Είμαστε λίγοι αυτοί που παλεύουν ενάντια στο ΚακόΤο έχουμε γράψει επανειλημμένα, πως διώξεις τύπου SLAPP πρέπει να αντιμετωπίζονται (και να καταδικάζονται) από σχετική νομοθεσία ώστε να μην απαιτείται από τους δικαστές να χάνουν χρόνο με δίκες που είναι άδικες εξ' ορισμού, αφού παραβιάζουν εξόφθαλμα συνταγματικές ελευθερίες. Από την Κρήτη έρχεται το πρόσφατο παράδειγμα, όπου αντιδήμαρχος υπέβαλλε μήνυση κατά της έντυπης έκδοσης του ιστότοπου neakriti.gr, δηλαδή της εφημερίδας ΝΕΑ ΚΡΗΤΗ. Ως παθόντες στην Attica Voice αλλά και δικαιωμένοι από το τον Εισαγγελέα στην εξέλιξη της υπόθεσης μας, έχουμε αναπτύξει ιδιαίτερη ευαισθησία στις διώξεις αυτού του τύπου, που στόχο έχουν τη φίμωση ή την εξόντωση των εναγόμενων και αφετηρία έχουν την απόπειρα απόκρυψης της σκληρής αλήθειας ή άλλες προβληματικές συμπεριφορές και δράσεις -ακόμα και προσωπικά προβλήματα- που συχνά χαρακτηρίζουν τους ενάγοντες.
Αναδημοσιεύουμε τη ανάρτηση τη σχετική με την απόρριψη της μήνυσης του αντιδημάρχου Βαρδαβά κατά της εφημερίδας ΝΕΑ ΚΡΗΤΗ, με απώτερο στόχο τη φίμωση του μέσου, από το candiadoc.gr
Ηράκλειο: Δικαστική απόφαση δικαιώνει το δικαίωμα της κριτικής από τα μέσα ενημέρωσης στην κάθε εξουσία (17/5/2023)
Απόφαση “κόλαφος” του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Ηρακλείου για μηνύσεις / αγωγές με αβάσιμο χαρακτήρα προς εκφοβισμό
Πανηγυρική δικαίωση της έντυπης “Νέα Κρήτη” και του neakriti.gr ύστερα από μήνυση του αντιδημάρχου Κώστα Βαρδαβά – Στις 4 Μαΐου 2023, με απόφαση του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Ηρακλείου, αθωώθηκε πανηγυρικά ο πρόεδρος του Ομίλου “ΚΡΗΤΗ TV” Αντώνης Δημητρίου, μετά από αβάσιμη μήνυση του αντιδημάρχου Ηρακλείου Κωνσταντίνου Βαρδαβά
Το φαινόμενο SLAPP (ακρωνύμιο από τα αρχικά των λέξεων Strategic Lawsuit Against Public Participation) είναι ουσιαστικά αβάσιμες μηνύσεις/αγωγές με στόχο να εκφοβίσουν, εκβιάσουν, τη σιωπή και την αποχή από την άσκηση δημόσιας κριτικής σε βάρος προσώπων με δημόσιο αξίωμα και θεσμικό ρόλο, από πρόσωπα, φορείς, ακτιβιστές και κυρίως δημοσιογράφους.
Σε ελεύθερη μετάφραση, παραπέμπουν σε ποινικές στρατηγικές για να αποθαρρύνουν την ενασχόληση με τα κοινά και την άσκηση δημόσιας κριτικής σε θέματα δημόσιου ενδιαφέροντος και προστασίας του κοινού καλού. Ο σκοπός του SLAPP είναι απλός: Να “κόψουν τον βήχα” και εντέλει να λογοκρίνουν φωνές που ασκούν δημόσια κριτική. Τα “θύματα” που υπόκεινται σε μηνύσεις και αγωγές τύπου SLAPΡ υπόκεινται σε μια μήνυση/αγωγή που έχει σκοπό να λογοκρίνει, να εκφοβίσει και να φιμώσει όσους ασκούν κριτική, επιβαρύνοντάς τους με το κόστος της νομικής τους υπεράσπισης μέχρις ότου εγκαταλείψουν την κριτική ή την αντίθεσή τους.
Τα θύματα του SLAPP στοχεύονται μέχρι που αργά ή γρήγορα αποθαρρύνονται, αποκαρδιώνονται και… σωπαίνουν, μέθοδο που οι έχοντες κάθε μορφής εξουσία ασκούν κατά κόρον σε βάρος των δημοσιογράφων και της ερευνητικής δημοσιογραφίας, που ασκεί δημόσια κριτική και ελέγχει την όποια εξουσία. Μιλάμε στην ουσία για ένα ιδιότυπο νομικό “μπούλινγκ”, που τα τελευταία χρόνια έχει προβληματίσει, καθώς είναι κάτι περισσότερο από πασιφανές ότι “απειλεί” άμεσα το καθολικό αίτημα για διαφάνεια και συνέπεια και εντέλει την ίδια τη Δημοκρατία.
Ο τυπικός ενάγων μιας τέτοιας μήνυσης ή αγωγής SLAPP συνήθως δεν περιμένει να την κερδίσει. Οι στόχοι του ενάγοντος έχουν επιτευχθεί αν ο εναγόμενος υποκύψει στον φόβο, την τρομοκράτηση, τα αυξανόμενα δικαστικά έξοδα ή απλώς την εξάντληση και εγκαταλείψει την κριτική. Γι’ αυτό η συνήθης πρακτική του μηνυτή είναι οι διαρκείς πιέσεις και δικαστικές εκκρεμότητες, ως εκεί που δεν πάει άλλο, με στόχο την πολυετή “ομηρία” έως φίμωση του “κατηγορουμένου”.
Μία μήνυση ή αγωγή SLAPP μπορεί, επίσης, να εκφοβίσει άλλους και να τους αποτρέψει από τη συμμετοχή στον δημόσιο διάλογο και την κριτική.
Το φαινόμενο και στην Ευρώπη τείνει να λάβει εκρηκτικές διαστάσεις, καθώς πρόσωπα με δημόσιες θέσεις, που δεν αντέχουν σε κριτική και έλεγχο των πεπραγμένων τους, προχωρούν σε SLAPP. Στο πλαίσιο αυτό, ήδη η Ε.Ε. έχει λάβει πρωτοβουλία για σχετική νομοθετική παρέμβαση, συγκεκριμένα με την πρόταση Οδηγίας υπό τον τίτλο “Δράση της Ε.Ε. κατά της καταχρηστικής προσφυγής στη Δικαιοσύνη (στρατηγικές μηνύσεις/αγωγές προς αποθάρρυνση της συμμετοχής του κοινού – SLAPP), με στόχο δημοσιογράφους και υπερασπιστές δικαιωμάτων”.
Η πρόταση «αποσκοπεί στην προστασία δημοσιογράφων και ακτιβιστών των πολιτικών και κοινωνικών δικαιωμάτων, στο πλαίσιο στρατηγικών μηνύσεων/αγωγών προς αποθάρρυνση της συμμετοχής του κοινού (SLAPP). Πρόκειται για αγωγές που κατατίθενται κατά των προσώπων αυτών, με σκοπό να αποτραπεί η ενημέρωση του κοινού και η υποβολή εκθέσεων σχετικά με ζητήματα δημόσιου συμφέροντος».
Από τον Μάρτιο του 2021 με τη σύσταση του Expert Group Αgainst SLAPP, που εντάχθηκε στο Ευρωπαϊκό Σχέδιο Δράσης για τη Δημοκρατία, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η Κομισιόν δηλαδή, φιλοδοξεί να αποκτήσει το φόρουμ εκείνο, μέσω του οποίου θα λαμβάνει την ειδική γνώση για το επικίνδυνο αυτό φαινόμενο.
Οι μεγάλες νίκες κατά του SLAPP σε δικαστήρια περιφερειακών πόλεων, όπως το Ηράκλειο
Κι αν όλα αυτά ακούγονται ως θεωρίες, στην πράξη είναι κάτι περισσότερο από παρήγορο το γεγονός ότι τον ρόλο να διασφαλίσουν την ελευθερία της έκφρασης και του λόγου και εντέλει τα δημοκρατικά δικαιώματα που εκπορεύονται από το Σύνταγμα και τις επιταγές του καταφέρνουν να επιτελούν περιφερειακά δικαστήρια της χώρας. Ανάμεσά τους και το Ηράκλειο, που το τελευταίο διάστημα, σε μια σειρά υποδειγματικών ακροαματικών διαδικασιών, οι δικαστές του βάζουν εμφατικό stop σε τέτοιου είδους πρακτικές, που επιχειρούν πρόσωπα με δημόσιες θέσεις ή αξιώματα κάθε βαθμού, τοπικά ή και κεντρικά.
Μία από αυτές τις υποθέσεις αφορά και στην εφημερίδα μας, τη “Νέα Κρήτη” και το neakriti.gr, και αποτελεί και την πιο πρόσφατη απόφαση ενός ταπεινού μεν Τριμελούς Πλημμελειοδικείου του Ηρακλείου, αλλά εξόχως εκκωφαντικού για τα μηνύματα που εξέπεμψε ως προς το δικαίωμα της ελεύθερης άσκησης του συνταγματικού δικαιώματος στην ελευθερία έκφρασης του Τύπου και των δημοσιογράφων, ως αυταπόδεικτου του ρόλου τους στην άσκηση κριτικής και ελέγχου προσώπων με δημόσια αξιώματα και για θέματα δημόσιου ενδιαφέροντος και συμφέροντος.
Στη σημασία αυτής της απόφασης και στους συμβολισμούς που περιλαμβάνει, συνυπολογίστε και τις επανειλημμένες καταδίκες της χώρας μας από το Δικαστήριο του Στρασβούργου για παραβίαση του άρθρου 10 της ΕΣΔΑ για την ελλιπή προστασία της ελευθερίας της έκφρασης από την ελληνική νομολογία. Μόνο έτσι θα βγάλετε το καθαρό συμπέρασμα ότι, όταν υπάρχει γενναιότητα και οι δικαστικές αποφάσεις έρχονται να ευθυγραμμιστούν με τα όσα προστατεύουν οι συνταγματικοί κανόνες, τότε ένα περιφερειακό δικαστήριο με αποφάσεις του μπορεί να δείξει τον δρόμο σε πανελλήνια διάσταση.
Μια απόφαση- “κόλαφος”
Στις 4 Μαΐου 2023, με απόφαση του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Ηρακλείου, αθωώθηκε πανηγυρικά ο πρόεδρος του Ομίλου “ΚΡΗΤΗ TV” Αντώνης Δημητρίου, μετά από αβάσιμη μήνυση του αντιδημάρχου Ηρακλείου Κωνσταντίνου Βαρδαβά, μετά από μια συγκλονιστική εισήγηση ως προς την αλήθεια των γεγονότων και το δικαίωμα στην άσκηση κριτικής από τους συντάκτες της έντυπης «Νέα Κρήτη» και του neakriti.gr, ακόμη και με οξύτητα, σκώμμα στην κριτική και τον έλεγχο ενός δημόσιου προσώπου, από την εισαγγελέα της έδρας, την οποία υιοθέτησε πλήρως το δικαστήριο.
Η εισαγγελέας αιτιολόγησε πλήρως την πρότασή της με το σκεπτικό ότι όλα όσα ανεγράφησαν στα ελεγχόμενα από το δικαστήριο σχόλια της εφημερίδας “Νέα Κρήτη” και του neakriti.gr ήταν αληθινά, ουδέν ψευδές, ακόμη και οι αιχμηρές και δηκτικές καταγραφές αποτελούν σχόλια που συντάχθηκαν από το δικαιολογημένο ενδιαφέρον των δημοσιογράφων στο πλαίσιο ενημέρωσης του κοινού για τη δράση ενός δημόσιου προσώπου, όπως είναι ο αντιδήμαρχος Ηρακλείου, που ενδιαφέρει το κοινωνικό σύνολο.
Μετά από δημοσιογραφική έρευνα δημοσιογράφων της εφημερίδας “Νέα Κρήτη” και του neakriti.gr, σε επαφή με ευρύ κύκλο προσώπων, διαπιστώθηκαν κρίσιμα πραγματικά περιστατικά, τα οποία αφορούσαν στη συμπεριφορά του Κωνσταντίνου Βαρδαβά ως αντιδημάρχου. Τα περιστατικά αυτά κατέδειξε σε σχόλιά της η εφημερίδα, για ενημέρωση του αναγνωστικού της κοινού.
Ο διώκτης αντιδήμαρχος Ηρακλείου Κ. Φ. Βαρδαβάς
Η κρίση του δικαστηρίου – Αληθή γεγονότα οι αποκαλύψεις της «Νέα Κρήτη» και του neakriti.gr
Το δικαστήριο του Ηρακλείου έκρινε πανηγυρικά και, υιοθετώντας πλήρως την εισήγηση της εισαγγελικής λειτουργού της Έδρας, ότι:
– Ήταν αληθές το δημοσίευμα της εφημερίδας μας «Νέα Κρήτη» και του neakriti.gr, πως τον Αύγουστο του 2018 ο αντιδήμαρχος Ηρακλείου και, μεταξύ άλλων, και πρόεδρος της ΑΑΗ Α.Ε. ΟΤΑ, που διαχειρίζεται τις αθλητικές υποδομές του Δήμου Ηρακλείου, σύναψε προσωπική συμφωνία με τον πρόεδρο της Επιτροπής Μπάσκετ του Ερασιτέχνη ΟΦΗ και υπεύθυνο τοπικού τηλεοπτικού σταθμού, για μεταφορά της ομάδας από τις εγκαταστάσεις της στο ΒΑΚ στο κλειστό του Δήμου στα Δύο Αοράκια, χωρίς να έχει προηγηθεί εισήγηση, συνεδρίαση, συζήτηση και απόφαση του Δ.Σ. της ΑΑΗ Α.Ε. ΟΤΑ, στο οποίο είναι πρόεδρος, με την τήρηση πρακτικών αλλά και τη σχετική ανάρτηση στη “Διαύγεια” σχετικής απόφασης με τους όρους παραχώρησης του κλειστού γηπέδου στα Δύο Αοράκια. Μάλιστα, στην ακροαματική διαδικασία καταδείχτηκε ότι, έξω από κάθε θεσμική λειτουργία του Δ.Σ. της δημοτικής εταιρείας, ο αντιδήμαρχος Ηρακλείου σύναψε τη συμφωνία με εντελώς επαχθείς όρους, μεταξύ των οποίων να εισπράττει 15 ευρώ ημερησίως για 8 μήνες για την παραχώρηση αυτή, προσφέροντας μια γκάμα υπηρεσιών που σε άλλους συλλόγους χρεώνονταν από 300 έως 500 ευρώ ημερησίως. Υπηρεσίες όπως κεντρικό κλειστό γήπεδο, βοηθητικό για προπονήσεις, κυλικεία, αποδυτήρια, ηλεκτρονικούς πίνακες σκορ και χρόνου, ντους, προσωπικό φύλαξης, χώρους στάθμευσης, προσωπικό λειτουργίας των χώρων, ηλεκτρικό ρεύμα και νερό με 15 ευρώ ημερησίως.
Αίσθηση προκάλεσε ότι η σύμβαση αυτή, όπως ειπώθηκε στην ακροαματική διαδικασία, ουδέποτε αναρτήθηκε, παρά την υποχρεωτικότητα από το 2011 για θεσμούς όπως οι Δήμοι και οι εταιρείες τους, στη “Διαύγεια”, θεσμό κατοχύρωσης της διαφάνειας και του ελέγχου των αποφάσεων του κάθε βαθμού εξουσίας. Δεν αναρτήθηκε, γιατί ουδέποτε υπήρξε τέτοια συζήτηση και απόφαση στο Δ.Σ. της ΑΑΗ Α.Ε. ΟΤΑ, αλλά προσωπική συμφωνία του προέδρου της και αντιδημάρχου Ηρακλείου με τον εκπρόσωπο της ερασιτεχνικής ομάδας, που όλως τυχαίως, ως υπεύθυνος τοπικού τηλεοπτικού σταθμού, πύκνωσε τις εμφανίσεις τού εν λόγω αντιδημάρχου στον συγκεκριμένο σταθμό και ενώ πλέον εισερχόμασταν σε προεκλογική χρονιά για τις δημοτικές εκλογές του 2019.
Μάλιστα, εν αντιθέσει με αυτή τη σύμβαση, που ποτέ δεν είδε το φως της “Διαύγειας”, η ανανέωσή της στην εκλογική χρονιά του 2019 αναρτήθηκε στη “Διαύγεια” με επίκληση σε όρους και τίμημα της αρχικής του 2018, που ποτέ όμως δε δημοσιοποιήθηκε, ως όφειλε, αν πράγματι υπήρχε απόφαση του Δ.Σ. της ΑΑΗ Α.Ε. ΟΤΑ του Δήμου Ηρακλείου. Ακόμη χειρότερα που ο μηνυτής, μετά από 6 αναβολές εκδίκασης της υπόθεσης με υπαιτιότητά του, εμφανίστηκε στο δικαστήριο για να υποστηρίξει ότι η σύμβαση καταχωρίστηκε στο TAXISnet ως εμπορική συμφωνία της ΑΑΗ Α.Ε. ΟΤΑ (!).
Δηλαδή, ο αντιδήμαρχος, αν και έχει απόλυτη γνώση της σπουδαιότητας της υποχρεωτικότητας από το 2011 της ανάρτησης στη “Διαύγεια” για λόγους διαφάνειας, δημόσιου ελέγχου και έρευνας, διαφορετικά απαγορεύεται η εκτέλεσή τους ως συμβάσεις, ουσιαστικά ζητούσε από τους δημοσιογράφους της εφημερίδας μας και του neakriti.gr να είναι γνώστες και κάτοχοι των κωδικών εισόδου στη φορολογική ταυτότητα της δημοτικής εταιρείας και της εμπορικής πράξης που σύναψε ο ίδιος με τον εκπρόσωπο μιας αθλητικής ομάδας!
– Ήταν αληθές το δημοσίευμά μας, πως ο ίδιος ο αντιδήμαρχος Ηρακλείου εμφανίστηκε να μεσολαβεί τηλεφωνικά για να πειστεί εκλιπών πλέον παράγοντας ερασιτεχνικού αθλητισμού, με μεγάλη κοινωνική προσφορά, να κλείσει συμφωνία με τον ίδιο πάλι τότε πρόεδρο της Επιτροπής του Ερασιτέχνη ΟΦΗ στο μπάσκετ και εκπρόσωπο τηλεοπτικού σταθμού, ώστε να καλύψει με χορηγίες των 20 χιλιάδων ευρώ την ομάδα μπάσκετ του ΟΦΗ και με άλλες 20 χιλιάδες ευρώ την τηλεοπτική κάλυψη των αγώνων του, από τον τηλεοπτικό σταθμό που ήταν επίσης υπεύθυνος ο πρόεδρος της Επιτροπής Μπάσκετ του Ερασιτέχνη ΟΦΗ και μάλιστα καθ’ οδόν για το ραντεβού του εκλιπόντα εν δυνάμει χορηγού στον τοπικό τηλεοπτικό σταθμό που εκπροσωπούσε.
– Ήταν αληθές το δημοσίευμά μας για τη μεθόδευση του αντιδημάρχου Ηρακλείου μετονομασίας της οδού Κονίτσης στον Πόρο σε οδό “Φαίδωνα Βαρδαβά”, στη μνήμη του πατέρα του, αειμνήστου ομοίως αντιδημάρχου Ηρακλείου, οδό που σχετίζεται με την οικία της οικογένειας, αντί να επιλεχθεί γι’ αυτήν την τιμή άλλη οδός της πόλης και ενδεχομένως μέχρι τότε ανώνυμη. Μια μεθόδευση που ξεσήκωσε τότε “θύελλα” διαμαρτυριών κατοίκων της οδού και της περιοχής, όπως και επιχειρηματιών επί της οδού για τη ζημία που θα τους επέφερε η μετονομασία του δρόμου. Κυρίως όμως, επειδή “έσπαγε” μια ιστορική ενότητα δρόμων στον Πόρο, με ονοματοθεσίες αφιερωμένες στο έπος του ’40- ’41 και τη διακριτή συνεισφορά και των Κρητικών σε αυτό το έπος, με οδούς τιμής, όπως Κονίτσης, Φλωρίνης, Κορυτσάς, Αργυροκάστρου, Κατεχάκη, κ.ά.
Το δημοσίευμα αυτό στις 7 Σεπτεμβρίου του 2018, διόλου τυχαία είναι και η ημερομηνία της κατάθεσης μήνυσης του αντιδημάρχου Ηρακλείου και μάλιστα απευθείας στον πρόεδρο του Ομίλου που υπάγεται η “Νέα Κρήτη” και το neakriti.gr, Αντώνη Δημητρίου, είναι και η απτή απόδειξη του τύπου μήνυσης/αγωγής SLAPP, αφού συνοδεύτηκε με αναρτήσεις του στα προσωπικά του μέσα κοινωνικής δικτύωσης και με την ευθεία απειλή αναγραφή «θα τους τελειώσω… τελειώσατε και άλλα κοσμητικά επίθετα για τη δημοσιογραφία».
Δικαίωση των δημοσιογράφων του ομίλου – Μια απόφαση που θωρακίζει την ελευθεροτυπία
Η απόφαση του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Ηρακλείου στις 4 Μαΐου ξεσκέπασε πλήρως την αλήθεια των γεγονότων, προς μεγάλη λύπη του αντιδημάρχου Ηρακλείου. Κυρίως όμως κατέδειξε ότι οι μεγάλες μάχες κατά της βιομηχανίας των μηνύσεων/αγωγών SLAPP, με στόχο να εκφοβίσουν και να φιμώσουν τον ρόλο της δημοσιογραφίας, ως προς τον έλεγχο και την κριτική ακόμη και με οξύτητα προσώπων με δημόσιες θέσεις και αξιώματα, όσο υπάρχουν ακόμη δικαστές στο Ηράκλειο, κερδίζονται σε περιφερειακά δικαστήρια, που μπορεί να μην έχουν την άνεση και την πολυτέλεια των Βρυξελλών, έχουν όμως την κρίση και την αποφασιστικότητα των δικαστών και των εισαγγελικών λειτουργών, μέσα από τον νόμο, να προασπιστούν την ελευθεροτυπία και τη συνταγματικά κατοχυρωμένη θέση των δημοσιογράφων να ελέγχουν και να κριτικάρουν την κάθε μορφή εξουσίας.
Η αθωωτική αυτή απόφαση προστίθεται σε μια σειρά άλλων ανάλογων υποθέσεων του Ηρακλείου, για άλλους δημοσιογράφους και ΜΜΕ, ομοίως σχετικά πρόσφατες με μηνύσεις/αγωγές SLAPP, από άλλα δημόσια πρόσωπα και της κεντρικής πολιτικής σκηνής. Γεγονός που ήδη προκαλεί το ενδιαφέρον όλου του δημοσιογραφικού κόσμου της χώρας, των ΜΜΕ, αλλά και φορέων, ακτιβιστών και πανεπιστημιακών, που είτε ασκούν δημόσια κριτική, είτε αντιλαμβάνονται την κρισιμότητα τέτοιων αποφάσεων για την ίδια τη Δημοκρατία, βασικό συστατικό της οποίας είναι η ελευθερία της έκφρασης και της ελευθεροτυπίας.
Πηγή: candiadoc.gr από αρχική πηγή εφημερίδα Νέα Κρήτη (εδώ ο ιστότοπος)
Σε μία χώρα που βρίσκεται στη θέση 108 σε ό,τι αφορά στην ελευθερία και την ανεξαρτησία της ενημέρωσης, η -μερική έστω- καταδίκη του alterthess.gr στην αγωγή μεγαλοστελέχους της "Ελληνικός Χρυσός ΑΕ" εναντίον της σελίδας και της δημοσιογράφου της, αποτελεί άλλο ένα καρφί στο φέρετρο της δημοκρατίας. Στη χώρα που τα επίσημα και ημιεπίσημα ενημερωτικά μέσα ελέγχονται από τις εξουσίες (από την κεντρική μέχρι τις τοπικές μέσω χρηματοδοτήσεων, αγοράς διαφήμισης και μεθοδεύσεων τύπου "λίστας Πέτσα"), οι φωνές που ελέγχουν τα κακώς κείμενα ενοχλούν. Στον βάλτο της διαρκούς αναπαραγωγής προκατασκευασμένων δελτίων τύπου από κέντρα εξουσίας, ο καθαρός αέρας του ελέγχου της ασυδοσίας των εξουσιαστών, είναι ανεπιθύμητος. Μηνύσεις και αγωγές που εργαλειοποιούν τη Δικαιοσύνη στην κατεύθυνση της κατάργησης του θεμέλιου λίθου της δημοκρατίας, δηλαδή του ελέγχου των εξουσιών, είναι κατακριτέες και καταδικαστέες. Όπως έγραψε και ο Εισαγγελέας που έκρινε μήνυση κατά της Attica Voice και του ιστολογίου Δασαμάρι SOS από "επίσημες ενημερωτικές σελίδες": Τα Μέσα κρίνουν και κρίνονται και ως εκ τούτου απέρριψε και κατέκρινε τους μηνυτές, δικαιώνοντας την Attica Voice. Δεν αρκεί όμως η οξυδέρκεια και η επιστημονική κατάρτιση των δικαστικών λειτουργών. Η θέσπιση σχετικής νομοθεσίας είναι πιο απαραίτητη σήμερα από ποτέ. Το παράδειγμα του Alterthess.gr το καθιστά σαφές. Αναδημοσιεύουμε ανάρτηση του alterthess.gr σχετικά με την ανακοίνωση του Διεθνούς Ινστιτούτου Τύπου για την υπόθεση της αγωγής κατά του alterthess και της δημοσιογράφου Σταυρούλας Πουλημένη.
Το Διεθνές Ινστιτούτο Τύπου (International Press Institute) μαζί με τους εταίρους του στο Media Freedom Rapid Response (MFRR) εκφράζει την απογοήτευσή του για την πρόσφατη δικαστική απόφαση σχετικά με την αγωγή SLAPP κατά του ανεξάρτητου ελληνικού μέσου ενημέρωσης Alterthess και μιας από τις δημοσιογράφους του, της Σταυρούλας Πουλημένη.
Το IPI υπενθυμίζει ότι στις αρχές του 2023 δικαστήριο της Αθήνας έκανε εν μέρει δεκτή την αγωγή που κατέθεσε πρώην υψηλόβαθμο στέλεχος της εταιρείας εξόρυξης χρυσού Hellas Gold, επιδικάζοντας στο συνεργατικό μέσο ενημέρωσης 3.000 ευρώ ως αποζημίωση στον ενάγοντα.
Όπως έχει ήδη αναφερθεί, η αγωγή προέκυψε από δικαστικό ρεπορτάζ που είχε δημοσιεύσει η δημοσιογράφος τον Οκτώβριο του 2020 σχετικά με την πρωτοβάθμια ποινική καταδίκη δύο στελεχών της Hellas Gold για την φερόμενη ρύπανση των υδάτινων πηγών στη Βόρεια Χαλκιδική από την εταιρεία. Μετά από μια πρώτη έφεση, οι καταδίκες επιβεβαιώθηκαν στο Εφετείο τον Σεπτέμβριο του 2021, όπως είχε αναφέρει τότε το Alterthess.
Ένα μήνα αργότερα, τον Οκτώβριο του 2021, ένα από τα στελέχη, ο Ευστάθιος Λιάλιος, κατέθεσε αγωγή που βασίστηκε εν μέρει στον Κανονισμό της ΕΕ για τη Γενική Προστασία Δεδομένων (GDPR), με την οποία ζητούσε αποζημίωση 100.000 ευρώ, υποστηρίζοντας ότι η δημοσιογράφος τον δυσφήμισε και παραβίασε παράνομα τα προσωπικά του δεδομένα, δημοσιεύοντας το πλήρες όνομα και τη θέση του κατά την αναφορά της πρωτόδικης καταδίκης. Έπειτα από δεύτερη έφεση, οι καταδίκες και των δύο στελεχών ανατράπηκαν στη συνέχεια από ανώτερο δικαστήριο τον Μάιο του 2022, όπως ανέφερε τότε και το Alterthess.
Το Διεθνές Ινστιτούτο Τύπου σημειώνει μεταξύ άλλων αναφερόμενο στην καταδικαστική απόφαση πως «το Πρωτοδικείο της Αθήνας απέρριψε τον ισχυρισμό του Λιάλιου για δυσφήμιση, αλλά τάχθηκε υπέρ του ενάγοντος όσον αφορά τον ισχυρισμό του για παραβίαση του Γενικού Κανονισμού Προσωπικών Δεδομένων, επιδικάζοντας αποζημίωση για “ηθική βλάβη”».
«Αν και η αποζημίωση ήταν σημαντικά χαμηλότερη από τα 100.000 ευρώ που είχε αρχικά ζητηθεί, πιστεύουμε ότι οι επιπτώσεις αυτής της απόφασης ξεπερνούν κατά πολύ τα χρηματικά όρια και αγγίζουν αρχές θεμελιώδεις για την ελευθερία των μέσων ενημέρωσης» σημειώνει το IPI εξηγώντας ότι «με την καταδίκη μιας δημοσιογράφου για τη δημοσιοποίηση λεπτομερειών σχετικά με μια πρωτοβάθμια ποινική καταδίκη, η ετυμηγορία του δικαστηρίου υπονομεύει τις αρχές τόσο της ανοικτής δικαιοσύνης όσο και του δικαστικού ρεπορτάζ. Η εν λόγω δίκη διεξήχθη σε ανοικτή συνεδρίαση, χωρίς περιορισμούς στην ενημέρωση, και η πρωτοβάθμια ετυμηγορία ανακοινώθηκε δημοσίως στο δικαστήριο. Η αναφορά ειδήσεων σχετικά με την καταδίκη, συμπεριλαμβανομένων των ονομάτων και των θέσεων των ατόμων, αποτελεί συνήθη δημοσιογραφική πρακτική σε όλο τον κόσμο» σημειώνει στην ανακοίνωση που συνυπογράφει με άλλες πέντε οργανώσεις για την Ελευθερία του Τύπου.
Σύμφωνα με το IPI, το σκεπτικό του δικαστηρίου ότι η δημοσιογράφος θα έπρεπε να είχε ζητήσει τη συγκατάθεση του ατόμου για τη δημοσίευση του ονόματος και της θέση του «είναι εντελώς αδικαιολόγητο».
Όπως αναφέρει η σχετική ανακοίνωση των έξι οργανώσεων «οι πολίτες που ζουν στη Χαλκιδική και τη Βόρεια Ελλάδα έχουν δικαίωμα να λαμβάνουν έγκαιρη ενημέρωση για τα άτομα που κρίνονται ένοχα σε πρώτο βαθμό, ειδικά όταν πρόκειται για ένα θέμα σοβαρού δημόσιου ενδιαφέροντος, όπως η ρύπανση των υδάτων στην περιοχή τους. Συνεπώς, το δικαίωμα των μέσων ενημέρωσης να δημοσιεύουν τέτοιες πληροφορίες υπερτερεί σαφώς της προσδοκίας ιδιωτικότητας ενός καταδικασθέντος ατόμου. Παρόλο που οι καταδικαστικές αποφάσεις των στελεχών μπορεί αργότερα να ανατράπηκαν, τον Οκτώβριο του 2020 ήταν σαφώς προς το δημόσιο συμφέρον να αναφερθεί το πρώτο στάδιο της δικαστικής διαδικασίας».
Οι διεθνείς οργανώσεις τονίζουν ότι η απόφαση αυτή δημιουργεί ένα επικίνδυνο νομικό προηγούμενο. «Εάν η απόφαση αυτή ισχύσει, θα μπορούσε να προκαλέσει ένα κύμα παρόμοιων αγωγών που θα βασίζονται στον ΓΚΠΔ για τη φίμωση της δημοσιογραφικής πληροφόρησης δημόσιου συμφέροντος και τη διατήρηση ορισμένων πληροφοριών ως μυστικών. Συνεπώς, η απόφαση αυτή κινδυνεύει να ενθαρρύνει άλλα ισχυρά άτομα ή εταιρείες να χρησιμοποιήσουν τους κανονισμούς του ΓΚΠΔ για να προσπαθήσουν να κρατήσουν ορισμένες πληροφορίες ή ονόματα εκτός δημόσιας σφαίρας. Πιστεύουμε, επομένως, ότι η απόφαση αυτή αποτελεί απειλή για την ελευθερία του Τύπου στην Ελλάδα, η οποία ήδη βρίσκεται υπό σημαντική πίεση».
Οι οργανώσεις του MFRR αποφάσισαν να παράσχουν χρηματοδότηση για την κάλυψη των νομικών εξόδων που απαιτούνται για την έφεση. Επιπλέον, εκφράζουν την ελπίδα τους ότι το δικαστήριο θα αναγνωρίσει τα ζητήματα που διακυβεύονται και τελικά θα ανατρέψει αυτή την ανησυχητική πρωτοβάθμια απόφαση. Η εξασφάλιση ενός δίκαιου αποτελέσματος θα είναι σημαντική όχι μόνο για τo Alterthess και τη Σταυρούλα Πουλημένη, αλλά και για όλους τους δημοσιογράφους που πραγματοποιούν παρόμοιο έργο στην Ελλάδα.
Δείτε ολόκληρη την ανακοίνωση που υπογράφουν οι παρακάτω οργανώσεις:
ARTICLE 19 Europe
European Centre for Press and Media Freedom (ECPMF)
European Federation of Journalists (EFJ)
Free Press Unlimited (FPU)
International Press Institute (IPI)
OBC Transeuropa (OBCT)
Για να μη ξεχνιόμαστε (πηγή JoDi graphics)
Η καλή είδηση της μέρας. Λίγες ώρες πριν, (2/2/2023 και ώρα περίπου 13:00) με απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών, απορρίφθηκε άλλη μία SLAPP αγωγή. Μία αγωγή που είχε σκοπό τη φίμωση των ελεύθερων φωνών, πολιτών και δημοσιογράφων. Πρόκειται για την αγωγή της εταιρείας αιολικών «WRE ΕΛΛΑΣ» κατά της «Εφ.Συν.» και του δημοσιογράφου της εφημερίδας Τάσου Σαραντή. Η αγωγή της «WRE ΕΛΛΑΣ» κατατέθηκε στις 23/6/2020 για ρεπορτάζ του δημοσιογράφου με τον τίτλο «Οι ανεμογεννήτριες “γεννούν” βιομηχανία διώξεων» που δημοσιεύτηκε στις 29/12/2019 και εκδικάστηκε στις 10/2/20022.
Με την αγωγή της η εταιρεία αξίωνε το ποσό των 225.000 ευρώ από την εφημερίδα και τον δημοσιογράφο, μεταξύ άλλων, για δήθεν «δημοσίευση ψευδών, συκοφαντικών και προσβλητικών για την εταιρεία ισχυρισμών» που προσβάλλουν «βάναυσα το νομικό πρόσωπο της εταιρείας και θίγοντας ευθέως την επιχειρηματική δραστηριοποίησή της»*. Η εταιρεία κατηγόρησε τον συντάκτη και την εφημερίδα μας ότι παροτρύναμε «επί της ουσίας τους πολίτες να παραβιάζουν και να μη σέβονται τις δικαστικές αποφάσεις, παρακινώντας τους σε κινητοποιήσεις παρεμπόδισης της νόμιμης λειτουργίας της […] στο πλαίσιο ενός γενικότερου ενορχηστρωμένου σχεδίου».
Επιπρόσθετα, σε μια πρωτοφανή κίνηση, η εταιρεία απέστειλε στη συνέχεια ηλεκτρονικό εξώδικο προς την ΕΣΗΕΑ επειδή το συνδικαλιστικό σωματείο των δημοσιογράφων της Αθήνας και του Πειραιά εξέδωσε ανακοίνωση συμπαράστασης (29/122021), εν όψει της εκδίκασης της αγωγής, με την οποία ζητούσε «να σταματήσει επιτέλους η βιομηχανία διώξεων κατά δημοσιογράφων και ΜΜΕ». Στο εξώδικό της η «WRE ΕΛΛΑΣ», μεταξύ άλλων, κατηγόρησε την ΕΣΗΕΑ ότι επιχειρεί να εξυπηρετήσει συμφέροντα και για άσκηση επιρροής στην ελληνική Δικαιοσύνη «διά της δημιουργίας “πολεμικού” κλίματος» (2/2/2022). Και αξίωνε να ανακαλέσει την ανακοίνωση-απόφασή της, προειδοποιώντας ότι εάν δεν το πράξει, θα ασκήσει κάθε εκ του νόμου προβλεπόμενο ένδικο μέσο εναντίον της. Η ΕΣΗΕΑ δεν υπέκυψε στις απειλές της εταιρείας.
Η γνωστοποίηση της αγωγής είχε προκαλέσει ένα μεγάλο κύμα συμπαράστασης προς την «Εφ.Συν.» και τον δημοσιογράφο Τ. Σαραντή ενάντια στην απόπειρα φίμωσης από την εταιρεία, από δημάρχους, αυτοδιοικητικές παρατάξεις, περιβαλλοντικές οργανώσεις, περιβαλλοντικά κινήματα και κινήματα πολιτών. («Κύμα συμπαράστασης για την αγωγή των 225.000 €», 5/2/2022, «Συμπαράσταση στην “Εφ.Συν.”», 15/2/2022, «Δεν θα περάσει η απόπειρα φίμωσης!», 9/2/2022). Η άσκηση της αγωγής είχε καταδικαστεί και από ευρωπαϊκούς οργανισμούς δημοσιογράφων.
Η αγωγή της εταιρείας «WRE ΕΛΛΑΣ» αποτελεί χαρακτηριστική περίπτωση αγωγής SLAPP (στρατηγικές αγωγές κατά της συμμετοχής του κοινού). Ο όρος αναφέρεται στις αβάσιμες μηνύσεις ή αγωγές που κατατίθενται από ισχυρά πρόσωπα ή εταιρείες ενάντια σε πολίτες, οργανισμούς και δημοσιογράφους που εκφράζουν κριτική σχετικά με ζήτημα δημόσιου ενδιαφέροντος. Ο στόχος είναι ο εκφοβισμός όσων ασκούν κριτική μέσω της ηθικής και οικονομικής εξουθένωσής τους. Οι αγωγές τύπου SLAPP έχουν βρεθεί πρόσφατα στο επίκεντρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία κατέθεσε πρόταση για Οδηγία που θα τις αποτρέπει, με την επισήμανση πως εντός 18 μηνών τα κράτη-μέλη οφείλουν να ενσωματώσουν τις αλλαγές στη νομοθεσία τους.
Σε πρόσφατο ψήφισμά του το Γενικό Συμβούλιο της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ενώσεων Συντακτών (ΠΟΕΣΥ) «καταδικάζει τις πρακτικές των αγωγών και απαιτεί την άμεση λήψη όλων των απαραίτητων μέτρων για τη διασφάλιση της απρόσκοπτης διεξαγωγής του δημοσιογραφικού έργου, με ειδική μέριμνα για τις επιχειρήσεις που έχουν κλείσει, αφήνοντας τους συναδέλφους δημοσιογράφους να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες τέτοιων αβάσιμων και καταχρηστικών αγωγών».
Πηγή: ΕΦΣΥΝ
*Στην Attica Voice είχαμε αντιμετωπίσει μία ίδια περίπτωση η οποία έδωσε ένα μάθημα δημοκρατίας στους διώκτες μας, δια χειρός και δια πνεύματος Εισαγγελέα
Μορφή επιδημίας έχουν πάρει οι αγωγές και οι διώξεις SLAPP, δηλαδή οι διώξεις της εξουσίας και υποχείριων της. κατά πολιτών, συλλογικοτήτων, δημοσιογράφων (αληθινών και όχι υποποδίων των "από πάνω"). Αυτές οι διώξεις αποπειρώνται να εργαλειοποιήσουν τη Δικαιοσύνη χρησιμοποιώντας άλλες φορές το αποστερημένο πνεύματος, γράμμα συγκεκριμένων νόμων και με αυθαίρετες ερμηνείες επιδιώκουν τη φίμωση και τελικά την ηθική και οικονομική εξόντωση των θυμάτων τους.
Συγκεκριμένοι λειτουργοί της Δικαιοσύνης έχουν αποδείξει πως διαθέτουν την ικανότητα να διαχωρίσουν τις περιπτώσεις SLAPP και να τις βάλουν στο αρχείο, συχνά με μία απόφαση που κάνει σαφές στους διώκτες πως η Δικαιοσύνη αρνείται να εξυπηρετήσει τις διεστραμμένες και υστερόβουλες ορέξεις των περισσότερων διωκτών. Πρόσφατα είχαμε τέτοιες αποφάσεις όπως στις περιπτώσεις του Παρατηρητηρίου Ποιότητας Περιβάλλοντος Σύρου ή της Attica Voice. Δεν αρκεί όμως η ευθυκρισία και η ικανότητα των δικαστικών λειτουργών. Χρειάζεται και σχετική νομοθεσία που να ερμηνεύει και να θεσμοθετεί τις Συνταγματικές εγγυήσεις για την ελευθερία του λόγου και της έκφρασης. Το Μέρα25 πρωτοστατεί στην διεκδίκηση σχετικής νομοθετικής ρύθμισης και πρόσφατα οργάνωσε σχετική εκδήλωση. Εδώ αναδημοσιεύουμε από το pressenza.com το δεύτερο μέρος της καταγραφής των πεπραγμένων της εκδήλωσης.
SLAPP #2: Οι αγωγές ενάντια στα κινήματα σε Σύρο, Βόλο και κατά δημοσιογράφων
Ο Τομέας Δικαιοσύνης του ΜέΡΑ25 διοργάνωσε την Τετάρτη 21 Δεκεμβρίου εκδήλωση – συζήτηση για τις SLAPP ή αλλιώς τις στρατηγικές αγωγές ενάντια στους πολίτες που ασχολούνται με τα κοινά. Στο πρώτο μέρος παρουσιάσαμε την πρόταση της Εναλλακτικής Παρέμβασης Δικηγόρων Αθήνας – Δικηγορική Ανατροπή για το νομικό πλαίσιο στο οποίο θα πρέπει να εμπίπτουν και να εξετάζονται από την ελληνική δικαιοσύνη αυτές οι στρατηγικές αγωγές. Στο δεύτερο μέρος παρουσιάζουμε μερικές περιπτώσεις SLAPP που συνέβησαν ή συμβαίνουν σήμερα στην Ελλάδα απέναντι σε κινήματα πολιτών και δημοσιογράφους.
Ο Αλέξανδρος Μπίστης, πολιτικός επιστήμονας, εκπρόσωπος του Παρατηρητηρίου Ποιότητας Περιβάλλοντος Σύρου, εξήγησε στη δική του ομιλία το ιστορικό της κινητοποίησης στη Σύρο απέναντι στις πρώτες δειγματοληψίες που πραγματοποιήθηκαν αρχές του 2020 και έδειξαν ανησυχητικά αποτελέσματα για την ποιότητα των θαλάσσιων νερών στο λιμάνι της Ερμούπολης. Οι κάτοικοι και οι τοπικοί φορείς που υποστηρίζουν το Παρατηρητήριο ζητούσαν επίμονα από τους αρμόδιους μια εμπεριστατωμένη μελέτη των υδάτινων πόρων. Αντ’ αυτού βρέθηκαν αντιμέτωποι με τρεις αγωγές, συνολικού ύψους 3 εκατομμυρίων ευρώ, τις οποίες κατέθεσε η εταιρεία που διαχειρίζεται το ναυπηγείο.
Ο Αλέξανδρος Μπίστης αναφέρεται στο μέγεθος της παραπληροφόρησης, στη σιωπή των τοπικών ΜΜΕ και στα όσα συνέβησαν κατά τη διάρκεια της δίκης, σε μια απόφαση που το Παρατηρητήριο δέχθηκε με μεγάλη ανακούφιση. Αναφέρεται όμως και στα όσα κόστισαν στους ανθρώπους του Παρατηρητηρίου αυτές οι αγωγές και κυρίως στο ότι στην προσπάθειά τους να οργανωθούν απέναντι στο δικαστήριο, δεν είχαν περαιτέρω ενέργεια να εστιάσουν στο πρόβλημα από το οποίο όλα ξεκίνησαν: τη ρύπανση στο λιμάνι της Ερμούπολης.
Δείτε όλη την ομιλία του που περιλαμβάνει και τις τελευταίες εξελίξεις στο θέμα της μελέτης των νερών του λιμανιού της Σύρου στο παρακάτω βίντεο που κατέγραψε το πρακτορείο μας (ΣτΣ pressenza), διάρκειας 15′:32″.
Το πρόβλημα της καύσης σκουπιδιών RDF στο Βόλο από την ΑΓΕΤ – Lafarge είναι γνωστό εδώ και πέντε χρόνια, ειδικά μετά τις δύο μεγαλειώδεις κινητοποιήσεις περίπου δέκα χιλιάδων κατοίκων εκάστη. Ουσιαστικά η εταιρεία επιδόθηκε στην καύση σκουπιδιών ως φτηνότερη ενεργειακή λύση για τη λειτουργία του εργοστασίου τσιμέντου. Η Φαίη Τζανετουλάκου, Δρ Ιστορικός Τέχνης, παρουσίασε στοιχεία που δείχνουν την επίδραση αυτών των καύσεων στην υγεία του πληθυσμού, αλλά και την έλλειψη δημόσιων επιστημονικών ελέγχων παρά τις κλήσεις των κατοίκων. Ενημέρωσε για τις εντατικές αφίξεις καραβιών που μεταφέρουν σκουπίδια όχι μόνο από την Ιταλία, όπως λέγεται και νομίζουμε, αλλά και από τις πόλεις Θέουτα και την Ουέλβα. Η δεύτερη μάλιστα πόλη αντιμετωπίζει κατηγορίες στα ευρωπαϊκά δικαστήρια για την κακή διαχείριση ραδιενεργών αποβλήτων.
Στο βίντεο που ακολουθεί η Φαίη Τζανετουλάκου εξηγεί τις δράσεις guerilla μελών της Περιβαλλοντικής Πρωτοβουλίας Μαγνησίας, τις δικαστικές διαμάχες με την εταιρεία και ζητά υποστήριξη για το επικείμενο δικαστήριο της SLAPP αγωγής που είναι προγραμματισμένο για τις 17 Μαρτίου 2023. Διάρκεια 11′:21″.
Η Σταυρούλα Πουλημένη και ο Μάριος Διονέλλης, καλεσμένοι στην εκδήλωση του Τομέα Δικαιοσύνης του ΜέΡΑ25, παρενέβησαν διαδικτυακά και μοιράστηκαν επίσης την εμπειρία τους ως δημοσιογράφοι που δέχθηκαν αγωγές εκφοβισμού. Και οι δύο αναφέρθηκαν στην εμβληματική αγωγή κατά του Τάσου Σαραντή από την εταιρεία WRE ΕΛΛΑΣ, ύψους 225.000 ευρώ, για το άρθρο του στην Εφημερίδα των Συντακτών με τίτλο “Τα αιολικά γεννούν βιομηχανία διώξεων”. Στο παρακάτω τετράλεπτο βίντεο, ο ίδιος ο Τάσος Σαραντής σε παλαιότερη εκδήλωση το καλοκαίρι, της πρωτοβουλίας “Μας σκάβουν το λάκκο”, εξηγεί την περίπτωση της αγωγής SLAPP που δέχθηκε.
Όπως εξήγησε η Σταυρούλα Πουλημένη τόσο η ίδια όσο και το alter thess δέχθηκαν αγωγή από την Ελληνικός Χρυσός που αξιώνει 100.000 ευρώ, για ρεπορτάζ που δημοσίευσαν τον Οκτώβριο του 2020 και αφορούσε τελεσίδικη απόφαση δικαστηρίου για δύο μέλη της εταιρείας, θέμα που σαφώς και με βάση τη διαμάχη στις Σκουριές αφορούσε το δημόσιο συμφέρον. Η αγωγή, μετά από δύο αναβολές, συζητήθηκε τον Μάιο του 2022 και βρίσκονται ακόμα σε αναμονή της απόφασης. Δημοσιογράφος και μέσον εξήγησαν ότι παρακολουθούν το θέμα των εξορύξεων χρυσού από την αρχή, έχουν αποτυπώσει όλων των ειδών τις επιπτώσεις στην περιοχή και στους ανθρώπους που ζουν και εργάζονται στην περιοχή, τη χρηματοδότηση της εταιρείας μέσα από το ταμείο ανάκαμψης και τις δικές της κινήσεις με σκοπό να φτιάξει την εικόνα της με διάφορους τρόπους και αρκετά υψηλή χρηματοδότηση.
Εξαιρετικό ενδιαφέρον φέρνει η εμπειρία της για τα προβλήματα που επιφέρουν τέτοιες στρατηγικές αγωγές και μέχρι την εκδίκασή τους αλλά και μετά: “Πέρα από το ψυχικό, ηθικό και οικονομικό βάρος που επιφέρουν για πολλούς μήνες, οι επιπτώσεις είναι πολλαπλές και δρουν εκφοβιστικά και σε άλλους, πέραν αυτού ή αυτής που έχει δεχθεί την αγωγή. Λειτουργούν παραδειγματικά σε όσες και όσους σκεφτούν να ασχοληθούν ερευνητικά με το ίδιο ή με παρόμοια θέματα. Λειτουργούν εκφοβιστικά και για τους πολίτες, που δεν έχουν το προνόμιο να μπορούν να βρουν βήμα έκφρασης, εκτός από την περίπτωση της Σύρου, της Τήνου και άλλων περιοχών, του Τάσου Σαραντή από την Εφημερίδα των Συντακτών, του Θοδωρή Χονδρόγιαννου από τους reporters united και πρόσφατα δύο γυναικών θυμάτων SLAPP από τη Λευκάδα, για την τοποθέτησή τους σχετικά με την επιχειρούμενη ιδιωτικοποίηση της παραλίας του Κάστρου. Μέσω λοιπόν των SLAPP δεν επιχειρείται να εμποδιστεί το καθήκον μας να παρέχουμε μια ανεξάρτητη από πολιτικά και οικονομικά συμφέροντα ενημέρωση. Σταδιακά περιορίζεται το δικαίωμα όλων μας να λαμβάνουμε πληροφορίες γύρω από κοινωνικά ζητήματα.”
Ολοκλήρωσε την παρέμβαση υπογραμμίζοντας την υποστήριξη και την αλληλεγγύη που δέχθηκαν και αφενός την ανάγκη και να υπάρχει ένα νομικό πλαίσιο απέναντι στις SLAPP, αφετέρου την ανάγκη να υπερνικηθεί ο φόβος που υποδαυλίζεται από τέτοιου είδους πρακτικές, μέσω του συλλογικού ενδιαφέροντος και της υποστήριξης.
Η δημοσιογράφος Σταυρούλα Πουλημένη, φωτογραφία pressenza.
Ο Μάριος Διονέλλης, δημοσιογράφος και ραδιοφωνικός παραγωγός, παρουσίασε τη δική του ιστορία, που χρονολογείται από το 2015. Τρεις μέρες πριν από το δημοψήφισμα της 5ης Ιουλίου, ο συνάδελφός του Αλέκος Ανδρικάκης και το Candia news δημοσιεύουν την πληροφορία ότι ένας πολιτικός παράγοντας της πλευράς του ΝΑΙ, απαίτησε και μπήκε σε ένα υποκατάστημα των τότε κλειστών τραπεζών και έχει αποπειραθεί ή καταφέρει ενδεχομένως να αποδεσμεύσει 1.000.000 ευρώ για τις προσωπικές του, επαγγελματικές και όχι πολιτικές, δοσοληψίες (φωτοβολταϊκά). Στο δημοσίευμα αναφέρεται ότι για να συμβεί αυτό υπήρξε παρέμβαση από “άτομο με υψηλή θέση”, φωτογραφίζοντας τον κο Στουρνάρα. Την επόμενη μέρα (Σάββατο 4 Ιουλίου) βγαίνει ο βουλευτής Ηρακλείου της ΝΔ, Λευτέρης Αυγενάκης, αισθανόμενος θιγμένος από το παραπάνω ρεπορτάζ, πάει στην εισαγγελία του Ηρακλείου, ζητά να κληθεί σε εξηγήσεις ο Αλέκος Ανδρικάκης καθώς το δημοσίευμα τορπιλίζει το κλίμα – εκδίδει και ανακοίνωση στην οποία αρνείται ότι είναι αυτός ο βουλευτής, στον οποίο το δημοσίευμα αναφέρεται. Ο δημοσιογράφος αρνείται να αποκαλύψει τις πηγές του παρά μόνο του ασκηθούν κατηγορίες.
Τη Δευτέρα 6 Ιουλίου, δημοσιεύει πλέον ο ίδιος ο Μάριος Διονέλλης στην ΕΦΣΥΝ τα όσα συνέβησαν (άρθρο Ανδρικάκη και ανακοίνωση Αυγενάκη) από καθαρά δημοσιογραφική σκοπιά και δέχεται αγωγή από τον Λευτέρη Αυγενάκη που ζητά 21.000 και τη φυλάκισή του, όπως αγωγή δέχθηκε και ο Αλέκος Ανδρικάκης. Όπως αναφέρει ο Διονέλλης, είχε τη στήριξη της ΠΟΕΣΥ και τελικά έφτασε σε συμβιβασμό με τον βουλευτή. Ο Αλέκος Ανδρικάκης όμως και αφού πέρασαν 7 ολόκληρα χρόνια, καταδικάστηκε σε 10 μήνες φυλάκιση, όχι για το εν λόγω δημοσίευμα αλλά επειδή στα σχόλια κάτω από το άρθρο υπήρξε μια ένοχη κατά το δικαστήριο στιχομυθία. Έτσι τα σχόλια, ακόμα πιθανά και τα λάικ κάτω από αναρτήσεις στα ΜΚΔ από έναν δημοσιογράφο αποτελούν δυνητικά αντικείμενο νομικής διερεύνησης.
Ο Μάριος Διονέλλης συνέδεσε τις SLAPP και με τις ευθείες απειλές του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, Ισίδωρου Ντογιάκου, απέναντι στους δημοσιογράφους, που εκτοξεύθηκαν πριν μερικές ημέρες.
Ο δημοσιογράφος και ραδιοφωνικός παραγωγός Μάριος Διονέλλης, φωτογραφία pressenza
Μια εικόνα, χίλες λέξεις (αρχαία κινέζικη παροιμία)
Όλα ξεκίνησαν από μια ιδέα που είχαμε, όταν ένα μεσημέρι του Μαρτίου, πριν από ένα ενάμιση χρόνο, είδαμε τη μάντρα του γηπέδου της Ραφήνας στολισμένη με απερίγραπτης αισθητικής φιγούρες που, σύμφωνα με την άποψη του δήμαρχου, θα τιμούσαν την επέτειο της Ελληνικής Επανάστασης. Ήταν τέτοια η κωμική εντύπωση που προκαλούσαν αυτές οι κακοσχηματισμένες μορφές, ώστε μας έφεραν συνειρμικά στο νου τον μπερντέ του Καραγκιόζη.
Αυτή η συνειρμική ταύτιση ήταν που μας έδωσε την ιδέα να φτιάξουμε ένα βίντεο με αντιστοίχιση των σύγχρονων «ηρώων» της ντόπιας και της ευρύτερης πολιτικής σκηνής με ήρωες του Θεάτρου Σκιών.
Το βίντεο κυκλοφόρησε στις 25 Μαρτίου του 2021, ως ελάχιστη συνδρομή της Attica Voice στον εορτασμό των διακοσίων χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση, στο ίδιο πνεύμα των εορτασμών που διοργάνωνε η Γιάννα Αγγελοπούλου-Δασκαλάκη ανά την Ελλάδα, φορώντας τσαρούχια και ταγιέρ με τσάντα-φουστανέλα
Από τότε που κυκλοφόρησε το βίντεο δεν έχουν αλλάξει πολλά για τους πρωταγωνιστές του. Μόνο η Βεζυροπούλα έχασε τη θέση της δίπλα στον πασά και από τότε τη συναντούμε στις lifestyle στήλες να αναζητά τον έρωτα στις ξαπλώστρες της Μυκόνου. Και ο Κολλητήρης μεγάλωσε και αποφάσισε να γίνει Καραγκιόζης στη θέση του Καραγκιόζη
Και προς μεγάλη μας έκπληξη, ενώ περιμέναμε το βίντεο να συναντήσει τις αντιδράσεις των βασικών ηρώων, αντιμετώπισε την οργή των κομπάρσων. Αυτών που κατέλαβαν μόνο ένα καρέ του επίμαχου βίντεο. Αυτών που λειτούργησαν τελικά ως αυτόκλητοι (;) υπερασπιστές των πολυχρονεμένων αγάδων αυτού του τόπου, ως άλλοι Χατζηαβάτηδες. Μιλάμε φυσικά για τα δύο επικρατούντα , συστημικά, κερδοσκοπικού χαρακτήρα , διαδικτυακά μέσα ενημέρωσης της περιοχής: το i-rafina και το rpn
Ήδη, από την πρώτη κιόλας ημέρα κυκλοφορίας του βίντεο, η μία εκ των μηνυτών φρόντισε να δείξει τις προθέσεις της στα social media
Και, τελικά, όπως μάθαμε τον περασμένο Οκτώβριο, τα μέσα αυτά κατέθεσαν μήνυση εναντίων των συντακτών και διαχειριστών της Attica Voice, λίγες ημέρες μετά την κυκλοφορία του συγκεκριμένου βίντεο, με την κατηγορία της συκοφαντικής δυσφήμησης κατ΄ εξακολούθηση, παραθέτοντας στη μηνυτήρια αναφορά τους και παλαιότερα, κυρίως σατιρικά, κείμενα της ιστοσελίδας μας. Ανακοίνωσαν, μάλιστα, από κοινού και σε πανηγυρικό τόνο, την κατάθεση της μήνυσης βγάζοντας φωτογραφία έξω από τα δικαστήρια
Σε άρθρο δε, που ανέβασαν από κοινού στις ιστοσελίδες τους , με τίτλο "Φτάνει πια! όλα έχουν ένα όριο!" εξηγούν τους λόγους που τους οδήγησαν σε αυτή την κίνηση. Παραθέτουμε το άρθρο, όπως αυτό δημοσιεύτηκε στο i-rafina. Ελπίζουμε πως θα καταφέρετε να ξεχωρίσετε το άρθρο από τις διαφημίσεις. Εμείς σας βοηθάμε θολώνοντας τα διαφημιστικά πλαίσια
Χαρακτηριστικό της σπουδής τους όμως να υπερασπιστούν τους αγάδες ως άλλοι Χατζηαβάτηδες, είναι πως η πρώτη αναφορά στην πολυσέλιδη μήνυσή τους αφορά στην προσβολή που κατ’ αυτούς δέχτηκαν οι άρχοντες του τόπου
Γράφουν σχετικά στη μηνυτήρια αναφορά (τηρείται την ορθογραφία του κειμένου που κατατέθηκε στη μηνυτήρια αναφορά):
“ Στο εν λόγω βίντεο παρουσιάζονται τοπικοί παράγοντες της κεντρικής και δημοτικής πολιτικής σκηνής της Ραφήνας, μεταξύ αυτών και νυν βουλευτής και Υπουργός της Κυβερνήσεως, ως θίασος του Καραγκιόζη, με αντιστοίχηση καθενός με χαρακτήρα του θεάτρου σκιών! Το συγκεκριμένο βίντεο κάθε άλλο παρά σατυρικό μπορεί να χαρακτηρισθεί, αφού γίνονται χαρακτηρισμοί εξόχως προσβλητικοί και ειρωνικοί για τους ανωτέρω παράγοντες ”
Οι αναφερθέντες ως παράγοντες δεν αντέδρασαν. Αντί αυτών, ανέλαβαν δράση στη θέση τους το rpn και το i-rafina ως αυτόκλητοι (;) εκπρόσωποι τους. Ας σημειώσουμε εδώ ότι διατηρούμε ακέραιη την ορθογραφία (ή ανορθογραφία) των συντακτών της μήνυσης και στεκόμαστε ιδιαίτερα στη χρήση της λέξης «σατυρικό» με ύψιλον , αντί του ορθού «σατιρικό» με γιώτα, κάτι που υποδηλώνει όχι απλά άγνοια της ορθογραφίας της λέξης, αλλά άγνοια του νοήματος και της διαφοράς μεταξύ των δύο εννοιών, κάτι που με τη σειρά του αποδεικνύει και την προχειρότητα με την οποία συντάχθηκε η μήνυση.
Σχετικά με το μοναδικό καρέ του βίντεο, στο οποίο γίνεται αναφορά στα i-rafina και rpn, η περιγραφή των μηνυτών μας, θυμίζει σκηνικό από προαύλιο δημοτικού σχολείου (στην καλύτερη περίπτωση) όπου μαθητές που τους πειράζει μία παρέα άλλων μαθητών, προστρέχουν στον δάσκαλο και του ζητάνε να μαλώσει τα πειραχτήρια της αυλής. Γράφουν λοιπόν οι επαγγελματίες της πληροφόρησης (τηρείται η ορθογραφία του κειμένου της μήνυσης):
«Σε σημείο του συγκεκριμένου βίντεο, το οποίο και έχουμε αποτυπώσει σε έγχαρτη μορφή και επισυνάπτεται στην παρούσα, παρουσιάζεται, μεταξύ άλλων, η τοπική δημοσιογραφία του δήμου Ραφήνας, όπου μεταξύ άλλων, γίνεται αναφορά και στις ιστοσελίδες που διαχειριζόμαστε οι εκαλούντες, ήτοι το iRafina.gr και το RPN.gr. Στην εικόνα αποτυπώνονται τα λογότυπα των διαδικτυακών μας τόπων, υπάρχει φωτογραφία του βραβείου Πούλιτζερ, φωτογραφία του Γιόζεφ Γκέμπελς, του διαβόητου υπουργού Προπαγάνδας και Πληροφοριών της χιτλερικής Γερμανίας που αφιέρωσε τη ζωή του στην επίτευξη των στόχων της ναζιστικής θηριωδίας και έναν γάτο, σε χαλαρή στάση, με διάπλατα ανοιχτό στόμα τη στιγμή που είναι έτοιμη να καταβροχθίσει κυριολεκτικά ένα κομμάτι πίτσα, δηλώνοντας ξεκάθαρα ότι η δράση και συμπεριφορά μας μέσω του ειδησεογραφικού μας μέσου είναι όμοια με εκείνη του Γκαίμπελς, και ότι προάγουμε τον γκαιμπελισμό που κάνει πράξη το "λέγε, λέγε, όλο και κάτι μένει" και την άποψη ότι από τα πολλά ψεύδη κάποια γίνονται πιστευτά και, μέσα στη σύγχυση, προκαλούν αποπροσανατολισμό, αλλά και πανικό στις μάζες, που δεν μπορούν να διακρίνουν ποιο είναι αληθινό και ποιο ψευδές απ' όσα λέγονται». Ότι κάνουμε χρήση προπαγανδιστικών μεθόδων που είναι ιδιαίτερα προσφιλείς στις δικτατορίες και, ως τέτοια, θεωρείται η συστηματική προσπάθεια επηρεασμού της κοινής γνώμης, ενώ καθοριστικό στοιχείο της είναι η χειραγώγηση ειδήσεων. Με λίγα λόγια, ότι προβαίνουμε μέσω των ιστοσελίδων μας σε άθλια παραπληροφόρηση και συκοφαντική προπαγάνδα»
Αφού πληροφορούν τις δικαστικές αρχές πως εξέλαβαν την απεικόνιση του βραβείου Πούλιτζερ ως ειρωνεία και πως αντιλήφθηκαν ότι η απεικόνιση του Γκαίμπελς υπονοεί πως λειτουργούν ως προπαγανδιστικά μέσα , έρχονται και στον … γάτο (το πως εξακρίβωσαν το φύλο του αιλουροειδούς παραμένει μυστήριο)
«η δε τρίτη απεικόνιση, αυτή του γάτου, συνιστά ευθεία αναφορά σε χρηματισμό και την - κατά το λαϊκόν έκφραση ότι "τα τρώμε" από την εκάστοτε και παντός είδους εξουσία, ισχυρισμός επίσης συκοφαντικός, υβριστικός, μειωτικός της τιμής και υπολήψεως μας, τόσον της επαγγελματικής όσον και της προσωπικής, ημών και των συνεργατών μας.»
Λαϊκή έκφραση «τα τρώμε» δεν γνωρίζουμε. Μία λαϊκή έκφραση που θα μπορούσε να περιγράψει αυτό που αποδίδουν οι μηνυτές Κελέκης-Τράση, ως νόημα που πιστεύουν πως εξάγεται από τον …γάτο, είναι η έκφραση «Τα παίρνουμε» ή «Τα πιανουμε». Αλλά όποια έκφραση και αν ήθελαν να φανταστούν πως υπονοείται από «τον γάτο», ανήκει στην δική τους φαντασία, αφού εμείς ποτέ δεν είπαμε ούτε εννοήσαμε με κανέναν τρόπο, πως «Τα τρώνε», «Τα παίρνουν» ή «Τα πιάνουν». Δυστυχώς γι’ αυτούς, ο Εισαγγελέας διαθέτει την αίσθηση του χιούμορ, την οποία δεν διαθέτουν οι εγκαλούντες και έτσι απέρριψε τις αιτιάσεις τους.
Οι μηνυτές, όμως, ως άλλοι επιθεωρητές Κλουζώ, δεν έμειναν στο συγκεκριμένο βίντεο, αλλά ανέτρεξαν και σε παλαιότερα άρθρα της Attica Voice. Διαβάζουμε σχετικά και με δυσκολία συγκρατούμε τα γέλια μας :
«Με αφορμή το ως άνω δημοσίευμα, ανατρέξαμε στην ιστοσελίδα των εγκαλουμένων, όπου διαπιστώσαμε ότι, κατά καιρούς, γεγονός του οποίου λάβαμε γνώση αμέσως μόνον μετά τη δημοσίευση του περιγραφόμενου ανωτέρω δημοσιεύματος και εξαιτίας αυτής, προέβαιναν - και μάλιστα συνεχίζουν να προβαίνουν - σε αναρτήσεις και δημοσιεύσεις κειμένων και σχολίων προσβλητικών, τα οποία περιέχουν γεγονότα δυσφημιστικά, δηλαδή γεγονότα που μπορούν να βλάψουν την τιμή και την υπόληψη τόσο ημών των εγκαλούντων, ως προσωπικοτήτων, όσο και των ιστοσελίδων μας (οι οποίες συνιστούν την προσωπική μας επιχείρηση με διακριτό τίτλο, εμπορικό σήμα και μεγάλο αριθμό αναγνωστών και διαφημιζομένων σε αυτές) και των ιδιοτήτων μας ως επαγγελματιών δημοσιογράφων. Τα γεγονότα αυτά είναι υποτιμητικά, και απαξιώνουν την ηθική, κοινωνική και επαγγελματική μας υπόσταση, ιδίως δε, ψευδή γεγονότα, συντρεχούσης και της γνώσης του ψεύδους από τους διαδίδοντες αυτά, ήτοι εν προκειμένω από τους εγκαλούμενους, αλλά και της γνώσης ότι τα γεγονότα που ισχυρίζονται και διαδίδουν μέσω των δημοσιεύσεών τους είναι ικανά και πρόσφοpα να βλάψουν την τιμή και την υπόληψή μας, γεγονός το οποίο επιθυμούν και στο οποίο αποσκοπούν οι εγκαλούμενοι προβαίνοντας επανειλλημένα και συστηματικά σε αυτήν την πράξη! Είναι εξάλλου αυτονόητο ότι οι εγκαλούμενοι πρακτικά συνιστούν επαγγελματικούς μας "ανταγωνιστές" δεδομένου ότι δραστηριοποιούμαστε τοπικά και εξ αντικειμένου στον ίδιο χώρο»
Πριν περάσουμε στα άρθρα που, σύμφωνα με τους μηνυτές βλάπτουν την τιμή και την υπόληψή τους, ας σταθούμε στην τελευταία πρόταση της παραγράφου, όπου οι μηνυτές θεωρούν – και μάλιστα αυτονόητα όπως υπογραμμίζουν - ως επαγγελματικό ανταγωνιστή την Attica Voice, ένα site με δηλωμένο μη κερδοσκοπικό χαρακτήρα, χωρίς χρηματοδότες και χωρίς διαφημίσεις. Κάτι όμως που είναι σε πλήρη γνώση τουλάχιστον της μίας εκ των δύο μηνυτών, η οποία σε μία από τις πολλές δημόσιες αντιπαραθέσεις (beefs κατά τη σύγχρονη ορολογία) που συνηθίζει να έχει στα social media, το αναγνωρίζει. Όπως φαίνεται, σε σχόλιο πάνω σε άρθρο του τοπικού μέσου «kirkinews” που μιλάει για δικαίωση της Attica Voice από τη δίωξη που της άσκησαν «συνάδελφα» μέσα, διαψεύδει τον ίδιο τον μηνυτή εαυτό της και αρνείται πως αποτελούμε συνάδελφο, άρα και ανταγωνιστικό μέσο
Η συνέχεια της κωμωδίας στο Μέρος Γ’
Kι αυτή η Αττική η γη, η πάνσοφη κι ωραία το καύχημα, το κόσμημα, τ΄ άνθος όλου του κόσμου
μέλλει κι αυτή να ερημωθεί κι η στάθμη της να πέσει από τ' άγρια κύματα κι από τη συμφορά
(Νοστράδαμου Προφητείες αποδ. Alan Wistful μτφ Π. Νικολαϊδης V.31)
atticavoice@gmail.com
