Είμαστε λίγοι αυτοί που παλεύουν ενάντια στο Κακό
του Αντώνη Λαζαρή
Βιολόγου, MSc περιβαλλοντικής επικοινωνίας, καθηγητή Μ.Ε.
Το Μεγάλο Ρέμα Ραφήνας είναι ένας μικρός, αλλά ιδιαίτερα σημαντικός υγροβιότοπος της Ανατολικής Αττικής.
Υπάρχει ένας ιδιαίτερα σημαντικός αριθμός ειδών ορνιθοπανίδας που φωλιάζουν στο ποτάμι ή επισκέπτονται τακτικά το βιότοπό του.
Πέρα από αυτά τα είδη που αποτελούν τακτικούς επισκέπτες υπάρχει και ένας ακόμα σημαντικός αριθμός ειδών που χρησιμοποιεί το Μεγάλο Ρέμα Ραφήνας ως ενδιάμεσο σταθμό κατά την μετανάστευση.
Υγροβιότοποι, όπως αυτός του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας έχουν έναν ιδιαίτερα ζωτικό ρόλο κατά την μετανάστευση των πουλιών καθώς παρέχουν τη δυνατότητα για τροφή και για ξεκούραση στα κουρασμένα από το μακρύ ταξίδι πτηνά.
Ο ρόλος που έχουν θυμίζει τον ρόλο των Σταθμών Εξυπηρέτησης (ΣΕΑ) στις μεγάλες εθνικές οδούς.
Κατά την μετανάστευση τα είδη των πτηνών έχουν ανάγκη τους ενδιάμεσους αυτούς σταθμούς για την ξεκούρασή τους και την ανάκτηση δυνάμεων κατά το μακρύ ταξίδι της μετανάστευσης. Η εξαφάνιση, η υποβάθμιση και η αλλοίωση των ενδιάμεσων αυτών υγροβιότοπων μπορεί να θέσει σε κίνδυνο την επιβίωση αρκετών μεταναστευτικών παρυδάτιων πτηνών. Αυτό τονίζει σε ανακοίνωσή της η διευθύντρια της Ελληνικής ΟΡΝΙΘΟΛΟΓΙΚΗΣ Εταιρείας, εθνικού εταίρου της BirdLife International, Κωνσταντίνα Ντεμίρη:
«Η υποβάθμιση, ο κατακερματισμός και η απώλεια των βιοτόπων που είναι απαραίτητοι για την επιβίωση των μεταναστευτικών πουλιών μπορεί να έχει σοβαρές συνέπειες για εκατομμύρια ανθρώπους που επίσης βασίζονται σε αυτούς τους βιότοπους. Αν καθυστερήσουμε κι άλλο τη λήψη μέτρων για την προστασία και την αποκατάστασή τους, σπρώχνουμε στο χείλος της εξαφάνισης δεκάδες αν όχι εκατοντάδες είδη άγριας ζωής, κάτι που θέτει σε κίνδυνο και τη δική μας επιβίωση».
Σε υψηλότερη κατηγορία κινδύνου κατατάσσει 16 είδη μεταναστευτικών παρυδάτιων πουλιών η Διεθνής Ένωση για τη Διατήρηση της Φύσης (IUCN), στην πρόσφατη αναθεώρηση του Κόκκινου Καταλόγου της. Μάλιστα, η κατάσταση για ορισμένα είδη κρίνεται εξαιρετικά ανησυχητική, καθώς οι μειώσεις που καταγράφονται, ξεπερνούν το 1/3 του πληθυσμού τους.
Άλλωστε, σύμφωνα με την Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, μόνο λίγες εβδομάδες μετά τη δημοσίευση της IUCN, ανακοινώθηκε και επίσημα πως η λεπτομύτα, ένα μεταναστευτικό παρυδάτιο πουλί που κάποτε αναπαραγόταν στη Δυτική Σιβηρία και διαχείμαζε στη Μεσόγειο (και στη χώρα μας), θεωρείται πλέον εξαφανισμένη, κατά τους επιστήμονες. Πρόκειται για την πρώτη γνωστή, παγκοσμίως, εξαφάνιση είδους πουλιού από την ηπειρωτική Ευρώπη, τη Βόρεια Αφρική και τη Δυτική Ασία.
Στα παρυδάτια πουλιά που πλέον βρίσκονται σε κίνδυνο περιλαμβάνονται και είδη που απαντούν ή διέρχονται από τη χώρα μας, όπως το αργυροπούλι, η λασποσκαλίδρα, η δρεπανοσκαλίδρα και ο χαλικοκυλιστής. Πρόκειται για είδη που -όπως και εκατομμύρια άλλα μεταναστευτικά πουλιά- ακολουθούν συγκεκριμένες διαδρομές, γνωστές ως μεταναστευτικοί διάδρομοι (flyways), ενώ κάθε χρόνο διασχίζουν πλήθος χωρών, κάνοντας συχνά στάσεις για ξεκούραση και ανεφοδιασμό. Αυτό το γεγονός τα καθιστά ιδιαίτερα ευάλωτα σε απειλές, όπως η υποβάθμιση και η απώλεια των βιοτόπων που έχουν ανάγκη για την επιβίωσή τους αλλά και η κλιματική αλλαγή. Τα τέσσερα είδη αυτά των πουλιών αποτελούσαν ή αποτελούν ακόμα τακτικούς θαμώνες του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας κατά την μετανάστευση.
Σκαλίδρα και χαλικοκυλιστής
Λασποσκαλίδρα
Λασποσκαλίδρες
Λασποσκαλίδρες
Δρεπανοσκαλίδρα
Δρεπανοσκαλίδρα
Χαλικοκυλιστής
Οικογένεια χαλικοκυλιστών
Χαλικοκυλιστής
Αλλά για πόσο ακόμα; Αν η μελέτη της διευθέτησης του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας ολοκληρωθεί τότε ένας σημαντικός υγροβιότοπος θα έχει σε μεγάλο βαθμό υποβαθμιστεί.
Υπάρχουν αρκετά είδη πουλιών που βλέπαμε με μεγαλύτερη συχνότητα στο Μεγάλο Ρέμα Ραφήνας τα προηγούμενα χρόνια. Κάποια είδη ολοένα και σπανίζουν σε αυτόν τον υγροβιότοπο.
Για πολλά είδη πουλιών η υποβάθμιση των μικρών υγροβιοτόπων στα οποία τα πουλιά βρίσκουν τροφή και ξεκούραση κατά την μετανάστευση μπορεί να σημάνει την αρχή του τέλους που να οδηγήσει ακόμα και στην εξαφάνισή τους.
«Η ανησυχητική μείωση του αριθμού των μεταναστευτικών πουλιών που εδώ και χιλιετίες ενώνουν ανθρώπους, χώρες και ηπείρους δείχνει ξεκάθαρα πόσο αποτυχημένες είναι οι στρατηγικές που συνεχίζουμε να εφαρμόζουμε. Οι κυβερνήσεις σε όλον τον κόσμο οφείλουν να στηρίξουν έμπρακτα τις δεσμεύσεις που έκαναν πριν από δύο χρόνια, λαμβάνοντας επιπλέον μέτρα για την προστασία και την αποκατάσταση ακόμα περισσότερων οικοσυστημάτων (χερσαίων, θαλάσσιων, γλυκού νερού) και προχωρώντας σε ριζικές αλλαγές στα συστήματα που μας παρέχουν τροφή, ενέργεια και άλλα αγαθά», δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος της Διεθνούς Ομοσπονδίας Περιβαλλοντικών Οργανώσεων για την Προστασία των Πουλιών BirdLife International, Martin Harper.
Λασποσκαλίδρες
Λασποσκαλίδρες
11 (έντεκα) περιβαλλοντικές οργανώσεις συνυπογράφουν το δελτίο τύπου που έφτασε στην Atica Voice σήμερα, στο οποίο βάζουν ένα τέλος στη συγκάλυψη που επιχειρείται από τον "πολύ" Ταχιάο και ττον "ακόμα περισσότερο" Χαρδαλιά, του γεγονότος πως έχουν παραβιαστεί σειρά νόμων και οδηγιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για να χρηματοδοτήσουν γκρίζα και καταστρεπτικά για τη φύση και τον άνθρωπο, έργα. Έργα που σύμφωνα με το ενωσιακό δίκαιο και τη λογική, δεν χρηματοδοτούνται και πολύ περισσότερο δεν υλοποιούνται στον σύγχρονο, πολιτισμένο κόσμο.
Μάλιστα οι Ταχιάος και Χαρδαλιάς επιχειρούν να κρύψουν την ανομία πίσω από ένα ...ψαράκι. Αφενός όμως το ψαράκι είναι μικρό, αφετέρου η καταγγελλόμενη ανομία (η συγκάλυψη) είναι τεράστια και συνεπώς δεν μπορεί να κρυφτεί, όσους προπαγανδιστικούς ή εξωραΪστικούς μηχανισμούς και αν επιστρατεύσουν.
Ακολουθεί το δελτίο τύπου
Υπογράφουν, οι
1. ΑΝΙΜΑ – Σύλλογος Προστασίας και Περίθαλψης Άγριας Ζωής
2. Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού
3. Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης (ΕΕΠΦ)
4. Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία
5. Επιμελητήριο Περιβάλλοντος και Βιωσιμότητας
6. Καλλιστώ-Περιβαλλοντική Οργάνωση για την Άγρια Ζωή και τη Φύση
7. ΟΖΟΝ Μη Κυβερνητική Οργάνωση
8. Πρωτοβουλία για την Προστασία του Ερασίνου
9. ΡΟΗ- Σύλλογος Πολιτών υπέρ των Ρεμάτων
10. iSea-Περιβαλλοντική Οργάνωση για την Προστασία των Υδάτινων Οικοσυστημάτων
και η
11. Κίνηση για ην προστασία και ανάδειξη του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας (ΚΠΑΜΡΡ)
Αναπαράσταση σπιτιών λιμναίου νεολιθικού οικισμού στο Δισπηλιό, Καστοριά
της Δέσποινας Κουτσούμπα, αρχαιολόγου, εργαζόμενης στην Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων ως καταδυόμενη αρχαιολόγος
Το νερό είναι πηγή ζωής
Μια από τις πιο σημαντικές ανακαλύψεις που κάναμε στην θαλάσσια έρευνα γύρω από το σπήλαιο Φράγχθι (που μάλλον πρωτοκατοικήθηκε από τον άνθρωπο του Νεάντερνταλ και χρησιμοποιούνταν και σε όλη τη νεολιθική περίοδο, δηλαδή από τότε που ο άνθρωπος ήταν κυνηγός και τροφοσυλλεκτης μέχρι που έφτιαξε γεωργικές κοινότητες) στην Αργολίδα, είναι ότι στην πεδιάδα μπροστά από το σπήλαιο, κοντά εκεί που σήμερα είναι η νησίδα Κορωνίδα (της οικογένειας Λιβανού, αν ξέρετε) περνούσε ένα ποτάμι (σήμερα είναι θάλασσα). Σε κείνο το ποτάμι, λοιπόν, οι κάτοικοι του σπηλαίου έβρισκαν τόσα να φάνε (που βρέθηκαν στις ανασκαφές στο σπήλαιο), παραμόνευαν τα ζώα που πήγαιναν να πιουν νερό, και αργότερα αυτό το ποτάμι βοήθησε την γεωργία που αναπτύχθηκε, μέχρι που το σπήλαιο εγκαταλείφθηκε (πιθανώς γιατί έπεσε η οροφή του). Το νερό παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στις προϊστορικές κοινωνίες, είναι πηγή ζωής κι ευημερίας -κι αυτό ισχύει ως τις μέρες μας, ειδικά για την γεωργία.
Το νερό όμως είναι και επικίνδυνο: οι πλημμύρες είναι ένας από τους κινδύνους. Συνήθως οι προϊστορικοί γεωργοί κατοικούσαν στην περιοχή που καλλιεργούσαν, προτιμώντας το πιο υψηλό σημείο, κάποιον λόφο, που παρείχε πολλά πλεονεκτήματα, μεταξύ αυτών και την προστασία από την πλημμύρα. Προσπαθούσαν να συμβιώσουν. και με τους ποταμούς θεούς, τις νύμφες και τις λάμιες...
"Με το νερό δεν τα βάζεις"
Είναι ένα από τα πρώτα πράγματα που μου είπε ένας παλιότερος ενάλιος αρχαιολόγος, όταν προσγειώθηκα το μακρινό 2006 στην Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων. Αργότερα το είδα με τα μάτια μου: είδα διαλυμένα λιμενικά έργα από τη μανία της θάλασσας, είδα ακτογραμμές να αλλάζουν μέσα σε μια νύχτα ή σε μια δεκαετία -είτε από έργα των ανθρώπων με λάθος σχεδιασμό είτε από την διάβρωση- είδα γεφύρια πεσμένα, είδα καταστροφές. Και θα δω κι άλλα, περιμένω τις νέες μελέτες από την Εύβοια, για τα "αντιπλημμυρικά" που έγιναν το 2021 και διαλύθηκαν αυτές τις μέρες με την κακοκαιρία Daniel. Είδα όμως και λιμενικά έργα της αρχαιότητας, αυτά τα απλά με τον "ελληνικό τρόπο" (με απλή συσσώρευση αργών λίθων σωστά τοποθετημένων, χωρίς συνδετικό υλικό) να αντέχουν από τον 5ο αι. π.Χ. ως σήμερα. Είδα ότι μόνο αν σέβεσαι το νερό, θα μπορέσεις να βρεις μια ισορροπία, να χρησιμοποιείς τα θετικά του και να απειλείσαι όσο το δυνατόν λιγότερο από την αγριάδα του. Γιατί να το δαμάσει εντελώς ο άνθρωπος δεν μπορεί.
Το νερό έχει μνήμη
Η φράση αυτή σημαίνει πολλά, πάρα πολλά για τον αντιπλημμυρικό ή όποιο σχεδιασμό περιλαμβάνει το νερό. Τα ποτάμια, τα ρέματα, οι χείμαρροι έχουν χαράξει τη δικιά τους πορεία. Δεν είναι ευθεία σαν λεωφόρος, δεν έχει "σχέδιο πόλης", δεν περνάει αναγκαστικά από τις περιοχές που εμείς θέλουμε να περάσει, πηγαίνει με βάση τη γεωμορφολογία και τη δική του, φυσική λογική. Το ίδιο δρομολόγιο ακολουθεί και η "πλημμυρική κοίτη" που είναι ο ζωτικός χώρος γύρω από το νερό, ο χώρος όπου θα απλωθεί το νερό σε μια πλημμύρα. Αρκεί κάποιος να δει τις σημερινές πλημμυρισμένες εκτάσεις στη Θεσσαλία και να τις συγκρίνει με τους χάρτες της Θεσσαλίας πριν το ‘50. Αρκεί κάποιος να δει ποιοι δρόμοι γίνονται χείμαρροι στην Αθήνα και να τους συγκρίνει με τα ποτάμια που διέσχιζαν την Αθήνα στην αρχαιότητα και είναι εμφανές.
Για κάποιο λόγο σε μας τους ανθρώπους του καπιταλισμού, αυτή η φυσική ροή και οι φυσικές κοίτες δεν μας αρέσουν καθόλου. Τις μπαζώνουμε, τις μετατρέπουμε σε δρόμους, τις τσιμεντώνουμε για να χτίζουμε μέχρι την άκρη των ρεμάτων, αλλάζουμε πορεία στα ποτάμια, θέλουμε να είναι ίσια, να χωράνε στο σχέδιο πόλης. Περιφρονούμε τις πλημμυρικές κοίτες γιατί πιστεύουμε ότι δεν θα συμβεί αυτό που συνέβη στη διάρκεια της δικής μας ζωής -αν συμβεί στα παιδιά μας δηλαδή θα είναι ΟΚ;
Νομικά τα ποτάμια και τα ρέματα, όπως και οι όχθες τους, είχαν και έχουν (χμ, έτσι κι έτσι...) πολύ αυστηρή αντιμετώπιση: ανήκουν στα κοινόχρηστα αγαθά και απαγορεύεται το χτίσιμο σε αυτά, όπως και στα δάση. Και η νομοθεσία και το ΣτΕ μέχρι πρότινος ήταν πολύ αυστηρά. Δυστυχώς, η νομοθεσία αυτή όλο και ξηλώνεται, εισάγονται ειδικές ρυθμίσεις, εξαιρέσεις, το κόλπο της "διευθέτησης" των ρεμάτων, η μείωση της κοίτης τους, πρόσφατα μειώθηκε και η απόσταση από την όχθη που μπορείς να χτίσεις. Κι αν κάποτε στις όχθες των ρεμάτων υπήρχαν παραπήγματα από φτωχούς ανθρώπους που δεν είχαν αλλού να μείνουν, τώρα στις περιοχές δίπλα σε ρέματα υπάρχουν κανονικές πολυκατοικίες και ολόκληροι οικοδομικοί συνεταιρισμοί. Όλοι αυτοί πιέζουν για "διευθετήσεις"-τσιμεντοποιήσεις, γιατί θέλουν την πλημμυρική κοίτη να την κάνουν οικόπεδα, και όχι καλλιέργειες, όπως θα μπορούσε να είναι. Ακόμη και στο δέλτα του ποταμού Ασωπού (κι αυτός ποτάμιος θεός στην αρχαιότητα) έχει αποφασιστεί τσιμεντοποίηση ("διευθέτηση"), προς τέρψιν οικοδομικού συνεταιρισμού της περιοχής, στον Ερασίνο, στο Μεγάλο Ρέμα της Ραφήνας και σε άλλα μέρη στην Αττική, δυστυχώς.
Η φυσική αντιπλημμυρική προστασία που προσφέρουν τα ρέματα, και οι φυσικοί οικότοποι που φιλοξενούν βέβαια- χάνονται προς όφελος της οικοπεδοποίησης. Βεβαίως έχουμε άλλο ένα σοβαρό πρόβλημα που αναφύεται εδώ, ότι δεν υπάρχει πια καμία λογική χωρικού σχεδιασμού και χρήσεων γης. Στην Αττική δεν υπάρχει πια γεωργική γη που δεν μπορεί να έχει άλλη χρήση! Γιατί; Γιατί έτσι. Γιατί ο χωρικός σχεδιασμός έχει γίνει λάστιχο, έχουμε ξεχάσει και σε τι χρησιμεύει καν!
Όταν υπάρχουν πλημμύρες, όπως αυτή της Μάνδρας, μετά η πίεση είναι για αντιπλημμυρικά που θα γίνουν γρήγορα. Με τις γνωστές μελέτες, με τσιμεντοποίηση, χωρίς καμία απαλλοτρίωση περιουσίας (έχει πολιτικό κόστος), με έργα που θα τα πάρει η επόμενη μεγάλη πλημμύρα ή που απλώς διοχετεύουν το νερό με πιο ορμητικό τρόπο (αφού φτιάχνουν τσιμεντένιους οχετούς) στα κατάντη του ρέματος -καλά, ας πνιγεί ο επόμενος Δήμος, θα σου πει ο κάθε δήμαρχος, ο δικός μου Δήμος να γλιτώσει. Αυτός είναι ο "σχεδιασμός".
Τα έργα μέσα στις πόλεις γίνονται χωρίς να δίνουν σημασία στο νερό, που όμως θα τρέξει θέλουμε δεν θέλουμε. Η Αθήνα είναι πολύ χαρακτηριστικό παράδειγμα: εντάξει, κρύψαμε τον Ιλισό και τον Ηριδανό. Όμως, ποια είναι η πρόνοια για να φεύγουν τα νερά υπόγεια; Η Αθήνα έχει άπειρους δρόμους χωρίς καμία απαγωγή νερού. Η Πανεπιστημίου που φτιάχνεται 3 χρόνια με μερικά εκατομμύρια ευρώ, σε κάθε βροχή πλημμυρίζει και ο Δήμαρχος μας πληροφόρησε ότι θα φυτέψει πλατάνια και θα πάρουν το νερό! Κάπως έτσι πλημμύρισε μέχρι και το Μετρό βεβαίως...
Εν τω μεταξύ δεν ισχύει ότι τα έργα έχουν διαστασιολογηθεί με βάση τα δεδομένα προ κλιματικής αλλαγής. Τα υδραυλικά έργα που γίνονται τα τελευταία χρόνια (άρα και αυτά που έγιναν στη Θεσσαλία μετά τον Ιανό) είναι υποχρεωτικό από τη νομοθεσία να περιλαμβάνουν πρόγνωση των επόμενων 50 ετών, λαμβάνοντας υπόψη την κλιματική κρίση. Το μόνο που κερδίζουμε με αυτό, βέβαια, είναι να βάζουν παραπάνω τσιμέντο για να "αντέξει". Το να γίνει σχεδιασμός για το πόσος χώρος γύρω από ρέματα και ποτάμια πρέπει να μην έχει κατοικίες, για να μην κινδυνεύουν, και πώς άνθρωποι που μένουν σε παραρεμάτιες ζώνες θα μεταφερθούν με έξοδα του κράτους σε άλλες περιοχές, ούτε λόγος!
Όλα αυτά κοστίζουν; Προφανώς και κοστίζουν. Κοστίζουν σε ανθρώπινες ζωές, κοστίζουν σε περιουσίες, κοστίζουν και σε δημόσιες υποδομές. Δρόμοι, γέφυρες, δημόσια κτίρια, μηχανήματα, ακόμη και ο εξοπλισμός στο Μετρό που "κολύμπησε" -όλα αυτά χωρίς να υπολογίσουμε την ανυπολόγιστη καταστροφή της Θεσσαλίας και τις επιπτώσεις που θα έχει και στους κατοίκους εκεί και σε όλους μας, με την γεωργία και την κτηνοτροφία του ζωοδότη κάμπου να εξαφανίζεται!
Τι θέλω να πω; Είναι αναγκαίο να αλλάξει ο τρόπος που σχεδιάζονται τα έργα που έχουν σχέση με το νερό. Με βάση και την κλιματική κρίση, είναι υπεραναγκαίο καταρχάς να γίνει σχεδιασμός. Σε ποια μέρη θα κατοικούμε και σε ποια όχι. Σε ποια μέρη θα καλλιεργούμε και πώς. Σε ποια μέρη θα έχουμε ποιες χρήσεις. Με ποιο τρόπο θα γίνονται τα έργα ώστε να είναι περιβαλλοντικά φιλικά, να υπολογίζουν τη φυσική ροή του νερού και να μην νομίζουν ότι θα εξαφανίσουν τα στοιχεία της φύσης. Μελέτες υπάρχουν, επιστήμονες υπάρχουν, τεχνογνωσία υπάρχει για έργα τα οποία είναι περιβαλλοντικά αποδεκτά. Και η παραδοσιακή τεχνογνωσία στη χώρα μας και τεχνογνωσία στο εξωτερικό. Και να σταματήσουν οι εργολαβίες, χρειάζεται αυτεπιστασία των έργων από τις αρμόδιες δημόσιες υπηρεσίες, στελεχωμένες με επιστήμονες και με συνεργασία με τα πανεπιστήμια. Με κριτήριο το δημόσιο συμφέρον και όχι το κέρδος.
Ο Πρωθυπουργός έδωσε ήδη το σύνθημα της επόμενης μέρας: θα φωνάξουμε τις μεγάλες κατασκευαστικές και θα τους δώσουμε να κάνουν έργα! Τις ίδιες κατασκευαστικές που έκαναν τα έργα που τα πήρε το νερό, αντί να τους ζητήσουμε αποζημίωση, θα τους δώσουμε λεφτά για να καταστρέψουν τα πάντα! Άλλωστε, κάθε καταστροφή στον καπιταλισμό είναι και μια ευκαιρία. Το είδαμε στην βόρεια Εύβοια: εκεί αποφάσισαν να αλλάξουν τον χαρακτήρα μιας ολόκληρης περιοχής. Μπούκωσαν τους ντόπιους με αποζημιώσεις, μπούκωσαν τις μεγάλες εταιρείες με πακτωλούς χρημάτων για έργα αποκατάστασης, μας είπαν ότι θα αλλάξουν τα δάση να τα κάνουν άκαυτα! Και τώρα κλαίμε τα λεφτά που δόθηκαν γιατί τα πήρε ο Daniel. Αλλά δεν πειράζει, θα πάρουν κι άλλα λεφτά να κάνουν κι άλλα έργα, κιμπάρηδες είμαστε βρε αδερφέ! "Ανασυγκρότηση" σου λέει. Η βόρεια Εύβοια κάποια στιγμή θα ξυπνήσει και θα δει την περιοχή της αγνώριστη. Το ίδιο θα δοκιμάσουν και στη Θεσσαλία -ο καπιταλισμός δεν έχει αδιέξοδα, βγάζει λεφτά και από τον θάνατό μας!
Λίγο παραπάνω είπα ότι πρέπει να έχουμε σχεδιασμό. Όχι επειδή σχεδιασμός δεν υπάρχει, αλλά επειδή ο σχεδιασμός που υπάρχει δεν είναι σχεδιασμός για την ζωή μας, αλλά για την κερδοφορία τους. Δεν αρκεί να ζητάμε "έργα" ή αποζημιώσεις έτσι γενικά. Θα τις δώσει αυτές, κατά πάσα πιθανότητα, ο Μητσοτάκης για να σωπάσουν οι άνθρωποι. Το ερώτημα είναι σε ποια κατεύθυνση θα δοθούν χρήματα, σε ποια κατεύθυνση θα γίνει η "ανασυγκρότηση". Εδώ είναι η δική μας η ευθύνη για το τι να διεκδικήσουμε, για το πώς ο κόσμος θα αυτοοργανωθεί και θα πάρει τη ζωή του στα χέρια του.
ΥΓ. Τολμάνε και οι απολογητές της κυβέρνησης να λένε ότι φταίνε όσοι σταματάνε τα έργα στο ΣτΕ, ότι αυτοί έπνιξαν τον κόσμο, και δεν ντρέπονται. Δεν ντρέπονται να λένε για την εκτροπή του Αχελώου, που αν είχε γίνει, φανταστείτε τι θα συνέβαινε τώρα στον κάμπο!
ΥΓ2. Ως δύτρια, ο χειρότερος φόβος μου είναι ο θάνατος από πνιγμό. Οι εικόνες από την Θεσσαλία μου σκίζουν την καρδιά διπλά. Όπως σε όλους και όλες μας βέβαια
Όπως γράφαμε και σε σχετική ανάρτηση, εναπόκειται στη σύνεση και στην ωριμότητα του πολίτη στο ποιες πηγές θα επιλέξει για την ενημέρωσή του. Για το αν θα ακούει για παράδειγμα πολιτικούς αριβίστες, εργολάβους και τον ΣΚΑΪ ή αν θα εμπιστεύεται ανθρώπους που και το αντικείμενο γνωρίζουν και η ανιδιοτέλεια είναι αυτή που κινεί τις πράξεις τους
Σε μια εκπομπή του ΣΚΑΪ, ο Νίκος Ταχιάος, υφυπουργός υποδομών, υποστήριξε ότι η καθυστέρηση των αντιπλημμυρικών έργων οφείλεται στο πάγωμα της χορήγησης δανείου από την ευρωπαϊκή τράπεζα Επενδύσεων, επειδή υπάρχουν καταγγελίες από περιβαλλοντικές οργανώσεις ότι κινδυνεύει το αττικόψαρο. Είναι όμως έτσι απλά τα πράγματα;
Ας ακούσουμε τον Δημήτρη Θεοδοσόπουλο, αγρονόμο – τοπογράφο μηχανικό ΕΜΠ, πρώην μέλος του Δ.Σ. και σήμερα απλό μέλος του Πανελλήνιου Συλλόγου Ροή – Πολίτες Υπέρ των Ρεμάτων.
Μαθήματα Κυβερνητικής προπαγάνδας
Τι μας λένε: Ότι ένα ψάρι 3-7 εκατοστών που δεν το ήξερε ούτε η μάνα του στέκεται εμπόδιο στην ανάπτυξη που θέλει να φέρει η Κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη στον τόπο.
Τι δεν μας λένε: Ότι το έργο στον Ερασίνο μπλοκάρεται από την χρηματοδότηση του γιατί:
Πρώτον: Το έργο δεν συμμορφώνεται με την εθνική νομοθεσία και πιο συγκεκριμένα για
i) εσφαλμένη κατηγοριοποίηση των θιγόμενων προστατευόμενων περιοχών,
ii) μη συμμόρφωση με τις διατάξεις της εθνικής νομοθεσίας,
iii) παράλειψη εκτίμησης των επιπτώσεων για ένα ενδημικό και προστατευόμενο είδος ψαριού,
iv) καταβολή οικονομικής αποζημίωσης για τη μετεγκατάσταση των κατοίκων και εκκίνηση των εργασιών πριν εκδοθούν τα αναγκαία έγγραφα (πρόκειται συγκεκριμένα για το Προεδρικό Διάταγμα για την έγκριση των εργασιών στην περιοχή του Ερασίνου)
Δεύτερον: Το έργο δεν συμμορφώνεται με την ενωσιακή νομοθεσία, κυρίως
i) με την οδηγία για την εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων/ΕΠΕ (μεταξύ άλλων πλημμελής ανάλυση εναλλακτικών λύσεων, ελλείψεις στα δεδομένα και στην έκθεση ΕΠΕ, μη καθορισμός κατάλληλων μέτρων μετριασμού και αντιστάθμισης),
ii) με την οδηγία για τους οικοτόπους (π.χ. δεν καθορίστηκαν κατάλληλοι στόχοι διατήρησης για την επίμαχη περιοχή και δεν διενεργήθηκε δέουσα εκτίμηση σύμφωνα με την εν λόγω οδηγία) και
iii) με την οδηγία-πλαίσιο για τα ύδατα (ΟΠΥ) και την οδηγία για τις πλημμύρες
Τρίτον: Υπάρχει παράλειψη της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ) να εκτιμήσει δεόντως το υποέργο και να συμμορφωθεί με τα περιβαλλοντικά και κοινωνικά πρότυπα της ΕΤΕπ και με άλλες δεσμεύσεις της στον τομέα του περιβάλλοντος (π.χ. το Δελτίο Περιβαλλοντικών και Κοινωνικών Δεδομένων περιέχει ορισμένες πληροφορίες που είναι λανθασμένες και/ή δεν ισχύουν για την αντιπλημμυρική παρέμβαση στον Ερασίνο).
Τέταρτον: Η περιοχή που θίγεται από το υποέργο όχι μόνο είναι ενταγμένη στο δίκτυο Natura 2000, αλλά αποτελεί και προστατευόμενη περιοχή σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία. Ο Ερασίνος είναι μία από τις τρεις χαρακτηρισμένες περιοχές για το είδος «αττικόψαρο», το οποίο θεωρείται δυνάμει απειλούμενο, καθώς συμπεριλαμβάνεται στο τυποποιημένο έντυπο δεδομένων του τόπου και είναι επίσης εθνικής σημασίας καθώς έχει ενταχθεί στο εθνικό Κόκκινο Βιβλίο.
Το έργο λοιπόν καθυστερεί γιατί οι ιθύνοντες κάνουν πλημμελή δουλειά και δεν σέβονται ούτε τους νόμους ούτε την επιστήμη.
Αλλά η αλήθεια από το ψέμα είναι μια Κυβέρνηση και ένα δημοσιογραφικό αφήγημα δρόμος:
Γινόμαστε μάρτυρες τις τελευταίες ημέρες, μιας ενορχηστρωμένης αλλά άσχημα εκτελεσμένης επίθεσης προπαγάνδας, πως τα αντιπλημμυρικά έργα στην Αττική κινδυνεύουν τάχα από την ύπαρξη ενός ψαριού και από τις αντιδράσεις κάποιων οικολογικών κινήσεων. Τι ακριβώς συμβαίνει τελικά; Μα, τίποτα περισσότερο από όσα γνωρίζουμε γι αυτή τη χώρα. Πως δηλαδή το ψέμα και η διαφθορά είναι αυτά που την κυβερνούν, παρέα με την ομάδα που ελέγχει τα ειδησεογραφικά Μέσα. Στην πραγματικότητα, αυτό που συμβαίνει είναι να κατηγορούνται από τους εκπροσώπους του κράτους οι πολίτες του, οι οποίοι χρησιμοποιούν τα νόμιμα ένδικα μέσα που παρέχει το ίδιο το κράτος για να αναδείξουν τις αυθαιρεσίες και παρανομίες του κράτους. Μπερδευτήκατε;
Ας διαβάσουμε για το θέμα του Αττικόψαρου ένα άρθρο του Λευτέρη Σταύρακα, μέλους της Ελληνικής Ορνιθολογικής Εταιρείας , μέλους της ομάδας Birding in Athens και συγγραφέα του βιβλίου «Τα πουλιά της Αττικής», που είναι και το πρώτο στο οποίο παρουσιάζεται με λεπτομέρειες η άγνωστη, αλλά πλούσια ορνιθοπανίδα της Αθήνας και της Αττικής.
Ο πολίτης , πολλές φορές, μπορεί να μην μπορεί να διαπιστώνει ιδίοις όμμασι την αλήθεια. Πρέπει όμως να έχει την ωριμότητα και τη σύνεση να επιλέγει τις πηγές της ενημέρωσής του. Και αυτό δεν αφορά μόνο στο Αττικόψαρο προφανώς. Ας διαβάσουμε όμως το άρθρο
Περί Αττικόψαρου
Τις τελευταίες μέρες όλα τα ειδησεογραφικά sites αναπαράγουν το θέμα ότι το Αττικόψαρο μπλοκάρει αντιπλημμυρικά έργα στην Αττική. Βγαίνει ο Περιφερειάρχης Αττικής και λέει ότι το ψάρι φημολογείται(!) ότι υπάρχει σε υπόγεια ύδατα, μετά ο Υφυπουργός Υποδομών δηλώνει ότι το έργο στον Ερασίνο πάγωσε μετά από προσφυγές στο ΣτΕ από οικολόγους ενώ υπάρχει μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου περνώντας το μήνυμα ότι κινδυνεύουν ανθρώπινες ζωές από ορισμένους γραφικούς που νοιάζονται περισσότερο για τα ζώα από τους ανθρώπους.
Τί ισχύει, όμως, στην πραγματικότητα;
Το έργο διευθέτησης (τί όμορφη λέξη) του Ερασίνου γίνεται, στο μεγαλύτερο τμήμα του, σε περιοχή Natura 2000, αυτή της Βραυρώνας: Link ΕΔΩ
γι αυτό και απαιτείται εμπεριστατωμένη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων. Ένα από τα είδη για τα οποία η περιοχή αυτή εντάχθηκε στο δίκτυο Natura 2000 είναι το Αττικόψαρο. Η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων, η οποία εγκρίθηκε από το Υπουργείο, περνούσε "στο ντούκου" την παρουσία του Αττικόψαρου και απλά το ανέφερε στη βιβλιογραφία, δείχνοντας ξεκάθαρα ότι ο μελετητής δεν πάτησε ποτέ το πόδι του στην περιοχή.
Το 2020, προσφυγή στο Συμβούλιο της Επικρατείας από τον Σύλλογο Πολιτών Υπέρ των Ρεμάτων "ΡΟΗ" απορρίφθηκε, καθώς το ΣτΕ τα βρήκε όλα καλώς καμωμένα ΕΔΩ
Τα έργα ξεκίνησαν ενώ ακόμα δεν είχε γίνει η απαιτούμενη οριοθέτηση του ποταμού αλλά το 2022 οι εργασίες σταμάτησαν γιατί ο ανάδοχος δήλωσε αδυναμία συνέχισης των έργων. Εδώ να σημειωθεί ότι στο κομμάτι του Ερασίνου που βρίσκεται δίπλα στον αρχαιολογικό χώρο του ναού της Αρτέμιδος το έργο προχωρούσε με πολύ αργούς ρυθμούς λόγω της παρουσίας ευρημάτων, όχι επειδή το Αττικόψαρο έκανε σαμποτάζ στα μηχανήματα.
Και φτάνουμε στο 2023 και, ενώ έχει δοθεί το έργο σε άλλη εταιρεία, έρχεται η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (η οποία χρηματοδοτεί τέτοια έργα) και διενεργεί επιτόπιο έλεγχο και, φυσικά, διαπιστώνει σωρεία παραβάσεων, γι αυτό και διατάσσει τη διακοπή της χρηματοδότησης μέχρι να συνταχθεί νέα μελέτη και να αλλάξουν τα κακώς κείμενα του έργου https://www.ellet.gr/.../dt-perivallontikes-paraleipseis.../
Με λίγα λόγια, το έργο στον Ερασίνο σταμάτησε γιατί ήταν εξόφθαλμα προβληματικό και αντίθετο στην Ευρωπαϊκή νομοθεσία, την αειφορική διαχείριση των υδάτων αλλά και την κοινή λογική...Να σημειωθεί ότι ο Ερασίνος δεν περνά δίπλα από κανέναν οργανωμένο οικισμό αλλά από αγροτικές εκτάσεις. Υπάρχει ένα σπίτι που μου έρχεται στο μυαλό που έχει χτιστεί ακριβώς δίπλα στην κοίτη του και αντί να έχει κατεδαφιστεί άμα τη έγερσή του, στο τέλος θα κάνουν εκτροπή το ποτάμι έτσι όπως σκέφτονται...
Και όλα αυτά, επαναλαμβάνω, σε προστατευόμενη περιοχή Natura 2000 που είναι και Υγρότοπος Α' Προτεραιότητας σύμφωνα με την Περιφέρεια Αττικής (δε θέλω να σκεφτώ τί θα έλεγε ο Περιφερειάρχης αν ο υγρότοπος δεν ήταν Α' Προτεραιότητας, αν και τώρα που το λέω θυμήθηκα ότι δεν ήξερε καλά καλά να προφέρει τον Ερασίνο).
Και για όσους αναρωτηθούν γιατί χολοσκάω για ένα κ@λόψαρο, απλά να θυμίσω ότι σε μία περιοχή όπως η Αττική που έχει ελάχιστους υγρότοπους δεν υπάρχει η πολυτέλεια να τους διαλύσουμε μόνο και μόνο για να ικανοποιηθούν οι ανάγκες των εργολάβων.
Το Αττικόψαρο είναι σύμβολο της άγριας ζωής που αντιστέκεται και πρέπει να είμαστε δίπλα, όχι απέναντι. Το οφείλουμε στις επόμενες γενιές.
Πληροφορίες για το Αττικόψαρο από τον Ο.ΦΥ.ΠΕ.Κ.Α. (δυστυχώς μόνο στα αγγλικά), https://redlist.necca.gov.gr/en/assessment/?id=137283845
Το καθεστώς που υπάγεται (Near Threatened) σημαίνει ότι είναι πολύ πιθανό να πληροί τα κριτήρια για να είναι απειλούμενο στο άμεσο μέλλον σε επίπεδο χώρας, οι πληθυσμοί της Αττικής είναι σε ακόμα χειρότερη μοίρα.
Αυτά, για να μην πείτε ότι δε ξέρετε.
(c) photo: Stamatis Zogaris
Η Κίνηση για την προστασία και ανάδειξη του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας εξέδωσε δελτίο τύπου για την κατακρεούργηση (ποιος άλλος όρος μπορεί να περιγράψει πιο αιματηρά αυτό που έγινε χθες;) των 17 μεγάλων αρμυρικιών της εκβολής:
Ό,τι και να γραφτεί για το έγκλημα σου συντελείται, είναι πολύ φτωχό. Οι αυτουργοί πολλοί. Η Πολιτεία, η τοπική αυτοδιοίκηση, η Δικαιοσύνη που για μια σειρά ετών δεν διανύει την καλύτερη της περίοδο, είναι οι θεσμικοί αυτουργοί. Οι αυτουργοί που όταν οι λειτουργοί τους θα κληθούν να λογοδοτήσουν από τις επόμενες γενιές, θα είναι πια σκόνη σκορπισμένη στον πλανήτη. Οι φυσικοί αυτουργοί του εγκλήματος είναι επαγγελματίες που δεν ορρωδούν προ ουδενός μπροστά στην κερδοφορία. Αλλά υπάρχουν και άλλοι, ηθικοί αυτουργοί αυτοί, που δεν καταλαβαίνουν ή που προσποιούνται πως δεν καταλαβαίνουν τι συμβαίνει, μπροστά στο μικρό , προσωπικό τους συμφέρον. Είναι πολλοί αυτοί που αδημονούν για κάθε τετραγωνικό που θα τους αποδώσει η αποκαλούμενη "διευθέτηση". Αυτή η επιχείρηση απόσπασης δημόσιας γης και μετατροπή της σε οικοδομήσιμη, εμπορικής αξίας γη. Αυτοί είναι οι επίδοξοι άρπαγες. Οι "οραματιστές" της τσιμεντένιας ανάπτυξης κατ ευφημισμό "επενδυτές" που δεν δίνουν δεκάρα για τις επιπτώσεις των πράξεων τους στον πληθυσμό.
Αλλά και ο "πληθυσμός". Οι κάτοικοι μίας περιοχής που βιάζεται για να αποδοθεί στους άρπαγες απαλλαγμένη από οτιδήποτε φυσικό. Τσιμεντένια και πολεοδομημένη. Είναι και οι αφελείς. Εκείνοι που νομίζουν πως το έγκλημα θα τους προστατέψει από πλημμύρες, όταν παντού στον κόσμο είναι πια γνωστό πως αυτά τα "έργα" δεν προστατεύουν από τίποτα. Αυτός ο κόσμος που αν δεν επικροτεί το έγκλημα, στέκεται αδιάφορος. Αυτός π κόσμος ίσως είναι ο κύριος ηθικός αυτουργός για το έγκλημα που διαπράττεται. Όπως ο ίδιος κόσμος που αδιαφορούσε (αν δεν απολάμβανε κιόλας) κάθε παρόμοιο έγκλημα την ώρα που εκτυλισσόταν. Και ήρθε μετά η πλημμύρα και το χάος. Και οι παπαγάλοι μιλούσαν για "ακραία φαινόμενα".
Δεν υπάρχουν ακραία καιρικά φαινόμενα. Ούτε φυσικές καταστροφές. Υπάρχουν εγκλήματα σαν κι αυτό που εξελίσσεται αυτές τις μέρες στο Μεγάλο Ρέμα της Ραφήνας και το οποίο ετοιμάζει το έδαφος για αυτό που μετά θα αποκαλούν "φυσική καταστροφή" ή "θεϊκή οργή" οι αυτουργοί και οι παπαγάλοι τους.
«Μην αμελήσετε
Πάρτε μαζί σας νερό
Το μέλλον μας έχει πολλή ξηρασία»
.....αλλά ΔΕΝ θα σας περιμένω
Αναδημοσιεύουμε από το ιστολόγιο της Κίνησης για την Προστασία και Ανάδειξη του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας ένα έγγραφο που καίει το δασαρχείο Πεντέλης, τη Διεύθυνση Δασών ανατολικής Αττικής και όλους όσοι ανεύθυνα προώθησαν την κοπή 143 δέντρων στην εκβολή του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας και μάλιστα με έωλες καταγραφές και διαγνώσεις. Μετά το WWF και τους δύο δασολόγους του που βεβαίωσαν πως το έγγραφο της ΔΔ Ανατολικής Αττικής«δεν στηρίζεται σε αντικειμενικά επιστημονικά κριτήρια βάσει της δασολογικής επιστήμης και δεν τεκμηριώνει την απομάκρυνση δασικής βλάστησης για λόγους ασφάλειας. Ως εκ τούτου κατά κανένα τρόπο δεν μπορεί να αποτελέσει βάση για την έγκριση και υλοποίηση του εν λόγω πίνακα υλοτομίας καθώς και για την ορθή ενημέρωση των εμπλεκόμενων φορέων και των κατοίκων της περιοχής» έρχεται και η έκθεση του Στ. Ζόγκαρη κύριου Ερευνητή του ΕΛΚΕΘΕ (Ινστιτούτο Θαλάσσιων Βιολογικών Πόρων και Εσωτερικών Υδάτων - Τομέας Εσωτερικών Υδάτων, https://imbriw.hcmr.gr/) με ειδικότητα στη Διαχείριση Βιοποικιλότητας Λεκανών Απορροής Ποταμών να κλονίσει με δύναμη την έωλη γνωμάτευση
Η έκθεση του κ. Ζόγκαρη η οποία απευθύνεται στους
Ευάγγελο Γκουντούφα, προϊσταμένου ΓΔΔ&ΔΠ
Σταύρο Τσιλίκουνα, προϊσταμένου Δ/νσης Δασικών Έργων & Υποδομών
Παναγιώτη Δρούγα, προϊσταμένου Δ/νσης Διαχείρισης Δασών
με κοινοποίηση προς
τη Δ/ΝΣΗ ΔΑΣΩΝ ΑΝΑΤ. ΑΤΤΙΚΗΣ, Τμήμα Προγραμματισμού & Μελετών
το ΔΑΣΑΡΧΕΙΟ ΠΕΝΤΕΛΗΣ, Τμήμα Διοίκησης & Διαχείρισης Δασών
το δήμο Ραφήνας-Πικερμίου, Γραφείο Δημάρχου κ. Δήμητρας Τσεβά-Μήλα
Ακολουθεί το έγγραφο του ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε. που υπογράφει ο Δρ. Στ. Ζόγκαρης
Μετά τον καταιγισμό διαψεύσεων της αυτοψίας των υπηρεσιών από τους αναγνωρισμένους και παγκοσμίου βεληνεκούς φορείς, μένει να δούμε τι εξέλιξη θα έχουν τα πράγματα γιατί όπως είναι φανερό, επαληθεύονται στο έπακρο τα όσα μαρτυρώνται στην έκθεση του WWF πως οι γνωματεύσεις δεν στηρίχθηκαν σε αντικειμενικά επιστημονικά κριτήρια βάσει της δασολογικής επιστήμης.
πηγή: Ιστολόγιο της Κίνησης για την Προστασία και Ανάδειξη του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας
Απόψε 5/11/2023 στις 17:30 και στον ραδιοφωνικό σταθμό "ΣΤΟ ΚΟΚΚΙΝΟ 105,5" ο καθηγητής του ΕΜΠ Νίκος Μπελαβίλας έδωσε μία συνέντευξη στον Θανάση Λαζαρίδη η οποία είχε μορφή συζήτησης για ρέματα και πλημμύρες. Ο καθηγητής Μπελαβίλας έκανε εκτενή αναφορά στα λάθη που έχουν γίνει τα παλιότερα χρόνια στις μεγάλες διευθετήσεις των ποταμών του λεκανοπεδίου. Σε ξεχωριστή θέση στη συζήτηση τοποθέτησε και τοποθετήθηκε -για ακόμα μία φορά- για τα όσα συμβαίνουν σχετικά με το Μεγάλο Ρέμα Ραφήνας.
Τόνισε το μεγάλο λάθος που πάει να γίνει με την απόπειρα εγκιβωτισμού του τελευταίου ανοιχτού, μεγάλου ποταμού της Αττικής και αντιδιέστειλε τα όσα ξεπερασμένα σχεδιάζονται στην Ελλάδα με τα όσα γίνονται στον κόσμο.
Ενσωματώνουμε το ηχητικό απόσπασμα της συνέντευξης στο οποίο αναφέρεται στο Μεγάλο Ρέμα Ραφήνας και το παρουσιάζουμε και καταγεγραμμένο, ως κείμενο, παρακάτω.
Αν και αποτελεί προσβολή στο πρόσωπο του κ. Μπελαβίλα, αξίζει να αντιπαραβληθεί ο λόγος του έγκριτου και παγκοσμίως καταξιωμένου καθηγητή με τον λόγο μερικών τοπικών "παπαγάλων" και των αφεντικών τους που παλεύουν ε κάθε τρόπο να υπερθεματίσουν για τη σημασία του έργου εγκιβωτισμού του Μεγάλο Ρέματος. Ενός έργου παρωχημένου σχεδιασμού και αναχρονιστικών αντιλήψεων. Ένα έργο άκρως επικίνδυνο σε καιρούς κλιματικής αλλαγής και καταστροφικό για το περιβάλλον
Στο απόσπασμα που ο κ. Μπελαβίλας αναφέρεται στο Μεγάλο Ρέμα Ραφήνας λέει τα παρακάτω:
Νίκος Μπελαβίλας: Στο μεγάλο ρέμα της Ραφήνας, σήμερα προχωράνε έργα που τεχνικά ανήκουν στην προηγούμενη εποχή. Δεν μπορούμε να συνεχίσουμε. Δεν μπορούμε να τσιμεντώνουμε τα ρέματα. Δεν μπορούμε να περιορίζουμε τις κοίτες, δεν μπορούμε να στραγγαλίζουμε τους ποταμούς. Είναι ανάγκη να ξέρουμε ότι το ποτάμι, δεξιά κι αριστερά, το ρέμα δεξιά κι αριστερά, θα εκτονωθεί κάποια στιγμή, θα πλημμυρίσει κάποια στιγμή. Επομένως μία πενηντάμετρη ζώνη είναι απολύτως απαραίτητη για να μπορέσει να πάρει τους επιπλέον όγκους νερού και μ΄ αυτή τη λογική πρέπει να αρχίσουμε να ανοίγουμε τα υδάτινα κανάλια. Το κάνει πια όλη η ανθρωπότητα. Από τη Σεούλ μέχρι τη Μαδρίτη, από τα Τίρανα μέχρι το Ντελ της Ολλανδίας, έχω δει με τα μάτια μου ποτάμια τα οποία ήτανε….κανάλια τα οποία ήτανε μεγάλες λεωφόροι και μετατράπηκαν πάλι σε πάρκα νερού, σε πάρκα με πράσινο και με τα ποταμάκια να τρέχουνε μέσα το καλοκαίρι και τα ποτάμια να τρέχουν φουσκωμένα αλλά ελεύθερα, όχι στραγγαλισμένα, τον χειμώνα
Θανάσης Λαζαρίδης: Προφανώς λοιπόν, έχεις απόλυτο δίκιο. Αυτό αφορά την ιστορία μιας γενιάς ολόκληρης, για να φτάσουμε σε αυτό, αυτή τη λογική εννοώ
Νίκος Μπελαβίλας: Οι προδιαγραφές πια, εγκιβωτισμού ρεμάτων, εγκιβωτισμού ποταμών πρέπει πια να αλλάξουν. Και πρέπει να καταργηθεί η έννοια του εγκιβωτισμού, να το πω έτσι χοντρά για να το καταλάβουν και οι συνάδελφοι μηχανικοί που πιθανόν να ακούνε. Πρέπει να μιλήσουμε πια για ανοιχτές κοίτες με μεγάλα ποσοστά ανοιχτού εδάφους που θα μπορέσει να τραβήξει το νερό, να εμπλουτίσει τον υδροφόρο αφενός και να απορροφήσει ποσότητες νερού και τα μπετονένια τοιχία που περιορίζουνε όλη αυτή την ιστορία, πρέπει να καταργούνται σιγά σιγά και να τελειώνουμε με αυτή την παλιά και λανθασμένη τεχνική που ακολουθούσαμε ως τώρα
Εδώ είναι και το ηχογραφημένο απόσπασμα
Η πλήρης εκπομπή, απ' όπου και η συζήτηση του Νίκου Μπελαβίλα με τον Θανάση Λαζαρίδη στο Ρ/Σ ΣΟ ΚΟΚΚΙΝΟ 105,5 και στην εκπομπή Έρθεν η ώρα μας Κυριακή 5/11 17:00 - 18:00 (κάντε κλικ και επιλέξτε την πλήρη εκπομπή)
Και εδώ μόνο η συζήτηση με τον Νίκο Μπελαβίλα
Σύμφωνα με κατεπείγουσα έκκληση που ανάρτησε η Κίνηση για την Προστασία και Ανάδειξη του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας και αναδημοσιεύουμε εδώ:
Σε σύσκεψη που έγινε σήμερα 31/10/2023 στο Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών (ΥΠΥΜΕ) με τη νεοεκλεγμένη δημοτική αρχή Ραφήνας-Πικερμίου και την ανάδοχο εταιρία ΙΝΤΡΑΚΑΤ, επιβεβαιώθηκε με τον πλέον ξεκάθαρο τρόπο ότι το υπουργείο επιμένει να προχωρήσει με τον λεγόμενο “καθαρισμό” του Μεγάλου Ρέματος και μάλιστα με το πλέον επαχθές σενάριο, δηλαδή, πλήρη αποψίλωση, συμπεριλαμβανομένης της κοπής μεγάλων δέντρων, και μάλιστα όχι μόνον στην κοίτη, αλλά και στα πρανή και στην παραρεμάτια ζώνη σε πλάτος τουλάχιστον 2-3 μέτρων εκατέρωθεν της κοίτης, και μάλιστα
Αυτό θα επιβληθεί με κάθε δυνατό μέσο, το οποίο μπορεί να σημαίνει ακόμα και αστυνομική δύναμη.
Ουσιαστικά αυτό που γίνεται δεν είναι καθαρισμός αλλά το ξεκίνημα του έργου διευθέτησης και μάλιστα με τέτοιο τρόπο ώστε να δημιουργηθεί περιβαλλοντικό τετελεσμένο και να μην υπάρχει πλέον τίποτα να προστατευθεί.
Τονίζουμε ότι εκτός από βάναυση καταστροφή του οικοσυστήματος, αυτές οι εργασίες θα επιφέρουν σημαντική ΑΥΞΗΣΗ του πλημμυρικού κινδύνου, καθώς καταστρέφεται η φυσική βλάστηση που φρενάρει την ορμή του νερού και αφαιρείται το ριζικό σύστημα που συγκρατεί τα πρανή από διάβρωση και κατάρρευση.
Η Κίνηση καλεί από αύριο και όλη την εβδομάδα σε μαζική κινητοποίηση κάθε μέρα στις 7:30πμ μπροστά στο εργοτάξιο στην εκβολή του ρέματος ώστε να αποτρέψουμε την καταστροφή.
Σήμερα το πρωί (25/10/2023) αναρτήθηκε στο ιστολόγιο της Κίνησης για την Προστασία και Ανάδειξη του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας (ΚΠΑΜΡΡ) η είδηση πως το πρωί της προηγούμενης ημέρας, 24/10 "ένα τεράστιο τρυπάνι του εργολάβου της ΕΥΔΑΠ, ξεκίνησε τις εργασίες κατασκευής του αντλιοστασίου ακαθάρτων της περιοχής Πρωτέα στη Ραφήνα". Η ανάρτηση συνοδευόταν και από σχετικές φωτογραφίες του γεωτρύπανου μέσα στον οριοθετημένο, ενταγμένο στο Μητρώο Προστατευόμενων Περιοχών των Σχεδίων Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών Αττικής και προστατευόμενο υγρότοπο της εκβολής του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας
Και το δημοσίευμα της ΚΠΑΜΡΡ συνεχίζει:
Παράλληλα, προχωρά η κατασκευή του δικτύου αποχέτευσης στην περιοχή Νηρέα, όπου σύντομα θα ξεκινήσει η κατασκευή των συλλεκτήρων με κατεύθυνση τον υγρότοπο των Μαρικών, όπου έχει σχεδιαστεί να κατασκευαστεί το αντλιοστάσιο ακαθάρτων της περιοχής Νηρέα.
Και τα δύο αντλιοστάσια έχουν χωροθετηθεί μέσα στους προστατευόμενους υγροτόπους «εκβολή ρέματος Ραφήνας» και «παράκτιο έλος Μαρίκες», παραβλέποντας (παρά τις σχετικές έγγραφες επισημάνσεις μας) το γεγονός ότι είναι ενταγμένοι στο Μητρώο Προστατευόμενων Περιοχών των Σχεδίων Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών Αττικής, ως περιοχές που προορίζονται για την προστασία οικοτόπων και ειδών!
Είναι υγρότοποι Α’ Προτεραιότητας, του νέου Ρυθμιστικού Σχεδίου Αθήνας και μέχρι την οριοθέτησή τους με προεδρικό διάταγμα, ισχύει απαγόρευση δόμησης, επιχωμάτωσης, άσκησης οχλουσών δραστηριοτήτων και κάθε δραστηριότητας που υποβαθμίζει την οικολογική κατάσταση τους.
Επιπλέον, ο υγρότοπος της εκβολής είναι οριοθετημένος βάσει του αρ.54 του ν.4559/2018.
Στην κεντρική εικόνα (επικεφαλίδα) που συνοδεύει το παρόν, βλέπετε την επιστημονική αποτύπωση της θέσης και των ορίων του υγροτόπου.
Άλλο ένα αντλιοστάσιο του ίδιου δικτύου ακαθάρτων έχει χωροθετηθεί εντός του άλλου προστατευόμενου υγροτόπου της περιοχής, εκείνον του παράκτιου έλους της παραλίας των Μαρικών σε πολύ μικρή απόσταση από το πρώτο.
Όπως σημειώνει η Κίνηση για την Προστασία και Ανάδειξη του Μεγάλου Ρέματος Ραφήνας στην ίδια ανάρτηση:
Και τα δύο αντλιοστάσια έχουν χωροθετηθεί μέσα στους προστατευόμενους υγροτόπους «εκβολή ρέματος Ραφήνας» και «παράκτιο έλος Μαρίκες», παραβλέποντας (παρά τις σχετικές έγγραφες επισημάνσεις μας) το γεγονός ότι είναι ενταγμένοι στο Μητρώο Προστατευόμενων Περιοχών των Σχεδίων Διαχείρισης Λεκανών Απορροής Ποταμών Αττικής, ως περιοχές που προορίζονται για την προστασία οικοτόπων και ειδών!
Είναι υγρότοποι Α’ Προτεραιότητας, του νέου Ρυθμιστικού Σχεδίου Αθήνας και μέχρι την οριοθέτησή τους με προεδρικό διάταγμα, ισχύει απαγόρευση δόμησης, επιχωμάτωσης, άσκησης οχλουσών δραστηριοτήτων και κάθε δραστηριότητας που υποβαθμίζει την οικολογική κατάσταση τους.
Επιπλέον, ο υγρότοπος της εκβολής είναι οριοθετημένος βάσει του αρ.54 του ν.4559/2018.
Σε κάθε περίπτωση, όλοι οι υγρότοποι (και σίγουρα αυτοί που είναι καταγεγραμμένοι στην μελέτη οριοθέτησης του ΕΚΒΥ) προστατεύονται, ακόμη και στην περίπτωση που δεν έχουν αναγνωριστεί νομοθετικά (ΣτΕ151/2022).
Και για τα δύο αντλιοστάσια υπάρχουν τεχνικά εφικτές εναλλακτικές θέσεις.
Για το αντλιοστάσιο του Πρωτέα, θα αρκούσε η μετακίνησή του 10 μέτρα βορειότερα, σε δημοτική έκταση και υπογειοποιημένο, αν ο απερχόμενος δήμαρχος Β. Μπουρνούς το είχε προτείνει στην ΕΥΔΑΠ στη φάση του σχεδιασμού.
Το ίδιο και ια το αντλιοστάσιο στις Μαρίκες, όπου υπάρχουν 4 εναλλακτικές θέσεις με υπογειοποίηση ή μη.
Οι επιλογές των θέσεων των αντλιοστασίων Πρωτέα και Νηρέα, μπορεί να εξυπηρέτησαν την ΕΥΔΑΠ που αγόρασε φθηνή γη, καταπατούν όμως τους δύο και μοναδικούς παράκτιους υγροτόπους της Ραφήνας. Και αυτά σε περίοδο κλιματικής αλλαγής, που η προστασία των παράκτιων υγροτόπων είναι καθοριστικός παράγοντας για την προσαρμογή, αφού προστατεύουν τις ακτές από τη διάβρωση, τα νερά από την υφαλμύρινση, τη βιοποικιλότητα κλπ .
Είναι ψέμα ότι μια τέτοια αλλαγή θα προξενήσει καθυστέρηση στο έργο αποχέτευσης. Η αποχέτευση δεν θα λειτουργήσει σε λιγότερο από 3-4 χρόνια, αφού ακόμη και ο διαγωνισμός για την μονάδα επεξεργασίας έχει «κολλήσει» για δεύτερη φορά.
Το δημοσίευμα της ΚΠΑΜΡΡ κλείνει απαιτώντας (όπως θα απαιτούσε κάθε νοήμων άνθρωπος του 2023, ακόμα και στην Ελλάδα)
ΝΑ ΣΤΑΜΑΤΗΣΟΥΝ ΑΜΕΣΑ ΟΙ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΣΤΟΝ ΟΡΙΟΘΕΤΗΜΕΝΟ ΥΓΡΟΤΟΠΟ ΤΗΣ ΕΚΒΟΛΗΣ ΤΟΥ ΡΕΜΑΤΟΣ ΡΑΦΗΝΑΣ ΚΑΙ ΟΠΟΙΕΣΔΗΠΟΤΕ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΣΧΕΤΙΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΖΟΜΕΝΟ ΑΝΤΛΙΟΣΤΑΣΙΟ ΣΤΙΣ ΜΑΡΙΚΕΣ.
ΝΑ ΕΠΑΝΕΞΕΤΑΣΤΟΥΝ ΟΙ ΘΕΣΕΙΣ ΤΩΝ ΑΝΤΛΙΟΣΤΑΣΙΩΝ ΠΡΩΤΕΑ-ΝΗΡΕΑ ΜΕ ΓΝΩΜΟΝΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΩΝ ΥΓΡΟΤΟΠΩΝ, ΠΟΥ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΝΟΜΙΚΗ ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ.
Από τα γεγονότα δεν μπορούμε να μη παρατηρήσουμε πως τελικά δεν είναι επιστημονική επιταγή η χωροθέτηση των αντλιοστασίων εντός των υγροτόπων, ακόμα και με την ανάγκη να εγκαθίστανται στα χαμηλότερα σημεία, αλλά η ευκολία με την οποία ο απερχόμενος δήμαρχος της περιοχής παραχώρησε τους τόπους αυτούς για την εγκατάσταση. Προφανώς τους θεώρησε "άχρηστους" με αντίληψη όμοια με εκείνη που έχουν "οι χωριάτες που παζαρεύουν τα τσιμέντα" που περιγράφει ο Γκάτσος. στον "Εφιάλτη της Περσεφόνης"
Βρισκόμαστε σε μία εποχή που ο σχεδιασμός των υποδομών πρέπει να λαμβάνει υπόψη του σοβαρά τα περιβαλλοντικά ζητήματα και να προσαρμόζεται αναλόγως. Οι άνθρωποι έχουμε πάρει το μάθημα μας για τις ζημιές που έχουμε προκαλέσει στο παρελθόν και τις συνέπειες τους τις ζούμε σήμερα. Το καλό είναι πως δια της ψήφου των πολιτών απομακρύνθηκε αυτός που πρόκρινε την εγκληματική χωροθέτηση και με αντίληψη βλαχοδήμαρχου, απερίσκεπτα προσπέρασε τις σημαντικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Τις επιπτώσεις που προκαλεί η χωροθέτηση ενός έργου που κανείς δεν αμφισβητεί τη χρησιμότητα του, αλλά οι επιλογές που το αφορούν το καθιστούν παράγοντα υποβάθμισης και μήτρα ανάπτυξης άλλων περιβαλλοντικών κινδύνων.
Το κακό είναι πως παραμένει στη θέση του μέχρι την 31η Δεκεμβρίου, διάστημα στο οποίο αναμένεται να επιδοθεί σε ένα εκδικητικό όργιο καταστροφής, με τρόπο τέτοιο που να πετύχει ολέθριο και εν μέρει μη αναστρέψιμο πλήγμα στον τόπο και γενικότερα το φυσικό περιβάλλον
Ήταν 18/10/2023 όταν ο καθηγητής Πολεοδομίας και Ιστορίας της πόλης στη Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, Νίκος Μπελαβίλας εξηγούσε σε συνέντευξη του στο ΚΟΚΚΙΝΟ 105,5 τι σημαίνει μακροπρόθεσμος σχεδιασμός αντιπλημμυρικής προστασίας.
Η συζήτηση είχε οδηγήσει τον καθηγητή να εξηγεί τι είναι η πρόληψη της πλημμύρας. Και αναφέρει:
"Η πρόληψη έχει δύο σκέλη. Το πρώτο είναι τα άμεσα σωστικά. Η επείγουσα δρομολόγηση ενός έργου συντήρησης της ασυντήρητης κοίτης του Κηφισού. Αυτή δεν είναι υπόθεση του καθενός δημάρχου. Δεν μπορεί ο Μώραλης στον Πειραιά να καθαρίζει το αριστερό τοιχίο και ό Ευθυμίου στο Μοσχάτο το δεξί... Αυτά είναι αστειότητες και όποιος κάθεται και τα λέει -και μιλάω για τη χθεσινή ανακοίνωση- δεν έχει ιδέα του τι είναι τεχνικό έργο. Δεν μπορεί να καλούνται 24 δήμοι, όλοι μαζί ¨κατεβείτε κάτω να καθαρίσετε". Δεν είναι παιδική χαρά ένα τέτοιο έργο. Αυτό οφείλει να δρομολογηθεί από έναν κεντρικό σχεδιασμό που την ευθύνη του την έχουν το υπουργείο και η περιφέρεια. Και όταν λέω υπουργείο εννοώ το υπουργείο υποδομών το οποίο είναι και αυτό που γνωρίζει να κάνει αυτά τα έργα. Κι η Περιφέρεια Αττικής γιατί είναι ένα χοντρό έργο μητροπολιτικής κλίμακας. Ανάλογο παράδειγμα: Αν -ό μη γένοιτο- καταστραφεί κομμάτι της λεωφόρου Συγγρού δεν θα κληθεί η τεχνική υπηρεσία του δήμου Καλλιθέας να το επισκευάσει...
...Λοιπόν ο Κηφισός είναι τεχνικό έργο. Δεν πρόκειται για τον καθαρισμό ενός μικρού ρέματος σε μια πλαγιά του Αιγάλεω, του Υμηττού
Το δεύτερο είναι ο μακροπρόθεσμος σχεδιασμός. Μακροπρόθεσμος σχεδιασμός σημαίνει όλα αυτά που λέει η επιστημονική κοινότητα εδώ και είκοσι χρόνια. Σταματήστε το τσιμέντωμα των ρεμάτων. Σταματήστε την υπογειοποίηση των ρεμάτων. Αυτή τη στιγμή γίνεται μάχη στη Ραφήνα για το Μεγάλο Ρέμα της Ραφήνας. Το ξέρετε. Είναι σχεδιασμός της δεκαετίας του '50. Κακός σχεδιασμός. Δεν ήταν κακοί οι άνθρωποι, ούτε είχαν δόλιους σκοπούς. Αυτά ξέρανε, κλιματική κρίση δεν είχαμε, η περιβαλλοντική ευαισθησία δεν υπήρχε. Έτσι ξέρανε. Νομίζανε πως με το μπετόν αρμέ θα σώσουνε τον κόσμο. Πέρασε αυτή η εποχή. Οφείλουμε λοιπόν να αρχίσουμε να συζητάμε πως πρώτα απ' όλα, δεν θα καλύψουμε άλλα ρέματα και πως θα τα ανοίξουμε. Στην επόμενη δεκαετία της Αθήνας θα αρχίσουμε να ανοίγουμε ρέματα και εδώ πάνω.,,"
Το απόσπασμα της συνέντευξης που αφορά στο Μεγάλο Ρέμα της Ραφήνας παρατίθεται στο βίντεο που ακολουθεί
Ολόκληρη η συνέντευξη εδώ
Kι αυτή η Αττική η γη, η πάνσοφη κι ωραία το καύχημα, το κόσμημα, τ΄ άνθος όλου του κόσμου
μέλλει κι αυτή να ερημωθεί κι η στάθμη της να πέσει από τ' άγρια κύματα κι από τη συμφορά
(Νοστράδαμου Προφητείες αποδ. Alan Wistful μτφ Π. Νικολαϊδης V.31)
atticavoice@gmail.com
