Στις 30/10/2019 εκδόθηκε από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, τη Γενική Γραμματεία Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων και τη Γενικά Διεύθυνση Δασών και Δασικού Περιβάλλοντος, η πρόσκληση για την υποβολή πρότασης στο πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξηε 2014-2020, στα πλαίσια του Μέτρου 8 (Επενδύσεις για την ανάπτυξη Δασικών Περιοχών και για την βελτίωση της βιωσιμότητας των δασών. Ειδικότερα στα οριζόμενα από το ΥΠΟΜΕΤΡΟ 8.3: «Πρόληψη ζημιών σε δάση εξαιτίας δασικών πυρκαγιών, φυσικών καταστροφών και καταστροφικών συμβάντων»
Η πρόσκληση απευθύνεται στις δασικές υπηρεσίες της χώρας και τους δήμους που είναι κάτοχοι ή διαχειριστές δασικών εκτάσεων (περιλαμβάνονται και ενώσεις δήμων). Στο δημοτικό συμβούλιο Ραφήνας (και Πικερμίου) , στις 30/1/2020, πρόκειται να συζητηθεί το θέμα της λήψης απόφασης περί υποβολής πρότασης στο ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ (ΠΑΑ) 2014-2020, ΜΕΤΡΟ 8: «ΕΠΕΝΔΥΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΔΑΣΙΚΩΝ ΠΕΡΙΟΧΩΝ ΚΑΙ ΣΤΗ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΗΣ ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΔΑΣΩΝ» ΥΠΟΜΕΤΡΟ 8.3: «Πρόληψη ζημιών σε δάση εξαιτίας δασικών πυρκαγιών, φυσικών καταστροφών και καταστροφικών συμβάντων»
Το αντικείμενο της πρόσκλησης, επιγραμματικά αναλύεται σε δράσεις πρόληψης και προστασίας έναντι κινδύνων όπως:
- οι πυρκαγιές,
- οι παθογόνοι οργανισμοί,
- τα πλημμυρικά φαινόμενα.
Δοκιμα πεδία εφαρμογης με ωφέλιμες διαστάσεις για τον άνθρωπο, θα ήταν η αναδάσωση της αναδασωτέας αλλά σε εκκρεμότητα ακόμα, έκτασης στο Δασαμάρι (Πεντέλη) στα αριστερά και η αποκατάσταση της φυσικής κοίτης του Μεγάλου Ρ'εματος (φωτ δεξιά)
Οι προτάσεις που γίνονται δεκτές, πρέπει να εμπίπτουν στις περιοχές που εστιάζει το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης 2016-2020
ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ: 5 «Προώθηση της αποδοτικότητας των πόρων και στήριξη της στροφής
προς μια οικονομία χαμηλών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και ανθεκτικής στην
αλλαγή του κλίματος στους τομείς της γεωργίας, των τροφίμων και της δασοκομίας»
ΠΕΡΙΟΧΗ ΕΣΤΙΑΣΗΣ: 5E «Προώθηση της διατήρησης και δέσμευσης του διοξειδίου του άνθρακα στη γεωργία και τη δασοκομία»
ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ: 4 «Αποκατάσταση, διατήρηση και ενίσχυση των οικοσυστημάτων που
συνδέονται με τη γεωργία και τη δασοκομία»
ΠΕΡΙΟΧΗ ΕΣΤΙΑΣΗΣ: 4Α «Αποκατάσταση, διατήρηση και ενίσχυση της βιοποικιλότητας, συμπεριλαμβανομένων των περιοχών του δικτύου Natura 2000, και εντός περιοχών που αντιμετωπίζουν φυσικά ή άλλα ειδικά μειονεκτήματα, της γεωργίας υψηλής φυσικής αξίας και της κατάστασης των ευρωπαϊκών τοπίων»
ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ: 4 «Αποκατάσταση, διατήρηση και ενίσχυση των οικοσυστημάτων που
συνδέονται με τη γεωργία και τη δασοκομία»
ΠΕΡΙΟΧΗ ΕΣΤΙΑΣΗΣ: 4Β «Βελτίωση της διαχείρισης των υδάτων, συμπεριλαμβανομένης της διαχείρισης των λιπασμάτων και των φυτοφαρμάκων»
ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ: 4 «Αποκατάσταση, διατήρηση και ενίσχυση των οικοσυστημάτων που συνδέονται με τη γεωργία και τη δασοκομία»
ΠΕΡΙΟΧΗ ΕΣΤΙΑΣΗΣ: 4Γ «Πρόληψη της διάβρωσης του εδάφους και βελτίωση της
διαχείρισης του εδάφους»
Όπως φαίνεται είναι μίας πρώτης τάξεως ευκαιρία να προκριθούν ενέργειες αναβάθμισης του φυσικού περιβάλλοντος της περιοχής, ενός περιβάλλοντος που δοκιμάζεται και υποβαθμίζεται, χρόνια τώρα, από την δράση του ανθρώπου.
Πυρκαγιές, αστικοποίηση και αυθαίρετα έχουν καταστρέψει την ανατολική πλευρά του Πεντελικού και τα έργα που σκοπεύουν να προωθήσουν οι φορείς της άγνοιας και της ισοπέδωσης, θα επιφέρουν το οριστικό τέλος στην πάλαι ποτέ ακμάζουσα φύση της ανατολικής Αττικής. Έργα δίχως περίσκεψη, δίχως σοβαρή μελέτη, απειλούν το τόπο και τους ανθρώπους του. Προγράμματα όπως το συγκεκριμένο του ΥΠΕΝ είναι σταγόνα στον ωκεανό των καταστροφών. Ό,τι όμως και να είναι το πρόγραμμα του μέτρου 8 για την ανάπτυξη δασικών περιοχών, δεν πρέπει να γίνει βορά και πάλι των συμφερόντων που οι στόχοι τους βρίσκονται στην αντίπερα όχθη. Στην όχθη της «ανάπτυξης με κάθε κόστος και της καταστροφής των τελευταίων φυσικών σχηματισμών της Αττικής.
Θα είναι θαύμα, να δούμε προτάσεις που θα εστιάζουν στην αποκατάσταση, διατήρηση και ενίσχυση των οικοσυστημάτων, στην προστασία των περιοχών Natura, στην αποφυγή της καταστροφής που υπόσχεται η τσιμεντοποίηση του μεγάλου ρέματος ή των τερατωδών λιμενικών και οδικών υποδομών. Είναι κρισιμότατο το να αξιοποιηθεί το πρόγραμμα στην κατεύθυνση της ανάπτυξης των δασών και του φυσικού περιβάλλοντος με μελέτες και έργα δασικής διαχείρισης, προστασίας δάσους, εδάφους και νερού, προστασίας της βιοποικιλότητας και όχι σε έργα και μελέτες συνοδευτικά της καταστροφής ή σχεδιασμένα για να κερδοσκοπήσουν οι «ημέτεροι», όπως περιγράφονται οι παρατρεχάμενοι της κάθε εξουσίας που ξερογλείφονται για τα «προγράμματα» του πλουτισμού τους εις βάρος των πολλών και της φύσης της ίδιας.
Παραδείγματα προς αποφυγή υπάρχουν. Σε παλιότερα σχετικά αλλά όχι ίδια προγράμματα, κονδύλια που δεν κατευθύνθηκαν προς μελέτες και έργα προστασίας και αναβάθμισης της λεκάνης απορροής χειμάρρων και ρεμάτων, προωθήθηκαν σε «τεχνολογίες monitoring – παρακολούθησης» δασών και δασικών εκτάσεων, με αποτέλεσμα ούτε παρακολούθηση να υπάρξει, αφού οι κάμερες και τα συστήματα μέσα σε δάση είναι εξαιρετικά βραχύβια, αλλά ούτε και οι τα απαραίτητα ορεινά υδρονομικά στις λεκάνες απορροής που εντοπίζονταν στην περιοχή, δεν έγιναν.
- Μακάρι να δούμε έργα προστασίας της κοίτης του Βαλανάρη με κλαδοπλέγματα και φυσικούς αναβαθμούς, όπως γίνεται και αλλού (πχ Κλαρωτός Ευρυτανίας) ακόμα και καθαιρέσεις των τσιμεντένιων ανοσιουργημάτων που προσβάλουν κάθε έννοια αισθητικής και λογικής.
- Μακάρι να δούμε παρεμβάσεις αποκατάστασης της φυσικής κοίτης στο Μέγα Ρέμα Ραφήνας, που τόσα έχει υποφέρει και ετοιμάζονται να του επιφέρουν το τελειωτικό χτύπημα, αγνοώντας ως υπερφίαλα και αλαζονικά ανθρωπάκια, πως χτυπώντας το Μέγα Ρέμα ή τη Φύση γενικότερα, χτυπούν το μέλλον του τόπου.
- Μακάρι να δούμε αναδασώσεις επιπέδου (και όχι τύπου ΣΚΑΪ που είναι για το θεαθήναι και μόνο). Αναδασώσεις από επαγγελματίες, με προβλεπόμενο χρόνο συντήρησης, εγγύηση του αποτελέσματος και προδιαγραφές ελέγχου του παραδοτέου. Οι αναδασώσεις είναι εργα αναβάθμισης της λεκάνης απορροής και προστασίας από πλημμύρες.
- Μακάρι να δούμε έργα προστασίας κλίσεων και πρανών, με εγκατάσταση υδραυλικών σπορών σε βιοδιασπώμενα πλέγματα και εντατικές φυτεύσεις με συνδυασμό βαθύρριζων αι επιπολαιόριζων ειδών. Μακάρι να δούμε βελτίωση και αναβάθμιση δασικών και γεωργικών τόπων με ανάμιξη ψυχανθών και αγρωστωδών ειδών.
- Μακάρι να δούμε δασοκομικούς χειρισμούς για την αναβάθμιση του Πεντελικού δάσους και την αποκατάσταση του, στο μέτρο του δυνατού τώρα πια, εκεί που κάηκε, καταπατήθηκε, οικοδομήθηκε
- Μακάρι να δούμε αντιπυρικές ζώνες εκεί που τις χρειάζεται το δάσος και όχι εκεί που τις θέλουν οι οικοδομικοί συνεταιρισμοί ή εκεί που θέλουν να φτιάξουν δρόμους οι ανθρωποι
- Μακάρι να δούμε δίκτυα νερού, προορισμένα αποκλειστικά για αντιπυρική προστασία και όχι για άρδευση ή ύδρευση περιοχών, προς άγρα ψήφων και «ημετέρων»
- Μακάρι να δούμε μελέτες και έργα που χρειάζεται η Φύση και όχι η τσέπη των ήδη λαμβανόντων θέση στο φαγοπότι, συνδαιτημόνων. Όλα μπορούν να είναι επιλέξιμα και η ευκαιρία είναι μοναδική. Αν οι πόροι ξεφύγουν και κατασπαταληθούν σε διάφορα «περίεργα» που ουδεμία σχέση έχουν με τη γη, το χώμα, το βουνό, τα ρέματα, θα έχει χαθεί μία σημαντική (ίσως και τελευταία) ευκαιρία να σώσουμε το βουνό, τον τόπο, τους εαυτούς μας
Από τα κριτήρια επιλεξιμότητας δαπανών διαβάζουμε
χρηματοδότηση των δαπανών του υπομέτρου 8.3 γίνεται στα πλαίσια άσκησης της δημόσιας εξουσίαςκαι δωρεάν (χωρίς αντίτιμο)και για το λόγο αυτό οι δαπάνες δεν εμπίπτουν στο πλαίσιο των κρατικών ενισχύσεων. Οι δαπάνες οι οποίες μπορούν να χρηματοδοτηθούν στα πλαίσια του Υπομέτρου 8.3 είναι οι εξής:
Η προστασία των καμένων εκτασεων από τη βόσκηση (παράγοντας υποβάθμισης του τόπου) θα ήταν μία απαραίτητη ενέργεια. Οι αστυνομικές διατάξεις φαίνεται πως από μόνες τους δεν αρκούν. Η προστασία του καταρράκτη του Βαλανάρη είναι επίσης υψηλής αναγκαιότητας. Προστασία που εκτείνεται στην αντιμετώπιση των επιπτώσεων που εχουν πάνω του οι επεμβάσεις στον ανω ρου του Βαλανάρη, όπως οι εκσκαφές κοίτης -που τις λένε "καθαρισμούς"- στο Λυκόρεμα και μέχρι τις πηγές. Η παύση των παρεμβάσεων και η απομάκρυνση των εργολάβων που υποτίθεται "καθαρίζουν το Λυκόρεμα" αλλά στην ουσία υποβαθμίζουν τον καταρράκτη και το ποτάμι πρέπει να σταματήσουν. Από εκεί και πέρα αρχίζουμε να μιλάμε για "αξιοποίηση προγραμματων για το δασικό περιβάλλον". Μέχρι τότε και για όσο συμβαίνουν τα παραπάνω απαράδεκτα, απλά κοροϊδεύουμε τον κόσμο
Αντικείμενα και επιλεξιμότητα
Πυρκαγιές:
1. Δαπάνες κατασκευής ή/και συντήρησης προστατευτικών υποδομών όπως:
α. Δασικά μονοπάτια και δασικές οδοί με σκοπό την βελτίωση του δασικού οδικού δικτύου αντιπυρικής προστασίας
β.Σημεία υδροδότησης (υδατοδεξαμενές, υδρομαστεύσεις, κλπ) συμπεριλαμβανομένων και έργων για τη συντήρηση και τη βελτίωση του δικτύου των σημείων υδροληψίας για τον ανεφοδιασμό των μέσων κατάσβεσης
γ. Αντιπυρικές λωρίδες και άλλες ζώνες ή σημεία ασυνέχειας της καύσιμης ύλης
2. Δαπάνες προληπτικών δασοκομικών χειρισμών όπως:
α. Μικρά τεχνικά έργα για τη βελτίωση και την αποκατάσταση της βατότητας των υφιστάμενων δασικών δρόμων αντιπυρικής προστασίας
β. Καθαρισμοί παρεδάφιας ή άλλης βλάστησης, διαφοροποίηση της δομής του δάσους με χρήση λιγότερο εύφλεκτων δασικών ειδών
3.Δαπάνες εγκατάστασης ή/ και βελτίωσης εξοπλισμού και συστημάτων παρακολούθησης πυρκαγιών συμπεριλαμβανομένων παρατηρητηρίων, συστημάτων ανίχνευσης δασικών πυρκαγιών, επικοινωνιακού εξοπλισμού
Ρητά αποκλείονται από τις επιλέξιμες δαπάνες, δαπάνες συντήρησης που σχετίζονται με
γεωργοπεριβαλλοντικές δεσμεύσεις επί αγροτικών εκτάσεων/αγροτεμαχίων.
Σημειώνεται ότι σε ότι αφορά τις υποδομές με στόχο την καταπολέμηση των πυρκαγιών, δηλαδή υποδομές για την προσγείωση και τον ανεφοδιασμό αεροπλάνων ή/και ελικοπτέρων, αυτές μπορεί να χρηματοδοτηθούν μόνο αν προορίζονται για μη εμπορικούς σκοπούς.
Παθογόνοι Οργανισμοί:
1. Δαπάνες εγκατάστασης ή/και βελτίωσης εξοπλισμού και συστημάτων παρακολούθησης
εμφάνισης παθογόνων οργανισμών συμπεριλαμβανομένων δικτύου/ων δοκιμαστικών
επιφανειών, επικοινωνιακού εξοπλισμού και άλλων κατά περίπτωση συστημάτων.
2. Δαπάνες ειδικών δασοκομικών χειρισμών για την πρόληψη της εξάπλωσης παθογόνων
οργανισμών σύμφωνα με τα μέτρα προστασίας που απορρέουν από το νομικό πλαίσιο (εθνικό/ΕΕ) που τα διέπει, όπως κοπή, καύση, απομάκρυνση δέντρων κ.α.
Χείμαρροι:
1. Δαπάνες κατασκευής ορεινών αντιδιαβρωτικών και αντιπλημμυρικών έργων αποφυγής
επιπτώσεων των πλημμυρών και της διάβρωσης των εδαφών.
2. Συνοδευτικά έργα που σχετίζονται με την υλοποίηση των ανωτέρω.
Ρητά αποκλείονται οι παραγωγικές υποδομές, όπως π.χ. οι κορμοπλατείες ή οι υποδομές φόρτωσης δασικών προϊόντων.
Οι δαπάνες είναι επιλέξιμες μετά την υποβολή της αίτησης στήριξης και την έκδοση της απόφασης ένταξης της πράξης. Δεν γίνονται αποδεκτές αιτήσεις στήριξης πράξεων που έχουν ήδη συμβασιοποιηθεί ή δημοπρατηθεί.
Η ένταση ενίσχυσης ανέρχεται σε ποσοστό 100% των επιλέξιμων δαπανών, σύμφωνα με το ΠΑΑ 2014-2020.
Είναι δυνατή η χορήγηση προκαταβολής, κατά την έννοια της παρ.4 του άρθρου 45 του Καν. (ΕΕ) 1305/2013.
Είναι μία ευκαιρία, μέσα στην άβυσσο των καταστροφών που ζει η ανατολική Αττική, είτε των φυσικών είτε των ανθρωπογενών, να γίνει επιτέλους κάτι για την αναβάθμιση της φύσης, του τόπου, της ζωής. Είναι σταγόνα στον ωκεανό αλλά μπορεί να ευαισθητοποιήσει τον κόσμο για να καταλάβει τι είναι τελικά αυτό που του κλέβουν οι φυσικές ή οι ανθρωπογενείς καταστροφές.
Είναι μία τελευταία ίσως, ευκαιρία, που δεν πρέπει να πνιγεί στη γέννηση της..
Ακολουθεί το pdf αρχείο της πρόσκλησης για την υποβολή πρότασης στο πρόγραμμα αγροτικής ανάπτυξης 2014-2020