Την Παρασκευή που μας πέρασε, 9 Μαίου 2025, ο Δημήτρης Ψαρράς δημοσίευσε στον ιστότοπο "Χωρίς Εφημερίδα" το άρθρο που αναδημοσιεύουμε εδώ. Ο πλήρης τίτλος του είναι «Διαγραφές φοιτητών»: το 1973 εμπνέει τον κ. Μητσοτάκη. Το άρθρο αφορά την  εξαγγελία  του «προγράμματος διαγραφής φοιτητών» από τον Κ. Μητσοτάκη ο οποίος το εξήγγειλε μέσω της δικής του ΕΡΤ, όπως τη χαρακτηρίζει -και όχι άδικα- ο σπουδαίος δημοσιογράφος Δ. Ψαρράς.

Η εξαγγελία έγινε στις 5.5.2025, στο Πρώτο Πρόγραμμα, με παρουσιαστές την Έλενα Καραγιάννη, και τον Βασίλη Αδαμόπουλο. Υποτίθεται πως ο Κ. Μητσοτάκης  βρισκόταν στη ραδιοφωνική εκπομπή και στο Ραδιομέγαρο για να παρακολουθήσει και να επιβραβεύσει τις «προόδους» της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης, αλλά αφιέρωσε το ένα τρίτο της συνέντευξής του για να προαναγγείλει τη διαγραφή φοιτητών ως νέα ποινή για όσους κρίνει η κυβέρνηση.

Ακολουθεί το πλήρες άρθρο του Δ. Ψαρρά στο Χωρίς εφημερίδα:

Διαγραφές φοιτητών: το 1973 εμπνέει τον κ. Μητσοτάκη

[9.5.2025]

Βρήκε την ευκαιρία τη Δευτέρα ο Κυριάκος Μητσοτάκης και εξάγγειλε το «πρόγραμμα διαγραφής φοιτητών», μιλώντας στη φιλόξενη δική του ΕΡΤ (5.5.2025, «Πρώτο Πρόγραμμα», παρουσιαστές Έλενα Καραγιάννη, Βασίλης Αδαμόπουλος). Υποτίθεται ότι εκεί βρισκόταν για να παρακολουθήσει και να επιβραβεύσει τις «προόδους» της δημόσιας ραδιοτηλεόρασης, αλλά αφιέρωσε το ένα τρίτο της συνέντευξής του για να προαναγγείλει τη διαγραφή φοιτητών ως νέα ποινή για όσους κρίνει η κυβέρνηση.   

Αντιγράφω από τον επίσημο πρωθυπουργικό ιστότοπο: 

Μητσοτάκης: «Δεν γίνεται να μην υπάρχουν αυτοματοποιημένες πειθαρχικές συνέπειες για εκείνους τους φοιτητές οι οποίοι έχουν μπλέξει την ελευθερία της έκφρασης με την οργανωμένη βία. Είναι άλλο να εκφράζεσαι ελεύθερα στα πλαίσια ενός ιδρύματος το οποίο ενθαρρύνει την ελευθερία της έκφρασης, άλλο να θεωρείς ότι μπορείς να μπαίνεις, να τραμπουκίζεις, να σπας άλλους στο ξύλο, γιατί με αυτόν τον τρόπο θέλεις να επιβάλεις την άποψή σου. Αν ανήκεις στη δεύτερη κατηγορία θα πρέπει να αποβάλλεσαι από το δημόσιο πανεπιστήμιο. Και σε αυτό θα επιμείνουμε πολύ και θα βρούμε τον τρόπο να το κάνουμε, χρησιμοποιώντας όλα τα εργαλεία τα οποία ο νόμος μας δίνει στη διάθεσή μας».

Τον ακολούθησε ο Παύλος Μαρινάκης, επαναλαμβάνοντας κι αυτός με συνεντεύξεις του ότι πρέπει να αποφασίζονται «διαγραφές φοιτητικής ιδιότητας χωρίς να περνάνε μέσα από δύσκολες διαδικασίες» (συνέντευξη στον Σεραφείμ Κοτρώτσο, «Action 24», 6.5.2025) και ότι πλέον «ο φοιτητής που παρανομεί θα χάνει την ιδιότητά του» (συνέντευξη στον Σταμάτη Ζαχαρό, «One TV», 7.5.2025).

Τα ίδια και ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου Μάκης Βορίδης («Παραπολιτικά» 90,1, με τον Δημήτρη Τάκη και τη Χριστίνα Κοραή, 7.5.2025). Μάλιστα ο κ. Βορίδης εμφανίστηκε να διαφωνεί με τον κ. Μαρινάκη και να δηλώνει ότι όποιος θεωρείται δράστης παράνομης δραστηριότητας «πρέπει να διαγραφεί από το πανεπιστήμιο άμεσα, χωρίς να πάει στα δικαστήρια, με άμεση πειθαρχική διαδικασία». Αντίθετα, ο κ. Μαρινάκης είχε δηλώσει ότι …αρκεί «η αναστολή της φοιτητικής ιδιότητας με τη σύλληψη γιατί έχουμε τεκμήριο αθωότητας και αμετάκλητη διαγραφή με την αμετάκλητη καταδίκη από τη δικαιοσύνη».

Σπεύδω να καθησυχάσω όσους προβληματιστούν απ’ αυτή την κραυγαλέα απόδειξη ότι ούτε τα κορυφαία στελέχη της κυβέρνησης δεν συνεννοούνται μεταξύ τους. Όλα αυτά που εμφανίζουν τώρα ο κ. Μητσοτάκης και οι συνεργάτες του ως «νέα μέτρα» έχουν ήδη περιληφθεί στον διαβόητο νόμο 4957/2022 («Νέοι Ορίζοντες στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα: Ενίσχυση της ποιότητας, της λειτουργικότητας και της σύνδεσης των Α.Ε.Ι. με την κοινωνία και λοιπές διατάξεις»), με αναλυτικά πειθαρχικά μέτρα που καταλήγουν στη διαγραφή φοιτητών και καταλαμβάνουν ολόκληρο Κεφάλαιο (Κεφάλαιο ΚΒ, Πειθαρχικό Δίκαιο Φοιτητών) και 11 άρθρα (195-205). Μάλιστα εκτός από την τότε υπουργό Παιδείας Νίκη Κεραμέως, το νομοθέτημα υπογράφουν άλλοι 24 (!) υπουργοί. Ξεχωρίζω ανάμεσά τους τον Μάκη Βορίδη, τον Άδωνη Γεωργιάδη, τον Θάνο Πλεύρη, αλλά και τον Κώστα Καραμανλή.

Η λέξη-κλειδί για να αντιληφθεί κανείς πού υπάρχει κάτι «νέο» σε όλα αυτά είναι το επίθετο «αυτοματοποιημένες» που χρησιμοποίησε ο κ. Μητσοτάκης, αλλά και ο κ. Μαρινάκης, για να χαρακτηρίσουν τις «πειθαρχικές συνέπειες» που σχεδιάζονται από την κυβέρνηση. Η λέξη αυτή χρησιμοποιείται για να καλυφτεί το γεγονός ότι οι διαγραφές φοιτητών που προαναγγέλλονται δεν θα αποφασίζονται από τα Πανεπιστημιακά Πειθαρχικά Όργανα, αλλά από την ίδια την κυβέρνηση, αφού είναι «αυτοματοποιημένες» ή και «άμεσες», όπως προτίμησε να τις αποκαλεί ο κ. Βορίδης.

Ο Νάσος Ηλιόπουλος επισήμανε εύστοχα τη γνωστή περίπτωση του τσεκουροφόρου φοιτητή Βορίδη, παρατηρώντας ότι η συμμετοχή του σημερινού υπουργού σε βίαιες επιθέσεις ακροδεξιάς φοιτητικής ομάδας οδήγησε (ορθώς) στη διαγραφή του από τον σύλλογο φοιτητών Νομικής, αλλά (επίσης ορθώς) κανείς δεν διανοήθηκε να τον διαγράψει από φοιτητή και να τον αποκλείσει από την εκπαίδευση (Νάσος Ηλιόπουλος: «Καμία διαγραφή φοιτητών. Η εκπαίδευση δεν έκανε ποτέ κακό σε κανέναν, ούτε καν στον Βορίδη», 7.5.2025).

Στην πραγματικότητα αυτό που εξαγγέλλει τώρα ο κ. Μητσοτάκης και οι συνεργάτες του είναι η θέσπιση ενός νέου τρόπου επιβολής της βαρύτερης ποινής σε βάρος φοιτητών, της διαγραφής από το Πανεπιστήμιο. Εκτός δηλαδή από την ποινική αντιμετώπιση παράνομων πράξεων από τις δικαστικές αρχές, και πέρα από τον προβλεπόμενο πειθαρχικό έλεγχο στο εσωτερικό του Πανεπιστημίου, ανακοινώνεται τώρα και μια τρίτη επαπειλούμενη ποινή, η «αυτοματοποιημένη» διαγραφή.

Αυτή η πρωτοφανής πρωθυπουργική εξαγγελία θυμίζει μια άλλη «αυτοματοποιημένη» στέρηση της φοιτητικής ιδιότητας που είχε αποφασιστεί από ένα καθεστώς, το οποίο επισήμως δεν θεωρεί ως πρότυπό του το σημερινό επιτελικό κράτος. Ήταν αρχές του 1973, όταν η στρατιωτική χούντα είχε επιβάλει τη διακοπή της αναβολής στράτευσης ως ποινή στους «ταραξίες πρωταίτιους» του αντιδικτατορικού κινήματος (Ν.Δ. 1347/10.2.1973, υπογράφουν Παπαδόπουλος, Παττακός, Μακαρέζος, κ.ά.). Αναγκάστηκαν τότε να διακόψουν «αυτοματοποιημένα» τις σπουδές τους οι φοιτητές που θεωρούσε η χούντα «δράστες δημοκρατίας» και οδηγήθηκαν στον στρατό (βλ. Ιός, «Η χούντα επιστρατεύει τους φοιτητές», «Εφημερίδα των Συντακτών», 16.11.2013). Μικρή λεπτομέρεια: η κίνηση αυτή όχι μόνο δεν ανέκοψε το αντιδικτατορικό φοιτητικό κίνημα, αλλά οδήγησε αμέσως στην κλιμάκωση των αγώνων με την κατάληψη της Νομικής Σχολής.        

Γνωρίζουμε ότι επιφανή στελέχη της σημερινής κυβέρνησης έχουν διατελέσει νοσταλγοί της μαύρης δικτατορίας. Και ασφαλώς οι περισσότεροι δεν θέλουν ούτε να ακούσουν για τους αγώνες της νεολαίας και των φοιτητών. Αλλά ο σημερινός ξεσηκωμός του επιτελικού κράτους για την «αυτοματοποιημένη» διαγραφή των ανεπιθύμητων φοιτητών έχει νομίζω άλλο στόχο. Αυτό που μεθοδικά σχεδιάζει η κυβέρνηση δεν είναι η αποκατάσταση κάποιας «διασαλευθείσας τάξης», αλλά η συκοφαντική περιγραφή των δημόσιων πανεπιστημίων ως άντρων επικίνδυνων κακοποιών.

Για άλλη μια φορά ο κ. Μητσοτάκης κλείνει το μάτι στην ιδιωτική Ανώτατη Εκπαίδευση. Μπορεί η λειτουργία της να απαγορεύεται από το Σύνταγμα, αλλά η κυβέρνηση έχει ήδη προχωρήσει στην παράκαμψη των συνταγματικών περιορισμών, ανοίγοντας την κερκόπορτα στις ιδιωτικές επιχειρήσεις. Η εμφάνιση από την κυβερνητική προπαγάνδα των σημερινών Πανεπιστημίων ως κέντρων ανομίας είναι από πρώτη ματιά ακατανόητη, εφόσον αποτελεί ομολογία ανικανότητας μιας κυβέρνησης που συμπληρώνει έξι χρόνια στην εξουσία. Αλλά ο κ. Μητσοτάκη και οι επιτελείς του είναι πρόθυμοι να παραδεχτούν ακόμα και απόλυτη ανικανότητα, αρκεί να προωθηθεί η ιδιωτικοποίηση των ΑΕΙ.

Για τους πραγματικούς στόχους της κυβέρνησης και των υποστηρικτών της στο εσωτερικό των ΑΕΙ είναι αποκαλυπτικό το σημερινό πρωτοσέλιδο της «Εφημερίδας των Συντακτών» («Επιστροφή σε σκοτεινές εποχές»), με την απόφαση του πρύτανη του ΕΜΠ να κηρύξει λοκ άουτ στην Αρχιτεκτονική Σχολή και να απαγορεύσει εκδήλωση, στην οποία θα μιλούσαν δυο ομότιμοι καθηγητές της Σχολής (Μαρία Μάρκου και Τάσης Παπαϊωάννου), ένας αναπληρωτής καθηγητής ΕΜΠ (Θανάσης Μουτσόπουλος) και ο Πρόεδρος του Τμήματος Αττικής του Συλλόγου Αρχιτεκτόνων (Κώστας Βουρεκάς). Αναλυτικά, βλ. Κώστας Ζαφειρόπουλος, «Ο Πρύτανης Χατζηγεωργίου γυρίζει το Πολυτεχνείο στις πιο σκοτεινές εποχές», 9.5.2025).

Ο τίτλος της «απαγορευμένης» εκδήλωσης τα λέει όλα: «Ημέρα Δράσης για την Ελευθερία Έκφρασης στα Πανεπιστήμια».

Υ.Γ. Στην εικόνα του τίτλου ο Κυριάκος Μητσοτάκης μετά την κατάθεση στεφάνου στο Πολυτεχνείο για την επέτειο της εξέγερσης (17.11.2020). Η μοναδική φορά που το επιχείρησε ήταν εκείνη τη χρονιά, επειδή με πρόσχημα την αντιμετώπιση της πανδημίας του covid όλες οι δημόσιες υπαίθριες συναθροίσεις από 4 άτομα και πάνω είχαν απαγορευτεί από τις 5 τα ξημερώματα της 15ης Νοεμβρίου μέχρι τις 9 το βράδυ της 18ης Νοεμβρίου.  

πηγή

HELLENIC HOAXES: ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΒΛΗΜΑ, ΕΙΝΑΙ ΘΥΜΑ. Μεγάλη έρευνα των Hoaxes διαψεύδει τις φήμες ότι ο Άδωνις Γεωργιάδης είναι βλάκας, απατεώνας και φασίστας. Στην έρευνα αυτή και στην αποδόμηση των ψευδών ισχυρισμών συνέβαλαν καταλυτικά η Ομάδα Αλήθειας της Νέας Δημοκρατίας και ο Βενιαμίν Νετανιάχου. Λεπτομέρειες στις εσωτερικές σελίδες της εφημερίδας

ΤΡΟΧΟΣΠΙΤΑ: Μετά τα τροχόσπιτα απαγορεύονται πλέον και τα γατόσπιτα. Συναγερμός έχει σημάνει στη Ραφήνα για το γατόσπιτο του Σερίφη. Ποιος θα πληρώσει το πρόστιμο για την παράνομη πλέον στάθμευσή του στο οικόπεδο της Εκκλησίας; Ο Σερίφης ή ο παπάς; Μείνετε συντονισμένοι

ΔΙΕΘΝΗ ΝΕΑ: Σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες του πολεμικού μας ανταποκριτή, Βαγγέλη Δεμεχέζη, ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα προτείνει τον Βενιαμίν Νετανιάχου για Νόμπελ Ειρήνης. Ο πρωθυπουργός του Ισραήλ, βαθιά συγκινημένος, αποδέχτηκε την πρόταση και ζήτησε μόνο λίγο χρόνο για να σκοτώσει και τους υπόλοιπους Παλαιστίνιους

ΦΟΙΤΗΤΙΚΑ-ΣΠΟΥΔΑΣΤΙΚΑ ΝΕΑ: Αναστολή της φοιτητικής ιδιότητας σε όσους φοιτητές ασκούν βία στους χώρους των Πανεπιστημίων. Οι πρώτοι που πλήττονται από την αναδρομική ισχύ του μέτρου είναι ο Μάκης Βορίδης που μαχαίρωνε όποιον πέρναγε από μπροστά του στη Νομική Σχολή και ο Υφυπουργός Κλιματικής Κρίσης & Πολιτικής Προστασίας Κ. Κατσαφάδος που κυνηγούσε με έναν πυροσβεστήρα τον τότε πρύτανη για να δει αν έχει λήξει. Το μέτρο επεκτείνεται και στους μαθητές που παίζουν ξύλο στα διαλείμματα. Αν δε οι παρανομήσαντες φοιτητές ή μαθητές κοιμηθούν σε τροχόσπιτο ή φάνε παράνομα σουβλάκια από πανηγύρι, χάνουν οριστικά τη φοιτητική ή τη μαθητική τους ιδιότητα

ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΑ ΝΕΑ: α) Απαγορεύονται πλέον τα σουβλάκια στα πανηγύρια για διαιτητικούς λόγους. «Μπορεί η παροιμία να λέει πως νηστικό αρκούδι δε χορεύει, η αλήθεια είναι όμως ότι τα σουβλάκια παχαίνουν και δυσκολεύουν τα τσαλίμια στο χορό»  δήλωσε ο Υπουργός για τα Πανηγύρια  β) Απαγορεύεται εφεξής η στάθμευση των τροχόσπιτων, παρά μόνο η ολιγόλεπτη στάση στα βενζινάδικα για ανεφοδιασμό και θα επιτρέπεται μόνο η συνεχής και αέναη κίνησή τους γ) Οι λύκοι της Πάρνηθας κηρύσσονται παράνομοι και συλλαμβάνονται. Άγνωστη παραμένει ακόμη η τοποθεσία μεταφοράς τους, ενώ οι αρκούδες της Πίνδου βρίσκονται σε αναβρασμό  δ) Απαγορεύεται στο εξής η αναφορά στη φράση του Κικέρωνα : "Όσο πλησιάζει η κατάρρευση μιας Αυτοκρατορίας, τόσο πιο τρελοί γίνονται οι νόμοι της". Όποιος τη χρησιμοποιεί, θα τιμωρείται με χρηματικό πρόστιμο για περιύβριση θεσμών

ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΑ ΝΕΑ: Μέσα από τον προστατευόμενο υγρότοπο των Μαρικών πέρασαν οι οπτικές ίνες εταιρείας τηλεπικοινωνιών. «Ήταν καταπληκτικά εύκολη η διάνοιξη του σκάμματος. Ωραία, μαλακή άμμος» δήλωσε ο υπεύθυνος της εταιρείας, ευχαριστώντας παράλληλα το δήμο Ραφήνας για την άδεια που τους  παραχώρησε. «Παρακαλούνται μόνο τα παιδιά με τα κουβαδάκια, όπως και οι αλεπούδες, τα σκυλιά και οι χελώνες, να μη σκάβουν την άμμο, γιατί η Ραφήνα θα μείνει χωρίς Internet»

Η περιπέτεια των δέντρων μέσα στις ελληνικές πόλεις είναι λίγο πολύ γνωστή στους κατοίκους τους ως μία κακή εμπειρία. Μέσα στις υποβαθμισμένες (και όχι μόνο λόγω της ουσιαστικής ανυπαρξίας πρασίνου) πόλεις μας, τα δέντρα μοιάζουν να είναι ενταγμένα σε διαρκώς αποτυχημένες απόπειρες των δήμων να προβάλλουν ένα φιλοπεριβαλλοντικό προσωπείο στην καλύτερη περίπτωση ή ως ένα άλλοθι για τις περιβαλλοντικά εγκληματικές πολιτικές και τακτικές που με συνέπεια ακολουθούν. 

Ο Μηνάς Τσακιρίδης είναι Ειδικός (ή αστικός κατ’ αυτόν) Δενδροκόμος. Arborist είναι ο ακριβής τίτλος που κατέχει που όμως δεν αποδίδεται επαρκώς και επιτυχώς στα Ελληνικά. Ο κ. Τσακιρίδης διαθέτει πολυετή εμπειρία στη φροντίδα, τον έλεγχο  και τη  διαχείριση «δένδρων σε αστικό ή δομημένο περιβάλλον*» και είναι ο πρώτος πιστοποιημένος στην Ελλάδα από το Ευρωπαϊκό Δενδροκομικό Συμβούλιο (EAC) ως European Tree Worker. Η εταιρεία του ΔΕΝΔΡΟΤΕΧΝΙΚΗ (Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.)  στα 33 χρόνια της ζωής της έχει υλοποιήσει σημαντικά, δημόσια και ιδιωτικά   έργα διαχείρισης, φροντίδας και προστασίας τέτοιων δέντρων.

.Με αφορμή μία πρόσφατη εργασία του που αφορούσε εξειδικευμένες επεμβάσεις σε μια μεγάλη λεύκη  Populus Χ canescens 80 περίπου  ετών και 22+ μέτρων  ύψους, με περίμετρο κορμού 392 εκ. στη Βαρυμπόμπη του ζητήσαμε να μας μιλήσει τόσο για τις συγκεκριμένες επεμβάσεις όσο και για άλλα μεγάλα ζητήματα που αφορούν στη διαχείριση των δέντρων στην πόλη που όπως όλοι γνωρίζουμε, δεν βρίσκεται και στο καλύτερο επίπεδο στην Ελλάδα.

 Η συνέντευξη καταγράφηκε στις 29 Μαρτίου 2025 στη Ραφήνα.

Attica Voice (AV)

Κύριε Τσακιρίδη σας ευχαριστούμε για την αποδοχή του αιτήματος μας για μία συζήτηση πάνω στη διαχείριση και προστασία των δέντρων στην Ελλάδα σήμερα και ειδικότερα στην Αττική. Μας έκανε μεγάλη εντύπωση η δουλειά που αποτυπώσατε σε φωτογραφίες τις οποίες αναρτήσατε στο facebook και αφορούσαν επεμβάσεις (επεμβάσεις σωτηρίας θα τις χαρακτηρίζαμε) σε μεγάλα άτομα λεύκης στην καμένη από το 2021 περιοχή της Βαρυμπόμπης.  Είδαμε για πρώτη φορά, να γίνεται λεπτομερής, πλήρης επιστημονικά και τεχνικά, με μία λέξη σοβαρή δουλειά, στην περιποίηση ενός δέντρου, στη φροντίδα του και στη διαχείριση του. Δουλειά που συνέβαλλε στη προστασία του δέντρου, στην αποφυγή της υλοτόμησής του και στην αποφυγή της καταστροφής του γενικότερα. Αυτό δεν συμβαίνει συνήθως στα έργα πρασίνου στη χώρα μας.  Πώς προστατεύτηκε αυτό το δέντρο; (η λεύκη  στη Βαρυμπόμπη) πώς πάρθηκε η απόφαση για τη συγκεκριμένη διαχείριση; Με ποιον  τρόπο έγινε; Ποιες η επιθυμία και θέση του πελάτη σας, τι ήθελε;  Ποια ήταν η ιστορία του δέντρου με λίγα λόγια.

Μηνάς Τσακιρίδης (ΜΤ)

Καταρχάς, την απόφαση για το πως θα διαχειριστούμε αυτό το δέντρο, την πήρα εγώ και την πρότεινα στον πελάτη, στον οποίο μάλιστα εδώ και δύο χρόνια εκτελώ και χρέη συμβουλευτικής και επίβλεψης στον χώρο, όπου γίνονται διάφορες οικοδομικές εργασίες πλησίον των δένδρων. Μετά από τη φωτιά του 2021 γίνονται πολλές ανακατατάξεις τεχνικής φύσεως, ας πούμε, σκυροδέματα, πράγματα, ενισχύσεις, πλησίον σημαντικών για το τοπίο δέντρων, τα οποία είχαν την τύχη να επιβιώσουν μετά από τη φωτιά. Ένα από αυτά, ήταν και αυτό το δέντρο. Δεκάδες και εκατοντάδες καταστράφηκαν από τη φωτιά. Ο άνθρωπος αυτός έχει όλη την καλή διάθεση να ακολουθήσει κάποιες συμβουλές και προτάσεις πάνω στη σύγχρονη αστική δενδροκομία, όπως ισχύουν σε πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες, πλην  Ελλάδος και Αλβανίας.

Στο χώρο αυτό επιβλέπω διάφορες εργασίες, οι οποίες βρίσκονται σε εξέλιξη και όντως μέχρι στιγμής, έχουν αποτραπεί πολλές ζημιές, ειδικά στο ριζικό σύστημα αυτού του δέντρου. Γιατί αυτό το οποίο βλέπουμε στην ουσία κοιτώντας ένα δέντρο, είναι το μισό. Το άλλο μισό βρίσκεται υπόγεια.

Η απόφαση λοιπόν για τη φροντίδα αυτού του δέντρου συνδυάστηκε και με την εγκατάσταση κάποιου συστήματος για την “σταθεροποίηση” της κόμης και πιο συγκεκριμένα των χοντρών κορμών με αδύναμη σύνδεση προκειμένου να αποκατασταθεί η ασφάλεια του χώρου αφενός, και αφετέρου να διατηρήσουμε ακέραιη την κόμη του αποφεύγοντας αυστηρά κλαδέματα που μόνο ζημία προκαλούν στο δένδρο.

Λέγοντας «αδύναμη σύνδεση», εννοούμε τη σύνδεση δύο ομοιογενών κορμών σε οξεία  γωνία V και στη διχάλα αυτή (V) εμπεριέχεται  φλοιώδης ιστός, με αποτέλεσμα  η σύνδεση αυτή να είναι αδύναμη και ο κίνδυνος απόσχισης πολύ μεγάλος. Σε παρόμοιες περιπτώσεις,  για να ελαχιστοποιήσεις τον κίνδυνο θα έπρεπε να  καρατομήσεις το δέντρο αλλά εδώ αποφύγαμε αυτή τη «λύση» με την επιλογή και εγκατάσταση του υποστηρικτικού αυτού συστήματος .

Οι ασφαλίσεις αυτές του δέντρου είναι από συνθετικά υλικά, άλλοτε στατικά και άλλοτε δυναμικά γιατί το δέντρο σαν δομή είναι δυναμική. Δηλαδή αν το σταθεροποιήσεις – το ακινητοποιήσεις  και του πεις ότι «θα κάτσεις εδώ» χρησιμοποιώντας σταθερά και περιοριστικά  υλικά, θα εκτονωθεί όλη η δύναμη κάπου αλλού και στο τέλος μπορεί να  πέσει και ολόκληρο το δέντρο.

Η λεύκη στη Βαρυμπόμπη πριν και μετά τις εργασίες φροντίδας και ασφάλισης.
΄Ενα άτομο Populus Χ canescens 80 περίπου ετών και 22+ μέτρων ύψους με περίμετρο κορμού 392 εκ

Λεπτομέρεια του υποστηρικτικού συστήματος εγκατεστημένου

AV

Πέρα από την πολύτιμη προσπάθεια να διατηρηθούν τα δέντρα που σώθηκαν στον χώρο που ανήκουν, γίνονται και άλλες προσπάθειες αναδάσωσης, αναχλόασης και γενικά αποκατάστασης στην πληγείσα περιοχή (ΣτΣ Βαρυμπόμπη)

ΜΤ

Από όσο γνωρίζω, όχι, οργανωμένα τουλάχιστον σε όλη την περιοχή. Παρόλα αυτά, στον ιδιωτικό  χώρο όπου εργάζομαι  υπάρχει πλάνο που το έχει αναλάβει ιδιωτική εταιρεία  και περιλαμβάνει φύτευση εκατοντάδων δέντρων και διαφόρων φυτών στα σημεία όπου καταστράφηκαν από την φωτιά.

AV

Σε ό,τι αφορά στο συγκεκριμένο δέντρο,  αυτή τη λεύκα, πείτε μας λίγα περισσότερα για το σύστημα στήριξής της προκειμένου το δέντρο να σωθεί.

 ΜΤ

Στόχος αυτού του συστήματος είναι να παρέχει στο δένδρο κάποιο βαθμό συμπληρωματικής στήριξης. Αυτό, μειώνει τον κίνδυνο δομικής αστοχίας μειώνοντας την κίνηση  των στελεχών και των κλαδιών με αδύναμη σύνδεση, ελαχιστοποιώντας τυχόν τραυματισμό ανθρώπων και ζημίες σε περιουσιακά στοιχεία κατά την διάρκεια ισχυρών ανέμων ή χιονόπτωσης.

Μετά από αξιολόγηση του δένδρου, και μέσω μιας ειδικής διαδικασίας, εγκαταστάθηκε το υποστηρικτικό αυτό σύστημα  σε πέντε σημεία αποτελούμενο τόσο από ένα ειδικό κούφιο σχοινί όσο και ζώνες (στατικά και  δυναμικά-ελαστικά) ειδικά σχεδιασμένα για αυτό τον σκοπό χωρίς να τραυματίζει το δένδρο, με όριο θραύσης από 4 έως  6 τόνους. 

 AV

Πόσο καιρό διήρκεσαν οι εργασίες;

ΜΤ

Στις εργασίες περιλαμβάνεται και η κλάδευση βέβαια. Γιατί δεν ήταν μόνο αυτό. Ήταν και άλλα 5-6 δέντρα που γίνανε και σ’ αυτά ασφαλίσεις.  Ήταν και τα κλαδέματα που έγιναν σε κάποια άλλα. 

AV

Ωραία για τα πέντε δέντρα. Για τα πέντε-έξι μεγαλύτερα δέντρα, πόσο διήρκεσαν οι εργασίες; Πόσο καιρό πήρε το κλάδεμα τους;

ΜΤ

 Ήμουνα εκεί δέκα μέρες.  Κλάδεμα έγινε σε τρία δέντρα. Σε αυτή τη μεγάλη λεύκα και σε μία μικρότερη. Και σε μία ακόμα πιο μικρή, μικρή σε ηλικία. Πρέπει να είναι είκοσι ετών περίπου.  Εκεί, στη μικρότερη, έγινε κυρίως κλάδευση για την αποτροπή δημιουργίας διχάλας V σε τρία σημεία του δέντρου. Δηλαδή εργάστηκα για την ανάπτυξη μιας ισχυρής δομής συμβατής με τα αστικά και προαστιακά τοπία. 

Εργασίες φροντίδας και ασφάλισης 2 ατόμων φλαμουριάς. Αφαιρέθηκε το 15% της κόμης τους. Φωτογραφία πριν και μετά

Φωτογραφία του υποστηρικτικού συστήματος για την «σταθεροποίηση» της κόμη σε τριγωνική διάταξη

AV

Υπάρχει περιθώριο να εκτελεστούν αυτές οι εργασίες στο δημόσιο χώρο, στο αστικό πράσινο  δεδομένου ότι τιμολόγια (άρθρα και τιμολόγια) υπάρχουν ή μπορούν να συνταχθούν για να καλύψουν το κόστος της εξειδικευμένης εργασίας και των ειδικών υλικών που απαιτούνται;

 ΜΤ

Αναμφίβολα χρήζουν αναθεώρησης τόσο τα άρθρα όσο και τα τιμολόγια για τις εργασίες αυτές, όπως και η ομαδοποίηση των δέντρων σε πολλές  κατηγορίες και υποκατηγορίες. Κατηγορία ανά ύψος όπως αυτό ισχύει σήμερα δεν σημαίνει τίποτα.  Το κάθε δέντρο είναι ξεχωριστό. Ξεχωριστό με βάση τις πραγματικές του ανάγκες. Ξεχωριστό με βάση την ηλικία του, τα χαρακτηριστικά του, τις ανάγκες του τοπίου και της θέσης όπου αυτό βρίσκεται.  Γιατί (για παράδειγμα) και η Βελανιδιά στη Ραφήνα δεν είναι πολύ ψηλό δένδρο σε σχέση με την ηλικία και την περίμετρο του κορμού της, αλλά έχει μία πάρα πολύ εξαπλωμένη και πυκνή κόμη. Ένα τέτοιο δέντρο, για να το κλαδέψεις και να φροντίσεις την κόμη του σωστά δεν θα πάρει λιγότερο από 4 ημέρες. Αυτό βέβαια για να πεις ότι κάνω μια σοβαρή εργασία που θα ωφελήσει το δένδρο.  Όπως έχεις προσέξει, τη Βελανιδιά εδώ στη Ραφήνα, την έχουν στηρίξει με κάτι. Καλό είναι αυτό. Αν είχε σπάσει  θα το είχαν κόψει. Επομένως έστω και ως πρόχειρη και κάπως αντιαισθητική λύση, είναι κάτι καλό. Δεν είναι και τόσο ωραίο αλλά το δικαιολογώ από την άποψη αυτή.

AV

Είναι βέβαια και πολύ μεγάλη η συγκεκριμένη βελανιδιά.

MT

 Όχι δεν είναι πολύ μεγάλο το συγκεκριμένο δέντρο σε σχέση με άλλα. Το είχαμε μετρήσει το 2015 σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Δασικών Ερευνών στο Γουδί και τον Ελληνικό Σύλλογο για την Δενδροκομία που είχαμε τότε κάναμε και προτάσεις. Μάλιστα προς το Δήμο της Ραφήνας για να συμμετέχουμε και εμείς  σαν φορέας με σκοπό να ανακηρυχθεί το δέντρο σαν Μνημείο της Φύσης. Με όλα τα συνεπακόλουθα μετά για το χώρο και για την πόλη

AV

Και υποβάλατε το φάκελο;

ΜΤ

 Ναι, είχαμε κάνει μια τέτοια πρόταση

AV

Δηλαδή αυτός ήταν ο πρώτος φάκελος για τη βελανιδιά. Γιατί μετά υποβλήθηκε το 2020  άλλος φάκελος στο δασαρχείο Πεντέλης, με ειδική περιβαλλοντική μελέτη του άρθρου 18 του νόμου 1650/1986 άρθρο αλλά και της αναθεώρησης του από τον Ν. 3937/2011 άρθρο 3, παράγραφος 5, εδάφιο β και την εγκύκλιο 91088/2072/7-6-06 της Γενικής Διεύθυνσης Δασών.  Και τώρα υποβλήθηκε τρίτος φάκελος, στη σχετική επιτροπή του νέου νόμου που ψηφίστηκε για τα μνημεία της Φύσης.

 ΜΤ

Ας ελπίσουμε τώρα, την τρίτη φορά ότι θα ολοκληρωθεί η διαδικασία.

AV

Εκτός από τα μέτρα προστασίας για το χώρο γύρω από το δέντρο, εφόσον κηρυχθεί μνημείο της Φύσης, υπάρχει κάτι άλλο που θα πρέπει να γίνει;

ΜΤ

Ήδη έχουν πάρει κάποια μέτρα, γιατί πήγαιναν και πάρκαραν αυτοκίνητα από κάτω. Έχουν φτιάξει και ένα κυκλικό τοιχίο γύρω από τη βάση του δέντρου.

AV

Θα μπορούσε να γίνει κάποια άλλη επέμβαση που να το προστατέψει χωρίς να  καταστρέφει την εικόνα του δέντρου όπως τα σίδερα που έχουν βάλει για να κρατάνε τους οριζόντιους κλάδους;

MT

Η εικόνα θα καταστραφεί αν αρχίσουν και αποσχίζονται ή  να σπάνε οι χονδροί αυτοί χαμηλοί κλάδοι . Όχι με ένα σίδερο. Όταν πρόκειται να διατηρήσεις ολόκληρη  την κόμη ενός τέτοιου δέντρου, δεν το θεωρώ άσχημο το να τη στηρίξεις με σίδερα, έστω και αν αυτά δεν είναι αισθητικά αποδεκτά.

AV

Ας επιστρέψουμε στο αστικό πράσινο γενικότερα. Είσαι ευχαριστημένος με τον τρόπο δουλεύεται στην Ελλάδα σήμερα;

MT

Όχι, είτε αυτό αφορά δημόσιους είτε  ιδιωτικούς χώρους. Και το τονίζω γιατί κάποιοι λένε... «Εντάξει, δεν είναι καλό το πράσινο στους δημόσιους χώρους, αλλά σε ιδιωτικούς γίνεται καλή δουλειά». Ούτε εκεί γίνεται καλή δουλειά στο μεγαλύτερο μέρος, δυστυχώς..

• Για τα καρατομημένα δέντρα και τα κλαδέματα που παράγουν κινδύνους 

AV

Εδώ στη Ραφήνα; Ας πάρουμε τα παραδείγματα των αποκεφαλισμένων δέντρων που πύκνωσαν τα τελευταία χρόνια. Τα αποκεφαλισμένα αρμυρίκια ή οι ευκάλυπτοι επί της λεωφόρου Μαραθώνος απέναντι από την Αγία Βαρβάρα. Θα θέλαμε ένα σχόλια γι’ αυτά.

ΜΤ

Οι ευκάλυπτοι που αποκεφαλίστηκαν το 2023 σήμερα έχουν «ξαναπετάξει» αλλά δεν έχουν επανέλθει ακόμα. Δεν έχουν επανέλθει... Μετά από μερικά χρόνια τα δένδρα αυτά θα γίνουν πραγματικά και όχι υποθετικά επικίνδυνα λόγω της αδύναμης σύνδεσης των νέων και ταχύτατα αναπτυσσόμενων κλάδων οι οποίοι θα αποκολλούνται!    

Έπρεπε να γίνει διαφορετική διαχείριση  με κριτήριο την κατάσταση του κάθε δέντρου χωριστά και τις απαιτήσεις του χώρου. Δεν έγινε. Αντιμετωπίστηκαν τα δέντρα όλα μαζί και με άσχημο τρόπο που θα δημιουργήσει μελλοντικά άλλα, πιο επικίνδυνα θέματα.

AV

Ευχαριστούμε πολύ κύριε Τσακιρίδη για το χρόνο σας και πάλι συγχαρητήρια για την εξαιρετική αλλά και λεπτομερή δουλειά σας στη διαχείριση και προστασία των δέντρων με πρόσφατο παράδειγμα οι λεύκες στη Βαρυμπόμπη.

Σημειώσεις σχετικά με το πρόγραμμα φροντίδας και ασφάλισης της λεύξης στη Βαρυμπόμπη

Το πρόγραμμα  αφορούσε τη φροντίδα της κόμης καθώς επίσης και μια μικρή λέπτυνση πρώτου σταδίου, και στα οποία αφαιρέθηκε το 5% του φυλλώματος. Έγινε επίσης εγκατάσταση σε 5 σημεία υποστηρικτικού συστήματος για την “σταθεροποίηση” της κόμης λόγω αδύναμων συνδέσεων.

Η εργασία έγινε με χρήση καλαθοφόρου οχήματος και με αναρρίχηση. 

Δεν αρκούν μόνο η υψηλή επιστημονική κατάρτιση και η ακαδημαϊκή καταξίωση. Η δουλειά του ειδικού (ή του αστικού κατά τον κ. Τσακιρίδη) δενδροκόμου απαιτεί εκτός από την αγάπη για τα δέντρα και τη Φύση και αρκετές ακόμα δεξιότητες και ικανότητες.

Η Δενδροτεχνική.

Η Δενδροτεχνική, ιδρύθηκε το 1992 και είναι η παλαιότερη επιχείρηση στην Ελλάδα με αντικείμενο την αστική δενδροκομία.

Αναλαμβάνει δημόσια και ιδιωτικά έργα που αφορούν τη φροντίδα, τον έλεγχο και την διαχείριση  δένδρων σε αστικό ή δομημένο περιβάλλον.

Προσφέρει επίσης υπηρεσίες συμβουλευτικής και επίβλεψης καθώς και την εκπαίδευση αστικών δενδροκόμων «arborists».

www.dendrotechniki.gr  Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.

_____

*είναι όρος τον οποίο χρησιμοποιεί ο κ. Τσακιρίδης αντί του συνηθισμένου και εσφαλμένου κατ’ αυτόν όρου «αστικών δένδρων»

Το Σάββατο 3/5/2025 αρκετός κόσμος ανταποκρίθηκε στο κάλεσμα που είχε απευθύνει Η Κίνηση για την Προστασία και Ανάδειξη του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας για τον εθελοντικό καθαρισμό στο τμήμα της εκβολής, από την γέφυρα Χρυσοστόμου Σμύρνης μέχρι την θάλασσα. Στο τμήμα αυτό, στο οποίο η κοίτη του ποταμού δεν έχει αποψιλωθεί , δεν έχουν γίνει εκσκαφές και δεν έχει καταστραφεί προς το παρόν από τον εργολάβο που εκτελεί το έργο "διευθέτησης", είχαν μαζευτεί πολλά σκουπίδια, πολλά εκ των οποίων καταλήγουν στην θάλασσα, σε ακτή και παραλίες. Μέσα στα σκουπίδια βέβαια υπάρχουν και οι αποθέσεις ή αποκολλήσεις από τα ίδια τα έργα αλλά αυτά δεν μπορουν να απομακρυνθούν από εθελοντές, παρά μόνο από αυτούς που τα γεννάνε. Τα συνεργεία των εργολάβων δηλαδή. Ο εργολάβος που εκτελεί το έργο είναι, σύμφωνα με την σύμβαση, υπεύθυνος για τον καθαρισμό του ποταμού καθόλη τη διάρκεια εκτέλεσης του έργου, υποχρέωση που όπως όλοι βλέπουμε δεν τηρείται. Μάλιστα η υποχρέωση αυτή προκύπτει τόσο από τους περιβαλλοντικούς όρους του έργου όσο και από τα περιβαλλοντικά πρότυπα των κατασκευαστικών εταιρειών. Αλλά αυτά μάλλον παραμένουν ψιλά γράμματα. Σε ένα έργο που ξεκοιλιάζει ολόκληρο ποτάμι ποιος θα ασχοληθεί με τις εκσκαφές και τις αποκολλήσεις που καταλήγουν στη θάλλασα, την ακτή και τις παραλίες....

Ο εθελοντικός καθαρισμός στον οποίο καλούσε η Κίνηση για την Προστασία και Ανάδειξη του Μεγάλου Ρέματος (ΚΠΑΜΡ) απέδωσε ικανές ποσότητες απομακρυθέντων ρύπων, πράγμα που αποτύπωσαν και τα διάφορα σάιτ της περιοχής. Βέβαια εκείνα στάθηκαν στους πολίτες που συμμετείχαν εθελοντικά στο κάλεσμα της ΚΠΑΜΡ αλλά απέφυγαν επιμελώς να αναφέρουν το ποιος καλούσε και οργάνωσε τον καθαρισμό!!! Καμία σημασία δεν έχει αυτό βέβαια αλλά η στάση αυτή είναι ενδεικτική για το πως αντιμετωπίζονται όσοι αντιστέκονται στην πράξη στην υποβάθμιση του τόπου. Ας είναι....

Επιστρέφοντας στην αποτίμηση του καθαρισμού της 3ης του Μάη, η Κίνηση αναφέρει σε σχετική ανάρτηση της:

Σε μία όμορφη δράση εθελοντικού καθαρισμού του υδροβιότοπου της εκβολής του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας, βρεθήκαμε σήμερα άνθρωποι όλων των ηλικιών που αγαπάμε το ποτάμι μας.
Θεωρητικά υπάρχουν υπεύθυνοι για τον καθαρισμό του. Κατά τη διάρκεια του έργου διευθέτησης υπεύθυνος είναι ο εργολάβος που το εκτελεί. Αυτός όμως ασχολείται με πιο "σημαντικές" εργασίες, όπως το κόψιμο αιωνόβιων δέντρων και το στρώσιμο τσιμέντου.

Κάλλιστα βέβαια θα μπορούσαν οι τοπικοί φορείς (Δήμος, Οργανισμός Λιμένος) να στείλουν τρεις ανθρώπους να βγάλουν από την κοίτη το (viral πλέον) καρότσι παρακείμενου σούπερ μάρκετ, που κείται στο ποτάμι εδώ και πάνω από δύο μήνες. Η αδιαφορία τους απέναντι στην ασχήμια της πόλης μας όμως δεν τους αξίωσε.
Οι φίλοι του Μεγάλου Ρέματος, ανταποκρινόμενοι στο κάλεσμα της Κίνησης για την Προστασία & Ανάδειξη του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας, έκαναν τελικά τη δουλειά.
Περίπου 15 μεγάλες σακούλες σκουπιδιών με πλαστικά μαζεύτηκαν, όπως και τάβλες με καρφιά, ξύλα από τραπέζια, μπάλες κλπ.

Σε μία συμβολική κίνηση για την αδιαφορία όλων των αρχών και δημόσιων φορέων για το ποτάμι μας, στο τέλος της δράσης τοποθετήθηκε το viral καρότσι μπροστά στην πόρτα του Δημαρχείου.

Ευχαριστούμε όλους/ες τους εθελοντές/ριες για την συμμετοχή!!!

Και εμείς από την Attica Voice ευχαριστούμε τους εθελοντές και την ΚΠΑΜΡ για την όμορφη πρωτοβουλία και την οργάνωση της και ζητάμε από τον μεν εργολάβο να σεβαστεί τα περιβαλλοντικά πρότυπα που διαθέτει, από τον δε δήμο και τις επιβλέπουσες υπηρεσίες τον διαρκή έλεγχο της τήρησης περιβαλλοντικών όρων, προτύπων και προδιαγραφών. Είναι το ελάχιστο που οφείλουν να πράξουν και είναι ξεκάθαρα υποχρέωση τους. Ειδικά εφόσον πρωτοστατούν σε ένα αδιανόητο περιβαλλοντικό έγκλημα που σε οποιαδήποτε πολιτισμένη χώρα δενθα επετρέπετο κι αν ακόμα κατά παρέκκλιση εξελισσόταν, θα είχε πολύ αυστηρή παρακολούθηση

Κυκλοφόρησε το φύλλο #98 της RAF-WEST Journal, της no.2 εφημερίδας της ανατολικής Αττικής με ένα φύλλο που πέρα από τα σημαντικά ρεπορτάζ που περιέχει, συνδέεται απευθείας και μεταφυσικά με το υπερπέραν για να συναντήσει και να ρωτήσει τον αγαπημένο κομίστα των παιδικών μας χρόνων, τον Benito Jacovitti, τη γνώμη του για όσα διαδραματίζονται στη Ραφ Τάουν. Ο καλλιτέχνης, παρά την εμφανή ενόχλησή του για την αδιακρισία μας να τον ξυπνήσουμε για να ασχοληθεί με τη Ραφ Τάουν και τους δικούς μας ήρωες, δέχτηκε να μας πει τη γνώμη του με εικόνες. Όπως ακριβώς έκανε και με τους δικούς του ήρωες, όσο αυτοί τον απασχολούσαν.

Στο φύλλο #98 δημοσιεύουμε το πως θα έβλεπε ο Jacovitti τη Ραφ Τάουν αν ήταν εδώ αλλά και τώρα, που ευτυχώς γι' αυτόν, δεν είναι.

Κατά τα άλλα, διαβάστε σήμερα:

RAF-WEST Journal / ELLINIKA HOAXES :  H  συνεργασία RAF-WEST Journal και ELLINIKA HOAXES αποδίδει καρπούς για άλλη μία φορά και ξεσκεπάζει μύθους, δράκους, κροκόδειλους  και ψεύδη του διαδικτύου

Μύθος Νο1: Ψευδής ο ισχυρισμός ότι ψηφοφόρος της ΝΔ αυτοκτόνησε μόλις έμαθε ότι όλοι οι άλλοι ψηφοφόροι της πληρώνονται από την blue skies. Ο ισχυρισμός καταρρίπτεται γιατί, σύμφωνα με έρευνα των hoaxes, βρέθηκαν και άλλοι ψηφοφόροι της ΝΔ που δεν πληρώνονται από την εν λόγω εταιρεία

Μύθος Νο2: Ψευδής ο ισχυρισμός πως το black out στην Ιβηρική, σε λίγο από Γαλλία και λίγο από Μαρόκο οφείλεται στην πλεονεξία και την υπερπαραγωγή ρεύματος με υπερφόρτωση των συστημάτων. Σύμφωνα με τους ερευνητές των Hoaxes, το blackout οφείλεται σε έλαια σιλικόνης, τα ίδια με αυτά που προκάλεσαν την τραγωδία των Τεμπών. Την εκδοχή αυτή επιβεβαιώνει και η Ομάδα Αλήθειας της Νέας Δημοκρατίας και  ο κυβερνητικός εκπρόσωπος

LIVE YOUR MYTH IN RAF TOWN: Σε νέο Ελ Ντοράντο εξελίσσεται η Ραφ Τάουν, καθώς χρυσοθήρες, ραβδοσκόποι και ανιχνευτές πετρελαίου συρρέουν στην πόλη από όλο τον κόσμο και σκάβουνε παντού. Κάλεσμα προς όσους διαθέτουν σκαπτικά μηχανήματα απηύθυνε η πολιούχος της πόλης. «Σκάψτε όπου βρείτε κι αλεστικά μη δώσετε. Δε θα σας ενοχλήσει κανείς» φέρεται να δήλωσε η Οσία μετά τη θεία Λειτουργία

ΟΣΙΑ ΑΘΕΤΟΥΣΑ: Η απροειδοποίητη διακοπή νερού στη Ραφ Τάουν προκαλεί την οργισμένη αντίδραση της Οσίας: «Μην ανησυχείτε τέκνα μου. Αν δεν έρθει το νερό μέσα σε 40 ημέρες, θα φροντίσω να γίνει Λιτανεία και περιφορά της εικόνας Μου. Όλα για κάποιο λόγο γίνονται. Μη χάνετε την πίστη σας σε Μένα. Μέχρι τότε μπορείτε να πίνετε Evian" »

ΕΠΙ ΤΟΥ ΠΙΕΣΤΗΡΙΟΥ:  Αντιπρόεδρος στον δήμο της Ραφ Τάουν αναλαμβάνει ο ιστορικός αντιπρόεδρος του Εδεσσαϊκού. Από έμπειρους αναλυτές θεωρείται ως ο κατάλληλος άνθρωπος στην κατάλληλη θέση και ως ο μόνος άνθρωπος που μπορεί να συνεννοηθεί μέσα στο χάος της Ραφ Τάουν. Συνέντευξη με τον νέο αντιπρόεδρο

Όλα στη RAF-WEST Journal #98 που κυκλοφορεί την Κυριακή 4 Μαΐου. Μη την χάσετε

ΤΑ ΝΕΑ ΤΟΥ ΑΔΩΝΙΔΟΣ: Του είπανε να βάλει μυαλά κι αυτός έβαλε μαλλιά. Η επέμβαση φαίνεται πως έγινε με άκρα μυστικότητα, ενώ προηγουμένως ο φυλλοροών υπουργός είχε δοκιμάσει χωρίς επιτυχία την αλοιφή κατά της φαλάκρας του Βελόπουλου

ΤΑ ΝΕΑ ΤΗΣ ΕΘΝΟΣΩΤΗΡΙΟΥ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ: Τα καινούργια μαλλιά του Αδώνιδος προκάλεσαν αναβολή στη μεγάλη γιορτή που ετοίμαζε η χουντική τριπλέτα της κυβέρνησης με αφορμή την επέτειο της 21^ης Απριλίου. Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του Δανού συνεργάτη μας Ari Oestergaard, ο μεγάλος εορτασμός μεταφέρεται για την 4^η Αυγούστου

ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ ΝΕΑ (Ι) : Το Άγιο Φως κατάφερε να φέρει στη Ραφ Τάουν ο Σύλλογος Τριγλιανών μετά από σκληρές μάχες που έδωσε στο αεροδρόμιο με το Σύλλογο Κρητών, ο οποίος είχε πάει στο αεροδρόμιο με το τανκ που μέχρι πρότινος βρισκόταν δίπλα από τα γραφεία του και το φύλαγε ως κόρη οφθαλμού. Την παραλαβή του Αγίου Φωτός και τις σκληρές μάχες που δόθηκαν στα Σπάτα κάλυψε ο πολεμικός ανταποκριτής Βαγγέλης Δεμεχέζης

ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ ΝΕΑ (ΙΙ) : Έκλαψε ξανά η εικόνα του Άι Ραφήνα και πλήθη πιστών συρρέουν να δουν το νέο θαύμα και να προσκυνήσουν την εικόνα του. Ο πολιούχος Άγιος της πόλης φέρεται να είναι οργισμένος με influencer χρήστη του facebook που επέδειξε βλάσφημη  ασέβεια προς το πρόσωπό Του. Λειτουργίες εξευμενισμού του Αγίου τελούνται στις εκκλησίες όλης της πόλης. Μεταδίδει ο θρησκευτικός μας συντάκτης Ονούφριος Δοξαπατρής

ΤΑ ΝΕΑ ΤΗΣ ΚΕΦΑΛΟΝΙΑΣ: Μετά τη Ρομπόλα και τις Μάντολες, η Κεφαλονιά εξάγει στη Ραφ Τάουν και αυτοδιοικητικούς. Μεταδίδει ο ανταποκριτής μας στο όμορφο νησί του Ιονίου, Γεράσιμος Τζωρτζάτος

Στις 16 Απριλίου η ανεξάρτητη, ερευνητική και πραγματικά δημοσιογραφική ομάδα του Solomon (έρευνα Λ. Εμμανουηλίδου - Εικονογράφηση Γ. Ιατράκη) δημοσίευσε έρευνα για την Clearview AI, μια σκιώδη αμερικάνικη τεχνολογική startup της οποίας η άρνηση να πηρώσει το επιβληθέν πρόστιμο ύψους σχεδόν 100 εκατ. ευρώ, αναδεικνύει τα σύγχρονα κενά στην προστασία προσωπικών δεδομένων στην ΕΕ.

Το πρόστιμο

Τον Ιούλιο του 2022, η ελληνική Αρχή Προστασίας Δεδομένων (ΑΠΔ) επέβαλε στην Clearview AI (σκιώδης αμερικάνικη τεχνολογική startup) πρόστιμο-ρεκόρ ύψους 20 εκατ. ευρώ, κρίνοντας ότι η εταιρεία είχε συλλέξει και επεξεργαστεί παράνομα τα προσωπικά δεδομένα Ελλήνων πολιτών σε μία κατάφωρη παραβίαση του Γενικού Κανονισμού Προστασίας Δεδομένων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (GDPR). Ο λόγος που επεβλήθη το πρόστιμο ήταν το ότι η Clearview AI έχει δημιουργήσει μια από τις μεγαλύτερες βιομετρικές βάσεις δεδομένων στον κόσμο, συγκεντρώνοντας -συστηματικά και χωρίς συγκατάθεση- δισεκατομμύρια εικόνες από το διαδίκτυο. Η εταιρεία συλλέγει φωτογραφίες από κοινωνικά δίκτυα, ειδησεογραφικά σάιτ και άλλες διαδικτυακές πηγές, δημιουργώντας με αυτό τον τρόπο λεπτομερή προφίλ ανθρώπων, χωρίς εκείνοι να το γνωρίζουν. Μια μόνο εικόνα –είτε προέρχεται από ανάρτηση γενεθλίων είτε από κάμερα κλειστού κυκλώματος– μπορεί να αρκεί για να συνδεθεί ένα πρόσωπο με έναν τεράστιο όγκο προσωπικών δεδομένων.

Η Clearview είναι μια αμερικάνικη εταιρεία αναγνώρισης προσώπων (facial recognition) και πουλάει την τεχνολογία της στις αρχές επιβολής του νόμου, που με τη σειρά τους ταυτοποιούν πρόσωπα χρησιμοποιώντας φωτογραφίες από κοινωνικά δίκτυα, ειδησεογραφικές σελίδες και άλλες διαδικτυακές πηγές με στόχο την εξιχνίαση εγκλημάτων. Πρόκειται δηλαδή για μαζική επιτήρηση. Οι υποστηρικτές των ψηφιακών δικαιωμάτων υποστηρίζουν ότι η αδιάκριτη συλλογή βιομετρικών δεδομένων από την Clearview παραβιάζει θεμελιώδη δικαιώματα, και καταπατά τη νομοθεσία για την προστασία των προσωπικών δεδομένων, η οποία προστατεύει τους πολίτες από μαζικές παραβιάσεις δεδομένων. Επιπλέον επισημαίνουν την ιδεολογική συγγένεια και τους δεσμούς της εταιρείας με την αμερικάνικη συντηρητική και άκρα Δεξιά. Βλέπουν τον τρόπο που δουλεύει η εταιρεία ως κομμάτι μιας ευρύτερης τάσης που εργαλειοποιεί την επιτήρηση στο όνομα της ασφάλειας.

Αρκετές ρυθμιστικές αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν καταδικάσει δημοσίως τις πρακτικές της εταιρείας. «Η αναγνώριση προσώπων είναι μια εξαιρετικά παρεμβατική τεχνολογία, την οποία δεν μπορείς να εξαπολύεις αδιακρίτως», δήλωσε ο Aleid Wolfsen, πρόεδρος της ολλανδικής Αρχής Προστασίας Δεδομένων, ανακοινώνοντας την επιβολή προστίμου στην Clearview τον Σεπτέμβριο του 2024 (ακολουθώντας την ελληνική Αρχή Προστασίας Δεδομένων, που είχε επιβάλλει πρόστιμο ήδη από το 2022). «Πρέπει να θέσουμε ένα πολύ σαφές όριο» συμπλήρωσε ο Wolfsen.

Οι πρακτικές της εταιρείας προκάλεσαν την αντίδραση και άλλων ευρωπαϊκών ρυθμιστικών αρχών. Οι αρχές σε Γαλλία, Ιταλία, Ολλανδία και Αυστρία κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι δεν υπήρχε καμία νομική βάση που να επιτρέπει στην Clearview να επεξεργάζεται βιομετρικά δεδομένα πολιτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι αρχές ανέφεραν ότι η εταιρεία λειτούργησε με αδιαφάνεια, χωρίς να εξασφαλίσει τη συγκατάθεση των χρηστών και παραβιάζοντας πολλαπλά τον GDPR. Οι ρυθμιστικές αρχές απαίτησαν από την Clearview να διαγράψει όλα τα δεδομένα που σχετίζονται με Ευρωπαίους πολίτες και να σταματήσει οποιαδήποτε περαιτέρω συλλογή.

Και η Clearview ...τρόμαξε

Η Clearview αγνοεί τις αποφάσεις των ρυθμιστικών αρχών της ΕΕ. Δεν έχει πληρώσει τα πρόστιμα που της έχουν επιβληθεί, και δεν εμφανίζεται να έχει διαγράψει τα δεδομένα των Ευρωπαίων πολιτών, παρά τις αυξανόμενες κυρώσεις και τις ρητές απαγορεύσεις. Ο λόγος; Τα νομοθετικά κενά. Οι ευρωπαϊκές αρχές δύνανται μεν να εκδίδουν αποφάσεις, αλλά οι αποφάσεις αυτές παραμένουν σε μεγάλο βαθμό συμβολικές όσο δεν υπάρχουν πραγματικοί μηχανισμοί επιβολής τους.

«Η υπόθεση της Clearview δείχνει ότι η έκδοση μίας απόφασης εις βάρος κάποιας εταιρείας δεν επαρκεί πάντα για να σταματήσουν οι παραβιάσεις του νόμου», δήλωσε εκπρόσωπος του None of Your Business (NOYB), ενός αυστριακού μη κερδοσκοπικού οργανισμού ψηφιακών δικαιωμάτων που κατέθεσε καταγγελίες κατά της Clearview AI. «Αυτή η απόφαση θα πρέπει να πλαισιώνεται από μέτρα, όπως για παράδειγμα πρόστιμα, και αυτά με τη σειρά τους να επιβάλλονται αποτελεσματικά», συμπλήρωσε.

«Ο GDPR είναι ένας από τους αυστηρότερους νόμους προστασίας δεδομένων και αποτελεί πρότυπο για αντίστοιχους νόμους παγκοσμίως», δήλωσε ο Ιωάννης Κουβακάς, Senior Legal Officer and Assistant General Counsel της Privacy International (PI), η οποία ήταν η κινητήρια δύναμη πίσω από τις καταγγελίες κατά της Clearview. «Αυτό, ωστόσο, δεν σημαίνει τίποτα εάν ο νόμος δεν μπορεί να εφαρμοστεί όπως πρέπει».

Στον πυρήνα του προβλήματος βρίσκεται ένα νομικό κενό: αυτή τη στιγμή δεν υπάρχουν συνθήκες ή διεθνείς συμφωνίες μεταξύ χωρών της ΕΕ, όπως η Ελλάδα, και των ΗΠΑ που να επιτρέπουν την επιβολή τέτοιων προστίμων σε αμερικανικές εταιρείες. Υπό την απουσία μηχανισμού επιβολής, οι ευρωπαϊκές ρυθμιστικές αρχές καταλήγουν να εκδίδουν αποφάσεις οι οποίες στο τέλος της ημέρας, για εταιρείες όπως η Clearview, μοιάζουν λιγότερο ή περισσότερο με γραπτές ειδοποιήσεις.

H σιωπή είναι χρυσός (για την Clearview)

Σύμφωνα με το Άρθρο 27 του GDPR, οι εταιρείες εκτός ΕΕ που επεξεργάζονται δεδομένα Ευρωπαίων πολιτών υποχρεούνται να ορίσουν έναν αντιπρόσωπο, εγκατεστημένο στην ΕΕ, για να επικοινωνεί με τις ρυθμιστικές αρχές. Η Clearview δεν το έκανε ποτέ, γεγονός που αποτελεί παραβίαση αλλά και εμπόδιο στην επιβολή του νόμου. Η εταιρεία δεν παρέκαμψε απλώς τους κανόνες, αγνόησε εντελώς τη διαδικασία.

Σύμφωνα με δύο πηγές της ελληνικής Αρχής Προστασίας Δεδομένων, καθώς η Clearview εδρεύει εκτός ΕΕ, η ελληνική Αρχή κοινοποίησε το πρόστιμο εις βάρος της μέσω διπλωματικών οδών, και συγκεκριμένα μέσω του ελληνικού υπουργείου Εξωτερικών. Στη συνέχεια, το υπουργείο επιχείρησε να ενημερώσει την εταιρεία μέσω του ελληνικού προξενείου στη Νέα Υόρκη, όπου η Clearview δηλώνει την νόμιμη διεύθυνσή της. Η προσπάθεια ωστόσο απέτυχε. Εσωτερικό έγγραφο του προξενείου, από τον Σεπτέμβριο του 2024, ανέφερε: «Η επίδοση του εγγράφου δεν κατέστη δυνατή… ουδείς εκπρόσωπος εμφανίστηκε για παραλαβη». Σύμφωνα με τις ελληνικές αρχές, η Clearview δεν έχει απαντήσει σε κανένα στάδιο της διαδικασίας.

Η Ιταλία αντιμετώπισε ένα παρόμοιο εμπόδιο. Οι αρχές προσπάθησαν επίσης να ειδοποιήσουν την εταιρεία μέσω του προξενείου στη Νέα Υόρκη, αλλά η διαδικασία παραμένει σε εκκρεμότητα, διότι οι ιταλικές αρχές δεν έχουν λάβει απάντηση.

Το 2024, η ιταλική Αρχή Προστασίας Δεδομένων συμβουλεύτηκε το Avvocatura dello Stato (κρατική αρχή σαν το ελληνικό Νομικό Συμβούλιο του Κράτους), το οποίο συνέστησε την ανάθεση της υπόθεσης σε αμερικανική δικηγορική εταιρεία – σύσταση που υπογραμμίζει πώς, ελλείψει διασυνοριακών εργαλείων επιβολής του νόμου, οι ρυθμιστικές αρχές αναγκάζονται να αυτοσχεδιάσουν νομικές λύσεις.

Η Clearview έχει υιοθετήσει παρόμοια προκλητική και σιωπηλή στάση και σε άλλες χώρες. Το 2021, η γαλλική Αρχή Προστασίας Δεδομένων (CNIL) εξέδωσε επίσημη διαταγή άρσης και παράλειψης (πρόκειται για το δικό μας εξώδικο). Η Clearview δεν απάντησε. Έναν χρόνο αργότερα, η Clearview απουσίασε από τη δική της ακρόαση για την επιβολή κυρώσεων.

Οι συντάκτες του Solon αναφέρουν: «Χωρίς αντιπρόσωπο εγκατεστημένο στην ΕΕ, ή οποιαδήποτε ουσιαστική συνεργασία από πλευράς της Clearview, οι ρυθμιστικές αρχές δεν έχουν και πολλά περιθώρια πέρα από την επιβολή προστίμων και απαγορεύσεων, ανέφεραν ειδικοί στο Solomon. Στο πλαίσιο της έρευνας, το Solomon υπέβαλε στην Clearview "αίτημα για πρόσβαση στα δεδομένα υποκειμένου", ζητήσαμε δηλαδή να πληροφορηθούμε εάν η εταιρεία είχε συλλέξει ή διατηρήσει προσωπικά δεδομένα ενός από τους δημοσιογράφους μας που ζει στην ΕΕ. Η Clearview δεν απάντησε.»

MAGA και Clearview

Η προκλητική στάση της Clearview εκτυλίσσεται σε ένα πολιτικά φορτισμένο σκηνικό. Με τη νέα αμερικανική κυβέρνηση, οι εντάσεις γύρω από τις ευρωπαϊκές προσπάθειες επιβολής κυρώσεων σε αμερικανικές εταιρείες είναι πιθανό να κλιμακωθούν – ιδιαίτερα καθώς η κυβέρνηση Τραμπ εμφανίζεται ιδιαίτερα πρόθυμη να επιβάλει τις πολιτικές προτεραιότητές της πέρα από τα σύνορα των ΗΠΑ.Αυτή η δυναμική σχετίζεται αρκετά με την υπόθεση της Clearview: η εταιρεία φέρεται να έχει εξασφαλίσει συμβάσεις ύψους 9 εκατ. δολαρίων από την κυβέρνηση των ΗΠΑ και αποκτά όλο και πιο κεντρικό ρόλο στις εγχώριες προσπάθειες επιβολής του νόμου. Η Υπηρεσία Μετανάστευσης και Τελωνείων των ΗΠΑ (ICE) συγκαταλέγεται στους κορυφαίους πελάτες της.

Ο ιδρυτής Χοάν Τον-Θατ –που περιγράφηκε ως «φανατικός υποστηρικτής του Ντόναλντ Τραμπ» σε πρόσφατη έρευνα του Mother Jones– έχει μακροχρόνιους δεσμούς με συντηρητικούς και ακροδεξιούς πολιτικούς κύκλους στις ΗΠΑ.

Υποστήριξε την εκστρατεία του Τραμπ το 2016 και παρευρέθηκε στο προεκλογικό πάρτι φορώντας ένα καπέλο «Make America Great Again» (MAGA). Τα τελευταία χρόνια, ο Τον-Θατ έφερε αρκετές προσωπικότητες της Ακροδεξιάς στον γαλαξία της Clearview, εδραιώνοντας την ιδεολογική ευθυγράμμιση της εταιρείας με την Δεξιά των ΗΠΑ. Η έρευνα της ηλεκτρονικής επιθεώρησης Mother Jones περιέγραψε την έκταση αυτών των δεσμών, εντοπίζοντας σχέσεις της Clearview με επενδυτές που στηρίζουν το MAGA, με δωρητές του Τραμπ, αλλά και με ανθρώπους με δεξιές επιρροές, πολλοί από τους οποίους έχουν υποστηρίξει ανοιχτά αντιμεταναστευτικές πολιτικές αλλά και πολιτικές που βασίζονται στην επιτήρηση.

Αυτές οι πολιτικές σχέσεις ενδέχεται να επηρεάζουν τη στάση «αδιαφορίας» της εταιρείας απέναντι στην ρυθμιστική εποπτεία, ιδίως από ξένες οντότητες. Μπορεί επίσης να προσφέρουν στην εταιρεία έναν βαθμό προστασίας ή τουλάχιστον να ενισχύουν την αντίστασή της στις διεθνείς νομικές προκλήσεις.

Αδύναμη η Ε.Ε. και σε αυτό το πεδίο

Η Ε.Ε. εδώ και χρόνια, αποτελεί μαριονέτα τραπεζιτών, μεγαλοκεφαλαιούχων και επιπλέον των πολιτικών βραχιόνων που αυτοί ελέγχουν πέρα από τον Ατλαντικό. Δεν θα μπορούσε να είναι διαφορετικά και στην εφαρμογή των κανόνων που η ίδια η Ε.Ε. θεσμοθετεί και -υποτίθεται πως- διαφυλάττει και εφαρμόζει. Μέσα από νομικά κενά και τη συστηματική απροθυμία των οργάνων της να επιβάλλουν αποφάσεις βάσει του διαθνούς δικαίου, τα κενά αυτά διευρύνονται και δμιουργούν μία δυστοπική εικόνα και μία ακόμα πιο δυστοπική πραγματικότητα. Το βλέπουμε καθημερινά γύρω μας και ας μη καταλαβαίνουμε τι ακριβώς βλέπουμε. Μάλιστα είμαστε "πρόθυμα θύματα" στον θαυμαστό καινούργιο κόσμο που ο Aldus Huxley προέβλεπε και εμείς είμαστε καταδικασμένοι να τον ζούμε.

Πηγή και πλήρης έρευνα Solomon

Σήμερα, 17 Απριλίου, Μεγάλη Πέμπτη του 2025, κυκλοφορεί το έκτακτο και αναστάσιμο φύλλο #96 της RAF-WEST Journal το οποίο μεταφέρει της ευχές της no.2 εφημερίδας της ανατολικής Αττικής σε όλο τον κόσμο και πιο πολύ στους δημότες της Ραφ-Τάουν και του Πέκος Χάιτς που εδώ και πολλά χρόνια ζούνε τη δική τους, παρατεταμένη Μεγάλη Παρασκευή.

Καλή Ανάσταση λοιπόν και χρόνια πολλά και ακόμα περισσότερο, ας μείνουμε μακριά από όλα αυτά, συμπεριφορές, πρόσωπα και νοοτροπίες, που κατέστρεψαν τον τόπο, παραδίδοντας τον προς σταύρωση και περαιτέρω υποβάθμιση σε αυτούς που τον παρέδωσαν.

Για τους παραδοσιακούς αναγνώστες που προτιμούν την PDF έκδοση του φύλλου, μπορούν να τη διαβάσουν και να την κατεβάσουν από εδώ

Μετά τις μεγάλες πυρκαγιές στην Πάρνηθα και την Πεντέλη το 2007 και 2009 αντίστοιχα, ένα κύμα ευαισθητοποίησης είχε φουσκώσει και καλύψει τη χώρα και κυρίως την Αττική. Η πίεση για άμεση αναδάσωση των καμένων περιοχών ήταν τρομακτική και είχε δύο άξονες -όχι τόσο ευδιάκριτους για το αφηνιασμένο κυριολεκτικά κοινό που απαιτούσε «ξαναπρασίνισμα» των καμένων βουνών. Ο ένας άξονας αφορούσε την αναδάσωση των βουνών (την αποκατάσταση δηλαδή των καμένων δασικών εκτάσεων) και ο άλλος την αποκατάσταση των δημοτικών πάρκων και αλσυλλίων που είχαν καταστραφεί. Αυτά τα δεύτερα, εκείνη την εποχή ακόμα υπόκεινταν στη δασική νομοθεσία (Ν.998/79 άρθρο 4 παρ.2α και Ν.3208/2003 παρ. 2^α και 2ζ)

Μέσα στον αναβρασμό από την οργή για την τεράστια απώλεια δασών (και ανθρώπων δυστυχώς) εκείνη την εποχή, οι ζηλωτές της άμεσης αναδάσωσης (ή αποκατάστασης) από άγνοια και κεκτημένη ταχύτητα παράβλεπαν δύο από τις βασικές αρχές για την επιτυχία αυτών των δράσεων. Πιο συγκεκριμένα παράβλεπαν  την αρχή που λέει πως  μια επιτυχημένη αναδάσωση είναι δυνατή μόνο εκεί που ο σταθμός θα μπορούσε να αναδασωθεί και μόνος του φυσικά και πως  η φυσική δάσωση είναι το ιδεώδες αρχικό στάδιο της αναδάσωσης.

Εκείνη την εποχή και σχετικά γρήγορα,  προέκυψαν και οι καλοθελητές που για τους δικούς τους λόγους που ουδεμία σχέση είχαν με το κοινό καλό και τη σοβαρή διαχείριση των καμένων εκτάσεων. Ποιος μπορεί αλήθεια να ξεχάσει το «Όλοι μαζί μπορούμε» του ΣΚΑΪ που μαζεύονταν εθελοντές από τα ραδιοφωνικά και τηλεοπτικά μηνύματα και εφορμούσαν στην καμένη γη που προσπαθούσε να θεραπεύσει τις πληγές της. Ορμούσαν  και φύτευαν ό,τι τους έφερναν από τα φυτώρια ενώ παράλληλα τσαλαπατούσαν αρτίφυτρα που βλάσταναν στη γη φυσικά. Μεταξύ αυτών και αρτίφυτρα από τους απελευθερωμένους σπόρους των καμένων δέντρων. Κατάστρεφαν πρόδρομες  φυτείες και φυσική αναγέννηση ενώ καμάρωναν για τη συμμετοχή τους στη  δράση φύτευσης. Με δυο λόγια επρόκειτο για δράσεις εντυπωσιασμού που καμία σχέση δεν είχαν με την ορθή πρακτική των εργασιών αποκατάστασης (αναδάσωσης εν προκειμένω)

Από τη σελίδα της οργάνωσης στο facebook

Πάνω κάτω τα ίδια ισχύουν και για τις εργασίες ίδρυσης ή αποκατάστασης πάρκων και χώρων πρασίνου εντός ή πέριξ των πόλεων και των οικισμών που είχαν καεί. Στους χώρους πρασίνου και τα πάρκα (τα άλση) ορδές καλοπροαίρετων κατά τ’ άλλα εθελοντών, εφορμούσαν και φύτευαν κατά βούληση ό,τι τους έδιναν και σχεδόν όπου ήθελαν, σε φυτευτικούς συνδέσμους και πυκνότητα που δεν άντεχαν σε εξέταση με επιστημονικά κριτήρια.  Το πιο αστείο ήταν οι δήθεν «μελέτες» που ισχυρίζονταν οι διοργανωτές πως εφάρμοζαν. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ήταν όταν σε μία τέτοια δράση, εθελοντής φύτευε νανοροδιές, τούγιες και πικροδάφνες σε πλαγιά της Πεντέλης εντός καμένης έκτασης. Το θέαμα ήταν από ουδέτερο ως απολαυστικό για τον καλοπροαίρετο πλην όμως αδαή εθελοντή. Το θέαμα ήταν  φρικτό για τον σχετιζόμενο με το δάσος επιστήμονα ή ακόμα και τον γεωπόνο ή και τον στοιχειωδώς πληροφορημένο και σοβαρά ευαισθητοποιημένο άνθρωπο.

Χθες, 13/4/2025 γίναμε μάρτυρες της ίδιας φαιδρότητας. Ορδές εθελοντών εμφανίστηκαν στο καμένο ανατολικό Πεντελικό, στο βόρειο τμήμα της Διώνης, για να φυτέψουν στα πλαίσια δράσης που οργάνωσε μία Μη Κυβερνητική Οργάνωση ή κάτι παρεμφερές. Όπως φαίνεται και στις φωτογραφίες, η φύτευση έγινε πάνω σε φυσικά αναχλοασμένες επιφάνειες, πολύ πιθανά τσαλαπατώντας και αρτίφυτρα σπόρων που θα είχαν προέλθει από τις μητρικές συστάδες που εμφανίζονται πίσω από τους εθελοντές στις φωτογραφίες που ανάρτησε η οργάνωση στο facebook. Αλλά ακόμα και αν επρόκειτο για «δενδροφύτευση» (αλήθεια πόσο αδόκιμος και άθλιος όρος για να περιγράψει εργασίες υποτίθεται αποκατάστασης) η φύτευση κυπαρισσιών σε σύνδεσμο (τυχαία μάλλον) 1Χ1 σε ανοιχτό χώρο όπως δείχνουν οι φωτογραφίες, αποτελεί σκέτο παραλογισμό. Επίσης αποτελεί και δηλωτικό έλλειψης σχεδιασμού και μελέτης ή (αν υπάρχει μελέτη) δηλωτικό πρόχειρης και προσχηματικής μελέτης.

Στρατιωτάκια στοιχισμένα ανά μέτρο τα κυπαρίσσια της "δράσης" 

Οι φωτογραφίες δείχνουν μία δράση επιστημονικά και τεχνικά απαράδεκτη, μία δράση εντυπωσιασμού που μπορεί να έχει οποιονδήποτε άλλο στόχο εκτός από την αποκατάσταση της περιοχής και των χώρων πρασίνου της. (Για αποκατάσταση δάσους δεν το συζητάμε καν)

Επιπλέον δείχνουν ανθρώπους να εισβάλλουν σε περιοχές που δεν έχει περάσει ακόμα ο χρόνος ο απαραίτητος για τη φυσική τους αναδάσωση ή αναβλάστηση.

Στο σημείο αυτό ας παραθέσουμε τις βασικές αρχές αναδασώσεων. Μετά θα παραθέσουμε και βασικούς κανόνες για τα έργα πρασίνου και την εξασφάλιση της επιτυχίας τους.  

Βασικές Αρχές Αναδασώσεων:  

Αρχή 1η Μια επιτυχημένη αναδάσωση είναι δυνατή μόνο εκεί που ο σταθμός θα μπορούσε να αναδασωθεί και μόνος του φυσικά

Αρχή 2η Η φυσική δάσωση είναι το ιδεώδες αρχικό στάδιο της αναδάσωσης

Αρχή 3η Η αναδάσωση πρέπει να ακολουθεί ή/και να εκμεταλλεύεται κατά το δυνατόν τη φυσική διαδοχή, να την συντομεύει και να την οδηγεί έτσι ώστε να ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις μας.

Αρχή 4η Κατά τις αναδασώσεις πρέπει να χρησιμοποιούνται κατάλληλα δασοπονικά είδη, κατά προτίμηση ενδημικά

Αρχή 5η Κατά τις αναδασώσεις πρέπει να χρησιμοποιούνται προελεύσεις από όμοιες ή ανάλογες σταθμικές συνθήκες μ’ αυτές που επικρατούν στην για αναδάσωση περιοχή

Αρχή 6η Κατά τις αναδασώσεις πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι σταθμολογικές συνθήκες

Για τις φυτεύσεις στους ελεύθερους χώρους πρασίνου

Σε ό,τι αφορά τη φύτευση κυπαρισσιών και άλλων τέτοιων ειδών με στενή κόμη και περιορισμένη προβολή κόμης, οι σχετικές προδιαγραφές, όπως ενσωματώνονται στις τεχνικές περιγραφές των έργων πρασίνου και προτείνουν  ελεύθερο φυτευτικό σύνδεσμο, ορίζουν πως αυτός ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ  να είναι μικρότερος του 3Χ3 μ. Στις φωτογραφίες της χθεσινής «δράσης», μόνο 3Χ3 δεν είναι ο σύνδεσμος

Μία θλιβερή εικόνα

Η εικόνα των όσων έγιναν χθες στη Διώνη μαρτυρά αυτό που από χρόνια χαρακτηρίζει όλες αυτές τις εθελοντικές δράσεις «ξαναπρασινίσματος» των καμένων περιοχών. Οι εργασίες εγκατάστασης πρασίνου αντιμετωπίζονται ως κάτι που μπορεί να γίνει από όλους, χωρίς σχέδιο, χωρίς μελέτη και οργάνωση. Αρκεί μόνο η επίδειξη «οικολογικής ευαισθησίας» με το κάλεσμα για εθελοντική συμμετοχή. Απαραίτητη βέβαια και η κάλυψη της δράσης από τα ΜΜΕ για να υπάρχει απόδειξη του ότι έγινε. Όταν μετά έρθει η αποτυχία της φυτείας ή μέρους της, κανείς δεν θα ασχοληθεί. Η αποτυχία που -και λόγω της εποχής που επιλέχθηκε για να γίνει η «δράση»- μοιάζει σίγουρη. Αν όντως υπήρχε στοιχειώδης επιστημονικός σχεδιασμός και σοβαρή μελέτη, θα είχε προσδιοριστεί η εποχή φύτευσης που για την Αττική είναι από τον Νοέμβριο μέχρι και τον Μάρτιο. Ακόμα και για τις ακραίες περιπτώσεις που η εποχή φύτευσης φτάνει μέχρι τα μέσα Απριλίου, η συγκεκριμένη δράση βρίσκεται στο κατώφλι του να περιγραφεί ως άστοχη αφού έλαβε χώρα στο τέλος ακόμα και της ακραίας αυτής περιόδου.

Μία δράση φύτευσης, προφανώς χωρίς μελέτη αφού έλειπε ο φυτευτικός σύνδεσμος και η επιλογή εποχής, δεν μπορεί να έχει στόχο την αποκατάσταση ενός τόπου.

Προς την έγκριση

Στις 11 Φεβρουαρίου, στο κοινοτικό συμβούλιο Πικερμίου που είχε μπει το θέμα της αποδοχής της «δενδροφύτευσης» εκ μέρους του δήμου, ζητήθηκε από παρευρισκόμενους δημότες να παρουσιαστεί η σχετική μελέτη. Τέτοια μελέτη δεν παρουσιάστηκε και  το ζήτημα της ανυπαρξίας της αντιμετωπίστηκε ελαφρά με τον εκπρόσωπο της ΜΚΟ να διατείνεται πως ο επικεφαλής είναι γεωπόνος και ξέρει και άλλα τέτοια ασόβαρα. Εκ της καταγραφής των όσων έγιναν αποδεικνύεται πως όχι μόνο δεν υπήρχε μελέτη αλλά και πως όλα έγιναν με το γνωστό από τα ποδοσφαιρικά γήπεδα, σύστημα «πλημμύρα».

Η συντήρηση

Έστω πως επιστρατεύοντας όλη την καλή του θέληση, κάποιος μπορεί να δεχτεί τη συγκεκριμένη φυτεία ως «το μη χείρον» αφού οι ελπίδες για σχεδιασμό εργασιών αποκατάστασης από πλευράς των αρμοδίων μοιάζουν ελάχιστες. Ακόμα λοιπόν και σε αυτή την περίπτωση, υπάρχουν δύο μεγάλα ζητήματα που προκύπτουν αυτόματα.

Το πρώτο είναι το ζήτημα της άρδευσης - συντήρησης της φυτείας και το άλλο είναι το ζήτημα των καλλιεργητικών χειρισμών φροντίδας της.

Για την άρδευση με 10 λίτρα νερό κατ’ ελάχιστο για κάθε φυτό που φυτεύτηκε, θα πρέπει να φροντίσει ο διοργανωτής της δράσης να φέρει το απαραίτητο αρδευτικό νερό, με βυτία ή παροχές. Μαζί θα πρέπει να ξανακαλέσει τους εθελοντές να ποτίσουν με αυτή την ποσότητα νερού ανά φυτό, όλη τη φυτεία. Για να το επιτύχει όμως αυτό, θα πρέπει να προηγηθεί μία άλλη εργασία. Η διαμόρφωση λάκκου συγκράτησης του νερού για κάθε φυτό. Και επειδή η πλήρωση με νερό στον λάκκο συντήρησης πιθανόν να τον γεμίσει και με χώμα, θα πρέπει αυτή η εργασία να επαναληφθεί πριν την επόμενη άρδευση. Αυτό σημαίνει 12 με 16 αρδεύσεις μέχρι τον Οκτώβριο με τις αντίστοιχες 12-16 επαναλήψεις ελέγχου και πιθανόν διαμόρφωσης λάκκων συγκράτησης νερού.

Στο κοινοτικό συμβούλιο του Φεβρουαρίου ο εκπρόσωπος της οργάνωσης είχε ερωτηθεί επ’ αυτών και απάντησε πως για τρία χρόνια θα υπάρχει συντήρηση.  Τα στρέμματα που δήλωνε ο εκπρόσωπος πως θα φυτευτούν ήταν 2.400. Σε μία φυτεία με σύνδεσμο 5Χ5 αυτό σημαίνει 96.000 φυτά που με 10 λίτρα ανά φυτό ανά άρδευση σημαίνει πως απαιτούνται κατ’ ελάχιστο  960.000 λίτρα ανά άρδευση (960 κυβικά = 48 δρομολόγια βυτιοφόρου των 20 κ.μ.) Για τις δε 12-16 αρδεύσεις που απαιτούνται στην πρώτη περίοδο εγκατάστασης  (με φύτευση Απρίλιο) αυτό σημαίνει 576 δρομολόγια βυτιοφόρου οχήματος από Απρίλιο μέχρι Οκτώβριο. Δεν προσμετράμε τους απαιτούμενους εργάτες (αφού είναι εθελοντές) ούτε την εξεύρεση των 576Χ20 = 11.520 κυβικών μέτρων νερού (θα φροντίσει ο δήμος; ). Επίσης δεν προσμετράμε τις αραιώσεις που θα προκαλέσει η πυκνή και άναρχη φύτευση. Διαπιστώνοντας πως η χθεσινή φύτευση δεν ήταν 5Χ5 αλλά πολύ πυκνότερη, το απαιτούμενο νερό είναι πολύ περισσότερο, μαζί και όλες οι ποσότητες στις εργασίες συντήρησης. Θα βρεθεί ένας μαγικός τρόπος να γίνουν έτσι ώστε στο τέλος των τριών ετών να παραδοθούν οι επιφάνειες πλήρως αποκατεστημένες; Ή μήπως όχι;

Έλα κι εσύ να βοηθήσεις στην αποτυχία

Μία συνήθης φωτοβολίδα που εκτοξεύουν οι διοργανωτές τέτοιων «δράσεων» όταν τους επισημαίνουν τα σκοτεινά και δύσκολα σημεία της δράσης τους, είναι «Να έρθετε να βοηθήσετε κι εσείς». Αυτό είναι κάτι που φυσικά βρίσκει αντίθετο τον οποιοδήποτε άνθρωπο θεωρεί τις εργασίες αυτές πολύ σοβαρές για να τις αναλαμβάνουν διάφορες «πρωτοβουλίες» αυτού του είδους. Πολύ σοβαρές για να γίνονται αντικείμενο εθελοντικής εργασίας που δεν ακολουθεί κανόνες και μεθόδους βασισμένες στην επιστήμη και την τεχνική. Ειδικά μετά την  εικόνα της χθεσινής εφόδου στη Διώνη, τίποτα δεν προοιωνίζεται καλό για την εξέλιξη αυτών των φυταρίων και όσο δεν απαντώνται τα ερωτήματα που αφορούν τη συντήρηση τους, τόσο πιο αρνητική είναι η πρόβλεψη για την επιβίωση και την ανάπτυξη τους. Πρόβλεψη που υπάρχει ήδη από τη φάση της επιλογής ειδών που φυτεύτηκαν αφού δεν παρουσιάστηκαν πουθενά τα κριτήρια της επιλογής τους (αν υπήρξε ποτέ τέτοια διαδικασία)

Ας πάρουμε επιτέλους την υπόθεση στα σοβαρά

Μόνο όταν πάρουμε την υπόθεση της αποκατάστασης των κατεστραμμένων μας δασών και βουνών στα σοβαρά θα έχουμε πιθανότητες να ζήσουμε σε μία καλύτερη χώρα. Όσο αρκούμαστε ή δείχνουμε ανοχή σε κινήσεις εντυπωσιασμού  που καμία σχέση με την κοινή ωφέλεια δεν έχουν, τα βουνά θα συνεχίσουν να αποδασώνονται και το περιβάλλον να υποβαθμίζεται. Να αξιώσουμε από αυτούς που έχουν την ευθύνη να διαφυλάξουν τα δάση και τις δασικές εκτάσεις της χώρας να πράξουν αυτό για το οποίο υποτίθεται πως βρίσκονται εκεί που βρίσκονται και να μην επιτρέπουμε σε θιασώτες αλλότριων συμφερόντων να εκμεταλλεύονται την όποια ευαισθησία μας για άσχετους με το δημόσιο συμφέρον λόγους.