Είμαστε λίγοι αυτοί που παλεύουν ενάντια στο Κακό
του Ηλία Αποστολίδη, Δασολόγου - μελετητή
Στις 16/2/2023 εκδόθηκε μια ανακοίνωση του ΥΠΕΝ με τίτλο «Οριστική λύση στο θέμα του ιδιοκτησιακού για τα Δασικά» που στηρίχθηκε σε Εγκύκλιο του Υπουργείου με την οποία: δίνει εντολή στις Δασικές Υπηρεσίες να μην καταχωρούν στο Κτηματολόγιο δικαιώματα του δημοσίου:
Στην φωτογραφία που την συνοδεύει εμφανίζονται καμαρωτοί, ο Γενικός Γραμματέας Δασών, ο Υφυπουργός Περιβάλλοντος Γιώργος Αμυράς και ο βουλευτής Λευκάδας Θανάσης Καββαδάς. Την επόμενη ημέρα το ΥΠΕΝ εξόρισε τον Διευθυντή Δασών Λευκάδας με μετάθεση εκδίκησης.
Πέρα από τον προεκλογικό χαρακτήρα της ανακοίνωσης και της Εγκυκλίου που υπέγραψε ο Γ. Γ. Δασών, υπάρχει το θέμα της προστασίας των Ελληνικών δασών, της απεμπόλησης δικαιωμάτων του δημοσίου, της προσφοράς των δασών ως βορά σε ατσίδες και εμπόρους δημόσιας γης, της προστασίας προστατευόμενων περιοχών, της τήρησης των νόμων που η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας ψήφισε, της υποτίμησης της νοημοσύνης όλων των Ελλήνων πολιτών και της υποβάθμισης της ζωής τους.
Για των παραπάνω λόγων το αληθές, παραθέτω σχετική γνωμάτευση.
|
ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗ ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗΣ Παρά το γεγονός ότι οι εγκύκλιοι της Δημόσιας Διοίκησης, γενικά και πάγια, δεν θέτουν δίκαιο, αλλά προϋποθέτουν δίκαιο, πρόσφατα εκδόθηκε η με αριθμό ΥΠΕΝ/ΔΠΔ/16683/995/15-2-2023 ψευδοερμηνευτική εγκύκλιος του Γενικού Γραμματέα Δασών του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, που απευθύνεται στις Επιθεωρήσεις Εφαρμογής Δασικής Πολιτικής και στις Διευθύνσεις Συντονισμού και Επιθεώρησης Δασών της Χώρας, η οποία στην τελευταία παράγραφό της ορίζει τα ακόλουθα: «Επομένως δηλώσεις δικαιώματος του άρθρου 2 του ν. 2308/1995 που υποβάλλονται από το Δημόσιο και αφορούν δάση, δασικές εκτάσεις καθώς και εκτάσεις των περιπτώσεων α΄ και β΄ της παραγράφου 5 του άρθρου 3 του ν. 998/1979, οι οποίες περιλαμβάνονται σε περιοχές του δευτέρου εδαφίου του άρθρου 62 του ν. 998/1979 (Α΄ 289), θα πρέπει να συνοδεύονται από αποδεικτικά του επικαλούμενου δικαιώματος στοιχεία, ήτοι τίτλους ιδιοκτησίας ή άλλα επαρκή στοιχεία απόδειξης της κυριότητας του Ελληνικού Δημοσίου, όπως πράξεις μίσθωσης, παραχώρησης ή άλλης εκμετάλλευσης, αξιοποίησης και προστασίας της έκτασης ως δημόσιας.». Kατ’ αρχήν, σύμφωνα με το άρθρο 24 παρ. 1 του Συντάγματος, όπως αναθεωρήθηκε με το Ψήφισμα της 6ης Απριλίου 2001 της Ζ΄ Αναθεωρητικής Βουλής των Ελλήνων, «Η προστασία του φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος αποτελεί υποχρέωση του Κράτους και δικαίωμα του καθενός. Για τη διαφύλαξή του το Κράτος έχει υποχρέωση να παίρνει ιδιαίτερα προληπτικά ή κατασταλτικά μέτρα στο πλαίσιο της αρχής της αειφορίας. Νόμος ορίζει τα σχετικά με την προστασία των δασών και των δασικών εκτάσεων. Η σύνταξη δασολογίου συνιστά υποχρέωση του Κράτους. Απαγορεύεται η μεταβολή του προορισμού των δασών και των δασικών εκτάσεων, εκτός αν προέχει για την Εθνική Οικονομία η αγροτική εκμετάλλευση ή άλλη τους χρήση, που την επιβάλλει το δημόσιο συμφέρον.». Κατά δε το άρθρο 2 του Ν. 998/1979: «1. Οι εκτάσεις του άρθρου 3 του παρόντος (όπως δάση, δασικές εκτάσεις και χορτολιβαδικές, βραχώδεις και πετρώδεις εκτάσεις, κείμενες οι τελευταίες επί ορεινών, ημιορεινών και ανωμάλων εδαφών), που διέπονται από τις προστατευτικές διατάξεις αυτού, συνιστούν εθνικό κεφάλαιο, που η προστασία του αποτελεί υποχρέωση των κρατικών οργάνων κατά την άσκηση των αρμοδιοτήτων τους και συγχρόνως υποχρέωση και δικαίωμα των πολιτών. 2. Ουδενός ιδιωτικού δικαιώματος η άσκησις δύναται να ενεργείται κατά παραβίασιν της ως άνω υποχρεώσεως, πλην αν άλλως, κατ’ εξαίρεσιν ορίζει ο νόμος και εντός των ορίων της εξαιρέσεως ταύτης. 3. Οι παραπάνω εκτάσεις θεωρούνται δημόσιες, εκτός αν υπάγονται σε μία από τις περιπτώσεις του άρθρου 10 του ν. 3208/2003.». Περαιτέρω, με τις διατάξεις του άρθρου 10 του Ν. 3208/2003, στις οποίες αναφέρεται η αμέσως ανωτέρω διάταξη της παρ. 3 του άρθρου 2 του N. 998/1979, ορίζονται οι περιπτώσεις εκείνες, στις οποίες το Ελληνικό Δημόσιο δεν προβάλλει δικαιώματα κυριότητας, σε δάση, δασικές εκτάσεις και στις εκτάσεις των περιπτώσεων α΄ και β΄ της παραγράφου 5 του άρθρου 3 του νόμου 998/1979 (χορτολιβαδικού, βραχώδους και πετρώδους χαρακτήρα εκτάσεις, που κείνται επί ορεινών, ημιορεινών και ανωμάλων εδαφών). Από τις ίδιες ανωτέρω διατάξεις προκύπτει επίσης, ότι με το άρθρο 152 του Ν. 4819/2021, θεσπίσθηκε, με την προσθήκη της περιπτώσεως IV, στην παράγραφο 1 του άρθρου 10 του Ν. 3208/2003, μια πολύ ευνοϊκή ρύθμιση ειδικά για τους ιδιώτες, αναφορικά με τα δάση, τις δασικές εκτάσεις και τις χορτολιβαδικές, βραχώδεις και πετρώδεις εκτάσεις (κείμενες οι τελευταίες επί ορεινών, ημιορεινών και ανωμάλων εδαφών), που περιλαμβάνονται σε περιοχές του δευτέρου εδαφίου του άρθρου 62 του Ν. 998/1979, δηλαδή στις περιφέρειες των Πρωτοδικείων των Ιονίων Νήσων, της Κρήτης, των Νομών Λέσβου, Σάμου, Χίου και Κυκλάδων, των νήσων Κυθήρων, Αντικυθήρων, της Δωδεκανήσου, πλην των νήσων που ισχύει ο κτηματολογικός κανονισμός, καθώς και της περιοχής της Μάνης όπως αυτή ορίζεται από διοικητικά όρια των Καλλικρατικών Δήμων Ανατολικής και Δυτικής Μάνης. Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με την ως άνω διάταξη της περιπτώσεως IV της παραγράφου 1 του άρθρου 10 του Ν. 3208/2003, τα δάση, οι δασικές εκτάσεις και οι χορτολιβαδικές, βραχώδεις και πετρώδεις εκτάσεις (κείμενες οι τελευταίες επί ορεινών, ημιορεινών και ανωμάλων εδαφών), που περιλαμβάνονται στις προαναφερόμενες περιοχές του πιο πάνω δευτέρου εδαφίου του άρθρου 62 του Ν. 998/1979, δεν θεωρούνται δημόσια και αναγνωρίζονται, ως ιδιωτικά, με συνέπεια το Ελληνικό Δημόσιο να μην προβάλλει δικαιώματα κυριότητας, σ’ αυτά, εάν γι’ αυτά το Ελληνικό Δημόσιο δεν διαθέτει τίτλους ιδιοκτησίας ή άλλα επαρκή στοιχεία απόδειξης της κυριότητάς του, όπως πράξεις μίσθωσης, παραχώρησης ή άλλης εκμετάλλευσης, αξιοποίησης και προστασίας της έκτασης ως δημόσιας κ α ι, σ υ γ χ ρ ό ν ω ς, οι διεκδικούντες τις ανωτέρω περιγραφόμενες εκτάσεις διαθέτουν γι’ αυτές, τίτλους ιδιοκτησίας, οι ίδιοι ή οι δικαιοπάροχοί τους, οι οποίοι έχουν συνταχθεί μέχρι την 1η Ιουλίου 2001 το αργότερο, έστω και εάν έχουν μεταγραφεί μεταγενέστερα, δηλαδή υπό τον όρο της πλήρωσης, σωρευτικά, των δύο αυτών συντρεχουσών προϋποθέσεων. Η παραπάνω πολύ ευνοϊκή ρύθμιση για τους ιδιώτες, που ισχύει μόνο για τις περιοχές του ως άνω δευτέρου εδαφίου του άρθρου 62 του Ν. 998/1979, ως ειδική διάταξη, υπερισχύει κάθε άλλης γενικής διάταξης, σχετικής με το ιδιοκτησιακό καθεστώς, σε δάση, σε δασικές εκτάσεις και σε χορτολιβαδικές, βραχώδεις και πετρώδεις εκτάσεις (κείμενες οι τελευταίες επί ορεινών, ημιορεινών και ανωμάλων εδαφών). Εξ αντιδιαστολής, από τις προδιαληφθείσες διατάξεις και από το συνδυασμό μεταξύ τους, προκύπτει, μεταξύ άλλων, ότι θεωρούνται δημόσιες και δεν αναγνωρίζονται, ως ιδιωτικές, με συνέπεια σ’ αυτές τις εκτάσεις το Ελληνικό Δημόσιο να προβάλλει δικαιώματα κυριότητας, οι δασικού χαρακτήρα εκτάσεις (δάση και δασικές εκτάσεις) και οι χορτολιβαδικού, βραχώδους και πετρώδους χαρακτήρα εκτάσεις, που κείνται επί ορεινών, ημιορεινών και ανωμάλων εδαφών, οι οποίες δεν υπάγονται σε μία από τις περιπτώσεις του πιο πάνω άρθρου 10 του Ν. 3208/2003. Ειδικότερα, θεωρούνται δημόσιες και δεν αναγνωρίζονται, ως ιδιωτικές, με συνέπεια σ’ αυτές τις εκτάσεις το Ελληνικό Δημόσιο να προβάλλει δικαιώματα κυριότητας, οι εκτάσεις που βρίσκονται στις περιοχές του ως άνω δευτέρου εδαφίου του άρθρου 62 του Ν. 998/1979 και είναι δασικού χαρακτήρα εκτάσεις (δάση και δασικές εκτάσεις) και χορτολιβαδικού, βραχώδους και πετρώδους χαρακτήρα εκτάσεις, που κείνται επί ορεινών, ημιορεινών και ανωμάλων εδαφών και δεν υπάγονται στην πιο πάνω περίπτωση IV της παραγράφου 1 του άρθρου 10 του Ν. 3208/2003, που προστέθηκε στην εν λόγω παράγραφο, με το άρθρο 152 του Ν. 4819/2021. Παράλληλα, στις διατάξεις της παρ. 3 του άρθρου 8Α του Ν. 998/1979, όπως προστέθηκε με την παρ. 1 του άρθρου 149 του ίδιου παραπάνω Ν. 4819/2021, ορίζεται, ότι τα Συμβούλια Ιδιοκτησίας Δασών, Δασικών, Χορτολιβαδικών και Βραχωδών Εκτάσεων (ΣΙΔΧΒΕ) επιλαμβάνονται της αναγνωρίσεως της κυριότητας ή άλλου εμπραγμάτου δικαιώματος, επί εκτάσεων που κείνται στις περιοχές του δευτέρου εδαφίου του άρθρου 62 του ίδιου ως άνω Νόμου, με αίτηση του ενδιαφερομένου ιδιώτη ή νομικού προσώπου, επί τη βάσει προσκομιζόμενων υπ’ αυτών νόμιμα μεταγεγραμμένων τίτλων ιδιοκτησίας, οι οποίοι έχουν συνταχθεί το αργότερο μέχρι την 1-7-2001, έστω και αν έχουν μεταγραφεί μεταγενέστερα, οι οποίοι συνοδεύονται από τοπογραφικά διαγράμματα, εξαρτημένα στο Ελληνικό Γεωδαιτικό Σύστημα Αναφοράς 1987 (ΕΓΣΑ ΄87), στα οποία αποτυπώνεται η περιγραφόμενη στους τίτλους έκταση, όπως και επί τη βάσει όσων στοιχείων τηρούνται στη Δασική Υπηρεσία. Η κρίση των Συμβουλίων σχηματίζεται με ελεύθερη εκτίμηση των ως άνω αποδεικτικών στοιχείων, υπόκειται δε στην έγκριση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, δυναμένου να αποδεχθεί ή μη αυτή, εν όλω ή εν μέρει, αλλά επ’ ωφελεία του Δημοσίου, όχι όμως και να τροποποιήσει αυτήν εις βάρος του Δημοσίου. Σε περίπτωση που το δικαίωμα της κυριότητας επί των ανωτέρω εκτάσεων έχει καταχωρηθεί υπέρ ιδιωτών στα κτηματολογικά βιβλία των οικείων κτηματολογικών γραφείων και το Ελληνικό Δημόσιο δεν προβάλλει δικαιώματα κυριότητας επ’ αυτών, κατ’ εφαρμογή της περ. IV της παρ. 1 του άρθρου 10 του Ν. 3208/2003, δεν ακολουθείται η ανωτέρω διαδικασία. Από το συνδυασμό των ανωτέρω διατάξεων προκύπτει, ότι βασικές προϋποθέσεις για να αναγνωρίζονται και να θεωρούνται, ως ιδιωτικά, τα δάση, οι δασικές εκτάσεις και οι χορτολιβαδικές, βραχώδεις και πετρώδεις εκτάσεις (κείμενες οι τελευταίες επί ορεινών, ημιορεινών και ανωμάλων εδαφών), που περιλαμβάνονται στις προαναφερόμενες περιοχές του ως άνω δευτέρου εδαφίου του άρθρου62 του Ν. 998/1979, με συνέπεια το Ελληνικό Δημόσιο να μην προβάλλει δικαιώματα κυριότητας σ’ αυτά, σύμφωνα και με το πιο πάνω άρθρο 2 παρ. 3 του Ν. 998/1979, που ρητά ορίζει ότι «Οι παραπάνω εκτάσεις θεωρούνται δημόσιες, εκτός αν υπάγονται σε μία από τις περιπτώσεις του άρθρου 10 του ν. 3208/2003.», είναι: Α) Είτε, σύμφωνα με την πιο πάνω διάταξη της περιπτώσεως IV της παραγράφου 1 του άρθρου 10 του Ν. 3208/2003, όπως προστέθηκε με το άρθρο 152 του Ν. 4819/2021, 1) το Ελληνικό Δημόσιο να μην διαθέτει για τα ως άνω ακίνητα, τίτλους ιδιοκτησίας ή άλλα επαρκή στοιχεία απόδειξης της κυριότητάς του, επ’ αυτών, όπως πράξεις μίσθωσης, παραχώρησης ή άλλης εκμετάλλευσης, αξιοποίησης και προστασίας τους, ως δημόσιων κ α ι, σ υ γ χ ρ ό ν ω ς, 2) οι διεκδικούντες τα ανωτέρω περιγραφόμενα ακίνητα να διαθέτουν γι’ αυτά, τίτλους ιδιοκτησίας, οι ίδιοι ή οι δικαιοπάροχοί τους, οι οποίοι έχουν συνταχθεί μέχρι την 1η Ιουλίου 2001 το αργότερο, έστω και εάν έχουν μεταγραφεί μεταγενέστερα, αναγνωριζομένης της κυριότητας των τελευταίων, επί των παραπάνω ακινήτων, με την ανωτέρω διαδικασία που προβλέπουν οι διατάξεις της παρ. 3 του άρθρου 8Α του Ν. 998/1979, όπως προστέθηκε με την παρ. 1 του άρθρου 149 του ίδιου πιο πάνω Ν. 4819/2021, δηλαδή πρέπει υποχρεωτικά να πληρούνται, σωρευτικά, οι δύο ως άνω συντρέχουσες προϋποθέσεις. Β) Είτε τα ίδια παραπάνω ακίνητα να υπάγονται σε μία από τις άλλες περιπτώσεις που αναφέρονται αναλυτικά στο άρθρο 10 του Ν. 998/1979. Συνεπώς, για να μην υποβάλει, κατά τη διαδικασία κτηματογράφησης, το Ελληνικό Δημόσιο, μέσω των αρμοδίων Δασικών Υπηρεσιών, δηλώσεις δικαιώματος του άρθρου 2 του Ν. 2308/1995, σε δάση, δασικές εκτάσεις και χορτολιβαδικές, βραχώδεις και πετρώδεις εκτάσεις (κείμενες οι τελευταίες επί ορεινών, ημιορεινών και ανωμάλων εδαφών), που περιλαμβάνονται σε περιοχές του δευτέρου εδαφίου του άρθρου 62 του Ν. 998/1979, θα πρέπει να συντρέχουν οπωσδήποτε οι αμέσως ανωτέρω αναφερόμενες προϋποθέσεις. Διαφορετικά αυτό έχει υποχρέωση να υποβάλει, κατά την πιο πάνω διαδικασία, δηλώσεις δικαιώματος του άρθρου 2 του Ν. 2308/1995, για τα πιο πάνω ακίνητα και το βάσιμο ή μη βάσιμο αυτών θα κριθεί, κατά την διαδικασία κτηματογράφησης. Αντίθετα με όσα ρητά ορίζονται από τις ανωτέρω νομοθετικές διατάξεις, η προαναφερθείσα εγκύκλιος του Γενικού Γραμματέα Δασών τροποποιεί τις προαναφερόμενες διατάξεις, θεσπίζοντας, μη σύννομα, νέο κανόνα δικαίου, που οδηγεί σε απεμπόληση των δικαιωμάτων του Ελληνικού Δημοσίου, επί των παραπάνω ακινήτων, τα οποία το άρθρο 2 παρ. 1 του Ν. 998/1979 τα αναγάγει σε εθνικό κεφάλαιο, που η προστασία του αποτελεί υποχρέωση των κρατικών οργάνων κατά την άσκηση των αρμοδιοτήτων τους και συγχρόνως υποχρέωση και δικαίωμα των πολιτών, δοθέντος ότι αυτή δίνει, ουσιαστικά, εντολή στις αρμόδιες Δασικές Υπηρεσίες της Χώρας να μην υποβάλλουν, για λογαριασμό του Ελληνικού Δημοσίου, κατά τη διαδικασία κτηματογράφησης, δηλώσεις δικαιώματος του άρθρου 2 του Ν. 2308/1995, όταν αυτές αφορούν δάση, δασικές εκτάσεις, καθώς και εκτάσεις των περιπτώσεων α΄ και β΄ της παραγράφου 5 του άρθρου 3 του Ν. 998/1979, που περιλαμβάνονται σε περιοχές του δευτέρου εδαφίου του άρθρου 62 του Ν. 998/1979, εάν οι δηλώσεις αυτές δεν συνοδεύονται από αποδεικτικά του επικαλούμενου δικαιώματος στοιχεία, ήτοι τίτλους ιδιοκτησίας, ή άλλα επαρκή στοιχεία απόδειξης της κυριότητας του Ελληνικού Δημοσίου, όπως πράξεις μίσθωσης, παραχώρησης ή άλλης εκμετάλλευσης, αξιοποίησης και προστασίας των εν λόγω ακινήτων, ως δημοσίων, παρά το γεγονός ότι η ως άνω διάταξη της περιπτώσεως IV της παραγράφου 1 του άρθρου 10 του Ν. 3208/2003, όπως προστέθηκε με το άρθρο 152 του Ν. 4819/2021, θέτει σωρευτικά και μια άλλη δεύτερη προϋπόθεση, για να συμβεί αυτό, ήτοι σ υ γ χ ρ ό ν ω ς, οι διεκδικούντες τα ανωτέρω περιγραφόμενα ακίνητα ιδιώτες να διαθέτουν γι’ αυτά, τίτλους ιδιοκτησίας, οι ίδιοι ή οι δικαιοπάροχοί τους, οι οποίοι έχουν συνταχθεί μέχρι την 1η Ιουλίου 2001 το αργότερο, έστω και εάν έχουν μεταγραφεί μεταγενέστερα, αναγνωριζομένης σε κάθε περίπτωση της κυριότητας των τελευταίων, επί των παραπάνω ακινήτων, με την ανωτέρω διαδικασία που προβλέπουν οι διατάξεις της παρ. 3 του άρθρου 8Α του Ν. 998/1979, όπως προστέθηκε με την παρ. 1 του άρθρου 149 του ίδιου πιο πάνω Ν. 4819/2021. |
Περιμένοντας την άμεση απόσυρση της Εγκυκλίου θα κάνουμε όλα τα απαιτούμενα για την δημοσιοποίηση του ζητήματος, με όλες τις απαραίτητες ενέργειες. Τα δάση δεν ανήκουν σε κανένα κόμμα, κανένα πολιτικό, κανέναν άσχετο. Οι Δασολόγοι δεν μπορεί να προτρέπονται σε παράνομες ενέργειες και μάλιστα σε βάρος της δημόσιας περιουσίας.
Αθήνα, 10 Μαΐου 2023
Αποστολίδης Ηλίας
Δασολόγος
δημοσιεύτηκε στο dasarxeio.com στις 11/5/2023
Αναδημοσιεύουμε άρθρο του Τάσου Σαραντή στην Εφημερίδα των Συντακτών (8/5/2023) για το υπό εξέταση αίτημα έκδοσης προσωρινής διαταγής παύσης των εργασιών κατασκευής του ακραία επικίνδυνου για την πόλη και ψευδεπίγραφα αντιπλημμυρικού, έργου. Εργασίες που καταστρέφουν το ποτάμι της πόλης. Το αίτημα υπέβαλλε η Κίνηση για την Προστασία και Ανάδειξη του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας, μαζί με συλλόγους και κατοίκους της περιοχής.
Το δημοσίευμα έχει και την ιδιαίτερη σημασία του αφού διαψεύδει ευθέως τον οχετό ψευδών ισχυρισμών περί λήξης της δικαστικής διαδικασίας.
Στο ΣτΕ για προσωρινή διακοπή εργασιών στο Μεγάλο Ρέμα Ραφήνας
του Τάσου Σαραντή - ΕΦΣΥΝ 8/5/2023
Σε αναμονή έκδοσης απόφασης από το Συμβούλιο της Επικρατείας στο αίτημα προσωρινής διαταγής που έχει καταθέσει η Κίνηση για την Προστασία και Ανάδειξη του Μεγάλου Ρέματος και σύλλογοι της Ραφήνας βρίσκονται οι κάτοικοι της περιοχής, αλλά και της Αττικής, που αγωνίζονται εδώ και δύο εβδομάδες να αποτρέψουν οποιαδήποτε νέα επέμβαση στο Μεγάλο Ρέμα Ραφήνας.
Η απόφαση αναμένεται να εκδοθεί στις αρχές αυτής της εβδομάδας και θα είναι κρίσιμη για την αποφυγή ανεπανόρθωτης περιβαλλοντικής καταστροφής, που ήδη επιτελέστηκε εν μέρει με την πλήρη αποψίλωση περίπου 300 μέτρων στις 24/4/2023 που ξεκίνησε το έργο διευθέτησης του ρέματος Ραφήνας («Μπουλντόζες καταστρέφουν το Μεγάλο Ρέμα στη Ραφήνα», 24/4/2023).
Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει η Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρία «οποιαδήποτε παρέμβαση και ιδιαίτερα αυτήν την εποχή, θα προκαλέσει σημαντική και μη-αντιστρεπτή βλάβη στο οικοσύστημα του ρέματος Ραφήνας και ειδικότερα στα είδη της ορνιθοπανίδας που φωλιάζουν στη συγκεκριμένη περιοχή». Κάποια μάλιστα εξ αυτών περιλαμβάνονται στον κατάλογο του «Παραρτήματος Ι» της ευρωπαϊκής Οδηγίας περί της διατήρησης των άγριων πτηνών (2009/147/ΕΚ).
«Οποιαδήποτε νέα επέμβαση , ειδικά στον οριοθετημένο υγρότοπο της εκβολής και μάλιστα σε αναπαραγωγική περίοδο για όλα τα είδη, θα προκαλέσει ανεπανόρθωτη βλάβη στο εξαιρετικά ευαίσθητο οικοσύστημα του ποταμού. Γι’ αυτό ο κόσμος καθημερινά στέκεται στην είσοδο του εργοταξίου της ΙΝΤΡΑΚΑΤ που έχει αναλάβει το έργο διευθέτησης του Μεγάλου Ρέματος για λογαριασμό του υπουργείου Υποδομών, μέχρι να βγει απόφαση για τα ασφαλιστικά μέτρα που καταθέσαμε στο ΣτΕ με τα οποία ζητάμε την αναστολή των εργασιών μέχρι την εκδίκαση της προσφυγής που έχουμε καταθέσει από το 2019 κατά του Προεδρικού Διατάγματος οριοθέτησης που παραβιάζει κατάφωρα την Εθνική και Ενωσιακή νομοθεσία», δήλωσε η Εμμανουέλα Τερζοπούλου, εκπρόσωπος της Κίνησης για την Προστασία και Ανάδειξη του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας.
Εντωμεταξύ, το Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ), στα πλαίσια έρευνας για τη βιοποικιλότητα που υλοποιεί στο Μεγάλο Ρέμα Ραφήνας, πραγματοποίησε δειγματοληψία πάνω από το σημείο επέμβασης στο ποτάμι, λίγες ημέρες μετά την ισοπέδωση τμήματος του οριοθετημένου υγροτόπου της εκβολής. Στο βίντεο, εκτιμάται ότι «το έργο διευθέτησης και εκχερσώσεων βλάστησης που συντελείται αυτή την εποχή θα προκαλέσει σοβαρή ζημιά στους πληθυσμούς υδρόβιας πανίδας και στους οικοτόπους της περιοχής».
Υπενθυμίζεται ότι την επέμβαση στο Μεγάλο Ρέμα Ραφήνας καταδίκασαν με κοινή τους ανακοίνωση οι οργανώσεις ΑΝΙΜΑ, Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρία, Ελληνική Εταιρεία Προστασίας της Φύσης, Ελληνική Εταιρία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, ΟΖΟΝ, Καλλιστώ, ΡΟΗ-Πολίτες υπέρ των Ρεμάτων, iSea, MedINA, ενώ την ανακοίνωση συνυπογράφουν και 50 ακόμη συλλογικότητες και τοπικοί σύλλογοι που ζητούν να σταματήσουν άμεσα οι καταστρεπτικές επεμβάσεις στον υγρότοπο της εκβολής του Μεγάλου Ρέματος και να επανεξεταστεί η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, λαμβάνοντας υπόψη τα όσα επιτάσσει η ενωσιακή και εθνική περιβαλλοντική νομοθεσία («Μαζική καταδίκη της παράνομης επέμβασης στο Μεγάλο Ρέμα Ραφήνας», 28/4/2023).
Αναδημοσίευση από την εφημερίδα Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 20/4/2023
Σε ευθύνες συγκεκριμένων κατηγορουμένων από την θέση και την αρμοδιότητα που είχε ο καθένας αναφέρθηκε ο τεχνικός σύμβουλος των θυμάτων της φωτιάς, αντιστράτηγος της Πυροσβεστικής ε.α.
Σε ευθύνες συγκεκριμένων κατηγορουμένων από τη θέση και την αρμοδιότητα που είχε ο καθένας όταν η φωτιά σάρωσε το Μάτι, αφήνοντας πίσω της εκατόμβη νεκρών, αναφέρθηκε κατά τη σημερινή δεύτερη ημέρα κατάθεσής του ο τεχνικός σύμβουλος των θυμάτων της φωτιάς, αντιστράτηγος της Πυροσβεστικής ε.α., Ανδριανός Γκουρμπάτσης.
Ο μάρτυρας, απαντώντας σε ερωτήσεις συνηγόρων των θυμάτων, αναφέρθηκε σε συγκεκριμένα πρόσωπα που κατά το μερίδιο της ευθύνης που είχαν είτε αδράνησαν είτε δεν αντέδρασαν με τον ενδεδειγμένο τρόπο το απόγευμα της 23ης Ιουλίου 2018, όταν η φωτιά στο Νταού Πεντέλης δεν αντιμετωπίστηκε αμέσως.
Η θέση που διατύπωσε ο μάρτυρας, αντίστοιχη με αυτήν που έχει και ο πραγματογνώμονας της Εισαγγελίας, Δημήτρης Λιότσιος, είναι ότι έπρεπε να εκτιμηθεί η κατάσταση και να δοθεί εντολή για προληπτική απομάκρυνση πολιτών πριν τις 17.30, οπότε η φωτιά δεν είχε ακόμη διασπαστεί σε δύο μέτωπα.
Απαντώντας σε σχετική ερώτηση συνηγόρου προς Υποστήριξη της Κατηγορίας ο Α. Γκουρμπάτσης επικαλέστηκε δύο περιπτώσεις εκκενώσεων, με πρώτη αυτή στην Καλιφόρνια των ΗΠΑ, λίγους μήνες μετά το Μάτι, και δεύτερη αυτή στα Ψαχνά Εύβοιας τον Αύγουστο του 2019, όταν απομακρύνθηκαν με λεωφορεία περίπου 300 κάτοικοι χωριών, με επικεφαλής της Πυροσβεστικής, τότε, τον κατηγορούμενο Βασίλη Ματθαιόπουλο.
Αναφερόμενος στον κατηγορούμενο που στη φωτιά στο Μάτι ήταν υπαρχηγός επιχειρήσεων, ο πραγματογνώμονας των θυμάτων είπε πως «ο κ. Ματθαιόπουλος δεν ήταν κομιστής εντολών, αλλά εκ της θέσεώς του έπρεπε να δίνει εντολές».
Επίσης αναφέρθηκε και στον τότε διοικητή του ΕΣΚΕ, Γιάννη Φωστιέρη, λέγοντας πως «έπρεπε άμεσα να είχε κινητοποιήσει τον μηχανισμό του 199». Τόνισε, δε, πως «πρώτο μέλημα της Πυροσβεστικής είναι η διάσωση των ανθρώπων και μετά να σβήσει η φωτιά, ή ταυτόχρονα. Εδώ δεν σώθηκε ο κόσμος…».
Ο μάρτυρας επανέλαβε πως οι πυροσβεστικές δυνάμεις έπρεπε να αντιδράσουν άμεσα στο Νταού Πεντέλης για να περιοριστεί η φωτιά και επεσήμανε ότι «Πιστεύω ότι δεν αξιολογήθηκε ορθά ο κίνδυνος και υπήρξε ολιγωρία κινητοποίησης των εναέριων και επίγειων δυνάμεων». Είπε επίσης πως εκείνη την ημέρα δεν έκλεισε κανένα αεροδρόμιο λόγω καιρικών συνθηκών και ότι υπήρχαν διαθέσιμα εναέρια μέσα για να διατεθούν για την κατάσβεση της πυρκαγιάς.
Απαντώντας σε ερώτηση για τις ενέργειες του κατηγορούμενου, τότε δήμαρχου Πεντέλης, Δημήτρη – Στέργιου Καψάλη, ο αντιστράτηγος είπε πως καθυστέρησε να ειδοποιήσει για τη φωτιά και ανέφερε ότι ο κατηγορούμενος «φημολογείται πως είναι κουμπάρος με τον κάτοικο της περιοχής, και επίσης κατηγορούμενο στην υπόθεση, στον οποίο αποδίδεται η έναρξη της φωτιάς». Ο μάρτυρας είπε πως γι’ αυτόν τον λόγο, πιθανότατα, «υπήρχε μια καθυστέρηση ενημέρωσης από τον δήμαρχο Πεντέλης για τη φωτιά. Κινητοποίησε πρώτα τα δικά του οχήματα. Δεν τηλεφώνησε ποτέ στην Πυροσβεστική, δεν προκύπτει από καταγραφικά τέτοιο τηλεφώνημα… Μετά τις 5 τηλεφώνησε και ενημέρωσε τον κ. Τόσκα».
Επίσης συμπλήρωσε ότι δεν είχε γίνει καθαρισμός των ρεμάτων στον δήμο.
Αντίστοιχα, σε ερώτηση για τον κατηγορούμενο δήμαρχο Ραφήνας – Πικερμίου, Ευάγγελο Μπουρνούς*, ο κ. Γκουρμπάτσης είπε: «Τον άκουσα που έδωσε συνέντευξη και είπε πως η φωτιά κατευθύνεται προς Διόνυσο, βόρεια, και ότι στο Μάτι δεν θα πάει. Πώς να αποφασίσει για οργανωμένη απομάκρυνση αφού είχε άλλη αντίληψη για την κατεύθυνση της πυρκαγιάς;».
Ο μάρτυρας κατέθεσε πως για όσα συνέβησαν στο Μάτι δεν διατάχθηκε ποτέ Ενορκη Διοικητική Εξέταση και ότι γενικότερα ποτέ δεν έχει γίνει έρευνα για καμία φωτιά.
«Επειδή στην προκειμένη περίπτωση εμπλεκόμενος ήταν ο αρχηγός, θα μπορούσαν να διατάξουν έρευνα ο κ. Τόσκας ή η κ. Γεροβασίλη από τη Γενική Επιθεωρήτρια Δημόσιας Διοίκησης. Εγώ έκανα μια αναφορά στην κυρία Γεροβασίλη πως θα έπρεπε να γίνει έρευνα. Δεν έγινε», είπε.
Η κατάθεση του πραγματογνώμονα συνεχίζεται τη Δευτέρα 24 Απριλίου.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ (via ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ)
* Σημειώνουμε πως η κατάθεση του μάρτυρα από της 20/4 περιλαμβάνει τα εξής:
Εισαγγελέας: Εσείς λέτε, πάντως, ότι ακόμα και να διατασσόταν δεν θα υλοποιούνταν;
Γκουρμπάτσης: Ναι, οι δήμοι και η Περιφέρεια δεν είχαν οργανωθεί, όπως έλεγε ο νόμος.
Εισαγγελέας: Λέτε, δηλαδή, πως δεν υπήρχαν μνημόνια ενεργειών και πως η μη εισήγηση από την Πυροσβεστική λειτούργησε ως άλλοθι;
Γκουρμπάτσης : Δεν έγινε η απομάκρυνση διότι φοβήθηκαν πως, εάν διατασσόταν, θα υπήρχαν περισσότερα θύματα. Δεν υπήρχε πρόβλεψη για το πώς θα απομακρυνθεί ο κόσμος, πού θα συγκεντρωθεί, κ.λπ. και προτίμησαν να μη γίνει απομάκρυνση.
Γκουρμπάτσης για Μπουρνούς: «Τον άκουσα που έδωσε συνέντευξη και είπε πως η φωτιά κατευθύνεται προς Διόνυσο, βόρεια, και ότι στο Μάτι δεν θα πάει. Πώς να αποφασίσει για οργανωμένη απομάκρυνση αφού είχε άλλη αντίληψη για την κατεύθυνση της πυρκαγιάς;»
Σε μία χώρα που βρίσκεται στη θέση 108 σε ό,τι αφορά στην ελευθερία και την ανεξαρτησία της ενημέρωσης, η -μερική έστω- καταδίκη του alterthess.gr στην αγωγή μεγαλοστελέχους της "Ελληνικός Χρυσός ΑΕ" εναντίον της σελίδας και της δημοσιογράφου της, αποτελεί άλλο ένα καρφί στο φέρετρο της δημοκρατίας. Στη χώρα που τα επίσημα και ημιεπίσημα ενημερωτικά μέσα ελέγχονται από τις εξουσίες (από την κεντρική μέχρι τις τοπικές μέσω χρηματοδοτήσεων, αγοράς διαφήμισης και μεθοδεύσεων τύπου "λίστας Πέτσα"), οι φωνές που ελέγχουν τα κακώς κείμενα ενοχλούν. Στον βάλτο της διαρκούς αναπαραγωγής προκατασκευασμένων δελτίων τύπου από κέντρα εξουσίας, ο καθαρός αέρας του ελέγχου της ασυδοσίας των εξουσιαστών, είναι ανεπιθύμητος. Μηνύσεις και αγωγές που εργαλειοποιούν τη Δικαιοσύνη στην κατεύθυνση της κατάργησης του θεμέλιου λίθου της δημοκρατίας, δηλαδή του ελέγχου των εξουσιών, είναι κατακριτέες και καταδικαστέες. Όπως έγραψε και ο Εισαγγελέας που έκρινε μήνυση κατά της Attica Voice και του ιστολογίου Δασαμάρι SOS από "επίσημες ενημερωτικές σελίδες": Τα Μέσα κρίνουν και κρίνονται και ως εκ τούτου απέρριψε και κατέκρινε τους μηνυτές, δικαιώνοντας την Attica Voice. Δεν αρκεί όμως η οξυδέρκεια και η επιστημονική κατάρτιση των δικαστικών λειτουργών. Η θέσπιση σχετικής νομοθεσίας είναι πιο απαραίτητη σήμερα από ποτέ. Το παράδειγμα του Alterthess.gr το καθιστά σαφές. Αναδημοσιεύουμε ανάρτηση του alterthess.gr σχετικά με την ανακοίνωση του Διεθνούς Ινστιτούτου Τύπου για την υπόθεση της αγωγής κατά του alterthess και της δημοσιογράφου Σταυρούλας Πουλημένη.
Το Διεθνές Ινστιτούτο Τύπου (International Press Institute) μαζί με τους εταίρους του στο Media Freedom Rapid Response (MFRR) εκφράζει την απογοήτευσή του για την πρόσφατη δικαστική απόφαση σχετικά με την αγωγή SLAPP κατά του ανεξάρτητου ελληνικού μέσου ενημέρωσης Alterthess και μιας από τις δημοσιογράφους του, της Σταυρούλας Πουλημένη.
Το IPI υπενθυμίζει ότι στις αρχές του 2023 δικαστήριο της Αθήνας έκανε εν μέρει δεκτή την αγωγή που κατέθεσε πρώην υψηλόβαθμο στέλεχος της εταιρείας εξόρυξης χρυσού Hellas Gold, επιδικάζοντας στο συνεργατικό μέσο ενημέρωσης 3.000 ευρώ ως αποζημίωση στον ενάγοντα.
Όπως έχει ήδη αναφερθεί, η αγωγή προέκυψε από δικαστικό ρεπορτάζ που είχε δημοσιεύσει η δημοσιογράφος τον Οκτώβριο του 2020 σχετικά με την πρωτοβάθμια ποινική καταδίκη δύο στελεχών της Hellas Gold για την φερόμενη ρύπανση των υδάτινων πηγών στη Βόρεια Χαλκιδική από την εταιρεία. Μετά από μια πρώτη έφεση, οι καταδίκες επιβεβαιώθηκαν στο Εφετείο τον Σεπτέμβριο του 2021, όπως είχε αναφέρει τότε το Alterthess.
Ένα μήνα αργότερα, τον Οκτώβριο του 2021, ένα από τα στελέχη, ο Ευστάθιος Λιάλιος, κατέθεσε αγωγή που βασίστηκε εν μέρει στον Κανονισμό της ΕΕ για τη Γενική Προστασία Δεδομένων (GDPR), με την οποία ζητούσε αποζημίωση 100.000 ευρώ, υποστηρίζοντας ότι η δημοσιογράφος τον δυσφήμισε και παραβίασε παράνομα τα προσωπικά του δεδομένα, δημοσιεύοντας το πλήρες όνομα και τη θέση του κατά την αναφορά της πρωτόδικης καταδίκης. Έπειτα από δεύτερη έφεση, οι καταδίκες και των δύο στελεχών ανατράπηκαν στη συνέχεια από ανώτερο δικαστήριο τον Μάιο του 2022, όπως ανέφερε τότε και το Alterthess.
Το Διεθνές Ινστιτούτο Τύπου σημειώνει μεταξύ άλλων αναφερόμενο στην καταδικαστική απόφαση πως «το Πρωτοδικείο της Αθήνας απέρριψε τον ισχυρισμό του Λιάλιου για δυσφήμιση, αλλά τάχθηκε υπέρ του ενάγοντος όσον αφορά τον ισχυρισμό του για παραβίαση του Γενικού Κανονισμού Προσωπικών Δεδομένων, επιδικάζοντας αποζημίωση για “ηθική βλάβη”».
«Αν και η αποζημίωση ήταν σημαντικά χαμηλότερη από τα 100.000 ευρώ που είχε αρχικά ζητηθεί, πιστεύουμε ότι οι επιπτώσεις αυτής της απόφασης ξεπερνούν κατά πολύ τα χρηματικά όρια και αγγίζουν αρχές θεμελιώδεις για την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης» σημειώνει το IPI εξηγώντας ότι «με την καταδίκη μιας δημοσιογράφου για τη δημοσιοποίηση λεπτομερειών σχετικά με μια πρωτοβάθμια ποινική καταδίκη, η ετυμηγορία του δικαστηρίου υπονομεύει τις αρχές τόσο της ανοικτής δικαιοσύνης όσο και του δικαστικού ρεπορτάζ. Η εν λόγω δίκη διεξήχθη σε ανοικτή συνεδρίαση, χωρίς περιορισμούς στην ενημέρωση, και η πρωτοβάθμια ετυμηγορία ανακοινώθηκε δημοσίως στο δικαστήριο. Η αναφορά ειδήσεων σχετικά με την καταδίκη, συμπεριλαμβανομένων των ονομάτων και των θέσεων των ατόμων, αποτελεί συνήθη δημοσιογραφική πρακτική σε όλο τον κόσμο» σημειώνει στην ανακοίνωση που συνυπογράφει με άλλες πέντε οργανώσεις για την Ελευθερία του Τύπου.
Σύμφωνα με το IPI, το σκεπτικό του δικαστηρίου ότι η δημοσιογράφος θα έπρεπε να είχε ζητήσει τη συγκατάθεση του ατόμου για τη δημοσίευση του ονόματος και της θέση του «είναι εντελώς αδικαιολόγητο».
Όπως αναφέρει η σχετική ανακοίνωση των έξι οργανώσεων «οι πολίτες που ζουν στη Χαλκιδική και τη Βόρεια Ελλάδα έχουν δικαίωμα να λαμβάνουν έγκαιρη ενημέρωση για τα άτομα που κρίνονται ένοχα σε πρώτο βαθμό, ειδικά όταν πρόκειται για ένα θέμα σοβαρού δημόσιου ενδιαφέροντος, όπως η ρύπανση των υδάτων στην περιοχή τους. Συνεπώς, το δικαίωμα των μέσων ενημέρωσης να δημοσιεύουν τέτοιες πληροφορίες υπερτερεί σαφώς της προσδοκίας ιδιωτικότητας ενός καταδικασθέντος ατόμου. Παρόλο που οι καταδικαστικές αποφάσεις των στελεχών μπορεί αργότερα να ανατράπηκαν, τον Οκτώβριο του 2020 ήταν σαφώς προς το δημόσιο συμφέρον να αναφερθεί το πρώτο στάδιο της δικαστικής διαδικασίας».
Οι διεθνείς οργανώσεις τονίζουν ότι η απόφαση αυτή δημιουργεί ένα επικίνδυνο νομικό προηγούμενο. «Εάν η απόφαση αυτή ισχύσει, θα μπορούσε να προκαλέσει ένα κύμα παρόμοιων αγωγών που θα βασίζονται στον ΓΚΠΔ για τη φίμωση της δημοσιογραφικής πληροφόρησης δημόσιου συμφέροντος και τη διατήρηση ορισμένων πληροφοριών ως μυστικών. Συνεπώς, η απόφαση αυτή κινδυνεύει να ενθαρρύνει άλλα ισχυρά άτομα ή εταιρείες να χρησιμοποιήσουν τους κανονισμούς του ΓΚΠΔ για να προσπαθήσουν να κρατήσουν ορισμένες πληροφορίες ή ονόματα εκτός δημόσιας σφαίρας. Πιστεύουμε, επομένως, ότι η απόφαση αυτή αποτελεί απειλή για την ελευθερία του Τύπου στην Ελλάδα, η οποία ήδη βρίσκεται υπό σημαντική πίεση».
Οι οργανώσεις του MFRR αποφάσισαν να παράσχουν χρηματοδότηση για την κάλυψη των νομικών εξόδων που απαιτούνται για την έφεση. Επιπλέον, εκφράζουν την ελπίδα τους ότι το δικαστήριο θα αναγνωρίσει τα ζητήματα που διακυβεύονται και τελικά θα ανατρέψει αυτή την ανησυχητική πρωτοβάθμια απόφαση. Η εξασφάλιση ενός δίκαιου αποτελέσματος θα είναι σημαντική όχι μόνο για τo Alterthess και τη Σταυρούλα Πουλημένη, αλλά και για όλους τους δημοσιογράφους που πραγματοποιούν παρόμοιο έργο στην Ελλάδα.
Δείτε ολόκληρη την ανακοίνωση που υπογράφουν οι παρακάτω οργανώσεις:
ARTICLE 19 Europe
European Centre for Press and Media Freedom (ECPMF)
European Federation of Journalists (EFJ)
Free Press Unlimited (FPU)
International Press Institute (IPI)
OBC Transeuropa (OBCT)
Για να μη ξεχνιόμαστε (πηγή JoDi graphics)
Στην Εφημερίδα των Συντακτών της 9ης Απριλίου 2022 διαβάσαμε ένα άρθρο με τον τίτλο «Πάγος» από την Κομισιόν στα «σπιτάκια ανακύκλωσης». Το άρθρο αναφερόταν στην ενόχληση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τα «σπιτάκια» της Ανταποδοτική Ανακύκλωση ΑΕ και το κόστος τους, το οποίο ανέρχεται σε 372.000 ευρώ ανά σπιτάκι. Στην Αττική, η προμήθεια τέτοιων «σπιτιών ανακύκλωσης» γίνεται μέσω του -ελεγχόμενου από τον περιφερειάρχη Αττικής, Γ. Πατούλη- φορέα διαχείρισης απορριμμάτων της πολυπληθέστερης περιφέρειας της χώρας (ΕΔΣΝΑ: Ειδικός Διαβαθμιδικός Σύνδεσμος Νομού Αττικής) και διανέμονται στους δήμους. Η Κομισιόν άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο ανάμιξης της OLAF (Office européen de lutte antifraud δηλαδή της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας καταπολέμησης της Απάτης). Θυμηθήκαμε και κάτι έρευνες για διπλές αποφάσεις και προνομιακές σχέσεις της ΑΑ, αλλά αυτά ακόμα διερευνώνται
Αν θα έχει μπλεξίματα ο κολλητός του Μίχου, ο Πατούλης, ποσώς μας ενδιαφέρει. Αυτό που μας ενδιαφέρει είναι το ενδεχόμενο επιστροφής ή απόδοσης των χρημάτων για τους οικίσκους, των ευρωπαϊκών πόρων, από το ελληνικό Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων
«Πάγος» από την Κομισιόν στα «σπιτάκια ανακύκλωσης»
του Στέργιου Ζιαμπάκα
Με επιστολή της στον Αδ. Γεωργιάδη η επίτροπος Ελίζα Φερέιρα ζητεί διευκρινίσεις για τις επενδύσεις που αφορούν τα της αγοράς εξοπλισμού και παγώνει ως τότε την ευρωπαϊκή χρηματοδότηση ● Στην Αττική ο σχετικός διαγωνισμός προέβλεπε την προμήθεια έως 180 τέτοιων «σπιτιών» αντί του ποσού των 66,6 εκατ. ευρώ ● Από τις Βρυξέλλες αφήνονται υπόνοιες για το ενδεχόμενο μελλοντικής εμπλοκής της OLAF.
Στον «πάγο» με τον πλέον επίσημο τρόπο βάζει η Κομισιόν ευρωπαϊκούς πόρους για την αγορά εξοπλισμού ανακύκλωσης που προωθείται στην ελληνική Αυτοδιοίκηση. Με μια επιστολή από την οποία αναδύεται δυσαρέσκεια έως και εκνευρισμός από την Ευρωπαϊκή Ενωση προς τις ελληνικές αρχές, η επίτροπος για τη Συνοχή και τις Μεταρρυθμίσεις, Ελίζα Φερέιρα, ενημερώνει τον Ελληνα υπουργό Ανάπτυξης, Αδ. Γεωργιάδη, ότι η Κομισιόν απαιτεί διευκρινίσεις γύρω από τις επενδύσεις που αφορούν τα «σπίτια ανακύκλωσης» («recycling houses») και, μέχρι αυτές να παρασχεθούν, η ευρωπαϊκή χρηματοδότηση αποσύρεται.
Η επιστολή της κ. Φερέιρα υπεγράφη ηλεκτρονικά στις 8 Μαρτίου 2023 και αποτελεί απάντηση σε προηγούμενη επιστολή, υπογεγραμμένη από τον κ. Γεωργιάδη, στις 10 Φεβρουαρίου 2023. Οπως προκύπτει από την αλληλογραφία, ο Ελληνας υπουργός περιέγραφε στις ευρωπαϊκές αρχές λεπτομέρειες σχετικά με τα «σπιτάκια ανακύκλωσης», που τα προμηθεύονται οι ελληνικοί ΟΤΑ με ευρωπαϊκούς πόρους, μέσω του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Υποδομές, Μεταφορές, Περιβάλλον & Αειφόρος Ανάπτυξη» (ΥΜΕΠΕΡΑΑ) 2014-2020.
Είχε υπάρξει προηγούμενη αλληλογραφία για τον συγκεκριμένο εξοπλισμό ανακύκλωσης μεταξύ ευρωπαϊκών και ελληνικών υπηρεσιών, τον Οκτώβριο του 2022 και τον Ιανουάριο του 2023, μέχρι που ο κ. Γεωργιάδης απευθύνθηκε στην ίδια την επίτροπο, περιγράφουν πηγές της Κομισιόν, κατόπιν ερωτημάτων της «Εφ.Συν.».
Στην τελική απάντησή της προς τον υπουργό Ανάπτυξης, η κ. Φερέιρα ήταν ξεκάθαρη: Μέχρι οι ελληνικές αρχές να αξιολογήσουν την αποτελεσματικότητα και την αναλογία κόστους/απόδοσης των «σπιτιών ανακύκλωσης» και επομένως να διευθετηθεί οριστικά το ζήτημα, «…το καλύτερο βήμα είναι να αποσύρουμε τις σχετικές δαπάνες από τις αποζημιώσεις και να μην τις συμπεριλάβουμε σε επόμενες αξιώσεις πληρωμής».
Ο οικίσκος τη νύχτα. 372.000 ευρώ ίσως να είναι και λίγα για τέτοιο ωραίο θέαμα
Προφανείς αιχμές
«Έχω ζητήσει από τις υπηρεσίες μου να ενημερώσουν τους ομολόγους μου στην ελληνική διοίκηση για περαιτέρω ενέργειες που είναι απαραίτητες για τη διευθέτηση αυτού του ζητήματος, με σκοπό να διασφαλιστεί ότι η χρηματοδότηση της Ε.Ε. εφαρμόζεται ανά πάσα στιγμή με στρατηγικό, αποτελεσματικό και οικονομικά αποδοτικό τρόπο», καταλήγει -με προφανείς αιχμές προς την ελληνική κυβέρνηση- η επιστολή της Ευρωπαίας επιτρόπου.
Η αναφορά στα «σπίτια ανακύκλωσης» παραπέμπει ευθέως στην «Ανταποδοτική Ανακύκλωση Α.Ε.» -πρόκειται για το σύστημα εναλλακτικής διαχείρισης ανακυκλώσιμων απορριμμάτων στα «σπιτάκια», του οποίου οι καταναλωτές μπορούν να αφήνουν συσκευασίες μιας χρήσης (π.χ. πλαστικά μπουκάλια, αλουμινένια κουτάκια), εισπράττοντας αντίτιμο μέσω κουπονιών αξίας 0,03 ευρώ ανά συσκευασία.
Στην Αττική, η προμήθεια τέτοιων σπιτιών ανακύκλωσης γίνεται μέσω του -ελεγχόμενου από τον περιφερειάρχη Αττικής, Γ. Πατούλη- φορέα διαχείρισης απορριμμάτων της πολυπληθέστερης περιφέρειας της χώρας (ΕΔΣΝΑ: Ειδικός Διαβαθμιδικός Σύνδεσμος Νομού Αττικής) και διανέμονται στους δήμους.
Ο διαγωνισμός-μαμούθ που είχε υλοποιήσει ο ΕΔΣΝΑ το 2020 προέβλεπε –μεταξύ άλλων εξοπλισμών ανακύκλωσης- την προμήθεια έως 180 (90+90) τέτοιων σπιτιών, με τελικό κόστος (συμπεριλαμβανομένου δικαιώματος προαίρεσης και ΦΠΑ) τα 66.625.000 ευρώ, που μεταφράζεται σε κόστος 372.000 ευρώ/σπιτάκι.
Ανάδοχος και μοναδικός μειοδότης με έγκυρη προσφορά ήταν η «ΤΕΧΑΝ ΑΒΕΕ» που κατασκευάζει αυτά τα σπιτάκια. Οι συνολικές προμήθειες εξοπλισμού του διαγωνισμού του ΕΔΣΝΑ (συνολικού κόστους 219 εκατ. ευρώ, συμπεριλαμβανομένου δικαιώματος προαίρεσης και ΦΠΑ) εντάχθηκαν στο ΥΜΕΠΕΡΑΑ, εφόσον είχαν προκύψει μειοδότες.
Εθνικοί πόροι
Πηγές του ΕΔΣΝΑ, επικαλούμενες στοιχεία από το λογιστήριο του Συνδέσμου μέχρι τα μέσα Μαρτίου, ανέφεραν στην «Εφ.Συν.» ότι έχουν παραληφθεί 44 σπιτάκια και έχουν πληρωθεί τα 41 –ποσότητα που ισοδυναμεί με κόστος κατά τι μεγαλύτερο των 15 εκατ. ευρώ.
Πηγές από τον κλάδο της διαχείρισης απορριμμάτων, που έχουν μάλιστα γνώση της επιστολής της κ. Φερέιρα, επισημαίνουν το ενδεχόμενο, μετά την αντίδραση της Κομισιόν, να αντικατασταθούν οι ευρωπαϊκοί πόροι με εθνικούς πόρους, σημειώνοντας ότι οι συμβάσεις που έχει υπογράψει το ελληνικό Δημόσιο για την προμήθεια των σπιτιών είναι νόμιμες και δεν μπορούν να αθετηθούν.
Τι θα συμβεί σε μια τέτοια περίπτωση; Θα αντικατασταθούν οι πόροι του ΥΜΕΠΕΡΑΑ από πόρους του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ); Θα αναγκαστούν οι ΟΤΑ ή Σύνδεσμοι των ΟΤΑ (όπως ο ΕΔΣΝΑ) να καλύψουν τις προμήθειες από τους δικούς τους πόρους, επιβαρύνοντας –κατ’ επέκταση– τους προϋπολογισμούς των δημοτών; Ανάλογες –και πολλές άλλες διευκρινιστικές– ερωτήσεις απηύθυνε η «Εφ.Συν.» στο υπουργείο Ανάπτυξης, χωρίς να λάβει απαντήσεις.
Το σχόλιο κύκλων του υπουργείου σε 9 πολύ συγκεκριμένα ερωτήματα της «Εφ.Συν.» για την επιστολή της κ. Φερέιρα ήταν το εξής και μόνο:
«Η αλληλογραφία μεταξύ του υπουργού κ. Γεωργιάδη και της επιτρόπου αποτελεί συνέχεια αλληλογραφίας που απεστάλη από υπηρεσιακά στελέχη της Ε.Ε. και αφορά το ΣΔΙΤ Πελοποννήσου. Σε καμία περίπτωση δεν έχει τεθεί θέμα απόσυρσης της χρηματοδότησης από την πλευρά της Ε.Ε., καθώς ήδη εκ των 464,2 εκατ. ευρώ που έχουν διατεθεί για δράσεις απορριμμάτων, ποσό 203 εκατ. ευρώ έχει ήδη επιστραφεί από την Ε.Ε. προς την Ελλάδα. Επιπλέον, σημειώνεται ότι ο αναφερόμενος τρόπος ανακύκλωσης είναι σύμφωνος με τον Περιφερειακό Σχεδιασμό Διαχείρισης Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ) και αναφέρεται ρητά σε αυτόν, ενώ η ελληνική πλευρά έχει ήδη προβεί στην πρόσληψη συμβούλου που θα εκτιμήσει τη σχέση κόστους-οφέλους της διαδικασίας ανακύκλωσης μέσα από τα “σπιτάκια”».
Η ανακύκλωση τους κάνει όλους χαρούμενους
Υπόνοιες από τις Βρυξέλλες
Σημειώνεται ότι η κ. Φερέιρα στην επιστολή αναφέρεται αποκλειστικά και μόνο στα «σπιτάκια ανακύκλωσης» και όχι σε κάποιον ευρύτερο σχεδιασμό διαχείρισης αποβλήτων. Μάλιστα, πηγές της Κομισιόν που απάντησαν σε διευκρινιστικές ερωτήσεις της «Εφ.Συν.» αποσαφήνισαν ότι η αλληλογραφία για τα «σπιτάκια ανακύκλωσης» αφορά περιοχές της Αττικής, της Κρήτης και της Πελοποννήσου.
Οσον αφορά την απόσυρση πόρων που -κατά το υπουργείο- «δεν έχει τεθεί», η επιστολή της κ. Φερέιρα είναι ξεκάθαρη (βλ. έγγραφο). Σημειώνεται ακόμα ότι, τη στιγμή που το υπουργείο Ανάπτυξης περί άλλα τυρβάζει, πηγές των Βρυξελλών σπεύδουν να αφήσουν υπόνοιες ακόμα και για το ενδεχόμενο μελλοντικής εμπλοκής της OLAF, εάν προκύψουν συγκεκριμένες υποψίες απάτης.
Υπενθυμίζεται ότι το όνομα της «Ανταποδοτικής» είχε εμφανιστεί και σε υποκλαπείσες συνομιλίες μεταξύ κυβερνητικών στελεχών, συγκεκριμένα του γενικού γραμματέα Αποβλήτων, Μ. Γραφάκου, και του (πρώην υπουργού Περιβάλλοντος) Κ. Χατζηδάκη.
Θα αναμιχθεί η OLAF; Κανείς δεν ξέρει αλλά το ενδεχόμενο κάλυψης του κόστους από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων μένει ανοιχτό (το απευχόμαστε)
Σε συνομιλία που είχε αποκαλύψει η εφημερίδα «Documento» και φέρεται να είχε γίνει στις 21/11/2020, ο κ. Γραφάκος εμφανίζεται να λέει ότι ασχολείται «δύο μέρες με την έκθεση του ΕΟΑΝ για την Ανταποδοτική» και ο προϊστάμενός του υπουργός τον κόβει, επισημαίνοντας: «Δεν ξέρω αν πρέπει να τα πούμε από εδώ» (βλ. «Εφ.Συν.» 12/12/2022: «Οι υποκλοπές και τα συμφέροντα...»). Περίπου 40 ημέρες μετά, η κυβέρνηση προχώρησε σε ανασχηματισμό και ο κ. Χατζηδάκης μετακινήθηκε στο υπουργείο Εργασίας.
Ενδιαφέρουσες συνδέσεις
Το σκοτάδι πίσω από τη ξεριζωμένη Μανόλια του Πικερμίου
Kι αυτή η Αττική η γη, η πάνσοφη κι ωραία το καύχημα, το κόσμημα, τ΄ άνθος όλου του κόσμου
μέλλει κι αυτή να ερημωθεί κι η στάθμη της να πέσει από τ' άγρια κύματα κι από τη συμφορά
(Νοστράδαμου Προφητείες αποδ. Alan Wistful μτφ Π. Νικολαϊδης V.31)
atticavoice@gmail.com
