Το έχουν αποκαλέσει «κουπόνι» ή «δελτίο σίτισης» αλλά όπως και αν το αποκαλούν, το διαβόητο food pass δεν παύει να είναι μία ψηφιακή μορφή ενός voucher τροφίμων. Όπως είναι όλα τα passes που μοιράζει ο Μητσοτάκης, αποφεύγοντας από επιλογή να προχωρήσει σε αποφάσεις  που θα οδηγήσουν σε δραστική αύξηση του εισοδήματος των χαμηλότερων τάξεων.

Από τον Φεβρουάριο του 2023 και για έξι μήνες (έως τον Ιούλιο 2023) η κυβέρνηση του Μητσοτάκη δίνει ενίσχυση ύψους 10% επί των αγορών νοικοκυριών που πληρούν τα κριτήρια ένταξης  στο πρόγραμμα. Αυτό αφορά σουπερμάρκετ και άλλες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στο λιανικό εμπόριο τροφίμων (φούρνους, μινι-μάρκετ, οπωροπωλεία, κρεοπωλεία, ιχθυοπωλεία, γαλακτοπωλεία κτλ.).

Το βασικό εισοδηματικό κριτήριο είναι να μην ξεπερνά το ετήσιο εισόδημα του αιτούντα τα 16.000 ευρώ τον χρόνο. Με λίγα λόγια απευθύνεται σε όσους έχουν μηνιαίο εισόδημα 1.330 ευρώ και δεν δικαιούνται επιδόματα (Χριστούγεννα, Πάσχα, καλοκαίρι) ή σε όσους αμείβονται με 14 μισθούς τον χρόνο και παίρνουν 1140 ευρώ τον μήνα. Μαζί και όλοι εκείνοι που αμείβονται με λιγότερα ακόμα.  Όλοι αυτοί οι δικαιούχοι, σύμφωνα με τις κυβερνητικές ανακοινώσεις, αποτελούν το 83% των νοικοκυριών (ενδεικτικό της άσχημης κατάστασης της χώρας). Από εκεί και πέρα υπάρχει ένα 17% που έχει εισόδημα από 16.001 ευρώ και πάνω. Μέσα σ’ αυτούς υπάρχει και ένα πολύ  μικρότερο ποσοστό που το ετήσιο εισόδημα τους φτάνει για να αγοράσουν ολόκληρες τις εφοδιαστικές αλυσίδες μαζί με τους εργαζόμενους τους, οι οποίοι είναι και δικαιούχοι του food pass. Αυτό το μικρό ποσοστό δεν παίρνει food pass αλλά μαζεύει  όλο το δημόσιο ταμείο, με τις ευλογίες των κυβερνώντων.

Δύο (μεταξύ άλλων) είναι τα τραγικά στην περίπτωση των δικαιούχων. Το ύψος του δελτίου (από 22 ευρώ τον μήνα μέχρι 72 για ζευγάρι με τέσσερα παιδιά!!!) και ο πεπερασμένος χρόνος που αυτό θα διατεθεί (μέχρι τον Ιούλιο του 23). Και τα δύο χαρακτηριστικά αυτά αρκούν για να το χαρακτηρίσουν ως ελεημοσύνη και μάλιστα προσβλητικότατη. Αποτελεί προσβολή για όλους τους εργαζόμενους. Ακόμα και αν δινόταν σε μόνιμη βάση, πάλι θα ήταν προσβλητικό γιατί δεν εντάσσεται ως ελάχιστη αύξηση στην αμοιβή τους ως εργαζομένων. Όχι ότι έτσι θα ήταν πιο «αξιοπρεπές». Απλά θα ήταν πιο εύπεπτο αλλά θα παρέμενε το ίδιο κακόβουλο και καταστροφικό για τους πολλούς.

Tο όποιο pass αποτελεί εργαλείο εφαρμογής ακραία νεοφιλελεύθερης πολιτικής αφού αφαιρεί χρήμα από τα δημόσια ταμεία για να το προωθήσει στις επιχειρήσεις, πολλές από τις οποίες βρίσκουν έτσι ασφαλή τρόπο για να ανεβάσουν τις τιμές λιανικής πώλησης, αυξάνοντας παράλληλα τα έσοδα τους. Ακόμα και αν οι πληθωριστικές τάσεις από μόνες τους πιέζουν για αυξήσεις, η ελεημοσύνη του food pass τις κάνει ακόμα πιο άγριες αφού ο «λύκος στην αναμπουμπούλα χαίρεται». Έτσι, η αγοραστική δυνατότητα του ενδεούς θα μειωθεί περαιτέρω για να διατηρήσουν οι επιχειρήσεις λιανικής τα έσοδα τους και αν αυτές συγκαταλέγονται ανάμεσα στις μεγάλες αλυσίδες σουπερμάρκετ, να τα αυξήσουν ακόμα περισσότερο. Το ίδιο ισχύει για κάθε pass και κάθε voucher.

Η ρίζα του κακού

Τα passes και τα vouchers έχουν τη ρίζα τους στις προτάσεις της Ρεπουμπλικανικής  Επιτροπής Μελετών (RSC)*, για το άνοιγμα της οικονομίας της Νέας Ορλεάνης στην αγορά, το 2005.  Η επιτροπή συγκροτήθηκε μετά τις καταστροφές που προκάλεσε ο τυφώνας Κατρίνα και με αφορμή την αναζήτηση λύσης για την εκπαίδευση, αφού τα σχολεία είχαν γκρεμιστεί και ο κόσμος είχε φύγει από την πόλη. Επικεφαλής της επιτροπής ήταν τότε ο Μάικ Πενς, ο μέχρι το 2020 αντιπρόεδρος των ΗΠΑ επί Τραμπ. Ο δε πάπας του νεοφιλελευθερισμού Μίλτον Φρήντμαν  επίσης έκανε παρόμοια πρόταση αλλά   με καθυστέρηση λίγων μηνών. Μέσα στο 2005  πρότεινε περίπου την ίδια πολιτική των vouchers «για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της καταστροφής».  Μετά ο Φρήντμαν πέθανε.

Ο στόχος του εσμού των νεοφιλελεύθερων think tanks ήταν να διοχετευθεί δημόσιο χρήμα μέσω των «κουπονιών» σε ιδιωτικά σχολεία και κολλέγια. Η ιδέα των νεοφιλελεύθερων που βλέπουν ευκαιρίες στις καταστροφές παρήγαγε αυτήν την απαράδεκτη πολιτική της «επιδότησης» ή αλλιώς, της ελεημοσύνης.

Στην Ελλάδα του Μητσοτάκη

Σήμερα ο νεοφιλελεύθερος κυβερνητικός εσμός στην Ελλάδα, εφαρμόζει ακριβώς την ίδια πολιτική. Όχι απέναντι σε έναν τυφώνα, αλλά με αφορμή κρίσεις που γεννήθηκαν από την αδηφάγα συμπεριφορά των τραπεζών και των μεγαλοκεφαλαιούχων. Όπως η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία η οποία στάθηκε πρώτης τάξης φερετζές και πρόσχημα για τα χειρότερα (που μάλλον δεν έχουν έρθει ακόμα στην Ελλάδα).  Η κερδοσκοπία του Κεφαλαίου ακμάζει και αυτό είναι ξεκάθαρο σε ό,τι ζούμε τα τελευταία χρόνια. Σίγουρα το τραπεζικό σύστημα δεν περίμενε τον Πούτιν να εισβάλλει στην Ουκρανία ούτε τις ακόλουθες πληθωριστικές τάσεις για  να ακριβύνουν το χρήμα (αύξηση επιτοκίων). Η καταστροφή κεφαλαίων που χρειάζονταν επετεύχθη τη δεκαετία 2010-2020. Τότε μάζεψαν «παγωμένες αξίες» όπως ακίνητα, δάνεια κλπ. Τώρα το χρήμα που  έχουν πρέπει να ξαναποκτήσει αξία για να τους εξασφαλίσει και να τους διατηρήσει στην εξουσία επί πάντων ημών. Και αυτό γίνεται με τη μεσολάβηση νεοφιλελεύθερων κυβερνήσεων όπως αυτή του Μητσοτάκη, που φροντίζει να αδειάζει τα δημόσια ταμεία, γεμίζοντας παράλληλα εκείνα των μεγάλων επιχειρήσεων και μάλιστα με πρόθυμο μεσάζοντα τον ενδεή λαό που περιμένει την ελεημοσύνη, για να φάει στις γιορτές (γι απαράδειγμα)

Όμορφος κόσμος ηθικός, αγγελικά πλασμένος δηλαδή.

Πάρτε pass και voucher και επιβιώστε στο σήμερα. Η ελεημοσύνη των vouchers προστατεύει την εξουσία από την αντίδραση του εξουσιαζόμενου. Ευγνωμονείτε τον κάθε Μητσοτάκη, τον κάθε πρόθυμο υπάλληλο των τραπεζών και των εφοπλιστών. Αύριο θα είναι μία άλλη μέρα. Σκοτεινή και ακόμα χειρότερη και από το σήμερα και από το χθες.

* Πληροφορία από Εφημερίδα των Συντακτών Άρης Χατζηστεφάνου 25/4/2020