«Ακούσατε, ακούσατε, Άγγλοι, Γάλλοι, Πορτογάλοι, Έλληνες και Οθωμανοί,..». Έτσι χώνεται στη σκηνή, καλώντας τους απανταχού υπηκόους της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και ουχί μόνον, ο Χατζηαβάτης, ο τελάλης του Πασά, Ο «άσπονδος» φίλος του Καραγκιόζη έχει τον ακριβώς αντίθετο από αυτόν χαρακτήρα:
Κόλακας και συμβιβασμένος, οσφυοκάμπτης και δειλός, καταρτισμένος για όλα τα γραφειοκρατικά και διοικητικά δρώμενα. Έλληνας πλαγίως βολεμένος και ξεπουλημένος: «Πολυχρονεμένε μου Πασά, ο Θεός να μου κόβει μέρες και να σας δίνει χρόνια...»
Ποιος θα μπορούσε να είναι σήμερα ο Χατζηαβάτης; Ο δημοσιογράφος φερέφωνο, το κομματόσκυλο που στοχεύει σε κάποια θέση στο Δημόσιο, αυτός πού «ξεσκονίζει» την εξουσία, που στρώνει κόκκινα χαλιά στο πέρασμα κάθε επισήμου...
(Από τον ιστότοπο του γνωστού καραγκιοζοπαίχτη Πάνου Καπετανίδη)
Ο Χατζηαβάτης και ο Εφέντης του παραπάνω αποσπάσματος, είναι η συνοπτικότερη απόδοση του δουλικού χαρακτήρα του θεάτρου σκιών. Τον χαρακτήρα αυτό τον συναντάμε, όπως αδρομερώς προτείνει και ο Πάνος Καπετανίδης, στην κλίμακα της εξουσίας. Εθνικής, περιφερειακής και ακόμα συχνότερα, στην κλίμακα της τοπικής εξουσίας. Είναι ένας χαρακτήρας άγνωμος. Δεν έχει γνώμη, ούτε άποψη ή αν έχει δεν την εκφράζει αν δεν εξυπηρετεί τους στόχους και τη φιλοδοξία του. Πάντα ετεροκαθορίζεται και εναρμονίζεται με τη θέση που θα του αποφέρει μεγαλύτερο όφελος. Η φωνή του είναι επιτηδευμένα μακρόσυρτη, με μια γλοιώδη χροιά, η οποία εκφράζει τη δουλικότητα του. Τελικά, ο Χατζηαβάτης υπάρχει στη σκηνή χάρη στη μακροθυμία του Καραγκιόζη, κατά τον ίδιο τρόπο που κάθε αξιοπρεπής άνθρωπος ανέχεται τους «Χατζηαβάτες» της καθημερινότητα μας κατανοώντας τους με μία πολιτικά ορθή στάση, αντί να τους λιθοβολούμε...
Ο Χατζηαβάτης (ο και Χατζαηβάτης ή Χατζατζάρης ή με πλείστα όσα ονόματα αποκαλούμενος σήμερα) είναι ο (προσωρινά ή μόνιμα) «υπό-» ή ο «αντι-». Φοράει το κοστούμι του υπουργού, του αντιπεριφερειάρχη, του αντιδημάρχου, του υποδιευθυντή κλπ, που φιλοδοξεί να πρωταγωνιστήσει με τη σειρά του και με τερατώδη υπομονή περιμένει τη σειρά του, σε μία ανατριχιαστική επετηρίδα, για να ανέβει το σκαλί και να αποβάλει το «υπό-» ή το «αντί-». Να γίνει δηλαδή πρωθυπουργός, περιφερειάρχης, δήμαρχος ή διευθυντής αντίστοιχα. Η συμπεριφορά του είναι πάντα αυτή που απαιτεί ο ιεραρχικά ανώτερος του, στον οποίο χρωστάει το οξυγόνο της φιλοδοξίας του. Ακόμα και αν ξεχαστεί κάποια στιγμή και αποκλίνει από λάθος ή από άγνοια των καθοριστικών λεπτομερειών, σπεύδει να διορθώσει το ατόπημα του και τότε είναι μία από τις κωμικότερες στιγμές της παράστασης του Καραγκιόζη. Τελικά και πάντα ο Χατζηαβάτης, είναι αυτός που καταλήγει να τρώει ένα καλό χέρι ξύλο από τον Καραγκιόζη, και να χορεύει μαζί του το «εξόδιο» άσμα.
Η φωνή του μακρόσυρτη, με μια γλοιώδη χροιά, εκφράζει τη δουλικότητα του. Το είπαμε. Ο Χατζηαβάτης υπάρχει στη σκηνή χάρη στη μακροθυμία του Καραγκιόζη, κατά τον ίδιο τρόπο που όλοι εμείς ανεχόμαστε κάθε είδος ρουφιάνου κατανοώντας την αδυναμία του, αντί να τον λιθοβολούμε...
……………………………………..
Κυριακή πρωί. Μέρα για βόλτα, για διάβασμα, ξεκούραση και όπως συνηθίζαμε παλιότερα και για μία επίσκεψη σε κάποιο μικρό θεατράκι κάποιου καλού καραγκιοζοπαίχτη, για να γελάσουν με την ψυχή τους τα παιδιά και πικρά οι μεγάλοι. Γιατί το ελληνικό θέατρο σκιών πάντα αποτύπωνε (λίγο ή πολύ) την θλιβερή πραγματικότητα μας, με έναν τρόπο που μας παρηγορεί ακόμα και αν θέλουμε να διδαχτούμε, διδασκόμαστε, για να πάμε παρακάτω. Έτσι φτάσαμε στο θεατράκι του Σπυρόπουλου στη Λαμπρινή γελώντας ακόμα με την τροποποίηση (μέσα σε ένα τρίωρο) επί τω αποδεκτότερο, μίας ανάρτησης αντιδημάρχου σχετικής με τις σχολικές καταλήψεις σε Ραφήνα και Πικέρμι και την οποία επισυνάπτουμε στην ανάρτηση μας. Φυσικά, στην παρούσα ανάρτηση κάθε ομοιότητα με πρόσωπα ή καταστάσεις, μάλλον είναι συμπτωματική
Τι μεσολάβησε και τι οδήγησε στην τροποποίηση της αρχικής ανάρτησης;
Λίγο ενδιαφέρει. Είναι οι φορές που το σημαίνον λέει περισσότερα από το σημαινόμενο