Μετά την απαξίωση των Δημοτικών και Περιφερειακών Συμβουλίων που έφεραν η ΠΝΠ  της 11/3/2020 (ΦΕΚ 55^Α/2020) και η εφαρμοστική της εγκύκλιος (1318/13-3-2020) με την επιβολή της ουσιαστικής κατάργησης της δημοκρατίας σε δήμους και περιφέρειες ζούμε το νέο μοντέλο διοίκησης, το οποίο δεν θα μπορούσε ούτε να φανταστεί στα πιο τρελά του όνειρα, ο κάθε αυταρχικός δήμαρχος ή περιφερειάρχης που στους στόχους του περιλαμβανόταν ανομολόγητοι, σκοτεινοί στόχοι. Στόχοι που μέχρι τον Μάρτιο του 2020 προσπαθούσε να επιτύχει είτε με την παλαιού τύπου χειραγώγηση των αποφάσεων των συμβουλίων ή με τα εργαλεία που του προσέφερε ο  Νόμος 4635/2019, με τη μεταβίβαση όλων σχεδόν των κρίσιμων αρμοδιοτήτων στις Επιτροπές.  Το πρόσχημα στον νόμο του 2019 ήταν η «προσέλκυση επενδύσεων» αλλά δεν αρκούσε ή τουλάχιστον δεν έπειθε όπως το πρόσχημα των μέτρων για την πανδημία, της ΠΝΠ του Μαρτίου του 2020.

Με τις κατάλληλες ρυθμίσεις καταργήθηκαν  ο  δημόσιος διάλογος,  το δικαίωμα της αντιπρότασης και η φύση της ουσιαστικής διαβούλευσης. Σχεδόν όλες οι διαδικασίες διεξάγονταν πια δίχως  πρακτικά (ή με προχειρότατα, ελλιπή και απόλυτα υποβαθμισμένα και ανακριβή πρακτικά).

«Δια περιφοράς» συνεδρίαση. Λεκτικός και πολιτικός βαρβαρισμός

Είχαμε ασχοληθεί και παλαιότερα με τον βαρβαρισμό της «δια περιφοράς συνεδρίασης» όπου αμόρφωτοι διοικούντες συγχέουν την ψήφο δια περιφοράς με τη διαδικασία της συνεδρίασης των οργάνων. Με την εγκύκλιο αρ. 18318/13.03.2020, η κυβέρνηση αχρήστων έδωσε τη δυνατότητα για «δια περιφοράς συνεδρίαση» (sic), χωρίς να απαιτείται αιτιολόγησή της. Οι διοικήσεις των Δήμων και των Περιφερειών έλαβαν αμέσως το «μήνυμα» και βρήκαν την ευκαιρία να περάσουν καταχρηστικά, σημαντικές αποφάσεις που δεν έχουν καμία απολύτως σχέση με την αντιμετώπιση της εξάπλωσης του κορωνοϊού, ούτε είναι επείγουσες  και χωρίς καμία συζήτηση με την τοπική κοινωνία και τις παρατάξεις των συμβουλίων. Παράλληλα, η κυβέρνηση άφησε ανοιχτές και τις επιλογές της συνεδρίασης «κεκλεισμένων των θυρών» και της «τηλεδιάσκεψης», την ίδια στιγμή που είχε απαγορεύσει τη συγκέντρωση άνω των 10 ατόμων, γνωρίζοντας ότι δεν υπάρχουν δημοτικά συμβούλια κάτω των 10 ατόμων και ότι οι περισσότεροι Δήμοι δεν γνωρίζουν ή δεν διαθέτουν λογισμικά τηλεδιάσκεψης.

Στις 25.3.2020 η ΚΕΔΕ ενημέρωσε για τη δυνατότητα δωρεάν τηλεδιάσκεψης μέσω του συστήματος Weebex για τις συνεδριάσεις των Δημοτικών Συμβουλίων και των Επιτροπών, που μπορούν να τις παρακολουθήσουν ως καλεσμένοι μέχρι και 100.000 άνθρωποι και ενώ μπορούν να βγουν και στο youtube. Με την ΠΝΠ της 30ης Μαρτίου 2020 (τεύχος Α ́75), η κυβέρνηση έθεσε, έως την 31η Μαΐου 2020, ως μόνη προϋπόθεση για τη νομιμότητα της συνεδρίασης δια περιφοράς (sic), τη συμμετοχή του ενός δευτέρου (1/2) των μελών του οικείου Συμβουλίου. Βεβαίως, με την εγκύκλιο με αριθμό 40 (Α.Π. 20930/31-03-2020) το Υπουργείο Εσωτερικών αναφέρει ότι τα συλλογικά όργανα μπορούν να κάνουν, εκτός από συνεδρίαση δια περιφοράς (sic), και συνεδρίαση με τηλεδιάσκεψη, με κάθε πρόσφορο ηλεκτρονικό μέσο (Skype, Zoom, Messenger, Duo, Viber και άλλες εφαρμογές κοινωνικής δικτύωσης  με δυνατότητα βιντεοκλήσης).  Τελικά, παρά του ότι προβλέπονται θεωρητικά τρία ενδεχόμενα συνεδρίασης, «δια περιφοράς» (sic), «κεκλεισμένων των θυρών» ή «τηλεδιάσκεψη», όλοι σχεδόν οι δήμαρχοι επέλεξαν την πρώτη, ως πιο βολική γι’ αυτούς, αφού γλυτώνουν και από την ενοχλητική «αντιπολίτευση». Ο Ούγγρος πρωθυπουργός, ο ακροδεξιός Όρμπαν, άλλωστε, ήδη είχε δείξει τον δρόμο, με την ουσιαστική κατάργηση της Βουλής στην χώρα του.

Με τα παραπάνω η Αυτοδιοίκηση τελικά κατάντησε ένα πεδίο εφαρμογής αντιδημοκρατικών διαδικασιών διοίκησης, ένα εργαστήριο δικτατορικής διακυβέρνησης, χρήσιμο σε όσους ονειρεύονται και σχεδιάζουν επέκταση του αυταρχισμού κάθετα, σε όλα τα στρώματα της εξουσίας και της διοίκησης.

 Ένας θεσμός που στόχος του ήταν να υπηρετεί τον δημοκρατικό διάλογο μέσα στις κοινωνίες και οι αποφάσεις να λαμβάνονται με ευρύτερες πλειοψηφίες και συναινέσεις, έγινε ο δοκιμαστικός σωλήνας για τη μέτρηση της ανοχής των (πρώην πια) πολιτών στον αυταρχισμό και την απροσχημάτιστη δικτατορία.

Το απόλυτο παράδειγμα της υποβάθμισης της έννοιας «Αυτοδιοίκηση». Ο δήμος Ραφήνας*

Στην περίπτωση του δήμου Ραφήνας η κατάργηση της δημοκρατίας αποτελεί αντιπροσωπευτικό παράδειγμα. Η κατάργηση της δημοκρατίας ως αποτέλεσμα, αλλά και οι τρόποι με τους οποίους αυτό επετεύχθη.  Ξεκινώντας από το 2015, με τη διαρκή χειραγώγηση των επιτροπών, με κορυφαία τη διαμόρφωση της δημοτικής επιτροπής διαβούλευσης «κατά το δοκούν»  το 2016, πέρασε στη χειραγώγηση των δημοτικών συμβουλίων, αξιοποιώντας μία ανύπαρκτη αντιπολίτευση. Μία αντιπολίτευση που αν δε συνεργάστηκε με τον δήμαρχο –για λόγους που σίγουρα διαφέρουν από τους προφασιζόμενους- δεν στάθηκε άξια να σταθεί σε σοβαρό δημοτικό συμβούλιο. Μπορεί να φιμώθηκε από τις αντιδεοντολογικές πρακτικές και διαδικασίες, μπορεί ακόμα και να ήταν διαρκώς θύμα αυταρχικού εκφοβισμού από πλευράς δημάρχου, αλλά αυτά δεν δικαιολογούν την ανεπάρκεια που επέδειξε για τον ρόλο για τον οποίο τελικά ψηφίστηκε.

Στον δήμο Ραφήνας ο αυταρχισμός κορυφώθηκε ως  τον απόλυτο βαθμό και δυστυχώς διοικείται  ακόμα έτσι. Χρησιμοποιούμε ως το πιο σκοτεινό παράδειγμα τον συγκεκριμένο δήμο, αφού αποτελεί την πιο οικεία και άμεσα βιωμένη περίπτωση του περάσματος από την άμεση και έμμεση χειραγώγηση των αποφάσεων που είχαν να κάνουν με τον τόπο, στον απόλυτο αυταρχισμό.

Δυστυχώς ακόμα το ζητούμενο παραμένει η δημοκρατία

Βρισκόμαστε πια στο 2022 και το ζητούμενο παραμένει μια Αυτοδιοίκηση που να έχει πραγματικά την αρμοδιότητα των τοπικών υποθέσεων και την αυτοτέλεια, σύμφωνα με το άρθρο 102 του Συντάγματος. Μία Αυτοδιοίκηση που να εκπορεύεται από τη λαϊκή βούληση και τη συμμετοχή των πολιτών στις αποφάσεις και όχι από μονοπρόσωπες εξουσίες, που λειτουργούν με σκοπιμότητες.

Αν η κεντρική  κυβέρνηση δεν βάλει τέλος στις αντιδημοκρατικές «δια περιφοράς» (sic) αποφάσεις και δεν επαναφέρει τους όρους δημοκρατικής διακυβέρνησης στις τοπικές κοινωνίες, δεν φαίνεται να υπάρχει ούτε αξίωση ούτε πρωτοβουλία από τους ίδιους τους δημότες, δυστυχώς.

Εδώ πρέπει να επισημάνουμε και ένα (από τα πολλά) παράδειγμα εργαλείου χειραγώγησης της ψήφου αρχικά και των συμβουλίων των αιρετών στην περίοδο διοίκησης.

Ενεργοί πολίτες και «Πολίτες - ενεργούμενα»

Σε πολλούς δήμους αναπτύχθηκαν ομάδες που αυτοαποκλήθηκαν «ενεργοί πολίτες». Υπήρξαν συλλογικότητες με πλατιά και συστηματική κοινωνική, πολιτική, περιβαλλοντική δράση που πράγματι, τα μέλη τους αλλά και οι ομάδες τους συμπορεύονταν με την έννοια του ενεργού πολίτη, ο οποίος περιγράφεται από:

• την υπευθυνότητα του ως πολίτης, να είναι ενημερωμένος και να γνωρίζει τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του. Να  εκφράζει την άποψή του και να συμμετέχει ενεργά στην κοινωνία.
• το να φροντίζει για την υγεία και την ευεξία του, την προσωπική του ευημερία και ανάπτυξη.
• το να ενημερώνεται για τα κοινά και να διαμορφώνει κριτική σκέψη, συνεπώς να παίρνει θέση.
• το να προστατεύει το περιβάλλον και ενδιαφέρεται για την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος.
• το  να υιοθετεί πρακτικές που ενισχύουν το πράσινο, την εξοικονόμηση ενέργειας,
• το να διεκδικεί τα δικαιώματά του, τη δημιουργία υποδομών στη γειτονιά του και στη χώρα του, τη διατήρηση ελεύθερων χώρων, την προστασία του πράσινου στους κοινόχρηστους χώρους και της πολιτιστικής κληρονομιάς.
• το να σέβεται τη διαφορετικότητα, τα ανθρώπινα δικαιώματα,
• το να βοηθά τους συμπολίτες του, τηρεί τους κανόνες που θεσπίζονται για τη διευκόλυνσή τους
• το να είναι ανοιχτός απέναντι στους μετανάστες της πόλης, διεκδικώντας την κοινωνική ένταξή τους.
• το να παρατηρεί τι συμβαίνει στην κοινωνία και παρεμβαίνει, σε συνεργασία με συμπολίτες του, όταν διαπιστώνει παρανομίες δημόσιων ή ιδιωτικών φορέων.

Σε αντιδιαστολή με τα παραπάνω δημιουργήθηκαν –τεχνητά και όχι από λαϊκές πρωτοβουλίες- άλλα μορφώματα, που έφεραν τον τίτλο «ενεργοί πολίτες» και που αποδείχθηκαν τελικά πολίτες -ενεργούμενα της εξουσίας, εκτελεστικά όργανα, δορυφόροι αυταρχικών δημάρχων. Αξιοποιήθηκαν  από αυτούς, για την αναρρίχηση τους στον δημαρχιακό θώκο και κατόπιν για την εμπέδωση των πιο αντικοινωνικών ενεργειών των δημάρχων αυτών, μέσα στην κοινωνία. Κάτι σαν Δούρειοι Ίπποι δηλαδή. Λειτούργησαν –με το αζημίωτο συνήθως- ως Πέμπτη Φάλαγγα για την κατάλυση του θεσμού της αυτοδιοίκησης «από τα μέσα», πριν ακόμα φροντίσει η κεντρική εξουσία γι’ αυτό με τα νομοθετήματα που αναφέρουμε στην αρχή του παρόντος. Η αναφορά σε αυτά τα μορφώματα σε αντιδιαστολή με τις πραγματικά λαϊκές συλλογικότητες γίνεται για να επισημάνουμε την ανάγκη της ενεργοποίησης του συνόλου της κοινωνίας, ως προϋπόθεση αποκατάστασης της δημοκρατίας μέσα στους δήμους. Την ενημέρωση και τη συμμετοχή των πολιτών, με κάθε διαθέσιμο τρόπο, για την αποφυγή της παραπλάνησης από Δούρειους Ίππους και σχήματα χειραγώγησης.

Κλείνουμε με την ευχή για τον τερματισμό της σκοτεινής αυτής περιόδου. Όχι μόνο στον δήμο Ραφήνας, που αποτελεί και την σκοτεινότερη περίπτωση, αλλά στην πλειονότητα των δήμων της χώρας. Σίγουρα, αν κάποτε αποκατασταθεί η δημοκρατία και η συμμετοχή των πολιτών στη λήψη αποφάσεων της διοίκησης, ίσως βρεθούμε ενώπιοι αποκαλύψεων που θα μας λυπήσουν. Όχι μόνο για τα όσα ενδεχομένως αποκαλυφθούν καθαυτά, αλλά για την ενοχή που θα νιώσουμε ως δημότες και πολίτες για την απαράδεκτη ανοχή που επιδεικνύουμε ακόμη.

Η αποκατάσταση της δημοκρατίας περνάει από εμάς τους ίδιους και πρώτοι εμείς πρέπει να την διεκδικήσουμε για να γίνει κάποτε πράξη.

*Αρνούμαστε να αποκαλέσουμε τον δήμο με το ψευδώνυμο «Ραφήνας – Πικερμίου» αφού αποδεδειγμένα ήδη από την πυρκαγιά στο Μάτι το 2018, αλλά και από τα τελευταία γεγονότα με την κακοκαιρία «Ελπίδα» και τις καθιζήσεις σπιτιών στον Ν. Βουτζά, ο δήμος παραμένει «Ραφήνας» σκέτο. Κάθε προσθήκη – άλλοθι στο όνομα του, είναι προσχηματική άρα  ψευδής.

Στις 7 Ιουλίου, σε σχετική ανάρτηση αναρωτιόμασταν «Ως πότε;» θα κρατήσει η παρωδία  των «δια περιφοράς» και των κεκλεισμένων των θυρών, δημοτικών και κοινοτικών συμβουλίων. Και στον δήμο στον οποίο ζούμε και λειτουργούμε, αλλά κυρίως στο σύνολο της χώρας.

Τονίσαμε ιδιαίτερα την αντιδημοκρατική φύση των εν κρυπτώ και παραβύστω* συμβουλίων, όπου λαμβάνονται αποφάσεις που επηρεάζουν την καθημερινότητα και κατ’ επέκταση τη ζωή των πολιτών, ερήμην των ίδιων των ενδιαφερομένων.

Σε μία πιο διεσταλμένη εκδοχή, γίνονται συμβούλια, όπου δημοτικοί σύμβουλοι περιορισμένης γνώμης και  δυνατοτήτων αυστηρά  εστιασμένων στην υποστήριξη της θέσης της πλειοψηφίας, δια του φτερουγίσματος των άκρων τους, προστατεύονται από την έκθεση τους σε δημόσια θέα. Αλλά αυτό είναι κάτι το οποίο συνέβαινε και παλαιότερα, όπως έχουμε ξαναγράψει.

Όπως και να έχει, τα συμβούλια πια χειραγωγούνται θρασύτατα, ευθέως και μάλιστα υπό τον πέπλο μυστικότητας που τους παρέχει η δικτατορικής εμπνεύσεως, απαράδεκτη  νομοθεσία. Η έκτακτη ανάγκη της πανδημίας παρήλθε (πχ για τα καταστήματα ή τα γυμναστήρια), όπως έχει παρέλθει και η ίδια κατάσταση που βαστά από τις 23/7/18, αλλά τυπικά είναι ακόμα σε ισχύ, για να εγκρίνονται και να ψηφίζονται τα πάντα με διαδικασίες fast track. Η «έκτακτη ανάγκη παρέχει νομική κάλυψη στην αυθαιρεσία, αλλά όχι αντίστοιχη πολιτική. Από ανθρώπους όμως που αδυνατούν να καταλάβουν το τεράστιο πρόβλημα που γεννιέται από τη μεγάλη αυτή διαφορά, δεν μπορεί κανείς να περιμένει κάτι σοβαρό και υπεύθυνο**.

Την ίδια μέρα που αναρτήσαμε το «Ως πότε η παρωδία;», το ιστολόγιο της Ανεξάρτητης Πρωτοβουλίας Πολιτών «Δασαμάρι SOS» το αναδημοσίευσε και μάλιστα πρόσθεσε στο τέλος, ως σχόλιο και επισήμανση μαζί, την ακόλουθη παράγραφο:

Σημ. Δασαμάρι S.O.S.: Από τις 20 Μάη έχουμε ζητήσει, με επιστολή προς τον πρόεδρο του τ.σ. Πικερμίου, να ενημερωθούμε για την απόφαση της μυστικής συνεδρίασης. Πέρασαν 40 μέρες και δεν λάβαμε καμία απάντηση. Πριν από 10 μέρες καταθέσαμε εκ νέου αίτηση [αρ. πρωτ. 54/29-6-2020] για να μας στείλουν την απόφαση. Περιμένουμε... Γίνεται πλέον φανερό ότι η διοίκηση του Δήμου, εν συνόλω, επιλέγει την "αναβίωση χουντικών πρακτικών". Δεν μας εκπλήσσει μιας και οι διοικούντες έχουν επιδείξει και στο παρελθόν τις δικτατορικές τους ευαισθησίες. Το ερώτημα —ρητορικό— που θέτουμε, είναι: γιατί αποδέχονται και συμμετέχουν σε αυτές τις "χουντικές πρακτικές" όλοι ανεξαιρέτως οι δημοτικοί και τοπικοί σύμβουλοι;

Επιπλέον, από την Κίνηση για την Προστασία και Ανάδειξη του Μεγάλου Ρέματος πληροφορηθήκαμε πως ίδιο αίτημα (ΣτΣ παροχής πρακτικών και απόφασης) έχει υποβληθεί και εκ μέρους της, στους ίδιους «αρμοδίους», ήτοι τον πρόεδρο του κοινοτικού (τοπικού) συμβουλίου Πικερμίου και τη γραμματεία.

Και τα δύο αιτήματα έλαβαν την ίδια απάντηση, δηλαδή ….σιωπή.

Δεν έλαβαν καμία απάντηση. Μάλιστα το αίτημα της Κίνησης για την Προστασία και Ανάδειξη του Μεγάλου  Ρέματος δεν έλαβε –όπως θα έπρεπε κατά τη διαδικασία υποβολής του- ούτε αριθμό πρωτοκόλλου (μέχρι  την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές)

Επισυνάπτουμε το υποβληθέν αίτημα της Κ.Π.Α.Μ.Ρ. όπως το λάβαμε σε μορφή PDF. προς πιστοποίηση της αποστολής και των παραληπτών υπάρχει η ηλεκτρονική επιβεβαίωση του εξυπηρετητή, δηλαδή του gmail

Όλα τα παραπάνω δικαιολογούν απόλυτα τις ανησυχίες που είχαμε εκφράσει στην προηγούενη μας ανάρτηση, της 7ης Ιουλίου:

για τον εξευτελισμό των δημοκρατικών διαδικασιών,

για την επίφαση δημοκρατίας

για την αυτοδιοικητική παρωδία (που είναι πια αληθινή τραγωδία)

και πιο πολύ, δικαιολογεί επαρκώς την θέση της πρωτοβουλίας Δασαμάρι SOS, που εκφράζεται στο ιστολόγιο της πως

Γίνεται πλέον φανερό ότι η διοίκηση του Δήμου, εν συνόλω, επιλέγει την "αναβίωση χουντικών πρακτικών". Δεν μας εκπλήσσει μιας και οι διοικούντες έχουν επιδείξει και στο παρελθόν τις δικτατορικές τους ευαισθησίες. (βλ. πιο πάνω)

Για ακόμη μία φορά οι καταστάσεις που ζούμε την τελευταία δεκαετία φέρνουν στα αυτιά και τη σκέψη τα λόγια του τέως διευθύνοντος συμβούλου  του ΔΝΤ, Ντομινίκ Στρως Καν, ο οποίος αναφερόμενος στην κατάσταση που είχε περιπέσει η Ελλάδα το 2010, διαπίστωνε πως είμαστε βαθιά μες στα σκατά.

Και το χειρότερο είναι πως δεν διαφαίνεται καμία ελπίδα αποκατάστασης των δημοκρατικών λειτουργιών, ούτε στον τόπο ούτε στην υπόλοιπη χώρα

*    Αναφέρεται σε κάτι που γίνεται κρυφά. αναφέρεται σε παράνομη, ύποπτη, μη κοινωνικά αποδεκτή δραστηριότητα, η οποία κρατιέται σκόπιμα κρυφή

 ** Μοιάζει με την παροιμία που απαιτείται καλλιγραφία από τα οπίσθια της …μυλωνούς