Πριν από 116 χρόνια, σαν σήμερα γεννήθηκε ο Νίκος Τσιφόρος στην Αίγυπτο. Το έργο του γνωστό, σχεδόν στο σύνολο του, αφού ήταν ένας δημοφιλής συγγραφέας με τεράστιο έργο που στην περίπτωση των ιστορικών του βιβλίων, μοιάζει να αφηγείται την Ιστορία (της Αγγλίας, της Γαλλίας, των ΗΠΑ, της Αθήνας, των Σταυροφοριών, της εισβολής στη Λατινική Αμερική κ.ά.) με έναν μοναδικό τρόπο. Τρόπο τέτοιο που ξεπερνά σε ακρίβεια, πλάτος, βάθος και ποιότητα το σύνολο των σχολικών βιβλίων Ιστορίας, καμιά φορά και κάποιων «πιο ειδικών» Ιστορικών μελετών.
Όμως ο Τσιφόρος ήταν και δημοσιογράφος, θεατρικός συγγραφέας, χρονογράφος, ευθυμογράφος, σεναριογράφος, σκηνοθέτης (χρισμένος ως τέτοιος από τον Φίνο και από τη δεκαετία του 40) και πολλά άλλα. Ένας γραφιάς δηλαδή που έφερε τον τίτλο «άνθρωπος των γραμμάτων» στην αύρα και το έργο του, σε αντιδιαστολή με πολλούς που τον φέρουν μόνο στις card visit τους. Έργο του Τσιφόρου που ξεχωρίζει για τη γλώσσα του, την αμεσότητα του, τους χαρακτήρες του και σίγουρα την αλήθεια του, είναι «Τα παιδιά της πιάτσας», μία συλλογή ιστοριών. εύθυμων και θλιβερών που έγραψε και κατέγραψε ο συγγραφέας συχνά συναναστρεφόμενος τους ίδιους τους πρωταγωνιστές των ιστοριών του, τουλάχιστον τους υπαρκτούς. Και πού αλλού θα έβρισκε κανείς παιδιά της πιάτσας αν δεν πήγαινε στην ίδια την πιάτσα, που μέρος της αποτελούσαν και οι κακόφημες γειτονιές της Τρούμπας ή του Ψυρρή (τότε) αλλά ακόμα και οι υπεράνω υποψίας του Κολωνακίου ενίοτε. Ακόμα και οι φυλακές.
Σήμερα, 27 Αυγούστου 2025, σα να πρόκειται για εκδήλωση μνήμης, κυκλοφόρησε στο inside story ένα άρθρο του Τάσου Θεοφίλου με τίτλο «Οι μόνιμοι κάτοικοι των ελληνικών φυλακών» και υπότιτλο «Τι σημαίνει να είσαι ισοβίτης στις ελληνικές φυλακές; Ή να έχεις ζήσει το μεγαλύτερο μέρος της ζωής σου ως κρατούμενος; Υπάρχει ελπίδα για κοινωνική επανένταξη; Είναι τελικά η υποτροπή μια αυτοεκπληρούμενη προφητεία του σωφρονιστικού συστήματος;». Δεν είναι ένα εκτενές άρθρο που «ανατέμνει τα πρόσωπα και την κοινωνία της φυλακής σήμερα» όπως θα έλεγε κάποιο διαφημιστικό κλισέ. Είναι ένα ωραίο άρθρο όμως που παρουσιάζει έναν μικρό αριθμό τροφίμων των φυλακών, με συγγραφική χάρη και σοβαρότητα, αλλά και με διάθεση που μας θύμισε την αύρα των κειμένων του Ν. Τσιφόρου. Τόσο στην αστεία όσο και στην μελαγχολική τους όψη. Είναι τα παιδιά μίας νέας «πιάτσας». Μιας χειρότερης πιάτσας που ακολούθησε στην παρακμή και την επιδείνωση το σύνολο της ελληνικής κοινωνίας.
(απόσπασμα του άρθρου του Τ. Θεοφίλου)
[…Ο Δημήτρης τόσο καιρό ήταν στη φυλακή, που μου μύριζε σαν βρεγμένο σανίδι. Το στυλ που μιλούσε θύμιζε καλτ ελληνική ταινία της δεκαετίας του 1980 και η γκρίζα του κοτσίδα ήταν εντελώς παράταιρη με τα γυαλιά πρεσβυωπίας. Η ζωή του ήταν μια σειρά από μεγάλες ή μεσαίες ποινές, όλες συνδεόμενες με τα παρελκόμενα της χρήσης ηρωίνης, ενώ τα διαστήματα ελεύθερου βίου του ήταν πιο αραιά και από τα δόντια του]
Και αλλού
[…Μέχρι τη δεύτερη φυλάκισή του, αυτή τη φορά για ληστεία, μεσολάβησε ένα διάστημα έξι μηνών. Το ίδιο διάστημα μεσολάβησε περίπου και από την δεύτερη φορά στη τρίτη. «Ταχύτατος», σχολίαζε αυτοσαρκαστικά.
Μια φορά μπήκε στο κελί και με βρήκε να διαβάζω ρωτώντας να μάθει τι.
-Άντζελα Ντέιβις (Angela Davis), του απάντησα χωρίς περαιτέρω εξηγήσεις καθώς δεν γνώριζα πως ήταν μύστης.
-Ποια; Την ξοφλοβίζιτα των Μαύρων Πανθήρων;», μου απάντησε κάνοντάς με να νιώθω εγκλωβισμένος όχι στη φυλακή, αλλά σε ένα καρέ του «Ισοβίτη» που ψάχνει τρόπους να διασταυρωθεί με το βλέμμα του αναγνώστη..]
Το πλήρες άρθρο του Τ. Θεοφίλου βρίσκεται στο inside story που δίνει τη δυνατότητα ανάγνωσης σε μη συνδρομητές, υπό κάποιους περιορισμούς. Σας το συνιστούμε να το διαβάσετε ακόμα και αν δεν σας ενδιαφέρει το θέμα ή ο συγγραφέας και η γραφή του. Διαβάστε το αν κάποτε σας ενθουσίασε ο Τσιφόρος. Διαβάστε το σαν μία προσπάθεια αναζήτησης της κοινωνίας που περιέγραψε ο Τσιφόρος στο παρακμασμένο της σήμερα.
Διαβάστε το πλήρες άρθρο του Τ. Θεοφίλου εδώ