της Μαρίας Νάτση

Στο ιστορικό χωριό Κοσμάς Αρκαδίας, όπου τα επτά υπεραιωνόβια πλατάνια στέκουν ακοίμητα από το 1883, ανάμεσα στο φαράγγι του Δαφνώνα - τόπος Natura 2000- με σπάνια χλωρίδα και τέσσερα ενδημικά είδη που δεν βρίσκονται πουθενά αλλού, και το εκτεταμένο δάσος καστανιάς, -από τα μεγαλύτερα της Ελλάδας- οι κάτοικοι αντιδρούν στην εγκατάσταση ανεμογεννητριών.

Στον Πάρνωνα έχουν ήδη αδειοδοτηθεί ή βρίσκονται σε διαδικασία αδειοδότησης δεκάδες ανεμογεννήτριες - 66 μόνο στη Βόρεια πλευρά του— ένας αριθμός ψυχρός για έναν τόπο τόσο ζωντανό.

Οι κάτοικοι αφήνουν τα σπίτια τους τα Χριστούγεννα και στήνουν μπλόκα εμποδίζοντας τις μπουλντόζες να διέλθουν.

Στο τέλος του πρώτου εξαμήνου του 2024 λειτουργούσαν ήδη 3.008 ανεμογεννήτριες στη χώρα. Τι γίνεται όμως με το πλεονάζον ρεύμα της πράσινης ενέργειας; Φυσικά δεν μπορεί να αποθηκευτεί λόγω έλλειψης υποδομών και έτσι εξάγεται στο εξωτερικό και αποφέρει κέρδος.

Και εδώ έχουμε άλλο ένα colpo grosso :  δεν προσμετρούν το πλεονάζον πράσινο ρεύμα στο ποσό της συνολικής παραγόμενης ενέργειας. Έτσι φτιάχνουν ένα πλασματικό ισοζύγιο προσφοράς και ζήτησης, όπου η προσφορά φαίνεται μειωμένη. Για αυτό οι καταναλωτές βλέπουν τις ανεμογεννήτριες να αυξάνονται - και τον λογαριασμό τους επίσης

Ολοένα και περισσότερες κινήσεις πολιτών για προστασία των βουνών γεννιούνται. Κάνουν πορείες, διαμαρτύρονται, κινούνται νομικά. Γιατί άραγε βάζουν τον εαυτό τους σε τόση ταλαιπωρία αυτοί οι πολίτες;

Αρχικά, το περιβαλλοντικό αποτύπωμα μιας ανεμογεννήτριας δεν είναι και τόσο...πράσινο. Η πλατεία εγκατάστασης μιας ανεμογεννήτριας έχει έκταση περί τα 4 στρέμματα. Έτσι αν φανταστούμε ένα μικρό πάρκο με 5 ανεμογεννήτριες, καταλαμβάνει 4Χ5 στρέμματα = 20 στρέμματα για τις πλατείες. Και αν υπολογίσουμε και τον δρόμο που τις συνδέει, και ότι η απόσταση μεταξύ των ανεμογεννητριών είναι περίπου 300μ., τότε μιλάμε συνολικά για 26 στρέμματα. Φυσικά δεν έχουμε υπολογίσει το δρόμο πρόσβασης προς το πάρκο, με πλάτος όπως προβλέπεται 5 μέτρων και μήκος που εξαρτάται από την θέση του αιολικού πάρκου.

Υπάρχει όμως και ένα πλήθος αυθαιρεσιών που προκαλούν καχυποψία, οργή και αντιδράσεις:

• H έλλειψη επαρκούς σχεδιασμού και ολοκληρωμένου χωροταξικού
• Το παιχνίδι της " χρηματιστηριακής" ενέργειας
• Το αναπτυξιακό μοντέλο που τρέφει το δόγμα " ας κάνει ο καθένας ό,τι θέλει όπου θέλει "
• Η αλλαγή του νομοθετικού πλαισίου που επιτρέπει την εγκατάσταση σταθμών ηλεκτροπαραγωγής με αιολική ενέργεια σε δάση ή αναδασωτέες εκτάσεις (ν. 2941/2001, ν. 3377/2005)
• Τα υπερκέρδη ενέργειας που αποτελούν λεία των ολιγοπωλίων
• Η ισχνή συμμετοχή πολιτών και τοπικών ενεργειακών κοινοτήτων στις επιχειρήσεις της πράσινης μετάβασης
• Η έλλειψη δημόσιας διαβούλευσης με τις τοπικές κοινωνίες

Θέλουμε κι άλλα για να πειστούμε πως κάτι δεν πάει καλά στο πολυδιαφημιζόμενο “πρόγραμμα μετάβασης στην πράσινη ενέργεια”;

Αν τα συνοψίσουμε θα λέγαμε ότι ο πολίτης δεν έχει πια εμπιστοσύνη στο κράτος. Στα πρόσωπα των εκλεκτών της εξουσίας βλέπει  αδίστακτους μεταπράτες, εκποιητές της δημόσιας γης, υβριστές της φύσης, οργανωτές μηχανισμών λεηλασίας και αρχιτέκτονες μιας σιωπηλής βίας πάνω στο τοπίο, στις τοπικές κοινωνίες και το μέλλον τους.

Ο τόπος γεμίζει ταχύτατα χιλιάδες ανεμογεννήτριες χωρίς στρατηγικό σχεδιασμό και δρόμοι ανοίγονται μέσα σε απάτητες ελατοσκέπαστες περιοχές, για να φτάσουν σε κορυφές που ήταν ανέκαθεν ιερές κι ανέγγιχτες.

Με τον τρόπο που πραγματοποιείται δεν πρόκειται για ανάπτυξη. Πρόκειται για απώλεια.

Και το ερώτημα μένει ανοιχτό: ποιος τελικά κερδίζει όταν ένας τόπος χάνει τον εαυτό του;