Χάρτης της Παλαιστίνης του 1947 από το περιοδικό National Geographic, όταν αυτή η γη λεγόταν ακόμη Παλαιστίνη

 

Ήρθαν αρχικά ως πρόσφυγες, κυνηγημένοι από τα πογκρόμ ή ως μετανάστες που διεκδικούσαν μια καλύτερη ζωή. Προωθήθηκαν στη συνέχεια ως έποικοι, στα πλαίσια του Σιωνιστικού σχεδίου για κατάληψη και εποικισμό της γης της Παλαιστίνης. Συμπεριφέρθηκαν για να το πετύχουν, ως στυγνοί κατακτητές. Πλέον, κατηγορούνται για εγκλήματα πολέμου και για γενοκτονία. Αυτή είναι η σταδιακή μετάλλαξη των Εβραίων που εγκαταστάθηκαν στη γη της Παλαιστίνης. Μια μετάλλαξη που τους αφαίρεσε σταδιακά όλη την παγκόσμια συμπάθεια προς αυτούς που είχε προκαλέσει το Ολοκαύτωμα.   

Το Ολοκαύτωμα που, σύμφωνα με τον Αμερικανοεβραίο πολιτικό επιστήμονα Νόρμαν Φίνκελσταϊν στο βιβλίο του «Η βιομηχανία του ολοκαυτώματος»,  χρησιμοποιήθηκε και αναγορεύτηκε σε μία παγκόσμια επιχείρηση που απέφερε και αποφέρει εξουσία και χρήμα (που υποτίθεται πως προοριζόταν για τους επιζήσαντες των στρατοπέδων, οι οποίοι τελικά πήραν ψίχουλα) στηρίζοντας τις εγκληματικές πολιτικές του Ισραήλ.

Στα βιβλία, τα άρθρα και τους λόγους του ο Νόρμαν Φινκελστάιν καταγγέλλει συνεχώς την πολιτική του κράτους του Ισραήλ, παρομοιάζοντάς το με το πάλαι ποτέ καθεστώς του απαρτχάιντ της Νότιας Αφρικής. Δεν διστάζει να υποστηρίζει πως το Ισραήλ συμπεριφέρεται στους Παλαιστινίους, όπως οι Αμερικάνοι έποικοι συμπεριφέρθηκαν στους γηγενείς Ινδιάνους. Οι αναλογίες μεταξύ Αμερικάνων/Ισραηλινών και Ινδιάνων/Παλαιστινίων είναι πολύ έντονες σύμφωνα με τον καθηγητή και, ίσως γι’ αυτό, μεγάλη μερίδα του λαού των ΗΠΑ να αισθάνεται ταύτιση με τη μεριά των Εβραίων εποίκων.

Από την άλλη μεριά, η Γκόλντα Μέιρ, πρώην πρωθυπουργός του Ισραήλ, προσπαθώντας κάποια στιγμή να δικαιολογήσει το δικαίωμα της παρουσίας Εβραίων στην περιοχή της Παλαιστίνης, υποστήριξε πως σ΄ αυτό τον τόπο « …Δεν υπήρχαν Παλαιστίνιοι. Δεν είναι ότι υπήρχε Παλαιστινιακός λαός στην Παλαιστίνη που να θεωρεί τον εαυτό του Παλαιστινιακό λαό και εμείς ήρθαμε και τους διώξαμε και τους πήραμε τη χώρα. Δεν υπήρχαν»

Ας πάρουμε λοιπόν τα πράγματα από την αρχή και ας δούμε με ποιον τρόπο μέσα σε σαράντα μόλις χρόνια (από το 1900 έως το 1940), μεταβλήθηκε δραματικά η εθνολογική σύνθεση της Παλαιστίνης. Είναι χαρακτηριστικό πως οι Εβραίοι, από το ένα δέκατο του πληθυσμού της Παλαιστίνης το 1900, έφτασαν και ξεπέρασαν το ένα τρίτο το 1940, με τα αλλεπάλληλα κύματα μετανάστευσης που εξελίχθηκαν τελικά σε κύματα εποικισμού και κλοπής της γης ενός άλλου λαού που ζούσε στην περιοχή αυτή από την αρχαιότητα

 

 

Στην περιοχή που καταλαμβάνει σήμερα το Ισραήλ, ζούσαν από την αρχαιότητα διάφορες Σημιτικές φυλές. Η φυλή με το όνομα Εβραίοι, συναντάται πρώτη φορά σε αιγυπτιακή επιγραφή το 1200 π.Χ. Εκείνη την περίοδο εγκαθίστανται στην νότια παραλιακή ζώνη και οι Φιλισταίοι, λαός που πιστεύεται ότι ήρθε από τα νησιά του Αιγαίου Πελάγους και που θεωρείται ο πρόγονος των σημερινών Παλαιστινίων

Στην περιοχή αυτή, ανέκαθεν συμβίωναν διάφοροι λαοί (Εβραίοι, Χαναναίοι, Φιλισταίοι κ.λπ.) μέχρι το 70 π.Χ, οπότε οι Εβραίοι εκδιώχθηκαν από τους Ρωμαίους καθώς οι Ρωμαίοι, κατακτητές τότε της Παλαιστίνης, έπειτα από μια σειρά πολέμων και επαναστάσεων των Εβραίων, διέλυσαν την Ιερουσαλήμ και κατέστρεψαν τον ναό του Σολομώντα. Χιλιάδες Εβραίοι πουλήθηκαν τότε ως σκλάβοι, ενώ πολύ περισσότεροι οδηγήθηκαν στην εξορία. Μόνο μια μικρή εβραϊκή κοινότητα απέμεινε στην περιοχή της Γαλιλαίας και στους λόφους της Χεβρώνας, ενώ παράλληλα οι Ρωμαίοι μετονόμασαν τη χώρα από Ιουδαία σε Παλαιστίνη

Οι σημερινοί Παλαιστίνιοι δεν είναι απόγονοι των μεταγενέστερων Αράβων κατακτητών, αλλά απόγονοι των εξαραβισμένων και εξισλαμισμένων ντόπιων πληθυσμών που παρέμειναν στην περιοχή της Παλαιστίνης μετά την εκδίωξη των Εβραίων. Οι εξισλαμισμένοι αυτοί πληθυσμοί αντιμετώπισαν τους Σταυροφόρους κατακτητές και στη συνέχεια έζησαν επί αιώνες υπό οθωμανική κυριαρχία, μέχρι τη διάλυση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, το 1918, οπότε η χώρα τους βρέθηκε κάτω από  βρετανική κυριαρχία

 

Αλίγια

Αλίγια στα εβραϊκά (Aliya) σημαίνει ανάβαση. Έτσι ονόμαζαν διαχρονικά οι Εβραίοι την επιστροφή στην Ιερουσαλήμ, η οποία αναπτύχθηκε ως εθνική φιλοδοξία για τον εβραϊκό λαό που ζούσε στη διασπορά

Ο πρώτος μαζικός επαναπατρισμός Εβραίων στην Παλαιστίνη αναφέρεται κατά τον 14ο αιώνα κυρίως από την Ισπανία προς την Ιερουσαλήμ. Στα νεότερα χρόνια, ένα πρώτο σύγχρονο κύμα μετανάστευσης καταγράφεται μεταξύ του 1840 και του 1880, οπότε ο εβραϊκός πληθυσμός αυξάνεται από 9.000 σε 25.000

Το πρώτο όμως κύμα που εμπνέεται από τη σιωνιστική ιδεολογία καταγράφεται μεταξύ του 1881 και 1903 και ονομάζεται  πρώτη Αλιγιά. Οι Εβραίοι που μετανάστευσαν σε αυτό το κύμα, προέρχονταν κυρίως από την Ανατολική Ευρώπη και την Υεμένη, υποκινούμενοι από διώξεις και βία κατά των εβραϊκών κοινοτήτων σε αυτές τις περιοχές. Υπολογίζεται ότι 25.000 Εβραίοι μετανάστευσαν σε αυτό το πρώτο κύμα.

Έτσι, ενώ στην αρχή της περιόδου αυτής, ο εβραϊκός πληθυσμός στην Οθωμανική Παλαιστίνη ήταν περίπου 25.000, μέχρι το τέλος της περιόδου, ο εβραϊκός πληθυσμός είχε αυξηθεί σε περίπου 50.000

Οι οθωμανικές αρχές, μόλις αντιλήφθηκαν ότι  το κύμα μετανάστευσης των Εβραίων στη γη της Παλαιστίνης ήταν μέρος ενός ευρύτερου εβραϊκού εθνικού σχεδίου, έλαβαν μέτρα για να περιορίσουν την είσοδο των Εβραίων στη χώρα και κατάφεραν έτσι να μειώσουν το εύρος της μετανάστευσης

To δεύτερο κύμα μετανάστευσης - η δεύτερη Αλίγια -  έλαβε χώρα μεταξύ του 1904 και του 1914, όπου περίπου 35.000 Εβραίοι κυρίως από τη Ρωσία, μετανάστευσαν στην Οθωμανική Παλαιστίνη. Υπολογίζεται ότι μέχρι την έναρξη του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, περισσότεροι από 40.000 Εβραίοι στην Παλαιστίνη είχαν ρωσική υπηκοότητα.

Το κύμα αυτό αποτέλεσε ένα μικρό μόνο μέρος της γενικευμένης μετανάστευσης Εβραίων από την Ανατολική Ευρώπη που διήρκεσε από τη δεκαετία του 1870 έως τη δεκαετία του 1920. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, πάνω από δύο εκατομμύρια Εβραίοι μετανάστευσαν από την Ανατολική Ευρώπη. Η πλειοψηφία αυτών των μεταναστών εγκαταστάθηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες, ενώ άλλοι εγκαταστάθηκαν στη Νότια Αμερική, την Αυστραλία και τη Νότια Αφρική

Αιτία αυτής της μαζικής μετανάστευσης ήταν ο συνεχώς αυξανόμενος αντισημιτισμός στην τσαρική Ρωσία αλλά και η οικονομική δυσπραγία, καθώς η πλειοψηφία του εβραϊκού πληθυσμού της Ανατολικής Ευρώπης ήταν φτωχή και έφυγε αναζητώντας μια καλύτερη ζωή.

Το τρίτο κύμα μετανάστευσης - η τρίτη Αλίγια - κράτησε από το 1919, αμέσως μετά το τέλος του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, μέχρι το 1923. Κατά τη διάρκεια της τρίτης Αλιγιά, 35.000 με 40.000 Εβραίοι έφτασαν στην Παλαιστίνη. Οι μετανάστες της τρίτης Αλιγιά προέρχονταν και πάλι κυρίως από χώρες της Ανατολικής Ευρώπης: 45% από τη Ρωσία και 30% από την Πολωνία

Η τρίτη Αλιγιά πυροδοτήθηκε κυρίως από την Οκτωβριανή Επανάσταση στη Ρωσία και το Ρωσικό εμφύλιο που την ακολούθησε, αλλά και τα αντισημιτικά πογκρόμ στην Ανατολική Ευρώπη. Είναι χαρακτηριστικό ότι στα χρόνια του εμφυλίου πολέμου στη Ρωσία, δολοφονήθηκαν  100.000 έως 200.000 Εβραίοι. Η πλειονότητα πέθανε σε πογκρόμ που υποκινήθηκαν από τον λευκό στρατό του Ντενίκιν ή τους Ουκρανούς αυτονομιστές του Πετλιούρα. Για αυτές τις αντεπαναστατικές δυνάμεις, η Οκτωβριανή Επανάσταση ήταν έργο των «εβραιο-μπολσεβίκων», μια φράση που χρησιμοποίησε ο Χίτλερ στο μεταγενέστερο Ολοκαύτωμα. Είναι βέβαιο όμως ότι ο αντισημιτισμός διέτρεχε όλη τη μάζα του ρωσικού πληθυσμού και παρά το ότι οι ηγέτες των Μπολσεβίκων έδωσαν αγώνα εναντίον του,  δεν έλειψαν και τα εγκλήματα από την πλευρά των Μπολσεβίκων εναντίον των Εβραίων

Παράλληλα, το τέλος του Α’ Παγκοσμίου πολέμου έφερε εθνικιστικές αφυπνίσεις και γέννησε εννέα χώρες. Σε αυτές τις νέες χώρες, προέκυψε  το «πρόβλημα των μειονοτήτων» και η αναζήτηση της «εθνικής καθαρότητας», κάτι που απέκλειε τους Εβραίους από τα μελλοντικά σχέδια των χωρών αυτών

Αξίζει να σημειωθεί ότι τα τρία πρώτα κύματα μετανάστευσης των Εβραίων συμπίπτουν χρονικά με τρία μεγάλα κύματα πογκρόμ που σημειώθηκαν στη Ρωσία: τη δεκαετία του 1880 μετά τη δολοφονία του τσάρου Αλέξανδρου, τις τσαρικές διώξεις μετά την επανάσταση του 1905 και - σε πολύ πιο μεγάλη κλίμακα -  κατά τη διάρκεια του ρωσικού εμφυλίου πολέμου μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση του 1917.

Ώθηση επίσης στην τρίτη Αλιγιά έδωσε και η Διακήρυξη του Arthur Balfour, ο οποίος ως υπουργός των Εξωτερικών της Βρετανίας στα 1917, επιδιώκοντας τη χρησιμοποίηση των Εβραίων της Ρωσίας ως μοχλό πίεσης για την παραμονή της Ρωσίας στον Α΄ Παγκόσμιο πόλεμο, προσέφερε ως αντάλλαγμα στους Εβραίους παλαιστινιακά εδάφη για τη δημιουργία «εθνικής εστίας για τον εβραϊκό λαό».

Αξίζει να αναφερθεί πως ένα μεγάλο μέρος των Εβραίων του τρίτου κύματος ήταν  σοσιαλιστές και κοσμικοί, ακόμη και αντιθρησκευτικοί και πρόθεσή τους ήταν να οικοδομήσουν όχι απλά ένα εβραϊκό κράτος, αλλά ένα σοσιαλιστικό κράτος.

Όμως, από τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, τα πράγματα στην Παλαιστίνη είχαν αλλάξει  ριζικά. Οι Οθωμανοί είχαν αποσυρθεί και η Κοινωνία των Εθνών, που ιδρύθηκε στις αρχές του 1920, έδωσε στους Βρετανούς την εντολή να διοικήσουν την Παλαιστίνη.

Με το τέταρτο κύμα μετανάστευσης, μεταξύ 1924 και 1929, έφτασαν 80.000 ακόμη Εβραίοι. Η συντριπτική πλειοψηφία αυτών των μεταναστών έφτασε από την Ευρώπη κυρίως από την Πολωνία, τη Σοβιετική Ένωση, τη Ρουμανία και τη Λιθουανία, αλλά περίπου το 12% προέρχονταν από την Ασία, κυρίως την Υεμένη και το Ιράκ. Αυτή η ομάδα περιείχε πολλές οικογένειες της μεσαίας τάξης που μετακόμισαν στις αναπτυσσόμενες πόλεις, ιδρύοντας μικρές επιχειρήσεις και ελαφριά βιομηχανία

Με το πέμπτο κύμα μετανάστευσης, μεταξύ 1929 και 1939, με την άνοδο του ναζισμού στη Γερμανία, έφτασε ένα νέο κύμα 250.000 μεταναστών. Το πέμπτο κύμα προήλθε και πάλι σχεδόν εξ ολοκλήρου από την Ευρώπη, κυρίως από την Κεντρική Ευρώπη (ιδιαίτερα από την Πολωνία, τη Γερμανία, την Αυστρία και την Τσεχοσλοβακία), αλλά και από την Ελλάδα. Άλλοι, λιγότεροι, ήρθαν από χώρες της Ασίας όπως η Τουρκία, το Ιράν και η Υεμένη. Το πέμπτο κύμα περιείχε μεγάλο αριθμό επαγγελματιών, γιατρών, δικηγόρων και καθηγητών από τη Γερμανία.

Έρευνα που δείχνει τον τόπο καταγωγής των Εβραίων μεταναστών μεταξύ 1922 και 1944

 

Μετανάστες από τη Γερμανία που φθάνουν στο λιμάνι της Γιάφα το 1933

 

Εβραίοι πρόσφυγες έχουν σχηματίσει ανθρώπινη αλυσίδα για να φτάσουν στην ακτή από το πλοίο United Nations (πρώην Αρχιμήδης) που σκοπίμως προσάραξε ανοιχτά της Χάιφα μεταφέροντας περίπου 700 ανθρώπους από την κεντρική Ευρώπη

 

Όσο περνούσε ο χρόνος, τόσο πιο οργανωμένη και συστηματική γινόταν η μετανάστευση των Εβραίων, η οποία πραγματοποιούνταν πλέον με τη βοήθεια των εβραϊκών παραστρατιωτικών οργανώσεων και με πλοία  που ναυλώνονταν γι’ αυτόν ακριβώς το σκοπό. Οι δύσκολες συνθήκες στα πλοία απαιτούσαν υψηλό επίπεδο πειθαρχίας. Οι άνθρωποι που επέβαιναν στα πλοία συχνά χωρίζονταν σε μονάδες, με επικεφαλής τους διοικητές. Εκτός από την καθημερινή ονομαστική κλήση και τη διανομή φαγητού και νερού, πραγματοποιούνταν οργανωμένες ομιλίες για παροχές πληροφοριών σχετικά με την άφιξή τους στην Παλαιστίνη. Ένα από τα μεγαλύτερα πλοία ήταν το Sakaria, με 2.300 επιβάτες, που ισοδυναμούσε περίπου με το 0,5% του εβραϊκού πληθυσμού στην Παλαιστίνη.

Πλέον, μετά τα πέντε κύματα μετανάστευσης, ο εβραϊκός πληθυσμός στην Παλαιστίνη είχε αυξηθεί από τις 25.000 στις αρχές του 1900, στις 450.000 το 1940 φτάνοντας το ένα τρίτο του πληθυσμού στην περιοχή

 

 

Οι αντιδράσεις των Αράβων

Όπως ήταν φυσικό, οι Παλαιστίνιοι αντέδρασαν επανειλημμένα στα όσα σχεδιάζονταν και υλοποιούνταν στη γη τους χωρίς αυτούς: Το 1920 – 1921, το 1929, το 1933 και το 1936 – 1939.

Οι αντιδράσεις της πρώτης περιόδου (τη δεκαετία του 1920) ήταν μικρότερης κλίμακας, περιοριζόμενες σε βίαιες συγκρούσεις με τους Εβραίους εποίκους. Τα σοβαρότερα επεισόδια σημειώθηκαν τον Αύγουστο του 1929, όταν ο ξεσηκωμός των Αράβων εναντίον των Εβραίων εποίκων γενικεύτηκε, καταλήγοντας σε αιματηρές συμπλοκές, με αποτέλεσμα 220 νεκρούς και 520 τραυματίες (Εβραίους και Άραβες). Οι συγκρούσεις έληξαν μόνο έπειτα από κινητοποίηση ισχυρών δυνάμεων του βρετανικού στρατού.

Οι Επιτροπές Σο και Χόουπ Σίμπσον, που συστάθηκαν από τους Βρετανούς για να εξετάσουν τα γεγονότα του 1929, κατέληξαν στο ότι τα βαθύτερα αίτια πίσω από τις επιθέσεις των Αράβων κατά των Εβραίων δεν είχαν να κάνουν με θρησκευτικές ή  φυλετικές διαφορές, αλλά με την πολιτική των Βρετανών στην περιοχή και τον ιδιαίτερο τρόπο με τον οποίο αναπτυσσόταν ο εβραϊκός εποικισμός.

Συγκεκριμένα, τονιζόταν πως :

«Σε λιγότερα από 10 χρόνια είχαμε τρεις σοβαρές επιθέσεις Αράβων κατά Εβραίων. Για 80 χρόνια πριν από αυτές τις επιθέσεις δεν υπήρχε κανένα παρόμοιο καταγεγραμμένο γεγονός […] Πριν από τον Πόλεμο Εβραίοι και Άραβες ζούσαν ο ένας δίπλα στον άλλο, αν όχι με αγάπη, τουλάχιστον με ανοχή, κάτι που σήμερα είναι σχεδόν άγνωστο στην Παλαιστίνη […] Στους Άραβες υπάρχει διάχυτη αγανάκτηση για την αποτυχία της βρετανικής κυβέρνησης να τους παραχωρήσει κάποιο βαθμό αυτοδιάθεσης […] αυτή η αγανάκτηση εκφράζεται απέναντι στους Εβραίους, των οποίων η παρουσία στην Παλαιστίνη θεωρείται από τους Άραβες εμπόδιο για την πραγμάτωση των ελπίδων τους (για ανεξαρτησία)». Επομένως, μπορεί «οι αραβικές επιθέσεις να κατευθύνονταν μόνο εναντίον των Εβραίων, αλλά η αγανάκτηση που ώθησε τους Άραβες να ξεπεράσουν τα όρια οφειλόταν επί της ουσίας στις πολιτικές τους απογοητεύσεις […] από την Εντολή (σ.σ εννοούν εδώ τη βρετανική διοίκηση της Παλαιστίνης), και κυρίως από τη βρετανική κυβέρνηση»

Πέρα όμως από τις βρετανικές ευθύνες, οι Επιτροπές Σο και Χόουπ Σίμπσον καταλογίζουν ευθύνη και στις σιωνιστικές πολιτικές εποικισμού και αποκλεισμού των Αράβων από την εργασία. «Η αρχή του επίμονου και σκόπιμου αποκλεισμού των Αράβων εργατών στους σιωνιστικούς εποικισμούς, όχι μόνο έρχεται σε αντίθεση με τους όρους […] της Εντολής, αλλά αποτελεί επιπλέον και μια μόνιμη όσο και αυξανόμενη πηγή κινδύνου για τη χώρα».

Παρά τις όποιες διαπιστώσεις όμως, ελάχιστα αποφασίστηκαν και υλοποιήθηκαν προς μια ουσιαστική λύση του προβλήματος. Αντιθέτως, οι Βρετανοί, μέσω του υφυπουργού Αποικιών, λόρδου Πάσφιλντ, περιορίστηκαν σε εκκλήσεις και συστάσεις (1930): Προς τους μεν Άραβες «να αναγνωρίσουν τα δεδομένα της κατάστασης» και τους δε Εβραίους «να αναγνωρίσουν την αναγκαιότητα για ορισμένες παραχωρήσεις από τη μεριά τους» σε σχέση με την πολιτική φυλετικών αποκλεισμών στις κοινότητές τους

Ο Πάσφιλντ θα προτείνει επίσης τον περιορισμό του μεταναστευτικού ρεύματος των Εβραίων προς την Παλαιστίνη. Ωστόσο, η άνοδος των ναζί στη Γερμανία το 1933 και η όξυνση των διώξεων κατά των εβραϊκών πληθυσμών είχαν ως αποτέλεσμα τη διόγκωση των προσφυγικών ροών με αποτέλεσμα την τρομακτική αλλοίωση της πληθυσμιακής σύνθεσης της Παλαιστίνης, καθώς οι Εβραίοι από το 1/10 του πληθυσμού της είχαν φτάσει πλέον το 1/3. Αντίστοιχα, η γη υπό την ιδιοκτησία του Εβραϊκού Εθνικού Ταμείου (ΕΕΤ) εννιαπλασιάστηκε, καθιστώντας το Ε.Ε.Τ το μεγαλύτερο ιδιοκτήτη γης στην Παλαιστίνη

Όπως αναφέρει βρετανική έκθεση του 1937 (Έκθεση Επιτροπής Ρ. Πιλ), «η αντίδραση των Αράβων σε αυτήν την απότομη και εντυπωσιακή εξέλιξη ήταν απολύτως φυσική. Ό,τι αισθάνονταν οι ηγέτες των Αράβων το 1929 τώρα το αισθάνονταν με ακόμα μεγαλύτερη πικρία […] Όσο μεγαλύτερες οι εισροές των Εβραίων, τόσο μεγαλύτερα τα εμπόδια για απόκτηση της εθνικής τους ανεξαρτησίας». Γι’ αυτό και, σύμφωνα με την ίδια έκθεση, η επόμενη εξέγερση (του 1933) δεν ήταν κεραυνός εν αιθρία, ήταν ωστόσο δίχως προηγούμενο, γιατί  ενώ έως τότε (το 1920, το 1921 και το 1929) οι Άραβες επιτίθεντο στους Εβραίους, το 1933 επιτέθηκαν εναντίον της βρετανικής) κυβέρνησης

Το 1936 δε, είχαμε τη Μεγάλη Αραβική Εξέγερση. Όπως αναφέρεται σε έκθεση του ΟΗΕ, «η αντίσταση των Παλαιστινίων στην ξένη (βρετανική) κυριαρχία και τον ξένο (εβραϊκό) εποικισμό εκδηλώθηκε σε μια μεγάλη εξέγερση που διήρκεσε λίγο – πολύ έως την απαρχή του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου». Σε αυτή την εξέγερση βοήθησε και η γενικότερη άνοδος των εθνικοαπελευθερωτικών κινημάτων στη γύρω περιοχή την ίδια περίοδο. Πράγματι, «οι διεκδικήσεις των Παλαιστινίων για ανεξαρτησία άντλησαν ορμή από τις ταυτόχρονες εθνικιστικές εξάρσεις σε Αίγυπτο και Συρία, που είχαν αναγκάσει Μεγάλη Βρετανία και Γαλλία να καθίσουν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων»

 

Γυναίκες και άνδρες Άραβες μαχητές κατά την εξέγερση του 1936-1939

 

Η εξέγερση των Παλαιστινίων ξεκίνησε τον Απρίλιο του 1936, όταν η Αραβική Ανώτατη Επιτροπή (που είχε συγκροτηθεί από  διάφορα κόμματα και οργανώσεις) προκήρυξε γενική απεργία με βασικό αίτημα το σχηματισμό εθνικής κυβέρνησης. Στην πορεία, η απεργία εξελίχθηκε σε εξέγερση με επιθέσεις σε Βρετανούς στρατιώτες, αστυνομικά τμήματα και εβραϊκούς εποικισμούς, δολιοφθορές σε σιδηροδρόμους, αγωγούς πετρελαίου, κ.ο.κ.

Οι Βρετανοί αναγκάστηκαν να μεταφέρουν στρατιωτικές ενισχύσεις από την Αίγυπτο, τη Μάλτα ακόμη και από την ίδια τη Βρετανία προκειμένου να αντιμετωπίσουν την εξέγερση. Είναι χαρακτηριστικό πως έως τον Οκτώβριο του 1938 οι βρετανικές στρατιωτικές δυνάμεις στην Παλαιστίνη είχαν φτάσει τις 20.000

Για την καταστολή της Αραβικής Εξέγερσης, οι Βρετανικές δυνάμεις συνεργάστηκαν και με τις εβραϊκές παραστρατιωτικές οργανώσεις της Χαγκάνα και της Ιργκούν. Η Χαγκάνα συνεργάστηκε με το βρετανικό στρατό, χρησιμοποιώντας 10.000 εν ενεργεία άνδρες μαζί με 40.000 εφέδρους, ενώ και η Ιργκούν πήρε μέρος, με τα μέλη της να περιπολούν και να δρουν σε περιοχές πέρα από τις θέσεις τους. Πολλά μέλη δε των εβραϊκών παραστρατιωτικών οργανώσεων (γύρω στους 2.800) εντάχθηκαν στις αστυνομικές δυνάμεις ως έκτακτοι

Για την καταστολή της Αραβικής Εξέγερσης, οι κατοχικές αρχές εφάρμοσαν πολύ σκληρά μέτρα, όπως συλλογικές τιμωρίες κατά του άμαχου πληθυσμού, καταστρέφοντας χωριά και υποχρεώνοντας τους κατοίκους τους σε καταναγκαστική εργασία. Οι διαπομπεύσεις, οι ξυλοδαρμοί και τα βασανιστήρια αποτελούσαν κοινή πρακτική της αστυνομίας και του στρατού, με τη συμμετοχή μάλιστα σε αυτές και μελών των εβραϊκών παραστρατιωτικών οργανώσεων.

Τα στοιχεία που παραθέτει ο M. Hughes στο έργο του «The Banality of Brutality: British armed forces and the repression of the Arab Revolt in Palestine, 1936-39» και που προέρχονται από στρατιωτικές και αστυνομικές εκθέσεις της περιόδου, μαρτυρίες Βρετανών και καταγγελίες βασανισθέντων Αράβων, είναι σοκαριστικά. Μεταξύ άλλων, διαβάζουμε για «βασανισμούς υπόπτων, για Άραβες να κομματιάζονται αναγκαζόμενοι να διαβούν δρόμους στους οποίους οι Βρετανοί είχαν τοποθετήσει νάρκες (…) για κρατούμενους να κλείνονται σε κλουβιά εκτεθειμένοι στον ήλιο και χωρίς τροφή, για ανθρώπους να μαστιγώνονται με βρεγμένα σχοινιά, να κλείνονται σε κουτιά, να τους σπάνε τα δόντια και να τους καίνε τα πόδια με πετρέλαιο (…) να δέρνονται μέχρι λιποθυμίας, να τρυπιούνται με βελόνες, να εξαπολύονται σκυλιά εναντίον τους (…) Βρετανικές και εβραϊκές δυνάμεις να κακομεταχειρίζονται τους Άραβες βάζοντάς τους να κουβαλούν βαριές πέτρες και να τους χτυπούν όταν τους πέφτουν. Φρουροί χρησιμοποίησαν ακόμα και τις ξιφολόγχες τους σε ανθρώπους που στερούνταν ύπνο, αναγκάζοντάς τους να φοράνε κουδούνια και να χορεύουν …»

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, κατά την Αραβική Εξέγερση, πάνω από 3.000 Άραβες Παλαιστίνιοι σκοτώθηκαν στη μάχη ή από παρακρατικούς, 110 εκτελέστηκαν με απαγχονισμό, 6 – 8.000 τραυματίστηκαν και γύρω στους 6.000 κλείστηκαν σε φυλακές και στρατόπεδα συγκέντρωσης

 

1939 – Η Λευκή Βίβλος  

Επιστρέφοντας στους Εβραίους, ο μαζικός εποικισμός και η αγορά γης αποτελούσαν, σύμφωνα με έκθεση του  ΟΗΕ, τα δύο από τα τρία βασικά μέσα που επιστρατεύτηκαν από τον Σιωνιστικό Οργανισμό  για την επίτευξη των στόχων του. Το τρίτο ήταν η άρνηση εργασίας στους Παλαιστινίους εργαζομένους, καθώς μόνο Εβραίοι εργαζόμενοι μπορούσαν να εργαστούν σε εβραϊκά αγροκτήματα και κοινότητες

Αυστηροί όροι αποκλεισμού των Αράβων υπήρχαν επίσης στην αγοραπωλησία γης. Μεγάλες εκτάσεις γης αγοράστηκαν με χρήματα από εβραϊκές δωρεές. Χιλιάδες μη Εβραίοι αγρότες που είχαν μισθώσει παλαιότερα τις εκτάσεις αυτές, εκδιώχθηκαν μαζί με τις οικογένειές τους και αναγκάστηκαν να μετακομίσουν σε παραγκουπόλεις.

Όπως έγραψε ο πρώτος πρόεδρος του Σιωνιστικού Οργανισμού Τ. Χερστλ στο ημερολόγιό του ήδη από το 1895: «Θα επιχειρήσουμε να εκδιώξουμε τον φτωχό (σ.σ. αραβικό) πληθυσμό πέρα από τα σύνορα χωρίς να γίνουμε αντιληπτοί – η διαδικασία των απαλλοτριώσεων και απομάκρυνσης των φτωχών πρέπει να γίνει διακριτικά και προσεκτικά»

Πράγματι, την περίοδο του Μεσοπολέμου, η στρατηγική που επιδιώχθηκε – δημόσια τουλάχιστον – ήταν εκείνη της προοδευτικής, «ειρηνικής» επικράτησης του εβραϊκού στοιχείου στην Παλαιστίνη μέσω των εποικισμών, της αγοράς γης και της αυξανόμενης οικονομικής ισχύος της εβραϊκής κοινότητας

Γελοιογραφία της εφημερίδας των χριστιανών Αράβων «Falastin» (18.6.1936), που εμφάνιζε τον σιωνισμό ως έναν κροκόδειλο υπό την προστασία Βρετανού στρατιώτη να απευθύνεται στους Παλαιστινίους λέγοντας:«Μη φοβάστε!!! Θα σας καταπιώ ειρηνικά...»

 

Ενδιαφέρον παρουσιάζει η Χιστραντούτ, το σιωνιστικό «συνδικάτο» που ιδρύθηκε το 1920. Όπως γράφει ο Neil Rogall στο «The origins of the Iron Wall: Zionist settlers during the mandate», η Χιστραντούτ δεν ήταν ένα κανονικό συνδικάτο. Το σύνθημά του δεν ήταν «Εργάτες όλου του κόσμου ενωθείτε» αλλά «Εβραϊκή γη, εβραϊκή εργασία, εβραϊκή παραγωγή». Ο ίδιος ο Νταβίντ Χακοέν, ηγέτης της Χιστραντούτ τη δεκαετία του 1930 και του ‘40, θυμάται

«Όταν μπήκα στη σοσιαλιστική φοιτητική λέσχη (στο Λονδίνο) υπήρχαν Άγγλοι, Ιρλανδοί, Εβραίοι, Κινέζοι, Ινδοί και Αφρικανοί – όλοι υπό αγγλική κυριαρχία. Ήδη από τότε έπρεπε να συγκρουστώ με τους κοντινούς μου συντρόφους γύρω από το θέμα του εβραϊκού σοσιαλισμού, για να δικαιολογήσω το γεγονός ότι δεν δεχόμουν Άραβες στο σωματείο μου, την Χιστραντούτ, ότι προτρέπαμε τα εβραϊκά νοικοκυριά να μην αγοράζουν τίποτα από αραβικά καταστήματα, ότι οργανώναμε φρουρές γύρω από τους οπωρώνες για να μην εργάζονται εκεί Άραβες εργάτες, ότι ρίχναμε βενζίνη στις αραβικές ντομάτες και σπάγαμε τα αραβικά αυγά στα καλάθια των Εβραίων γυναικών που τα αγόραζαν»

Από κάποιους Εβραίους υπήρξαν αντιστάσεις που έμειναν μόνο ως αποδεικτικά στοιχεία του βίαιου επεκτατισμού των Εβραίων εποίκων. Ο Ρωσοεβραίος Σιωνιστής Α. Χά’αμ, που επισκέφτηκε την Παλαιστίνη κατά τα πρώτα χρόνια του εβραϊκού εποικισμού, υπήρξε ιδιαίτερα επικριτικός αναφορικά με τη στάση των εποίκων έναντι των ντόπιων πληθυσμών: «Τι κάνουν τα αδέρφια μας στην Παλαιστίνη; (…) Συμπεριφέρονται στους Άραβες με εχθρότητα και σκληρότητα, τους στερούν τα δικαιώματά τους, τους προσβάλλουν χωρίς λόγο και καυχιόνται κιόλας για τα έργα τους, και κανείς ανάμεσά μας δεν αντιτίθεται σε αυτή την αξιοκαταφρόνητη αλλά και επικίνδυνη τάση»

Οι Βρετανοί , μεσούσης της Μεγάλης Αραβικής Εξέγερσης, προσπάθησαν να προωθήσουν μια σολομώντεια λύση και στα 1937 πρότειναν την ίδρυση δυο κρατών, ενός Eβραϊκού και ενός Παλαιστινιακού,  ενώ οι ίδιοι θα αναλάμβαναν τον έλεγχο των ιερών πόλεων Ιερουσαλήμ και Βηθλεέμ

Το ξέσπασμα όμως του Β’ Παγκοσμίου πολέμου άλλαξε προς στιγμή τις ισορροπίες και οι Βρετανοί στράφηκαν προς τους Άραβες. Ο λόγος αυτής της στροφής ήταν το πετρέλαιο. Με το τέλος του Α΄ Παγκόσμιου πολέμου οι Βρετανοί απέκτησαν τον έλεγχο της Μεσοποταμίας, μιας εξ ολοκλήρου αραβικής περιοχής, πλούσιας σε πετρέλαιο. Εκεί σχεδίασαν μια νέα χώρα, το Ιράκ, και την έθεσαν υπό τον έλεγχό τους εγκαθιστώντας στα 1932 συνταγματική μοναρχία της αρεσκείας τους με πρώτο ηγεμόνα τον Φεϊζάλ Α΄. Η εκμετάλλευση του πλούσιου υπεδάφους της περιοχής έγινε πρώτη προτεραιότητα στη βρετανική πολιτική και στη νεοσυσταθείσα τότε Εταιρεία Πετρελαίων του Ιράκ, οι βρετανικές εταιρείες κατείχαν το 50% της εταιρείας.

Έτσι στα 1939 εκδόθηκε από τους Βρετανούς η «Λευκή Βίβλος», η οποία απαγόρευε την πώλησης γης στους Εβραίους και περιόριζε αυστηρά την εβραϊκή μετανάστευση στην Παλαιστίνη σε 75.000 άτομα για πέντε χρόνια. Επιπλέον ανακοινώθηκε πως, έπειτα από μια δεκαετή «μεταβατική περίοδο» κατά την οποία η Βρετανία «θα διατηρούσε τη διακυβέρνηση της χώρας», η Παλαιστίνη θα αποκτούσε την ανεξαρτησία της ως ένα ενιαίο κράτος, όπου «Άραβες και Εβραίοι θα μοιράζονταν τη διακυβέρνηση κατά τέτοιον τρόπο, ώστε να διασφαλίζονται τα βασικά δικαιώματα και των δύο κοινοτήτων»

Η Λευκή Βίβλος εξόργισε τους Εβραίους και ανάγκασε τον  David Ben-Gurion (Ντέιβιντ Μπεν-Γκουριόν), τον μετέπειτα πρώτο πρωθυπουργό του Ισραήλ, να δηλώσει πως : «Θα πολεμήσουμε τον πόλεμο εναντίον του Χίτλερ σαν να μην υπήρχε Λευκή Βίβλος και θα πολεμήσουμε τη Λευκή Βίβλο σαν να μην υπήρχε πόλεμος»

Ως αντίδραση στη Λευκή Βίβλο, οι εβραϊκές παραστρατιωτικές οργανώσεις άρχισαν να σαμποτάρουν στρατηγικές υποδομές, όπως εγκαταστάσεις ηλεκτρικής ενέργειας, ραδιοφωνικές και τηλεφωνικές γραμμές. Παράλληλα, εντάθηκαν οι επιθέσεις εναντίον των Βρετανών κατακτητών από τη μια και των αυτόχθονων Παλαιστινίων από την άλλη

Εν τω μεταξύ, η εβραϊκή μετανάστευση – παράνομη πλέον μετά τη Λευκή Βίβλο - συνεχίστηκε ακόμη πιο έντονα. Το 1947 μάλιστα, το πλοίο «Exodus» με εκατοντάδες Εβραίους πρόσφυγες αναχαιτίστηκε από σκάφη του βρετανικού  πολεμικού ναυτικού , με αποτέλεσμα να υποχρεωθεί να επιστρέψει στην Ευρώπη. Το περιστατικό αυτό προκάλεσε διεθνή κατακραυγή και έπαιξε καθοριστικό ρόλο στο να πειστεί η Βρετανία για την ανάγκη μιας λύσης με τη μεσολάβηση του ΟΗΕ

Το πλοίο "Κράτος του Ισραήλ" ιδιοκτησίας της οργάνωσης Χαγκανά

αποβιβάζει Εβραίους μετανάστες στο λιμάνι της Χάιφα το 1947

 

Μέχρι το 1947 ο αριθμός των Εβραίων εποίκων είχε φτάσει τις 600.000. Η κατάσταση είχε γίνει πλέον μη αναστρέψιμη και κανείς δεν είχε συνειδητοποιήσει την τρομακτική δύναμη – οικονομική και στρατιωτική – που είχαν συσσωρεύσει οι Εβραίοι. Ο  δρόμος της προσφυγιάς για τους Παλαιστινίους, που μνημονεύεται από αυτούς ως η «Νάκμπα», δηλαδή η καταστροφή, ήταν  πλέον πολύ κοντά

 

 

Πηγές

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CE%BB%CE%B9%CE%B3%CE%B9%CE%AC

https://en.wikipedia.org/wiki/Aliyah

https://en.wikipedia.org/wiki/First_Aliyah

https://en.wikipedia.org/wiki/Second_Aliyah

https://en.wikipedia.org/wiki/Third_Aliyah

https://en.wikipedia.org/wiki/Fourth_Aliyah

https://en.wikipedia.org/wiki/Fifth_Aliyah

https://en.wikipedia.org/wiki/Lehi_(militant_group)#cite_note-khazit-23

https://en.wikipedia.org/wiki/Irgun

https://en.wikipedia.org/wiki/Haganah

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%99%CF%83%CF%81%CE%B1%CE%AE%CE%BB

https://tvxs.gr/apopseis/israilinoi-palaistinioi-omiroi-tis-istorias/

https://www.lifo.gr/now/world/palaistiniako-enas-aionas-sygkroysis-pos-kai-giati-ftasame-os-edo

https://svoura.net/2023/10/%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%B9%CE%BA%CE%AE-%CF%80%CE%B1%CF%81%CE%BF%CF%85%CF%83%CE%AF%CE%B1-%CE%B5%CE%B2%CF%81%CE%B1%CE%AF%CF%89%CE%BD-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CF%80%CE%B1%CE%BB%CE%B1%CE%B9%CF%83/

https://www.rizospastis.gr/columnPage.do?publDate=2/12/2023&columnId=9985

https://www.rizospastis.gr/story.do?id=12326530

https://www.katiousa.gr/istoria/istoriki-anadromi-stis-rizes-kai-tin-ekseliksi-tou-palaistiniakou-zitimatos-meros-1o/

https://www.katiousa.gr/istoria/istoriki-anadromi-stis-rizes-kai-tin-ekseliksi-tou-palaistiniakou-zitimatos-meros-2o/

https://www.katiousa.gr/istoria/istoriki-anadromi-stis-rizes-kai-tin-ekseliksi-tou-palaistiniakou-zitimatos-meros-3o/

https://www.kathimerini.gr/world/449654/i-idrysi-toy-kratoys-toy-israil/

https://left.gr/news/mia-syntomi-istoriki-anadromi-sti-syghroni-istoria-toy-palaistiniakoy-zitimatos

https://edromos.gr/norman-finkelstaini-viomichania-toy-o/

https://rproject.gr/article/oi-mpolsevikoi-kai-o-antisimitismos

https://www.elaliberta.gr/%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1-%CE%B8%CE%B5%CF%89%CF%81%CE%AF%CE%B1/%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%81%CE%AF%CE%B1/7399-%CE%BF-%CE%B1%CE%BD%CF%84%CE%B9%CF%83%CE%B7%CE%BC%CE%B9%CF%84%CE%B9%CF%83%CE%BC%CF%8C%CF%82-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CE%B7-%CF%81%CF%89%CF%83%CE%B9%CE%BA%CE%AE-%CE%B5%CF%80%CE%B1%CE%BD%CE%AC%CF%83%CF%84%CE%B1%CF%83%CE%B7

https://www.elaliberta.gr/%CE%B4%CE%B9%CE%B5%CE%B8%CE%BD%CE%AE/%CE%BC%CE%AD%CF%83%CE%B7-%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CF%84%CE%BF%CE%BB%CE%AE-%CE%B2%CF%8C%CF%81%CE%B5%CE%B9%CE%B1-%CE%B1%CF%86%CF%81%CE%B9%CE%BA%CE%AE/7428-%CF%83%CE%B9%CF%89%CE%BD%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%AD%CF%82-%CE%AD%CF%80%CE%BF%CE%B9%CE%BA%CE%BF%CE%B9-%CE%BA%CE%B1%CF%84%CE%AC-%CF%84%CE%B7-%CE%B4%CE%B9%CE%AC%CF%81%CE%BA%CE%B5%CE%B9%CE%B1-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CE%B2%CF%81%CE%B5%CF%84%CE%B1%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%AE%CF%82-%CE%B5%CE%BD%CF%84%CE%BF%CE%BB%CE%AE%CF%82