κοινωνικού αποκλεισμού.
Παρόμοια φαινόμενα εμφανίστηκαν και στη Γαλλία, τη Γερμανία, τις Κάτω Χώρες. Τα προγράμματα υπήρξαν, αλλά χωρίς επαρκή παρακολούθηση, μακροχρόνιο σχεδιασμό και διατομεακή συνεργασία — η ένταξη έμεινε ημιτελής, και σε κάποιες περιπτώσεις, αδρανής.
Η ένταξη όμως δεν είναι ατομικό ζήτημα. Είναι θεσμική υπόθεση. Είναι σύστημα. Χρειάζεται σχεδιασμό, συνέπεια και βούληση για να λειτουργήσει. Όταν αυτά απουσιάζουν, δημιουργούνται συνθήκες αποκλεισμού — όχι επειδή «οι μετανάστες δεν προσπαθούν», αλλά επειδή το περιβάλλον δεν τους το επιτρέπει.
Η Ελλάδα, σε αυτό το πεδίο, έχει να επιδείξει μια σταθερή θεσμική απουσία. Δεν υπάρχει υποχρεωτική εκμάθηση γλώσσας. Δεν υπάρχουν μηχανισμοί αναγνώρισης επαγγελματικών προσόντων. Οι διαδρομές πολιτογράφησης είναι χρονοβόρες και αποτρεπτικές. Ακόμα και όσοι γεννήθηκαν ή μεγάλωσαν εδώ, συχνά παραμένουν «ξένοι» — όχι μόνο νομικά, αλλά και στη συλλογική συνείδηση.
Κι όμως, από το 2014 έως το 2020, η Ελλάδα έλαβε πάνω από 3,4 δισεκατομμύρια ευρώ ευρωπαϊκής χρηματοδότησης για τη διαχείριση μεταναστευτικών ροών. Από αυτά, σημαντικό μέρος προοριζόταν για δράσεις ένταξης (αν και τελικά για λόγους γραφειοκρατίας μόνο το 54% εκταμιεύτηκε). Για την περίοδο 2021–2027, το ποσό που έχει εγκριθεί από το Ταμείο Ασύλου, Μετανάστευσης και Ένταξης (AMIF) ανέρχεται σε 477,7 εκατομμύρια ευρώ.
Έργα όπως το HELIOS της ΙΟΜ, με δράσεις στέγασης, εκπαίδευσης και εργασιακής ένταξης, ή το All Children in Education της UNICEF, που διασφαλίζει πρόσβαση των παιδιών στο σχολείο, δείχνουν πως υπήρχε το πλαίσιο. Παρόλα αυτά, η πολιτική προτεραιότητα δόθηκε αλλού: στην αποτροπή, στην επιτήρηση, στη διαχείριση των ροών.
Η απουσία ενός συνεκτικού μηχανισμού ένταξης δεν οφείλεται σε ανικανότητα ή έλλειψη χρηματοδότησης. Αντίθετα, όλα δείχνουν πως υπήρξε —τουλάχιστον σε κρίσιμες περιόδους— πολιτική επιλογή να μην υλοποιηθεί κάτι πέρα από τα απολύτως απαραίτητα.
Το συμπέρασμα δεν είναι ότι «η ένταξη απέτυχε παντού». Είναι ότι η ένταξη απαιτεί συνέπεια, προνοητικότητα και επένδυση — όχι μόνο οικονομική, αλλά και θεσμική και κοινωνική. Όταν αυτή λείπει, το κενό το καταλαμβάνει η καχυποψία, ο φόβος και η πολιτική δημαγωγία.
6. Γιατί φτάνουν κυρίως άνδρες;
Ένα από τα επιχειρήματα που επανέρχονται συχνά στον δημόσιο λόγο είναι πως «έρχονται κυρίως νεαροί άνδρες, άρα δεν πρόκειται για πρόσφυγες, αλλά για εισβολείς».
Η πραγματικότητα, όμως, είναι πολύ πιο σύνθετη. Σε περιόδους πολέμου, φτώχειας ή εκτεταμένης ανασφάλειας, οι οικογένειες —ιδίως σε κοινωνίες της Ασίας και της Αφρικής— παίρνουν μια στρατηγική απόφαση: να στείλουν πρώτα τον νεαρό άνδρα. Εκείνον που έχει τη σωματική αντοχή να διασχίσει επικίνδυνες διαδρομές, να επιβιώσει σε ασταθείς συνθήκες, να αναζητήσει εργασία, να στείλει χρήματα πίσω ή να ξεκινήσει νόμιμα τη διαδικασία οικογενειακής επανένωσης.
Ο άνδρας αυτός δεν φεύγει για να εγκαταλείψει — φεύγει για να ανοίξει δρόμο. Αν τα καταφέρει, η σύζυγος και τα παιδιά θα τον ακολουθήσουν.
Αντιθέτως, οι γυναίκες και τα παιδιά είναι πολύ πιο ευάλωτοι στη διαδρομή. Σύμφωνα με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ, οι γυναίκες έχουν έως και τριπλάσια πιθανότητα να χάσουν τη ζωή τους σε ναυάγια — συχνά λόγω ενδυμασίας, έλλειψης κολυμβητικής ικανότητας ή επειδή κρατούν παιδιά. Παράλληλα, κατά μήκος των μεταναστευτικών διαδρομών, ειδικά μέσω του Σαχέλ και της Λιβύης, η σεξουαλική βία είναι συστηματική: εκτιμάται ότι έως και 90% των γυναικών και κοριτσιών βιάζονται κατά τη διάρκεια του ταξιδιού (UNHCR/UN Women), ενώ ο IOM αναφέρει ότι 60–80% των θυμάτων trafficking είναι γυναίκες και ανήλικα κορίτσια κατά τη διάρκεια της μετανάστευσης. Ωστόσο, μόλις 34% των περιστατικών σεξουαλικής βίας καταγγέλλονται, λόγω φόβου ή πλήρους ατιμωρησίας.
Και ενώ στα πρώτα στάδια του ταξιδιού οι άνδρες υπερτερούν, η εικόνα αλλάζει στους προσφυγικούς καταυλισμούς. Στις περισσότερες δομές φιλοξενίας —όπως τα camps του Υπουργείου Μετανάστευσης ή το πρόγραμμα ESTIA στην Ελλάδα— οι γυναίκες και τα παιδιά αποτελούν την πλειοψηφία. Σε πολλές περιπτώσεις υπερβαίνουν το 60% των φιλοξενούμενων.
Με άλλα λόγια, δεν φτάνουν λιγότερες γυναίκες επειδή δεν θέλουν ή επειδή «κάτι κρύβεται». Φτάνουν λιγότερες επειδή δεν μπορούν. Επειδή το ταξίδι είναι φονικό — κι επειδή η αποστολή του άνδρα πρώτα είναι μια έσχατη στρατηγική επιβίωσης για την οικογένεια.
Η παρουσία περισσότερων ανδρών στα αρχικά στάδια δεν αποτελεί απόδειξη εισβολής, αλλά τεκμήριο κινδύνου. Και ο κίνδυνος αυτός δεν είναι ούτε θεωρητικός, ούτε υποθετικός — είναι καθημερινός, πραγματικός και, συχνά, θανατηφόρος.
7. Ποιός είναι τελικά ο "εχθρός";
Η Ελλάδα —όπως και η υπόλοιπη Ευρώπη— δεν βιώνει εισβολή. Βιώνει την ιστορική πρόκληση να διαχειριστεί, με θεσμική σοβαρότητα και κοινωνική υπευθυνότητα, ένα φαινόμενο που δεν είναι παροδικό. Οι μετακινήσεις πληθυσμών δεν θα σταματήσουν όσο υπάρχουν πόλεμοι, ακραίες ανισότητες και κλιματική αποσταθεροποίηση.
Κι όμως, αντί να σταθούμε σε αυτές τις γενεσιουργές αιτίες, η δημόσια συζήτηση μετατοπίζεται διαρκώς. Η εικόνα του «επικίνδυνου ξένου» προβάλλεται ως απειλή, όχι επειδή ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα, αλλά επειδή βολεύει πολιτικά. Χρησιμοποιείται ως εργαλείο: για να καλλιεργηθεί φόβος, να δικαιολογηθούν αυταρχικές πολιτικές και οικονομικά σκάνδαλα, να παρακαμφθούν οι αποτυχίες σε υγεία, εκπαίδευση και κοινωνική προστασία.
Γιατί όσο συζητάμε για τον «μετανάστη εισβολέα», δεν συζητάμε για τον εργοδότη που παραβιάζει εργασιακά δικαιώματα. Γιατί όσο εστιάζουμε στη γειτονιά που «αλλάζει», αποσιωπούμε τις ευθύνες για τις δημόσιες υποδομές που καταρρέουν. Και γιατί όσο κατασκευάζουμε εξωτερικούς εχθρούς, τόσο αποφεύγουμε να κοιτάξουμε κατάματα τους εσωτερικούς: την πολιτική και οικονομική ελίτ που, εδώ και δεκαετίες, αναπαράγει τις ίδιες ανισότητες, το ίδιο μοντέλο ανάπτυξης, την ίδια ανασφάλεια.
Δεν είναι ο μετανάστης ο εχθρός. Είναι η χρήση του ως αποδιοπομπαίου τράγου. Είναι η επιλογή να εργαλειοποιείται ο φόβος, για να συγκαλυφθούν αδυναμίες, αδικίες και στρατηγικά αδιέξοδα. Και αυτή δεν είναι απλώς μια πολιτική επιλογή. Είναι μια ηθική χρεοκοπία.
Ο Θάνος Πλεύρης σε διαδήλωση της Χρυσής Αυγής το 1996
Αν κάποιος πριν από μερικά χρόνια μας έλεγε ότι Υπουργός Μετανάστευσης θα ήταν ο Θάνος Πλεύρης θα βάζαμε τα γέλια. Τώρα όμως μπορούμε άνετα να βάλουμε τα κλάματα, γιατί αυτό που φανταζόμασταν ως γελοία πιθανότητα, συνέβη στην πραγματικότητα. Ο φανταστικός κόσμος του Orwell έχει πάρει σάρκα και οστά στην Ελλάδα του Μητσοτάκη και απειλεί να διαστρεβλώσει κάθε έννοια λογικής και ηθικής
Ο Πλεύρης λοιπόν διορίστηκε Υπουργός Μετανάστευσης. Ο τύπος που διακήρυσσε καταχειροκροτούμενος εν μέσω ακροδεξιού όχλου πως «Φύλαξη των συνόρων δεν μπορεί να υφίσταται, εάν δεν υπάρχουν απώλειες. Και για να γίνω κατανοητός, εάν δεν υπάρχουν νεκροί, η φύλαξη των συνόρων θέλει νεκρούς». Και για όσους επιζήσουν, ο Θάνος Πλεύρης είχε την τελική λύση που λίγο απέχει από την τελική λύση των ιδεολογικών του προπατόρων : “Όταν είναι εδώ δεν θα υπάρχουν κοινωνικές παροχές, δεν θα μπορούν να φάνε, να πιούνε, δεν θα μπορούν να πας στο νοσοκομείο. […] Πρέπει να περνάνε χειρότερα από τις χώρες τους. Η κόλαση πρέπει να φαντάζει παράδεισος σε αυτό που θα ζουν εδώ!”
Αυτόν ακριβώς τον τύπο τοποθέτησε ο Μητσοτάκης στη θέση του Υπουργού Μετανάστευσης. Σαν να λέμε ότι στη θέση του τσοπάνη προσελήφθη ένας λύκος.
Είναι προφανές πλέον ότι το μόνο χαρτί που μπορεί να παίξει ο Μητσοτάκης για να κρατηθεί στην καρέκλα του, είναι το Μεταναστευτικό για να θολώσει τα νερά και να αποπροσανατολίσει τον κόσμο. Γιατί σε όλα έχει αποτύχει. Στην εξωτερική πολιτική, η Ελλάδα έχει καταντήσει ένας παρίας που εκλιπαρεί για προσοχή. Στην κοινωνική πολιτική, οι Έλληνες επιβιώνουν με μισθούς πείνας και επιδόματα φτώχειας. Στην οικονομική πολιτική, το χρέος, αυτό το χρέος που μας είχε οδηγήσει στ Μνημόνια, όλο και μεγαλώνει. Η δημόσια υγεία και η δημόσια παιδεία απαξιώνονται και διαλύονται. Το μόνο που μένει στον Μητσοτάκη να κάνει, είναι να οχυρωθεί πίσω από την υποκίνηση των ταπεινών ενστίκτων μιας μεγάλης ομάδας της κοινωνίας μας, αυτής που βλέπει τον εχθρό στο πρόσωπο του φτωχού, κυνηγημένου ξένου, καθώς δεν μπορεί να δει παραπέρα
Και επειδή η ολοφάνερη ανοησία αυτού του τύπου, ίσως του δίνει κάποια ελαφρυντικά στην κρίση μας γι αυτόν, καλό είναι να θυμηθούμε πως μιλάμε για έναν τύπο που
Αυτός είναι ο Θάνος Πλεύρης. Και γνωρίζουμε καλά πως ένα σημαντικό κομμάτι της κοινωνίας μας δεν έχει κανένα πρόβλημα με τις ιδέες του. Είναι όλα αυτά τα ανθρωπάκια που κοιτάζουν μόνο το τομάρι τους την ώρα που μπορεί να παριστάνουν και τους χριστιανούς και δεν εννοούν να καταλάβουν ότι η ίδια η Δύση έχει διαλύσει τις χώρες των κυνηγημένων. Δεν απευθυνόμαστε σε αυτούς.
Οι υπόλοιποι ας δουν το βίντεο και ας φρίξουν
Τουλάχιστον από τις 9/6/2025 Λος Άντζελες πυρπολούνται ρομποτικά ταξί -χωρίς οδηγό- της εταιρείας-πλατφόρμας Waymo. Το Λος Άντζελες δεν είναι η πρώτη πόλη που εμφανίστηκαν τα ταξί χωρίς οδηγό, πρώτη ήταν το Φοίνιξ της Αριζόνα. Μάλιστα στο Internet -σε reels και στο Tik Tok- εδώ και καιρό παίζουν διαφημίσεις της Waymo που δήλωναν πως «η υπηρεσία θα είναι σύντομα διαθέσιμη και στο Λος Άντζελες». Έτσι, έφτασε και στο Λος Άντζελες τον Νοέμβριο του 2024, περνώντας πρώτα από το Σαν Φρανσίσκο απ’ όπου και η διαφήμιση
Και ενώ στο Φοίνιξ και μέχρι την επέκταση της πλατφόρμας στο Σαν Φρανσίσκο δεν είχαν σημειωθεί αντιδράσεις, τουλάχιστον τέτοιες που να κάνουν το γύρο του κόσμου, έξι μήνες μετά την επέκταση στο Λος Άντζελες, άρχισαν οι …πυρπολήσεις των ρομποτικών αυτοκινήτων της Waymo. Σύμφωνα με το CBS και την ιστοσελίδα του, οι πυρπολήσεις έχουν στόχο «τη διατάραξη της κυκλοφορίας και τη διαμαρτυρία κατά των συλλήψεων μεταναστών» αλλά αυτό μοιάζει κάπως ελλιπές. Οι τελευταίες μεγάλης κλίμακας ταραχές στην πόλη το 1992 με αφορμή την αστυνομική βία και συγκεκριμένα τον βάναυσο ξυλοδαρμό πολίτη, ο οποίος μεταδόθηκε ζωντανά και βιντεοσκοπημένος από περαστικό, δεν είχαν τόσο συγκεκριμένους στόχους, όπως οι στοχευμένες πυρπολήσεις των αυτοκινήτων της Waymo. Οι στόχοι της αντίδρασης του κόσμου στην αστυνομική βία τότε, ήταν καταστήματα, αστυνομικά τμήματα, κυβερνητικά κτίρια και γενικότερα υπήρχε μεγάλη ποικιλία στόχων. Τώρα οι επιθέσεις -μέχρι στιγμής- έχουν αποκλειστικούς στόχους τα ρομποτικά αυτοκίνητα χωρίς οδηγό και οι εμπρηστές τους, τουλάχιστον αυτές τις πρώτες μέρες, δεν δείχνουν να ανήκουν αποκλειστικά στον λεγόμενο «θιγόμενο κλάδο» όπως οδηγοί, ταξιτζήδες κλπ. Σύμφωνα με το CBS, το CNN και άλλα δίκτυα, οι εμπρησμοί προκλήθηκαν από την αντίδραση της κοινωνίας στις συλλήψεις και την αστυνομική βία κατά μεταναστών από εθνοφρουρούς. Μετά τους εμπρησμούς οι εθνοφρουροί αυξήθηκαν για να αναλάβουν δράση και κατά των διαμαρτυρομένων
πηγή φωτογραφίας FOX news
Το σίγουρο είναι πως η αστυνομία του Λος Άντζελες ζήτησε από την πλατφόρμα να αναστείλει τη λειτουργία της γιατί η μέθοδος που ακολουθούν οι εμπρηστές είναι να καλούν μέσω του app το ρομποτικό ταξί και όταν αυτό εμφανιστεί να το καίνε επί τόπου. Και το καθένα από αυτά κοστίζει πάνω από 600.000 δολάρια.
Οι εμπρησμοί των αυτοκινήτων της Waymo μοιάζουν να προέρχονται τόσο από την αντίδραση κατά των συλλήψεων μεταναστών και την αστυνομική βία όσο και από την αντίδραση κατά της εξάπλωσης των ρομποτικών αυτοκινήτων που θα οδηγήσουν στην ανεργία ακόμα περισσότερο κόσμο. Σίγουρα έχουν και ακόμα περισσότερους λόγους σε μία χώρα που κυβερνάται από ένα κράμα ακροδεξιάς και ακραίου κέντρου (όπως αυτό προσδιορίστηκε στην πράξη ήδη από τις κυβερνήσεις του Κλίντον και στη θεωρία από τον Π. Σερνά 2005 και τον Εμ. Μακρόν 2022).
Η τεχνολογία προχωρά με μεγάλα βήματα παγκόσμια αλλά αντί να υπηρετεί τον άνθρωπο υπηρετεί το κέρδος εταιριών όπως η Waymo που επενδύει για την αύξηση των κερδών της στην όλο και μειούμενη συμμετοχή της ανθρώπινης εργασίας στο κόστος της. Πέρα από την παραβίαση θεμελιωδών δικαιωμάτων του ανθρώπου (όπως το δικαίωμα στην εργασία ακόμα και σε μία ασύδοτη αγορά) παραβιάζονται και οι λεγόμενοι «νόμοι της ρομποτικής» όπως τους είχε διατυπώσει ο Ισαάκ Ασίμωφ** με τα ρομποταξί να κλέβουν την εργασία των ανθρώπων για να δώσου καθαρό κέρδος σε κάποιους «μετόχους» είτε αυτοί διαθέτουν ανθρώπινη υπόσταση είτε όχι.
-----
* Ο Λουδισμός ή Λουδιτισμός ήταν ένα κίνημα που ξεκίνησε τον 19o αιώνα στην Αγγλία, από υφαντουργούς οι οποίοι εξεγέρθηκαν κατά των καινούργιων τότε, μηχανικών αργαλειών της βιομηχανικής επανάστασης, που σκοπό είχαν τη μείωση του εργατικού προσωπικού και κατά συνέπεια την έκλειψη της εργασίας τους ως τεχνιτών. Οι Λουδίτες, μπροστά στον κίνδυνο να χάσουν τη δουλειά τους από, χαμηλόμισθους και χαμηλής κατάρτισης εργάτες που χειρίζονταν τους ηλεκτροκίνητους αργαλειούς, τις μηχανές ραψίματος και τις μηχανές γνεσίματος, κατέφυγαν σε εχθροπραξίες με την κυβέρνηση της Βρετανίας και τον βρετανικό στρατό, κυρίως από το 1811 μέχρι το 1813. Το όνομα του κινήματος -κατά μεγάλη πιθανότητα- Προέρχεται από το όνομα του Νεντ Λουντ (Ned Ludd), ο οποίος λέγεται ότι έσπασε δυο μηχανές γνεσίματος το 1779.
**Οι νόμοι της ρομποτικής (Εγώ το ρομπότ – Ασίμωφ εκδ 1950)
Kι αυτή η Αττική η γη, η πάνσοφη κι ωραία το καύχημα, το κόσμημα, τ΄ άνθος όλου του κόσμου
μέλλει κι αυτή να ερημωθεί κι η στάθμη της να πέσει από τ' άγρια κύματα κι από τη συμφορά
(Νοστράδαμου Προφητείες αποδ. Alan Wistful μτφ Π. Νικολαϊδης V.31)
atticavoice@gmail.com
