Το Μεγάλο Ρέμα Ραφήνας και η σκοπούμενη καταστροφή του στο όνομα ενός ψευδεπίγραφα αντιπλημμυρικού έργου, αποτελεί την κατεξοχήν εμβληματική υπόθεση για το πως καταλαβαίνουμε την κλιματική κρίση, ως πολίτες και ως κράτος και αποκαλύπτει το πόσο αδιάφοροι στεκόμαστε ως κοινωνία, απέναντι σε αυτό που μας ετοιμάζουν κρατούντες και συμφέροντα. Αυτό αναδείχθηκε από πλήθος επιστημόνων, ευρωβουλευτών και άλλων ειδικών, στην εκδήλωση που διοργάνωσε η Κίνηση για την Προστασία και Ανάδειξη του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας την Παρασκευή 19/4/2024 στο πνευματικό κέντρο του δήμου Αθηναίων και στο αμφιθέατρο "Αντώνης Τρίτσης",

Η Κίνηση εξέδωσε δελτίο τύπου σχετικά με την εκδήλωση, το οποίο και δημοσιεύουμε 

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ, 20/4/2024,

της εκδήλωσης με θέμα «ΠΟΤΑΜΙΑ ΚΑΙ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΣΕ ΠΕΡΙΟΔΟ ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ»

Με συμμετοχή άνω των 150 ατόμων ολοκληρώθηκε η εκδήλωση με θέμα «Ποτάμια και Οικοσυστήματα σε περίοδο Κλιματικής αλλαγής» με αφορμή την καταστροφή του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας, του μεγαλύτερου φυσικού ποταμού της Αττικής», που διοργάνωσε η «Κίνηση για την Προστασία και την Ανάδειξη του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας» στις 19.4.2024 στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων. Την εκδήλωση άνοιξε με σύντομο χαιρετισμό η Εμμανουέλα Τερζοπούλου, δημοτική σύμβουλος Ραφήνας-Πικερμίου και επικεφαλής της Κίνησης. Μίλησαν οι: Παναγιώτης Δημόπουλος - Καθηγητής Οικολογίας Πανεπιστημίου Πατρών, Πέτρος Κόκκαλης - Ευρωβουλευτής των Πρασίνων και Γεν. Γραμματέας του «ΚΟΣΜΟΣ», Ξενοφών Κοντιάδης - Καθηγητής Δημοσίου Δικαίου Παντείου Πανεπιστημίου, Νίκος Χρυσόγελος - Αντιδήμαρχος Δήμου Αθηναίων για την Κλιματική Διακυβέρνηση και την Κοινωνική Οικονομία.

Ο Δρ. Πάνος Δημόπουλος, Καθηγητής Τμήματος Βιολογίας Πανεπιστημίου Πατρών, στην ομιλία του με τον ηχηρό τίτλο «ΜΕΓΑΛΟ ΡΕΜΑ ΡΑΦΗΝΑΣ: Μια ευκαιρία απόδοσης δικαίου στο περιβάλλον της Αττικής» ανέφερε ότι το Μεγάλο Ρέμα Ραφήνας είναι ένα από τα ελάχιστα εναπομείναντα ποτάμια της Αττικής με φυσικά χαρακτηριστικά στο μεγαλύτερο μήκος του και αναφέρθηκε την προστατευτική νομοθεσία που το διέπει.

Μίλησε για τις «Λύσεις βασισμένες στη Φύση» (Nature-based solutions) που εξασφαλίζουν τη ροή και την πρόσβαση σε γλυκό νερό, προστατεύουν τις κοινότητες που γειτνιάζουν με το ρέμα από τις πλημμύρες, υποστηρίζουν τη βιοποικιλότητα και τις οικοσυστημικές υπηρεσίες και είναι οικονομικά αποδοτικότερες, στον αντίποδα του έργου διευθέτησης του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας που δεν δημιουργεί ανθεκτικό κλιματικά περιβάλλον αλλά συνεπάγεται αυξημένο κίνδυνο διάβρωσης, με συνέπεια υπέρογκα κόστη αποκατάστασης και μη προβλέψιμη ζημία σε κοινωνικό και οικονομικό επίπεδο.
Ανέφερε επίσης ότι το έργο διευθέτησης, όπως έχει σχεδιαστεί, αντιβαίνει στις ισχύουσες πολιτικές σε Ελλάδα και Ευρωπαϊκή Ένωση, και δη: στα αγροπεριβαλλοντικά μέτρα της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ενίσχυση παρόχθιων ζωνών μεταξύ ρεμάτων και καλλιεργειών), στην Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία (ανθεκτικές πόλεις και βελτίωση των φυσικών οικοσυστημάτων) και τον υπό υιοθέτηση Νόμο για την Αποκατάσταση της Φύσης (αποκατάσταση της συνδεσιμότητας των ποταμών με τους υγροτόπους και τα φυσικά πλημμυρικά τους πεδία).

Ο Πέτρος Κόκκαλης, ευρωβουλευτής των Πρασίνων και γραμματέας του κόμματος ΚΟΣΜΟΣ, ανέφερε ότι το έργο διευθέτησης 17 χλμ. του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας αποτελεί το πιο ζωντανό παράδειγμα υποκρισίας της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας και του ελληνικού κράτους. Πρόκειται για ένα φαραωνικό έργο με απαρχαιωμένες γκρίζες λύσεις τσιμεντοποίησης, που δεν προσφέρει την αντιπλημμυρική προστασία που επαγγέλλεται, ενώ καταστρέφει το περιβάλλον, τη βιοποικιλότητα και επιβαρύνει το μικροκλίμα, συμπεριλαμβανομένης της κοπής 2.000 δέντρων.
Συνέχισε λέγοντας πως στον απόηχο των πλημμυρών στη Θεσσαλία, η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ), εγκαταλείποντας την παλιότερη πολιτική της για τη χρηματοδότηση των αντιπλημμυρικών έργων στην Ελλάδα, απαιτεί πλέον λύσεις βασισμένες στη φύση, αντί των γκρίζων υποδομών από σκυρόδεμα και σαρζανέτια, αναγνωρίζοντας ότι απέτυχαν κραυγαλέα στη Θεσσαλία,
Ο Π.Κόκκαλης αναφέρθηκε τέλος στην ερώτηση που κατέθεσε ο ίδιος ως ευρωβουλευτής προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, καθώς και στη μη ολοκλήρωση από την κυβέρνηση των οικείων σχεδίων διαχείρισης λεκανών απορροής ποταμών και των σχεδίων διαχείρισης των κινδύνων πλημμύρας, με αποτέλεσμα την παραπομπή της χώρας στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης τον προηγούμενο μήνα.

Ο Ξενοφών Κοντιάδης, Καθηγητής Δημοσίου Δικαίου Παντείου Πανεπιστημίου, αναφέρθηκε στο άρθρο 24 του Συντάγματος, που αναγνωρίζει την προστασία του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος, όχι μόνο ως υποχρέωση του κράτους αλλά και ως δικαίωμα του καθενός (κλικ στο σύνδεσμο) .
Με βάση το άρθρο αυτό η Πολιτεία υποχρεούται σε λήψη προληπτικών και κατασταλτικών μέτρων προστασίας του περιβάλλοντος στο πλαίσιο της αρχής της αειφορίας και τα δικαστήρια σε αποτελεσματική δικαστική προστασία. Το δικαίωμα να ζει κανείς σε ένα καθαρό, υγιές και αειφόρο περιβάλλον αναγνωρίστηκε ως θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα στις 28.7.2022 από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, ενώ αναγνωρίζεται και από το άρθρο 1 της Σύμβασης του Άαρχους.
Ο Καθ. Ξενοφών Κοντιάδης αναφέρθηκε στο Μεγάλο Ρέμα Ραφήνας, ως ασπίδα προστασίας έναντι επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, όπως είναι οι καύσωνες, η ερημοποίηση, οι πλημμύρες, η διάβρωση της ακτογραμμής, η υφαλμύρινση των υδάτων, ως ένα φυσικό τοπίο υψηλής αισθητικής αξίας καθώς και σημαντικό τοπίο ιστορικής και πολιτιστικής κληρονομιάς με αρχαιότητες όλων των εποχών στην κοίτη του και γύρω από αυτήν.

Ο Νίκος Χρυσόγελος, Αντιδήμαρχος Δήμου Αθηναίων για την Κλιματική Διακυβέρνηση και την Κοινωνική Οικονομία ξεκίνησε λέγοντας ότι σήμερα η κλιματική κρίση και η πολιτική προστασία χρησιμοποιούνται ως πρόφαση για να συνεχίζονται τα ίδια έργα. Αντίθετα, η πολιτική προστασία σημαίνει να μαθαίνουμε από τα λάθη και αντί να κλείνουμε τα 3-4 ανοιχτά ρέματα που έχουν απομείνει, να στοχεύσουμε καταρχήν στην προστασία τους και στη συνέχεια να αρχίσουμε να ανοίγουμε δρόμους του νερού που έχουν κλείσει, με λύσεις βασισμένες στην φύση. Αυτό εξασφαλίζει άμυνα απέναντι στις επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης, γιατί όπως έδειξε η έκθεση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος οι πόλεις σε όλη την Ευρώπη είναι απροετοίμαστες.
Αναφέρθηκε στους κινδύνους στην Αττική λόγω αύξησης της θερμοκρασίας, που δεν οφείλεται μόνο στην κλιματική κρίση, αλλά και στην αλλαγή του μικροκλίματος. Γιατί κλείνοντας τα ρέματα και μετατρέποντας το παράκτιο μέτωπο σε τσιμέντο, ακυρώνεις το φυσικό κλιματισμό που φέρνουν τα ρέματα και η θάλασσα στις πόλεις. Όταν λοιπόν οι άνθρωποι που παίρνουν αποφάσεις γνωρίζουν ότι το Μεγάλο Ρέμα Ραφήνας θα πλημμυρίσει επειδή πχ έχουν χτίσει στις όχθες, μία πολιτική έξυπνη, αποτελεσματική, που λαμβάνει τα μηνύματα, είναι η απελευθέρωση των περιοχών που πλημμυρίζουν, έτσι ώστε να ανοίξει ξανά ο φυσικός δρόμος του νερού. Έκλεισε λέγοντας ότι ο αγώνας για το Μεγάλο Ρέμα Ραφήνας πρέπει να νικήσει.

Ακολούθησε πλούσια συζήτηση με τοποθετήσεις 15 ομιλητών από το κοινό. Μεταξύ αυτών, ο Ηλίας Ταρναράς, Μελετητής Υδραυλικών ‘Εργων και Περιβαλλοντικών Υποδομών με διεθνή εμπειρία, παρουσίασε την προσέγγιση του Υπουργείου Υποδομών στο έργο διευθέτησης του Μ. Ρέματος Ραφήνας, που συνίσταται σε διευθέτηση σε συνολικό μήκος 17 χιλιομέτρων με εναλλαγή τσιμέντου και συρματοκιβωτίων. Ανέδειξε δύο κρίσιμες αστοχίες του έργου και της περιβαλλοντικής αδειοδότησης, την κατάργηση του πλημμυρικού πεδίου της πεδιάδας των Σπάτων και τη μη εξέταση εναλλακτικών λύσεων, όπως θα ήταν ο συνδυασμός της υφιστάμενης κατάστασης (δηλαδή διατήρηση της φυσικής κοίτης του ρέματος - μηδενική λύση) με επιλεγμένες παρεμβάσεις με τσιμέντο μόνον στα σημεία των οδών πρόσβασης και ορισμένων στενώσεων, ενώ παράλληλα θα μπορούσε να εφαρμοστεί σε ορισμένα τμήματα η διεύρυνση της κοίτης με χωμάτινη διατομή και διαμόρφωση φυσικών πρανών.

Ο Ηλίας Ταρναράς εξήγησε επίσης με διαφάνειες και με αριθμούς γιατί η κατάργηση της συνδεσιμότητας του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας με το φυσικό πλημμυρικό του πεδίο στην πεδιάδα των Σπάτων, καθώς και η καναλοποίηση του ποταμού (ευθυγράμμιση και επένδυση με σκληρά υλικά) θα οδηγήσει σε σημαντικά αυξημένη παροχή νερού στα κατάντη, με κίνδυνο πρόκλησης πλημμυρικών φαινομένων στην εκβολή. Τα έργα διευθέτησης στην Πετρέζα περιορίζουν την υπερχείλιση προς την πεδιάδα των Σπάτων, με αποτέλεσμα τον περιορισμό της αποθήκευσης πλημμυρικού όγκου στην πεδιάδα και την επικίνδυνη "κάθοδο" του προς τις κατοικημένες περιοχές, καταργώντας έτσι το φυσικό δώρο της μορφολογίας του εδάφους προς την πόλη της Ραφήνας και οδηγώντας στην ανάγκη υπερδιαστασιολόγησης των έργων στα κατάντη, δηλαδή στο τμήμα του ρέματος με την υψηλότερη επικινδυνότητα λόγω πυκνότερης δόμησης.

Στην εκδήλωση τοποθετήθηκαν οι: Μαρία Γανωτή εκ μέρους της ΑΝΙΜΑ-Σύλλογος Προστασίας και Περίθαλψης Άγριας Ζωής, Δημήτρης Ζαρρής εκ μέρους της ΡΟΗ-Σύλλογος πολιτών υπέρ των Ρεμάτων, ενώ διαβάστηκε χαιρετισμός της Ελληνικής Εταιρίας Προστασίας της Φύσης. Επίσης οι: Κώστας Παπαδάκης- Δημοτικός Σύμβουλος Δήμου Αθηναίων από την Ανατρεπτική Συμμαχία για την Αθήνα, Περικλής Ζήκας από το ΜΕΡΑ25, Έλενα Μπότση κοινωνιολόγος και Ηλίας Γιαννίρης π.Επίκ.Καθηγητής Πολυτεχνείου Κρήτης από το κόμμα Πράσινοι-Οικολογία. Στη συζήτηση παρέμβαση έκαναν επίσης η Παναγιώτα Πετρόγλου, δικηγόρος των 5 νέων της Ραφήνας που προσέφυγαν στη δικαιοσύνη υπερασπίζοντας το δικαίωμά τους σε ένα υγιές και προστατευμένο περιβάλλον, στην πολιτιστική κληρονομιά και στο τοπίο, η Αναστασία Γκολιομύτη, ακτιβίστρια από την Πρωτοβουλία Αθήνας κατά των Εξορύξεων και τις Βρυσούλες, πανεπιστημιακοί, αρχαιολόγοι και εργαζόμενοι/ες.

Ο ΑΓΩΝΑΣ ΓΙΑ ΤΗ ΣΩΤΗΡΙΑ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΡΕΜΑΤΟΣ ΡΑΦΗΝΑΣ, ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟΥ ΦΥΣΙΚΟΥ ΠΟΤΑΜΟΥ ΤΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ

Κίνηση για την Προστασία & Ανάδειξη του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας

Επισυνάπτεται και το πρωτότυπο το οποίο μπορεί να μεταφορτωθεί και να διαμοιραστεί ανεξάρτητα και ελεύθερα

Η Κίνηση για την Προστασία και Ανάδειξη του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας (ΚΠΑΜΡΡ)  με αφορμή την καταστροφή του Μεγάλου Ρέματος στο όνομα μίας αποδεδειγμένα ψευδούς και καταγγελθείσας ως τέτοιας από τον επιστημονικό κόσμο, "αντιπλημμυρικής προστασίας", διοργανώνει σχετική εκδήλωση στις 19/4/2024 στο αμφιθέατρο Αντώνη Τρίτση, Ακαδημίας 50 στην Αθήνα. Ο τίτλος της είναι: "Ποτάμια και οικοσυστήματα σε περίοδο κλιματικής κρίσης" και οι κεντρικοί ομιλητές θα είναι οι: Παναγιώτης Δημόπουλος, Καθηγητής Οικολογίας Πανεπιστημίου Πατρών, Πέτρος Κόκκαλης, Ευρωβουλευτής των Πρασίνων, Ξενοφών Κοντιάδης, Καθηγητής Δημοσίου Δικαίου Παντείου Πανεπιστημίου, Νίκος Χρυσόγελος, Αντιδήμαρχος Δήμου Αθηναίων για την Κλιματική Διακυβέρνηση και την Κοινωνική Οικονομία

Στο πλαίσιο της εκδήλωσης αυτής, η Κίνηση εξέδωσε το συνημμένο δελτίο τύπου 

 Η Κίνηση για την προστασία και ανάδειξη του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας εξέδωσε δελτίο τύπου για την κατακρεούργηση (ποιος άλλος όρος μπορεί να περιγράψει πιο αιματηρά αυτό που έγινε χθες;) των 17 μεγάλων αρμυρικιών της εκβολής:

Ο Έρνεστ Χεμινγουέη (Ernest Hemingway) σαν άνθρωπος της περιπέτειας και με μία πολυτάραχη ζωή, έγραφε από την Αραγωνία πως εκείνοι που ασκούν κριτική είναι κάποιοι που παρακολουθούν μια μάχη από ένα απρόσιτο σημείο και μετά κατεβαίνουν κάτω και πυροβολούν τους επιζήσαντες.  Σίγουρα πρόκειται για έναν αφορισμό που όμως η εγκυρότητα του ως κοινωνική αλήθεια, επιβεβαιώνεται διαρκώς. Σίγουρα και στις μέρες μας.

Είναι ασφαλέστατο το να επιλέγει κανείς την ασφάλεια του περιθωρίου από το να παρεμβαίνει ενεργά μέσα στην κοινωνία υπερασπιζόμενος τα μεγάλα και σοβαρά. Ακόμα και μέσα σε μία κοινωνία που δεν θέλει παρεμβάσεις που θα την οδηγήσουν σε αμφισβήτηση, που θα την ξεβολέψουν. Αυτή η κοινωνία είναι έτοιμη να  κατασπαράξει κάθε στιγμή, όποιον την καλέσει να δει πέρα από την πόρτα  του. Αυτή η κοινωνία απογοητεύει και πληγώνει όσους ξεφεύγουν από την κυρίαρχη τάση της ψευδούς αβρότητας και του comme il faut.  Τους πληγώνει γιατί αποπειρώνται να την ξεβολέψουν αναγκάζοντας την να δει τα αληθινά της προβλήματα και μάλιστα μιλώντας της από τα μέσα. Θα μπορούσαν -αλλά δεν το κάνουν- να επιλέξουν την παραμονή στην ασφαλή σκιά, στην αόρατη, ανάκουστη και απυρόβλητη θέση ενός  περιθωρίου, σχολιάζοντας και κρίνοντας από καθέδρας  χωρίς να έχουν  επαφή με την πραγματική ζωή. Δηλαδή με τον χώρο εκείνο που εντός του εξελίσσονται οι αληθινές δοκιμασίες, σε αντίθεση με την ασφάλεια της απομόνωσης που όλοι συμφωνούν και στο τέλος κάθε συζήτησης, φεύγουν ευτυχισμένοι και χαρούμενοι που ακόμα μία φορά διαπίστωσαν πως συμφωνούν.

Στον τόπο που ζούμε οι πολιτικοί συσχετισμοί έχουν αλλάξει μετά τις τελευταίες δημοτικές εκλογές. Θα μπορούσε να ισχυριστεί κανείς πως τίποτα δεν έχει αλλάξει αφού η νέα δήμαρχος Ραφήνας και Πικερμίου δεν μοιάζει να είναι τίποτα άλλο από το poulaine του προηγούμενου δημάρχου, αφού συνεχίζει -ή προσπαθεί φιλότιμα να διατηρήσει έστω και συγκαλυμμένα- τις εγκληματικότερες επιλογές του αποπεμφθέντος. Όμως οι πολιτικοί συσχετισμοί έχουν αλλάξει αφού τώρα οι άνθρωποι που έχουν αποδεδειγμένα αγωνιστεί με όλους τους τρόπους για την προστασία του τόπου από τα εγκληματικά σχέδια και τις ληστρικές επεμβάσεις, έχουν εκπρόσωπο μέσα στη δημοτικό συμβούλιο και άμεση πρόσβαση, τουλάχιστον στα όσα διαμείβονται εκεί. Δεν είναι πολύς ο καιρός που τα πάντα διεξάγονταν εν κρυπτώ, είτε με το πρόσχημα της πανδημίας είτε ακόμα και απροσχημάτιστα. Όπως δεν έχει ξεχαστεί η συστηματική  χειραγώγηση των αποφάσεων από τον πρώην δήμαρχο και την αγέλη του, όπως εύστοχα την έχει χαρακτηρίσει τοπικός ιστότοπος. Δεν έχει ξεχαστεί η φίμωση που επέβαλλε η προηγούμενη διοίκηση σε δημότες που ήθελαν να απευθύνουν ερωτήματα ή και να τοποθετηθούν επί κρίσιμων ζητημάτων σε δημοτικά συμβούλια στα οποία αυτά είχαν τεθεί.

Ακόμα και αν η τοπική κοινωνία είναι άκρως συντηρητική και δείχνει να μην ενδιαφέρεται για την καταστροφική αλλοίωση του τόπου, ένα μέρος της πήρε θέση προκρίνοντας ανθρώπους που αποδεδειγμένα προσπαθούν να προστατέψουν τον τόπο, μέσα από το σχήμα «Γη & Ελευθερία». Ακόμα και αν δεν κερδίζονται όλες οι μάχες, έχουν γίνει βήματα που κάποτε δεν θα νοούνταν ούτε καν ως ιδέες. Η διεθνοποίηση των περιβαλλοντικών ζητημάτων της περιοχής, με τον δήμο να είναι κάθετα αντίθετος στην προστασία της, δεν ήταν έργο του εξώστη. Ήταν έργο αυτών που συνεχίζουν να παλεύουν. Ακόμα και η ευρύτατη διάχυση της πληροφορίας των όσων συμβαίνουν στον τόπο όπως και η συμμετοχή μεγάλων περιβαλλοντικών οργανώσεων και ακαδημαϊκών εγνωσμένου κύρους και λόγου  με ποικίλους τρόπους, δεν ήταν αποτέλεσμα της μοναχικής δουλειάς κανενός εξώστη. Όσοι δουλεύουν μέσα στην κοινωνία το κατάφεραν αυτό. Ακόμα και αν κάποια μάχη χάθηκε και η καταστροφή προχωράει δεν είναι γιατί έκαναν λάθος επιλογές αυτοί που είναι μέσα στο ρινγκ αλλά γιατί ήταν μόνοι τους την ώρα που οι υπόλοιπο έμεναν στην κριτική, πετροβολώντας τους  επιζήσαντες -για να γυρίσουμε στον Hemngway.

Θα ήταν υπέροχο να ξεσπάσει μία επανάσταση, έστω και μία τοπική εξέγερση, από τον ίδιο τον λαό, από εμάς τους ίδιους, που θα διεκδικήσει  την ισότητα, τη δικαιοσύνη, την αληθινή και άμεση δημοκρατία, την προστασία της Φύσης  και της ζωής αλλά αυτό μοιάζει προς το παρόν αδύνατο σε έναν κόσμο που ενδιαφέρεται για το χορό του δείνα συλλόγου, το νέο μπουζουκοτράγουδο του τάδε ή τη νέα μόδα στα μαγαζιά ενώ δίπλα του συμβαίνουν εγκλήματα. Το να λειτουργεί και να διεκδικεί το αυτονόητο μία ομάδα ανθρώπων μέσα σε ένα τέτοιο περιβάλλον είναι δύσκολο αλλά υπάρχουν αυτοί που παλεύουν. Και σίγουρα οι επιζήσαντες της κάθε μάχης, δεν αξίζουν το να τους πυροβολεί ο εξώστης.