RSF: Greek Media landscape

Greeks’ trust in the media has been consistently one of the lowest in Europe. A few large private groups like Skai coexist alongside hundreds of online media outlets, which contributes to a high fragmentation of the media landscape. The overwhelming majority of media is owned by a few individuals who are active also in other, highly-regulated business sectors. Moreover, some of them have close ties to the political elite. The press is thus very politically polarized.

https://rsf.org/en/country/greece

• Ποια είναι η χώρα που κατέκτησε το παγκόσμιο και διαχρονικό και διαχρονικό μέχρι σήμερα, ρεκόρ πτώσης των δεικτών ελευθερίας και ποιότητας του τύπου;
• Ποια χώρα στην κατάταξη για την Ελευθερία του Τύπου των Δημοσιογράφων Χωρίς Σύνορα  (Ρεπόρτερ Χωρίς Σύνορα είναι το ακριβές όνομα) είναι 108η (από 70ή που ήταν το 2021) σε σύνολο 180 χωρών;
• Ποια χώρα αποτελεί τον δημοσιογραφικό βυθό της Ευρωπαϊκής Ένωσης;

Ναι, την ξέρετε αυτή τη χώρα γιατί ζείτε σ’ αυτήν και είστε δέκτες πληροφοριών που διαμορφώνονται καθημερινά σε καταναλωτές ειδήσεων. Των όποιων ειδήσεων. Σοβαρών και γελοίων. Σημαντικών και ασήμαντων. Όποιες και αν είναι οι ειδήσεις που καταναλώνετε, όσες και αν είναι αυτές, τελικά δεν ενημερώνεστε αφού η ποιότητα της δημοσιογραφίας και της «δημοσιογραφίας» είναι εξαιρετικά χαμηλή, όπως προκύπτει από άλλους δείκτες και αυτής της παγκόσμιας  οργάνωσης, οι οποίοι αφορούν στην ποιότητα και το βάρος αυτών που επιλέγουν τα Μέσα να σας «πουλήσουν».

Αν συνδυάσουμε την πλήρη ανελευθερία του τύπου που επικρατεί στην Ελλάδα και τον σχεδόν απόλυτο έλεγχο της ειδησεογραφίας από τις ποικίλες εξουσίες που θέλουν να μας ελέγξουν, ένα τοπίο ζόφου και αηδίας διαμορφώνεται μπροστά στα μάτια μας. Αποτύπωση του τοπίου αυτού με όρους στατιστικής έρευνας, αποτελούν οι σχετικές έρευνες του παγκόσμιου οργανισμού «Ρεπόρτερς Χωρίς Σύνορα»

Ο Παγκόσμιος Δείκτης για την Ελευθερία του Τύπου απεικονίζει το επίπεδο ελευθερίας των δημοσιογράφων και των ΜΜΕ, με βάση αξιολόγηση σχετικά με τον πλουραλισμό, την ανεξαρτησία των ΜΜΕ, την ποιότητα του νομοθετικού πλαισίου και την ασφάλεια των δημοσιογράφων σε κάθε χώρα. Δεν αποτελεί από μόνος του δείκτη της ποιότητας της δημοσιογραφίας. Από την άλλη, έρευνες κατατεθειμένες σε αποθετήρια μελετών, ακαδημαϊκών ιδρυμάτων και που το αντικείμενο τους περιστρέφεται γύρω από την απαραίτητη δημοσιογραφική έρευνα και την τεκμηρίωση της κάθε είδησης, μαρτυρούν εξαιρετικά χαμηλή ποιότητα δημοσιογραφικής δουλειάς. Η Ελλάδα κατέχει και εκεί θέση που λίγο απέχει από τον παγκόσμιο βυθό.

Όσον αφορά στην ελευθερία του τύπου, η βαθμολογία κάθε χώρας προκύπτει από τις απαντήσεις εμπειρογνωμόνων σε ερωτηματολόγιο των RSF (Reporters Sans Frontiers), σε συνδυασμό με στοιχεία σχετικά με καταχρήσεις και πράξεις βίας κατά των δημοσιογράφων. Τα κριτήρια που χρησιμοποιούνται στο ερωτηματολόγιο είναι ο πλουραλισμός, η ανεξαρτησία και το περιβάλλον των ΜΜΕ, η αυτολογοκρισία, το νομοθετικό πλαίσιο, η διαφάνεια και η ποιότητα των υποδομών που υποστηρίζουν την παραγωγή ειδήσεων και πληροφοριών.

Οι ακαδημαϊκές έρευνες από την άλλη, εκτιμούν δείκτες ποιότητας και με τον συνυπολογισμό του κοινωνικού οφέλους από την παραγόμενη ειδησεογραφία. Λόγου χάρη, lifestyle αρθρογραφία ή η αντίστοιχη του «κουτσομπολιού της γειτονιάς», αποτελούν άχρηστες πληροφορίες που μόνο θόρυβο προκαλούν, θολώνοντας έτσι τα νερά της αντικειμενικής ενημέρωσης. Ο τρόπος αυτός είναι πλάγια απόσπαση της προσοχής του κοινού από σοβαρά θέματα και είναι εξαιρετικά διαδεδομένος, τόσο σε κεντρικά media όσο και σε τοπικά. Στην Ελλάδα δε, αποτελεί προσφιλέστατη στις κυβερνήσεις και σε κάθε λογής εξουσίας, μέθοδο.

Στην Ελλάδα είναι χαρακτηριστικό πως μετά την φετινή πτώση 38 θέσεων στον Παγκόσμιο Δείκτη Ελευθερίας του Τύπου, η χώρα βρίσκεται σε χειρότερη θέση από την αυταρχική Ουγγαρία του Όρμπαν, τη Μάλτα της δολοφονίας της Ντάφνι Καρουάνα Γκαλίζια και της  δίωξης της Μαρίας Εφίμοβα, που είχε αποκαλύψει σκάνδαλο διαφθοράς υψηλόβαθμων αξιωματούχων.

Ακόμα πιο χαρακτηριστικό είναι πως, όχι μόνο είμαστε τελευταίοι στην Ε.Ε. όσον αφορά στην Ελευθερία του Τύπου, αλλά βρισκόμαστε και σε απόσταση αναπνοής από την Τουρκία των λευκών κελιών και τη Ρωσία του καθεστώτος Πούτιν. Με μία διαφορά. Αν στην Τουρκία, τη Ρωσία, αλλά και σχεδόν στο σύνολο των αποσχισμένων πρώην σοβιετικών «δημοκρατιών», η διαφθορά και ο έλεγχος της ενημέρωσης αφορά τις κεντρικές εξουσίες, στην Ελλάδα το φαινόμενο είναι καθετοποιημένο. Διατρέχει δηλαδή, κάθετα τον κοινωνικό ιστό σε όλον τον πολιτικό του βίο. Από την κεντρική εξουσία μέχρι τις τοπικές μικροεξουσίες.

Σύμφωνα με το Reporters Sans Frontiers Index, τα δεδομένα δεν είναι στατικά. Δεν αποτελούν «φωτογραφία της στιγμής». Δείχνουν και μία προοπτική εξαιρετικά αρνητική, η οποία στην περίπτωση της Ελλάδας παίρνει τρομακτικές διαστάσεις. Η προοπτική της χώρας είναι δυσοίωνη και αναμένεται περαιτέρω πτώση. Ίσως ένας από τους κύριους λόγους να είναι η καθετοποίηση της διαφθοράς των μέσων, ίσως και άλλοι παράγοντες, με περισσότερο ακόμα βάρος. Όπως και να είναι όμως, μην ανησυχείτε. Καταναλώστε τις ειδήσεις που σας σερβίρουν άφοβα. Κανείς δεν πέθανε καταναλώνοντας ψυχοφθόρες ειδήσεις, άχρηστες, σάπιες πληροφορίες. Μόνο φροντίστε να τα καταναλώνετε το βράδυ για να κοιμάστε πιο ήσυχοι.

Και μη ξεχνάτε: Ακόμα και αν σας σερβίρουν πληρωμένα ψέματα, "κάτι πρέπει να κάνουν και αυτοί οι άνθρωποι για να ζήσουν, όσο απαράδεκτο και αν είναι αυτό". Η επιλογή είναι δική σας