Το άρθρο αυτό είναι το τρίτο μιας σειράς αφιερωμάτων πάνω στο Παλαιστινιακό ζήτημα. Το πρώτο αφορούσε στο μαζικό και οργανωμένο εβραϊκό εποικισμό της Παλαιστίνης , μέσω του οποίου οι Εβραίοι έφτασαν το 1940 να αποτελούν το 1/3 του πληθυσμού της περιοχής, από το μόλις 1/10 που ήταν το 1900.

Το δεύτερο άρθρο αφορούσε στην τρομοκρατική δράση των εβραϊκών παραστρατιωτικών οργανώσεων κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου. Οργανώσεις, βέβαια, που στην ισραηλινή ιστορία έχουν περάσει ως απελευθερωτικές. Γιατί, τελικά, ο χαρακτηρισμός κάποιου ως τρομοκράτη ή ως απελευθερωτή εξαρτάται  σχεδόν αποκλειστικά από το με ποιανού το μέρος είσαι και όχι από τις ίδιες τις πράξεις, αυτές καθεαυτές. Σε ένα παράλληλο σύμπαν, όπου ο νικητής της Ιστορίας θα ήταν άλλος, η Χαμάς θα ήταν η απελευθερωτική οργάνωση και οι Ισραηλινοί οι φανατικοί τρομοκράτες, καθώς οι πράξεις των εβραϊκών παραστρατιωτικών οργανώσεων ήταν τουλάχιστον το ίδιο ειδεχθείς με αυτές της Χαμάς. Ή, για να το πούμε καλύτερα, η Χαμάς δε θα είχε καν λόγο ύπαρξης εάν δεν υπήρχε το κράτος του Ισραήλ ή εάν δεν επιβαλλόταν με τον τρόπο που επιβλήθηκε

Στο σημερινό άρθρο θα παρακολουθήσουμε τις διπλωματικές προσπάθειες που έγιναν για την επίλυση του Παλαιστινιακού ζητήματος μέχρι το 1948, όταν και έγινε η διακήρυξη της ίδρυσης του κράτους του  Ισραήλ. Μπορούμε να διαπιστώσουμε την τεράστια ευθύνη της Βρετανικής Αυτοκρατορίας, η οποία εγκατέλειψε την Παλαιστίνη αφήνοντας πίσω της ένα χάος, αφού διοίκησε επί δεκαετίες την περιοχή αλλάζοντας διαρκώς πολιτική και προσανατολισμό, με αποκλειστικό γνώμονα τα δικά της γεωστρατηγικά συμφέροντα. Μπορούμε επίσης να διαπιστώσουμε πως κάθε νέο σχέδιο που προέκυπτε, ήταν ακόμη πιο άδικο για τους Παλαιστίνιους, περιορίζοντάς τους σε ολοένα και λιγότερο χώρο. Τους Παλαιστίνιους, που έβλεπαν από τη μια μεριά τους Εβραίους να αποικούν τη χώρα τους κατά εκατοντάδες χιλιάδες και να συγκροτούν οργανωμένο στρατό και από την άλλη τη διεθνή κοινότητα να προσπαθεί ίσως να ξεπλύνει τις τύψεις της από το Ολοκαύτωμα, δίνοντας στους Εβραίους τη γη ενός άλλου και αθώου λαού. Και - γιατί όχι; - και να ξεφορτωθεί ίσως τους Εβραίους από πάνω της

Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή και ας δούμε πώς δύο αντικρουόμενες δεσμεύσεις της Μεγάλης Βρετανίας που έγιναν με βάση τα εκάστοτε συμφέροντα της αποικιοκρατικής δύναμης τη δεδομένη στιγμή, αποτέλεσαν τη βάση για τις συγκρούσεις που ακολούθησαν:

Τον Οκτώβριο του 1915, οι Βρετανοί δεσμεύτηκαν να αναγνωρίσουν την ανεξαρτησία ενός αραβικού κράτους στην Παλαιστίνη, με αντάλλαγμα την αραβική υποστήριξη στον πόλεμο που διεξαγόταν κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου πολέμου στην περιοχή της Παλαιστίνης μεταξύ των Βρετανών και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, η οποία είχε ταχθεί με το μέρος των Κεντρικών Δυνάμεων (Γερμανία, Αυστροουγγαρία και Βουλγαρία). Αυτό προκύπτει από την αλληλογραφία μεταξύ του Βρετανού Ύπατου Αρμοστή της Αιγύπτου Χένρι Μακ Μάχον (Henry McMahon) και του Σαρίφη της Μέκκας, Χουσεϊν Μπιν Αλί (Hussein bin Ali)

Χάρτης που ερμηνεύει την αλληλογραφία McMahon – Hussein (1915)

 

Τον Νοέμβριο του 1917, οι Βρετανοί δεσμεύονται για το ακριβώς αντίθετο, με την περίφημη διακήρυξη Μπάλφουρ, αυτή τη φορά για να κερδίσουν τη στήριξη του ανερχόμενου σιωνιστικού κινήματος στην Ευρώπη, καθώς ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος ακόμη μαινόταν. Έτσι, στις 2 Νοεμβρίου 1917, ο επικεφαλής της βρετανικής διπλωματίας Άρθουρ Μπάλφουρ απευθύνει στον λόρδο Γουόλτερ Ρότσιλντ, ύπατο εκπρόσωπο της βρετανικής εβραϊκής κοινότητας, επιστολή εγκεκριμένη από το υπουργικό συμβούλιο, με την οποία γνωστοποιεί στη σιωνιστική Ομοσπονδία πως:

«Η κυβέρνηση της Αυτού Μεγαλειότητας είναι ευνοϊκά διακείμενη στην ίδρυση στην Παλαιστίνη μιας εθνικής εστίας για τον εβραϊκό λαό και θα καταβάλει κάθε προσπάθεια προκειμένου να διευκολύνει την πραγματοποίηση αυτού του σκοπού, νοουμένου ότι τίποτα δεν θα γίνει που να μπορεί να πλήξει τα πολιτικά και θρησκευτικά δικαιώματα των μη εβραϊκών κοινοτήτων στην Παλαιστίνη, ή τα δικαιώματα και το πολιτικό καθεστώς που απολαμβάνουν οι Εβραίοι στις υπόλοιπες χώρες»

 

Η Διακήρυξη Balfour

 

Τον Απρίλιο του 1920, η διάσκεψη του Σαν Ρέμο αναθέτει στη Βρετανία την εντολή για την Παλαιστίνη και «την ευθύνη να δημιουργήσει στη χώρα μια πολιτική, διοικητική και οικονομική κατάσταση που θα εξασφαλίσει την εγκαθίδρυση μιας εθνικής εστίας για τον εβραϊκό λαό». Η ανάθεση αυτή που εγκρίθηκε το 1922 από την Κοινωνία των Εθνών (τον πρόδρομο του ΟΗΕ) ήταν μια τεράστια επιτυχία για το σιωνιστικό κίνημα

Οι Βρετανοί, μεσούσης της Μεγάλης Αραβικής Εξέγερσης, προσπάθησαν να προωθήσουν μια σολομώντεια λύση και τον Ιούλιο του 1937 πρότειναν την ίδρυση δυο κρατών, ενός Eβραϊκού και ενός Παλαιστινιακού, ενώ οι ίδιοι θα αναλάμβαναν τον έλεγχο των ιερών πόλεων Ιερουσαλήμ και Βηθλεέμ

Το εβραϊκό κράτους θα ήταν στα βόρεια της Παλαιστίνης, προεκτεινόμενο κατά το μεγαλύτερο μήκος της μεσογειακής της ακτής, σε μια έκταση που αντιστοιχούσε περίπου στο 1/3 του Παλαιστινιακού εδάφους

 

 

Η βρετανική πρόταση απορρίφθηκε τόσο από την Αραβική Ανώτατη Επιτροπή, όσο και από το 12o Παγκόσμιο Σιωνιστικό Συνέδριο (Ζυρίχη, Αύγουστος 1937). Όμως και η βρετανική Επιτροπή Γούντχεντ, που συστάθηκε για να επεξεργαστεί τα «τεχνικά ζητήματα» του σχεδίου, κατέληξε τον Αύγουστο του 1938 ότι η προτεινόμενη διχοτόμηση δεν ήταν εφαρμόσιμη, καθώς ο μισός σχεδόν πληθυσμός των εδαφών που θα συγκροτούσαν το μελλοντικό εβραϊκό κράτος ήταν Άραβες, σημειώνοντας τον κίνδυνο μαζικών μετακινήσεων πληθυσμών.

Λίγο αργότερα, το Φεβρουάριο-Μάρτιο του 1939 πραγματοποιήθηκε συνέδριο στο Λονδίνο  με τη συμμετοχή εκπροσώπων της Βρετανίας, των Παλαιστινίων Αράβων, των Εβραίων, της Αιγύπτου, του Ιράκ, της Υπεριορδανίας, της Σαουδικής Αραβίας και της Υεμένης. Καια υτό όμως κατέληξε σε αδιέξοδο

Σύντομα όμως, η βρετανική κυβέρνηση, ζυγίζοντας τη γεωστρατηγική σημασία της ευρύτερης περιοχής της Μέσης Ανατολής στην αυγή του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, σταθμίζοντας ξανά τα δικά της συμφέροντα, αναπροσάρμοσε για άλλη μια φορά την πολιτική της, δημιουργώντας νέα δεδομένα και νέες εξελίξεις στο Παλαιστινιακό ζήτημα. Έτσι, το 1939, αποφασίζοντας να προσεγγίσει πολιτικά τους Άραβες, εξέδωσε τη Λευκή Βίβλο. Η  «Λευκή Βίβλος» απαγόρευε την πώλησης γης στους Εβραίους και περιόριζε αυστηρά την εβραϊκή μετανάστευση στην Παλαιστίνη σε 75.000 άτομα για πέντε χρόνια. Επιπλέον ανακοινώθηκε πως, έπειτα από μια δεκαετή «μεταβατική περίοδο» κατά την οποία η Βρετανία «θα διατηρούσε τη διακυβέρνηση της χώρας», η Παλαιστίνη θα αποκτούσε την ανεξαρτησία της ως ένα ενιαίο κράτος, όπου «Άραβες και Εβραίοι θα μοιράζονταν τη διακυβέρνηση κατά τέτοιον τρόπο, ώστε να διασφαλίζονται τα βασικά δικαιώματα και των δύο κοινοτήτων»

Η Λευκή Βίβλος εξόργισε τους Εβραίους και ανάγκασε τον  Ντέιβιντ Μπεν-Γκουριόν (David Ben-Gurion), τον μετέπειτα πρώτο πρωθυπουργό του Ισραήλ, να δηλώσει: «Θα πολεμήσουμε τον πόλεμο εναντίον του Χίτλερ σαν να μην υπήρχε Λευκή Βίβλος και θα πολεμήσουμε τη Λευκή Βίβλο σαν να μην υπήρχε πόλεμος»

Ως αντίδραση στη Λευκή Βίβλο, οι εβραϊκές παραστρατιωτικές οργανώσεις άρχισαν να σαμποτάρουν στρατηγικές υποδομές, όπως εγκαταστάσεις ηλεκτρικής ενέργειας, ραδιοφωνικές και τηλεφωνικές γραμμές. Ταυτόχρονα άρχισαν και οι επιθέσεις εναντίον Βρετανών.

Με το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου και την αποκάλυψη των φρικαλεοτήτων του Ολοκαυτώματος, έχει δημιουργηθεί σε παγκόσμια κλίμακα ένα θετικό κλίμα για το αίτημα των Εβραίων να ιδρύσουν ανεξάρτητο κράτος στην Παλαιστίνη. Από την άλλη μεριά, οι Βρετανοί,  εξαντλημένοι λόγω του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου, δεν άντεχαν πλέον να στηρίζουν την αχανή αυτοκρατορία τους και προσπαθούσαν να απαγκιστρωθούν ομαλά και ελεγχόμενα από τις περιοχές που ήλεγχαν σε όλο τον κόσμο. Στις περισσότερες περιπτώσεις, ο έλεγχος των πρώην βρετανικών αποικιών περνούσε στα χέρια των Η.Π.Α.  Έτσι και στην περίπτωση της Παλαιστίνης, τον Οκτώβριο του 1945, μια κοινή Αγγλοαμερικανική Επιτροπή ανέλαβε να λύσει το γόρδιο δεσμό του Παλαιστινιακού ζητήματος.

Όπως ανέφερε σε έκθεσή της η Επιτροπή

• από τη μία, υπήρχε στην Παλαιστίνη ένας πλειοψηφικός αραβικός πληθυσμός, που επιθυμούσε να αποκτήσει την ανεξαρτησία και την αυτοδιάθεσή του έναντι των Βρετανών αποικιοκρατών, οι οποίοι, μεταξύ των άλλων, επέβαλλαν ή επέτρεπαν τον εποικισμό της Παλαιστίνης από τους Εβραίους ∙ έναν εποικισμό που ο αραβικός πληθυσμός ούτε επιθυμούσε, ούτε θα ανεχόταν

• από την άλλη, η εβραϊκή κοινότητα της Παλαιστίνης είχε καταστεί ένα «κράτος εν κράτει», έχοντας αναπτύξει μια σειρά από παράλληλες δομές και υπηρεσίες, δημιουργώντας ένα εικονικό εβραϊκό κράτος, με τα δικά του εκτελεστικά και νομοθετικά όργανα. Δίπλα σε αυτά τα όργανα, υπήρχε επίσης ένα δίκτυο ισχυρών παραστρατιωτικών δυνάμεων, που συνολικά υπολογίζονταν σε 60.000 μαχητές

Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω, η Επιτροπή πρότεινε την υπαγωγή της Παλαιστίνης στην κηδεμονία του ΟΗΕ, μέχρι να εξασφαλιστούν οι προϋποθέσεις ειρηνικής συμβίωσης των δύο πληθυσμών σε ένα ενιαίο κράτος.

Η κατάσταση όμως είχε αρχίσει να ξεφεύγει καθώς οι τρεις εβραϊκές παραστρατιωτικές οργανώσεις (Χαγκάνα, Ιργκούν και Λεχί) συμφώνησαν να λειτουργήσουν υπό κοινή διοίκηση με τελικό σκοπό να  διώξουν τους Βρετανούς από την Παλαιστίνη και να δημιουργήσουν ένα εβραϊκό κράτος.  

Οι Βρετανοί, μη αντέχοντας την πίεση του εβραϊκού αντάρτικου, έχουν αποφασίσει την αποχώρησή τους και ζητούν το Φεβρουάριο του 1947 από τον νεοσύστατο Οργανισμό των Ηνωμένων Εθνών να αποφανθεί σχετικά με την τύχη της Παλαιστίνης .

Το Μάιο του ίδιου έτους, ο ΟΗΕ υποβάλλει δύο σχέδια: το πρώτο σχέδιο, που συντάχθηκε από την πλειοψηφία των μελών της επιτροπής, εισηγείται τη διαίρεση της Παλαιστίνης σε δύο κράτη, ένα εβραϊκό και ένα αραβικό. Αντίθετα, το σχέδιο της μειοψηφίας προβλέπει την ομοσπονδιακή ένωση των δύο κρατών και την άσκηση κοινής εξωτερικής και αμυντικής πολιτικής.

Η εβραϊκή πλευρά αποδέχεται το πρώτο σχέδιο, ενώ οι Αραβες απορρίπτουν και τα δύο.  Έτσι, στις 29 Νοεμβρίου του 1947, η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ αποφασίζει κατά πλειοψηφία (33 ψήφους υπέρ, 13 κατά και 10 αποχές) τη σύσταση δύο κρατών, ενός αραβικού και ενός εβραϊκού, παραχωρώντας το 56,47% της Παλαιστίνης στους Εβραίους και το 43,53% στους Παλαιστίνιους , ενώ θέτει την Ιερουσαλήμ, ιερή πόλη και για τους δύο λαούς, υπό διεθνή έλεγχο

 

 

Όπως γράφει «ΤΟ ΒΗΜΑ» στις 16/5/1948

«Το εβραϊκόν κράτος θα περιλαμβάνη την ανατολικήν Γαλιλαίαν, την πεδιάδα νοτιοανατολικώς της Xάϊφας, το μέγιστον μέρος της κεντρικής παραλίου πεδιάδος με τους λιμένας της Χάϊφας, του Τελ Αβίβ και της Ιόππης και την περιοχήν της Βηθσεβά, περιλαμβανομένου του μεγίστου μέρους της ερήμου Νετζέμπ.

Το αραβικόν κράτος θα περιλαμβάνη την Δυτικήν Γαλιλαίαν, την ορεινήν περιοχήν της Σαμαρείας και Ιουδαίας – πλην της Ιερουσαλήμ – και μίαν παράλιον λωρίδα προς νότον από Ισδούδ μέχρι των Αιγυπτιακών συνόρων»

Το σχέδιο υπερψηφίζεται από τη Γενική Συνέλευση του Ο.Η.Ε. τον Νοέμβριο του 1947, αλλά όχι με μεγάλη πλειοψηφία. Υπέρ του σχεδίου ψήφισαν 33 κράτη, κατά 13 (ανάμεσά τους όλα τα αραβικά κράτη, η Τουρκία, αλλά και η Ελλάδα), ενώ 10 απείχαν (ανάμεσά τους και η Βρετανία). Το σχέδιο γίνεται αποδεκτό από τους Εβραίους, αλλά τα αραβικά κράτη δηλώνουν πως δεν θεωρούν την εν λόγω απόφαση δεσμευτική γι' αυτά

Σχετικά με τη στάση της Ελλάδας, η Ελλάδα ήταν η μόνη ευρωπαϊκή χώρα που το 1947 καταψήφισε το σχέδιο του ΟΗΕ. Οι παραδοσιακοί δεσμοί με τον αραβικό κόσμο, τα γενικότερα συμφέροντα στη Μέση Ανατολή και στα Πατριαρχεία Ιεροσολύμων και Αντιοχείας, αλλά και ο φόβος αντιποίνων εις βάρος της ελληνικής κοινότητας της Αιγύπτου, ανάγκασαν την τότε κυβέρνηση Σοφούλη να αντιταχθεί στη δημιουργία του κράτους του Ισραήλ.

Η στάση της Ελλάδας δεν ήταν αναμενόμενη και γι΄ αυτό προκάλεσε έκπληξη στους υπέρμαχους της διχοτόμησης και ικανοποίηση στους Άραβες. Κατά τη διάρκεια της συζήτησης για τη διχοτόμηση, ο Έλληνας μόνιμος αντιπρόσωπος στον ΟΗΕ Bασ. Δενδραμής εξήγησε ότι:

«η Ελλάς εμφορείται εξ αισθημάτων φιλίας προς Εβραίους και Άραβας διό και θεωρεί ότι μόνον σχέδιον δεκτόν και από τους δύο θα ήτο δυνατόν να ευδοκιμήση εις Παλαιστίνην… το παρόν σχέδιον θα συνεπαγάγη ταραχάς εις την Μέσην Ανατολήν και επομένως η Ελλάς ενδιαφερομένη δια την ειρήνην της Μεσογείου είναι υποχρεωμένη να το καταψηφίση»

Αν και τον Μάρτιο του 1949 η Ελλάδα αναγνώρισε de facto το Ισραήλ, οι ελληνοισραηλινές σχέσεις δεν αποκαταστάθηκαν πλήρως παρά μόνο το 1990, όταν η ελληνική πλευρά, με πρωτοβουλία της κυβέρνησης του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, προχώρησε στην de jure αναγνώριση του ισραηλινού κράτους, θέτοντας τις βάσεις για τη σημερινή συνεργασία των δύο κρατών

 

De facto: Η φράση «de facto» σημαίνει «από το γεγονός», δηλώνοντας κάτι που  που συμβαίνει εκ των πραγμάτων, κάτι που είναι πραγματικό και αληθινό. Στη νομοθεσία, σημαίνει «αυτό που εφαρμόζεται πρακτικά αλλά που δεν έχει επιβληθεί από τον νόμο», ή «μια πράξη ή μια πραγματικότητα όχι επίσημα κατοχυρωμένη».

De jure: Η φράση «de jure» σημαίνει «κατά τον νόμο».  Όταν χρησιμοποιείται σε νομικό περιεχόμενο, το de jure σημαίνει αυτό που λέει ο νόμος, ενώ το de facto σημαίνει εκείνο που συμβαίνει στην πράξη.

 

Ενώ όμως συμβαίνουν όλα αυτά στα διπλωματικά σαλόνια, η πραγματικότητα στην Παλαιστίνη επιδεινώνεται σταθερά, καθώς οι Εβραίοι, θέλοντας να δημιουργήσουν τετελεσμένα, απλώνουν όλο και περισσότερο την τρομοκρατική τους δράση και σε συνδυασμό με τη σταδιακή απαγκίστρωση των Βρετανών, το χάος και η αναρχία επεκτείνονται σε όλη την Παλαιστίνη.

Στις αρχές του Απριλίου του 1948, γίνεται η τρομερή σφαγή στο παλαιστινιακό χωριό του Ντέιρ Γιασίν, ενώ στα τέλη του μήνα η Ιργκούν επιτίθεται στη  Γιάφα, που αποτελούσε μέρος του προτεινόμενου αραβικού κράτους σύμφωνα με το σχέδιο διχοτόμησης των Ηνωμένων Εθνών. Η πόλη τελικά πέφτει στα χέρια των Εβραίων στις 13 Μαΐου, αφού οι εβραϊκές δυνάμεις έδωσαν σκληρές μάχες με τους Άραβες και τους Βρετανούς που υπερασπίζονταν την πόλη

Μία μέρα αργότερα και μία ημέρα πριν λήξει η βρετανική διοίκηση στην περιοχή, στις 14 Μαΐου 1948, το ανώτατο εβραϊκό συμβούλιο ανακηρύσσει την ανεξαρτησία του Ισραήλ με  πρόεδρο τον Χάιμ Βάιζμαν και πρωθυπουργό τον Νταβίντ Μπεν Γκουριόν .

Μετά την ανακήρυξη της ανεξαρτησίας ακολουθεί η ίδρυση των Ισραηλινών Αμυντικών Δυνάμεων (IDF) και ξεκινά η διαδικασία απορρόφησης όλων των εβραϊκών παραστρατιωτικών οργανώσεων στην IDF, μια διαδικασία που θα διαρκέσει μήνες και δε θα γίνει αναίμακτα, καθώς ακολούθησαν εσωτερικές συγκρούσεις μεταξύ των νεοσυσταθεισών IDF και της Ιργκούν

 

1948: Ο πρώτος Αραβο – Ισραηλινός πόλεμος

Ο αραβικός κόσμος δεν είναι διατεθειμένος να αποδεχθεί το τετελεσμένο.  Έτσι, στις 15 Μαΐου, μία μόλις ημέρα μετά την ανακήρυξη της ίδρυσης του Ισραήλ, στρατιωτικές δυνάμεις της Αιγύπτου, της Ιορδανίας, του Λιβάνου, του Ιράκ και της Συρίας επιτίθενται εναντίον του νεοσύστατου κράτους

 

 

Γράφει «ΤΟ ΒΗΜΑ» της 14ης Μαΐου 1948, λίγες ώρες πριν την διακήρυξη ανεξαρτησίας του Ισραήλ:

«Ισχυραί αραβικαί δυνάμεις εν οις και Αιγυπτιακαί, θα εισέλθουν εις Παλαιστίνην από της 16ης τρέχοντος και ότι ο Αραβικός Σύνδεσμος ετοιμάζεται να αποστείλη προς τον Ο.Η.Ε. διακοίνωσιν εξηγούσαν τους λόγους της εν Παλαιστίνη ενόπλου επεμβάσεως των Αράβων.

Εκ παραλλήλου, οι Εβραίοι είνε αποφασισμένοι να ανακηρύξουν το Κράτος των αύριον το μεσονύκτιον πιθανώς και εξήρυξαν ήδη γενικήν επιστράτευσιν, απορρίψαντες ταυτοχρόνως την σημερινήν Αμερικανικήν πρότασιν περί διορισμού, υπό των Πέντε Μεγάλων, ενός Υπάτου Αρμοστού διά την Παλαιστίνην, καθ’ όσον τούτο θα εσήμαινε αναβολήν της δημιουργίας Εβραϊκού Κράτους και επομένως ματαίωσιν αυτής»

Σύμφωνα με «ΤΟ ΒΗΜΑ» της 15ης Μαΐου, «ενώ οι Εβραίοι διά πρώτην φορά μετά τόσους αιώνας ανεκήρυξαν χθες την εσπέραν το ανεξάρτητον Κράτος των, το οποίον αποκαλούν Ισραέλ, από του πρώτου λεπτού της σήμερον ο κόσμος ευρίσκεται ενώπιον ενός νέου πολέμου εν μικρογραφία

 

 

Η Αίγυπτος, το Ιράκ, η Συρία και η Υπεριορδανία εκήρυξαν τον στρατιωτικόν νόμον και λαμβάνουν έκτακτα μέτρα αντιαεροπορικής αμύνης, το δε κράτος του Ισραέλ εκήρυξε γενικήν επιστράτευσιν και έλαβε τα τα πρώτα μέτρα διά των οποίων καταργούνται οι Βρεττανικοί νόμοι περί απαγορεύσεως της μεταναστεύσεως και της αγοραπωλησίας αγροτικών κλήρων.

Ακριβώς το μεσονύκτιον το βρεττανικόν καταδρομικόν “Ευρύαλος”, του οποίου επέβαινεν ο Βρεττανός Ύπατος Αρμοστής στρατηγός Κάννιγκαμ, ανεχώρησεν εκ Χάιφας, τιθεμένου ούτω τέλους, εις την 30ετή βρεττανικήν εντολήν.

Αμέσως δε η Αραβική Λεγεών ήρχισε θέτουσα, επισήμως πλέον υπό την κατοχήν της το Αραβικόν τμήμα της Παλαιστίνης»

 

Εν τω μεταξύ, στις 17 Σεπτεμβρίου 1948, δολοφονείται από την ισραηλινή παραστρατιωτική οργάνωση της Λεχί, ο μεσολαβητής του ΟΗΕ κόμη Φόλκε Μπερναντότ (Folke Bernadotte), σε μια προσπάθεια των Ισραηλινών να παγώσει κάθε διεθνής ειρηνευτική δράση

Ο Φόλκε Μπερναντότ

 

Λίγους μήνες πριν, στις 20 Μαΐου 1948, ο Μπερναντότ είχε διοριστεί «Μεσολαβητής των Ηνωμένων Εθνών στην Παλαιστίνη» σε μια προσπάθεια να σταματήσει ο αραβοισραηλινός πόλεμος. Υπό αυτή την ιδιότητα, ο Μπερναντότ κατάφερε να επιτύχει μια αρχική εκεχειρία. Η Λεχί, φοβούμενη ότι η ισραηλινή ηγεσία θα συμφωνούσε με τις ειρηνευτικές προτάσεις του Μπερναντότ, τον δολοφόνησε. Η ομάδα του Στερν, όπως αλλιώς ονομαζόταν η Λεχί,  δεν γνώριζε ότι η ισραηλινή κυβέρνηση είχε ήδη αποφασίσει να απορρίψει το σχέδιο του Μπερναντότ και να επιλέξει τη στρατιωτική δράση

Το Ισραήλ καταφέρνει τελικά να αμυνθεί και επιτυγχάνει στρατιωτικό θρίαμβο. Τα αραβικά στρατεύματα απωθούνται τους τελευταίους μήνες του έτους και το 1949  κηρύσσεται κατάπαυση του πυρός, που βρίσκει το Ισραήλ να έχει καταλάβει πλέον  το 78%  του εδάφους της Παλαιστίνης

Η Παλαιστίνη διαμελίζεται έκτοτε σε τρία τμήματα με το 78% του εδάφους της Παλαιστίνης να καταλαμβάνεται από τους Εβραίους, τη Δυτική Όχθη (το 20,5% της χώρας) να προσαρτάται στην Ιορδανία και τη Λωρίδα της Γάζας (το 1,5 της χώρας) να τίθεται υπό αιγυπτιακή διοίκηση. Παράλληλα,  η Ιερουσαλήμ χωρίζεται  στα δύο, με το Ισραήλ να καταλαμβάνει το δυτικό μισό της και την Ιορδανία το ανατολικό

 

 

Μέχρι το τέλος των εχθροπραξιών, περίπου 6.000 Ισραηλινοί και 2.000 Άραβες θα χάσουν τη ζωή τους, ενώ 950.000 Παλαιστίνιοι ξεριζώνονται από τις εστίες τους και καταφεύγουν, κυρίως, σε άθλιους καταυλισμούς στη Λωρίδα της Γάζας, την Ιορδανία, τη Συρία και το Λίβανο παίρνοντας τον δρόμο της προσφυγιάς, που μνημονεύεται από αυτούς ως η «Νάκμπα», δηλαδή η καταστροφή

Όπως σημειώνει ο Σωτήρης Ριζάς, διευθυντής Ερευνών του Κέντρου Έρευνας Ιστορίας Νεότερου Ελληνισμού της Ακαδημίας Αθηνών στο «ΒΗΜΑ» της 22ας Οκτωβρίου 2023:

«Το αποτέλεσμα, με τη σύναψη της ανακωχής τον Φεβρουάριο του 1949, ήταν ότι οι Εβραίοι της Παλαιστίνης κατέληξαν να κατέχουν το 78% του παλαιστινιακού εδάφους ενώ το κυριότερο ήταν ότι είχε ματαιωθεί η ίδρυση ενός αραβικού κράτους

Το γεγονός ήταν θεμελιώδες. Δημιούργησε ένα ψυχολογικό σύμπλεγμα ήττας και απώλειας στον αραβικό κόσμο. Η απόρριψη της αρχής της ύπαρξης του Κράτους του Ισραήλ εκ μέρους των Αράβων εδραιώθηκε, συντελούντων και των επόμενων πολέμων του 1967 και του 1973, ως πολιτική θέση μη επιδεχόμενη μεταβολής.

Όταν η Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης και ο Αραφάτ αποδέχθηκαν απρόθυμα την αρχή αυτή, είδαν την επιρροή τους να μειώνεται υπέρ της φονταμενταλιστικής Χαμάς, ενώ στην άλλη όχθη η προσπάθεια ισχυρών και ευφυών ηγετών, όπως ο Γιτζάκ Ράμπιν, να προωθήσουν την ιδέα της συνύπαρξης δύο κρατών σήμαινε την απώλεια της ζωής των εμπνευστών της πολιτικής αυτής.

Σήμαινε ακόμα έναν φαύλο κύκλο: η άρνηση της ιδέας των δύο κρατών σημαίνει περισσότερη βία και η κατίσχυση της βίας συνιστά εν συνεχεία “απόδειξη” ότι η συνύπαρξη είναι αδύνατη»

 

Η σατιρική εφημερίδα Onion είχε προβλέψει, με το δικό της ιδιαίτερο τρόπο, όλα όσα θα ακολουθούσαν και όσα δεν ήθελαν να δουν οι Μεγάλες Δυνάμεις της εποχής που επέβαλαν το Ισραήλ μέσα στην καρδιά των Αράβων

 

 

Στο φύλλο της 9ης Νοεμβρίου 1948 γράφει με προφανές ειρωνικό ύφος : «Οι κουρασμένοι από τον πόλεμο Εβραίοι εγκαθιστούν την πατρίδα μεταξύ Συρίας, Λιβάνου, Ιορδανίας, Αιγύπτου. “Στο Ισραήλ, ο λαός μας θα έχει επιτέλους ασφάλεια και ειρήνη”, λέει ο Ben-Gurion”. Η Ιορδανία καλωσορίζει τους νέους γείτονες με πανηγυρικούς πυροβολισμούς και πετροπόλεμο»

 

Πηγές 

https://tvxs.gr/istoria/san-simera-istoria/diakiryksi-mpalfoyr-i-arxi-toy-kakoy/

https://eranistis.net/wordpress/2017/01/05/%ce%bf-%ce%b4%ce%b9%ce%b1%ce%bc%ce%b5%ce%bb%ce%b9%cf%83%ce%bc%cf%8c%cf%82-%cf%84%ce%b7%cf%82-%cf%80%ce%b1%ce%bb%ce%b1%ce%b9%cf%83%cf%84%ce%af%ce%bd%ce%b7%cf%82/

https://www.katiousa.gr/istoria/istoriki-anadromi-stis-rizes-kai-tin-ekseliksi-tou-palaistiniakou-zitimatos-meros-1o/

https://www.katiousa.gr/istoria/istoriki-anadromi-stis-rizes-kai-tin-ekseliksi-tou-palaistiniakou-zitimatos-meros-2o/

https://www.katiousa.gr/istoria/istoriki-anadromi-stis-rizes-kai-tin-ekseliksi-tou-palaistiniakou-zitimatos-meros-3o/

https://www.kathimerini.gr/world/449654/i-idrysi-toy-kratoys-toy-israil/

https://tvxs.gr/apopseis/israilinoi-palaistinioi-omiroi-tis-istorias/

https://www.avgi.gr/entheta/monde-diplomatique/392650_paratirontas-epi-peninta-hronia-tin-israilini-dexia

https://www.literature.gr/to-teichos-poy-chorizei-israilinoys-kai-palaistinioys/

https://www.tovima.gr/2024/05/14/istoriko-arxeio/israil-osa-prokalese-i-idrysi-tou-os-aneksartito-kratos/

https://www.haaretz.com/israel-news/2017-07-16/ty-article-magazine/testimonies-from-the-censored-massacre-at-deir-yassin/0000017f-e364-d38f-a57f-e77689930000

https://www.theirishstory.com/2021/06/03/the-assassination-of-walter-edward-guinness-lord-moyne-1944/

https://www.naftemporiki.gr/kosmos/1523289/evdominta-exi-chronia-israilino-palaistiniakon-sygkroyseon-choris-orato-telos/

https://www.lifo.gr/now/world/palaistiniako-enas-aionas-sygkroysis-pos-kai-giati-ftasame-os-edo

https://core.ac.uk/download/pdf/49285129.pdf

https://diplomaticpoint.com/2023/11/04/%CE%B7-%CF%80%CE%BF%CF%81%CE%B5%CE%AF%CE%B1-%CF%80%CF%81%CE%BF%CF%82-%CF%84%CE%B7-%CE%B4%CE%B7%CE%BC%CE%B9%CE%BF%CF%85%CF%81%CE%B3%CE%AF%CE%B1-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CE%BA%CF%81%CE%AC%CF%84%CE%BF%CF%85/