Όταν πεθαίνει βασιλιάς, μη χαίρεσαι λαουτζίκο
Μη λες πως θάν’ καλύτερος ο νυν από τον τέως
Πως θάναι το λυκόπουλο καλύτερο απ’ τον λύκο
Τότε μονάχα να χαρείς: αν θάναι ο τελευταίος.

Κώστας Βάρναλης

Η ανήσυχη, φευγάτη και "αυτόκλητη" καλλιτεχνική παρέα της Ραφήνας συνεχίζει να ομορφαίνει το χώρο που θα μας υποδεχτεί σύντομα

Οι εραστές είναι ακριβά κύπελλα,
όπου ο ένας πίνει τον άλλο.
Το πρωί πηγαίνουν σε ολοπόρφυρους,
βασιλικούς δρόμους
και το βράδυ πλαγιάζουν σε κρεβάτια
κι από θρύλους πιο βαθιά.

Κι αν καμιά φορά τους δεις να παραπατάνε
ή να παίρνουν μονοπάτια άγνωστα και μυθικά-
μην ξαφνιαστείς,
γιατί οι εραστές είναι τυφλοί,
με τα ωχρά τους βλέφαρα κλειστά
ο ένας από τη λάμψη του άλλου.

Οι εραστές δε βλέπουν, μόνο αγγίζονται,
μα οι ρόγες των δαχτύλων τους είναι τα ίδια
τα πελώρια, τα πάντα έκπληκτα,
μάτια του Θεού.

(Τάσος Λειβαδίτης, Ποίηση, τ. 1, εκδ. Κέδρος)

Η εικόνα είναι άλλο ένα δημιούργημα της ανήσυχης, φευγάτης και "αυτόκλητης" καλλιτεχνικής παρέας της Ραφήνας που προσφέρει γενναιόδωρα το ταλέντο της, φιλοτεχνώντας ένα χώρο που φιλοδοξεί να είναι ζεστός, φιλόξενος, καλαίσθητος, δημιουργικός και ανήσυχος

Άσε με ν’ αναπνεύσω ώρα πολλή, πολλή, το μύρο των μαλλιών σου, να βυθίσω όλο το πρόσωπό μου σαν άνθρωπος λουσμένος στα νερά κάποιας πηγής, αναταράζοντάς τα με τα χέρια μου σαν ένα μαντίλι μοσκοβολημένο, διαλύοντας τις αναμνήσεις στον αέρα.

Αν ήξερες όλα όσα βλέπω, όλα όσα νιώθω, όλα όσα ακούω μέσα απ’ τα μαλλιά σου. Η ψυχή μου πλέει πάνω στο μόσκο όπως των άλλων πλέει πάνω στη μουσική.

Τα μαλλιά σου κλείνουν ένα καθολικό όνειρο γεμάτο κατάρτια και πανιά, μεγάλες θάλασσες με θερμούς άνεμους ωθώντας με σε κλίματα ιλαρά, εκεί όπου το διάστημα βασιλεύει βαθύτερο και γαλανότερο, όπου η ατμόσφαιρα πάλλεται αρωματική μαζί με φύλλα με καρπούς και δέρμα ανθρώπινο.

Στο πέλαο των μαλλιών σου το μάτι μου ξεκρίνει ένα λιμάνι πρησμένο με τραγούδια μελαγχολικά, στιβαρούς άντρες κάθε τόπου, πλεούμενα κάθε λογής, διαγράφοντας την πλέον περίπλοκη, λεπτοφυέστατη αρχιτεκτονική τους στο φόντο ενός απέραντου ουρανού όπου κυριαρχεί αέναη θερμότητα.

Μέσα στα χάδια των μαλλιών σου ξαναβρίσκω τη νωχέλεια των αργόσυρτων ωρών πάνω σε ένα ανάκλιντρο μες στην καμπίνα κάποιου ωραίου καραβιού, βαυκαλισμένος από το ανεπαίσθητο λίκνισμα των νερών του λιμανιού, ανάμεσα σε γλάστρες και στάμνες με δροσερό νερό.

Μες στο σπινθηροβόλο τζάκι των μαλλιών σου, ανασαίνω τη μυρουδιά καπνού ανακατωμένου με όπιο και ζάχαρη. Μέσα στη νύχτα των μαλλιών σου βλέπω να λάμπει το άπειρο του τροπικού κυανού.

Μέσα στις χαμηλές αμμουδιές των μαλλιών σου, μεθώ από τις διάχυτες οσμές του μόσχου, της πίσσας, και του κακαόλαδου.

Άσε με να δαγκάσω ώρα πολλή, πολλή, τις μελανές, βαριές πλεξούδες σου. Σαν τραγανίζω τα μαλλιά σου, ελαστικά και επαναστατικά, θαρρώ ότι μασώ τις αναμνήσεις.

Σαρλ Μπωντλαίρ

Μετάφραση: Νίκος Σπάνιας

Η εικόνα - αλλά και η εικόνα μέσα στην εικόνα - είναι δημιούργημα της ανήσυχης, φευγάτης και "αυτόκλητης" καλλιτεχνικής παρέας της Ραφήνας που προσφέρει γενναιόδωρα το ταλέντο της 

Οι άνθρωποι το πιο συχνά
δεν ξέρουν τι να κάνουνε τα χέρια τους
Τα δίνουν – τάχα χαιρετώντας – σ’ άλλους
Τ’ αφήνουνε να κρέμονται σαν αποφύσεις άνευρες
Ή – το χειρότερο – τα ρίχνουνε στις τσέπες τους
και τα ξεχνούνε
Στο μεταξύ ένα σωρό κορμιά μένουν αχάιδευτα
Ένα σωρό ποιήματα άγραφα.

 Αργύρης Χιόνης (Από τη συλλογή Λεκτικά τοπία, 1983)

Σαν σήμερα, στις 31 Οκτωβρίου του 1888, γεννήθηκε ο Ναπολέων Λαπαθιώτης, άλλος ένας από τους «καταραμένους» της λογοτεχνίας μας. Ερωτικός και αιχμηρός, έγραψε στίχους τολμηρούς και με έντονο μελαγχολικό τόνο. Οι τολμηροί του στίχοι, η δεδηλωμένη του ομοφυλοφιλία, η ελευθεριάζουσα ερωτική ζωή του και ο εθισμός του στην ηρωΐνη προκαλούσαν την κοινωνία της εποχής. Ο ίδιος, παρά την ευφυΐα του, το ταλέντο του, τις σπουδές και τη γλωσσομάθειά του, δεν μπόρεσε ποτέ να υπάρξει οικονομικά ανεξάρτητος. Έτσι, μετά το θάνατο των γονιών του, της μητέρας του το 1937 και του πατέρα του το 1942, και με δεδομένη την εξάρτησή του από την ηρωΐνη, άρχισε να ξεπουλά την πατρική του περιουσία.

Στις 7 Ιανουαρίου του 1944, οικονομικά κατεστραμμένος και εξουθενωμένος από τις στερήσεις της Κατοχής, αυτοκτονεί μέσα στο πατρικό του σπίτι στα Εξάρχεια. Η κηδεία του πραγματοποιείται τέσσερις μέρες αργότερα, μετά από έρανο των φίλων του.

Σύμφωνα με το μελετητή του έργου του Ναπολέοντα Λαπαθιώτη, Βαγγέλη Ψαραδάκη : « … Ένα τέτοιο ακριβώς παράθυρο είναι η ποίηση του Λαπαθιώτη. Στα ανθρώπινα μέτρα. Μας μιλά με απλό και συγκινητικό τρόπο για βασικά συναισθήματα και καταστάσεις όπως ο έρωτας, η χαρά, η λύπη, ο πόνος, η ανάμνηση, η απογοήτευση, ο θάνατος κ.ά. Πιστεύω πως, όσο υπάρχουν άνθρωποι που αγαπούν τους ανθρώπους, τα λουλούδια, τα ζώα, το φεγγάρι, που ερωτεύονται, ενθουσιάζονται, απογοητεύονται, που γελούν ή κλαίνε – η ποίηση του Λαπαθιώτη παραμένει ενεργή. Κι επειδή ο Λαπαθιώτης ήταν τύπος κατεξοχήν νυχτερινός, η ποίησή του, νομίζω, πρέπει να διαβάζεται είτε βράδυ είτε νωρίς το πρωί. Για τις νύχτες που έγιναν – ή όχι».

Ένα από τα ποιήματα του Ναπολέοντα Λαπαθιώτη, με τίτλο Ερωτικό, μελοποίησε υπέροχα ο Νίκος Ξυδάκης και το ερμήνευσε με τον ιδιαίτερο τρόπο της η Ελευθερία Αρβανιτάκη

«Καημός, αλήθεια, να περνώ του έρωτα πάλι το στενό,

ώσπου να πέσει η σκοτεινιά, μια μέρα του θανάτου.

Στενό βαθύ και θλιβερό που θα θυμάμαι για καιρό

τι μου στοιχίζει στην καρδιά το ξαναπέρασμά του.

Ας είν', ωστόσο, τι ωφελεί γυρεύω πάντα το φιλί,

στερνό φιλί, πρώτο φιλί και με λαχτάρα πόση!

Γυρεύω πάντα το φιλί,  που μου το τάξανε πολλοί,

κι όμως δε μπόρεσε κανείς, ποτέ, να μου το δώσει.

Ίσως μια μέρα, όταν χαθώ, γυρνώντας πάλι στο βυθό,

και με τη νύχτα, μυστικά, γίνουμε, πάλι, ταίρι,

Αυτό το ανεύρετο φιλί, που το λαχτάρησα πολύ,

σαν μια παλιά της οφειλή, να μου το ξαναφέρει!»

Όπως διαβάζουμε στο ιστολόγιο του Νίκου Σαραντάκου " [το ποίημα] ... γράφτηκε στις 7.8.1928. Όπως πρώτος αποκάλυψε ο Άρης Δικταίος στη συγκεντρωτική έκδοση του 1964, το ποίημα έχει ακροστιχίδα και σχηματίζει το όνομα «Κώστας Γκίκας» που ήταν η μεγάλη αγάπη του ποιητή. Φαίνεται πως η φιλία τους κράτησε αρκετά χρόνια, αφού ο ίδιος μνημονεύεται και σε επιστολή του 1935 (την παραθέτει ο Δικταίος) αλλά και στις Προϋποθέσεις, το σχεδίασμα του 1937"