Στις 30 Μαρτίου του 1952 εκτελείται ο Νίκος Μπελογιάννης μαζί με άλλους τρεις συναγωνιστές του. Η εκτέλεση έγινε ημέρα Κυριακή, ημέρα που ούτε οι Γερμανοί κατακτητές δεν εκτελούσαν. Το έκαναν, όμως, οι Έλληνες.

Η φετινή επέτειος της εκτέλεσης του Μπελογιάννη συμπίπτει με την ανακάλυψη ομαδικών τάφων 33 εκτελεσμένων κομμουνιστών στις Συκιές της Θεσσαλονίκης. Ένα μέρος μόνο από τους περίπου 400 κομμουνιστές που εκτελέστηκαν στην πόλη της Θεσσαλονίκης από το ελληνικό κράτος. Αξίζει να αναφέρουμε πως κανένα από αυτά τα 400 θύματα, που εκτελέστηκαν την περίοδο 1946-1955, δεν αποδόθηκε στην οικογένειά του, καθώς οι εκτελεσμένοι θάβονταν σε ομαδικούς τάφους, χωρίς οι οικογένειές τους να γνωρίζουν καν την τοποθεσία ταφής τους

Την ιστορία της εκτέλεσης του Νίκου Μπελογιάννη μπορείτε να την δείτε στο αφιέρωμα της Attica Voice . Σήμερα, με αφορμή την επέτειο της δολοφονίας του, αναδημοσιεύουμε από το Κουτί της Πανδώρας μία αφήγηση του σκηνοθέτη Φώτου Λαμπρινού για τον προσωπικό του φίλο Θανάση Ροδόπουλο, ο οποίος αν και συμμετείχε στο εκτελεστικό απόσπασμα του Νίκου Μπελογιάννη αρνήθηκε να συμμετάσχει στην εκτέλεση του «ανθρώπου με το γαρίφαλο».

Γείτονας των νεανικών μου χρόνων σε μια γειτονιά της Αθήνας και φίλος μιας ζωής, ο Θανάσης Ροδόπουλος υπηρετούσε τη στρατιωτική του θητεία την εποχή που βρισκόταν σε εξέλιξη η υπόθεση Μπελογιάννη. Η δίκη, η καταδίκη, η εκτέλεση. Υπηρετούσε σε ένα στρατόπεδο πεζικού στην Αγία Παρασκευή Βορειοανατολικά της Αθήνας.

Μια νύχτα, γύρω στις 3.00, ο λοχαγός ξύπνησε καμιά 20αριά στρατιώτες, τους είπε να ντυθούν με πλήρη εξάρτηση και να πάρουν τα τουφέκια τους. Ανάμεσά τους και ο Θανάσης. Τους έβαλε σε ένα φορτηγό και έφυγαν από το στρατόπεδο διανύοντας μια σχετικά σύντομη διαδρομή. Εφτασαν σε ένα σημείο όπου ο Θανάσης κοιτάζοντας από το φορτηγό, είδε ότι ήταν ένα ελεύθερο πεδίο, αλλά στο βάθος φαινόταν η μάντρα από το μεγάλο νοσοκομείο της Αθήνας που λέγεται «Σωτηρία» και κατάλαβε αμέσως περί τίνος πρόκειται. Οπότε βγαίνοντας οι στρατιώτες όλοι και ο λοχαγός, ο Θανάσης έμεινε μέσα στο αυτοκίνητο.

Ύστερα από λίγα λεπτά ο λοχαγός κατευθύνθηκε προς το φορτηγό, εμφανίστηκε στο άνοιγμα του καμιονιού και του είπε: «Έλα έξω. Τι κάθεσαι εκεί;». Και ο Θανάσης ήρεμα του απάντησε: «Δεν θα βγω, κύριε λοχαγέ». «Τι είπες;» του λέει. «Δεν θα βγω από το καμιόνι, κύριε λοχαγέ». Πηδάει πάνω στο φορτηγό ο λοχαγός, τραβάει το περίστροφο από τη θήκη του, το τείνει στο πρόσωπο του Θανάση και του λέει: «Ροδόπουλε, ξέρεις τι μπορώ να σου κάνω σύμφωνα με τον στρατιωτικό νόμο αυτήν τη στιγμή;». «Το γνωρίζω, κύριε λοχαγέ, κάντε ό,τι νομίζετε, εγώ από το καμιόνι δεν βγαίνω». Επειτα από λίγο, κάποια δευτερόλεπτα δηλαδή, ο λοχαγός ξανάβαλε το περίστροφο στη θήκη, πήδηξε από το καμιόνι και απομακρύνθηκε. Γύρισαν στο στρατόπεδο, κάποια στιγμή.

Αυτή την ιστορία μου την αφηγήθηκε ο Θανάσης δυο τρεις μέρες μετά την εκτέλεση του Νίκου Μπελογιάννη. Πρόσθεσε όμως ότι αυτό που δεν μπορούσε να αντέξει και αποφάσισε να παραμείνει στο καμιόνι δεν ήταν η εκτέλεση, αλλά το βλέμμα. Φοβόταν να δει τον Μπελογιάννη και φοβόταν μήπως τον δει ο Μπελογιάννης. Γιατί; Επειδή όταν ήταν μικρός, στο σπίτι του στο χωριό στα Βραχναίικα, έξω από την Πάτρα, η οικογένειά του –κομμουνιστική οικογένεια– έκρυβε τον Μπελογιάννη, που τότε ήταν παράνομος καθοδηγητής της περιοχής. Και τον θυμότανε πολύ καλά ο Θανάσης, γιατί πιτσιρικάς ο ίδιος τότε, ο Μπελογιάννης έπαιζε μαζί του, μιλούσε, κουβέντιαζε, τον κοίταζε… και αυτό το βλέμμα ήταν που σταμάτησε τον Θανάση και δεν πήρε μέρος στην εκτέλεση.

 Όταν επέστρεψαν στο στρατόπεδο, ο Θανάσης περίμενε τις συνέπειες. Να τον καλέσει ο διοικητής, να γίνει ανάκριση, να τον παραπέμψουν στο στρατοδικείο… και είδε ότι κανείς δεν τον ενόχλησε, κανείς δεν του είπε τίποτε και υποψιάστηκε ότι ο λοχαγός το αποσιώπησε, χωρίς να πει σε κανένα τίποτε κι έτσι δεν είχε καμία συνέπεια. Καμία ανάκριση, καμιά κλήση για απολογία κ.ο.κ. Οπότε συνέχισε τη θητεία του κανονικά, μέχρι που απολύθηκε. Ύστερα από περίπου δύο εβδομάδες ο ραδιοφωνικός σταθμός στα βραχέα του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας, που εξέπεμπε από το Βουκουρέστι, μιλώντας για την εκτέλεση του Μπελογιάννη ανέφερε ότι υπήρχαν και στρατιώτες που αρνήθηκαν να λάβουν μέρος στην εκτέλεση.

Ο Βασίλης Ροδόπουλος, αδελφός του Θανάση, γράφει στο βιβλίο του με τίτλο «Ενός λεπτού σιγή» τη δική του εκδοχή της ιστορίας [πηγή tvxs.gr]:

«Περασμένα μεσάνυχτα θα ήταν δύο η ώρα όταν ξύπνησαν ολόκληρο το λόχο που είχε επιλεγεί για την εκτέλεση. Η λέξη αυτή δεν είχε εκείνη την ώρα ακουστεί. Ο λόχος ξυπνούσε για ειδική αποστολή. Οι φαντάροι φυσικά δεν μπορούσαν να μαντέψουν για ποια ειδική αποστολή τους προόριζαν πρωί Κυριακής. Όταν φθάσαν στο Γουδί, ο επικεφαλής του λόχου τους ανάγγειλε πως η ειδική αποστολή ήταν η εκτέλεση του Νίκου Μπελογιάννη και των συνεργατών του. Εκείνη τη νεκρική σιωπή που ακολούθησε την διέκοψε μια φωνή ενός φαντάρου. "Εγώ δεν πρόκειται να πυροβολήσω εναντίον του αδερφού μου κύριε λοχαγέ". Ο στρατιώτης αφού εξήγησε ποιος ήταν ο αδελφός του από τους μελλοθάνατους (μετά την ερώτηση του λοχαγού) υποχώρησε πίσω στην γραμμή του. Ο λοχαγός ούρλιαζε και απειλούσε πως θα τον στείλει στο απόσπασμα.

Ο στρατιώτης αυτός, ο Θανάσης Ροδόπουλος πέθανε στις 23 Νοέμβρη του 1979. Αυτός ήταν ο αδελφός μου»