Λίγοι μόλις μήνες έχουν περάσει από το πρώτο κύμα της πανδημίας και η «υποδειγματική» Ελλάδα της άνοιξης, σε ό,τι είχε να κάνει με τη διαχείριση της πανδημίας, μετατράπηκε πολύ γρήγορα σε παράδειγμα προς αποφυγήν. Μόνο ο τρελός του χωριού πανηγυρίζει πια, την ίδια στιγμή που ο Μωϋσής κάνει ποδήλατο ανέμελος και η υπέρκομψη σύζυγος κάνει διακοπές διαρκείας

Με βάση τα στοιχεία του Δεκεμβρίου, η Ελλάδα βρίσκεται στην 50η θέση από τα 53 κράτη που περιλαμβάνει η μελέτη του Bloomberg. H έκθεση αυτή ανανεώνεται κάθε μήνα και βαθμολογεί την πιο αποτελεσματική αντιμετώπιση του ιού με τον μικρότερο δυνατό αντίκτυπο για την οικονομία και την κοινωνία. Ο δείκτης Covid Resilience, όπως έχει ονομαστεί, κατατάσσει χώρες με ΑΕΠ πάνω από 200 δισ. δολάρια με βάση 10 παράγοντες που χωρίζονται σε δύο κατηγορίες:

Η πρώτη κατηγορία αφορά στην κατάσταση της επιδημίας αφού λαμβάνονται υπόψη τα κρούσματα ανά μήνα, η θνησιμότητα, οι συνολικοί θάνατοι ανά ένα εκατομμύριο πολίτες, τα ποσοστά των θετικών τεστ και η πρόσβαση στα εμβόλια. 

Η δεύτερη κατηγορία αφορά στην ποιότητα ζωής αφού λαμβάνονται υπόψη η αυστηρότητα του lockdown, η ελεύθερη κυκλοφορία των πολιτών, η πρόβλεψη για το μέλλον της οικονομίας, η ανταπόκριση του συστήματος υγείας και πόσο άλλαξε η ζωή των πολιτών. 

Οι χώρες που εξετάζονται είναι 53, ανάμεσα σε αυτές και η χώρα μας. Τον προηγούμενο μήνα η χώρα μας βρισκόταν στην 31η θέση από τις 53, ενώ αυτό το μήνα έπεσε στην 50η θέση, τέταρτη από το τέλος. Στην πρώτη πεντάδα βρίσκονται η Νέα Ζηλανδία, η Ταϊβάν, η Αυστραλία και η Σιγκαπούρη. Αντίθετα, στην τελευταία πεντάδα βρίσκονται η Ιταλία, η Ελλάδα, το Περού, η Αργεντινή και το Μεξικό.

Ειδικότερα, η Ελλάδα καταγράφει δύο πολύ αρνητικές πρωτιές. Από τις 53 χώρες, η Ελλάδα έχει το μεγαλύτερο ποσοστό θνησιμότητας (6,3%) και το χειρότερο lockdown με την μικρότερη κινητικότητα των πολιτών. Μια άλλη πολύ αρνητική επίδοση καταγράφει η χώρα μας στην πρόβλεψη για το μέλλον της οικονομίας, κατατασσόμενη στην 44η θέση.

Δυστυχώς, αποδεικνύεται για μια ακόμη φορά πως το ψέμα έχει κοντά ποδάρια. Όσο και να ταΐζει η κυβέρνηση τα ΜΜΕ για να παίζουν αυτά που θέλει, η αλήθεια κάποια στιγμή θα αποτυπωθεί. Μπορεί η κυβέρνηση αυτή τη στιγμή να προσπαθεί να κερδίσει χρόνο κρύβοντας την αλήθεια, αλλά αυτό θα είχε νόημα αν υπήρχε κάποιο σχέδιο που θα μπορούσε να ανατρέψει τα μέχρι τώρα δεδομένα. Αυτή τη στιγμή σχέδιο δεν υπάρχει, όπως δεν υπήρξε και στο πρώτο κύμα της πανδημίας. Το μόνο που κάνει η κυβέρνηση είναι να περιμένει την άφιξη του εμβολίου. Μέχρι να έρθει όμως, τι θα γίνει; Μέχρι να αρχίσει να αποδίδει, τι θα γίνει;

Η χώρα μας είχε την τύχη ώστε το πρώτο κύμα της πανδημίας να την χτυπήσει στις αρχές της άνοιξης, σε μια περίοδο που η οικονομία της δεν είναι ιδιαίτερα ανοιχτή στον υπόλοιπο κόσμο. Έτσι, μπόρεσε να αποφύγει τα πολλά κρούσματα. Αντί, όμως, η κυβέρνηση να εκμεταλλευτεί αυτή την πίστωση χρόνου που της έδωσε το ξώφαλτσο χτύπημα που δέχτηκε και να γίνει σοφότερη, αυτή έπραξε σαν να μην έχει αντιληφθεί ούτε το τι έγινε σε άλλες χώρες, ούτε το τι πρόκειται να συμβεί στη δική μας.

Το καλοκαίρι, η οικονομία της χώρας άνοιξε στον τουρισμό χωρίς κανένα σχεδιασμό. Σαν να μην έφτανε αυτό,  η κυβέρνηση δεν έκανε καμία προσπάθεια ενίσχυσης του δημόσιου συστήματος υγείας και εκπόνησης ενός σχεδίου διαχείρισης μιας πιθανής περχόμενης κρίσης. Αυτή τη στιγμή βαδίζει με τη λογική του βλέποντας και κάνοντας. Συνεχώς φάσκει και αντιφάσκει. Συνεχώς εκμεταλλεύεται την περίσταση κατά το δοκούν, προκαλώντας μεγάλη αμφιβολία στους πολίτες τόσο για την ικανότητά της όσο και για την ειλικρίνειά της, κάνοντάς τους να χάσουν την εμπιστοσύνη τους προς αυτήν.

Όταν, όμως χάνεται η εμπιστοσύνη των πολιτών, χάνεται τελικά και το παιχνίδι. Γιατί, η διαχείριση μιας επιδημίας δεν είναι μόνο θέμα ιατρικής, αλλά και κοινωνικό ζήτημα. Ο δρ Φρεντί Βινέ (Freddy Vinet) είναι καθηγητής Γεωγραφίας στο Πανεπιστήμιο Paul-Valery Montpellier 3 στη Γαλλία, εξειδικευμένος στη διδασκαλία και στην έρευνα των επιπτώσεων των φυσικών καταστροφών καθώς και στην πρόληψη αυτών. 

Σε συνέντευξή του στην Εφημερίδα των Συντακτών σημειώνει πολύ χαρακτηριστικά «Πρέπει να σημειωθεί πρόοδος όσον αφορά την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης μεταξύ επιστημόνων, κυβερνήσεων/θεσμικών παραγόντων και πολιτών.

Είναι σαφές ότι οι χώρες που βρίσκονται σε εσωτερική σύγκρουση - όπου η κοινωνία είναι διχασμένη, π.χ. ΗΠΑ, Ηνωμένο Βασίλειο, Γαλλία, Βραζιλία και άλλες - αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην αντιμετώπιση της πανδημίας, σε αντίθεση με τις χώρες όπου υπάρχει κοινωνική συνοχή, Αυστραλία ή Νέα Ζηλανδία, ή ακόμα και στην Κίνα κι ας είναι μια χώρα που ναι μεν δεν υπάρχει ελευθερία, αλλά υπάρχει κοινωνική συνοχή.

Όταν ο πολίτης εμπιστεύεται την κυβέρνησή του και αυτή δεν του λέει ψέματα και δεν παίζει μικροπολιτικά παιχνίδια με αφορμή την πανδημία, τότε ναι, υπάρχουν πολύ λιγότερες δυσκολίες στο να εφαρμοστούν τα μέτρα πρόληψης και προστασίας»