Σε μια ανάρτηση στο fb, η φίλη Effie Banou είχε την ιδέα να συγκεντρώσει πολλές, διαφορετικού ύφους, τοποθετήσεις που όμως όλες καταλήγουν στο ίδιο συμπέρασμα: πως το τουριστικό μοντέλο που έχει προκριθεί για τη χώρα μας και που προχωρεί ακάθεκτο χωρίς μέτρο και χωρίς όρια, θα αποκλείσει με μαθηματική ακρίβεια τη συντριπτική πλειονότητα των Ελλήνων, οι οποίοι παρακολουθούν εμβρόντητοι και ανήμποροι να μετατρέπεται ο τόπος τους και το μαγικό καλοκαίρι του σε ένα ιδιαίτερα ακριβό προϊόν που θα το χαίρονται μόνο τα πολύ υψηλά εισοδήματα. Την ίδια στιγμή, οι ίδιοι περιορίζονται στο ρόλο του ανήμπορου θεατή ή στην καλύτερη περίπτωση του χαμηλά αμειβόμενου υπηρέτη, ενώ το κάποτε μαγικό περιβάλλον αυτού του τόπου χάνεται σιγά-σιγά, οριστικά και ανεπίστρεπτα. Η Μύκονος ήταν μόνο η αρχή και δείχνει ξεκάθαρα προς τα πού βαδίζουμε.

Γράφει η Εύφη, ορμώμενη από τις δικές της διαπιστώσεις στην Κίμωλο :

« Ελληνικό καλοκαίρι συνέχεια...

Όσοι από εμάς καταφέραμε αυτό το καλοκαίρι να επισκεφτούμε κάποιο νησί ή κάποιο χωριό διαπιστώσαμε έως και εχθρική διάθεση από αλαλαγμένους ντόπιους επιχειρηματίες με την εισροή τουριστικού χρήματος.

Και αυτό ήταν το ελάχιστο. Το χειρότερο ακολουθεί με τα τεράστια κτηματομεσιτικά γραφεία που διαχωρίζουν τη γη και εξασφαλίζουν επενδύσεις που μόνο τους ντόπιους και όλους εμάς δεν αφορούν.

Διαπίστωση που φέρνει ένα σφίξιμο στο στομάχι για τα καλοκαίρια που δεν θα ξαναζήσουμε .

Σιγά σιγά βλέπω όλο και περισσότερους φίλους κ γνωστούς να γράφουν τις σκέψεις τους- ανησυχίες - απόψεις για το θέμα»

Η Ίρις Λυκουριώτη, τώρα, από τον δικό της λογαριασμό στο fb, γράφει:

“Φαί, νερό, βότανα, αέρας, γη και χωράφι, ζώα και μέσα σε αυτά κανονικοί άνθρωποι.

Όχι άλλες χυδαίες (ατομικές) πισίνες και σπίτια ορυχεία στα άνυδρα νησιά του Αιγαίου και τα γεμάτα κρυστάλλινα νερά για κολύμπι, όχι άλλες κακόγουστες ομπρέλλες τροπικής αισθητικής ασυναρτησίας αντί για τις ελάχιστες καλαμωτές σκιές των καλαμιώνων που καθαρίζουν τις ρεματιές εκεί που πέφτουν στη θάλασσα και χωρίζουν τα χωράφια, όχι άλλη γελοία υποτιθέμενη ξεκούραση σε ενοικιαζόμενες ξαπλώστρες, εκεί που ένα πανί σε ελεύθερη παραλία είναι αρκετό για να ξεκουράσει η ζεστή άμμος τα κουρασμένα κόκκαλα μας, όχι άλλο κοκτέιλ και φραπέ σε τιμή άγριου μεροκάματου αντί μεγάλες φθηνές διακοπές παραθερισμού με ώρες ψαρέματος σε θάλασσες που δεν έχουν διαλύσει οι τράτες, οι εξορύξεις ή η όψη των πολεμικών πλοίων.

Τα νησιά του Αιγαίου, τα μεγάλα πρότυπα σχετικής αυτάρκειας και ναυτοσύνης, υπεραιωνόβιας διαβίωσης παρά τη φτώχεια και τις δυσκολίες από τα γεωπολιτικά ντράβαλα αυτής της δύσκολης και διεκδικούμενης θάλασσας, είναι στο όριο του μεγάλου κινδύνου να διαλυθούν για πάντα από τη χυδαία επέλαση της κτηματαγοράς και του μαζικού τουρισμού που δεν πρόκειται να ελέγχει κανένας ντόπιος (λάθος υπολογίζουν οι αγαπημένοι νησιώτες) παρά μόνο τα διεθνοτοπικά μαφιόζικα δίκτυα. Θα χάσουν τη γη τους και τα ενοικιαζόμενά τους πιο γρήγορα απ' ότι φαντάζονται (ας προσέξουν αυτόν τον καιρό οι Κρητικοί π.χ. τη συγχώνευση των συνεταιριστικών τραπεζών τους με την HSBC και σε ποιανού τα χέρια θα περάσει η υποθηκευμένη γη τους).

Λυπάμαι που οι συνάδελφοι αρχιτέκτονες και τα αρχιτεκτονικά ΜΜΕ έχουν αφεθεί απόλυτα σε αυτό το μοντέλο παραγωγής χώρου (βραβεία επί βραβείων -ιδιωτικά- προωθούν αυτό το μοντέλο ως ύψιστη αξία παράγοντας υπεραξία για τους developers όχι για την αρχιτεκτονική).

Ο βιοπορισμός δε σημαίνει σιγή, ούτε έλλειψη συμμετοχής στα κοινά, δηλαδή στη διεκδίκηση ενός επαγγελματικού χώρου πολυδιάστατου και στη διεκδίκηση του αρχιτεκτονικού πειραματισμού που μπορεί να γίνει μόνο σε πλαίσια αξιακής αναβάθμισης ενός δίκαιου τρόπου ζωής για όλους με τη συμβολή της έννοιας του δημοσίου (παραγωγή χώρου, υποδομών και υλικών της ζωής, κληρονομιά, πολιτισμός, τροφή υλική και συμβολική).

Δυστυχώς δε γίνεται κατανοητό ότι όσο δεν αντιδρούμε σε αυτό θα εξαφανιστούμε ως επαγγελματίες μαζί με τη νέα τσιφλικοποίηση της γης (πόσους αιώνες πήρε η αναδιανομή της;), θα γίνουμε -έχουμε αρχίσει ήδη- υπεργολάβοι της κτηματαγοράς, όχι ελεύθεροι επαγγελματίες με δικαιώματα, τεχνογνωσία και λόγο στα κοινά.

Τι κοινωνία είναι αυτή που, αντί να αντιμετωπίζει τη φτώχια της, φτωχαίνει σπαταλώντας ότι έχει και δεν έχει σε ένα μοντέλο που την κάνει να ξεχάσει τις τέχνες της επιβίωσης, της γης και της θάλασσας, το μόνο που (και) σήμερα χρειάζεται ο κόσμος για να επιβιώσει;

Μεγαλώσαμε θαυμάζοντας τα ροζιασμένα χέρια και τα λιασμένα, ρυτιδιασμένα μέτωπα των νησιωτών που ήξεραν τα πάντα για να ζούμε. Περπατήσαμε τα βουνά και τα λαγκάδια που βγάζανε ασύλληπτης νοστιμιάς ζαρζαβατικά, τα οποία έτρωγες με δυό δεκάρες, φιλοξενούμενη σε ράτζα υπέροχων σπιτιών φτιαγμένων με πολλές τέχνες, ανοιχτής γνώσης. Το Αιγαίο ήταν γεμάτο από νέα παιδιά, φοιτήτριες/ες και νέες/ους εργαζόμενες/ους που έφταναν παντού με πάμφθηνα ακτοπλοικά εισητήρια και παραθέριζαν μήνες ολόκληρους με ελάχιστο χαρτζιλίκι. Τώρα επιβάλλεται με βία πάνω τους ο ρόλος των ιθαγενών για σέρβις σε ηλικιωμένους αλλοδαπούς χωρών με υψηλότερους μισθούς. Δε θα είναι ελεύθερες/οι αν δεν το διεκδικήσουν. Δε θα παραθερίσουν ποτέ ελεύθερες/οι.

Προς φίλες και φίλους συνομήλικους που τα ζήσαμε μαζί αλλιώς: ρε παιδιά, πραγματική απορία, από πότε οι φωτογραφίες σας που δείχνουν την ειδυλλιακή Ελλάδα είναι μόνο από παραλιακά μπαρ με τροπικές ομπρέλλες;

Να 'ναι καλά η κουμπάρα μου που τράβηξε αυτή τη φωτογραφία και ανάσανα.

Φίλος καθηγητής πολεοδομίας-χωροταξίας σε ΑΕΙ μου είπε ότι το φαντασιακό των φοιτητριών/ων δε μπορεί να συλλάβει τίποτα έξω από τον τουρισμό.

Και πως θα ζήσουμε; και πως θα σχεδιάσουμε το χώρο και το μέλλον; με τι τέχνες;

ΥΓ πριν χρόνια έψαχνα την περίπτωση της Ίμπιζα αφού την επισκέφθηκα ένα 24ωρο και έπαθα σοκ, οπότε προσπάθησα να βρω στοιχεία για να το εκλογικεύσω. Η Ίμπιζα είναι η μία από τις τέσσερις ΕΟΖ (ελεύθερη οικονομική ζώνη) της Ισπανίας. Παρέχονται υπηρεσίες 'wellness' από απίστευτα δίκτυα που δεν ελέγχονται παρά ελάχιστα. Για παράδειγμα, στην Ίμπιζα δραστηριοποιούνται 3000 sex workers και μόλις το 2014 ιδρύθηκε το πρώτο συνδικάτο τους προκειμένου να μπορούν να προστατευθούν στοιχειωδώς από την απορρυθμισμένη ζωή τους.

Η Ίμπιζα είναι ένα νησί που κάποτε έμοιαζε με μία από τις Σποράδες μας.

Αυτήν την παρα-οικονομία θέλουμε;

Η Κατερίνα Ζαχαροπούλου από την Κέρκυρα γράφει :

«Και σκεπτόμουν αυτές της μέρες που βρίσκομαι στην Κέρκυρα αν έχει νόημα να πω κάτι που να δείχνει ό,τι ακριβώς συμβαίνει και εδώ. Δεν μου πολυαρέσει η κοινωνική κριτική μέσω fb αλλά ο Στάθης Καλύβας με το κείμενό του με ενεργοποίησε και θα το κάνω, μέρες κρατιέμαι. Με κρυστάλλινη ματιά περιγράφει την πραγματικότητα του σημερινού ελληνικού καλοκαιριού. Ζόφος.

Επί πλέον είδα το άλλοτε καταπράσινο και εμβληματικό club meditarranee, μία από τις πρώτες εγκαταστάσεις με οικολογικό πρόσημο τη δεκαετία του '60 να γίνεται γιαπί που προμηνύει τεράστια ξενοδοχειακή μονάδα, είδα αγαπημένες μικρές παραλίες να αφομοιώνονται από μεγάλες τουριστικές μονάδες, είδα τους Κερκυραίους διωγμένους από τις θάλασσές τους, είδα τους τουρίστες σαν "κατακτητές" και οικοδεσπότες σε τόπους των προγόνων μου, τους είδα και τρόμαξα από τη φόρα τους και το πάθος τους για το Ελληνικό καλοκαίρι. Τα μεγάλα σούπερμαρκετ έπαψαν τις αποστολές αγαθών στο σπίτι. Ρωτούν αν ψωνίζεις για σκάφος και μόνον εκεί κάνουν εξαιρέσεις. Ο συνωστισμός φέτος ήταν απερίγραπτος παντού, στους δρόμους, στους φούρνους, στις παραλίες. Μέχρι που φορτώθηκα κι έναν κόβιντ, ευτυχώς ελαφρύ σαν Κερκυραΐκή καντάδα...

Θα διαλέγω σε πείσμα των καιρών σταθερά τον Κερκυραίο μανάβη, χασάπη, φούρναρη με μαγαζάκια ελάχιστων τετραγωνικών και ντόπια προϊόντα, για πόσο ακόμη δεν ξέρω, και θα προτιμώ το μικρό χαρτοπωλείο της περιοχής στην οποία κάποτε στο μακρινό παρελθόν ο παππούς μας άφησε ένα κτήμα. Τότε φαινόταν τέρμα θεού, σήμερα φαίνεται προάστιο...

Για παρηγοριά και κόντρα στο τσουνάμι που λέγεται τουρισμός με νέα χαρακτηριστικά όπως όλα δείχνουν, επιμένω να ξετρυπώνω μικρές παραλίες, ποτάμια και χωριά της Κερκυραϊκής γης που ακόμη δεν ανήκουν παρά μόνο στους ανθρώπους τους. Δεν λέω ονόματα μη τυχόν και τα ξετρυπώσει κανένας τουρίστας με αυτόματη μετάφραση. Όλα παίζουν!

Ζήτω το Helliniko Kalokairi!!»

Από την άλλη μεριά, ο Χρήστος Κωστούλας από την Ιθάκη, γράφει με σκωπτικό ύφος :

“ Στις παρακάτω φωτογραφίες μπορούμε να δούμε εισαγόμενους Θιακοαθηναίους οικολόγους να επιδίδονται σε ύποπτη καταδρομική επιχείρηση.

Είναι αυτοί οι ενοχλητικοί τύποι που επειδή έρχονται δύο και τρεις φορές το χρόνο και κάθονται τριάντα, σαράντα ή και πενήντα μέρες στην Ιθάκη, έχουν την απαίτηση να έχουν άποψη και λόγο για τα τεκταινόμενα στο νησί.

Είναι αυτοί οι κρυπτοκομμουνιστές που διαμαρτύρονται επειδή το νησί ξεπουλιέται στρέμα-στρέμα και περνάει στα χέρια λίγων, όπως τον παλιό καλό καιρό των ευγενών τσιφλικάδων.

Είναι αυτοί οι οπισθοδρομικοί τύποι που μάχονται την ανάπτυξη και θέλουν να μας κάνουν να επιστρέψουμε στην εποχή των λυχναριών.

Είναι αυτοί οι τερατολόγοι που λένε – άκουσον άκουσον – πως η πολυπόθητη ανάπτυξη θα κλείσει τους ντόπιους στα σπίτια τους για να βλέπουν από τις αυλές τους τους high spenders τουρίστες να κάνουν μπάνιο στις πισίνες των lyxury studios και villas που εκτοπίζουν σιγά-σιγά τα απαρχαιωμένα rooms to let και να τρώνε αστακομακαρονάδες και μπριζόλες tomahawk στα gourmet εστιατόρια που εκτοπίζουν με τη σειρά τους τα παλιά ταβερνεία που ήταν προσιτά σε όλους.

Αυτά λένε οι ζηλόφθονες κρυπτοκoμμουνιστές αναρχοοπισθοδρομικοί τερατολόγοι οικολόγοι και αν απορείτε για το τι περιέχουν τα σακίδιά τους, θα σας το πούμε εμείς! Φίδια περιέχουν που θα τα αμολήσουν ελεύθερα για να μας φάνε ούλους πριν προλάβουμε να απολαύσουμε τα αγαθά της ανάπτυξης!»