Του Πέτρου Παπακωνσταντίνου*

Αν πιστέψουμε τα ισχυρότερα αγγλόφωνα μέσα, αυτό που διαδραματίζεται στο Καζακστάν είναι μια ακόμη “έγχρωμη επανάσταση” αθώων διαδηλωτών σε πρώην σοσιαλιστική χώρα, την οποία απειλεί να συντρίψει η πάντα επίφοβη ρωσική αρκούδα. Το μενού των δυτικών πρακτορείων καταπίνουν αμάσητα, με ελάχιστες εξαιρέσεις, και τα ελληνικά μέσα ενημέρωσης, για να επιβεβαιώσουν άλλη μία φορά πόσο φτηνή και αναξιόπιστη έχει καταντήσει η εγχώρια δημοσιογραφία την τελευταία δεκαετία. Οι εξελίξεις στο Καζακστάν είναι όντως δραματικές και εγκυμονούν σοβαρές διεθνείς επιπτώσεις, αλλά δεν μπορούν να ερμηνευτούν με παρωχημένα, ψυχροπολεμικά στερεότυπα.

Κατ’ αρχάς, δυο λόγια για τη σημασία της υπό συζήτηση χώρας. Με έκταση λίγο μεγαλύτερη από το σύνολο της Δυτικής Ευρώπης, το Καζακστάν δεσπόζει στην Κεντρική Ασία, βασικό θέατρο που “Μεγάλου Παιχνιδιού” ανάμεσα στη Ρωσική και τη Βρετανική Αυτοκρατορία, στον 19ο αιώνα. Στη σύγχρονη εποχή, μήλο της έριδος για τις μεγάλες δυνάμεις και τις πολυεθνικές εταιρείες αποτελούν ο τεράστιος πλούτος της χώρας σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο, αλλά και σε πλήθος μεταλλευμάτων, συμπεριλαμβανομένου του ουρανίου της, το οποίο τροφοδοτεί τους πυρηνικούς αντιδραστήρες της Ιαπωνίας, της Γαλλίας, του Καναδά, της Ινδίας και άλλων χωρών.

Παραδοσιακά χώρα νομάδων, που απέκτησε εθνική υπόσταση μόνο μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση, ως ομόσπονδη Δημοκρατία της ΕΣΣΔ (ίσως πρέπει να ξαναδούμε την κριτική της Ρόζα Λούξεμπουργκ στους μπολσεβίκους, ότι με την πολιτική τους για την αυτοδιάθεση των εθνών θα δημιουργούσαν εθνικισμούς και εκεί όπου δεν υπήρξαν, αλλά αυτό είναι μια μεγάλη συζήτηση), το Καζακστάν είχε πάντα στενή σχέση με τη Ρωσία. Στο δεύτερο μισό του εικοστού αιώνα, περίπου το 36% του πληθυσμού του ήταν Ρώσοι. Σήμερα το ποσοστό αυτό έχει μειωθεί περίπου στο 25%, αλλά τα ρωσικά είναι η δεύτερη επίσημη γλώσσα του κράτους. Ο επί μακρόν ηγέτης της Σοβιετικής Ένωσης Λεονίντ Μπρέζνιεφ διετέλεσε, μεταπολεμικά, επικεφαλής του ΚΚ στο Καζακστάν, το οποίο δεν είχε εκδηλώσει ποτέ διαθέσεις ανεξαρτησίας και ήταν η τελευταία σοβιετική Δημοκρατία που ανακηρύχτηκε ανεξάρτητη. Στο Καζακστάν βρίσκεται το ρωσικό διαστημικό κέντρο του Μπαϊκονούρ και φιλοξενούνται ρωσικές βάσεις, ενώ η χώρα ανήκει στο μετασοβιετικό, στρατιωτικό Σύμφωνο Συλλογικής Ασφάλειας, μαζί με Ρωσία, Λευκορωσία, Αρμενία, Κιργιστάν και Τατζικιστάν.

Μετά την ανακήρυξη ανεξαρτησίας, ο ηγέτης του Καζακστάν Νουρσουλτάν Ναζαρμπάγεφ (ένα από τα μέλη της ηγεσίας του ΚΚΣΕ που πήραν από μία σοβιετική Δημοκρατία ο καθένας και τη λεηλάτησαν μαζί μ’ αυτούς που έγιναν ολιγάρχες σε μια νύχτα. στο αμόκ των ιδιωτικοποιήσεων για ένα κομμάτι ψωμί) ακολούθησε μια πολιτική δύο ταχυτήτων. Στο στρατιωτικό πεδίο, εμφανιζόταν πιστός σύμμαχος της Ρωσίας για να μη διακινδυνεύσει επεισόδια με την ισχυρή ρωσική μειονότητα, όπως συνέβη σε Γεωργία, Ουκρανία και Μολδαβία, με την εμφάνιση ντε φάκτο ανεξάρτητων ρωσόφωνων περιοχών. Στο εσωτερικό, όμως, προωθούσε τον καζάκικο εθνικισμό σε βάρος των Ρώσων, ενώ στις διεθνείς σχέσεις προσπαθούσε να εξισορροπήσει τη ρωσική επιρροή με ανοίγματα προς άλλα κέντρα ισχύος, αρχικά κυρίως το Πεκίνο. Διψώντας για ενέργεια και ορυκτά, η ανερχόμενη Κίνα επένδυσε ισχυρά στο Καζακστάν, το οποίο λόγω γεωγραφικής θέσης αποτελεί σημαντικό κρίκο στο μεγαλεπήβολο σχέδιο του Σι Τζινπίνγκ για τον καινούργιο Δρόμο του Μεταξιού.

Τα τελευταία χρόνια, το Καζακστάν ενίσχυσε ιδιαίτερα τις σχέσεις του και με την Τουρκία, ερεθίζοντας τη Ρωσία. Το ιστορικό υπόβαθρο ήταν γόνιμο. Το πρώτο τουρκικό χανάτο ιδρύθηκε, τον έκτο αιώνα μ.Χ., στα εδάφη που βρίσκονται σήμερα στο νότιο Καζακστάν, το Κιργιζιστάν, το Ουζμπεκιστάν και τη δυτική Μογγολία. Στην τουρκική μυθολογία του Εργκένεγκον, η λύκαινα Ασένα, από τις στέπες της Κεντρικής Ασίας, είναι εκείνη που διασώζει και μεγαλώνει τους πρώτους Τούρκους- από εδώ και το έμβλημα των Γκρίζων Λύκων. Το επικρατούν θρήσκευμα του σύγχρονου Καζακστάν είναι το σουνιτικό Ισλάμ, αν και οι θρησκευόμενοι είναι μειοψηφία και οι μαντήλες στους δρόμους όχι μόνο σπανίζουν, αλλά δεν αντιμετωπίζονται και ευνοϊκά από τις αρχές. Τελευταία το Καζακστάν προμηθεύτηκε drones και τεθωρακισμένα οχήματα από την ΝΑΤΟϊκή Τουρκία, πράγμα που θορύβησε ακόμη περισσότερο το Κρεμλίνο. Εδώ και χρόνια, το Καζακστάν συμμετέχει στο Συμβούλιο Τουρκικών Κρατών, που εκφράζει το παλιό όραμα του Τουργκούτ Οζάλ για αναβίωση του παντουρκισμού, “από την Αδριατική μέχρι το Σινικό Τείχος”.

Αλλά η “πολυεπίπεδη” εξωτερική πολιτική του Ναζαρμπάγεφ δεν άφηνε έξω από τον ορίζοντά του ούτε τις μεγάλες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις της Δύσης. Ο μέχρι το 2019 πρόεδρος του Καζακστάν καλλιεργούσε καλές σχέσεις με τις ΗΠΑ, ανέθεσε στη Chevron την εκμετάλλευση του μεγαλύτερου πετρελαϊκού κοιτάσματος της χώρας του και συμφώνησε δημοσίως με τους πολέμους των ΗΠΑ στο Ιράκ και το Αφγανιστάν. Ο ίδιος και οι ολιγάρχες που τον στήριζαν έβγαλαν τις περιουσίες τους στο Σίτι του Λονδίνου και επένδυσαν μαζικά στη βρετανική αγορά ακινήτων. Η εταιρεία πολιτικών συμβούλων του Τόνι Μπλερ εγκαταστάθηκε, με το αζημίωτο, στην πρωτεύουσα του Καζακστάν, που τότε λεγόταν Αστάνα, το 2011 και στήριζαν τις επικοινωνιακές κινήσεις του στο εσωτερικό και το εξωτερικό. Μετά την άγρια καταστολή διαδηλωτών, τον Δεκέμβρη του ίδιου χρόνου, όπου κάμποσοι διαδηλωτές έχασαν τη ζωή τους, ο ίδιος ο Μπλερ του έστειλε επιστολή (την έβγαλε στο φως της δημοσιότητας τρία χρόνια αργότερα ο Guardian), όπου μεταξύ άλλων του έγραφε: “Όσο τραγικό κι αν είναι αυτό το γεγονός, δεν θα πρέπει να συσκοτίσει την τεράστια πρόοδο που έχει συντελεστεί στο Καζακστάν τα τελευταία χρόνια”. Ακολουθούσαν οδηγίες για τη διαχείριση της επικονωνιακής ζημιάς.

Δεν είναι περίεργο που οι δυτικές κυβερνήσεις δεν εξέφρασαν καμία δυσφορία όταν ο Ναζαρμπάγεφ εκλεγόταν πρόεδρος με ποσοστά από 97% και πάνω, όταν καθιστούσε εθνική γιορτή της χώρας τη μέρα της πρώτης εκλογής του, όταν μετονόμαζε την πρωτεύουσα σε Νουρσουλτάν (το μικρό του όνομα, σαν να κάναμε την Αθήνα- Κυριάκος), ή όταν αναγορευόταν σε ισόβιο Ηγέτη του Έθνους μετά την θεωρητική αποχώρησή του από την εξουσία, το 2019. Λέμε θεωρητική, γιατί μπορεί μεν να παρέδωσε την προεδρία σ’ έναν δικό του άνθρωπο, τον σημερινό πρόεδρο Κάσιμ- Γιομάρτ Τοκάγεφ, αλλά εννοούσε να οδηγεί από το πίσω κάθισμα: συνέχισε να είναι ο ίδιος πρόεδρος του ισχυρότατου Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας, άφησε την κόρη του πρόεδρο της Γερουσίας (και πιθανή διάδοχο του Τοκάγεφ), ενώ στενοί σύμμαχοί του συνέχισαν να ελέγχουν τους κρίσιμους τομείς των μυστικών υπηρεσιών, του τραπεζικού συστήματος και των υδρογονανθράκων.

Μ’ αυτά και μ’ αυτά, το Καζακστάν εξελίχθηκε, παρά τον αυταρχισμό και τη διαφθορά, στην πιο σταθερή από τις χώρες της Κεντρικής Ασίας, με ένα κατά κεφαλήν εισόδημα στα επίπεδα χωρών όπως το Μεξικό και η Μαλαισία, δηλαδή των σχετικά σταθερότερων χωρών της περιφέρειας. Ωστόσο η υπερεξάρτηση από τους υδρογονάθρακες και τα ορυκτά είχε το τίμημά της, με την κατάρρευση των τιμών, από το 2014 και μετά. Η κατάσταση έβραζε υπογείως από καιρό και το φιτίλι που άναψε τη μεγάλη πυρκαγιά της τελευταίας εβδομάδας ήταν η απόφαση της κυβέρνησης να απελευθερώσει τις τιμές των καυσίμων. Αυτό είχε ως συνέπεια να διπλασιαστεί μέσα σε ένα βράδυ η τιμή του υγροποιημένου αερίου που χρησιμοποιούν τα ΙΧ, γεγονός που εξόργισε τον κόσμο και έβγαλε στους δρόμους, πρώτα στο δυτικό τμήμα της χώρας, μετά και στη μεγαλύτερη πόλη, το Αλμάτι, πλήθη διαδηλωτών.

Προσπαθώντας να εκτονώσει το αντιπολιτευτικό κίνημα, ο Τοκάγεφ άλλαξε πρωθυπουργό και κυβέρνηση, ακύρωσε την απόφαση για απελευθέρωση των καυσίμων και εξήγγειλε φιλολαϊκά μέτρα. Ήταν όμως αργά. Το κίνημα είχε ριζοσπαστικοποιηθεί, αποκτώντας καθαρά πολιτικό , αντικαθεστωτικό χαρακτήρα. Διαδηλωτές φώναζαν “να φύγει ο γέρος”, εννοώντας τον 81χρονο Ναζαρμπάγεφ, γκρέμιζαν αγάλματά του και καταλάμβαναν δημόσια κτίρια. Γρήγορα άρχισαν οι βανδαλισμοί τραπεζών και επιχειρήσεων, οι εμπρησμοί κρατικών κτιρίων και εμφανίστηκαν ένοπλες ομάδες που πυροβολούσαν αστυνομικούς. Σύμφωνα με τις αρχές, τουλάχιστον 16 αστυνομικοί σκοτώθηκαν από σφαίρες, ενώ ένας από αυτούς αποκεφαλίστηκε. 

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο βασικός παράγοντας που τροφοδότησε τις ταραχές ήταν η οργή και απόγνωση μεγάλων τμημάτων του πληθυσμού για την οικονομική του κατάσταση, τη διαφθορά και την καταπίεση. Ωστόσο είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι μια πολιτικά ακέφαλη κοινωνική διαμαρτυρία, σε μια σχετικά ήρεμη, τις προηγούμενες δεκαετίες χώρα φτάνει μέσα σε μια νύχτα σε τέτοια επίπεδα οργάνωσης που να καταλαμβάνει σειρά δημοσίων κτιρίων και να επιδίδεται σε αντάρτικο των πόλεων. Οι υπόνοιες για ανάμιξη ξένων κέντρων είναι εύλογες. 

Με την πλάτη στον τοίχο, ο Τοκάγεφ αναγκάστηκε να καλέσει το Σύμφωνο Συλλογικής Ασφάλειας, δηλαδή τη Ρωσία, να στείλει στρατεύματα για να βοηθήσει στην αντιμετώπιση της ένοπλης εξέγερσης. Η παρουσία 2.500 Ρώσων αλεξιπτωτιστών και άλλων δυνάμεων από πρώην σοβιετικές δημοκρατίες είναι βέβαιο ότι θα επιταχύνει την εκτόνωση της παρούσας κρίσης. Οι πολιτικές επιπτώσεις της, όμως, θα ξετυλιχτούν σε βάθος χρόνου.

Η πιο άμεση επίπτωση θα είναι το τέλος της εποχής Ναζαρμάγεφ. Ήδη, ο Τοκάγεφ τον παραμέρισε και ανέλαβε ο ίδιος το Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας, ενώ ο Ηγέτης του Έθνους είναι άφαντος και πολλοί λένε ότι έφυγε κρυφά, με την οικογένειά του, στο εξωτερικό. Όσο για τον διάδοχό του, μάλλον θα έχει την τύχη του Λουκασένκο. Ο πρόεδρος της Λευκορωσίας προσπαθούσε για χρόνια να ισορροπήσει ανάμεσα στη Ρωσία και τη Δύση, εξασφαλίζοντας οφέλη και από τους δύο (δεν είναι τυχαίο ότι Γάλλοι και Γερμανοί έκλεισαν με τους Ρώσους τη συμφωνία για την ειρήνευση στην Ουκρανία όχι στο Παρίσι ή το Βερολίνο, αλλά στο Μινσκ της Λευκορωσίας), αλλά έγινε πολιτικός όμηρος του Πούτιν από τη στιγμή που στηρίχτηκε στα στρατεύματα και τις μυστικές υπηρεσίες του για την αντιμετώπιση του μεγάλου αντιπολιτευτικού κινήματος που τον αμφισβητούσε. Το ίδιο θα συμβεί με τον Τοκάγεφ, ο οποίος, αν και κινεζόφιλος (ήταν πρεσβευτής στο Πεκίνο και μιλάει κινέζικα), κάλεσε το υπό ρωσική ηγεμονία Σύμφωνο Συλλογικής Άμυνας και όχι το Σύμφωνο της Σαγκάης, στο οποίο επίσης μετέχει το Καζακστάν, για να τον διασώσει. 

Η συγκυρία της παρούσας κρίσης επίσης προβληματίζει, καθώς την ερχόμενη Δευτέρα αρχίζουν στη Γενεύη οι κρίσιμες διαπραγματεύσεις ΗΠΑ- Ρωσίας για το Ουκρανικό, και όχι μόνο: ο Βλαντιμίρ Πούτιν έχει ήδη προτείνει, από τις 17 Δεκεμβρίου, κάτι σαν μια “νέα Γιάλτα”, αξιώνοντας από τον Τζο Μπάιντεν να δεσμευτεί ότι δεν θα υπάρξει περαιτέρω επέκταση του ΝΑΤΟ προς ανατολάς, κι ότι η Ουκρανία θα μείνει στρατιωτικά ουδέτερη. Από την πλευρά του, ο Μπάιντεν έχει δώσει κάποιες ενδείξεις ότι θα μπορούσε να συμβιβαστεί με μια πιο διαλλακτική γραμμή έναντι της Ρωσίας για να αποτρέψει τον στρατηγικό εναγκαλισμό της με τον πιο επικίνδυνο αντίπαλο της Αμερικής στον 21οι αιώνα, την Κίνα. Τη στιγμή λοιπόν που η Ρωσία ετοιμάζεται να διαπραγματευτεί για το μεγάλο πρόβλημα στο δυτικό της μέτωπο, έρχεται η κρίση στο Καζακστάν να της ανοίξει ένα καινούργιο μέτωπο, στο μαλακό της υπογάστριο, στο Νότο. Χώρια που, ύστερα από τις περιπέτειες της Λευκορωσίας, η κρίση στο Καζακστάν θα έχει ήδη αναζωπυρώσει τους φόβους του Πούτιν ότι η αμφισβήτηση των σαθρών, μετασοβιετικών καθεστώτων μπορεί κάποια μέρα να φτάσει και μέχρι τα τείχη του Κρεμλίνου.

*Ο Πέτρος Παπακωνσταντίνου  είναιε ρευνητής στο Κέντρο Πυρηνικών Ερευνών "Δημόκριτος" και έγινε διδάκτορας του Πανεπιστημίου Αθηνών. Επαγγελματίας δημοσιογράφος από το 1990. Έχει εργασθεί σε πολλά περιοδικά, εφημερίδες και ηλεκτρονικά μέσα ενημέρωσης ως συντάκτης πολιτικών, διεθνών και επιστημονικών θεμάτων. Τα τελευταία χρόνια εργάζεται στην εφημερίδα "Καθημερινή". Έχει πραγματοποιήσει πολλές δημοσιογραφικές αποστολές στο εξωτερικό, ιδιαίτερα στην Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή, και έχει πάρει συνεντεύξεις από αρχηγούς κυβερνήσεων, πολιτικές προσωπικότητες και ηγέτες εθνικοαπελευθερωτικών κινημάτων. Αρθρογραφεί επίσης στην εβδομαδιαία εφημερίδα "Πριν" και είναι μέλος της συντακτικής επιτροπής του περιοδικού "Ουτοπία"

πηγή

Αναδημοσιεύουμε από την εφημερίδα «Η εποχή» άρθρο της Αλεξάνδρας Λαοπόδη, η οποία καταγράφει τις προθέσεις και τις ενέργειες της κυβέρνησης και της διοίκησης  επί της πυρο-δασοπροστασίας, μετά από το χαστούκι που έφαγαν μαζί με την πυροσβεστική υπηρεσία, την τελευταία αντιπυρική περίοδο. Ένα χαστούκι που άφησε 1,5 εκατομμύρια στρέμματα καμένης γης και απέδωσε υπερκέρδη στα ελληνικά χυδαία και θανατολάγνα ΜΜΕ, προκειμένου να αμβλύνουν την αποτρόπαια εικόνα ενός αδιάφορου κράτους. Ενός κράτους - δημίου που αποζητά την καταστροφή, γιατί είναι στο κύτταρο του κτηνώδους νεοφιλελεύθερου η εκμετάλλευση της καταστροφής και του θανάτου. Και ας προσποιείται πως κόπτεται για το καμένο δάσος.  Στην πραγματικότητα κλαίει σαν τη φώκια τον πνιγμένο, που με τα ψεύτικα δάκρυα της απλά μαλακώνει τη νεκρή σάρκα για να την καταβροχθίσει.

Τα μέχρι σήμερα πεπραγμένα και οι δημοσιοποιημένες προθέσεις της κυβέρνησης - δημίου, για ακόμα μεγαλύτερη μεγέθυνση των μηχανισμών καταστολής (εκεί που είναι το χρήμα) και παράλληλου εκμηδενισμού της πρόληψης (με τη μηδενική απόδοση σε χρήμα),  μας προετοιμάζουν για ακόμα μεγαλύτερες και μη  αναστρέψιμες καταστροφές.

Αντιπυρικός σχεδιασμός: Αυξάνεται η ανισορροπία μεταξύ πρόληψης και καταστολής

H λήξη της φετινής αντιπυρικής περιόδου βρίσκει τη χώρα μας με 1,5 εκατ. στρέμματα δάσους να έχουν γίνει στάχτη. Πρόκειται για τον δεύτερο χειρότερο απολογισμό των είκοσι τελευταίων ετών. Η κατάληξη αυτή στα μάτια πολλών φαντάζει λίγο-πολύ προδιαγεγραμμένη, καθώς χάρη στην ξηρασία, στις υψηλές θερμοκρασίες και στη συστηματική απαξίωση των δασικών υπηρεσιών, τα δάση μας είχαν μετατραπεί σε «μπαρουταποθήκη». Η «μπαρουταποθήκη», τελικά, εκτινάχθηκε, προκαλώντας οργή και πολιτικό κρότο.

Οι προβλέψεις για το μέλλον είναι δε, ακόμα πιο δυσοίωνες, καθώς σύμφωνα με την έκθεση του IPCC, αν η θερμοκρασία του πλανήτη αυξηθεί κατά 2 βαθμούς Κελσίου, οι καμένες εκτάσεις στην περιοχή της Μεσογείου, θα αυξηθούν κατά 87%. Ο συντονιστής του προγράμματος για τις δασικές πυρκαγιές του WWF, Ηλίας Τζηρίτης εξηγεί μιλώντας στην «Εποχή» ότι την έναρξη των πυρκαγιών δεν την προκαλεί ίδια η κλιματική αλλαγή αλλά ότι αυτή «βοηθά στο να έχουμε πυρκαγιές που ανήκουν στην κατηγορία των μεγαπυρκαγιών. Οι μεγαπυρκαγιές είναι πυρκαγιές που ξεφεύγουν από τον έλεγχο των κατασταλτικών μηχανισμών. Που δεν μπορούμε να τις αντιμετωπίσουμε και θα σταματήσουν μόνο όταν κάψουν αυτά που θέλουν να κάψουν».

Και προσθέτει ότι «Έχει υπολογιστεί ότι παγκοσμίως η αντιπυρική περίοδος έχει επιμηκυνθεί κατά 10%. Η κλιματική αλλαγή, λοιπόν, θα επηρεάσει και επηρεάζει ήδη το μήκος της αντιπυρικής περιόδου, αλλά και τις μέρες υψηλού κινδύνου στην αντιπυρική περίοδο. Έχουμε δηλαδή περισσότερες μέρες υψηλού κινδύνου».

Μπροστά στα νέα δεδομένα απαιτείται η αναμόρφωση του μηχανισμού της πολιτικής προστασίας, ώστε να δοθεί προτεραιότητα στην πρόληψη έναντι της καταστολής. «Η επιστημονική κοινότητα συμφωνεί ότι η πρόληψη είναι πιο αποδοτική. Υπάρχουν μελέτες που δείχνουν ότι το κόστος της πρόληψης για τις δασικές πυρκαγιές μπορεί να είναι στο 10% αυτού της καταστολής. Επομένως, η πρόληψη είναι το νούμερο ένα» σημειώνει ο Μιχάλης Διακάκης, επιστημονικός συνεργάτης ερευνητής στο ΕΚΠΑ, με ειδίκευση στις φυσικές καταστροφές.

Η πρόληψη είναι μια πολυεπίπεδη διαδικασία που ξεκινά από τις δασικές υπηρεσίες και καταλήγει στην ενημέρωση και προσαρμογή των πολιτών. Το πρώτο βήμα για να γίνει πιο αποτελεσματική είναι η ενίσχυση της δασικής υπηρεσίας, η οποία έχει απαξιωθεί. «Από το 2002 και μετά έχει μειωθεί κατά 80% ο προϋπολογισμός της δασικής υπηρεσίας και το προσωπικό της κατά 53%. Υπό αυτές τις συνθήκες δεν μπορεί να εκτελέσει το έργο της πρόληψης» τονίζει ο Ηλίας Τζηρίτης.

Όμως και με την ενίσχυση της υπηρεσίας, οι δασικές πυρκαγιές δεν θα εξαφανιστούν, για το λόγο αυτό είναι απαραίτητος ο αντιπυρικός σχεδιασμός. «Κανονικά θα πρέπει να υπάρχει αντιπυρικός σχεδιασμός σε τοπικό επίπεδο, ο οποίος να θέτει τα σενάρια, τα ρίσκα που υπάρχουν, και τα μέτρα για να αμβλυνθούν. Πρέπει να δούμε πού μπορεί να αναπτυχθούν πυρκαγιές και το πυρκαλογικό ιστορικό της περιοχής» αναφέρει ο συντονιστής του προγράμματος για τις δασικές πυρκαγιές του WWF. Αλλά και οι πολίτες που ζουν στα όρια του δάσους θα πρέπει να βρίσκονται σε επαγρύπνηση και να προσαρμόσουν τις περιουσίες του στον κίνδυνο. «Ο κόσμος θα πρέπει να εκπαιδευτεί, ώστε να φτιάχνει το σπίτι του, να κανονίζει την καθημερινότητα του, έτσι ώστε να μην είναι τρωτός σε αυτού του είδους τις φυσικές καταστροφές. Για παράδειγμα δεν θα πρέπει να χτίζει δίπλα σε ψιλή βλάστηση σε δασική έκταση με υλικά εύφλεκτα. Θα πρέπει να ζει με ένα τρόπο προσαρμοσμένο στο ότι η περιοχή που βρίσκεται κινδυνεύει» σημειώνει ο Μιχάλης Διακάκης.

Ο χρόνος για την έναρξη της νέας αντιπυρικής περιόδου μετρά αντίστροφα - απομένουν μόλις πέντε μήνες. Σύμφωνα με πληροφορίες που έχουν διαρρεύσει στον Τύπο, το νεοσύστατο υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας για τη νέα αντιπυρική περίοδο επεξεργάζεται σχέδιο για την εγκατάσταση σώματος ευρωπαίων δασοκομάντος στην Ελλάδα.

«Στο παρελθόν είχαμε και εμείς δασοκομάντο. Αυτά τα παιδιά προσλαμβάνονταν στη δασική υπηρεσία και εκπαιδεύονταν. Συνήθως είχαν υπάρξει φαντάροι στις ειδικές δυνάμεις. Θα πρέπει να διατηρούμε τέτοια σώματα, όπως έχουμε και τα πεζοπόρα που είναι πιο εξειδικευμένα. Στην Πάρνηθα αν δεν ήταν τα πεζοπόρα, τα δικά μας, αλλά και τα ξένα, η πυρκαγιά θα είχε κάψει και το υπόλοιπο ελατοδάσος.» αναφέρει ο Γιώργος Καρέτσος, δασολόγος, ερευνητής στο Ινστιτούτο Μεσογειακών Δασικών Οικοσυστημάτων.

Ωστόσο, η επιλογή του υπουργείου να επενδύσει στην ίδρυση του συγκεκριμένου σώματος και όχι στη στελέχωση των δασικών υπηρεσιών, δείχνει ότι στρατηγικά συνεχίζει να είναι προσηλωμένο στην καταστολή παρά τις συστάσεις της επιστημονικής κοινότητας. «Είδαμε ότι η αύξηση των πόρων για την καταστολή διαχρονικά δεν έχει οδηγήσει πουθενά. Το πυροσβεστικό ξεκίνησε με ένα προϋπολογισμό 200 εκατ ευρώ και αυτή τη στιγμή είναι στα 450 εκατ.» τονίζει ο Ηλίας Τζιρίτης και προσθέτει ότι «Υπάρχει και το σχέδιο “Ασπίδα” από την Πολιτική Προστασία, το οποίο προβλέπει 1,8 εκατ ευρώ για τα επόμενα έτη που θα πάνε κατά κύριο λόγο στην καταστολή. Αυξάνουμε άρα την ανισορροπία μεταξύ πρόληψης και καταστολής.»

Πηγή: Η εποχή

Αναδημοσίευση αποκαλυπτικής ανάρτησης του ιστολογίου Δασαμάρι SOS 

Δημοσιεύθηκε πριν μερικές εβδομάδες στη Διαύγεια [ΑΔΑ 6ΖΓ9Ω16-4ΕΩ] το επικαιροποιημένο σχέδιο (ονόματι «Ιόλαος») του Δήμου Ραφήνας για την αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών στην περιοχή μας. Το σχέδιο ψηφίστηκε ομόφωνα από 26 «παρόντες» δημοτικούς συμβούλους σε «δια περιφοράς» συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου [απόφ. 51/6-4-2021] με τις γνωστές αντιδημοκρατικές διαδικασίες της ιντερνετικής/τηλεφωνικής επικοινωνίας, χωρίς να διεξαχθεί συζήτηση.*

Στο σχέδιο επιχειρείται να καθοριστούν οι ευθύνες και η συντονισμένη δράση όλων των θεσμικών φορέων που είναι αρμόδιοι για την προστασία μας από τις δασικές πυρκαγιές. Είναι ευνόητο ότι μια αναγκαία προϋπόθεση για την ορθή εφαρμογή του σχεδίου είναι να έχουν οριστεί με σαφήνεια τα όρια της χωρικής αρμοδιότητας του Δήμου ώστε να γνωρίζουν όλοι οι φορείς με ακρίβεια ποια είναι η περιοχή ευθύνης τους και πού επιχειρούν πριν από μια πυρκαγιά, κατά την πυρκαγιά και μετά την πυρκαγιά. Η χωρική παράμετρος των διοικητικών ορίων του Δήμου είναι καθοριστική και αναφέρεται επανειλημμένα στο σχέδιο. Για παράδειγμα:

«Ο Δήμος Ραφήνας-Πικερμίου ως φορέας πολιτικής προστασίας (αρθ. 3 του Ν.3013/2002 της ισχύει), μετά την εκδήλωση δασικών πυρκαγιών κινητοποιεί και δρομολογεί δράσεις εντός της χωρικής αρμοδιότητάς του που αποβλέπουν στην εκπλήρωση του σκοπού της πολιτικής προστασίας που συνδέεται κατά κύριο λόγο με την προστασία της ζωής και της περιουσίας των πολιτών από καταστροφές, στη διαχείριση των συνεπειών σε υποδομές αρμοδιότητάς του, καθώς και την υποστήριξη του έργου του Πυροσβεστικού Σώματος στην καταστολή των δασικών πυρκαγιών που διενεργείται υπό την ευθύνη, τον έλεγχο και τον συντονισμό του.

... ο Δήμαρχος κινητοποιεί δια του Γραφείου Πολιτικής Προστασίας του Δήμου, το επιχειρησιακά εμπλεκόμενο δυναμικό και τα μέσα πολιτικής προστασίας του Δήμου, προκειμένου να δρομολογήσουν δράσεις που συνδέονται με: ... την περαιτέρω συλλογή πληροφοριών σχετικά με την εξέλιξη του καταστροφικού φαινομένου και της επηρεαζόμενες περιοχές εντός των διοικητικών ορίων του Δήμου σε επικοινωνία με της κατά τόπους υπηρεσίες της ΕΛ.ΑΣ., του Π.Σ. και του Ε.Κ.Α.Β.

... Εντολή στο Γραφείο Πολιτικής Προστασίας του Δήμου για άμεση κινητοποίηση των υπαλλήλων του Γραφείου Πολιτικής Προστασίας του Δήμου, για συλλογή περαιτέρω πληροφοριών, μετά από σχετική ενημέρωση για έναρξη πυρκαγιάς εντός των διοικητικών ορίων από το Γραφείο Πολιτικής Προστασίας του Δήμου ή την αρμόδια Πυροσβεστική Υπηρεσία και σε συνεννόηση με αυτή.

... Το Κέντρο Επιχειρήσεων Πολιτικής Προστασίας του Δήμου ... συλλέγει τις πληροφορίες σχετικές με την εξέλιξη της πυρκαγιάς στα διοικητικά όρια του Δήμου, μέσω της άμεσης επικοινωνίας με ΕΛ.ΑΣ, Π.Σ, ΕΚΑΒ.»

____

Τον τελευταίο χρόνο έχει ξεκινήσει στο Πικέρμι μια συζήτηση για την προστασία του Βαλανάρη και των καταρρακτών του από τους επισκέπτες-τουρίστες. Οι καταρράκτες του Βαλανάρη βρίσκονται εντός της καμένης δασικής και αναδασωτέας έκτασης Δασαμάρι, μεταξύ των οικισμών Ντραφίου και Διώνης (πρώην Αγ. Σπυρίδωνα). Το Δασαμάρι αποτελεί το ευρύτερο οικοσύστημα των καταρρακτών και δ ι ο ι κ η τ ι κ ά  ανήκει στην Κοινότητα Πικερμίου. Με αφορμή αυτήν την συζήτηση και σχετικά αιτήματα δημοτών ο δήμαρχος Ραφήνας, Ευ. Μπουρνούς, εκτόξευσε πριν από μερικές εβδομάδες μια δήλωση-πυροτέχνημα ιδιαίτερα επικίνδυνη: «Ο καταρράκτης του Βαλανάρη δεν ανήκει στον Δήμο Ραφήνας Πικερμίου». Η δήλωσή του πήρε δημοσιότητα μέσω τοπικών φερεφώνων και μέσω της πλατφόρμας διοικητικής κοινωνικής δικτύωσης facebook...

«το οικοσύστημα αυτό [σ.σ. Δασαμάρι] ανήκει ξεκάθαρα στα διοικητικά όρια του Δήμου Πεντέλης και ουδεμία σχέση έχει με τη διαχείριση που ανήκει σε ευθύνη της διοίκησης Ραφήνας-Πικερμιου

... Τα διοικητικά όρια του Δήμου Ραφήνας-Πικερμίου σταματούν ξεκάθαρα στα όρια του εντός σχεδίου οικισμού του Ντραφίου και η εκτός σχεδίου περιοχή [σ.σ. Δασαμάρι] ανήκει στο Δήμο Πεντέλης

... Το οικοσύστημα καταρρακτών Βαλανάρη ανήκει στο Δήμο Πεντέλης

... Τα ορια στην εκτος σχεδιου περιοχη [σ.σ. Δασαμάρι] δεν εχουν οριστει ποτε

... Σιγουρα οι εντος σχεδιου περιοχες Ντραφι και Διωνη ανηκουν στο δημο Ρ-Π. Περαν τουτου ομιχλη...»

Προς επίρρωση των ισχυρισμών του επικαλείται μια μη πλήρη απάντηση-έγγραφο της Δ/νσης Οικονομικών Τοπικής Αυτοδιοίκησης του Υπουργείου Εσωτερικών που τον ενημερώνει ότι στα Αρχεία της συγκεκριμένης υπηρεσίας δεν υπάρχουν εκθέσεις ή αποφάσεις που να ορίζουν τα διοικητικά όρια μεταξυ Πεντέλης και Πικερμίου. Αυτό βέβαια δεν αποκλείει να υπάρχει σχετική έκθεση σε κάποια άλλη δημόσια υπηρεσία ή σε πρώην νομαρχία ή η έκθεση να έχει εκδοθεί προ δεκαετιών και σήμερα να έχει χαθεί. Οι σύγχρονοι διοικητικοί χάρτες Υπουργείων, της Περιφέρειας Αττικής και των Δήμων προσδιορίζουν, εν τούτοις, με εγκυρότητα και ακρίβεια τα διοικητικά χωρικά όρια.**

Το πυροτέχνημα του δημάρχου Ραφήνας στήριξε facebookικά με ανάλογους ομιχλώδεις και έωλους ισχυρισμούς και ο μηχανικός της Τεχνικής Υπηρεσίας του Δήμου Ραφήνας. «Μύλος δηλαδή» !!!;;;

----

Σημειώνουμε ότι εδώ και πολλά χρόνια στον Δήμο Ραφήνας έχουν ληφθεί πλήθος αποφάσεων για ποικίλα θέματα, που συνοδεύονται από επίσημους διοικητικούς χάρτες, όπου προσδιορίζονται εμφανώς τα σύνορα του Πικερμίου με την Πεντέλη και, επακόλουθα, το βόρειο σύνορο της δασικής έκτασης Δασαμάρι με την Πεντέλη. To όριο αυτό είναι η οδός Βεργίνας που συνδέει το Ντράφι με τον οικισμό Νταού Πεντέλης. Από εκεί και πάνω είναι ο Δήμος Πεντέλης, από εκεί και κάτω είναι η Κοινότητα Πικερμίου και το δασικό Δασαμάρι.

Πριν λίγους μήνες, άλλωστε, ο ίδιος ο δήμαρχος Ραφήνας κυκλοφόρησε έναν χάρτη του δήμου για να προωθήσει ένα Σχέδιο Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας (ΣΒΑΚ). Σ' αυτόν τον χάρτη, που υπάρχει μέχρι σήμερα στην ιστοσελίδα του Δήμου, είναι ευδιάκριτο το όριο του δήμου Πεντέλης και του Πικερμίου, βόρεια της δασικής έκτασης Δασαμάρι: η οδός Βεργίνας.

Πάνω αριστερά διακρίνεται η οδός Βεργίνας, βόρειο σύνορο της δασικής έκτασης Δασαμάρι της Κοινότητας Πικερμίου με τον Δήμο Πεντέλης.

Και ο Δήμος Πεντέλης τι λέει για τα διοικητικά όρια του; Οι χάρτες που είναι αναρτημένοι στην ιστοσελίδα του Δήμου Πεντέλης είναι πεντακάθαροι και χωρίς «ομίχλες». Διοικητικό όριο του Δήμου Πεντέλης με την Κοινότητα Πικερμίου είναι η οδός Β ε ρ γ ί ν α ς.

Προκειμένου να έχουμε την επίσημη θέση του Δήμου Πεντέλης, υποβάλαμε αίτημα να μας προσδιορίσει τα διοικητικά όριά του στην περιοχή. Ο Δήμος Πεντέλης απάντησε άμεσα και θεσμικά, όχι μέσω διαμεσολαβητών και facebook... Παραθέτουμε το σχετικό έγγραφο:

Ο Δήμος Πεντέλης επιβεβαιώνει, λοιπόν, ότι η περιοχή που βρίσκεται μεταξύ του Ντραφίου (οικισμός Συνεταιρισμού ο Παν) και της Διώνης (πρώην οικισμός Συνεταιρισμού ο Αγ. Σπυρίδων) και νότια της οδού Βεργίνας, δηλ. το δασικό Δασαμάρι, βρίσκεται ΕΚΤΟΣ διοικητικών ορίων του Δήμου Πεντέλης και άρα ανήκει στην Κοινότητα Πικερμίου. Μπορεί για τον οποιοδήποτε λόγο να μην υπάρχει συγκεκριμένη διοικητική απόφαση ορισμού των διοικητικών ορίων, ΟΜΩΣ τα όρια προκύπτουν σαφώς από τα ρυμοτομικά σχέδια των οικισμών Ντραφίου και Διώνης και μάλιστα είναι όμοια. Αρα το διοικητικό όριο μεταξύ Πεντέλης και Πικερμίου στην περιοχή είναι όντως η οδός Βεργίνας.

☲

Μετά από όλα τα προαναφερθέντα, ας συνοψίσουμε. Σήμερα ξεκινάει η αντιπυρική περίοδος και μπαίνει σε εφαρμογή το σχέδιο του Δήμου Ραφήνας για την αντιμετώπιση των πυρκαγιών («Ιόλαος»). Αναγκαία προϋπόθεση για την εφαρμογή του σχεδίου είναι να γνωρίζει η Πολιτική Προστασία του Δήμου Ραφήνας τα διοικητικά όρια εντός των οποίων παρεμβαίνει. Σύμφωνα με τον Δήμο Πεντέλης, η δασική έκταση Δασαμάρι είναι ε κ τ ό ς  των διοικητικών ορίων του Δήμου Πεντέλης. Σύμφωνα με τον δήμαρχο Ραφήνας (και την Τ.Υ. του Δήμου), η δασική έκταση Δασαμάρι είναι  ε ν τ ό ς  των διοικητικών ορίων του Δήμου Πεντέλης και «ουδεμία σχέση έχει με τη διαχείριση που ανήκει σε ευθύνη της διοίκησης Ραφήνας-Πικερμίου». Τα συμπεράσματα είναι ανησυχητικά και αποκαρδιωτικά. Το δασικό Δασαμάρι μένει ακάλυπτο και απροστάτευτο. Ο αρμόδιος φορέας πολιτικής προστασίας αποσείει και δεν αναλαμβάνει τις δ ι ο ι κ η τ ι κ έ ς  ε υ θ ύ ν ε ς για την προστασία του από την απειλή πυρκαγιάς σε μια περίοδο που, μετά την  πρόσφατη ανάρτηση των δασικών χαρτών, έχουν αναζωπυρωθεί παλιές διεκδικήσεις παλαιοτσιφλικάδων της περιοχής.*** Τελικά, μήπως η «ομίχλη» που βλέπει ο δήμαρχος Ραφήνας προέρχεται από καπνό;

---

Υποσημειώσεις:

* Η προχειρότητα με την οποία έχει γραφεί το σχέδιο είναι εμφανής από τα πολλά συντακτικά λάθη και τα copy/paste που περιέχει. Αποκορύφωμα της προχειρότητας είναι η αναφορά σε χάρτη με τα όρια των δασικών υπηρεσιών και των δήμων της Περιφέρειας Αττικής όπου ο χάρτης που παρατίθεται είναι της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης! [Ιόλαος, σελ. 20] Μάλλον οι δημοτικοί σύμβουλοι έχουν μπερδευτεί με τον όρο «δια περιφοράς» συνεδρίαση κι έτσι ψηφίζουν εισηγήσεις που τις διαβάζουν «δια της περιφερειακής» όρασης, όταν τις διαβάζουν.

** Τις εξηγήσεις αυτές μας έδωσε η υπηρεσία που εξέδωσε το έγγραφο που επικαλείται ο Μπουρνούς.

*** Θεωρούμε ύποπτη την αναφορά στο σχέδιο «Ιόλαος» (σελ. 128) σε 15 σπίτια εκτός σχεδίου στο νότιο Δασαμάρι, ως «οικισμό εκτός σχεδίου» και μάλιστα με το όνομα εφοπλιστικής οικογένειας.

(πηγή)

Αναδημοσιεύουμε από την ηλεκτρονική έκδοση της ΚΟΝΤΡΑ ένα άρθρο – απάντηση στους Γκαιμπελίσκους, που έχουν αμοληθεί στα καλοπληρωμένα και ικανά χορηγούμενα ΜΜΕ, για να σκορπίσουν τη διχόνοια και τη χολή σε μία κοινωνία που δοκιμάζεται από την ασθένεια και αυτούς που –δυστυχώς για όλους μας- κλήθηκαν να την αντιμετωπίσουν στρατηγικά. Οι κολαούζοι και οι φτηνοί απολογητές - προπαγανδιστές του Κούλη και της παρέας του, αποδομούνται στο πρόσωπο (;;;) του πάντα πρόθυμου υπηρέτη των Κούληδων, Πρετεντέρη. Του «καθώς πρέπει» εκτοξευτή μπουκαλιών, φραπέδων και ύβρεων, της κερκίδας, που νουθετεί τα πλήθη αποδίδοντας απρεπείς χαρακτηρισμούς στους ….Ιταλούς!

Είναι τέτοια η αγωνία και η πρεμούρα των Χατζηαβάτηδων της ενημέρωσης, να πουλήσουν εκδούλευση στον ποδηλάτη, τον ορειβάτη, τον petit Koulis και στην παρέα του, που δεν σκέφτονται πριν γράψουν τη μπαρούφα τους. Αλλά και οι πελάτες τους δεν νοιάζονται αν τους πουλάνε σκάρτη εκδούλευση. Τι τον νοιάζει τον Κούλη, τον Άδωνη, τον Κικίλια, τον Βρούτση, τον Βορίδη, τον Πέτσα-Ζήκο και την υπόλοιπη παρέα, για το αν οι βρισιές και τα ψέματα του κολαούζου τους, τους ξεφτιλίζουν έτι περεταίρω; Προπαγάνδα είναι. Υλικό για την πλύση του εγκεφάλου των αγωνιούντων, των ενδεών, των πτωχευμένων και απογοητευμένων. Λόγια για να φάνε αφού το ψωμί δεν περισσεύει