Στις 6 Οκτωβρίου 1960 ο Μίκης Θεοδωράκης παρουσιάζει το μνημειώδες έργο του «Επιτάφιος» σε ποίηση Γ. Ρίτσου*, στις δύο κορυφαίες εκδοχές του. Την εκδοχή με ερμηνεύτρια τη Νάνα Μούσχουρη και ορχήστρα με διευθυντή τον Μάνο Χατζιδάκι και εκείνη με ερμηνευτή τον Γρηγόρη Μπιθικώτση και συνοδεία λαϊκής ορχήστρας με σολίστ στο μπουζούκι τον Μανώλη Χιώτη. Η παρουσίαση έγινε στο εντευκτήριο των Φιλελευθέρων  -δωρεά Ι. Θεολογίτη στον Ελ. Βενιζέλο- στη Χρ. Λαδά 2 (πρώην Εδουάρδου Λω) με πρωτοβουλία του Συλλόγου Κρητών Σπουδαστών.

Η εφημερίδα «ΤΟ ΒΗΜΑ» δημοσίευσε σχετικό άρθρο του Γ.Π.Σ (Γ.Π. Σαββίδη) το οποίο αντλήσαμε από  το βιβλίο της Ελευθερίας Κόλλια «Στα χρόνια του Χρήστου Λαμπράκη» (Εκδόσεις Πατάκη Αθήνα 2022) και το αναρτούμε εδώ γιατί μας μεταφέρει την ατμόσφαιρα μίας άλλης Ελλάδας. Της Ελλάδας που μέσα στη βαναυσότητα του πολιτικού σκηνικού και της φτώχειας, αγκάλιαζε το πολιτιστικό εποικοδόμημα που γεννιόταν από τα σπλάχνα της και που φτάνει μέχρι τις μέρες της αμνησίας μας, με το νόημα του αλώβητο. Το αντιπαραθέτουμε με το σήμερα και μας προκαλεί ιδιαίτερη εντύπωση η αναφορά του Γ.Π.Σαββίδη για τον «Επιτάφιο» πως «οι δύο αυτές τόσο διαφορετικές εκτελέσεις είχαν διχάσει το μουσικόφιλο κοινό και γι’ αυτό η χθεσινοβραδινή παράλληλη παρουσίασή τους προκάλεσε ζωηρότατο ενδιαφέρον, ιδίως ανάμεσα στην νεολαία»

Η ΜΑΧΗ ΤΩΝ «ΕΠΙΤΑΦΙΩΝ» ΕΔΟΘΗ ΚΑΙ ΕΛΗΞΕ ΧΘΕΣ ΜΕ ΑΜΟΙΒΑΙΟΝ ΘΡΙΑΜΒΟΝ

Η «Βραδιά Θεοδωράκη» του Συλλόγου Κρητών Σπουδαστών

Χθες το βράδυ στην αίθουσα «Ελευθερίου Βενιζέλου», δόθηκε η από ημερών αναμενόμενη μάχη των «Επιταφίων» - με θριαμβευτικό αποτέλεσμα και για τις δύο παρατάξεις! Για όσους δεν παρακολουθούν από κοντά τη μουσική επικαιρότητα, σημειώνουμε παρενθετικά ότι «Επιτάφιος» είναι ο τίτλος μιας σειράς οκτώ τραγουδιών του νέου συνθέτη Μίκη Θεοδωράκη βασισμένων σε στίχους της ομώνυμης συλλογής του Γιάννη Ρίτσου. Τέσσερα από τα τραγούδια αυτά ηχογραφήθηκαν πριν λίγες ημέρες από την Νανά Μούσχουρη, με συνοδεία ορχήστρας υπό την διεύθυνση του Μάνου Χατζηδάκι, για λογαριασμό της Εταιρείας «Φιντέλιτυ» σχεδόν συγχρόνως δε κυκλοφόρησαν και τα οκτώ από την «Κολούμπια», τραγουδημένα από τον Γρηγόρη Μπιθικώτση, με συνοδεία μπουζουκιών του Μανόλη Χιώτη υπό την διεύθυνση του Θεοδωράκη. Όπως ήταν επόμενο, οι δύο αυτές τόσο διαφορετικές εκτελέσεις είχαν διχάσει το μουσικόφιλο κοινό και γι’ αυτό η χθεσινοβραδινή παράλληλη παρουσίασή τους προκάλεσε ζωηρότατο ενδιαφέρον, ιδίως ανάμεσα στην νεολαία.

Αφορμή για την πρωτότυπη αυτή μάχη έδωσε ο Σύλλογος Κρητών Σπουδαστών που οργάνωσε μια εορταστική βραδιά προς τιμήν του Θεοδωράκη. Πρώτα μίλησε για τον συνθέτη και το κυρίως έργο του ο μουσικολόγος Φοίβος Ανωγειανάκης, με ηχογραφημένα παραδείγματα από τις συμφωνικές συνθέσεις του Θεοδωράκη, μετά ανέβηκε στο βήμα ο Χατζηδάκις για να εγκωμιάσει τον «Επιτάφιο» και τελευταίος ο συνθέτης τοποθέτησε ιστορικά και μουσικολογικά το έργο του αυτό, τονίζοντας ότι πρόκειται για λαϊκή μουσική, και χωρίς να παρασιωπήσει τις αρετές της εκτελέσεως Μούσχουρη - Χατζηδάκι, εξήγησε την προτίμηση για την εκτέλεση Μπιθικώτση - Χιώτη. Και η βραδιά τελείωσε με την ακρόαση δύο εκτελέσεων του «Επιτάφιου» και ενός άλλου τραγουδιού του Θεοδωράκη, της «Μυρτιάς», πάνω σε στίχους του Νίκου Γκάτσου σε εκτέλεση Γιοβάννας – Χατζηδάκι.

Γ.Π.Σ. (Γ.Π.Σαββίδης)

Το Βήμα 6/10/1960

*(ΣτΣ) ο Γ. Ρίτσος εμπνεύστηκε τον «Επιτάφιο» από τον θάνατο του Τάσου Τούση στην απεργία των καπνεργατών στη Θεσσαλονίκη το 1936. Στο πρωτοσέλιδο του «Ριζοσπάστη» η φωτογραφία της μάνας του να θρηνεί πάνω από το άψυχο κορμί του ήταν η πηγή της έμπνευσης και η αφορμή για τη γέννηση αυτού του κορυφαίου έργου. Είναι μία υψηλότατης ποιότητας αλληγορία της Ανάστασης