Η Κίνηση για την Προστασία και Ανάδειξη του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας, ενόψει των καθαρισμών που σχεδιάζει η Περιφέρεια, στα πλαίσια ευρύτερης εργολαβίας που περιλαμβάνει τα εναπομείναντα ρέματα της Αττικής, έστειλε την ακόλουθη επιστολή στους
κ.κ. Ασπρουλάκη και Ψαρομιχαλάκη, της Διεύθυνσης Τεχνικών Έργων της Περιφέρειας
στο γραφείο του Αντιπεριφερειάρχη Ανατολικής Αττικής και
στη Γενική Διεύθυνση Αναπτυξιακού Προγραμματισμού της Περιφέρειας Αττικής
Ραφήνα 15/10/2020
Ενόψει του επερχόμενου καθαρισμού του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας και προκειμένου να αποφευχθεί μια περαιτέρω υποβάθμιση του ποταμού που αποσταθεροποιεί το οικοσύστημα και θέτει σε μεγαλύτερο κίνδυνο τους κατοίκους αντί να τους προστατεύει από μία ενδεχόμενη μεγάλη/ασυνήθιστη βροχόπτωση, θα θέλαμε να επισημάνουμε ορισμένες ενέργειες που θεωρούμε ότι επιβάλλεται να γίνουν και ορισμένες που πρέπει να αποφευχθούν:
α/ Χρειάζεται να γίνει μία επιτόπια αυτοψία για να διαπιστωθεί αν υπάρχουν μέσα στην κοίτη ή στις όχθες μπάζα και ογκώδη φερτά υλικά που μπορεί να εμποδίσουν την ελεύθερη απορροή των υδάτων. Από την αυτοψία που κάναμε μέσα από την κοίτη στο τμήμα της εκβολής , δεν παρατηρήθηκε πουθενά να έχει γίνει ρίψη μπάζων ή ογκωδών μέσα στην κοίτη.
Στο υπόλοιπο ρέμα μέχρι και την οδό Αρίωνος, από αυτοψία που πραγματοποιήθηκε από μέλη της Κίνησης μας, κατά τους μήνες Ιούλιο και Αύγουστο μέσα από την κοίτη, επίσης δεν παρατηρήθηκε να έχει γίνει ρίψη μπάζων ή ογκωδών μέσα στην κοίτη. Ωστόσο θα ήταν σωστό να επαναληφθεί και μία πιο πρόσφατη.
Σοβαρά θέματα ρίψης μπάζων και ογκωδών αντικειμένων (λάστιχα, οικοδομικά υλικά, έπιπλα κλπ) παρατηρούνται σε πολλά σημεία στις όχθες και τις πλημμυρικές ζώνες του ρέματος, όπως σας είχαμε επισημάνει με σχετική επιστολή μας από 18/2/20. Αυτά, δεδομένου ότι σε ένα μεγάλο φαινόμενο τα περισσότερα θα βρεθούν μέσα στην κοίτη του ποταμού, χρειάζεται να μαζευτούν γιατί είναι επικίνδυνα τόσο περιβαλλοντικά όσο και για να φράξουν κάποιο τεχνικό (πχ γέφυρα διάβασης) και να εμποδίσουν την ελεύθερη απορροή του νερού.
β/ Χρειάζεται να αποφευχθεί οποιαδήποτε οχλούσα δραστηριότητα και δραστηριότητα που υποβαθμίζει την οικολογική κατάσταση του υγροτόπου της εκβολής, όπως αυτή είναι οριοθετημένη από το ν.4559/2018. Με επιστολή μας από 13/8/20 σας είχαμε επισημάνει ότι στο τμήμα του υγροτόπου (και μόνο γιατί αυτό βρίσκεται μέσα στον αστικό ιστό) χρειάζεται μία επιλεκτική αραίωση των καλαμιώνων με χειρωνακτικά μέσα. Ύστερα από επιτόπια αυτοψία μέσα από την κοίτη, αυτό αφορά ένα τμήμα από το ύψος του ωδείου McGeorge και 60-70m ανάντη. Η αποκομιδή των κλαδεμάτων υπάρχει δυνατότητα να γίνει από την οδό Ευβοϊκού, χωρίς να υπάρξει ανάγκη εισόδου μηχανήματος μέσα στην κοίτη.
γ/ Χρειάζεται να αποφευχθεί οποιαδήποτε άρση προσχώσεων γιατί αυτό υποβαθμίζει την οικολογική κατάσταση του ρέματος, αποσταθεροποιεί το οικοσύσστημα, στερεί πολύτιμο υλικό από τον υγρότοπο και τους οργανισμούς που διαβιούν στο ρέμα, συντελεί στη διάβρωση της παράκτιας/παραλιακής ζώνης. Άλλωστε μία τέτοια δραστηριότητα, εφόσον κριθεί ότι χρειάζεται, απαιτεί μελέτη και περιβαλλοντική αδειοδότηση υποκατηγορίας Α1 ή Α2 (αναλόγως αν πρόκειται για διευθετημένο ή μη τμήμα του ρέματος), βάσει του ν.4014/2011 και της σχετικής τροποποίησης (ΥΑ 173829/2014). Παράλληλα, η απομάκρυνση του φυσικού υλικού του ποταμού προστατεύεται και από τη νομοθεσία περί αμμοχαλικοληψίας.
δ/Παράλληλα με την αυτοψία μπορεί να πραγματοποιηθεί και χειρωνακτικός καθαρισμός από πλαστικά και άλλα ξένα προς το ποτάμι αντικείμενα.
ε/ Χρειάζεται να προστατευθεί η βλάστηση. Δεν είναι αλήθεια ότι το κόψιμο της φυσικής βλάστησης μπορεί να αποτρέψει μια πλημμύρα τύπου Εύβοιας, Μάνδρας κλπ. Αντίθετα, μας κάνει πιο ευάλωτους σε μια πιθανή πλημμύρα, αφού η φυσική βλάστηση μειώνει την ορμή του νερού άρα και τις καταστροφικές του συνέπειες, συγκρατεί φερτά υλικά που ενδέχεται να προκαλέσουν τεράστιες ζημιές (το είδαμε στην Εύβοια) και συγκρατεί τα πρανή από καταπτώσεις που σε μια δομημένη περιοχή όπως η Ραφήνα μπορεί να συμπαρασύρουν δρόμους, κατασκευές κλπ.
Τέλος, επιφυλασσόμαστε να σας υποβάλλουμε στο ερχόμενο χρονικό διάστημα, ορισμένες παρεμβάσεις που αφορούν όλο το μήκος του ρέματος. Είναι παρεμβάσεις τοπικού χαρακτήρα, αλλά κρίσιμες, προκειμένου να βελτιωθεί το επίπεδο αντιπλημμυρικής προστασίας. Θεωρούμε απαραίτητο αυτές να προχωρήσουν αντί να περιμένουμε παθητικά το μεγάλο «αντιπλημμυρικό» έργο που βρίσκεται στο Συμβούλιο της Επικρατείας και μπορεί να μη γίνει ποτέ, αφού αμφισβητείται το αν θα βελτιώσει ή θα επιδεινώσει το επίπεδο αντιπλημμυρικής προστασίας των περιοχών από τις οποίες διέρχεται το Μεγάλο Ρέμα Ραφήνας .
Ελπίζουμε να λάβετε υπόψιν τις παρατηρήσεις μας και να εξασφαλίσετε την προστασία του ρέματος και την επίβλεψη των αναδόχων του καθαρισμού με στόχο την τήρηση της σχετικής νομοθεσίας . Άλλωστε η Περιφέρεια είναι η υπηρεσία που είναι αρμόδια για την επιτήρηση και αστυνόμευση των ρεμάτων από πάσης φύσεως παράνομες ενέργειες.
Είμαστε στη διάθεσή σας για μία συνάντηση, προκειμένου να συζητήσουμε τα παραπάνω.
Με εκτίμηση,
Κίνηση για την Προστασία & Ανάδειξη του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας
Συνημμένο το Portable Data Format Αρχείο της επιστολής