Γιατί η πρώτη εισβολή στο μαρτυρικό νησί δεν ήταν αυτή των Τούρκων, αλλά των Ελλήνων χουντικών «αδελφών». Οι Τούρκοι, απλά, βρήκαν την ευκαιρία που περίμεναν και μετά από πέντε ημέρες, στις 20 Ιουλίου του 1974, έκαναν τη δική τους απόβαση στο νησί, βρίσκοντας επί της ουσίας την άμυνα του νησιού απροετοίμαστη και διαλυμένη. Ας παρακολουθήσουμε, όμως, τα γεγονότα πιο αναλυτικά, όπως μας τα μεταφέρει η mavrioxia.blogspot.com σε ένα εκτενέστατο αφιέρωμά της στο Κυπριακό δράμα, απο το οποίο εμείς απομονώσαμε το τμήμα που αφορά στο χουντικό πραξικόπημα

Ο Μακάριος γίνεται στόχος της χούντας και των εθνικιστών

Το Φεβρουάριο του 1968 γίνονται στην Κύπρο εκλογές και ο Μακάριος εκλέγεται με το θριαμβευτικό ποσοστό του 95%. Σιγά-σιγά, αρχίζει να ωριμάζει η ιδέα ενός διακοινοτικού διαλόγου. Έτσι, τον Ιούνιο του  1968, αρχίζουν διακοινοτικές συνομιλίες, που στοχεύουν στη δημιουργία ενός ειρηνικού πλαισίου συμβίωσης των δύο κοινοτήτων. Από την ελληνοκυπριακή πλευρά εγκαταλείπεται ο στόχος της Ένωσης και υιοθετείται η γραμμή της Ανεξαρτησίας. Ξεκινά η ομαλοποίηση των σχέσεων των δύο πλευρών. Οι Τουρκοκύπριοι βγαίνουν από τους θύλακες και αρχίζει πάλι η συνεργασία με τους Ελληνοκύπριους.

Αυτές οι εξελίξεις προκαλούν τη γέννηση στο κυπριακό έδαφος παράνομων οργανώσεων οι οποίες, με τρομοκρατικές μεθόδους, στοχεύουν στον τερματισμό των διακοινοτικών συνομιλιών και στην επίτευξη της ένωσης Κύπρου – Ελλάδας. Η πρώτη από αυτές είναι το “Εθνικό Μέτωπο”, δημιούργημα της Χούντας των Αθηνών. Η οργάνωση αυτή αποπειράται να δολοφονήσει τον αρχηγό της Αστυνομίας, να απαγάγει υπουργούς κλπ. Η πιο σημαντική ανατρεπτική του ενέργεια είναι  η δολοφονική απόπειρα που επιχείρησε εναντίον του Μακαρίου το Μάρτιο του 1970, χτυπώντας με πυροβολισμούς το ελικόπτερο στο οποίο επέβαινε ο αρχιεπίσκοπος. Ο αρχιεπίσκοπος σώζεται, αλλά ο πιλότος του ελικοπτέρου τραυματίζεται βαριά. Πίσω από την απόπειρα, όπως αποδείχτηκε αργότερα, ήταν η χούντα των Αθηνών.

 Αυτός ο “πόλεμος” που έχει ξεσπάσει μεταξύ Αθήνας και Λευκωσίας αδυνατίζει την κυπριακή κυβέρνηση έναντι των Τούρκων στις ενδοκυπριακές συνομιλίες που διεξάγονται παράλληλα. Ενώ διεξάγονται ακόμη οι συνομιλίες αυτές, ο Γρίβας, ο οποίος μετά τα γεγονότα της Κοφινούς είχε ανακληθεί στην Αθήνα, επιστρέφει στην Κύπρο τον Αύγουστο του 1971 και ιδρύει τη νέα οργάνωση ΕΟΚΑ Β', η οποία θα συνέχιζε το έργο του “Εθνικού Μετώπου” στην υπονόμευση της κυπριακής κυβέρνησης. Η κυβέρνηση της Κύπρου, για να μπορέσει να αμυνθεί, ιδρύει το Εφεδρικό Σώμα.

Εν τω μεταξύ, σε συνάντηση Μακαρίου – Γρίβα που γίνεται το Μάρτιο του 1972, έχουμε  πλήρες αδιέξοδο. Όμως, ο Μακάριος είναι αυτός που απολαμβάνει την απόλυτη εμπιστοσύνη του κυπριακού λαού. Στις εκλογές που γίνονται το Φεβρουάριο του 1973, επανεκλέγεται πανηγυρικά πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Ακολουθεί στη συνέχεια νέα δολοφονική απόπειρα εναντίον του Μακαρίου – τον Οκτώβριο του 1973 – και άλλες εγκληματικές ενέργειες της ΕΟΚΑ Β'. Και όλα αυτά, ενώ συνεχίζονται οι ενδοκυπριακές συνομιλίες, οι οποίες διαρκούν μέχρι τον Ιούλιο του 1974 χωρίς όμως αποτέλεσμα. 

Ο Μακάριος επιθεωρεί το ελικόπτερο μέσα στο οποίο βρισκόταν όταν έγινε η δολοφονική απόπειρα εναντίον του  (8 Μαρτίου 1970)

Το πραξικόπημα κατά του Μακαρίου

Το Νοέμβριο του 1973, η εξέγερση του Πολυτεχνείου  προκαλεί την πτώση του δικτάτορα Παπαδόπουλου και την άνοδο στην εξουσία ενός ακόμη πιο σκληρού δικτάτορα, του Δημήτριου Ιωαννίδη ο οποίος μετά το θάνατο του Γρίβα – τον Ιανουάριο του 1974 – αναλαμβάνει ουσιαστικά τον έλεγχο της ΕΟΚΑ Β'. Ο Μακάριος, θέλοντας να απαλλαγεί από αυτούς που συνωμοτούν εναντίον του, ζητά από τη χουντική κυβέρνηση των Αθηνών την αποχώρηση από την Κύπρο όλων των Ελλαδιτών αξιωματικών.

Ελληνοκύπριοι που σκοτώθηκαν από "αδελφούς", Έλληνες και Ελληνοκύπριους, υπερασπιζόμενοι το Προεδρικό Μέγαρο

Η απάντηση της Χούντας έρχεται λίγες μέρες αργότερα, στις 15 Ιουλίου, όταν με πραξικόπημα ανατρέπει την νόμιμη κυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας. Φιλοχουντικές φάλαγγες της Εθνικής Φρουράς και της ΕΛΔΥΚ κινούνται με τανκς και βάλλουν εναντίον του Προεδρικού Μεγάρου. Παράλληλοι στόχοι των πραξικοπηματιών είναι η Αρχιεπισκοπή, το αεροδρόμιο Λευκωσίας, οι κεντρικές φυλακές, το Αρχηγείο Αστυνομίας και το Ραδιοφωνικό Ίδρυμα Κύπρου (ΡΙΚ). Μάχες διεξάγονται σε αρκετές περιοχές της Κύπρου. Το Εφεδρικό Σώμα προσπαθεί, χωρίς όμως επιτυχία, να καταστείλει το πραξικόπημα

Το ΡΙΚ ανακοινώνει ότι ο Μακάριος είναι νεκρός. Πρόεδρος της πραξικοπηματικής κυβέρνησης ορίζεται ο Νίκος Σαμψών.

Ο Μακάριος κατορθώνει να ξεφύγει από το Προεδρικό Μέγαρο  και να φτάσει στην Πάφο. Εκεί, από ένα τοπικό ραδιοφωνικό σταθμό, απευθύνει μήνυμα αντίστασης προς τον κυπριακό λαό:  

«Ελληνικέ Κυπριακέ Λαέ. Γνώριμη είναι η φωνή που ακούεις. Γνωρίζεις ποίος σου ομιλεί. Είμαι ο Μακάριος ... Το πραξικόπημα της Χούντας απέτυχε. Εγώ ήμουν ο στόχος της Χούντας. Και εφ΄όσον εγώ ζω, η Χούντα στην Κύπρο δεν θα περάσει … Η Χούντα απεφάσισε να καταστρέψει την Κύπρο. Να τη διχοτομήση. Αλλά δε θα το κατορθώση. Πρόβαλε παντοιοτρόπως αντίστασιν εις την Χούντα. Μη φοβηθής … Ενταχθήτε όλοι εις τα νομίμους δυνάμεις του κράτους. Η Χούντα δεν πρέπει να περάση και δεν θα περάση. Νυν υπέρ πάντων ο αγών!»

Την επόμενη μέρα, με στρατιωτικό αεροπλάνο των Βρετανών μεταφέρεται στη Μάλτα και έπειτα στο Λονδίνο. Στη συνέχεια, μεταβαίνει στη Νέα Υόρκη, όπου συγκαλείται Συμβούλιο Ασφαλείας, για να εξετάσει την κατάσταση που δημιουργήθηκε στην Κύπρο μετά το πραξικόπημα. Στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, ο Μακάριος καταγγέλλει το στρατιωτικό καθεστώς της Ελλάδας και την παραβίαση της ανεξαρτησίας της Κύπρου από τα όργανα της Χούντας

"...Καλώ τα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας να καταβάλουν κάθε δυνατή προσπάθεια, ώστε να τεθεί ένα τέλος στην αφύσικη αυτή κατάσταση, που δημιουργήθηκε με το πραξικόπημα των Αθηνών.

Καλώ το Συμβούλιο Ασφαλείας να κάνει χρήση όλων των τρόπων και μέσων που διαθέτει, ώστε να αποκατασταθούν χωρίς καθυστέρηση η συνταγματική τάξη και τα δημοκρατικά δικαιώματα του λαού της Κύπρου.

Όπως ανέφερα ήδη, τα γεγονότα της Κύπρου δεν αποτελούν εσωτερική υπόθεση των Ελληνοκυπρίων. Αφορούν και επηρεάζουν και τους Τουρκοκυπρίους.

Το πραξικόπημα της ελληνικής χούντας αποτελεί εισβολή, και οι συνέπειές του πλήττουν ολόκληρο τον κυπριακό λαό, Έλληνες και Τούρκους.

Τα Ηνωμένα Έθνη έχουν εγκαταστήσει μία ειρηνευτική δύναμη στην Κύπρο. Η παρουσία της δεν μπορεί να είναι αποτελεσματική υπό συνθήκες πραξικοπήματος. Το Συμβούλιο Ασφαλείας πρέπει να καλέσει το ελληνικό στρατιωτικό καθεστώς να αποσύρει τους Έλληνες αξιωματικούς, που υπηρετούν στην κυπριακή εθνοφρουρά, και να θέσει τέλος στην εισβολή τους στην Κύπρο.

 Πιστεύω, με όσα στοιχεία παρέθεσα ενώπιόν σας, να σάς έδωσα μία ολοκληρωμένη εικόνα της κατάστασης. Δεν έχω ουδεμία αμφιβολία, πως μία αρμόζουσα απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας θα θέσει τέλος στην εισβολή, και θα αποκαταστήσει την παραβιασμένη ανεξαρτησία της Κύπρου και τα δημοκρατικά δικαιώματα του κυπριακού λαού "

Πέντε μέρες μετά το χουντικό πραξικόπημα, στις  20 Ιουλίου 1974, το πρωί, εκδηλώνεται η τουρκική εισβολή με αεροπορικούς βομβαρδισμούς. Πρώτοι στόχοι είναι στρατόπεδα και οχυρωματικά έργα στην περιοχή της Κερύνειας. Λίγο αργότερα αρχίζουν να ρίχνονται αλεξιπτωτιστές και πολεμοφόδια στον τουρκοκυπριακό θύλακα Λευκωσίας – Αγίρτας. Παράλληλα, γίνεται απόβαση τουρκικών στρατευμάτων στην ακτή Πέντε Μίλι της Κερύνειας.

Η Εθνική Φρουρά, αποδιοργανωμένη λόγω του πραξικοπήματος, αδυνατεί να αποκρούσει με επιτυχία την εισβολή. Κηρύσσεται γενική επιστράτευση, αλλά λόγω της ανυπαρξίας οργανωμένου σχεδίου άμυνας, οι Τούρκοι συνεχίζουν την προέλασή τους. Με ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας, το απόγευμα της 22ας Ιουλίου επιβάλλεται κατάπαυση του πυρός. Οι Τούρκοι έχουν πλέον στα χέρια τους το 8% του κυπριακού εδάφους. Ο πρόεδρος της πραξικοπηματικής κυβέρνησης Νίκος Σαμψών παραιτείται και πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας ορκίζεται ο Γλαύκος Κληρίδης. Ταυτόχρονα, στην Ελλάδα, καταρρέει η χούντα και αναλαμβάνει την πρωθυπουργία της Ελλάδας ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, ερχόμενος από το Παρίσι

Το πρωί της 14ης Αυγούστου 1974, οι τουρκικές δυνάμεις, χωρίς να συναντούν πλέον ουσιαστική αντίσταση, αρχίζουν να προελαύνουν προς όλες τις κατευθύνσεις και καταλαμβάνουν όλη την περιοχή από τον κόλπο του Μόρφου μέχρι την Αμμόχωστο. Το 37% του κυπριακού εδάφους καταλαμβάνεται και 200.000 Κύπριοι εκτοπίζονται βίαια από τις περιουσίες τους. Χιλιάδες είναι οι νεκροί και οι τραυματίες, ενώ παράλληλα πολλοί αιχμαλωτίζονται και μεταφέρονται στις φυλακές της Τουρκίας. Ιδιαίτερα σημαντικός είναι και ο αριθμός των αγνοούμενων – γύρω στους 1600 - , των οποίων δεν έχει εξακριβωθεί ακόμα η τύχη. Παράλληλα, έχουμε σταδιακή μετακίνηση πάνω από 50.000 Τουρκοκυπρίων από τις ελεύθερες στις κατεχόμενες περιοχές