Τις τελευταίες μέρες ζήσαμε ακόμα μία επίθεση του ανθρώπου απέναντι στον φυσικό πλούτο της χώρας. Ακόμα και αν –για τα νεοελληνικά δεδομένα- θεωρήθηκε παρέμβαση μικρής κλίμακας, η εκχέρσωση 150 τετραγωνικών μέτρων (από τα 23 στρέματα) υγροτόπου στις Μαρίκες της Ραφήνας,  απλά επιβεβαίωνε την απύθμενη άγνοια και την αμέτρητη αδιαφορία των νεοελλήνων για την έννοια του «οικοσυστήματος» και του τι σημαίνει αυτό για την ίδια την ανθρώπινη ζωή, όπως και για όλη τη ζωή που ακόμα διαθέτει ο πλανήτης Γη. Την άγνοια και αδιαφορία των νεοελλήνων ως ατόμων αλλά και ως ομάδων ατόμων, όπως ομάδες μελετητών, ειδικών, οργανισμών και κυρίως διοικητικών. Κυβερνητικών και –όπως άστοχα και ειρωνικά αποκαλούνται-  «αυτοδιοικητικών».

Ο ελληνικός εκσυγχρονισμός. Μία κερδοφόρα –για λίγους-  αυταπάτη

Είναι σταθερά αποδεκτή η ανάγκη εκπολιτισμού της ανατολικής Αττικής. Όχι εκσυγχρονισμού, γιατί αυτή η λέξη κουβαλάει βαρύ, αρνητικό νόημα και πρόσημο στη χώρα μας. Και όχι άδικα. Εκσυγχρονιστικά θεωρήθηκαν τα έργα κάλυψης του Ιλισού από τον Μεταξά. Εκσυγχρονιστικά θεωρήθηκαν τα έργα αποξήρανσης λιμνών και υγροτόπων, στην αναζήτηση καλλιεργήσιμων εκτάσεων. Εκσυγχρονιστής θεωρήθηκε ο Καραμανλής με το ξήλωμα της ευρωπαϊκού  χαρακτήρα συγκοινωνιακής υποδομής σταθερής τροχιάς. Εκείνης του τραμ της Αθήνας. Και βέβαια εκσυγχρονιστής βαφτίστηκε και με το έγκλημα της ολέθριας αντιπαροχής.  Εκσυγχρονιστής βαφτίστηκε ο Σημίτης, ο άνθρωπος που έσπρωξε τη χώρα στο οικονομικό βάραθρο της Ευρώπης και του κόσμου. Εκσυγχρονιστές είπανε και  όλους εκείνους που ευαγγελίζονταν ή και τελικά υλοποίησαν σε μεγάλο βαθμό την πιο ακραία υπερεκμετάλλευση φυσικού πόρου στην Ελλάδα. Εκείνη της εκτροπής του πλουσιότερου σε νερό, ελληνικού ποταμού. Του Αχελώου. Εκσυγχρονισμός θεωρήθηκε η άτσαλη και με βιαστικές και πρόχειρες μελέτες, ανάπτυξη του δικτύου εθνικής οδοποιίας. Οδοποιία που δεν τήρησε βασικές αρχές, όπως εκείνες του βιοκλιματικού σχεδιασμού (αυτό το καταλαβαίνει όποιος π.χ. περάσει τον αυχένα της Μαλακάσας χειμώνα ξημερώματα ή κινηθεί στην Εγνατία από Θεσσαλονίκη για Αλεξανδρούπολη πρωινή ώρα και άλλα πολλά).

Με όλα αυτά –και άλλα πολλά-  καταλαβαίνουμε πως ενώ χρειαζόμασταν πρωτίστως να εκπολιτιστούμε, πηδήξαμε μία τάξη με μέσο και περάσαμε στον «εκσυγχρονισμό». Τη μετατροπή του χωριού και της γειτονιάς  σε αστικές  παραγκουπόλεις.

Ακόμα και τα εντυπωσιακότερα αρχιτεκτονήματα, οι εντυπωσιακότερες υπερδομές, οφείλουν να διαθέτουν θεμέλια. Αόρατα και καθόλου εντυπωσιακά, αλλά δίχως αυτά η υπερδομή καταρρέει. Κάπως έτσι είναι και οι αναπτυξιολάγνοι νεοέλληνες, οι οποίοι σχεδιάζουν και κατασκευάζουν θηριώδη ανάπτυξη και τερατώδη εκσυγχρονισμό, χωρίς να έχουν αποκτήσει πρώτα το πολιτισμικό επίπεδο που θα καταστήσει τα «επιτεύγματα» αυτά   χρήσιμα, λειτουργικά, καλαίσθητα -αν θέλετε-  και κυρίως θα τα εντάξει αρμονικά στο περιβάλλον μέσα στο οποίο ζούνε και οι δημιουργοί τους. Και αν για τα παραδείγματα των προαναφερθέντων «εκσυγχρονιστών» σήμερα υπάρχει και μία χαζοχαρούμενη τάση απαλλαγής από τις βαρύτατες ευθύνες τους, γιατί «δεν ήξεραν» (ας γελάσουμε διακριτικά) για τους σημερινούς δεν υπάρχει και ούτε πρέπει να υπάρξει, κανένα άλλοθι, κανένα απαλλακτικό στοιχείο. Γιατί ακόμα και αν δεν ξέρουν, δεν κοιτούν να παραδειγματιστούν από αυτούς που έπαθαν και έμαθαν τελικά, μετά από χρόνια.

Η καταστροφή του υγροτόπου στις Μαρίκες της Ραφήνας

Επανερχόμαστε στην καταστροφή που προκάλεσε το υπουργείο υποδομών μαζί με την ΕΥΔΑΠ, την εταιρεία διαχείρισης του υδατικού αποθέματος της Αττικής και κατά τον νόμο υπεύθυνη για την τήρηση της οδηγίας 60 της Ε.Ε. -τουλάχιστον για τα επιφανειακά νερά- στον υγρότοπο των Μαρικών. Έναν υγρότοπο Α προτεραιότητας ενταγμένο στο Μητρώο Προστατευόμενων Περιοχών της Οδηγίας 2000/60 Ε.Ε.

Δεν πρόκειται δηλαδή για μία απλή ζημιά, αλλά για παράβαση ενωσιακής οδηγίας, ενσωματωμένης στο εθνικό και ενωσιακό Δίκαιο. Είναι ξεκάθαρα κολάσιμη παρανομία.

Θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί;

Η απάντηση είναι ΝΑΙ. Θα μπορούσε ένα είχε αποφευχθεί στη φάση της διαβούλευσης, αν η διαβούλευση ήταν σοβαρή και όχι προσχηματική, όπως είναι και η πλειονότητα των παρωδιών που αποκαλούνται «ανοιχτές δημόσιες διαβουλεύσεις» στην Ελλάδα. Δυστυχώς όμως μία διοίκηση αδιάφορη, ευθυγραμμισμένη με την εξυπηρέτηση της «οικονομίας» του έργου (διάβαζε εξοικονόμηση της ΕΥΔΑΠ και κερδοφορία του εργολάβου), ετσιθελικά και άτσαλα ως συνήθως, σε σύμπραξη με μία άσχετη αυτοδιοίκηση με νοοτροπία βλαχοδημάρχου, εξαφάνισαν κάθε αντίρρηση και προώθησαν την αθλιότερη πρόταση. Τόσο στο επίπεδο της «διαβούλευσης» επί της μελέτης, όσο και στο επίπεδο της «διαβούλευσης» επί των θέσεων των περιφερειακών αντλιοστασίων. Παρεμφερές θέμα αναμένουμε να προκύψει και για τη θέση του Κέντρου Επεξεργασίας, στην πρώτη πλημμύρα του Μεγάλου Ρέματος. Του ρέματος – υγροτόπου επίσης-  που το βάφτισαν «φυσικό αποδέκτη» και  που πήγαν και του φόρεσαν την κατασκευή πάνω του. Αλλά και εκεί μίλησε ο νόμος της επιβεβλημένης σιωπής στην προσχηματική αν όχι εικονική «διαβούλευση».  

Γιατί όμως οι καταστροφές που σχεδιάζουν είναι μεγάλες;

Τον Ιούλιο του 2008 επτακόσιοι επιστήμονες από όλο τον κόσμο συναντήθηκαν στο Διεθνές Συνέδριο για τους Υγρότοπους INTECOL, στην Τσουιάμπα της Βραζιλίας. Δηλαδή στις όχθες του τεράστιου υγρότοπου Παντανάλ. Στόχος τους ήταν η εξεύρεση τρόπων προστασίας αυτών των εκτάσεων που κινδύνευαν να αφανιστούν. Πολλές από αυτές τις εκτάσεις, κυρίως σε χώρες της Αφρικής, της ΝΑ Ασίας  και της Λατινικής Αμερικής, με την αποτρόπαια  μέριμνα διεθνών οργανισμών - εξυπηρετητών των πολυεθνικών των πετροχημικών, λιπασμάτων, γεωργικών φαρμάκων, πολλαπλασιαστικού υλικού, έχουν πια εξαφανιστεί.  Η εξαφάνιση τους αυτή σχετίζεται άμεσα με τη ραγδαία αύξηση της εμφάνισης ακραίων μετεωρολογικών φαινομένων, αλλά οι σχετικές μελέτες είτε δεν ολοκληρώθηκαν ποτέ είτε τα πορίσματα τους βρίσκονται ακόμα «υπό επεξεργασία». Και έχουμε τελικά μία εικόνα που παραμένει θολή, αλλά βολική για την παγκόσμια υπερεκμεταλλευτική οικονομία.

Για να αποφευχθούν τυχόν βολικές παρεξηγήσεις, πρέπει να σημειωθεί ότι υγρότοποι δεν είναι αποκλειστικά οι βάλτοι και τα έλη, αλλά και οι περιοχές τύρφης, τα δέλτα των ποταμών, τα δάση μανγκρόβιας, οι τούνδρες, οι λίμνες και άλλοι υδάτινοι αλλά και παρυδάτιοι σχηματισμοί, όπως αμμοθίνες και παραθαλάσσια δάση. Μέσα σε αυτά και το παράκτιο έλος – αμμοθινικό οικοσύστημα των Μαρικών της Ραφήνας (του Σχινιά, της Βραυρώνας, των Λεγραινών ή Λεγρενών κλπ)

Συνολικά αυτές οι περιοχές καλύπτουν περίπου το 6% της ξηράς στον πλανήτη μας. Εκεί αποθηκεύεται το 20% των ανθρακούχων αερίων, ενώ παράγουν ως οικοσυστημικοί πράγοντες το 25% των τροφίμων όλου του κόσμου, βοηθούν στον καθαρισμό των υδάτων, γεμίζουν εκ νέου με νερό τους υδροφόρους ορίζοντες και δρουν ως ασπίδες προστασίας από τις τρομερές παράκτιες καταιγίδες, ειδικά σε χώρες με ακτή σε ωκεανούς ή ανοιχτές θάλασσες.

Στο συνέδριο του 2008 διατυπώθηκε η θέση που εντάχθηκε μετά στα συμπεράσματα, πως αν για κάποιο λόγο, οι υγρότοποι του κόσμου απελευθέρωναν το φορτίο τους σε διοξείδιο του άνθρακα, θα ενισχυόταν δραματικά το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Φυσικά θα ακολουθούσε και η αύξηση της συχνότητας των ακραίων φαινομένων που συνδέονται με το –τότε αποκαλούμενο- φαινόμενο.

Οι Μαρίκες, ως υγρότοπος Α προτεραιότητας, σημασία που απέκτησε με λαβή και τα συμπεράσματα του συνεδρίου του 2008 και στο ποσοστό που τους αναλογεί, μαζί με το παγκόσμιο δίκτυο υγροτόπων, διαθέτουν μέρος, σημαντικό για τα ελληνικά δεδομένα, των 771 δισεκατομμυρίων τόνων αερίων που ευθύνονται για το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Κρατούν αιχμάλωτο, δηλαδή, μέρος από το ένα πέμπτο της συνολικής ποσότητας διοξειδίου του άνθρακα που υπάρχει στη Γη. Ποσότητα  ίση με αυτή που υπάρχει σήμερα στην ατμόσφαιρα.

Η άποψη της ΕΥΔΑΠ για τα συμπεράσματα του συνεδρίου για την προστασία των υγροτόπων εκφράστηκαν με έργα - Μαρίκες Ιανουάριος 2022

Σύμφωνα λοιπόν με το διεθνές συνέδριο  για τη σχέση των υγροτόπων με τη μεταβολή των κλιματικών συνθηκών, κάθε υγρότοπος αποτελεί ρυθμιστικό παράγοντα όχι μόνο για τον τόπο του αλλά και για τη γη ολόκληρη. Ψιλά γράμματα θα πει ένας αναπτυξιολάγνος ψηφοθήρας βλαχοδήμαρχος ή ένας ψηφοθήρας κυβερνητικός, που ερεθίζονται όταν βλέπουν έναν  ελαστιχοφόρο και εκσπερματίζουν όταν βλέπουν  έναν ερπυστριοφόρο εκσκαφέα, να αντικαθιστούν έναν υγρότοπο με μία «αναπτυξιακή» υποδομή.

Αλλά είπαμε. Πριν εκπολιτιστούμε κάποιοι μας έπεισαν να εκσυγχρονιστούμε. Χτίζουμε πάνω στην άμμο ένα μέλλον που θα καταρρεύσει πάνω στα κεφάλια των παιδιών μας.

Αλλά τελικά ποιος νοιάζεται γι’ αυτά. Η ζωή είναι μικρή για να είναι μίζερη, οπότε όσο το ταχύτερο της δώσουμε τη χαριστική βολή, τόσο το καλύτερο.

Δεν θα μας κλάψει και κανένας πολιτισμός άλλωστε.

Στη χώρα μας, τα τελευταία χρόνια έχει σηκωθεί ένα τεράστιο κύμα ιδιωτικοποιήσεων. Τρέχουν οι εξουσίες, οι ντόπιες διοικήσεις και αυτοδιοικήσεις (με ελάχιστες εξαιρέσεις) να παραχωρήσουν, να ξεπουλήσουν τα πάντα. Να μετατρέψουν την κοινή περιουσία του ελληνικού λαού σε ιδιωτική. Κατά κανόνα έναντι ευτελούς ανταλλάγματος. Είναι όρος της ελεύθερης (διάβαζε ασύδοτης) αγοράς που «αυτορυθμίζεται, πάντα προς όφελος του πλουσίου και εις βάρος του φτωχού. Μαζί με την δημόσια περιουσία στον πάγκο του χασάπη (ΤΑΙΠΕΔ) έχουν μπει και αγαθά, όπως το νερό. Το ηλεκτρικό ρεύμα έχει ήδη μπει και οι τηλεπικοινωνίες είχαν μπει πρώτες - πρώτες. Οι (πρώην) εθνικές οδοί πήραν τον ίδιο δρόμο. Στον ίδιο πάγκο, ο χασάπης επιδεικνύει στην πελατεία του και λιμάνια, παραλίες, φυσικά αποθέματα, δάση και δρυμούς, ποτάμια λίμνες και γενικά ό,τι μπορεί να προσφερθεί  έναντι ταπεινού τιμήματος, σε φίλους και συμφέροντα, αγαπημένους ασυνεργάτες και συνεταίρους ενίοτε.

Στην Αττική που οι αξίες γης είναι υψηλότερες μάλιστα, έχει εφευρεθεί ένας πιο πονηρός τρόπος για την ιδιωτικοποίηση των παραπάνω. Πέρα από τους καινοφανείς  «σωτήρες αναδόχους αποκαταστάσεων» που εμφανίστηκαν μετά τις τελευταίες καταστροφές σε Αττική και Εύβοια, υπάρχουν και οι ήδη εγκατεστημένοι παραχωρησιούχοι των μεγάλων υποδομών, που απαιτούν επεκτάσεις των υποδομών αυτών και εντατικοποίηση της αγοράς, εξυπηρέτηση του real estate, το οποίο θα αρχίσει να ρευστοποιεί την υψηλή αξία της Αττικής γης. Ένας αναπτυξιακός εφιάλτης δηλαδή. Σαν εκείνον της Περσεφόνης του Θριασίου, πριν 50 χρόνια. Ίσως και χειρότερος. Ήταν όμως πάντα έτσι; Ήταν όμως παντού έτσι;

Η λίμνη της Ζαραβίνας. Μία ιστορία παράδειγμα, απέναντι στο σημερινό ξεπούλημα

Η λίμνη της Ζαραβίνας όπως φαίνεται από ττον δρόμο που κατεβαλινει από το Κρυονέρι

Πριν από 15 χρόνια, το 1996 ένα φυσικό απόθεμα της Ηπείρου, η λίμνη Ζαραβίνα στη Δ.Ε. Πωγωνίου Ιωαννίνων, ήταν αντικείμενο διαμάχης ως διεκδικούμενο περιουσιακό στοιχείο,  μεταξύ ιδιωτών και του ελληνικού δημοσίου. Διαβάζουμε στην ιστοσελίδα  zaravina.gr

Tο 1860, για τον Στούπη, η Ζαραβίνα και το Κρυονέρι αποτελούν τα φτωχότερα χωριά της περιοχής 43 ενώ ήδη από το 1875, η Οθωμανική Αυτοκρατορία έχει αρχίσει και βάζει πωλητήρια σε διάφορες περιοχές της. Μέσα σ' αυτό το πλαίσιο η Ζαραβίνα ως αυτοκρατορικό τμήμα (τσιφλίκι) βγαίνει στο... σφυρί (και την ακολουθεί το Κρυονέρι)! Στον πλειστηριασμό που γίνεται πλειοδοτούν, κατά τα φαινόμενα, οι Βησσανιώτες Γεώργιος Μέντζος, Μιχαήλ Μέντζος (τροφοδότης του οθωμανικού στρατού κατά τον ρωσοτουρκικό πόλεμο του 1877-78, τιμημένος με παράσημο για τη συνεισφορά του και -εκ των πραγμάτων- πανίσχυρος για τα δεδομένα της περιοχής 44), Νικόλαος Μέντζος και Αθανάσιος Κοκκάλης αποκτώντας την, κατά πλήρη συγκυριότητα 1/4 εξ αδιαιρέτου. Αργότερα ο Κοκκάλης, φαίνεται, ότι πούλησε το μερίδιό του στους Αδελφούς Μέντζου. Η αγοραπωλησία του χωριού, βάσει των ισχυρισμών τους, ολοκληρώνεται με το υπ. αρίθμ. 9999/1885 κτηματικό συμβόλαιο (ταπί) ενώ το "αγρόκτημα" της Ζαραβίνας (μαζί με τη λίμνη) οριοθετείται μετέπειτα με το υπ. αρίθμ. 11233/1888 αυτοκρατορικό τίτλο του σουλτάνου Αβδούλ Χαμίτ Β'.

Η αγοραπωλησία ολόκληρων χωριών, μαζί μα τους κατοίκους τους, δεν ήταν κάτι σπάνιο τότε στην Οθωμανική αυτοκρατορία, όπως και στο πρόσφατα (τότε) ελευθερωμένο νεοελληνικό κράτος, το οποίο δεν είχε εντάξει ακόμη στην επικράτεια του την περιοχή. Έτσι τα χωριά, οι κάτοικοι τους και η λίμνη έγιναν ιδιοκτησία των αδελφών Μέντζου, αποκτημένα από τον Σουλτάνο συνεργάτη τους. Το ελληνικό κράτος, μετά το 1912-1913 δεν άλλαξε κάτι στα ιδιοκτησιακά δικαιώματα των Μέντζων ή στη σύσταση του τσιφλικιού.

Εκατό και πλέον χρόνια (1990) μετά την παραχώρηση προς τους Μέντζους και ενώ δε νοείται πια ιδιοκτησία επί χωριών και κατοίκων (τσιφλίκι), το ελληνικο δημόσιο δια της ΚΕΔ συντάσσει πρωτόκολλο διοικητικής αποβολής των Μέντζων, από τη λίμνη. Μαζί με το ελληνικό δημόσιο (την ΚΕΔ) συμπαρατάσσονται ο δήμος Δελβινακίου με πρωτεργάτη τον δήμαρχο Θ . Μποζιάρη.  Δόθηκε σκληρός αγώνας από τον δήμαρχο για την απόδοση της λίμνης στο Δημόσιο. Η ένσταση επί των άρθρων του Αστικού Κώδικα (αρ. 967-968ΑΚ) ήταν  αν η Ζαραβίνα είναι μικρή ή μεγάλη, βάλτος ή λίμνη. Το 2009, το Πολυμελές Πρωτοδικείο Ιωαννίνων (απόφ.110/2009), απέδωσε μεν τη λίμνη στο Δημόσιο, χαρακτηρίζοντάς την όμως μικρή, (βασιζόμενο σε γνωμάτευση του ΙΓΜΕ). Λογικό ήταν να εφεσιβληθεί η απόφαση. Τελικά, το Εφετείο Ιωαννίνων δικαίωσε το Ελληνικό Δημόσιο και κατέστησε τη λίμνη κοινόχρηστη, χαρακτηρίζοντας την «μεγάλη» (απόφ. 209/2011). Το 1996 μάλιστα είχε  ψηφιστεί και ο Ν. 2386 ΦΕΚ 43 Α'/07.03.1996 που (με καθυστέρηση) έκλεινε αυτά τα θέματα, αλλά έπρεπε να φτάσουμε στο 2011 για να κλείσει η συγκεκριμένη υπόθεση.

Ήταν μία μικρή ιστορία για το πως ένα φυσικό υδάτινο απόθεμα που με τα γνωστά οθωμανικά ταπιά, είχε αποσπαστεί από την περιουσία του ελληνικού λαού, ξαναγύρισε σ’ αυτόν μετά από αγώνες δήμου, δημάρχου και του ίδιων των κατοίκων. Αντιπαραθέστε την ιστορία της λίμνης της Ζαραβίνας με την ιστορία που ζούμε σήμερα με τη διευθέτηση του ποταμού της Ραφήνας, από την οποία θα εξαιρεθούν δια της διευθέτησης,  τεράστιες δημόσιες εκτάσεις, οι οποίες θα παραχωρηθούν στην ανάπτυξη του Real Estate, των μεγάλων επιχειρηματικών συμφερόντων, των εμπορικών πάρκων, της οικοδόμησης της πεδιάδας των Σπάτων και της επέκτασης υποδομών για την εξυπηρέτηση των παραπάνω.

Όπως με τα ταπιά και τα χοτζέτια οι Οθωμανοί ή με διοικητικές πράξεις το νεοελληνικό κράτος του 19^ου αιώνα, παραχωρούσε φύση, γη και ανθρώπους σε τσιφλικάδες, έτσι και σήμερα το πράττει με πιο κομψές διαδικασίες. Διαδικασίες που τελικά εκπαιδεύουν και τους υποψήφιους νέο – κολίγους, να τις ζητούν μετ’ επιτάσεως. Γυρνάμε ολοταχώς 200 χρόνια πίσω και μάλιστα, με τη δική μας θέληση.

Το να βαφτίσεις έναν δημόσιο χώρο είναι δύσκολη υπόθεση.

Η επιλογή του ονόματος δίνει ένα στίγμα, έναν ξεχωριστό χαρακτήρα που παγιώνεται στο εξής μέσα στη συλλογική συνείδηση της πόλης. Ακόμη μεγαλύτερη βαρύτητα όμως αποκτά η πράξη της ονοματοδοσίας όταν έρχεται να εφαρμοστεί σε έναν τόπο με ρίζες στο χρόνο, που κουβαλάει το δικό του μερίδιο ιστορίας.

Αυτή είναι η περίπτωση της πλατείας Ταχυδρομείου πάνω από το λιμάνι της Ραφήνας. Το χαμηλό ύψωμα του οποίου αποτελεί μέρος υπήρξε ο πυρήνας ενός ιδιαίτερα σημαντικού προϊστορικού οικισμού. Από το 2500 έως το 1200 π.Χ. οι διαδοχικοί κάτοικοι έγιναν οι πρώτοι Ραφηνιώτες, οι πρώτοι που έζησαν στον πυρήνα της δικής μας πόλης.

Αυτοί οι κατά κάποιον τρόπο προκάτοχοι μας, ως νεκροί του μακρινού παρελθόντος, δεν έχουν φωνή για να ονομάσουν οι ίδιοι το σπίτι τους. μίλησαν όμως πρώτη φορά μέσα απ’ τις ανασκαφές του Δημητρίου Θεοχάρη, αρχαιολόγου που πρώτος εντόπισε και ανέσκαψε μέρος του οικισμού τη δεκαετία του ’50. Είναι η ίδια μεγάλη μορφή που ανέσκαψε το Ασκηταριό στις Μαρίκες και τα χαλκουργεία της ίδιας περιόδου, βάζοντας την άγνωστη έως τότε Ραφήνα στον χάρτη της προϊστορίας με χρυσά γράμματα.

Οι καιροί τα έφεραν έτσι ώστε αυτός ο άνθρωπος δεν αξιώθηκε μέχρι σήμερα καμία τιμή σ’ αυτήν την πόλη. Δρόμος ή κτίριο δεν τον μνημονεύει και μοιάζει άδικο απέναντι στην προσφορά του.

Η μικρή πλατεία Ταχυδρομείου που αναπλάστηκε με πρωτοβουλία του δήμου μάς επιτρέπει τώρα, μετά την νέα ανασκαφή και διαμόρφωσή της, να θαυμάσουμε ένα καινούριο τμήμα του οικισμού που δεν θα καταχωθεί όπως εκείνο του Θεοχάρη, αλλά θα μείνει ως μέρος της μνήμης της Ραφήνας, στο φως, ορατό κι εντυπωσιακό.

Απομένει όμως το όνομα.

Σκεφτείτε μια πλατεία των αρχαίων ποιο όνομα αξίζει να φέρει, αν όχι εκείνου που πρώτου τα ερεύνησε; Νομίζω πως όλοι συμφωνούμε πως κάθε πόλη πρέπει στο κέντρο  της ειδικά να θυμάται και να θυμίζει τη δική της ξεχωριστή ιστορία και πορεία στον χρόνο.

Γιατί να χαραμίσουμε τη σημερινή ευκαιρία σε κοινότυπες αποφάσεις; Ας ολοκληρώσουμε ως δήμος το μικρό μας χρέος στη μνήμη με έναν συμβολικό φόρο τιμής σε έναν γίγαντα της προϊστορικής αρχαιολογίας που βρήκε τις βαθιές ρίζες του τόπου μας.

Σήμερα ελάχιστοι Ραφηνιώτες ζουν και θυμούνται ακόμα αυτόν τον άνθρωπο όπως περπάτησε ανάμεσά μας. Προτού η τελευταία γενιά της μνήμης τελειώσει τη θητεία της , ας μεταφέρουμε στα στόματα των νεότερων αυτή τη γνώση, δίνοντας στη μικρή πλατεία το σωστό της τίτλο

«ΠΛΑΤΕΙΑ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΘΕΟΧΑΡΗ»     

  Φωτογραφία των ανασκαφών στην πλατεία Δ. Θεοχάρη

 Σύγχρονες φωτογραφίες των ανασκαφών στην πλατεία Δ. Ρ. Θεοχάρη

Ευτυχώς που το Μουσείο Μπενάκη, με το φωτογραφικό του αρχείο διατηρείκαι τιμά  τη μνήμη. Τη μνήμη που θέλει να σβήσει η νεοελληνική αλαζονεία και το θλιβερό συνειδησιακό έλλειμμα υπερφίαλων εξουσιών .