Είναι τόσο προβλέψιμοι. Την ώρα  που μαινόταν η πυρκαγιά που κατέκαψε για άλλη μία φορά, την Αττική, από Βαρνάβα μέχρι Χαλάνδρι, σε μία πορεία που σε μεγάλο ποσοστό ήταν η ίδια με την πυρκαγιά του 2009 (άρα και προβλέψιμη από όσους την είχαμε ζήσει). Μία πυρκαγιά που έκαψε εκτάσεις που είχαν ξανακαεί τα τελευταία 30 χρόνια, 2 και 3 φορές (και κάποιες ακόμα περισσότερες). Μία πυρκαγιά που κατέδειξε με τον πιο φρικτό τρόπο την  ανικανότητα αυτού του -δήθεν επιτελικού- κράτους να πράξει το αυτονόητο. Όπως ξεκάθαρο ήταν από πριν πως το ίδιο αυτό κράτος ήταν ανίκανο να οργανώσει την πρόληψη, ή να σχεδιάσει την καταστολή οποιασδήποτε πυρκαγιάς και αν ξεσπούσε (τα παραδείγματα αφθονούν).

Η φωτιά της 11^ης Αυγούστου 2024, μαζί με το δάσος που έκαψε, μαζί με τα σπίτια και τους ανθρώπους, έκαψε και εκείνο το γελοίο εφεύρημα του λεγόμενου «κανονισμού πυροπροστασίας». Αυτό το κυριολεκτικά meme ήταν μία επινόηση  της κυβέρνησης του Μητσοτάκη, η οποία γνωρίζοντας πως δεν έχει κάνει τίποτα για πρόληψη και τίποτα για αυτό που αποκαλεί καμαρώνοντας «Πολιτική Προστασία», θέλησε να μετατοπίσει την ευθύνη της (όπως κάνει πάντα άλλωστε) στους πολίτες. Μαζί και να εξυπηρετήσει τους φίλους της, τις ασφαλιστικές εταιρείες αλλά και να μειώσει τις δαπάνες που θα όφειλε να καταβάλλει στους πληγέντες. Τους πληγέντες από τη δική της ανεπάρκεια και ανικανότητα

Μπορεί η κυβέρνηση του Μητσοτάκη να μη θέλει να προλάβει, να μη θέλει να αντιμετωπίσει την καταστροφή αλλά σίγουρα δεν θέλει και να πληρώνει για την ανικανότητα της. Έτσι, ενώ η καμένη γη ακόμα αχνίζει, άνοιξε τον μπερντέ της και πρόβαλλε ως κομπέρ του τραγικού θεάματος, ο εκπρόσωπος της για να δηλώσει με θράσος πως «8 στα 10 σπίτια με σήμανση είχαν ακαθάριστα οικόπεδα». Προφανώς εννοούσε πως 8 στα 10 σπίτια δεν είχαν δηλώσει πως είχαν καθαρίσει τον περιβάλλοντα χώρο τους στη σχετική διαδικτυακή πλατφόρμα. Λες και η πρώτη έννοια του κάθε κατοίκου είναι να δηλώνει σε μία πλατφόρμα το αν καθάρισε το οικόπεδο του. Αλλά και σαν να είναι η πρώτη έννοια αυτού του Κράτους να διαπιστώνει αν όλες οι δηλώσεις είναι αληθείς. Με λίγα λόγια, η κυβέρνηση που έχει κατακάψει την Ελλάδα σε 5 μόλις χρόνια (3,9 εκατομμύρια στρέμματα έχουν καεί με το επιτελικό κράτος του Μητσοτάκη) έφτυσε στα μούτρα των πολιτών, με θράσος μία προσβολή κατά  της νοημοσύνης του, ένα ψέμα, προκειμένου να σκεπάσει (εδώ γελάνε πικρά)  την αποδεδειγμένη 3,9 εκατομμύρια φορές, ανικανότητα της.

Μαζί με το θράσος των ανίκανων έρχεται και ο κλαυσίγελος που προκαλεί το θέαμα του Κικίλια με νάρθηκα, κολλάρο, μούσι και όλα τα ψιμύθια της επαιτείας του οίκτου. Πιο θλιβερό και πιο γελοίο μαζί (αλλά ταιριαστό στην κυβέρνηση Μητσοτάκη), θέαμα ήταν αδύνατο να φανταστούν ακόμα και οι Monty Python.

Ας επιστρέψουμε όμως στον μακαρίτη και πλέον απαξιωμένο στην πράξη, «κανονισμό πυροπροστασίας»

Οι διατάξεις του κανονισμού, όπως είχε δημοσιευτεί, έχουν εφαρμογή σε ακίνητα που βρίσκονται μέσα σε δάση ή δασικά οικοσυστήματα ή δασικές εκτάσεις. Σε  χορτολιβαδικές εκτάσεις που βρίσκονται επί ημιορεινών, ορεινών και ανώμαλων εδαφών. Σε πεδινές χορτολιβαδικές εκτάσεις (μη ορεινές ή ημιορεινές και μη κείμενες επί ανώμαλων εδαφών). Μέσα σε περιαστικό πράσινο και σε κηρυγμένες δασωτέες ή αναδασωτέες εκτάσεις ή μέσα σε πάρκα και άλση πόλεων και οικιστικών περιοχών και για να το κάνουν ακόμα πιο "αλμυρό" αν βρίσκονται εντός ακτίνας τριακοσίων (300) μέτρων από τα όρια των  παραπάνω εκτάσεων

Αδόμητα ακίνητα, καλλιεργούμενες εκτάσεις και βοσκοτόπια τα οποία διέπονται από την 9η Πυροσβεστική Διάταξη οπότε εξαιρούνται από τον κανονισμό πυροπροστασίας

Από τους ορισμούς και μόνο καταλαβαίνει και ο πιο αστοιχείωτος περί τη δασική νομοθεσία, πως αφορά σπίτια που βρέθηκαν (πως άραγε; ) μέσα σε δάση, δημόσια ή ιδιωτικά. Και αυτός που επέτρεψε την κατά παρέκκλιση  (ή κατά συνταγματική παράβαση*) εγκατάσταση οικιών μέσα σε δάση και δασικές εκτάσεις, δηλώνει πως δεν φέρει ευθύνη για ό,τι συμβεί. Αντίθετα, ο αντισυνταγματικά εγκαταστημένος κάτοικος αυτών των σπιτιών, πρέπει να προχωρήσει στην απομάκρυνση της ξυλώδους δασικής βλάστησης από τον χώρο που κατέλαβε. Και όχι μόνο από τον χώρο που κατέλαβε το πρώην δασικό οικόπεδο ή το σπίτι του αλλά και 300 μέτρα γύρω από αυτό. Δημιουργεί έτσι μία νομιμοφανής  επέκταση των εκχερσώσεων τις οποίες έκαναν πριν από χρόνια οι οικοδομικού συνεταιρισμοί που κατέλαβαν τους ορεινούς όγκους της Αττικής. Η μεταβολή χρήσης που επιβλήθηκε τώρα νομότυπα, επεκτείνεται στην πράξη. Και άντε να επικαλεστεί κανείς την «προστασία» σπιτιών και περιουσιών για την εκχέρσωση αλλά ποιος μπορεί να βάλει το χέρι του -κυριολεκτικά-  στη φωτιά και να ορκιστεί πως η εκχέρσωση σε ακτίνα 300 μέτρων από το σπίτι του θα τον σώσει; Κανείς. Και το απέδειξε η πυρκαγιά της 11^ης Αυγούστου στην Αττική, όπως γελοιοποίησε και τον  τραγικό «κανονισμό πυροπροστασίας»

Όταν αναφερόμαστε σε δασικές πυρκαγιές και μάλιστα σε έντονα ξηροθερμικές συνθήκες, όπως αυτές που επικρατούν στη νότια Ελλάδα, της Αττικής συμπεριλαμβανόμενης, αναφερόμαστε σε γεγονότα κλίμακας. Δεν πρόκειται για αστικές πυρκαγιές που η μετάδοση τους γίνεται στο ύψος ενός σπιτιού και με ορίζοντα εξέλιξης το επόμενο σπίτι. Μιλάμε για πυρκαγιές που διαδίδονται και υπόγεια και επιφανειακά αλλά και επικόρυφα χάρις τον άνεμο. Τον κύριο άνεμο ή τα ρεύματα αέρα που δημιουργούνται από την ίδια την πυρκαγιά. Μόνη προστασία είναι αρχικά η πρόληψη με κατάλληλα διαχειριστικά μέτρα σε δάση και δασικές εκτάσεις και φυσικά εφόσον υπάρξει ανάφλεξη, η άμεση προσβολή και κατάσβεση με κατάλληλους τρόπους και μεθόδους. Στους κατάλληλους τρόπους περιλαμβάνεται και το νερό, είτε με εναέρια ή με επίγεια μέσα ή οι επιβραδυντικές ουσίες αλλά όχι ως κύριο μέσο κατάσβεσης. Περισσότερο ως επιβραδυντικά μέσα στην πορεία της. Αντίθετα, η δημιουργία συνθηκών που θα οδηγήσουν στο σβήσιμο της φωτιάς είναι το σοβαρότερο μέτρο. Αλλά για να εφαρμοστούν πρέπει να υπάρχουν άνθρωποι που διαβάζουν μία φωτιά και βλέπουν την κίνηση της. Όχι το  τσούρμο από «λαστιχοφόρους» πυροσβέστες παραταγμένους κατά μήκος των ασφάλτινων οδών που περιμένουν τη φωτιά να φτάσει μπροστά τους για να τη βρέξουν. Αυτοί διακινδυνεύουν άδικα τη ζωή τους.

Δυστυχώς αυτοί που ήξεραν να «διαβάσουν» μία δασική πυρκαγιά και να την αντιμετωπίσουν δεν είναι πια στις υπηρεσίες ή ανάμεσα μας. Οι ελάχιστοι που πια υπάρχουν δεν έχουν θέσεις επιχειρησιακής ευθύνης

Υπάρχει η δυνατότητα να ξαναγεννηθεί η δασοπυρόσβεση στην Ελλάδα;

Σίγουρα ναι, αλλά θα χρειαστεί χρόνος και επενδύσεις σε ανθρώπους και μέσα. Όχι σε  τριμηνίτες, εξαμηνίτες και λοιπούς εποχιακούς αλλά απαιτείται εδώ και τώρα επένδυση σε μόνιμο προσωπικό που θα αποτελέσει την ομάδα δασοπυρόσβεσης σε κάθε ορεινό όγκο σχηματίζοντας τη δύναμη δασοπυρόσβεσης της περιοχής ευθύνης σε του κάθε δασαρχείου. Οι δασοπυροσβέστες της Πεντέλης π.χ. θα μάθουν άριστα το βουνό τους και θα επιφορτιστούν με την ευθύνη της δασοπυρόσβεσης εκεί. Το ίδιο και οι δασοπυροβέστες της Πάρνηθας, του Παγγαίου, της Όχης  ή όποιου άλλου ορεινού όγκου.  Αυτοί οι γνώστες συνθηκών, τρόπων και μέσων θα είναι αυτοί που θα αξιοποιούν τη γνώση τους για την ταχύτερη καταπολέμηση της κάθε πυρκαγιάς. Αλλά θα χρειαστεί χρόνος και χρήμα, κάτι που δεν θέλει να διαθέσει η κυβέρνηση Μητσοτάκη.  Όπως απαιτείται και χρόνος και χρήμα για την επιτήρηση των δασών αλλά «ευρώ δεν δίδονται»

Αντίθετα, ακολουθώντας και πιθηκίζοντας τους Αμερικάνους στο νεοφιλελεύθερο δόγμα τους, η κυβέρνηση του Μητσοτάκη θα προτιμήσει να ιδιωτικοποιήσει τη διαχείριση των δασών και μαζί με αυτή κα την δασοπυρόσβεση. Η εμπειρία έχει διδάξει πως αυτό αυξάνει τις καταστροφές αφού αυτό αυξάνει και το operation fee των ιδιωτών δασοπυροσβεστών. Όπως στις ΗΠΑ αποδείχθηκε πως ιδιωτικές εταιρείες δασοπυρόσβεσης μεθόδευαν εμπρησμούς ή ιδιοκτήτες (παραχωρησιούχοι)  φυλακών χρηματοδοτούσαν το «σύστημα παραγωγής κατάδικων» που επέβαλε φυλακίσεις διαρκείας ακόμα και για τα πιο μικρά εγκλήματα. Αυτοί οι καταχρηστικά αποκαλούμενοι «επιχειρηματίες» έβγαζαν κέρδη  από το λεγόμενο availability cost (το κόστος που προκύπτει από τη διαθεσιμότητα μέσων) αλλά το καλό κέρδος ήταν στο operation fee (το κόστος ενεργοποίησης / λειτουργίας του συστήματος), Και όσο πιο μεγάλες οι προκύπτουσες ανάγκες, τόσο μεγαλύτερα τα ποσά.  Στη δασική διαχείριση, στη διαθεσιμότητα ανθρώπων, μέσων,  εργαλείων και τη δασοπυρόσβεση από την άλλη, μπορούμε να βρούμε μία αντιστοιχία  availability cost και operation cost αντίστοιχα.

Ήδη το τραπέζι άρχισε να στρώνεται με τα μέσα της προπαγάνδας να αναπαράγουν τερατολογίες για «διαχειριστικές μελέτες» που θα είναι έτοιμες σε έναν μήνα από τον ΟΦΥΠΕΚΑ. Δηλαδή σε έναν μήνα θα γίνουν πιλοτικές διαχειριστικές, διαχειριστικά σχέδια, μελέτες ανάταξης δασικών οικοσυστημάτων, αντιπυρικές μελέτες και φυσικά οι μελέτες κλιματικής ανθεκτικότητας για να προκύψει ένα ολοκληρωμένο διαχειριστικό σχέδιο ανά περιοχή. Ποιοι αλήθεια πιστεύουν αυτά τα θηριώδη ψέματα;

Και τέλος, γιατί σέρνεται (από το 2018) η αίσθηση πως η «διαχειριστική μελέτη» των 30 ημερών θα τεκμηριώσει την «αδήριτη ανάγκη παραχώρησης της δασικής διαχείρισης και της δασοπυρόσβεσης, σε ιδιώτες» που μπορεί να περιλαμβάνουν και μικτά σχήματα ως άλλοθι (πχ Δασικούς Συνεταιρισμούς Εργασίας κλπ); Είναι άραγε μία αυτοεκπληρούμενη προφητεία;

Διαβάστε σχετικά με τα καλά της ιδιωτικής δασοπυρόσβεσης και το άρθρο του The Press Project από το 2018

*Αναφέρεται στο Σύνταγμα του 1975