Λίγες ώρες μετά το τραγικό δυστύχημα, άρχισε μια απίστευτη επικοινωνιακή διαχείριση από τα παπαγαλάκια του συστήματος. Μια διαχείριση που συνεχίζεται αμείωτη και που υπερβαίνει κατά πολύ όσα έχουμε συνηθίσει αγγίζοντας τα όρια της ύβρης.

Η Μαρία Σαράφογλου στον ΑΝΤΕΝΝΑ, δημοσιογράφος ούσα, δεν είχε λέει ποτέ της ακούσει για τις κραυγές αγωνίας των εργαζομένων σχετικά με την έλλειψη των απαραίτητων μέτρων ασφαλείας καθώς και για τα εξώδικα που έχουν αποστείλει για το λόγο αυτό  προς το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, τη Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων και την Hellenic Train .

Ο Προκόπης Παυλόπουλος και ο Δημήτρης στον ΣΚΑΪ ανακαλύπτουν και εκθειάζουν την άμεση ανταπόκριση του κρατικού μηχανισμού (μετά το δυστύχημα, όχι πριν). Θαυμάζουν ακόμη το σεβασμό με τον οποίο διαχειρίζεται η κυβέρνηση την κατάσταση (δεν ξέρω αν εννοούν το ξυλοφόρτωμα που ρίχνουν τα αδέσποτα σκυλιά τους στον κόσμο που ΄χει βγει στο δρόμο). Βεβαιώνουν μάλιστα πως τα δάκρυα του Πλεύρη και του Καραμανλή του Γ’ είναι πραγματικά

Ο Άρης Πορτοσάλτε διαπιστώνει πως πρέπει να πεθαίνουν νέοι άνθρωποι για να εκσυγχρονίζεται το οδικό και το σιδηροδρομικό δίκτυο της χώρας. Κάτι ανάλογο διατυπώνει και ο Παύλος Τσίμας για το ίδιο θέμα

Ο Βασίλης Χιώτης, διευθυντής του ΣΚΑΪ, δίνει οδηγίες στην κυβέρνηση για το πώς θα διαχειριστεί επικοινωνιακά το θέμα συμβουλεύοντάς την να το συγκρίνει με τη φωτιά στο Μάτι.

Ο Κώστας Πρετεντέρης ( ο γνωστός και ως great pretender) απορεί ποιος άλλος πιο ψηλά από το σταθμάρχη μπορεί να φταίει, λέγοντας ειρωνικά στη Ράνια Τζίμα που άρθρωνε τα αυτονόητα «Μήπως φταίει και ο Θεός;».

Ο Άδωνις Γεωργιάδης, σε μια αντιστροφή των ρόλων, υπερασπίζεται τον Άρη Πορτοσάλτε και το Βασίλη Χιώτη

Διαβάσαμε το απίστευτο σκονάκι που έδωσαν οι επικοινωνιολόγοι στον Καραμανλή τον Γ’ για το πώς θα αποφύγει τις ερωτήσεις των δημοσιογράφων. Μάθαμε ότι η παραίτηση του Καραμανλή του Γ’ δεν σημαίνει απώλεια της βουλευτικής του έδρας, ούτε επίσης του στερεί το δικαίωμα της υποβολής υποψηφιότητας στις επερχόμενες εκλογές. Με άλλα λόγια, μάθαμε πως είναι μια παραίτηση που δεν του κόστισε τίποτα.

Είδαμε τον Μητσοτάκη τον Β’ σε απευθείας μετάδοση να βγάζει πόρισμα για τραγικό ανθρώπινο λάθος του σταθμάρχη και δυο μέρες μετά να ζητάει συγγνώμη μέσω facebook, όχι μόνο για λογαριασμό του αλλά και για όλους όσοι κυβέρνησαν τη χώρα. Για τέτοια ειλικρινή συγγνώμη μιλάμε. Φταίμε κι εμείς, αλλά φταίνε κι οι άλλοι, άρα δε φταίει κανείς

Η προχθεσινή εκπομπή του Ράδιο Αρβύλα ήταν μια δυνατή σφαλιάρα στα παπαγαλάκια, που αποτελούν το μεγάλο δεκανίκι του σάπιου συστήματος που τους ταΐζει. Και έχει μεγάλη αξία το ότι αυτή η κλωτσιά έρχεται από τα μέσα, γιατί έτσι πονάει πιο πολύ

Ο Βάρναλης κάποτε έγραφε:

“Και συ, τσούλα των δήμιων, Επιστήμη/της Αλήθειας εσχάτη τεφροδόχα/και συ, πρόστυχη Πένα και ψοφίμι/του βούρκου λιβανίζετε την μπόχα!”

Κάποιοι άλλοι το λένε πιο απλά : “Aλήτες – Ρουφιάνοι – Δημοσιογράφοι”

«Δημοσιογραφία θα πει να δημοσιεύεις όσα ενοχλούν τους άλλους και δεν θέλουν να μαθευτούν.  Όλα τα άλλα είναι δημόσιες σχέσεις», έγραφε ο Τζωρτζ Όργουελ*.

Ο αφορισμός του Όργουελ αποκτάει ιδιαίτερο σφρίγος και ορθώνεται ολοζώντανος στην εποχή μας, όπου τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης (ΜΜΕ) αποτελούν στόχο ελέγχου από τις εξουσίες,. Μικρές και μεγάλες. Ο έλεγχος των ΜΜΕ  είναι ένα θέμα αμφιλεγόμενης ηθικής. Μάλιστα στην περίπτωση εκείνη που ένα μέσο θέτει εαυτόν αυτοβούλως ως υποπόδιο ή ως ποδόμακτρο του κάθε εξουσιαστή, η ηθική τόσο του ίδιου του μέσου όσο και του «ελεγκτή» του παύει να είναι αμφιλεγόμενη και είναι ξεκάθαρα εκφυλισμένη.

Η δημοσιογραφία θα έπρεπε ιδανικά να είναι ανεξάρτητη, αντικειμενική και χωρίς πολιτικές πεποιθήσεις. Αυτά είναι θεμελιώδη χαρακτηριστικά της αληθινής δημοσιογραφίας. Ο δημόσιος λόγος πάλι, δεν οφείλει να είναι άχρωμος αλλά να διαθέτει ιδεολογικό υπόβαθρο. Να έχει ιδεολογικές αναφορές και σε καμία περίπτωση να εκφράζει δουλοπρεπή προσωπολατρεία. Για να καταλάβουμε καλύτερα τη διαφορά, ένας επαγγελματίας δημοσιογράφος δημοσιολογεί αλλά δεν προπαγανδίζει ούτε λατρεύει ούτε θαυμάζει πρόσωπα, που υποτίθεται πως ελέγχει.. Ως εκπρόσωπος της αποκαλούμενης «τέταρτης εξουσίας» οφείλει να ενοχλεί τα κέντρα εξουσίας με στόχο την εδραίωση της ισονομίας και της κοινωνικής δικαιοσύνης. Οφείλει να είναι παρατηρητής, σχολιαστής και κριτής. Να είναι δηλαδή η ενοχλητική για τα κέντρα εξουσίας φωνή, που κάνει διαρκώς αισθητή τη –σταθερά   κριτική-  παρουσία της.

Όποιος  εκφράζει δημόσιο λόγο (που δημοσιολογεί) δεν μπορεί να μην έχει ιδεολογική συγκρότηση. Η έλλειψη  ιδεολογικής συγκρότησης σηματοδοτεί την έλλειψη συνείδησης, αφού η συνείδηση αποτελεί το λίκνο του στοχασμού και των ιδεολογιών. Για παράδειγμα ένας φασίστας δεν διαθέτει ιδεολογία, αφού «ο φασισμός είναι λαϊκισμός, είναι δηλαδή  κοινωνικό καθεστώς σπέσιαλ για μικροαστούς.»** και «….στη λεγόμενη αστική κοινωνία δεν κυριαρχούν οι αστοί αλλά οι μικροαστοί, δεν είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς την απήχηση που είχαν στο λαό τα φασιστικά καθεστώτα» (ό.π) Καταλαβαίνουμε λοιπόν πως ένας αληθινός δημοσιογράφος που σέβεται τον εαυτό του και το λειτούργημα του, οφείλει να έχει πλήρη ιδεολογική συγκρότηση. Συγκρότηση που θα χαρακτηρίζει το έργο του, για να μην αποτελεί αυτό αλλά και ο ίδιος λαϊκιστικό φερέφωνο (λόγω έλλειψης συνείδησης) κατάλληλο μόνο για  τον επηρεασμό των μικροαστικών μαζών.

Δυστυχώς σήμερα πλέον, στα γραφεία σύνταξης των μέσων κυριαρχεί και επιβάλλεται η  σκιά των άμεσων χρηματοδοτήσεων ή των έμμεσων εισπράξεων δια των διαφημιστικών εσόδων. Αυτή η όζουσα ατμόσφαιρα επικρατεί σε μια περίοδο όπου τα πάντα έχουν πληγεί από την οικονομική κρίση. Τα έντυπα ΜΜΕ και η ραδιοτηλεόραση, η κυρίαρχη πηγή πληροφόρησης των πολιτών, αναζητούν με κάθε τρόπο  πηγές εισοδημάτων ενώ παράλληλα ανταγωνίζονται τα ψηφιακά μέσα και την πληθώρα δωρεάν ειδήσεων. Στο κυνήγι αυτό (των εσόδων και όχι της είδησης) οργιάζει η παραπληροφόρηση και  μάλιστα κορυφώνεται στην πιο αηδιαστική της μορφή, εκείνη του συστηματικού «γλειψίματος» της εξουσίας. Μίας εξουσίας που έχει φροντίσει να αναδειχθεί σε βασικό παράγοντα για την επιβίωση ενός μέσου ενημέρωσης..

Η δημοσιογραφία της «άποψης»

«Η επικρατούσα άποψη, που συμμερίζονται πολλοί δημοσιογράφοι και πολίτες σήμερα, είναι πως τα γεγονότα της πραγματικότητας, όπως εξελίσσονται καθημερινά, απουσιάζουν από τα ρεπορτάζ που ακούμε, κυρίως γιατί επικρατεί η «δημοσιογραφία της άποψης». Αυτή δια μέσου της οποίας, ο/η ίδιος/α δημοσιογράφος εκφράζει τη δική του/της άποψη για το θέμα που παρουσιάζει. Μα αυτός δεν είναι ο ρόλος του δημοσιογράφου, ούτε ο σκοπός του λειτουργήματος που προσπαθεί να φέρει εις πέρας.»***

Τα παραπάνω μας μεταφέρει η Μαρία- Χριστίνα Δουλάμη σε άρθρο της στη διαδικτυακή επιθεώρηση Huffington post. Είναι απόλυτα σωστή θέση σε ό,τι αφορά στα μέσα τα οποία αυτοαναγορεύονται σε «δημοσιογραφικά». Η δημοσιογραφία στα μέσα αυτά υποφέρει για τον απλό λόγο πως της απαγορεύεται να αναπνεύσει. Αντί της δημοσιογραφίας, στα μέσα κυριαρχεί η στρατευμένη άποψη. Στρατευμένη στην κατεύθυνση της εξασφάλισης εσόδων (διαφημιστικών ή άμεσων) και της επιβίωσης τους. Έτσι φτάνουμε στο σημείο στο οποίο τα μέσα που οφείλουν να στέκονται κριτικά απέναντι στα κέντρα εξουσίας, να χρηματοδοτούνται από αυτά τα ίδια κέντρα και τελικά τα αυτοαποκαλούμενα «δημοσιογραφικά μέσα» να μετατρέπονται σε λιβανιστήρια της εξουσίας. Της κάθε εξουσίας που τα χρηματοδοτεί για να την χαϊδεύουν (και στην πιο αηδιαστική περίπτωση να τη γλείφουν).

Η αξίωση της «αξιοπιστίας»

Τα πλαγίως εξαγορασμένα μέσα, παρότι γνωρίζουν πως ο λόγος τους είναι ελεγχόμενος από αυτούς που θα έπρεπε να ελέγχουν, αξιώνουν δάφνες αξιοπιστίας. Είναι παράλογη η αξίωση αυτή αλλά η αξιοπιστία αποτελεί το προϊόν που εμπορεύονται και φυσικά κάθε απαξίωση του προϊόντος αυτού, αποτελεί πλήγμα για τα ίδια τα μέσα. Αποτελεί ηθικό και οικονομικό πλήγμα. Το θέμα είναι πως τα ίδια αυτά μέσα έχουν κάνει την αρχή, απαξιώνοντας μόνα τους την αξιοπιστία τους. Κάποια φροντίζουν να «σκεπάσουν» τα κακώς πεπραγμένα τους με επιδερμικές δημοσιεύσεις (συνήθως εξωτερικές όπως δελτία τύπου ή ανακοινώσεις) της αντίθετης από τους χρηματοδότες τους, πλευράς. Άλλα πάλι αδιαφορούν και περνάνε σε κλιμάκωση του χαϊδέματος του υποστηρικτή τους και παράλληλα «κατακεραυνώνουν» τις αντίθετες φωνές.

Και οι δύο περιπτώσεις είναι ορατές από μερίδα του κοινού στο οποίο απευθύνονται και η συνέπεια είναι να διαβάζουμε πως ένας στους τέσσερις Έλληνες δεν πιστεύει τα μέσα, ποσοστό το οποίο έχει αυξηθεί δραματικά από τον καιρό που έγινε η μέτρηση του Reuters, από την οποία πήραμε τα δεδομένα****.

Συμπέρασμα: Όσα και αν γραφούν, από οιονδήποτε για τον εκφυλισμό της δημοσιογραφικής ενημέρωσης στην Ελλάδα και σε όλα τα επίπεδα συγκρότησης της ελληνικής διοίκησης, δεν μπορούν να απαξιώσουν περαιτέρω τα μέσα. Δεν μπορούν να τα απαξιώσουν περισσότερο από όσο τα ίδια έχουν φροντίσει –αυτοκτονικά- να απαξιώσουν τον εαυτό τους, υποβαθμίζοντας την ποιότητα των ειδήσεων που μεταφέρουν και αντικαθιστώντας τις με «απόψεις» ή εύπεπτο lifestyle, καταβαραθρώνοντας έτσι τελικά την ίδια την αξιοπιστία τους.

____

Παραπομπές:

*          The Collected Essays, Journalism and Letters of George Orwell Volume 1 – An Age Like This 1945–1950 - «Why I Write» (Penguin)

**        Ιστορία (κωμικοτραγική) του Νεοελληνικού κράτους 1830-1974   (1993, εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου). Βασίλης Ραφαηλίδης

***      Η δημοσιογραφία υπό αμφισβήτηση: Ένας στους τέσσερις Έλληνες δεν πιστεύει στα ΜΜΕ (Huffpost -Μαρία-Χριστίνα Δουλάμη)

****    Greeks are the only Europeans that trust social media more than their country’s legacy media

Ένα βίντεο που κυκλοφόρησε ο ΣΥΡΙΖΑ ως αντίδραση στην ασφυκτική φίμωση που έχει επιβάλει το χρυσοπληρωμένο δημοσιογραφικό κατεστημένο της χώρας, έγινε αφορμή για τον περεταίρω ευτελισμό της εμπορικής δραστηριότητας –όπως έχει καταλήξει- και που παραδόξως ακόμα, αποκαλείται δημοσιογραφία. Ξεκαθαρίζουμε πως αναφερόμαστε στους ψευδεπίγραφους «δημοσιογράφους» που αντί να ελεγχουν την εξουσία, αυτοί την γλείφουν..

Πολύ εύκολα και αβίαστα, το μεγάλο κανόνι που έβαλλε εναντίον του βιντεο και των απόψεων που πρόβαλλε (με αρκετά χοντρό χιούμορ), άρχισε να προβάλλει ως στόχο του βίντεο τους  πραγματικούς δημοσιογράφους. Ανθρώπους οι οποίοι τιμούν το λειτούργημα τους. Ερευνούν διασταυρώνουν ειδήσεις, ψάχνουν, δεν αναμασούν τη φρίκη και τελικά δεν πληρώνονται, ή πληρώνονται ελάχιστα. Αυτοί οι άνθρωποι βρέθηκαν σε ένα πεδίο βολής, επειδή εκεί τους τοποθέτησαν τα αφεντικά του τύπου. Τους τοποθέτησε η μεγάλη προπαγάνδα σαν ασπίδα προστασίας των μεγαλοδημοσιογράφων.  Ασπίδα απέναντι στις ευθείες βολές περί χρηματισμού τους.

«Η αξιοκρατία και η αξιολόγηση αποτελούν αδιαπραγμάτευτες προτεραιότητες», διεμήνυσε από την Ηλεία ο πρόεδρος της Ν.Δ. Κυριάκος Μητσοτάκης» μας πληροφορούσε η «έγκυρη και απροκατάληπτη» Καθημερινή στις 13/6/2019, σε ρεπορτάζ που ακολουθούσε την προεκλογική εκστρατεία του νυν πρωθυπουργού

Στις 18/7/19, στο twitter (αναδημοσίευση από το ΒΗΜΑ) ο υπέρμαχος της αξιοκρατίας πρωθυπουργός δήλωνε «Προχωρήσαμε χωρίς καμία καθυστέρηση στη στελέχωση του κρατικού μηχανισμού με αξιοκρατικά κριτήρια και στη δημιουργία μιας πιο λειτουργικής και λιγότερο δαπανηρής δομής» αναφέρει σε ανάρτησή του στο twitter ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και προσθέτει: «Γιατί πιστεύουμε πως το κράτος πρέπει πρωτίστως να μπορεί να υπηρετεί με αποτελεσματικότητα τους πολίτες».

«Αξιοκρατία παντού, αξιολόγηση παντού. Θα προχωράνε οι καλύτεροι ανάλογα με τη δουλειά τους και ανάλογα με τις ικανότητές τους. Αυτό χρειάζεται η ελληνική κοινωνία». Υπογράμμιζε ο «μαχητής της αξιοκρατίας» Κ. Μητσοτάκης στην Ναυτεμπορική, ήδη από τον Μάιο του 2017

Σύμφωνα λοιπόν με τα όσα προέκρινε ως θετικά και επιθυμητά, τόσο από την κυβέρνηση του όσο και από το σύνολο της κοινωνίας, οι δημοσιογράφοι αποτελούν τους αξιότερους να οργανώσουν και να διεκπεραιώσουν το κυβερνητικό έργο στη χώρα. Άλλωστε προς τι ο σχηματισμός μίας εντελώς δημοσιογραφικής κυβέρνησης;  Και είναι πράγματι αντικείμενο μελέτης (case study) το σχήμα που προτίμησε ο Κ. Μητσοτάκης να διοικήσει τη χώρα, που θυμίζει περισσότερο πρακτορείο ειδήσεων ή γιγάντιο γραφείο τύπου,  παρά κυβερνητική δομή. Από τα «πυρηνικά μέλη» της κυβέρνησης έως τα στελέχη της εξουσιαστικής μηχανής αναφέρονται (μέχρι σήμερα 22/1/2020) τα παρακάτω πρόσωπα