Με αφορμή την 8η Μαρτίου, παγκόσμια ημέρα της γυναίκας, ο αρχαιολόγος Κώστας Πασχαλίδης ένιωσε την ανάγκη να μοιραστεί μια συγκλονιστική εμπειρία από την εποχή που ως φοιτητής συμμετείχε σε μια αρχαιολογική ανασκαφή στην Ιθάκη.

Μια εμπειρία που αποδεικνύει για μια ακόμη φορά πως η εικόνα που έχουμε για μια όμορφη και αγνή παλιότερη κοινωνία είναι βαθύτατα και στρεβλά εξιδανικευμένη.

Μα είναι τώρα καλύτερη η κοινωνία; Δεν είμαστε σίγουροι. Το μόνο που μπορούμε να πούμε είναι ότι είναι διαφορετική και πως οι μορφές βίας έχουν αλλάξει. Ίσως αυτό είναι το γραφτό του ανθρώπου, να παραμένει άγριος

Μεσημέρι Αυγούστου, 1995. Πέντε φοιτητές στην όμορφη Ιθάκη, ανοίγουμε προσεκτικά μέσα στην ησυχία μια μικρή ανασκαφική τάφρο στα θεμέλια του ελληνιστικού πύργου του Αγίου Αθανασίου.

Λίγο πιο κάτω από το έδαφος, σε δυο παλάμες βάθος δηλαδή, εντοπίζουμε και φέρνουμε στο φως μια ανθρώπινη ταφή. Έναν σκελετό κάτασπρο και καθαρό, που δεν ήταν αρχαίος.

Δυο ώρες μετά κι ενώ η είδηση είχε κάνει το γύρο του νησιού, έφτασε ανήσυχη μια ηλικιωμένη γυναίκα από το διπλανό χωριό. Δυο τρία πλαστικά κουμπιά ανάμεσα στα κόκκαλα ήταν αρκετά για ν' αναγνωρίσει το φόρεμα της αδελφής της, που την άρπαξε μια νύχτα του 1950 ο πατέρας τους και δεν την είδανε ποτέ ξανά.

Ήταν όπως μας είπαν ένα "έγκλημα τιμής", μια παιδοκτονία που θάφτηκε στη σιωπή και δεν εξιχνιάστηκε ποτέ πραγματικά.

Απόγευμα Αυγούστου του 1995, πριν το ηλιοβασίλεμα. Μια ηλικιωμένη γυναίκα φεύγει δακρυσμένη από το σκάμμα στο χωριό, με μια αγκαλιά από κόκκαλα.

Και πέντε φοιτητές μαθαίνουν μέσα στα επόμενα χρόνια πως δεν υπάρχει "έγκλημα τιμής", αλλά γυναικοκτονία και πως η 8η Μαρτίου δεν είναι Ημέρα Γιορτής της Γυναίκας, αλλά επέτειος ντροπής για όλα τα πλαστικά κουμπιά, για την σιωπή, για τις γυναίκες και τα κορίτσια που γίνανε λευκά κόκκαλα σε δακρυσμένη αγκαλιά.

Χρόνια και χρόνια μετά, οι φοιτητές του 1995, θα βγουν στους δρόμους για τις γυναίκες και τους άνδρες και τους φοιτητές που χάθηκαν και γίναν κόκκαλα και δάκρυα στην αγκαλιά και υλικό γενετικό, από ένα ΕΓΚΛΗΜΑ που είπαν "λάθος"

Μέρες οργής και λύπης και οξυγόνου.

Καλησπέρα σας.